É
7
lll l (;il
l)r, I lt'l r' f
.I
).ll ¡ Al'l lf :J:l()()
.l
.(;l(,)l
r\l{::i:ìl: f.l:ì
fìirit
|
ll/'\::;:;i;1.
¡.
Ì,lf:;'l
I
._l
()'ì
Íi(r 011
Driemeandelijkse uitgave ysn ds Wsrkgroop l¡mburgse Natuurgidsen V.Z.W
Verantwoordelijke uitgev€r T. Dreesen Neeroeterenstraal Kantoor afgifte: 3960 Bree
Maart 1995
53 3630 Opoeteren
VOorç¡f dtt
Erica 23ste jaargang nr 1 Lentenummer 1 995 van de Werkgroep Limburgse Natuurgidsen VZW
Lid van Natuurbeschermingsactie Limburg (NAL) Voorzitter:
Florent Van Brabant Meerkoetstraat 18 3530 Houthalen Tel: 089/38 16 24
Secretaris:
Jos Janssen Djef Antenstraat 59
3500
Hasselt Tel: O1 1127 06 73
Tijdschrift Erica Samenstelling: Theo Dreesen Neeroeterenstraat 53 3680 Opoeteren Tel: 089-86 43 54 Ledenadministratie : Cécile Ulenaers Steenweg op Linde 66
3990 Peer Tel: 01 1179 13 84 Abonnement€n:
150 fr te storten op 235-0010248-75 v/d Limburgse Natuurgidsen Verantwoordelijke uitgever: Theo Dreesen
=*eæ-
Ons nieuw werkjaar is al een flink stuk opgeschoten en de eerste activiteiten zijn al achter de rug. Er was eorst en vooral onze geslaagde jaarvergadering, waarvoor we Alida, George en medestanders uitbundig willen bedanken. Het was goed, het was af I De nieuwe cursus is begonnen en het is een groot succes, eigenlijk een kleine overrompeling. Aan de kandidaat cursisten esn hartel¡jk welkom in de grote gidsenfamilie. Onze eerste vormingsact¡v¡te¡t was ook een voltreffer: 27 mensen die in de gutsende reg€n de ganse dag het landschap vsrkennen. lk geloof dat we een goed werkingsjaar voor de boeg hebben.
Turbulent op milieugebied belooft het jaar anders ook wel te worden. De nakende verkiezingen hebben enkele milieuknelpunt€n ofwel in een stroomversnelling gebracht of op een wachtspoor gezet, naargetang de politieke winst of verlies die de verantwoordelijke minister ervan verwacht. Het MAP dreigt in zijn eigen vaalt te verdrinken, Feniks moet en zal plots en de ecotaks, wel, men zal, euh, men hoopt, euh, maar men vreest, euh, enz.
Wat ook opvalt is de systematische hetze die tegen milieubeschermers gevoerd wordt: de boeren ¡n het MAP, de veetelers tegen Gaia, de dijkenbouwers bij overstromingen. Het is zover dat, waar de milieumensen vroager die naìþve halfzachten waren met baarden en geitewollen sokken, nu de naam 'groeng' een scheldwoord is geworden, iets zoals'vagebond' of 'nazi'. Die'groen' zr¡n er de schuld van dat men geen hout mag kappen als men dat w¡¡, dat een PVC-fles binnenkort 20 fr móór kost, dat de mannen in de grintbedrijven zonder werk vallen, dat ... vul maar zelf aan, iedereen hoort die dingen wel dagelijks. Moeten wij niet met esn operatie 'charme' beginnen, of toch zeker onze standpunten duidelijker u¡tleggen ? Als wiJ de natuur n¡et meer verdedigen, wie zal het dan wel doen ? Laten we er toch maar de moed in houden. Een lente en zomer vol beloften
wenkt.
Onze
vormingsactiviteiten bieden voor elk wat wils. Het zijn ideale gelegenheden om van elkaar te leren en om de onderlinge band te versterken. Tot een van deez... Theo
1
"#'
Vormingsoctivifeiten V
Geologie-avond Deze informatie-avond werd reeds aangekondigd in vorige Erica.
Mocht dit lentenummer onv€rwacht tijdig in je bus vallen, volgen trier nogmaals de krachtlijnen. Onderwerp is "Landschap en Geologie in Hoog-België". Paul Denis zal trachten op een bevattelijke manier een overzicht te geven van het ingewikkelde geologische landschap in het zuiden van het land, aan de hand van dia's , transparenten en kaarten. Deze avond gaat door op vrijdag
24maa¡l te 19u30 in het Groene Huiste Bokrijk
Geologie-u¡tstap Het is bewezen in het verleden: geologie is de moeder van alle natuurstudies. Dat komt ook tot uiting in de cursus: lang voordat er sprake ís van planten of dierenstudíe heeft men uitgebreid kennis gemaakt met het landschap en de bodem. Hoe zou men planten kunnen bestuderen als men de ondergrond niet kent. Ook voor dit jaar willen onze geologen ons laten kennismaken met een typìsch Belgisch landschap: de Condroz. Frans schreef een ìnleiding, een inleiding met enkele vraagtekens.
Geologische uitstap: De vallei van de Samson De Samson is een kleine consequente (?) biirivier van de Maas, hij mondt in deze Maas uit bil Namêche. ln deze excursie willen we nogmaals duidelijk maken dat de kennis van de geologie van een gebied kan bijdragen tot meer inzicht in het uitzicht en de evolutie van een landschap.
Van noord naar zuid trekken we stroomopwaarts langs de Samson doorheen de volgende geologische en geomorfologische eenheden:
1. De syncline van Namen en de Anticline van de Condroz Deze smalle strook van Doornik tot Luik is in het noorden begrensd door het massief van Brabant en in lrel zuiden door de ant¡cline van de Condroz. Deze laatste is opgebouwd uit schiefers van het silt¡ur. De syncline zelf bestaat uit gesteenten van het Midden-Devoon tot het Eoven-Carboon, die discordant (?) liggen op de schiefers uit het siluur. Het reliëf in deze syncline van Namen is geboetseerd door differentiële erosie op gesteenten van verschillende aard. De psammieten en de zandstenen uit het Famenniaan en het Boven-Carboon vormen er langgerekte kammen (Mont Ste Marie, Mont d'Andov). De kalkstenen en de schiefers zijn eerder gevoeliger geweest voor erosie. ln de kalkstenen komen er karstverschijnselen (?) voor met grottenvorming. Bekend om lrun prehistorische site zijn de grotten van Goyet. Tussen de syncline van Namen en het synclinorium van de Condroz vindt men dus de smalle schieferdepressie van de anticline van de Condroz. Deze depressie is het best te bewonderen bij het dorpje Faulx-les-Tombes. ln deze schiefers zit ook de fameuze overschuiving (Faille de Midil
verscholen
(?1.
4
gen. Geduld, herhaling en training zijn de eerste vereisten Zoals voor de meeste moeililke dingen zijn er hulpmkldelrjes. De naam van de vogel is hem vaak gegeven omdat hij een karakteristiek geluid maakt. De koekoek is het eenvoudþste voorbeeld, maar ook de wielewaal, de tjiftjaf, de oehoe en de polifinario van Toon Hermans hebben hun naam aan dezelfde eigenschap t€ danken. Het dialect gebruikt nog meer van deze namen, bijvoorbeeld tjakker voor een kramsvogel. Daarnaast zijn er ezelsbruggetjes, hulpmiddeltjes om een geluid aan iets anders herkenbaarders te verbinden. Voorbeelden: "Spindik, spindik" of ook "Sjiet in 't vier, sjiet in 't vier" voor de koolmees, "Frrritske", de staartmees, "Frederik" of "Filip' de zanglijster, enz. Bekend zijn ook het "tutututuuut", de eerste noten van de 5de van Beethoven, geproduceerd door de geelgors, het 'wekkertje' van de braamsluiper, en de 'rammelende sleutels' van de grauwe gors.
,,.. j'laomse raot,
Als men alleen deze hulpmiddelen gebruikt bereikt men ergsrìs een plafond. Wil men verder gaan dan komt de moeililkste stap: de klankanalyse. Ook hierin zitten weer vier elementen die van belang zijn: - de hoogte: bijvoorbeeld het verschil lussen de sprinkhaanrietzanger en de snor. - de duur: het verschil in lengte en tempo tussen de zang van ds merel en de tuinfluiter. - de klanksterkte: het verschil in de zang van de zanglijster en de grote lijster - de kleur: een nachtegaal producaert €en'volle' klank, een goudhaant¡e een'¡jle'. Te moeilijk ? Niet wanhopen, ook de beste vogelkenner is moeten beginnen met het roodborstje of de koolmees. Vandaag leer je er twee kennen, morgenrédn vergeten en twee nieuwe, en overmorgen komt er weer een bij. Zo is het bij iedereen.
Voor onze laarlijkse herhaling 'vogels herkennen' kozen we dit jaar voor het domein van Nieuwenhoven bij St.-Truiden, een gevarieerd landschap dat een voldoende variatie aan vogels biedt. Je moet er wel vroeg voor uit de veren: op zondag 30 april, om 5u3O wordt je verwacht op de parking van het domein. Onze gids is Peter Bellen. Einde tegen 8u30. Meebrengen: kijker en vogelgids, en ook warme kleding zijn meestal geen luxe op dit onzalige uur.
Kalkflora Op gebied van flora zijn we in Limburg echt niet misdeeld. Er zijn totaal verschillende landschapstypen aanwezig: de Kempen met nog u¡tgestrekte heidegebieden, de beekvalleien met hun typische rijke flora, de cultuurgronden van Haspengouw en rijke hellingbossen, de vijvercomplexen in Midden-Limburg en als laatste in het u¡terste zuiden, de kalkhellingen.
Wat verscheidenheid aan plantensoorten kan geen van de andere biotopen tippen aan de bonte pracht van de kalkflora. De jaarlijkse tocht langs de hellingen van St. Pietersberg is voor de natuurgids dan bijna ook zoveel als een bedevaart naar Mekka. Men moet het meegemaakt hebben Zoals andere ¡arsn gaat deze excursie door in samenwerking met de Limburgse Plantenwerkgroep, zodat deskundige begeleiding verzekerd is. De gidsen zijn Frieda Pauwels en Bert Berten. Even goed opletten
!
De samenkomst is aan de kerk van Wonck om 9 uur. lndien er echter op deze zondag verkiezingen ziin is dit pas om 1O uur, om ieder de kans te geven zijn burgerplicht te vervullen. Wonck is gelegen tussen Eben-Emael en Bassenge, ten zuiden van Kanne dus.
5
Wie alleen maar de namiddag wil of kan meewandelen: om 13u30 wordt er opnieuw verzameld op de parking van Meubelboulevard, gelegen langs de Cabergweg, d.i. de weg van Smeermaas naar ,, Maastricht. Meenemen: kijker, gidsen, laarzen, pick-nick. ,r,l# Einde 17 uur' I'r¡
j!'l"I
Grassen Ook dit is een traditional: ieder jaar de tweede zondag van juni wordt deze verwaarloosde en vrij onbeminde p¡antensoort even voor het voetlicht geplaatst. Grassen worden vaak vergeten als men op wandel is in de natuur. Het zijn vaak onopvallende bescheiden planten, die in vergelijking tot hun kleurrijk bloeiende soortgenoten, veel minder aandacht krijgen. Ten onrechte. N¡et alleen vormt de grassenfamilie de basis voor bilna al ons voedsel, hetzij rechtstreeks als graan, zij het via een omweg langs de spijsvertering van de grazers, maar ook is een bloeiende grasplant een sierlijk wonder van vernuft.
Het determineren van grassen behoeft trouwens niet onoverkomelijk moeililk te Elk jaar probeert Hugo natuurgidsen over hun aanvankelijke aversie voor grassen heen te helpen en wat bli¡kt ? Na één excursie is men zonder meer in staat de 15 meest voorkomende grassoorten te herkennen.
zijn.
Op zondag 11 juni verwacht Hugo ons om 9 uur aan de kerk van Schulen. Het nabij gelegen Schulensbroek biedt niet alleen een grote soortenrijkdom aan grassen, maar ook een keure aan andere bloemen. Meebrengen loep, gids, laarzen. Einde 12 uur.
Noteer nu ook reeds..... Volgende vormingsactiv¡teiten werden ook reeds vastgelegd
28 juni
20 augustus 1
5 oktober
(woensdagaond) 18u30 : Natte en droge heide. Parking Camping Holsteen te Zonhoven. Gids: Bert Berten Uiterwaarden van de Maas verkennen per kano. Van Smeermaas lot Stokkem. Leiding Luc Allemeersch. Paddestoelen. 9 uur Domein Nieuwenhoven St.-Truiden. Gids André Vandesande.
Nog meer vorm¡ngsmogelijkheden... Buiten onze eigen vormingsactiviteiten ziin er voor de natuurgids in onze provincie nog tal van mogelilkheden om zijn parate natuurkennis aan te scherpen. De verschillende werkgroepen van LIKONA richten hun eigen act¡vite¡ten in die ook voor niet-leden toegankelilk zijn. De plantenwerkgroep heeft nog het volgende op de ptogrammat¡e staan:
26
april:
(woensdagl : dia-avond: leren kennen van moeilijke groepen met speciale aandacht voor de inlandse orchideeën. 20 uur in het groene huis te Bokrijk. Einde 22.30. Sprekers: M. Asperges, B. Berten, L. Vanoppen.
6
13 mei:
(zaterdag): streepsxcursie met de Nationale Werkgroep Botanie van de Wielewaal. Aanstrepen van wilde planten binnen 1 km2. Samenkomst om 9 uur aan de kerk van Moelingen. Gids L. Allemeers. Einde 17 uur.
7 juni:
(woensdagl: excursie in de benedenloop van de Zwarte Beek. Speciale aandacht vool zeggen. Samenkomst om 18u30 aan de kerk van Zelem. Einde 21 uur. Gidsen B. Berten en P. Vanlommel.
21 juni:
(woensdagl: excursie op het Kempens Plateau. Kennismaking met de flora van vennen. Samenkomst om 18u3O aan taverne "De Borg" te Lanklaar, langs de expr€ssweg Maaseik - Genk. Einde 21 uur. Gids: B. Berten.
De zoogdierenwerkgroep wil een vernieuwde start nemsn en is op zoek naar mensen die willen meewerken aan de zoogdiereninventarisatie. Kandidaten moeten contact opnemen met de voorz¡tter Kris Jansen te Riemst, tel 0121237329.
Ook de herpetolog¡sche werkgroep is met eon inventarisatie bezig van de inlandse herpetofauna. Alle gegevens die men heeft, al gaat het om zeer algemene soorten, worden verwacht bij lgnace Schops te Heusden-Zolder, tel 01 'l1422859.
#
Achterof bekeken
Jaarvergadering Natuurgidsen 14 januar¡ 1995 De plaatselijke natuurvereniging "Herk e¡r Mombeek Hasselt" zorgde dit jaar voor de praktische organisatie. Het was dan ook goed op die veertiende januari.
George Meuwis verwelkomde in zaal Elckerlyc de aanwezigen die zeker zo talri¡k waren als in het verleden. ln de voormiddag zou het ernstig gedeelte vorder afgehandeld worden. Na de middag kon men dan, gesterkt door een gezond maal, de winterwandeling aanvatten. Dat bleek een goede formule.
Vooreerst echter wist Florent Van Brabant, voorzitter van de natuurg¡dsen in Limburg, oorì hele reeks actuele punten op te roepen. Problemen zoals de A24, het Feniks-project, het Remo-stort. Zeer praktisch ook: zoveel mogelijk dient men zich in te zetten in de gemeentelijke beleidscommissies voor de uitwerking van de gemeentelijke natuurontwikkelingsplannen. Vorig iaar eindigde de 25ste uitgave van de "cursus natuurgids". Dat bleek slechts na enig telwerk, omdat de eerste jaren de cursus in Antwerpen plaats vond. Besloten werd dat we d¡t jaar ons zilveren jubileum zouden vieren, temeer omdat dit jaar misschien ook de 1O0O ste gediplomeerde natuurgids in Limburg aan de beurt komt. Willy Peumans deed een oproep om hiervan dus een feestelijk jaar te maken.
Cyriel llsbroux was daarna aan de beurt voor het kasverslag van onze VZW. Dit gebeurde keurig en nauwkeurig. Financieel lijkt alles op wieltjes te lopen. Hugo Vanderlinden had het over "zijn" cursus. Die start op 4 februari in het 'Gtoene Huis" in Bokrijk. Er is nu iets totaal nieuws: de cursus wordt gesplitst; hij wordt op dezelfde plaats zowel in de voormiddag als in de namiddag gegeven, respectievelijk om 9 en om 13u30. Dit werd nodig om meer uren vormingswerk te hebben voor een erkenning in het kader van een nieuw decreet. Het CVN komt voor dit decreet in aanmerking. Men voorziet dat men vanaf volgend jaar met één van deze twee cutsussen in Limburg zal rondtrekken zoals in 't verleden. De andere blijft behouden in Bokrijk. Voor de organisatie te velde worden kandidaturen ingewacht van natuurverenigingen.
7
Volgens Hugo zijn er dit jaar veel inschrijvingen te verwachten Een nieuwe kracht in de provinciale werkgroep is Frieda Pauwels. Zij zorgt op dynamische wijze voor de vorming. Voorlopig kon ze al enkele act¡viteiten aankondigen (geologie, kalkflora...l. Er komen ook meerdaagse act¡viteiten. Voor de volledige gegevens: raadpleeg steeds Erica.
Als eerste gastspreker trad Alida Vanholst naar voor. Zi! gaf een duidelifk beeld van de werking van "Herk en Mombeek Hasselt". Hun terrein is duidelijk de deelgemeente Sint-Lambrechts-Herk, m€er bepaald de beekvalleien van de Herk en de Mombeek die hier samenvloeien. Het gaat h¡er dus steeds over "natte natuur". Dit is zonder meer een boeiend terrein. Jammer van de vervuiling van de beken. Alida maakte dit alles duideliik aan de hand van geografische kaarten die ze overvloedig bij de hand had. De plaatselijke natuurvoreniging gaat goed vooruit in het verwerven van gronden in de beekvallei, in eigendom of in erfpacht. Er wordt ook vlot samengewerkt met "Natuur en Landschap" uit Alken. lnderdaad begint Alken aan de overkant van de beken. Samen met de zuiderburen komen ze nu al aan meer dan B ha grond in beheer. De volgende gastspreker was Marc Diriks { die de aangekondigde Bert Depuydt verving). Zijn onderwerp "Het Regionaal Landschap Herk en Mombeek" sloot mooi aan bij het voorgaande. Genoemd orgaan overkoepelt 1O plaatselilke natuurverenigingen die actief zijn in evenveel gemeenten. "Herk en Mombeek Hasselt" is één van doze 10. Ruimtelijk vormen zij een aaneengesloten gebied dat één van de 5 erkende regionale landschappen van Vlaanderen uitmaakt. De spreker slaagde erin heel deze structuur, waarin ook nog de gemeenten zelf zitting hebben, bsvattel¡jk uit de doeken te doen. Belangrijker is echter de hele reeks opdrachten die deze "koepel" aan het uitvoeren is, met hulpkrachten dio dankzij subsidies (nog stoeds) kunnen functioneren. Een greep uit deze taken: een signallsatieopdracht van de Koning Boudewijnstichting, waarbij het probleem van de eenvormigheid van de wegwijzers opduikt; de steeds belangrijke taak van de beheerswerken in de verworven natuurgebieden, waarbij naast vrijwilligers nu ook de zogenaamde medewerkers van de VDAB nutt¡g werk verrichten; de realisatie van de Haspengouw-fietsroute; de gemeentel¡¡ke natuurontwikkelingsplannen, waarbij men de gemeenten een hand toesteekt en zodoende hun goodwill opwekt. Vermeldenswaard zijn verder de zeer concrete verwezenlijkingen: een poelenproject in Borgloon en de paddentunnel van de Engelbamd in Sint-Truiden. Heelwat zult u zeggen. Marc legde er echter de nadruk op dat de hoofddoelstelling toch blijft: samenwerking bevorderen en adviseren, dus niet in de plaats treden van de natuurverenigingen. Spreker besloot zijn relaas met do wens dat de subsidies en de erkenning zullen doorlopen. ln het andere geval zal men toch kunnen doorgaan, zij het dan op een lager pitje.
Alida bracht tot besluit van de voormiddag een reeks aardige dia's over de werking van de plaatselijke natuurvereniging in de beekvallei. Na de lunch, waarvoor de plaatselijke mensen (en anderen) goed gezorgd hadden, was ieder fit genoeg voor de wandeling in het winterlandschap van de beekvallei. Er werden vier groepen gevormd die onder leiding van gidsen telkens een deel van het gebied verkenden. Rust alom. Een vallei in winterslaap. De ¡rood aan beheerswerken was op het terrein voor iedereen duidelijk; er bleken ook mooie resultaten. De broederlilke samenwerking tussen twee verenigingen bedrijvig aan weerszijden van de beken was opvallend; dit bleek o.m. uit de fietsbrugget¡es, een gezamenlijk initiatief . Een koffietafel en een gezellig samenzijn brachten het einde van deze dag die zeker in een aangename sfeer verlopen is.
Jos Janssens
I
ln't
Kort
Natuurbeschermingsdag 1 995 De Nationale Natuurbeschermingsdag voor 1995 (de 42ste uitgave) gaat weer door in het Vlaamse landsgedeelte en weer terug in de maand september. Op zondag 17 september vindt hij plaats in Geel en het thema van de dag is : "Natuur in en rond de stad." lnrichtende verenigingen naast het Nationaal Verbond voor Natuurbescherming ziln: de Wielewaal, het Koninklijk Belgisch Verbond voor de Bescherming van Vogels, de Jeugdbond voor Natuurstudie en Milieubescherming en de milieudienst van Geel. Op het programma staan geleide wandelingen in de natuurgebieden van de Netestreek, o.a. in de Zegge (100 ha). ln het juninummer komen we uitgebreid terug op deze belangrijke manifestatie in het Europees jaar voor Natuurbescherming.
Cursus Natuurgids 1995 Veel volk was er op de openingsdag 4 februari in het groene huis. De gevoerde promotie had duidelijk haar vruchten afgeworpen. Ons zaaltje was te klein die voormiddag. Maar zoals bekend wordt vanaf d¡t jaar de cursus gesplitst in twee aparte reeksen: een in de (zaterdag-) voormiddag en een in de namiddag, al bleek algauw dat de kandidaten voor de voormiddagcursus ruim in de memrderheid waren. Maar het probleem van de overbevolking was h¡ermee toch van de baan. Aan de nieuwe cursisten wensen we veel doorzettingsvermogen en ook veel plezier aan deze cursus. Bedenk dat we op één iaar van niemand een expert in natuurkennis kunnen maken en dat deze cursus alleen maar de basis kan leggen van een verdere verdieping in het natuur-leren-kennen.
Voor de liefhebbers die in het verleden de cursus volgden volgt hierna de lessen- en excursiereeks voor de eerstvolgende maanden. Zij zijn vanzelfsprekend steeds welkom.
25 maart 1 april
I
april
15 april
22 april 6 mei 13 mei 20 mei 1O juni 17 juni
24 juni
Het wisselen der seizoenen (W. Barthelsl Methodiek van het excursie leiden (Florent Van Brabant ) Weerkunde voor de natuurgids (Ferdi Boelen) Momentopnamen uit de plantenwereld (Johan Geussensl Excursie voorjaarsbloeiers in Elsloo (Parking 8.30; Elsloo kasteel 9u1O) Vogels waarnemen in de natuur (Parking kasteel 5u15) Moment opnamen uit de plantenwereld (Guido Van Steenbergen) Excursie bos in de Kempen {9 u parking Kasteel ; 9u15 Heempark Genk} Praktijk van determineren (9 u parking kasteell Busexcursie Voerstreek en zinkflora. (8u30 parking kasteel) Excursie parklandschap (parking kasteel g u) Excursie Hoge Venon en Schwalmvallei. Kaart en kompas. (8u30 parking kasteel; 9u3O Signal de Botrangel
De lessen gaan steeds door om 9 uur (voormiddagcursus) en om 13u30 (namiddagcursus) , tenzij anders vermeld.
Zuid-Limburgse molendag Op zondag 2 iuli 1995 vindt in Zuid-Limburg weer de jaarlijkse molendag plaats. De werkgroep Molenzorg is bezig met een programma in elkaar te steken, waarbij een groot aantal gerestauroerde molens kan bezocht worden en de meesten in werking zullen gesteld worden. Het geheel is
I en andere animaties. omkadsrd met allerhande nevenactiv¡te¡ten zoals wandel¡ngen, fietstochten Een volledig programma vind le in de volgende Erica'
Wandelen in de Hoge Venen, nogmaals. Na het vorig artikeltje in Erica, hebben mij enkele mensen laten w€ton dat zij het brevet van erkende problemen hebben natuurgids aangevraagd hebben op het bureau van Botrangs, en dit ook zonder dat het gidsen in Gewest waalse van het verkregen. lntussen is er echter een nieuw rondschrijven meer geen vergoedingen de C-zónes van de Hoge Venen regelt. Dit bepaalt dat er voortaan in het reservaat merxion van toegekend worden aan de gidsen. Men is van oordeel dat het rondleiden uan oe Hoge Venen moet beschouwd worden als een soort tegemoetkom¡ng, een soort schulddelging is ten oprthte van het reservaat en ten opzichte van het bestuur dat zich inzet om dit reservaat te beschermen en te bewaren.
Van de gemandateerde gidsen wordt ook verwacht dat zii, og voorhand, 3 datums opgeven, waarop zij zich ter beschikking stellen voor het leiden van de publieke wandeling, die elke zon' en feestdag wordt georganiseerd vanaf het signaal van Botrange. Het is allemaat niet zo belangrijk natuurlijk, maar we wilden dit toch even melden aan diegenen die de aanvraag van die armband zouden overwegen.
Nieuwe Natuurgidsen 1994 Begin december 1994 was het weer zover. ln de bovenzaal van het kasteel te Bokrijk stonden ze samengedromd: een kleine groep nieuwbakken natuurgdisen, die de klus tot een goed eind gebracht hadden. De bovenzaal is niet direct de gezelligste plaats, maar het heeft toch wel iets, zoiets als een deftíg decor voor een plechtìg ogenblík. De sprekers volgden elkaar in vlot tempo op en hadden woorden van lol voor de nieuwe gidsen, woorden van dank voor allen die actief waren bij de praktische uitwerking van de cursus, en een heleboel goede raad en vermanende woorden voor de neofieten. Volgens Voorzitter Florent zijn er nu precies 929 gediplomeerden in Limburg en met wat geluk wordt de kaap der 100O gidsen in Limburg dit, of zeker toch volgend jaar overschreden. H¡¡ stelt ook dat de opleiding tot naar natuurgids maar een begin is voor een nieuwe visie en verdere vorming, waarbij de bewondering en de verwondering de motor moeten bldven. Politieke belangstelling was er ook. Burgemeester Gabriëls aanvaardde dankbaar de geboden hulp die hij vanuit de groep natuurgidsen steeds mocht ondervinden. (Ex-l deputé Steve Stevaert betoogde dat hij last heeft van afkickverschijnselen, en dat hij verder op goede samenwerking hoopt. Nieuwe milieudeputé Frieda Brepoels, die zelf ooit cursist was bij de natuurgidsen, belooft het goede werk van haar voorgarìger voort te zetten, zij het met eigen accenten. Zij rekent vooral op de natuurgidsen om de gewone mensen te informeren sn te sensibiliseren, vooral bij de moeilijke dossiers die op stapel staan: MAP en GNOP bijvoorbeeld. Guido Van Steenbergen onderstreept het maatschappelijk belang van de natuurgids en kondigt de diplomering aan van de 50OO natuurgids in Vlaanderen.
Vervolgens werden de nieuw-gediplomeerden uitgenodigd om naar voor te komen om hun papiertje in ontvangst te nemen, wat ze dan ook met gerechte trots deden.
10
Dit is de lijst van de geslaagden
94/01
Bekkers Jacqueline
Eikendreef 5
94102 Eogaerts Boudewijn
Langenakker 468
94/03
Rederijkersstraat 1 O/5
Cleeren Anny
94104 De Waele Gilbert
Borloweg 45
94/05
Langeveldstraat 16
94/06
Fannes Marie-Paul
Geraets Jules
St.-Jozefstraat 21 bus 6
94107 Heedfeld Pieter
Oorsprongstraat 34
94/08
Kempeneers Anita
Relindisstraat 6
94/09
Lemmens Hugo
Kaulillerweg 95
94/1O Minschart André
Velmseweg 35
94111 Moons An
Wolverik 12
94112 Moons Leon
Wolverik 12
94/13 Moons Louis
Kwilberg 15
94114 Sneijers Jacques
Olympialaan 18
94/15
Maretakstraat 41
Steegmans Joseph
Boskant 1 71
94117 Vangeel Johan
Willekensmolenstraat 4
94118 Vanhove René
Grote Hemmenweg 23
94/19
Vutonse Schans 4O
94120 Custers Corry
38OO Kerkom St.-Truiden
Tel: 0111671517 3520 Zonhoven Tel: 011/821590 3500 Hasselt Tel: 0111229101 3840 Borgloon Tel: O121743330 38O0 Borgloon Tel: 0121743330 3910 Neerpelt Tel: 01 1/446538
3404 Landen Tel: 01 1/831009 3550 Heusden-Zolder Tel: 0111255436 3550 Heusden-Zolder Tel: Ol 1/255436 3550 Heusden-Zolder Tel: 01 11252360
94/16 Vandrepol Etienne
Vanschooren Annie
3530 Helchteren Tel: 0111521320 3830 Wellen Tel:01 1/388080 3500 Hasselt Tel: 0111224435
Crommertenstraat 17
3800 St.-Truiden Tel: 01 1/689470 3600 Genk Tel: O89/385043 397O Leopoldsburg Tel: Ol 1/344186 35OO Hasselt Tel: 01 11231729 352O Zonhoven Tel: 01 11813782 3582 Beringen Tel: 01 1/423039 3940 Hechtel Tel: 01 11734892
ln het voetspoor van de Natuurgids Samengesteld door onze Nederlandse collega's van het tijdschrift 'De Natuurgids', verscheen nu het Sde deel 'Voetspolon' get¡teld: 'Voetsporen in het land van Herve en Overmaas' Het betreft allemaal wandelingen van * 15 km die de wandelaar de schoonheid van de natuur en het landschap laten zien. Ztj zijn gositueerd in Olne, Dalhem, Limbourg, Henri-Chapelle en rond het stuwrneer van de Gileppe. De prijs bedraagt ll 7,95 . Het is te verkrijgen in de Nederlandse VVV's en boekhandel. De vier vorige deeltjes zijn ook terug voorradig.
à
11
rlI
DE HOGE VENEN , door Rik Schuiten
Ontstaan en uitzicht, fauna en flora. 7 uitgestippelde wandelingen. (5Ofr) +*r GEOLOGIE VAN BELGIE EN LIMBURG, door Frans Keijers Geologie op een boeiende en begrijpelijke manier geschreven. (50 fr) **i ZEELAND, door Theo Dreesen Het Zeeuwse landschap, gevormd door mens, wat€r en wind. (50 fr) ì * * HOE DOEN WE HET ? door Liliane Dedroog Een beknopte geitlustreerde handleiding voor het determineren van planten. Een onmisbaar hulpje bij het gebruik van een flora. (30 fr) *** MET KAART EN KOMPAS, door Theo Dreesen Beknopte handleiding voor het werken met kaart en kompas. (5O fr) +t* 1Ol VERSCHILLEN, door Hugo Vanderlinden en Jean Vangrinsven Een hulp bii het onderscheiden van erg op elkaar lijkende planten (5O fr) Alle uitgaven kunnen besteld worden bij Theo Dreesen, Neeroeterenstraat 53 3680 Opoeteren Tel 089-864354. Men betaalt na levering.
Op elke lifn in onderstaande opgave dient U 5 woorden in de vullen, respectievelijk 2,3,4,5 en 6 letters lang; De beschrijving van de gevraagde woorden vindt U hieronder. Elk woord op dezelfde lijn wordt gevormd door bii de letters van het voorgaande woord één letter bij to voegen. Als alles juist is ingevuld ontstaat er vertikaal, bij de beginletters van het laatste woord de naam van huisdieren. decenùer 94/4 1
E
L
V
E
L
V
E
I
2 3
A
R
D
A
R
R
A
N
D
E
D
E
L
L
E
E
4
L
E
L
E
K
K
E
E
D
A A
L K
A A
5
6
A R
L
A
R
L K
N R
L D
V
A
R
E
D L D
L
E
N
R
E
D
A
N
K
R
V
E
R
E
R
s
V
E
N
D
L
K
E
R
L K
A
N
D
¡
A
R
R
I
N D
D
N
L D
E
E
K
E
L
E
L
E
N
¡
N
T
E
L
E
A
n€art 95/1 1
2 3
4 5
6
1. Latiins voegwoord - Noord-Europeaan - overschot - overlijd ' jaargetijde. 2. Muzieknoot - Hondenverblijfplaats - onaangename - wordt gesponnen - wilde ezel. 3. Bijwoord - zoogdier - pluim - elastisch terugkomen - adervormige strengen. 4. Slee - bij - bloedbaan - slang - zeebrasem. 5. Lengtemaat - rivier in Nederland - onkundige - vermoorden - gewrichten.
6.
Hout aan mast - knaagdier - tfots - geesteliike - plezier achteraf
.
