MAART 2015 EINDRAPPORTAGE
Opdrachtgever: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
Amsterdam, maart 2015
Vincent van Velzen, Cees Dekker en Cherique Cuppen (SustainableMotion)
© SustainableMotion Warmoesstraat 149-155 1012 JC Amsterdam
T. +31(0)6 5160 1650 E.
[email protected]
2
Inhoud
Inleiding
4
Pilot 2014-2015
5
Doelstellingen, partners
De pilot in vogelvlucht
6
Vooronderzoek, voorbereiding, werving, selectie, fasering pilot
Uitgelicht: Activiteiten
9
Kick-Off, Crash Course, Best Case Practices, Verkenningsworkshop, Unlock the Future, Kritische sessie, Masterclass
Ambassadeurs
12
Ambassadeursprofielen, persoonlijke ervaringen
Partners
13
Senior Experts
14
Team van Senior Experts
Conclusie Overzicht jaarplanning en werkwijze
15
Resultaten
16
Behaalde resultaten
Aanbevelingen
17
3
Inleiding
een verzamelwebsite met (links naar) informatie over een nieuw onderwerp, heeft dit pilot het afgelopen jaar een dialoog geopend
De circulaire economie is in opkomst. Iedereen weet het, maar
met bedrijven, inspirators en geïnteresseerden op een manier die
niemand kan precies zeggen wat er waar gebeurt en bij wie we
past bij onze huidige online samenleving en de community rondom
moeten zijn voor de juiste informatie. Vaak wordt daarom verwezen
dit thema versterkt.
naar internationale organisaties, zoals de Ellen McArthur Foundation, die als eersten een stap in de goede richting hebben
In deze eindrapportage leest u onze bevindingen, ervaringen en
gezet. Echter weten we op eigen bodem ook steeds meer;
plannen die de basis vormen voor onze aanbevelingen en de
instanties zoals Circle Economy, MVO Nederland, Het Groene Brein
continuïteit van het project. Wij hopen dat dit verhaal mag inspireren
en De Groene Zaak werken op continue basis aan de transitie naar
tot het delen van onze bevindingen en daarmee het aanjagen van
een circulaire economie. Ook bottom-up, vanuit het bedrijfsleven,
een circulaire economie in Nederland.
komen er vragen en ideeën voor een circulaire bedrijfsvoering. Daarnaast werken Nederlandse universiteiten actief aan het
Met duurzame groet namens SustainableMotion,
uitbreiden van studieprogramma’s over dit thema; wisselend van milieuwetenschappen tot de economische benadering. Cherique Cuppen Om kennis te bundelen en informatie toegankelijk te maken vroeg
Projectmanager Circulaire Economie Ambassadeurs
Kennisprogramma DuurzaamDoor aan SustainableMotion om een pilot te ontwerpen waarbij niet alleen kennis (eenzijdig) gedeeld werd, maar deze kennis ook een gespreksonderwerp werd. SustainableMotion ontwikkelde op basis van deze vraag en hun ervaring met het ontwikkelen van projecten voor jongeren en het
OVER SUSTAINABLEMOTION SustainableMotion is een innovatief projectbureau dat de kennis van een nieuwe generatie inzet als antwoord op de vragen van de toekomst. SustainableMotion brengt deze nieuwe
inzetten van de nieuwe generatie, de pilot Circulaire Economie
generatie in beweging door verschillende projecten en evenementen te organiseren en een
Ambassadeurs (CEA). In tegenstelling tot een statisch kennisloket,
overzicht te geven van opleidingen, stages en banen op het gebied van duurzaamheid.
4
Pilot 2014-2015
als een alternatief voor het zogenaamde ‘kennisloket’ met als uitgangspunten proactieve kennisdeling, een impuls en
“Wij, Koen, Catherine, Quinton, Annemiek, Timo en Nina, zijn
vernieuwend (met andere woorden; aanvullend op bestaande
zes zeer ambitieuze studenten en starters die als Circulaire
partijen). De pilot is ingezet om na te gaan welke elementen wel en
Economie (CE) Ambassadeurs bedrijven inspireren en
niet van toegevoegde waarde zijn zodat een evaluatie als basis kan
informeren over de mogelijkheden van de circulaire economie.
dienen voor een doorlopend zelfvoorzienend project.
Volg ons op onze reis langs circulair Nederland en werk met ons mee aan de Circulaire Economie!” – de Circulaire Economie Ambassadeurs 2014
Doelstellingen Voorafgaand aan de pilot is de volgende doelstelling geformuleerd: Het actief bevorderen van kennisdeling op het gebied van de
De CE ambassadeurs zijn een team van zes studenten die proactief
circulaire economie aan de hand van theoretische kennis en best
kennis willen delen over de circulaire economie (CE) om zodoende
case practices van bedrijven.
organisaties met vragen over de circulaire economie te helpen en te inspireren aan de hand van theoretische kennis en best case practises van bedrijven.
Nevendoelen: •
Bestaande CE initiatieven aanvullen en verbinden
•
Studenten laten leren van de praktijk
De aanleiding voor dit pilot was een vraag vanuit Duurzaam Door,
•
Frisse inzichten van studenten inzetten bij bedrijven
een initiatief van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
•
De pilot evalueren voor succesvol projectconcept en vervolg
(RvO), om kennisdeling tussen bedrijfsleven, kennisinstellingen en studenten omtrent het thema CE the realiseren. De RvO vroeg SustainableMotion om het concept uit te denken en uit te voeren omdat zij dé partij zijn als het gaat om het verbinden van talent aan bedrijvigheid en het werken met de nieuwe generatie in het algemeen. SustainableMotion ontwikkelde het ambassadeurschap
Partners De CE ambassadeurs is een initiatief van Duurzaam Door en SustainableMotion in samenwerking met MVO Nederland, Circle Economy, Hogeschool Utrecht en het Circularity Center. In een later stadium bleek helaas dat er op de HU niet genoeg animo was om
5
het minorprogramma op te zetten, waardoor de HU als partner
dit moment aan het ontwikkelen zijn. Op basis van de uitgangs-
kwam te vervallen.
punten van de RvO, de gesprekken met bestaande CE initiatieven, studenten en een afgevaardigde van de HU is het concept in maart
De pilot in vogelvlucht
2014 bijgesteld op basis van de gevonden informatie.
De pilot kwam in 2014 tot stand en bestond grofweg uit de volgende (organisatorische en conceptuele) fasen:
Voorbereiding Tijdens de voorbereidingsperiode heeft de projectmanager de
Jan. – Maart ’14
Vooronderzoek mogelijkheden
randvoorwaarden van het project nader uiteengezet, de digitale
April – Juni ‘14
Voorbereiding / Werving
omgeving (website) voorbereid en de totaalplanning uitgewerkt (in
Juli ’14 – Feb. ‘15
Pilot met zes ambassadeurs in drie fases:
overleg met de partners). Het concept bleef flexibel om ook ruimte
1. Voorbereiding, 2. Verkenning, 3. Verdieping
te kunnen bieden aan eigenaarschap en input van de
Feb. – Juli ‘15
Evaluatie en advies vervolgproject
ambassadeurs. Op deze manier werd het project op strategisch
(huidig)
Verlening pilot op initiatief ambassadeurs
niveau uitgewerkt door de projectmanager en tevens op praktijk niveau verbeterd door het betrekken van de ambassadeurs in de
Vooronderzoek
conceptvorming.
Alvorens het concept is ontwikkeld, is er eerst een inventariserend onderzoek uitgevoerd. Uit dit onderzoek naar de huidige markt
In samenwerking met een technische partij werd de website
kwamen de volgende relevante initiatieven naar voren; MVO
www.ceambassadeurs.nl ontwikkeld. De website fungeert met
Nederland met de Community of Practice, Stichting Circle
name als podium voor kennisdeling, maar ook als uithangbord voor
Economy, Van Gansewinkel met hun Circularity Center en het
de pilot en de ambassadeurs als geheel. Op deze website zijn de
Utrecht Sustainability Institute. In gesprekken met deze partijen is
profielen van de ambassadeurs (opleiding, interesses e.d.) en hun
geinventariseerd op welke manier het concept CE Ambassadeurs
“bevindingen” in de vorm van blogs over Best Case Practices te
aansluit op hun activiteiten. Er is ook contact geweest met de
vinden. Tevens vormt de website een uitnodiging voor nieuwe
Hogeschool Utrecht (HU) i.v.m. een nieuwe minor over CE die zij op
bedrijven die hun kennis via de CE Ambassadeurs willen delen en
6
•
Facebook SustainableMotion (bereik: 1.000+)
•
Twitter SustainableMotion (bereik: 600+)
•
Promotie via Studieverenigingen (bereik: 1.000+)
•
Promotie tijdens de uitreiking van de SustainaBul in Nijmegen
Naast de ruim 3.000 mensen die middels de campagne bereikt zijn, zijn er ook een tiental mensen direct benaderd op een persoonlijke manier; bijvoorbeeld omdat zij bekend waren bij SustainableMotion of al in een eerdere fasen hadden aangegeven affiniteit te hebben met de CE. Afbeelding 1. Online platform www.ceambassadeurs.nl
Selectie Na een promotie- en inschrijfperiode van drie weken waren er tien
een inspiratiebron voor hen die hun kansen binnen CE aan het inventariseren zijn.
gemotiveerde kandidaten uit wie de zes meest geschikte kandidaten geselecteerd zijn als de eerste CEA’s van Nederland. De selectieprocedure bestond uit een schriftelijke CV, motivatie en
Werving Er werd een promotiecampagne georganiseerd om ambassadeurs te werven. In deze campagne zijn de volgende mediakanalen en events ingezet om ambassadeurs te rekruteren:
blogronde en een persoonlijk interview. Belangrijke criteria waren (aantoonbare) vakinhoudelijke kennis over CE, schrijf- en communicatievaardig-heden, affiniteit met circulariteit, ambitie voor het ambassadeurschap en sociale vaardigheden. De geselecteerde ambassadeurs delen een gezonde mate van zelfstandigheid en
•
Nieuwsbrief SustainableMotion (bereik: 1.500)
•
Website SustainableMotion
hebben een pro-actieve houding. Zij zijn enthousiast, leergierig en ambitieus om meer kennis over de CE op te doen en te delen. 7
Fasering pilot
tegenstrijdig (zie afbeelding 1) waarbij de output naarmate het
De pilot (juli 2014 t/m februari 2015) werd voor de ambassadeurs
project volgt steeds inhoudelijker wordt: van een blog tot het geven
gekenmerkt door drie conceptuele fasen (zie tabel 1):
van een workshop of het spreken/pitchen op een evenement. De tweede en derde fasen blijven om deze laatste reden gehandhaafd,
Fase 1
Voorbereiding (conceptvorming)
zij het zonder duidelijke markering wanneer de tweede fase
Fase 2
Verkennen
‘officieel’ is afgerond.
Fase 3
Verdiepen
In de eerste fase zijn de ambassadeurs aan elkaar voorgesteld en (in beperkte mate) aan de hand gehouden: ze werden voorgesteld aan partners, bestaande initiatieven en experts. Ze kregen handvaten aangereikt om de pilot tastbaar en concreet te maken. Aan het eind van deze fase werden ze uitgedaagd om zelf een plan van aanpak te formuleren. Afbeelding 2. Verdeling input en output op basis van fasering
De eerste twee fasen zijn in essentie opgezet om als basis te dienen waarop vervolgens in de verdiepingsfase verder door
De derde fase kenmerkt zich met name door een pro-actieve(re)
geborduurd kan worden. In overleg met de ambassadeurs is echter
houding van de ambassadeurs: zij gaan op zoek naar nieuwe
geconcludeerd dat de scheiding tussen de verkennings- en
mogelijkheden, verbindingen en evenementen om het kennis naar
verdiepingsfase, in welke beiden de best case practices centraal
buiten te kunnen brengen en hun stem gehoord te maken.
staan, heel dun is. Dit betekent dat de CEA’s bij een bedrijfsbezoek nieuwe informatie tot zich nemen (verkennen) en geïnspireerd
Zie tabel 1 voor een overzicht van de fasering, inclusief
worden, maar ook dat er, tijdens datzelfde bedrijfsbezoek, kritische
bijbehorende activiteiten (zie ook hoofdstuk “Activiteiten”).
vragen kunnen opborrelen (verdiepen). Input en output pieken dus
8
Tabel 1. Fasering pilot en activiteiten
Activiteiten
De activiteiten die onderdeel uitmaken van het ambassadeurstraject dienen enerzijds het doel om de ambassadeurs op te leiden en/of te faciliteren in hun ambassadeurschap (zoals de Kick-Off, Crash Course, Kritische sessie e.d.) en anderzijds om huidige initiatieven in kaart te brengen die het MKB kunnen helpen om stappen te zetten richting een circulaire bedrijfsvoering (Best Case Practices). De CEA’s activeren bedrijven middels zelf georganiseerde workshops (bijv. de Verkenningsworkshop). Deze activiteiten worden hieronder in meer detail omschreven.
Kick-Off De Kick-Off vormde de openingsbijeenkomst van het ambassadeurstraject waarbij de ambassadeurs elkaar ontmoetten en brainstormden over de mogelijkheden van het ambassadeurschap en hun persoonlijke zoektochten naar circulariteit op elkaar afstemden. Tevens maakten de ambassadeurs kennis met de Circularity Hive, een ander nieuw ambassadeursnetwerk dat leden activeert tot kennisdeling. De Kick-Off vond plaats in Den Haag op het kantoor van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.
9
Crash Course
informatie over de opstartfase die bedrijven hebben doorlopen,
De Crash Course werd georganiseerd in samenwerking met
waarom ze een transitie naar de circulaire economie willen
CircleEconomy op Strijp-S te Eindhoven. Host was dhr. Bas Luiting
doormaken en inzicht over wat deze transitie mogelijk voor hun
die een introductie gaf in de wereld van circulariteit, 3D printing en
bedrijfsvoering kan betekenen. Op deze manier kunnen bedrijven
BB Bricks. Tevens werd de journalistieke kant van het
van elkaars trajecten en inzichten leren door informatie publiek
ambassadeursschap geanalyseerd en maakten de ambassadeurs
toegankelijk te maken. De ambassadeurs behandelen de cases met
afspraken over de communicatie, toonzetting en kritische houding.
een frisse, jonge blik en kritische toonzetting.
Op deze manier werd de kwaliteit van de online blogs gewaarborgd. Verkenningsworkshop (Area) Best Case Practices
Voor woningbouwcorporatie Area organiseerden de ambassadeurs
Om bedrijven te inspireren om circulair te opereren delen de
een try-out door middel van een “tear down workshop”. In dergelijke
ambassadeurs kennis over icoonprojecten en voorbeeldinitiatieven.
vorm worden huishoudelijke apparaten uit elkaar gehaald om te
Het in kaart brengen van deze “best case practices” verschaft
kijken naar de mogelijkheden van recycling, upcycling en het idee van circulair design. De ambassadeurs daagden de organisatie uit om circulair bewust te worden en de mogelijkheden te kopiëren naar de eigen bedrijfsvoering.
Unlock the Future YSE organiseerde een 24-hour business game over de circulaire economie en nodigde, via partner CircleEconomy, de ambassadeurs uit als teamcaptains. In samenwerking met enkele bedrijven werden verschillende thema’s als zorg, mobiliteit, werken, educatie en voedsel in het circulaire perspectief van de toekomst Afbeelding 3. Crash Course: De ambassadeurs in actie met BB Bricks!
behandeld. Het winnende team presenteerde hun visie tevens aan 10
de SER en De Groene Zaak om de stem van de nieuwe generatie
circulair congres. Deelnemers werden geïnspireerd door actuele
echt gehoor te geven.
cases en uitgedaagd om kritisch mee te denken.
Kritische Sessie
Vervolg pilot
De Best Case Practices worden door de ambassadeurs vanuit een
Op de agenda, i.v.m. de verlenging van het traject, staan nog
enthousiaste en inspirerende maar kritische blik gerapporteerd. Om
deelname aan de Community of Practice bij MVO Nederland, een
bewust een kritische houding aan te kunnen en kritische vragen te
brainstormsessie met het Circularity Center, het Circulaire
kunnen stellen, organiseerden we in samenwerking met Ernst &
Economie Congres, SER Ronde Tafelgesprekken en meer gepland.
Young een kritische bewustwordingssessie.
Masterclass In samenwerking met Belgische jongerenorganisatie Act4Change gaven de ambassadeurs een masterclass in Gent tijdens een
Afbeelding 4. Presentaties tijdens Unlock The Future
Afbeelding 5. Masterclass Act4Change in Gent
11
Ambassadeurs
door hun persoonlijke voorkeuren.
De pilot is gestart met zes circulaire economie ambassadeurs (zie
Elke ambassadeur nam op vrijwillige basis en naast een (fulltime)
profielfoto’s). Het team van zes is een hecht team met een
studie, stage of baan deel aan dit pilot. De geselecteerde profielen
herkenbaar gezicht, door hun aanwezigheid op verschillende
sloten goed aan op de taken als ambassadeur en de verschillende
congressen. Anderzijds is een kleine groei van het aantal
achtergronden zorgde voor een goede balans in de groep. De
ambassadeurs mogelijk om de impact te vergroten.
ambassadeurs bleken uitermate goed in staat om elkaar uit te dagen. Er was voldoende dynamiek in de groep en dit zorgde voor
Ambassadeursprofielen
een prettige, inspirerende sfeer tijdens gezamenlijke activiteiten.
De ambassadeurs zijn studenten of starters met een wetenschappelijke achtergrond in Industrial Ecology (TU
Persoonlijke ervaringen
Delft/Universiteit Leiden), Industrial Design (TU Delft), Milieu- en
De ambassadeurs gaven in een tussentijds evaluatie (december
maatschappijwetenschappen (Universiteit Utrecht), Sociale
2014) aan dat het project voor hen erg leerzaam is en dat zij het
Geografie en Economie (Universiteit van Amsterdam). Zij hebben
gevoel hebben dat zij ook voor het bedrijfsleven een waardevolle
een energieke ambitie in de circulaire economie en volgen hun
betekenis hebben. Hoewel de abstracte fase waarin het plan van
persoonlijke zoektocht richting CE op basis van hun persoonlijke
aanpak werd opgesteld als lastig en tijdrovend werd ervaren, gaven
interesses. Dit betekent dat alle ambassadeurs een eigen
met name de bedrijfsbezoeken erg veel energie en inspiratie. De
focusgebied kiezen; bijvoorbeeld de voedselketen of de shift van
CEA’s gaven ook aan dat de externe sessies hen vooral het gevoel
bezit naar gebruik. Op deze manier worden verschillende
gaven dat ze echt het verschil konden maken.
perspectieven belicht en worden de ambassadeurs gemotiveerd
12
Partners
aan bedrijven te koppelen.
In samenwerking met gerenommeerde partners werd een hoge
Enkele partijen dragen daarnaast nog een specifiek element of
kwaliteit en actieve kennisdeling gerealiseerd. De partners, die
evenement bij:
tevens hun netwerk en contacten ter beschikking stellen, nemen
•
allemaal een actieve rol in; met uitzondering van de Hogeschool
CircleEconomy draagt vakinhoudelijke kennis over tijdens een gezamenlijk georganiseerde Crash Course;
Utrecht aangezien de minor CE kwam te vervallen. De
•
samenwerking met deze partijen benadrukt tevens de manier
MVO Nederland nodigt de ambassadeurs uit voor deelname aan de Community of Practice (in de verkenningsfase);
waarop dit project complementair is op bestaande initiatieven.
•
Circularity Center organiseert een brainstormsessie.
De partners delen de ambitie om de CE in Nederland aan te jagen,
Gedurende de pilot hebben meer organisaties de CE
een relevant netwerk, informatie danwel toegang tot relevante
Ambassadeurs opgemerkt en dit resulteerde in de volgende
evenementen en hun betrokkenheid bij dit project. De samenwer-
evenementen en activiteiten;
king vormt een toegevoegde waarde voor alle partijen. De samen-
•
werking met kennispartijen, Circle Economy en MVO Nederland is
Ernst & Young leerde de ambassadeurs een kritische houding aan te nemen en cases te analyseren;
logisch omdat we van deze experts kunnen leren en inzicht krijgen
•
in (praktijk)voorbeelden. Een andere partij, bijvoorbeeld Circularity
DeGroeneZaak betrok de Best Case Practices van de CEA’s in hun Portfoliobenadering voor de RACE Coalitie;
Center, biedt een interessante sparringsvorm tussen een junior met
•
Enkele MKB’s maakten kennis met de circulaire economie
een frisse blik (CEA’s) en hun ervaren seniors. De partners werken
middels een verkenningsworkshop, brainstormsessie danwel
graag samen met SustainableMotion omdat zij dé partij zijn als het
interactieve masterclass onder leiding van de CEA’s.
gaat om het coachen en inzetten van de nieuwe generatie om talent
13
Senior Experts
de experts, waarin de een uitblonk in zijn rol binnen de CE was de ander meer bedreven in het coachen van jongeren en young
De ambassadeurs worden begeleid door een Senior Expert
potentials. De ambassadeurs hebben geschakeld met de volgende
(/Coach) die optreed als hun mentor en hun van advies voorziet.
Senior Experts:
Experts zijn mensen die ervaren zijn in de thematiek en
•
Douwe Jan Joustra is een van de architecten van de Nieuwe
implementatie van CE en het leuk vinden de nieuwe generatie te
Economie van het One Planet Architecture Institute. Omwille
coachen in hun zoektocht naar CE. De ambassadeurs kunnen op
van zijn ervaring en kennis wordt hij vaak als spreker over
persoonlijk danwel inhoudelijk vlak bij hun aankloppen voor
CE gevraagd;
antwoorden op hun vragen. De experts geven de CEA’s de ruimte
•
om hun persoonlijkheid onderdeel te maken van het ambassadeurstraject.
Hester Faber is een zelfstandig ondernemer die werkt aan de haalbaarheid van een duurzame samenleving;
•
Maurice van Rooijen, oprichter van JongeGeesten.nl, staat voor co-creatie met verschillende generaties en expertisen
De experts zijn te omschrijven als:
en is ervaren in het coachen van “jonge geesten”;
•
Bewezen expert op het gebied van CE;
•
onafhankelijke expert door deelname op persoonlijke titel;
die met een “creative crew” een meervoudige waarde
•
hebben de ambitie om hun kennis over CE te delen;
creëert door van afval een verdienmodel te maken.
•
introduceren de CEA’s in hun (CE-)netwerk;
•
zijn beschikbaar voor vragen en advies.
•
Don Spierenburg van DoGoodAndTellIt.nl is een activator
Team van Senior Experts De ambassadeurs hebben aangegeven te willen werken met een team van gedeelde vier senior experts in plaats van een coach per persoon. De reden hiervoor was de wisselende achtergronden van
14
Overzicht jaarplanning en werkwijze
ambassadeurs (als zijnde het concept van dit pilot) besproken werd. De gang van zaken werd besproken in maandelijkse, later twee
Onderstaande jaarplanning biedt een overzicht van de kwantiteit
wekelijkse vergadering. Deze vergaderingen vonden soms ook in
van de activiteiten van de CE Ambassadeurs tijdens de pilot.
een online omgeving plaats. De tussentijdse evaluatie vond plaats
Echter, aangezien de pilot nog doorloopt biedt dit jaaroverzicht nog
in december.
geen totaalbeeld van de pilot maar kan wel gezien worden als een representatieve impressie. Sinds juli 2014, het begin van de pilot,
Over het algemeen valt te concluderen dat de structuur vrij is
tot en met eind februari 2015 (moment van schrijven) hebben de
benaderd; dit betekent dat er geen vast moment was waarop
ambassadeurs ruim 20 blogs online gezet en 15 activiteiten met
vergaderd werd of een nieuwe blog online kwam. De taken van de
betrekking tot kennis opdoen danwel kennis delen georganiseerd of
ambassadeurs werden op vrijwillige basis uitgevoerd en dit leidde
bijgewoond. Dit is inclusief bijeenkomsten waarin de rol van de
ertoe dat de pilot niet altijd prioriteit had.
Tabel 2. Jaarplanning
15
Tabel 3. Behaalde resultaten
Resultaten
Minimaal 4 tot 6 CE Ambassadeurs geworven,
De pilot is zowel door de ambassadeurs zelf als de betrokken
geselecteerd en geactiveerd
bedrijven en initiatieven als zeer positief ervaren. Bedrijven hebben
Minimaal 4 tot 6 partners verbonden aan CEA pilot
kennis genomen van de CE, door middel van de
(middels formele partnerovereenkomsten)
Verkenningsworkshop met woningbouwcorporatie Area, en van de
Minimaal 1 Senior Expert(s) verbonden aan de CEA’s
ervaringen van de ambassadeurs middels lezingen bij Milieu Actief,
project (middels formele overeenkomst)
Unlock the Future, Young The Hague en de SER ronde
CE opleidingen die aan de Nederlandse universiteiten en
tafelgesprekken. Cases variërend van Park 20|20 en Rotterzwam
HBO’s worden aangeboden in kaart gebracht
tot Instock zijn in kaart gebracht en andere bedrijven hebben hiervan kennis genomen via het online platform; de website heeft ruim 2.800 paginaweergaven (bron: Google Analytics). Met name de pro-actieve houding van de ambassadeurs had een activerende werking bij betrokkenen. Zo ging Area op basis van de verkenningsworkshop echt aan de slag met het in kaart brengen van de mogelijkheden van CE voor de corporatie.
Minimaal 3 (brainstorm)bijeenkomsten van partners bijgewoond door CEA’s ten behoeve van kennisdeling
(zonder contract) Loopt
Loopt (3
e
ingepland)
Minimaal 20 interviews (4 per CEA) met bedrijven gehouden over de ‘Best Case Practices’ in Nederland Minimaal 5 evenementen bezocht door CEA’s ten behoeve van kennisdeling circulaire economie Minimaal 1 evenement georganiseerd door CEA’s ten behoeve van kennisdeling circulaire economie Realisatie van een interactief online platform:
Met trots en vooral veel plezier mogen we concluderen dat de
www.ceambassadeurs.nl
Circulaire Economie Ambassadeurs een succesvol pilot hebben
Minimaal 60 blog berichten (1 per 2 weken per CEA)
Loopt (i.v.m.
neergezet dat kwalitatief gezien veel teweeg heeft gebracht door
geplaatst op platform ten behoeve van kennisdeling
verlenging)
het verrassen van bedrijven met de energie van de nieuwe
Evaluatie van het project in de vorm van een rapportage;
generatie over dit onderwerp en tevens kwantitatief gezien, alle
incl. aanbeveling voor continuïteit en organisatiestructuur
doelstellingen heeft gehaald (zie tabel 3).
16
Aanbevelingen Het succes van de pilot, zowel in termen van positieve evaluaties en reacties als in termen van alle behaalde doelstellingen, maakt een vervolg van dit project niets minder dan vanzelfsprekend. In samenwerking met de partners, MVO Nederland, CircleEconomy, Circularity Center, Ernst & Young en De Groene Zaak, is de aanvullende rol van de ambassadeurs duidelijk gebleken en hier en daar bijgeschaafd. Naar mate de ambassadeurs meer bekendheid krijgen zullen zij de partners nog beter kunnen ondersteunen in hun zoektocht naar bedrijven of initiatieven die met hen een vervolgtraject voor een circulaire implementatie in kunnen gaan.
stapsgewijze uitbreiding het meest logisch. Zo blijven de CEA’s ook een herkenbaar gezicht en/of aanspreekpunt. Nieuwe ambassadeurs moeten bovendien een sterke mate van verantwoordelijkheid hebben. Om deze verantwoordelijkheid van de CEA’s te kunnen verlangen is een tegenprestatie, in de vorm van een (onkosten)vergoeding, aan te raden. Indien noodzakelijk kunnen zij dan ook aangesproken worden op hun prestaties. Dit vormt tevens een goede trigger voor de motivatie van de ambassadeurs, die tegelijkertijd ook nog andere prioriteiten hebben zoals hun studie bijbaan of sociale activiteiten. Voorstel is om middels een (stage/vrijwilligers)contract duidelijke afspraken met de ambassadeurs te maken.
De pilot kent nog relatief weinig bekendheid, met zes ambassadeurs in een jaar tijd zijn zo’n 20 bedrijven op het eerste niveau betrokken (middels workshop, lezing of Best Case Practice) maar de potentie van de ambassadeurs wordt groter naarmate de conceptvormingsfase niet meer nodig is en het aantal ambassadeurs groeit. Advies is daarom ook om het aantal ambassadeurs stapsgewijs uit te breiden naar 8 in het jaar 20152016 en 10 in jaar 2016-2017. Het alumni netwerk van de ambassadeurs groeit dan tevens van 6 naar 14 en 24, wat ook de bekendheid stimuleert. Aangezien een betrokken organisatie, sturende leiding en (expert) coaching wel noodzakelijk zijn, is een
Met de groei in omvang en de slag naar een vast contract stijgt de potentie en het bereik van de ambassadeurs enorm. Het aantal Best Case Practices kan dan gemakkelijk worden uitgebreid naar 75 a 100 wanneer elke ambassadeur elke maand 1 Best Case Practice behandeld. Elke ambassadeur kan zich tevens ten doel stellen om gedurende zijn of haar ambassadeurschap minimaal 1 evenement te bezoeken, minimaal 1 lezing te geven en minimaal 2 bedrijven middels een workshop, masterclass of brainstormsessie een inhoudelijke verdieping te bieden. Dergelijke doelstellingen borgen de groei van de kwantitatieve resultaten en daarmee het bereik van de ambassadeurs. Als team van ambassadeurs zijn zij
17
immers verantwoordelijk voor het activeren van bedrijven voor een
de CE Ambassadeurs onder het Nederlandse MKB.
circulaire economie en middels een doorverwijzing naar de partners kan dit gerealiseerd worden.
De samenwerking met de partners vormt een belangrijk onderdeel van het ambassadeurstraject voor (inhoudelijke danwel
Het verdienmodel schuilt, deels in de inkind bijdrage van de
netwerkende) input, sturing en bekendheid. Het advies luidt om
partners, maar met name in het bedrijfsleven. Voor lezingen,
deze contacten succesvol voort te zetten en uit te breiden waar
brainstormsessies, verkenningsworkshops of een masterclass
mogelijk. Middels de pilot hebben de partners de toegevoegde
dienen de ambassadeurs een onkostenvergoeding en symbolisch
waarde van de ambassadeurs ervaren en nu moet deze positieve
bedrag te vragen. Alleen op deze manier kan het project op lange
ervaring omgezet worden in een continue samenwerking met korte
termijn zelfstandig worden. De pilot heeft uitgewezen dat bedrijven
lijntjes. Tevens kan samenwerking gezocht worden met nieuwe
bereid zijn om voor deze toegevoegde waarde te betalen. Het
partijen, zoals de RACE coalitie of de Dutch Sustainable Growth
project, met non-profit doelstelling, kan dan de eigen onkosten
Coalition.
dekken. Naar verwachting heeft het project de eerste twee jaar een aanvullende subsidie nodig om de opstart en nog groeiende
Samengevat (zie tabel 4) waarborgen onderstaande aanbevelingen
bekendheid te kunnen realiseren.
de mogelijkheden voor groei, zekerheid en diepgang:
De bekendheid van de Circulaire Economie Ambassadeurs stijgt met name door de huidige activiteiten maar tevens ook door de hulp van partnerorganisaties die het concept delen met hun netwerk. Aangezien de pilot ook focuste op de conceptvorming, het opstarten van samenwerkingsverbanden en een continue evaluatie is de communicatie nog niet grootschalig aangepakt. Het project wordt geadviseerd voor de officiële start in september 2015 middels een uitgewerkt communicatieplan meer bekendheid te genereren voor
18
Tabel 4. Aanbevelingen
Ambassadeurs uitbreiden van 6 naar 8 ambassadeurs
Groei
Takenpakket van de ambassadeurs specificeren
Groei
Afspraken met de ambassadeurs contractueel vastleggen
Zekerheid
Ambassadeurs een onkostenvergoeding aanbieden
Zekerheid
Pilot-Ambassadeurs als alumni betrokken houden Subsidie aanvragen Bekendheid vergroten middels communicatieplan Samenwerking met partners voortzetten en uitbreiden waar mogelijk Nieuwe partners uitnodigen en betrekken Vervolgtraject (/implementatie) met partners vormgeven
Groei Zekerheid Groei Zekerheid en Groei Groei Diepgang
Tot slot wil SustainableMotion de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland bedanken voor het vertrouwen in SustainableMotion als zijnde dé partij om de nieuwe generatie op een succesvolle manier te betrekken bij het onderwerp duurzaamheid in het algemeen en de circulaire economie specifiek. Tevens onze dank voor de betrokkenheid, tips en bijdrages van partnerorganisaties MVO Nederland, CircleEconomy, Circularity Center, Het Groene Brein, Ernst & Young, De Groene Zaak en de goede intenties van Hogeschool Utrecht. Samen werken we écht aan een waardevolle bedrage om de transitie een circulaire economie in Nederland te versnellen!
19
