MAANDBLAD VOOR SCIENCE-FICTION EN FANTASTIEK INFORMATIE ORGAAN VAN
Lidgeld-abonnement Gezinsabonnement
: :
JUNI 1972
"SFAN" .
250 F 350 F
Steunabonnement Losse nummers
Kletspraatje Boerenbedrog Het nieuwe kleedje van de s.f. Een kwestie van instinkt F Antwerpen nodigt uit Horror op N.O.S. Horror-Shop 14 De wereld van de Adult Fantasy De groten van de Adult Fantasy Thuiskomst van de reiziger Post voor InfoSfan Leesvoer In de tuinen der oorlog
Een kruisje in nevenstaand vakje betekent dat uw lidgeld uitgeput is. Gelieve 250 F te storten op PCR 0.10 van het Gemeentekrediet te Brussel t.g.v. Orangjerekening 1751864/8/60 t.n.v. Paul Torfs
: :
500 F 35 F
p. 2 3 4 7 21 22 23 25 29 31 33 38 40
Dank U .
Ik weet wel dat ik vervelend ben, maar : willen de achterblijvers alstublieft hun bijdrage betalen ? Straks is het weer vakantie en dan wordt het natuurlijk vergeten. En u wilt Info-Sfan toch niet missen, of vergis ik me ? Zoals u uit de nogal lyrische artikelen in het vorige nummer hebt kunnen puren, is Sfancon 3 afgesloten met een batig saldo, waardoor de toekomst van ons blad tot het einde van het jaar veilig gesteld is; waarom maken we ons dan zo druk om het lidgeld ? Wel, in de eerste plaats is de jaarlijkse bijdrage nu vrij hoog - tenminste, ikzelf vind 250,-F geen kleinigheid - en ik vind het onjuist dat een gedeelte der leden in feite "opdraait" voor de vergeetachtigheid van andere leden. Bovendien, bestaat misschien de mogelijkheid, wanneer iedereen regelmatig zijn bijdrage betaalt, iets meer te doen aan het uitzicht van het blad. Misschien kunnen we zo nu en dan meer pagina 's en meer illustraties inlassen. Het lijkt me alleszins de moeite waard om dit te vermelden. Met plezier stel ik vast dat er steeds meer leden op artikelen beginnen te reageren en vaak zeer interessante brieven insturen. Een goed gestoffeerde brievenrubriek is van het allergrootste belang : werk er zelf ook aan mee, maar denk erom dat ons aantal bladzijden toch wel beperkt is; dus schrijf uw ideeën en meningen zo beknopt mogelijk neer. Afgaande op de bloemrijke besprekingen van Eddy Charles The Ripper Bertin, heb ik me gewaagd aan twee boeken uit de FeH-reeks, de "Beeltenis van het Beest" en "De Kolos van Ylourgne". Sorry Eddy, deze literatuur is totaal aan me verspild : ik heb er totaal niets aan gevonden, ook al kon, voor wat betreft Smith, de stijl me wel boeien. En onze vriend Farmer : wat een afgang ! Zo zie je maar dat meningen kunnen verschillen. Daarentegen met veel plezier gelezen : "De Shing-begoocheling" van Ursula LeGuin. Prisma krijgt blijkbaar de smaak te pakken van het goede essefboek. En zeggen dat ik ze indertijd zo heb uitgescholden. Tijgerpockets komt nu ook uit met drie waardeloze snertgevallen van Murray Leinster : de sabotage-trilogie. Typische koude oorlogsessef. Onbegrijpelijk dat zoiets nu nog kan gelezen worden. Hebt u die boeken werkelijk geapprecieerd Carel Lans ? Op het filmfestival van Cannes heeft "Malpertuis" van Jean Ray dus geen prijs behaald. Jammer, maar begrijpelijk. Zonder in te gaan op de filmische kwaliteiten (ik heb het nog niet gezien !) van"Malpertuis" kan men zeggen dat de magische wereld van Jean Ray voor velen nogal ontoegankelijk is. En hoewel onze grootse Gentenaar sedert een tiental jaren "in" is bij onze zuiderburen (misschien kan de heer A. Van Hageland, die één van de vurigste promotors van John Flanders alias Jean Ray is, ons t.z.t. meer hierover vertellen) heeft hij toch nog niet de wereldfaam verworven waarop hij ontegensprekelijk recht heeft. Maar ja, Bosch' schilderijen hebben ook jaren in de vergeethoek gehangen ...
Jammer, maar dit keer onbegrijpelijk, is het feit dat "A Clockwork Orange" geen enkele prijs waard werd bevonden. Heeft men Stanley Kubrick om zijn populariteit misschien willen straffen ? Hebben de "verfijnde filmestheten" soms de neus opgehaald voor de inderdaad overrompelende effecten die hij in deze film weet te bereiken ? Wat er ook van zij, deze prent heeft een overgetelijke indruk op me gemaakt en ik hoop dat talrijke leden hun mening over deze film naar de redaktie zullen sturen. Want, zoals bij elke film van Kubrick, is er meer dan genoeg stof om maanden over te debatteren ... Verheugend was tenslotte, dat "Solaris" van Andrej Tarkowski (naar de roman van de Pool Stanislaw Lem) wel in de prijzen is gevallen. Verheugend omdat een esseffilm werd bekroond en verheugend omdat een Russische esseffilm werd bekroond. Ik kan me namelijk niet herinneren (maar ik geef toe dat anderen er misschien beter over kunnen oordelen) ooit een werkelijke Russische esseffilm te hebben gezien. Wel fantastische films, en Oosteuropese esseffilms. Enfin, misschien is de bekroning van deze prent misschien aanleiding voor een Nederlandse of Vlaamse uitgever om dit meesterwerk eindelijk in onze contreien aan te bieden. Dit zijn uiteindelijk de Nebula-Awards 1972 geworden : "A Time of Changes" door Robert Silverberg (roman), "Queen of Air & Darkness" door Poul Anderson (lang verhaal), "Good News from the Vatican" door Robert Silverberg (kort verhaal) en "The Missing Man" door Kathy McLean (novelle). En, don't forget : Melbourne in '75 !!! O ===oooOoOooo=== O
Mag ik je een goeie raad geven ? Als ooit een klein, rosharigmannetje dat zichzelf als "Zeg maar Eddie" voorstelt, je in een bar aanklampt en tracht je een in uitstekende staat verkerende androïde aan te smeren, maak dan dat je wegkomt. Smeer 'em als de gehaaide bliksem ! Hier zie je één van de sufferds die er met wijdopen snufferd ingetrapt is. Ik geloofde hem toen hij zei dat het prachtandroïdes voor hun prijs waren, en ik kocht er een als hulpje in het huishouden. Hulp in het huishouden, nyaagh ! Ja, Hulp roep IK, als hij zich met het huishouden bezig houdt. Niet dat dàt veel voorkomt, om precies te zijn, alleen als ik zowat drie weken gedreigd heb hem met al zijn androïde hebben en houwetjes de deur uit te trappen. Voor de rest loopt het stuk rond met een gelukzalige grijns, zit gans de dag brieven te tikken en te verzenden (Ik ben natuurlijk de ongewilde leverancier van postzegels) en geheimzinnige bewerkingen te verrichten met een machine die hij overal rondsleept, en die iets met inkt te maken moet hebben, want mijn hele inboedel heeft een fris inktkleurtje geekregen. Ten einde raad heb ik de fabrikanten geschreven. In een lakoniek briefje kreeg ik de oplossing voorgeschoteld. Het was je reinste boerenbedrog. Het mannetje had me geen androïde aangesmeerd. HET WAS EEN VERDOMDE, SMERIGE FANDROIDE !!!
Essef zou bij definitie vooruitstrevend moeten zijn : een voorpost van het heden, een avant-gardeliteratuur op de toekomst gericht. Nochtans heeft de essef in haar ontwikkelingsgeschiedenis bijna geen enkel contact gehad met avant-gardekunst ... en al zijn de omslagen van vele bloemlezingen versierd met futuristische en surrealistische tekeningen, de vlag dekt maar zelden de lading. Dit betekent niet dat het toekomstverhaal een statisch genre is : haar ontwikkeling is te vergelijken met deze van de traditionele roman uit de wereldliteratuur. In zijn beginstadium was de essef voor 100 % verhaalkunst, met een volledig verwaarloosde vorm. De primitieve strips en pulpromans vormen een soort moderne schelmenromans elementen uit een subliteraire stroming. In de 18e en 19e eeuw veroverde de traditionele roman de wereld : van plattelandsroman naar roman over verre continenten. De essef onderging een soortgelijke thematische verruiming : de uiterlijke cosmos werd aan banden gelegd in tientallen verhalen over ruimteschepen en tijdmachines, eerst in de nabije ruimte gesitueerd, later ook in verre sterrestelsels. Deze thematische schatkist was natuurlijk snel opgebruikt en dus zocht men naar nieuwe mogelijkheden. Deze vond men in de vreemde wereld van de menselijke geest, een nog niet onderzochte microcosmos. De psychologie, parapsychologie, de sociale en sexuele verhoudingen kwamen één na één aan bod in essefverhalen. Deze evolutie bracht de essef dichter bij de fantastiek, die ook vanuit een uiterlijke (geesten, vampieren, weerwolven) naar een innerlijke griezel (krankzinnigheid, magie, telepathie) was ontwikkeld. Dit verklaart dan waarom het tegenwoordig zo moeilijk is om beide genres te scheiden. Deze verinnerlijkingstendensie heeft de essef trouwens niet alleen gemeen met het fantastische verhaal, maar ook met het detectiveverhaal en de gewone roman. Naast deze belangrijke thematische ontwikkeling, is er nog een andere, zij het beperktere, verhaaltechnische evolutie. Er is een hemelsbreed verschil tussen de onbeholpen verhaaltjes uit de babytijd en de latere essef van de "Golden Age". Ondanks het feit dat de science fiction tenslotte een jong genre is en op ± 50 jaar een grote evolutie, zowel formeel als inhoudelijk heeft doorgemaakt (de tradidionele roman heeft er meer dan 200 jaar voor nodig gehad), krijt men de essef nog steeds uit voor een reactionair genre. Het is een manipuleren van versleten thema's op een verouderde 19e eeuwse wijze. Denken we maar eens even aan het nogal negativistische artikel van Gilbert De Swert "SF - een dorpsmentaliteit" in de Spectator van 22 april, wat weining blijk geeft van historische zin en begrip voor essefevolutie. Aan het einde van de "Golden Age" hadden de nieuwe essefauteurs hun achterstand ingehaald en zich alle verworvenheden van de traditionele roman eigen gemaakt. Maar de kloof met de eigentijdse avant-garde bleef. Weinigen durfden, zoals de expressionistische dichters (bv. James Joyce), nieuwe vormexperimenten aan. Zelfs bepaalde motieven,
zoals sex, godsdienst en filosofie bleven voor het merendeel van de auteurs taboe. En dan is er plots de "New Wave" die het roer totaal omgooit en het toekomstverhaal aan de spits van de avant-garde plaatst. Dit systematisch overzicht geeft een vergelijking traditionele essefnew wave en knoopt er enkele conclusies aan vast over de toekomst van het verre. 1. De traditionele essef wekt emotionele interesse door spanning. De stijgende spanning ontstaat door een plot die in stijgende lijn (crescendo) uitloopt in een ontknoping of climax. New Waveverhalen hebben een anti-plot die kan worden voorgesteld door een gebroken lijn. Het verhalende element boet in aan belangrijkheid ten voordele van de beschrijving. De lezer heeft intellectuele interesse, maar de spanning verdwijnt op de achtergrond. 2. De traditionele auteur biedt de lezer alle gebeurtenissen aan op een presenteerblaadje. In New Wave zijn ze tot kernen samengebald gekristaliseerd en in de tekst verborgen : de samenhang van de gebeurtenissen zijn de lezer niet altijd van de eerste keer duidelijk. De lezer herschept het verhaal zoals de auteur dit deed (cfr. James Joyce). 3. Het klassieke verhaal schrijft meestal in de verleden tijd ("narrative past"), de moderne essef gebruikt, zoals in een gedicht, de tegenwoordige tijd. 4. De traditionele essef is syntagmatisch gebouwd. Dit betekend dat de auteur verschillende elementen op één niveau groepeert in een welbepaalde volgorde die niet kan gewijzigd worden : nl. de plot. Dit procédé is vooral typisch in de epische genres : de plot heeft hier een overwicht op de andere vormelementen. New Wave werkt paradigmatisch : de volgorde van de elementen in de plot is minder belangrijk dan de betekenissen die ze hebben op diverse andere niveaus. De held is Jerry Cornelius op een eerste niveau, Elric van Melniboné op een tweede, Mike Moorcock op een derde. Hij is clown, god en burgerman tegelijkertijd, maar op verschillende niveaus. Dit is een formeel kenmerk van de lyriek. Bij het opbouwen van een beeld werken alle betekenissen van een gebruikt woord mee. Het beeld bloem in de zin "Mijn Liefde is geen Stenen Bloem" impliceert schoonheid, jeugd, natuurlijkheid, teerheid, zwakte, geur, liefde, enz... in één ogenblik. ZO kan een bepaalde gebeurtenis beschouwd worden vanuit een sexuele, psychologische, morele, sociale of politieke laag. Ook dit is een vorm van inhoud, die het verhaal dichter bij het alledaagse leven en zijn erveringen wil brengen, maar dan toch één die sterk ondergeschikt is aan de vorm. Het formele aspekt van een gedicht is immers ook belangrijker dan het inhoudelijke. Het gevaar van een formeel spelletje is hier dan ook zeer groot. 5. Het klassieke essefverhaal geeft de lezer een schok door zijn thematische originaliteit. New Wave gebruikt alle originaliteit op aan de vorm (formeel schokeffekt). De inhoud wordt bevroren en statisch. Een bewijs hiervoor vindt men in de overname van Moorcocks Jerry Corneliusfiguur door diverse New Waveschrijvers van het tweede plan. Niet wat men schrijft is belangrijk, maar hoe men het doet, een houding die, mijns inziens, al even verwerpelijk is als deze van de pulpauteurs die de vorm stiefmoederlijk bedelen. 6. De traditionele auteur beeldt de gestyleerde wereld van een romantische droom uit. De band met het heden is slechts symbolisch of zeer algemeen. New Wave hanteert doelbewust de chaos en wil hierdoor een soort superrealisme worden : een exacte weergave van de complexe situatie van de moderne mens. Is dit nog wel essef ?
CONCLUSIES 1. De essef verliest zijn specifieke kenmerken die haar tot een aparte kunstuiting maakten. Het genre lost zich langzaam op in de hoofdstroming van de avant-garde. 2. De essef ondergaat een verschuiving van genre : lyrische elementen tasten de epiek aan. Het verhaal wordt een gedicht. 3. Het hoofdaccent wordt verlegd van inhoud naar vorm, van uiterlijke naar innerlijke wereld. Wanneer bovenstaande "regels" in hun zuiverste vorm toegepast worden dan is het gevaar groot dat de essef ontaardt tot een steriel spel met formele elementen, een onvruchtbare introspectie van een schrijver die ons niets meer wil "vertellen", uit angst kinderachtig en ouderwets te lijken. Ook de zo geroemde "nouveau roman" leidt aan dit euvel : de kunstenaar schrijft naar zijn eigen nulpunt toe. Vergelijk de werken van een experimentele auteur als Ivo Michiels maar eens met elkaar. Denk aan het toneelwerk van Samuel Beckett, dat geleidelijk aan afnam in lengte en waarde. Louter vormcultus aankweken is verwerpelijk. Het is trouwens te betwijfelen dat dergelijke hoogstandjes het publiek kunnen blijven boeien. Avant-garde heeft altijd al omwil en tegenstand bij het grote publiek opgewekt. Vorm om de vorm alleen, experiment om het experiment zullen onhoudbaar blijken. Grote essef bestaat zoals alle goede kunst uit een evenwicht tussen vorm en inhoud. Het is nu aan de Tolstoys van de toekomst om het beste uit de klassieke essef en de verworvenheden van de New Wave in één synthese samen te smelten. Laten we echter niet uit het oog verliezen dat de onverwoestbaren uit de wereldlitetuur, Homerus, Cervantes, Dickens, Tolstoy, e.a. in de eerste plaats VERTELLERS waren. Het is dit vertelelement dat spijtig genoeg bij de nieuwe generatie ver te zoeken is, of gewoon niet wordt benut. Moorcock, deze opmerking was niet voor jou bestemd, hoor. Je bent een rasverteller. Ik hoop dat dit artikeltje over New Wave in de smaak valt. Er volgen er beslist meer ! Graag had ik reactie van de redaktie en/of lezers via INFO-SFAN. Ik verkneukel me nu al op de verontwaardigde antwoorden. J. VANHEYMBEEK O ===oooOoOooo=== O
Het ontwaken was moeilijk, hoewel hij niet de indruk had lang geslapen te hebben. Zijn geest vertoefde nog steeds op het schemerniveau van verwarde droomfiguren, en kon de absolute duisternis waarin hij wakker werd niet dadelijk verwerken. De werkelijkheid moest traag komen, zich langzaam mengen met de droomwerelden, als doorschijnende beeltenissen die boven op elkaar geplaatst worden tot ze uiteindelijk ineenvloeien tot één samenhangend geheel. Zijn ogen flitsten open. Iets dreunde in zijn hoofd, en er was een reeds verdwijnende indruk van korte brutale pijn, als van een brede, maar scherpe naald. Men had hem laten ontwaken door pijn. De duisternis bleef. Hij wou om zich heen kijken, maar zijn oogballen weigerden. Hij beval hen : draai links, draai rechts, en de bevelen raasden door zijn zenuwstelsel naar de oogspieren, maar ze gehoorzaamden niet. Hij probeerde zijn oogleden te sluiten, en ook dàt ging niet. Wat betekende dit alles ? Hij bracht zijn hand omhoog om zijn ogen aan te raken. Hij voelde de golvende beweging van zijn armspieren, het plooien van de gewrichten. Zijn vlngers spreidden en daalden neer over zijn gelaat als een spin over haar web, maar niets raakte hem aan. Een plotse zinloze paniek besprong hem, en druppelde fijne voelsprieten van ijzige angst op hem neer. Wanhopig probeerde hij armen, benen of hoofd te bewegen, rechtop te zitten. Hij voelde de reakties van zijn lichaam, de bevelen die als bange konijnen door de zenuwknopen renden, maar de spieren zelf schenen versteend en roerloos. + WAT BETEKEND DIT + gilde hij. De stilte dempte zijn kreet, voortgebracht door een tong die niet meer in zijn keel was. Mentaal huiverend van onverklaarbare angst wachtte hij, maar lichamelijk gebeurde er niets. Er was geen koud ijs op zijn rug, geen angstzweet op zijn voorhoofd, geen klam gevoel in zijn handpalmen.
+ HELP MIJ ! + gilde hij opnieuw, + HELP MIJ ! + maar er kwam geen geluid, geen stem, zelfs geen echo van zijn vrees. Langzaam liet hij het op zijn brein inwerken. Hij had geen stem, en kon niet bewegen. Hij voelde zijn lichaam bestaan, maar het gehoorzaamde hem niet. Zijn ogen waren open, maar alles was gehuld in absolute duisternis. WAT HADDEN ZE MET HEM GEDAAN ? De tijd had geen enkele betekenis, het was een roerloos wachten op iets, om het even wat, maar IETS om te gebeuren. De onwerkelijkheid werd verpletterend, tot hij wenste te geloven dat het een illusie was. Hij herinnerde zich dergelijke dromen, reëler dan de werkelijkheid. Wanneer zou hij ontwaken uit deze onthutsende, deze onmogelijke nachtmerrie van niet-zijn. Een zacht zoemen, als van een enorme maar verre bijenzwerm, sloop door de ondergrondse controlekamers. Als kolossale metalen insecten rezen de machines op langs de zijmuren, hun ontelbare wijzerplaten als koude maar intelligente ogen. De in witte jassen gehulde mensen bewogen even geruisloos als de talrijke androïden die rondliepen met ponskaarten en dossiers. Behalve hoogstnodige woorden, verbraken enkel machinegeluiden de stilte. Dit was een plaats voor machines, en voor mensen die dachten als machines, in getallen en computersymbolen. E.T.E. - Extra-Terrestrial-Exploiration - volgde het verloop van het "Project CYBORG". X O X O X O X O X O X + BEN JE WAKKER ? + Een stem, uit het niets en de duisternis, die als een verstikkende kwal om hem hing. Als een gek klampte hij zich eraan vast. + JA, JA, IK BEN WAKKER !!! + + GOED. + antwoorde de stem. + DAT IS HET ENIGE WAT OP DIT OGENBLIK VOOR JOU VAN BELANG IS + + WAT BETEKENT DIT ? DIT IS EEN DROOM, NIETWAAR ? WAAROM KAN IK ME NIET BEWEGEN ? WAT IS ER MET ME GEBEURD ? + + HET IS GEEN DROOM. ENKELE ZAKEN ZIJN LICHTJES VERANDERD. HERINNER JE WAAROM JE HIER BENT ? JE MISDAAD ? DE EXECUTIE ? + Executie ... misdaad ... Het dreunde door zijn hoofd, en tevergeefs poogde hij de beukende hamers tegen te houden. Ja, hij herinnerde zich alles nu. De rechtspraak, de miljoenen ogen die alles volgden op hun Infoschermen, de eerste misdaad sedert hoevele jaren ? Hij herinnerde zich alles, de vernietiging van zijn vierjaars-huwelijkscontract met Marge, de weken in het Huis van Bewaring waar hij doorheen geleefd had, als door een droom, en dan die dag dat ze hem kwamen halen en naar de executiekamer brachten, naar het zwarte gatvan de materiedistorter, die de cellen uit zijn lichaam uiteen zou rukken tot een massa blubberend vlees en beenderen. En dan waren de mannen in het wit gekomen, ze hadden een androïde in de kamer gevoerd en in diens overblijfselen zou iedereen Charles Markson menen te zien, de terechtgestelde paranoïde moordenaar. De mannen in het wit hadden hem meegenomen diep in de aarde, en hem gezegd dat hij nu wettelijk niet meer bestond, en zich vrijwillig aanmelde als proefkonijn voor een enorm belangrijk experiment... E.T.E.-Projekt Cyborg. Ze hadden hem niets willen verklaren, en hij had geweigerd, en toen hadden de mannen alleen gelachen. Hij herinnerde zich de plotse scherpe pijn die in zijn nek drong, hij kreeg zelfs de tijd niet om te begrijpen wat er gebeurde. Toen overschaduwde een zwarte vleugel hem toen hij voorwaarts viel, en de grond opende zich als een duistere mond die hem inzwolg ...
+ JA + dacht hij, + IK HERINNER ME. IK HERINNER ME ALLES. MAAR WAT GEBEURDE ER ? + + WE GAVEN JE EEN INJECTIE, + zei de stem uit het niets. + DAARNA NAMEN WE JE LICHAAM WEG, HAALDEN JE BREIN ERUIT EN STAKEN ER DUIZEND NAALDEN IN. EN NU BEN JE OP WEG. + + OP WEG ? WELKE WEG ? WAARHEEN ? IK WEET NIETS, VERKLAAR A.U.B. OF IK WORD GEK. WAAR BEN IK ? WAAROM KAN IK ME NIET BEWEGEN ? WAAR ZIJN JULLIE ? + + WE ZIJN MOMENTEEL ZEER VER VAN JE VANDAAN. WAT JE HOORT ZIJN GEEN WOORDEN. HET ZIJN ELEKTRISCHE IMPULSEN, DIE IN EEN OMZETTER GESPROKEN WORDEN. jE HOORT ZE MET RADAROREN, EN ZE WORDEN RECHTSTREEKS IN DE HOORCENTRA VAN JE BREIN OMGEZET, EN DAAR GEINTERPRETEERD ALS WOORDEN. + + MAAR IK SPREEK TOT JULLIE, EN JULLIE HOREN ME. + + JE SPREEKT NIET. JE KUNT NIET SPREKEN. JE DENKT DAT JE SPREEKT, EN DAT LEIDT TOT DE JUISTE CONTACTEN MET DE ZENDERS IN DE NAALD. OP HUN BEURT WORDEN DE GEZONDEN IMPULSEN OVERGEMAAKT AAN ONZE ONTVANGERS, EN DAAR VERTAALD IN CODETEKENS, DIE WIJ VIA ONZE COMPUTERS RECHTSTREEKS KUNNEN LEZEN. + + MAAR WAAR, WAAR BEN IK ? + + NIET "WAAR". JE BENT EEN FOTONENNAALDSCHIP, NU HEB JE NET JE BAAN OM DE MAAN VERLATEN, EN JE BENT OP WEG, VLUGGER EN VLUGGER ELKE MILLISECONDE. + + VERLATEN ? WAARHEEN ? WAAROM ? + Hij dacht de juiste gedachten, elektrische contacten sloten zich, spreek-denkend de juiste woorden naar de verre ondergrondse machines waar de mannen in het wit nu rondom zaten te luisteren. + WAT VOOR ZIN HEEFT DIT ? WAAROM MIJ ZENDEN ? EN WAARHEEN ? + Het was krankzinnig, de ruimteprojecten waren stopgezet, iedereen wist dat. Men probeerde hem om de tuin te leiden, hij was er zeker van. + WE ZULLEN HET VOORNAAMSTE UITLEGGEN. ZOALS JE WEET HEBBEN WE BEMANDE RUIMTESCHEPEN NAAR MARS EN VENUS GEZONDEN, ZOALS ONZE CONCURRENTEN TROUWENS. DRIE JAAR GELEDEN ZONDEN WE HET EERSTE SCHIP NAAR MERCURIUS, EN IETS GEBEURDE. HET SCHIP KWAM NOOIT IN EEN BAAN, MAAR RAASDE VERDER EN VIEL IN DE ZON. DE INSTRUMENTEN FAALDEN NIET, MAAR WEL DE ASTRONAUT. HET WAS EEN MAN MET JARENLANGE TRAINING, EN MET VOLLEDIGE STALEN CONTROLE OVER ZIJN LICHAAM EN GEEST. DESONDANKS GEBEURDE ER IETS MET HEM, IETS WAAROP ZELFS HIJ NIET VOORBEREID WAS. DAT "IETS" KWAM NIET UIT DE RUIMTE, HOEWEL DIE ER WEL IETS MEE TE MAKEN KAN HEBBEN GEHAD. DE ASTRONAUT VERANDERDE ZELF DE KOERS VAN ZIJN SCHIP, EN WAT HIJ NOG VERDER ZEI WAS KRANKZINNIGE WARTAAL. DAARNA STUURDEN WE TWEE ROBOTBESTUURDE SCHEPEN EN NIETS GEBEURDE. DUS BESLOTEN WE EEN NIEUWE TECHNIEK TE PROBEREN. IETS HEEFT HET LICHAAL VAN DE RUIMTEVAARDER BEINVLOED OP EEN MANIER DIE HEM ZWAKZINNIG MAAKTE, DAT HEBBEN WE OPGEMAAKT UIT ZIJN WOORDEN. DUS ZENDEN WE DITMAAL IEMAND ZONDER LICHAAM. NIETS KAN JOU BEINVLOEDEN, WANT JE BENT PURE GEEST. JE BENT NIETS ANDERS DAN EEN BREIN, VERBONDEN MET EEN COMPUTER, GEVOED DOOR SYNTHETISCHE PRODUKTEN IN HET VOCHT WAARIN JE BREIN BAADT. JE SPREEKT IN RADIOGOLVEN MET EEN ELECTRISCHE CONTACTTONG, JE OREN ZIJN RADARS, JE ADERS ELECTRISCHE LEIDINGEN, JE VINGERS ZIJN DE NAALDEN VAN DE METERS. JE LICHAAM IS HET NAALDSCHIP. JE BENT DE VOLMAAKTE CYBORG. + Hij wou lachen, en wist plots dat hij geen mond had, hoewel hij de indruk had zijn lippen, zijn tong en de hardheid van zijn tanden te kunnen voelen. Hij probeerde opnieuw te bewegen, en dacht dat hij zijn handen en voeten voelde. + JULLIE ZIJN GEK, DAAR BENEDEN, WAAR DAT OOK IS. DIT IS EEN GRAP, NIETWAAR ? EEN OF ANDERE REACTIETEST OF ZO. IK VOEL MIJN VINGERS
BEWEGEN, IK KAN ZE SPREIDEN. IK KAN MIJN HART HOREN KLOPPEN ! + + EEN INTERESSANT FENOMEEN, MAAR NIET JUIST. JE KUNT NIETS WERKELIJK VOELEN, WANT ER IS NIETS MEER OM TE VOELEN. JE BENT NU EEN MACHINE, ALLEEN EEN GROTE MACHINE, GECONTROLEERD DOOR EEN MENSELIJK BREIN. + + MAAR DAT IS ABSURD. IK VOEL MIJN HANDEN, IK VOEL ZE. + + EEN LOGISCHE REACTIE. HOEWEL ZE GEAMPUTEERD ZIJN, ONTVANGTJE BREIN NOG STEEDS IMPULSEN DIE GEINTERPRETEERD WORDEN ALS KOMENDE VAN JE HANDEN. ER ZIJN MEER VAN DIE GEVALLEN BEKEND, ZOALS DE MAN DIE ZIJN ARM VERLOOR IN EEN ONGEVAL EN DIE BIJ HET ONTWAKEN IN HET ZIEKENHUIS OVER PIJN IN DIE ARM KLAAGDE. NA ENIGE TIJD VERDWIJNEN DIE IMPULSEN, WANNEER JE ZE MAAR LEERT BEGRIJPEN ALS HET DRAAIEN VAN EEN RADERWIELTJE, DE BEWEGING VAN EEN NAALD OVER EEN CONTROLEMETER, EEN ELEKTRISCHE STROOM DIE DOOR EEN CONTACT LOOPT. + + MAAR IK BEN ER NIET VOOR GETRAIND. JE KUNT ME NIET ZOMAAR IN HET NIETS ZENDEN, JE KUNT ... + Lachtte iemand aan het andere eind van het contact ? + NIET KUNNEN ? WE HEBBEN HET JE NET GEZEGD : JE BENT OP WEG ! WE HADDEN GEEN ANDERE KEUZE DAN JOU, DE REGERING WOU GEEN VRIJWILLIGERS AANVAARDEN VAN ONZE GROEP. DAAROM MOESTEN WE IEMAND HEBBEN VAN WIENS BESTAAN ZE ZELFS NIET WISTEN. MOMENTEEL IS JE SNELHEID 120 KM/SEC. ELKE SECONDE VERMEERDERT DIE SNELHEID ... + + IK KAN HET NIET GELOVEN + +DAT KOMT WEL + Het was niet mogelijk ! Het moest een absurde grap zijn, het MOEST ! Maar de stilte mocht niet blijven, de waanzin loerde in het absolute stilzwijgen. Dus : spreek, hoor. + HOELANG ZAL DEZE TOESTAND DUREN ...? + + HET IS NIET NODIG JE OM'TIJD'TE BEKOMMEREN. TIJD HEEFT GEEN ENKEL BELANG MEER VOOR JOU, WAAR JE BENT. WE ZULLEN JE WEL ZEGGEN WANNEER JE TER BESTEMMING BENT. DAT ZAL VLUG GENOEG ZIJN. + + MAAR ... IK KAN NIET DOEN. HOE VERTRAAG IK, STOP IK, DOE IK EENDER WAT ? IK WEET NIETS, KEN ER NIETS VAN ! + + NIET NODIG. WIJ ZULLEN ALLES WEL DOEN. JE BENT ENKEL EEN TOESCHOUWER. + + IK KAN ZELFS NIETS ZIEN ! + Een glinstering ontstond plots, ergens in de schaduwwereld, een ster vormde zich, dan nog een, en nog een, en plots ... ABSOLUTE CHAOS. Overal om hem heen, onder, boven en naast hem, omringden ze hem van alle kanten, duizenden ogen die hem aanstaarden, een surrealistisch verstard ogenlandschap van onbeweeglijke schitterpunten, met daartussen de schimvalleien van roerloos niets en cosmische stofwolken. Duizeligheid verkrampte een nietbestaande maag, terwijl hij rond en rond wentelde in het niets. Honderdduizend versteende nachtmerrieogen volgden hem, oude vertrouwde ogen als witte duivenpluimen die langzaam rood werden, druipende snoeren van bloedparels tussen de pupillen van duizenden oude vrouwen, die naar hem opkeken met angstige gezichten en bang-vragende glimlachjes om hun gerimpelde monden, beeltenissen van schrik en ook van liefde liefde liefde, tot de glimlachen eindelijk ook liefdevol werden, breder en breder in tandeloze monden van oor tot oor geopend, die bloed spuwden toen de electrische messen in zijn duizend handen sneden en sneden, onhoudbaar beefden en vibreerden ze tussen zijn sidderende vingers, nat waren ze, terwijl hij liefhad, de oude vrouw hartstochtelijk beminde, en de bloedrivier stroomde stollend tussen de sterren; waarom hield niemand de bloedgolven tegen ? Waarom zetten ze de tijd niet stil, er was geen ontkomen aan, de ogen, de vele starende bloedende ogen vormden een enorm
nachtmerrieschilderij om hem heen, overal om hem, ze STAARDEN EN DRUPPELDEN BLOED IN ZIJN NAAKTE BREIN, OPENDEN DELEN VAN ZIJN HERSENEN DIE HIJ VOOR ZICHZELF GESLOTEN HAD. HIJ MOEST WEG, WEG VAN ZIJN NATTE HANDEN EN HET VIBRERENDE ELEKTRISCHE MES, HIJ MOEST WEG, WEG MOEST WEG WEG WEGWEGWEGWEG ... X O X O X O X O X Beneden, in de ondergrondse controlekamers, sprongen alarmlichten aan op instrumentenpanelen, wijzers renden als dronken insekten over hun meters. "De meters worden gek ! Verdomd, wat gebeurt er ? Wat deed je, S-76" ? "Ik weet het niet. Ik opende alleen de lenzen buiten op de Naald. Hij zei dat hij niet kon zien. Maar hij reageert als een gek" ! "Iets moet een schokreactie veroorzaakt hebben, terug naar het ogenogenblik van zijn misdaad. We moeten hem afleiden, de psychotesten hebben aangetoond dat hij volledig instabiel is op dit punt." "Het kan enkel maar het zicht zijn op de naakte ruimte. Tenslotte hadden we een zekere reactie verwacht, maar DEZE beslist niet"! "Sluit de lenzen weer. Alllemaal". "Maar dan kunnen we niet ..." "SLUIT DE LENZEN" ! X O X O X O X O X Duisternis kwam, maar het bloed bleef, het fosforiseerde, het sijpelde als een luie rivier door de synthetische aderen die zijn brein voedden met elektriciteit, en werd gulzig opgelikt door zijn cellen. Buiten was er het constante geluid van miljoenen sterren, een zacht huilend geluid dat suste en kalmeerde, zoals de stem van moeder, liefste moeder die enkel een begrip was, een woord zonder echte betekenis want hij had haar nooit gekend. X O X O X O X O X "Maar dat is tochabsurd. Enkel maar het ZIEN van de sterren kan ..." "Toch wel. Van op aarde kunnen er met het blote oog nauwelijks vijfduizend sterren waargenomen worden door de atmosfeer. Van waar hij nu is, ziet hij er minstels vijfmaal zoveel, maar dat is niet het belangrijkste : hij ziet niet met twee ogen in één richting zoals het normale menselijke wezen dat hij was. Zijn gezichtsveld word gevormd door zestien lenzen, overal over de huid van de Naald verspreid als de stippen op de rug van een spin. HIJ KIJKT IN ALLE RICHTINGEN TEGELIJK, alsof een man ingesloten in een bol was, van binnen bedekt met spiegels, en waarin hij toch kan zien. Zijn brein is niet in staat al de informatie tegelijkertijd op te nemen, het is een absolute aliënatie. Je had de lenzen nooit alle tegelijkertijd mogen openen, S-76, ik zal het moeten vermelden op je rapport. Jij had dit moeten voorzien". De gebrilde man wendde zich weer tot zijn machines. Met zijn uitgestrekte vingers die juist de toetsen aanraakten, leek hij er bijna een essentieel onderdeel van. "Verdomd, dit tijdsverschil tussen onze communicatie", murmelde hij, "wie weet wat er ondertussen daarbuiten omgaat vóór wij het te weten komen" ! De stem uit de ruimte was stil nu, maar de instrumenten uit de Naald gaven trouw hun gegevens door. Klikken, zoemen, het ratelen van de leesband uit de computer, gegevens rechtstreeks afgetapt uit het brein van de cyborg, die eens Charles Markson geweest was. Zij vertelden de mannen in het wit mèèr dan de stem zelf. "Voorzichtig nu, open de lenzen, maar één na één, zodat zijn brein zich geleidelijk kan aanpassen aan dit nieuwe "zien"". X O X O X O X O X
Schaakspel, enorm slachtveld met dode skeletgezichten, begraven en wachtend onder rivieren van druipend bloed. Het bloed was overal, er was geen ontkomen aan, als een groeiende amoebe dreef het tussen de sterren, sijpelde neer op zijn naakte brein en zijn ogen, die hij niet kon sluiten. Een speler verscheen op het schaakveld, of was het een pion ? Een witte spookgedaante in twee dimensies, zonder diepte en zonder tijd, dan een tweede, gehuld in lange zijden gewaden, als een mot die naar het licht gefladderd kwam. Bewegende, pulserende kwallen als snoeren parels, van wit en onbevlekt zeeschuim. Stollend bloed begon er overheen te kruipen, als een afschuwelijke bruinrode duizendpoot. Zij rees op van tussen de miljoenen sterreogen, twee rode zonnen brandden in haar witbehaarde schedel, en toen ze haar arm bewoog, was het een deel van de melkweg dat ze terzijde schoof als een wazige sluier. "Jij nietsnut", zei ze met een stem van radiogolven, met het gebulder van zonnevlekken, "je komt naar mij toe en nu zit je daar maar, en kijk je naar mij als een hond naar zijn meester. Waarom doe je niets ? Eender wat, maar doe iets " ! Mars was een rode edelsteen in haar tandeloze mond,enkele sterrendruppels gleden langzaam langs haar brede dijen toen ze langs de achtergrond van duisternis bewoog, als een verdwijnende filmprojectie. X O X O X O X O X "Wat is er aan de hand met dat ... ding ? Het reageert alsof het een sterke dosis psychedelics gekregen heeft. De aanvankelijke schokreactie moest nu al lang uitgewerkt zijn, en hij moest allang zijn volledige zelfbeheersing terug gekregen hebben. Maar hij reageert NERGENS normaal op" ! "Dat schokmoment moet iets losgemaakt hebben, dat jaren lag te wachten. Het heeft zich langzaam opgebouwd tot een geketend monster in zijn geest. Het is bijna onmogelijk dat de psychmeds het niet ondekt hebben, maar het moet verborgen gelegen hebben in de onderste bewustzijnslagen. In elk geval, wij zitten ermee opgescheept". "Laten we hem een tweede artificiële psychoschok geven om hem terug te brengen tot de normaliteit". "Normaal ? H-35, de tijd van de primitieve schokbehandelingen is voorbij. We hebben hem in een absoluut onbekend milieu geplaatst, we kunnen onmogelijk de gevolgen van een tweede schok voorzien". "Maar het brein is krankzinnig ! We kunnen geen enkel verkregen resultaat vertrouwen". "Natuurlijk niet, wat wij ontvangen zijn hallucinaties, niet de objectieve werkelijkheid, of zelfs maar de subjectieve reactie op wat het ziet en ondervindt. Wij ontvangen beelden en impressies uit zijn onderbewustzijn, geplaatst boven wat hij ontvangt van uit de ruimte. De werkelijkheid is verwrongen en aangepast aan zijn innerlijk, we zien de ruimte zoals hij zijn onderbewustzijn, het ziet en interpreteert. Het brein is in conflictsituatie, en het verdrongen alter-ego heeft thans de bovenhand". "Met die psychiatrische onzin komen we niet verder. We moeten INFORMATIE hebben over het heelal, over de reacties van een normaal mens in de condities die we hem opgelegd hebben, en niet het geraaskal van daarboven" ! "Maar we krijgen informatie, F-54, alleen is ze misvormd, alsof de lenzen van de Naald zowel naar buiten als naar binnen kijken. De ruimte daar buiten en de ruimte in zijn geest zijn samengevloeid". "Hoelang zal het duren voor we het essentiële, het belangrijkste voor ONS eruit zullen halen" ? "Dat weet ik niet, we kunnen proberen een psychomed te vragen aan Medcentrum, en een codecomputer. We kunnen alleen maar pogen de doorge-
seinde informatie te kneden tot iets wat logisch. Maar dat is van ondergeschikt belang : bedenk, als we de Naald NU doen omkeren, verliezen we alles. Laten we verder gaan, dan bestaat er de kans dat het normale brein opnieuw de overhand haalt op het opgedoken alterego". "Vooruit dan, laat de Naald verder gaan" . X O X O X O X O X Verder ging het schip, verder en verder, en met het schip, onbeweeglijk : het hart, de essentie van de Naald : het brein van Charles Markson, veroordeelde en terechtgestelde paranoïde moordernaar, een deel van het instrumentenbord en de metaalhuid van het schip, een minuscule stofwolk in een oneindig koud heelal. Zijn vingertoppen puntige metalen wijzers, razend over voor hem zinloze meters, zijn zenuwstelsel een centrale van elektrische leidingen en cellen, zijn voeten de voortstuwende fotonenstroom. Zwemmend, met microscopische slagen tegen het getij van de ruimtezee tussen de zwijgende sterren, vechtend tegen golven van licht en duisternis. Een pompend rubber hart, synthetisch kleurloos bloed en voedingsvloeistoffen door plastic arteriën naar een raaskallend brein, gekoppeld aan een onverschillige computer op een verre planeet, genoemd : aarde. De mens ... of, laten we zeggen : een déél van de mens, zette zijn voetdruk op de ruimte. Het park, groene zee van plastic buigzaam gras met daarin als eilanden, de witte huizen waar de Ouden zaten en rustten, voortdromend op tijdswinden gedurende de enkele jaren die hen nog veroorloofd waren, voortterend op kunstmatige harten en metalen longen, de lange zielloze jaren van eindeloos voortdrijven op de zeeën van vergane jeugdherinneringen. Al die mummies met hun krabbelende insektenhanden en zachte starende ogen, alwie nooit de kinderen gezien had die ze wereld gaven, de mannen aan de zaadbanken, de vrouwen aan de kunstmatige baarmoeders in de Medcentra. Zittende en wandelende marionettenmensen, als curiositeiten in een publiek museum, die niets meer gaven om elkander, en om wie niemand meer iets gaf, behalve de Wakers van de Huizen der Ouden, die ervoor betaald werden. Hij wandelde door hun rijen, als door een laan van standbeelden, zijn handen trilden nog na die laatste ruzie met Marge. Hij had haar achtergelaten zonder nog een woord tot haar te richten, Haar idiote beschuldigingen en haar minachting hingen om zijn schouders als een mantel. De oude vrouw zat daar maar, haar handen fladderden over elkander als grijze stoffige motten over een licht dat ze in haar handen verborgen hield. Haar ogen staarden door hem heen als door een glazen muur naar een vaag-herinnerd verleden. Haar mond kronkelde in een dunlippige glimlach, maar niet voor hem, niet voor hem ! Niemand glimlachte ooit naar hem, niemand bemoeide zich ooit werkelijk met hem. Stilstaan. Hallo, Moeder. Spreek tot mij, Moeder, kijk naar mij. Staar niet door mij heen, alsof ik hier niet ben. Ik ben hier. Ik spreek tot jou. Ik raak je aan. Zie je ? Voel je ? Wees niet bang. Wees niet bang, BANG VOOR MIJ ... Ik wil je geen pijn doen ... Ik wil ... ik wil enkel maar ... JE ZIEN. Tot je SPREKEN. Echt met iemand SPREKEN. Ik wil van je houden moeder. Ik hou van je, Moeder. Nee, kijk niet zo, glimlach enkel, glimlach naar MIJ ! Hou van me, Moeder, HOU VAN ME, HOU VAN ME, GLIMLACH, GLIMLACH !!! Het beven over zijn lichaam, de opgekropte woede in zijn brein, als koud ijs sloop ze door de cellen van zijn lichaam. Haar ogen, haar zachte starende ogen, zonder vriendschap, zonder liefde, zonder begrip, enkel maar angst, angst voor hem ! Ze hield niet van hem, ze wou dat hij weg was, dwaze oude vrouw, dwaze oude Moeder, beminde Moeder, beminnen, maar
niemand had hem nodig, niemand beminde hem. Hij verachtte ze allemaal, en haatte ze allemaal, haat, haat, HAAT, in bloedrode sluiers. Als een rode regendruppelde ze Langs zijn vingers naar beneden, zijn handen beefden, maar nee, het was een mes, het elektrische mes dat hij had meegenomen uit de keuken, het mes waarvan het lemmet sidderde als een wild beest in zijn honderden handen die sneden en sneden doorheen de haat. Als door zacht vlees baanden ze zich een weg door de rode sluiers opdat hij opnieuw zou kunnen zien. Haar mond opende en sloot zich en haar ogen druppelden rood, allemaal over zijn handen en de grond en het blakend rode gras. Waarom kon hij haar niet horen schreeuwen ? Waarom kon hij niets horen ? Waarom kon hij niet ophouden ? Hou van mij, laat me ophouden, waarom laat niemand me stoppen ? Die rode bloedgulpende mond, stop stop stopstopstopstopstop ... De pijn slingerde zich over zijn lichaam, hoewel ze gezegd hadden dat hij geen lichaam meer had, maar hij voelde armen en vingers en longen branden in rood en blauw hellevuur tot hij het niet meer kon uithouden en gilde zonder mond, een dode schreeuw die bleef voortduren. Dan : stilte, duisternis, rust ... X O X O X O X O X "Het was de enige manier. De elektrische ontlading heeft hem momenteel bewusteloos gemaakt. We moeten het risico wel nemen, anders hadden we een paranoia in onze handen. Maar wat nu ? Wat zal hij nu doen" ? "We zullen het vlug genoeg weten. Het ... hij slaapt, maar het brein werkt". X O X O X O X O X Marge, met de zachte, wat te grote lippen en de opengespalkte ledige ogen, Marge die deed of ze alles begreep, en nooit iets begreep. Hij herinnerde zich de beweeglijke van kleuren veranderende materie van haar jurk, toen hij langzaam in haar schoot neerdaalde als een vermoeide vogel op zijn nest. Haar gelaat was verstard in de tijd boven hem, een vleeskleurig idool. Zijn vingers gleden langs haar dijen, openden de microscopische contacten, en hij legde zijn oor op haar naakte buik, en voelde het bonken van haar hart dat zijn eigen bloedritme beïnvloedde. De andere vrouw was vaag zichtbaar door Marge, de vrouw uit het oude schilderij in het museum, waarnaar hij soms ging kijken na de werkuren. Hij zat dan enkel maar op een stoel, koesterde zich in de schenkende warmte van de kleurengeometrie op het doek, als schilderde hij zelf dat venster naar de innerlijke ruimte met het penseel van zijn ogen en de kleurvlakken van zijn dromen. Hij zag de lichtpuntjes in haar pupillen, de zijdeachtige halslijn, de ontblote borst met de rode tepel, de gretige armen van het kind dat ze vasthield. X O X O X O X O X De stem verbrak de sfeer van de kille kamer niet, zij bestond uit radiogolven die de computer opdiepte uit het dromende brein, en werden opgevangen door het grote draaiende oor naar het heelal. Met tijdsvertraging ontving het oor ze, seinde ze door naar het computerbrein die de symbolen omzette en voortbracht als woorden. Het bleven machinewoorden, met de klank van schurend metaal, emotieloos en koud als de omringende apparaten. Het was zo eenvoudig om ook over het ... DING in de ruimte te denken als één deel van de machine. "Er moet een schema in zijn gedragingen zitten, hij past zich ergens aan". "Natuurlijk ! Hij keert terug in zijn eigen verleden ! De schok heeft hem enkel geholpen het cruciaLe ogenblik te overspringen". "Klinkt logisch. Zijn gezonde geest kon de scène niet opnieuw aan-
vaarden, dus heeft zijn alter-ego nu volledig de controle op zich genomen om hem te redden van een volledige instorting en catatonie. Hij is nu op een zijweg, hij keert terug in de subjectieve tijd, delft in zijn herinneringen, eender welke. Alles is beter dan zich te moeten herinneren wat er in werkelijkheid gebeurd is". "Maar ik begrijp de logica niet. Waarom die terugkeer" ? "Dat is niet moeilijk te raden. Ik dacht dat jullie militairen een verplichte cursus in elementaire psychologie hadden gekregen. Wel, het heeft geen belang. Uit zijn med-dossier wisten we dat een onderdrukte variante op het oude Oedipuscomplex de basis was waaruit zijn amokmoord groeide. Dergelijke gevallen noemt men "proefbuisreactionnairs", en deze die wij kennen staan nu onder stevige psychcontrole. Markson was de eerste die gewelddadig reageerde, en dat mag niet meer voorkomen. De oude vrouw die hij levend ontleedde in het Park der Ouden was een symbool voor wat een deel van zijn onderbewustzijn zijn hele leven lang gezocht heeft, het ingeboren instinkt naar moederliefde, een oerinstinkt dat de "proefbuisreactionnairs" typeert, zij zijn een evolutionaire stap achteruit. Marksons eerste vierjaarshuwelijk werd voortijdig ontbonden wegens psychische instabiliteit, en de herinneringen daaraan werden door Medcentrum uit zijn brein gewist. Medcentrum organiseerde ook zijn tweede huwelijk met Dr. Marge HR-889 -Q, een zeer bekwame psychdokter. Maar ook zij kon hem niet geven wat zijn onderbewustzijn verlangde, dus transfereerde hij zijn liefde op de onbekende vrouw, en toen deze voor hem terugdeinsde, doodde hij haar. Nu is hij weer op zoek, achteruit, steeds maar achteruit in zijn eigen verleden". "Het is jouw schuld, S-76. Jij hebt de begripschok gegeven door je idioot idee om alle kijklenzen tegelijk te openen". "Het heeft geen zin over voorbije fouten te redetwisten, heren. De De psychmeds weigerden de moordscène uit zijn brein te wissen, omdat de herinnering eraan een onderdeel was van het vonnis. Onwillekeurig komt hij er steeds weer op terug, en zijn brein reageert steeds gewelddadig. Deze terugkeer in de subjectiviteit is het beste wat hij kon doen. Als hij ver genoeg teruggaat, komen we misschien op de basis van zijn hele instabiliteit, en dan weten we wat er tegen kunnen doen". "Maar waar zal hij stoppen ? En wanneer ? Hij kan op die manier niet verder gaan, en wij kunnen evenmin wachten tot zijn geest in het stadium is van een kraaiende zes maanden oude baby". "Dan moeten we de Naald terug doen keren. Het heeft geen zin om die kostbare instalatie te verliezen. We zullen een ander proefkonijn vinden, en opnieuw beginnen". "Dat zullen we niet ! Hij IS de Naald, alle instrumenten zijn ingebouwd op zijn breinschema. Trouwens, waarim zonden we hem de ruimte in ? Om te ontdekken wat een man krankzinnig maakt als hij voorbij de omloopbaan van Venus komt. Psychotisch of niet, we zullen het van hem leren. We moeten de Naald verder laten gaan" ! "Maar zijn psychose moeten we stopzetten. Er moet een behandeling bestaan die we in stand kunnen houden, zelfs in de Naald". "Die kreeg hij allemaal, nadat zijn eerste echtgenote de verbreking van hun vierjaarshuwelijk aangevraagd had. Hij kreeg dagelijks een dosis sublimatietherapie via zijn beeldtelefoon op het kantoor waar hij werkte, buiten zijn weten natuurlijk. De therapie werd stopgezet toen hij schijnbaar weer normaal was, in die tijd had Medcentrum verschillende dringende gevallen van "reactionnairs" en de controle werd versoepeld. Maar hij was niet genezen, hij begroef de psychose alleen dieper in zijn onderbewustzijn, onder lagen van schijnbaar normaal gedrag. Nu heeft hij de duistere spelonken van zijn brein geopend".
"Hij leeft nu volledig in hallucinaties, nietwaar ? Wel, kunnen we er niet zelf enkele veroorzaken die hem geleidelijk terugbrengen tot de werkelijkheid". "Dat kan een langdurig proces worden, maar we kunnen het in elk geval proberen. Hem terugschokken in de realiteit is de enige manier die nog overblijft". X O X O X O X O X Langzaam, gestadig voelde hij zichzelf voortbewegen door de duistere zee van het niets, hoewel de sterren zelf bijna van plaats niet schenen te veranderen. Ze bleven hem aanstaren, een afschuwelijk beeld van kille ogen op zwart doek, een verstard landschap van koude sterren terwijl hij verder ging en verder ging, en de angst in zijn nietbestaande buik rondsprong als een gevangen zeldzame kever in de etherfles. Maar hij had toch niets te vrezen ? Hij wist niet precies waar hij was, en waarom, maar er was beslist een grondige reden voor. Er was ALTIJD een reden voor alles. De instructielessen zouden nu vlug klaar zijn, en de spreekteleschermen zouden hun "LES-KLAAR"-signaal doorgeven. Hij zou zijn vingers wegnemen van de toetsen van de elektrospreker, de oorkappen afnemen en dan het lokaal verlaten met de gehate anderen. Toby B-65 zou er zijn, en Harvill OO-3A en Mac-33 en Ho-Ling 98-C, en de meisjes met hun getatoëerde benen en hun halsbloezes, die enkel de schouders bedekten, en hij zou zijn ogen weer moeten afwenden van hun borsten die veel te groot en te zwaar waren voor hun leeftijd, sedert de hormomenpillen verkrijgbaar waren vanaf twaalf jaar. De gang zou vol worden van hun heimelijk gefluister en dwaas gegiechel. Hij moest hun spottende blikken trotseren, nu iedereen al gehoord had van zijn onsuccesvol rendez-vous met Caroll D-2612, met wie hij - ondanks het gebruik van een gestolen energopil - hij er niet in geslaagd was voor een derde maal klaar te komen. Hij was doodsbang door hun rijen te gaan. Eens had hij zelfs geprobeerd in het klaslokaal achter te blijven tot ze allemaal weg waren naar de recreatiezalen, maar toen was het instructiebord opgeflakkerd : "SCHERM 5 WAAROM VERLAAT U HET LOKAAL NIET" ? Hij had een vaag antwoord gestameld, en toen hadden ze hem in een speciale kamer gebracht en allerlei rare vragen gesteld. Nee, het was beter nu te gaan en hun misprijzende blikken te trotseren, door de eindeloze gangen van spottende glimlachjes, hen eenvoudig negeren, doen alsof ze niet bestonden. Later kon hij dan misschien wegglippen uit de recreatiezaal NV-77 waartoe hij behoorde, en even een korte wandeling maken in een der synthoparken. Daar was hij alleen, en kon omhoog kijken naar het zwarte satijn van de nachthemel met de diamanten sterren. Soms bleef hij omhoog staren tot zijn ogen begonnen te tranen, en het was alsof de sterren naar beneden schenen te vallen, op hem toe. X O X O X O X O X "Dit zal misschien wel helpen, veel meer kunnen we niet bereiken met de beperkte mogelijkheden van de Naald. Zend deze spoel door de omzetter, en laat ze inwerken op de gezichtscentra van zijn brein. Probeer ze zo duidelijk mogelijk te projecteren op de binnenwand van de lenzen, zodat de beelden over de ruimte komen te glijden". X O X O X O X O X Een schaduw bewoog door het luchtledige. Iets levends ? Dat was onmogelijk, waar geen atmosfeer is kan geen leven zijn, maar niettemin was het naast hem, het groeide, kleuren vloeiden samen tot concrete vormen, een reusachtig gelaat begon materie aan te nemen. Het keek hem aan, en de liefhebbende, begrijpende blik bracht tranen naar zijn
ogen. Hij was er zeker van dat hij huilde, in weerwil van wat ze hem verteld hadden over zijn lichaam; zijn gevallen tranen vormden witte parels onder hem. Hij huilde uit liefde voor het gelaat, dat voor hem uitgroeide van een spectraal protoplasma tot een beeltenis die hij kende, zo innig kende dat hij haar meer liefhad dan zijn leven, het tedere fijnbesneden gezicht van de vrouw die hij zolang verlangd en gezocht had, en die nu haar armen naar hem uitstrekte. Ja, ja, ik kom, IK KOM ! Maar wat was dat ? Wie was die man ? Die man die het schip verliet en naar de open armen rende ? Hoewel de bewegende gedaante zich van hem verwijderde kon hij nu het misvormde gelaat zien van de man, een volwassene met starende ogen van een gek en met uithangende tong, waarvan speeksel langs zijn mondhoeken afdruppelde, een man met een welbekend gelaat. Neen, hij kende de man niet. Hij wou de man niet kennen. + ZEG HET. HERINNER JE DAT GELAAT. HERINNER JE ! + Stemmen. Zijn eigen stem, verveelvoudigd door echo's ? Neen, neen, hij wou niet. Hij wou niet ! + HERINNER JE. HERINNER JE + De woorden trommelden een helse dans in zijn radio-oren, de stemmen wilden niet zwijgen. + HERINNER JE. HERINNER-HERINNER-HERINNER-HERINNER-HERINNER-HERINNER + + JA, JA. IK HERINNER ME. IK KEN DIE MAN. + + IK BEN DE MAN + + MAAR DAT KAN NIET. IK BEN HIER. IK KOM VAN DE INSTRUCTIELES. IK KAN DIE MAN NIET ZIJN. + + JIJ BENT DIE MAN. JIJ BENT DIE MAN. + + HET KAN NIET. IK WIL NIET. IK WIL DE MAN NIET ZIJN. + WAAROM LIETEN ZE HEM NIET MET RUST ? WAAROM BLEVEN ZE HEM FOLTEREN. WAARIM WILDEN ZE HEM ALTIJD MAAR AAN DINGEN DOEN DENKEN DIE HIJ WOU VERGETEN ? ZE WAREN ER ALLEMAAL, AL DE LACHENDE EN SPOTTENDE GEZICHTEN VAN DE JONGENS EN MEISJES, EN DE GANG STREKTE ZICH EINDELOOS VOOR HEM UIT, HIJ WANDELDE DOOR HUN RIJEN, HATEND, HATEND, HATEND ... Het Naaldschip bereikte een bepaald punt in de ruimte, precies voorbij de omloopbaan van Venus. De sterren bevonden zich in een zeer preciese positie tegenover de lenzen van het brein. HAAT. HERKENNING ... IETS IN HEM, HEEL DIEP VERBORGEN, HERKENDE ! DE WITBLAKENDE STERREN VORMDEN EEN SCHEMA WAARAAN HIJ VOLLEDIG BEANTWOORDE, HIJ SMOLT ER MEE SAMEN, HET BEVRIJDDE HEM VAN ALLE KETENEN, TWEE PATRONEN DIE SAMENVIELEN. + STOP ! STOP DIE PROJECTIE ! ER LOOPT IETS MIS, STOP DE PROJECTIE EN DOE DE NAALD KEREN? ONMIDDELLIJK ! NU KON HIJ HET HEN TONEN. HIJ HIEF ZIJN VUISTEN EN SLOEG ZE IN HUN VERVLOEKTE GEHATE GEZICHTEN? HIJ GREEP HEN VAST EN SLINGERDE ZE TEGEN DE MUREN ALS PAPIEREN POPPETJES, BRAK HUN BEENDEREN MET BRUTALE KRACHT VERMORZELDE HEN ALS STOF TUSSEN ZIJN VINGERS, DANSTE OP HUN BLOEDENDE GEZICHTEN, LACHEND, HUILEND, HATEND ! X O X O X O X O X Contacten klikten, lampen flikkerden even roodgloeiend op en stierven dan. Het hart van rubber klopte en klopte, het pseudobloed raasde door de plastic aderen en de metalen longen. "Projectie uitgeschakeld. Nu de omzetter. Uitgeschakeld". "Goed. Nu een dosis kalmerende middelen, een sterke dosis". "Die heb ik al toegediend" ! "Nietwaar, de meters noteren verder". "Maar ik heb ze toegediend. Kijk hier, barbituraten ... Hé, dat is
raar. Kijk ik heb de apparatuur die ze het brein moest toedienen ingeschakeld, maar er gebeurt niets". "Een mechanische fout ? Toch niet bij drie verschillende toestellen. Er loopt iets verkeerd. Stop de Naald zo vlug mogelijk, schakel de zijaandrijving in, en laat haar geleidelijk draaien". "Zijaandrijving werkt niet". "Schakel de hoofdaandrijving uit. Sluit de lenzen. Vertraag het ritme van het hart en de ademhaling". "De Naald reageert niet ! Hij heeft iets gedaan met de contacten. Geen enkele controlemachine werkt" ! "Maar dat is onmogelijk ! Dat zou betekenen dat..." "Inderdaad. Hij heeft de Naald volledig overgenomen". "Zijn positie. H-65, bereken de preciese positie van de Naald". "Op hetzelfde punt waar ook de andere schepen raar begonnen te doen". "Dan is het net hetzelfde. Zijn terugkeer in de subjectieve tijd was niet enkel een ontsnappingsmechanisme. Het is iets dat geleidebewerkstellingd werd van buitenuit, iets dat hem langzamerhand beïnvloed heeft sedert hij de aarde verlaten heeft". "Het zou dan een volledig onbekende kracht moeten zijn, die in staat is om iemands brein zodanig te beïnvloeden dat oude schema's uit het onderbewustzijn naar boven gebracht worden. die kracht, wat ze ook is, heeft hem in staat gesteld om de controle van de Naald over te nemen". "Neen, niet die kracht zelf, maar wel wat vrijgekomen is uit zijn onderbewustzijn. De vreemde invloed heeft zekere delen van zijn brein geopend waarvan we zelfs het bestaan niet kenden, gezwegen het gebruik ervan" ! "Maar is die kracht wel kunstmatig ? Kan het niet iets natuurlijks zijn ? Een energiewolk die zich ergens op die plaats in de ruimte bevindt, een vorm van psychische energie die wij niet kunnen waarnemen met onze instrumenten" ? "Neen, het moet iets volkomen anders zijn. Zijn reactie is begonnen zodra hij voor het eerst vrij uitzicht kreeg op de sterren. De tweede grote schokreactie kwam toe hij de planeetbaan van Venus voorbijging. Het moet iets zijn dat in verband staat met het patroon dat de sterren vormden". "Er is geen enkele andere manier om hem rechtsomkeer te laten maken. Zijn onderbewustzijn heeft de volledige heerschappij over de Naald" ! X O X O X O X O X Traagjes gleed de tijd verder door een grenzeloos landschap van duisternis, doorbroken door talloze lichtbakens, als schitterende energieogen op zwart fluweel. Soms dacht hij geslapen te hebben, doch hij was er nooit zeker van. Het Naaldschip versnelde gestadig. Langzaam begon hij de zon te ZIEN. . .
. .
. .
. .. . .
..
.
ZON . .. . ZONZON . . . ... . . ZONZONZON . . . . . . . .. ZONZONZONZON . . . . . ZONZO . ONZON . . .. . . ZONZ ...ZONZO . . .. . . ZONZ . .ZON . .. . ONZO. . ZO. . .. . . . . . .. . .. ZONZON . . .. . . ZON . . .
.
. . .
.
.
.
.
. .
.
. .
. .
ZON. De juiste woorden bestonden niet om de realiteit nauwkeurig weer te geven. Het was een blakende bal, een vuurkroon op het hoofd van het universum, een brandend oog van een onzichtbare god. Vlammen als luie tongen, kronkelende strengen vuur, die langzaam oprezen en statig weer neerzegen als in een vertraagde filmopname, een vuurspuwende eeuwig-brandende morgenster, die nochtans de duisternis om haar heen niet oplichtte. De ZON werd zijn reisgezel. Zij was er altijd, zij kende geen begin en geen einde, zij was de ontegensprekelijke keizerin van de ruimte, voor altijd zingend in woede en vuur, en ook in liefde. Zij was een keizerin en een moeder. Aanvankelijk kon Charles Markson haar slechts duidelijk zien door de drie telescooplenzen, maar vlug werd ze groter en groter, en begon haar brandende armen naar hem uit te strekken. Zij vermengde zich met de andere beelden tussen de sterren, ze brandde boven een ruw rotslandschap waar harige tweebenige schepsels voor haar knielden, ze werd het oog van een grauwgroene optorenende kolos van schubben en tanden wiens gebrul de Jura deed beven, ze was verstard boven een wereld van nog kokende lava. Toen werd ze de focus van zijn droomherinneringen, die nu de enige werkelijkheid waren die hij kon aanvaarden. Hij lag warm, zacht, hij was veilig, beschermd en bemind. Alles was comfortabel in de constant-statische beweging van het ruimtetijdcontinuüm waarvan hij nu deel uitmaakte. Hij dommelde in, tevreden in de koesterende en sussende duisternis. Dan plotseling : chaos, angst, verbroken stasis, uitstoting. De moeder stootte hem uit, hij viel weg uit de beschuttende donkerte in terreur en licht en geboorte. Brandend pijnlijk licht overal om hem heen, dan black-out, en het schrijnende verlangen terug te gaan, terug naar de onverstoorde rust en kalmte, terug naar de slaap, de eeuwigdurende droomloze slaap. Soms spraken de stemmen tot hem, de stemmen van ver weg uit de andere droomwereld, en bevalen hem zekere dingen te doen die hij niet begreep waarin hij niet in het minst geïnteresseerd was, en die hij niet deed. Maar de stemmen kwamen van héél ver weg nu, en het was gemakkelijk om eenvoudig maar te doen alsof ze niet bestonden. X O X O X O X O X "God, dat is het ! Dat is het schema van alles. Er is niets daarbuiten, niets behalve de mens zelf, de mens en alles wat opgesloten zit in de duistere spelonken van zijn brein. We hadden het begrepen moeten hebben zodra hij zijn trip begon in zijn eigen verleden. De mens heeft herinneringen die verder terugreiken dan zijn eigen leven, herinneringen eindeloos herhaald op zijn breincellen. Markson heeft een raciale herinneringspoel aangeboord, terug tot de tijd toen reptielen de aarde bewandelden, en nog verder. De mens is gegroeid uit moleculen en cellen die ook de aarde opgebouwd hebben, en ze hebben hun sporen nagelaten, ingeprent in de breincellenconstructie van de mens. Diep verborgen in het onderbewustzijn lag ze te wachten tot iets, misschien een sterrenpatroon uit de beginperiode van de aarde, toen deze nog dichter bij de zon was, misschien ook iets totaal onbekends, ze wakker gemaakt heeft. Nu keert hij volledig terug, miljarden jaren in het verleden, tijd heeft geen enkele betekenis meer voor hem. Het verleden van de mens en van de aarde, het vloeit allemaal samen met zijn eigen psychose. Eenmaal, op één of andere manier, ontstond deze aarde. Nu probeert zijn geesthun psychisch te desintegreren, terug te brengen tot de oertoestand. Hij heeft gevonden wat hij zocht, het oorspronkelijke en uiteindelijke moederlichaam van alles..." X O X O X O X O X
Hij was alles wat er nog overgebleven was, een kleine naaldpunt in de oneindigheid, een verloren planetoïde, een vallende meteoorsteen. Soms keek hij achteruit in de gapende zwarte mond van de ruimte, met de sterren als verre bliksems, en de aarde, ver achter hem, vergeten, verloren voor altijd. De zon was voor hem, een gapende vuurslingerende mond die hem opwachtte. Hij hield van de zon, zij was het enige levende in dit universum naast hem. Zij was reëler dan de bijna vergeten stemmen die eens tot hem gesproken hadden. De zon was, net als hij, één met zijn droomherinneringen. Zij was een thuis, dat huilde toen ze protuberansen de ruimte inbulderde, haar kinderen, brandende gaswolken die langzaam concentreerden, stolden en dan omloopbanen aannamen rond de moeder, het begin en het einde, waar hij ongeboren werd. Het schip versnelde, als een gevallen blad gegrepen in de stroming van een zuigende rivier. De sterren ontplooiden om hem heen als koude bloemen, toen hij meegesleurd werd. Een vuurbal, een oog, een hand, een wenkende hand, een uitgestrekte hand, een verwachtende hand. VOOR HEM. EINDELIJK VOOR HEM. Hij wist dat hij fout was geweest, hij had de moeder verlaten. Hij had het altijd beseft, zeer diep in hem. Maar nu kwam hij terug. De naakte zonnestralen beukten op zijn brein, tekenden schema's als bloedrivieren op zijn lenzen. Herinneringen golfden op, verlangens, kom terug, kom terug. Zijn ademhaling vertraagde, zijn handen probeerden zijn enkels te grijpen, zijn lichaam poogde zich te buigen tot een ongeboren positie, maar hij had geen handen en geen lichaam. Stalen kabels kronkelden als waanzinnige slangen door de Naald, sloegen tegen ontblote en losgerukte elektrische contacten. Vuurtongen ontstonden, en een scherpe geur van brandende synthetische stoffen verspreidde zich door de Naald, maar hij had geen neus om hem waar te nemen, en het was trouwens van geen belang meer. De hitte versplinterde de lenzen, en smolt het metaal van de Naald, maar hij voelde niets. Moeder sprak tot hem met de zachte stem van duizenden uitgebluste sterren, Moeder hield van hem en wiegde hem zachtjes in haar protuberansarmen. Ze verlangde hem terug, eindelijk, eindelijk ! De Naald viel nu vlugger, naarmate de aantrekkingskracht van de zon sterker werd. Langzaam veranderde het schip ven vorm, de neus smolt weg, ze werd een roodgloeiend ei, een enorme foetus, maar slechts een microscopisch kleine vlek in de ruimte, die naar de baarmoeder terugkeerde. Binnenin, zag het ding, dat eens Charles Markson geweest was, met glasversplinterde ogen, en luisterde, met de oren van het verleden, fluisterend tot zichzelf : + TERUG NAAR HUIS. TERUG NAAR HUIS NU. NAAR MAMMIE ! + Eddy C. BERTIN O ===oooOoOooo=== O
WEL EEN
I N F O R M E L E
OP ZATERDAG
1 JULI
L E D E N V E R G A D E R I N G
E.K. OM 14 UUR.
WIJ HOPEN ER AL ONZE LEDEN DIE NOG NIET MET VAKANTIE VERTROKKEN ZIJN TE KUNNEN ONTMOETEN. EEN SFANIAANS OPTIMISME OVERTUIGT ONS - DAT HET OP 1 JULI ECHT ZOMERWEER ZAL ZIJN - DAT IEDEREEN DE PLAATS (LEES: TUIN) VAN AFSPRAAK ZAL VINDEN : = CAFE RESTAURANT TYROLERHOF = DE ROBIANOSTRAAT 214 BORSBEEK - DAT ER DITMAAL
E N OR M VEEL LEDEN UIT HET ANTWERPSE
ZULLEN AANWEZIG ZIJN - DAT ALLE BIBLIOTHEEKBEZOEKERS EVENEENS PRESENT ZULLEN ZIJN
HOE RAAKT U ER ? - MET DE BUS : LIJN 20 = VERTREK : HALTE KON. ASTRIDPLEIN EN AFSTAPPEN AAN EINDHALTE - MET DE WAGEN : OP 250 m VAN "PRIBA 2000" VAN BORSBEEK
ZATERDAG 1 JULI 1972 CAFE TYROLERHOF DE ROBIANOSTRAAT 214 BORSBEEK = ZATERDAG 1 JULI 1972 CAFE TYROLERHOF DE ROBIAN OSTRAAT 214 BORSBEEK = ZATERDAG 1 JULI 1972 CAFE TYROLERH OF DE ROBIANOSTRAAT 214 BORSBEEK = ZATERDAG 1 JULI 1972 C
De flater van de eeuw werd begaan in het dagblad "De Standaard" van donderdag 13 april 1972 ! In de televisieprogramma's konden de lezers onder NOS 2 zien staan bij de aankondiging van de film "FRANKENSTEIN" van James Whale : "FRANKENSTEIN, HET ONTSTAAN VAN HET MONSTER - Een griezelfilm uit 1931 met in de hoofdrol Boris Karloff als het monster van Frankenstein. Boris Karloff is een bekend vertolker van vampier-rollen. Het monster van Frankenstein heeft het op mooie, jonge vrouwen voorzien, die hij 's nachts aanvalt en in de nek bijt en het bloed opzuigt." De opstelling van die teksten gebeurd (gelukkig) anoniem, want anders wisten we wie van de redakteurs van "De Standaard" met zijn kop de grond in moest kruipen van schaamte ! Ten eerste heeft Karloff NOOIT de rol van een vampier vertolkt, daarvoor beschikte men in die tijd over Bela Lugori. Ten tweede moet ik nog de eerste druppel bloed zien drinken door het monster van Frankenstein. Dat een blad, dat zichzelf toch hèt kultuurblad van Vlaanderen noemt, zulk een stommiteit durft te publiceren, gaat mijn petje te boven ! Verder niets dan lof over het initiatief van de VPRO om zes oude horrorprenten op het scherm te brengen. Er werd een machtige keuze gemaakt van films, die wij enkel nog in het Filmmuseum te zien krijgen. Wat minder toe te juichen is, is het feit dat de films in gecoupeerde versie (van ca. 60 minuten) vertoond werden. Hierdoor werd vooral "The Bride of Frankenstein" verminkt. Uit deze prent werd, domweg, de volledige kluizenaarssequentie verwijderd, die de film zijn poëtisch karakter bezorgde. Whale wilde tonen dat het monster helemaal niet slecht was, door hem vriendschap te laten sluiten met een blinde kluizenaar, die dus niet verschrikt was door het uiterlijk van het monster. Deze leert hem spreken en toont hem onderscheid tussen goed en kwaad. Door vioolmuziek ontroert hij het monster zo hevig, dat er tranen in diens ogen komen. Dit maakt duidelijkdat het monster, evenals andere mensen, gevoelens kent, en het verheft het dan ook boven het dierlijke. Deze scène is onvoorstelbaar mooi en behoort tot die onvergetelijke momenten, die ik in de film reeds meemaakte. Buiten het feit dat in de op TV vertoonde versie het monster in de ene scène geen woord kan uiten en in de volgende een dialoog aangaat met Dr. Pretorius, wat onverklaarbaar is voor hen die de integrale versie niet kennen, werd door deze coupure een onherstelbare schade aan de sfeer toegebracht. Deze kritiek slaat niet terug op de VPRO, daar deze films, waarschijnlijk, van de Amerikaanse TV overgekocht hebben, maar op de één of andere maniak, die in de States met een schaar rondloopt, die geen jota van films afkent, en er maar op los knipt. Toch kan de BRT hieruit een les trekken (misschien kunnen zij ook best een vampier gebruiken, zodat er wat nieuw bloed komt in het oh zo conventionele TV-zendertje van België, en dan zou een blad als de "De Standaard" - hopelijk- geen blunders meer begaan als bovenstaande).
Voor hen die het interesseert hoeveel er weggeknipt werd in wat ze te zien kregen, volgen hier de originele looptijden van de zes films, die volgens berichten nu in mijn bezit, door de VPRO uitgezonden zullen worden : FRANKENSTEIN THE BRIDE OF FRANKENSTEIN THE SON OF FRANKENSTEIN DRACULA DRACULA'S DAUGHTER THE BLACK CAT
(James Whale (James Whale (Rowland V. Lee (Tod Browning (Lambert Hillyer (Edgar G. Ulmer
1931) 1935) 1939) 1931) 1936) 1934)
: : : : : :
68 75 95 73 77 65
minuten. minuten. minuten. minuten. minuten. minuten.
O ===oooOoOooo=== O
CITY BENEATH THE SEA (SF) - USA 1970 - Regie : Irwin Allen - Scen. : John M. Lucas - P : Kent Productions/Motion Pictures Int. - Vert. : Stuart Whitman, Robert Wagner, Richard Basehart, Rosemary Forsyth, Joseph Cotton, James Darren, Whit Bissel, Susana Miranda. Nogmaals een onderzeese stad; in beeld gebracht door de producer van "Voyage to the Bottom of the Sea" en met Admiraal Nelson (Richard Basehart) in één van de hoofdrollen (voor de gelegenheid is hij de president van de States). CRUCIBLE OF TERROR (Horror) - Engeland 1971 - Regie : Ted Hooker Scen. : T. Hooker, Tom Parkinson - P : Glensdale/Scotia-Barber Vert. : Mike Raven, Mary Maude, James Bolam, Ronald lacey, Betty Alberge. Een remake van "House of Wax", de klassieker van André DeToth (1953) waarin Vincent Price doorbrak als vertolker van griezelrollen. DOOMWATCH (SF) - Engeland 1972 - Regie : Peter Sasdy - Scen. : Clive Exton - P : Tigon/British - Vert. : Ian Bannen, Judy Geeson, John Paul, George Sanders, Simon Oates, Geoffrey Keen. Een gegeven identiek met "The Aquarians" van Leslie Stevens. Hopelijk wat beter. DEAD WALKS IN HIGH HEELED SHOES (Thriller) - Italië 1971 - Regie : Luciano Ercoli - Scen. : Dino Verde - Prod. : Cinécompany/Atlantida Vert. : Frank Wolff, Susan Scott, Simon Andreu, Claudia Lange. Een typische Italiaanse thriller, met een reeks shock-effekten, zoals we er na het sukses van "L'uccello a la piume di cristallo" (De sadist met de bloedige handen) van Dario Argento, nog heel wat te slikken zullen krijgen. HORROR EXPRESS (Horror) - Spanje 1972 - Regie : Gene Martin - Prod.: Scotia International - Vert. : Christopher Lee, Peter Cushing. Het onsterfelijke duo nogmaal verenigd. We staan al in België zo ongeveer een tiental films achter, wwarin ze beiden optraden. Maak u dus maar geen illusies dat we deze te zien zullen krijgen.
HOW TO MAKE IT Bob Barash - P Morrow, Victor Een remake van film, maar kom
(Thriller) - USA 1970 - Regie : Roger Corman - Sc. : : Corman Company/ABC - Vert. : Suzanne Pleshette, Vic Buono, Cesar Romero, Charlotte Rampling. "The Maltese Falcon". Eigenlijk geen fantastische strictly voor de verzamelaars van Corman-films.
THE INSOMNIAC (Fantasy) - Engeland 1971 - Regie : Rodney GieslerSc. : R. Giesler - P : Auriga Films - Vert. : Morris Perry, Valerie Van Ost, Patricia Leventon, Neville Marten, Simon Merrick. In de traditie van de "droomfantasmagorieën" van George McDonald. Een man beleeft zijn droom als een realiteit. MACBETH (Tragedie) - Engeland 1971 - Regie : Roman Polanski - Sc. : R. Polanski, Kenneth Tynan naar het gelijknamige toneelstuk van William Shakespeare - Vert.: Jon Finch, Francesca Annis, Martin Shaw, Nicolas Selby. Eindelijk nog eens een film van Polanski ! Een persoonlijke visie op het onsterfelijke stuk van Shakespeare, waarin Polanski het bovennatuurlijke nog wat meer accentueert. LA RESIDENCIA/THE HOUSE THAT SCREAMED (Horror) - Spanje 1969 - Regie : Narciso Ibanez Serrador - Sc. : Luis Penafiel - P : Anabel Films Vert. : Lili Palmer, Christina Galbo, John M. Brown, Mary Maude. Horror in een meisjesschool. Naïef, maar ja, de Spaanse film behoort nu eenmaal niet tot de beste. WHOEVER SLEW AUNTIE ROO ? - (Psycho-Horror) - Engeland 1971 - Regie : Curtis Harrington - Sc. : Jimmy Sangster, Robert Blees, Gavin Lambert - P : American International - Vert. : Shelley Winters, Mark Lester, Chloë Franks, Ralph Richardson, Lionel Jeffries, Hugh Griffith. Curtis Harrington blijkt zich te specialiseren in de PsychoHorror. Nog maar amper is "What's the Matter with Helen" uit (in het buitenland) of hij komt reeds met een nieuwe aanzetten. Waar is de grote Harrington van. "Night Tide", "Games" en "Queen of Blood" ? O ===oooOoOooo=== O
Catherine DUVAL Groenezijde 228 NL-DEN HAAG
Dhr. COLEBUNDERS Kongostraat 48 2550 KONTICH
Richard SANTY Watermolendreef 142 2700 ST-NIKLAAS
Kathinka LANNOY "De Veste" Prinses Beatrixstr. 3 NL-EGMOND AAN ZEE
Karel KEIRSMAKERS Nijlensestwg 56 2508 KESSEL
A. CHRISTIAENS Montjoielaan 64 1180 BRUSSEL
Wilfried D'HOLLANDER Paddeschootdreef 39 2700 ST-NIKLAAS
Daniel DE SMIT Gijzelstraat 45 2770 NIEUWKERKENWAAS
Herman VERSCHUEREN A. Van den Bosscheln 93 2100 DEURNE HET SPECTRUM t.a.v. Dhr. Bovend'aerde Marsstraat 66 2600 BERCHEM
Michel VAN EECKHOUTE Hoogstraat 42 2000 ANTWERPEN VAN GOMPEL Terborghtlaan 37 2520 EDEGEM
Rony GOOSSENS Forelstraat 12 9000 GENT
ie houdt er niet van om te dwalen langs de paden der oudheid, in W legendarische landen, in de tijd toen de wereld nog bewoond werd door draken, tovenaars, elfen, djinns, genii ... Toen de goden nog niet verdrongen en de natuurelementen nog niet bedwongen waren. Wie deze wonderelijke werelden kent, zit in de ban ervan. Hopeloos verloren laat die lezer zich leiden door de schrijver en ontdekt de wonderen van Atlantis, Lemuria, Hyperborea, Zotique, Xiccarph, Utterbol, Zimiamvia, Averoigne, Kamelia, Verulia, Grondar, Hybori, Valusia, Zamboula, Elfland en vele, vele andere werelden, aan de rand van onze wereld, waar alles nog mogelijk is. Waar de held met het "broadsword" te keer gaat tegen monsters en zwarte magie. Welk een fantasie schuilt er achter namen als Conan, King Kull, Thongor, Khaled, King Kobold, Llyr, Alveric, Jurgen, Gorice XII, enz. enz. Het is de schoonheid, gemengd met de wreedheid, waardoor die tijd getekend wordt, en waardoor wij zo geboeid worden. anaf het ogenblik dat William Morris zich voor het eerst in deze Vparallelle werelden verdiepte (The Wood Beyond the World in 1895) opende hij de wegen die later bewandeld zouden worden door Dunsany, Eddison, Pratt, Tolkien, Mundy, Peake, Howard, Carter, Merrit, Smith, deCamp en nog zovele andere, die allen iets meer kleur brachten aan een tijd die verloren is, een tijd die terug gaat tot voormensenheugnis. r werd wel reeds fantasy beoefend vóór Morris, het genre gaat eigenElijk terug tot de oudst gekende boeken, de werken van Homeros en de "1001 Nachten", en we kennen afzonderll.jke werken als "The Castle of Otranto" van Horace Walpole, en de Arabische werelden, geschapen door
William Beckford in "Vathek" en door George Meredith in "The Shaving or Shagpat", de droomwerelden van George MacDonald in "Lilith" en "Phantastes", enz., maar het was Morris, die het genre de vorm gaf, die wij nu kennen. de Amerikaanse uitgeverij Ballantine, in 1969, een groot sucTcesoenboekte met het publiceren van "The Lord of the Rings" van Tolkien, twee romans van Peter S. Beagle "The Last Unicorn" en "A Fine and Private Place" en "The Worm Ourobouros" en de Zimiamvia-trilogie van E.R. Eddison, beseften ze dat de markt rijp was voor de eerste, in Fantasy gespecialiseerde reeks, het sprookje voor volwassenen. in Carter, zelf een befaamd schrijver op dit gebied; die zijn naam Lplaatste onder belangrijke werken als o.a. "Star Rogue", "Outworlder", "Quest of Kadji", "The Man without a Planet", een aant samenwerkingen mer deCamp, en vooral zijn "Thongor of Lemuria"-cyclus; werd verzocht de redaktie van deze reeks op zich te nemen. e eerste roman die verscheen onder het teken van de eenhoorn (het Dembleem van de reeks) was "The Blue Star" van Fletcher Pratt, in maart 1969. Vervolgens kwam de grote Lord Dunsany aan de beurt met wel het beste werk dat ooit in dit genre verschenen is, het meesterwerk "The King of Elflands Daughter"; voor één blad uit deze grandioze roman geef ik gerust de hele Tolkien-trilogie cadeau aan onze vriend Tom Bombadil. Dunsany verstaat de kunst om een verhaal te schrijven dat zeer ritmisch en bijzonder melodieus is, en hoewel de taal zeer archaïsch aandoet, is ze vlot leesbaar. "The King of Elfland's Daughter" heb ik in één adem uitgelezen en verschillende malen herlezen, iets wat ik van de "Ring" niet kan zeggen. a deze roman deed Carter onsterfelijke, maar in lange tijd niet herNdrukte, meesterwerken herleven in zijn reeks. Romans en verhalen van "the master" William Morris, James Branch Cabell, Hannes Bok, George MacDonald, William Hope Hodgson (één van de grootste schrijvers aller tijden, lees maar eens zijn "The House on the Borderland" - niet in de vermoorde versie van Bruna, maar in de originele Engelse - of "The Boats of the Glen Carrig", of "Deep Waters" of zijn "Carnacki"-verhalen), H.P. Lovecraft, H. Rider Haggard, en vooral de onsterfelijke Clarck Ashton Smith. deel bevat een diepgaande studie over de schrijver en het boek. EAlLkdeze introdukties, alle van de hand van Lin Carter, vormen samen een uitgebreid en doordringend naslagwerk over de geschiedenis van het genre en haar auteurs. Door deze inleidingen heeft Carter zich opgewerkt tot de grote autoriteit van de fantasy. ijk uit naar de "Unicorn Head" op Ballantine-books, alle onder dit Kteken verschenen werken zijn musts voor de liefhebber van echte "Sword & Sorcery", want dit teken staat borg voor kwaliteit. ieronder een lijst van alles wat in deze reeks verscheen van maart H 1969 tot maart 1972, alfabetiscn volgens schrijver. De reeks wordt nog steeds voortgezet, door het succes nu à rato van twee boeken per maand, waar er vroeger slechts één per maand gepubliceerd werd.
Poul Anderson William Beckford
: "The Broken Sword" : "Vathek - Including the Episodes of Vathek" (voor de eerste maal in integrale versie) Hannes Bok : "The Sorcerer's Ship", "Beyond the Golden Stair" James Branch Cabell : "The Silver Stallion", "Figures on Earth", "The High Place", "Something about Eve", "The Cream of the Jest", "Domnei" Lin Carter (editor) : "The Young Magicians", "Dragons, Elves and Heroes", "The Spawn of Cthulhu", "Golden Cities Far", "New Worlds for Old", "Discoveries in Fantasy" Lin Carter : "Tolkien, A Look behind the Lord of the Rings", "Lovecraft, A Look behind the Cthulhu Mythos" Joy Chant : "Red Moon aud Black Mountain" G.K. Chesterton : "The Man who was Thursday" E. Cooper & R. L. Green : "Double Phoenix" F. Marion Crawford : "Khaled" Lord Dunsany : "The King of Elfland's Daughter", "At the Edge of the World", Don Rodriguez, Chronicles of Shadow Valley" H. Rider Haggard : "She/Ayesha" H. Rider Haggard & A. Lang : "The Worlds Desire" William Hope Hodgson : "The Boats of Glen Carrig" Katherine Kurtz : "Deryni Rising" H. Kuttner & J. Campbell : "City of Sorcerers" & "The Elder Gods" David Lindsay : "Voyage to Arcturus" H. P. Lovecraft : "The Doom that came to Sarnath", Fungi at Yoggoth", "The Dream Quest to Unknown Kadath" George MacDonald : "Lilith", "Phantastes" George Meridith : "The Shaving of Shagpat" Hope Mirrlees : "Lud-in-the-Mist" William Morris : "The Wood Beyond the World", "The Well at the World's End - Volume 1", "The Well at the World's End - Volume 2", "Water of the Wondrous Isles" Fletcher Pratt : "The Blue Star" F. Pratt & Sprague DeCamp : "Lands of Unreason" Clark Ashton Smith : "Zothique", "Hyperborea", "Xiccarph" Evangeline Walton : "The Island of the Mighty", "The Children of Llyr"
Voor de lezer die
Deze lijst is verre
in Fantasy geïnteresseerd is, maar zijn weg niet goed kan vinden in de overvloed van rommel, volgen hieronder nog een aantal werken, die zij zeker niet mogen missen !
van compleet, maar als u al de in dit artikel genoemde romans gelezen hebt, dan weet u zeker wat goede Fantasy is, en zult u in staat zijn om het kaf van het koren te scheiden !
Alle romans en verhalen van Robert E. Howard (vooral de Conan-cyclus, Bran Mak Morn, Solomon Kane en de King Kull-verhalen), James Branch Cabell (vooral de "Ballantine Adult Fantasy"-reeks en "Jurgen"), Lord Dunsany, J.R.R. Tolkien, L. Sprague de Camp, C.A. Smith. Abraham Merrit
: "Dwellers in the Mirage" "The Moonpool" "The Ship of Ishtar" "The Metal Monster"
(Paperback Library) (Collier Books) (Avon Books) (Avon Books)
Fritz Leiber
: de volledige Lankhmar and tbe Gray Mauserreeks (Ace)
Michael Moorcock
: de Elric of Melniboné-cyclus
Jack Vance
: "The Dying Earth"
Henry Kuttner
: "The Dark World" (Ace) "The Well of the Worlds" (Ace) "The Time Axis" (Ace) en de "Elak of Atlantis"-cyclus en de "Prince Raynor"-verhalen.
C.S. Lewis
: "Prince Caspian" (Penguin) "The Great Divorce" (Macmillan) en de "Chronicles of Narnia"-cyclus.
E.R. Burroughs
: de Tarzan verhalen.
(Lancer)
ie heeft er ooit eens gezegd dat de Tolkien-trilogie de meest omWvangrijke cyclus was uit de fantasy-literatuur ? Deze eer komt niet toe aan de "Lord of the Rings", maar ongetwijfeld aan "The Biography of Manuel", de gezamelijke titel waaronder de reeke boeken, geschreven door James Branch Cabell, bekend is geworden. Deze Biography is zowat zes keer langer dan de Ring, en omvat 25 volumes (waaronder romans, korte verhalen, verzen, essays en zelfs een toneelstuk.). ames Branch Cabell werd geboren op 14 april 1879 te Richmond, in de J staat Virginia. Hij was de zoon van een rijke aristocraat en wist al vroeg dat hij nooit zou moeten werken om in zijn levensonderhoud te voorzien. Om niet ten onder te gaan in de verveling begon hij te schrijven. Hij schreef dus nooit voor roem of geld, maar voor het plezier dat hij beleefde met het spelen met woorden. Het eerste dat van zijn hand gepubliceerd werd was "The Line of Love" in 1901, een roman die zich afspeelt in de 13e eeuw, maar in een gefantaseerde, middeleeuws kader abell had reeds verschillende werken uitgegeven, alvorens hij plots Cberoemd werd door een gerechtelijke inbeslagname van zijn roman "Jurgen", welke als onzedelijk beschouwd en samen met beruchte romans als "Fanny Hill', "Lady Chatterley's Lover", "Ullyses" en "Tropic of Cancer" berecht werd. Dank zij verdedigers als Vincent Starret, Louis Untermeyer, Sinclair Lewis (wiens "Main Street" opgedragen is aan Cabell), Hugh Walpole, Marc Twain, Carl van Doren en vele anderen, werd de Jurgen-case
een publieke zaak en uiteindelijk werd het werk dan toch vrijgegeven en Cabells naam bij het grote publiek was gemaakt. schreef nog een hele reeks andere werken, maar gaf nooit toe aan Hdeijkommerciële smaak, en hij stierf, in vergetelheid, in 1958. Maar een schrijver met de kracht van Cabell kàn niet vergeten blijven, en een aantal mensen zetten zich dan ook in om hem de plaats te bezorgen die hem toekomt in de literatuurgeschiedenis. is de enige Amerikaanse schrijver, die zijn hele carrière weidCdeabell aan het schrijven van fantasy, volgens het patroon van William Morris. Elk van zijn 25 boeken vormt een onderdeel uit een grootscheeps plan : de biografie van Dom Manuel, Count of Poictesme en van diens afstammelingen. Het gehele ouvre bestrijkt een periode van meer dan 700 jaar, van 1213 tot 1924. Alles speelt zich af in een wereld die slechts vaag aan de onze doet denken en werd verteld in een prachtige taal, archaisch en plechtig, maar toch gekruid met een uitgesproken zin voor humor. venmin als Cabell zijn romans in volgorde schreef, dienen ze gelezen E te worden in een bepaalde orde. Maar ten behoeve van de meer eisende lezer kunnen ze wel gerangschikt worden in chronologische orde. rangschikking ziet eruit als volgt : 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25.
BEYOND LIFE FIGURES OF EARTH THE SILVER STALLION DOMNEI THE MUSIC FROM BEHIND THE MOON CHIVALRY JURGEN THE LINE OF LOVE THE HIGH PLACE GALLANTRY SOMETHING ABOUT EVE THE CERTAIN HOUR THE CORTS OF VANITY FROM THE HIDDEN WAY THE JEWELL MERCHANTS THE RIVET IN GRANDFATHER'S NECK THE CREAM OF THE JEST THE EAGLE'S SHADOW THE LINEAGE OF LICHFIELD STRAWS AND PRAYERBOOKS TOWNSEND OF LICHFIELD THE WHITE ROBE THE WAY OP ECBEN TABOO SONNETS FROM ANTAN
Deze
(essay) (roman) (roman) (roman) (korte roman) (roman) (roman) (roman) (roman) (roman) (roman) (verhalenbundel) (roman) (poëziebundel) (toneelstuk) (roman) (roman) (roman) (essay) (bundel met essays) (roman) (korte roman) (korte roman) (essay) (poëziebundel)
e verwantschap van de afstammelingen van Dom Manuel was zo dierbaar Dvoor Cabell dat hij een essay schreef over de genealogie "The Lineage of Lichfield", welke opgenomen werd in de heruitgave van "The Cream of the Jest", door Bal1antine Books in hun Adult Fantasy reeks. e lezer die meer wil te weten komen over de schrijver en diens werk Dverwijs ik naar "The James Branch Cabell Society" c/o Paul Spencer, 665 Lotus Avenue, Oradell, N.J. 07649.
Toen ik uit de trein stapte voelde ik hoe moe ik was van de reis. Het was niet gemakkelijk geweest. Veel was er niet veranderd sinds ik twee jaar geleden vertrokken was, zelfs al was het Stationsplein me vertrouwder bij dag dan bij nacht. Ik keek op mijn horloge. Drie uur in de nacht. Hopelijk kon ik mijn oude vriend, professor Eduardo Bertinello, nog bereiken. Ik liep haastig naar een telefooncel. De hoorn werd haast onmiddellijk afgenomen. Blijkbaar werkte hij nog steeds hele nachten door. "Hallo, hier Bertinello". "Hallo, ken je mijn stem nog" ? "Paul van Herpen"! "Alle duivels, man, ik dacht dat je dood was, of nog erger ... ha ha ... als je begrijpt wat ik bedoel". Ik begreep maar al te goed wat hij bedoelde, maar ik heb zijn zin voor humor altijd maar flauwtjes gevonden. Ik besloot er niet op te reageren. "Kan ik je spreken" ? "Ik moet je dringend over enkele van mijn ontdekkingen vertellen, je zult dan wel een toontje lager zingen" ! "Wanneer, morgenavond" ? "Nu, onmiddellijk. Ik zie je toch dat het dringend was". "Om drie uur 's morgens ? Nu ja, ik was toch aan het werk. Kom maar, ik verwacht je". Ik legde de hoorn op en liep naar buiten. voerde me naar Bertinello's huis.
Een slaperige taximan
"Wel, wel, eindelijk terug in de beschaving, niet" ? zei hij, terwijl hij me naar het salon voorging. Ik liet me vermoeid in een zetel neervallen en wimpelde elk aanbod voor een drankje of een sigaar af. "En slechte gewoonten verloren ook, of sukkel je met je gezondheid ? Je ziet er niet al te best uit, weet je". "Ik ben moe van de reis". "En toch wil je mij zo dringend midden in de nacht spreken ? Wel, vertel op, hoe was het"? "Je kent mijn theorieën. Na bestudering van allerlei geschriften en volksoverleveringen was ik tot het besluit gekomen dat het geloof in vampieren niet ongegrond was. Er waren zaken die onmogelijk door bijgeloof te verklaren waren. Het vreemde uiterlijk van de originele vampier, als een lijk dat in het stadium van ontbinding verkeert, het feit dat zij alleen 's nachts uit hun schuilplaatsen komen, hun angst voor water, hun vermogen om hun slachtoffers te besmetten, dat zijn zaken die ik moeilijk uit de beperkte fantasie van primitieve boerenmensen zie ontspruiten. Ik bedacht een andere verklaring. Als de vampier nu eens een buitenaards wezen was ? Dat zou alles verklaren. Hun onvermogen om ons zonlicht te
verdragen, hun uiterlijk, hun angst voor de voor hen dodelijke dodelijke chemische substantie water. Alleen het vermogen om mensen door hun beet te besmetten scheen me bijgeloof toe. Ik besloot zelf een onderzoek in te stellen en waar anders dan in het knooppunt van alle vampierlegenden : Transsylvanië". "En" ? "En, mijn beste Bertinello, ik had gelijk ! Ik hèb vampiers gezien ! Ik weet dat hele dorpen onderworpen zijn aan deze wezens en regelmatig een slachtoffer afstaan om hen te voeden. Wat zeg je daarvan" ? "Ongelooflijk", zei hij, "ongelooflijk, als ik je niet beter kende ..." "Zou je denken dat ik lieg", vulde ik aan. "Wel, ik lieg niet en ik kan je het bewijzen ook. Zie je, op één punt had ik het bij het verkeerde eind. Een vampier kan wel degelijk één van zijn slachtoffers besmetten, als hij dat wil. Vampieren zijn sexloos en zij vermenigvuldigen zich door het inbrengen van zaad in het lichaam van hun slachtoffers, door hun beet. De jonge vampier neemt bezit van het lichaam en verandert het naargelang zijn behoeften, zoals de tanden, de lichaamstemperatuur en de spijsverteringsorganen. Alle herinneringen en kennis van het slachtoffer blijven aanwezig, zodat de vampier daar gebruik van kan maken". Ik stond op en liep op Bertinello toe. "Waarom hebben de vampieren zich dan niet dermate vermenigvuldigd dat zij de hele aarde konden overheersen, zul je vragen. Om dat zij schipbreukelingen waren, schipbreukelingen die moesten wachten tot de inheemse bevolking technisch ver genoeg zou zijn om hen te helpen hun moederplaneet te contacteren. Dat ogenblik is nu aangebroken". Ik ontblootte de zuigtanden die ik in het lichaam van Paul van Herpen had doen aangroeien, en plantte ze in de keel van Bertinello. O ===oooOoOooo=== O G E Z O C H T
! ! !
Robert Bloch : Nightmares - Chamber of Horror Richard Matheson : Shock - Shock 2 - Shock 3 W. Harrison Ainsworth : The Elixir of Life Sarban : Ringstones Eunice Sudak : The Masque of the Red Death (filmscript - Lancer) Alle romans en verhalenbundels van Robert E. Howard in Engelse Versie. Meulenhoff/Meesters der Fantastische vertelkunst Ambrose Bierce : Dat Vervloekte Ding Alex Hamilton : De Pechvogel William F. Harvey : Het Beest met de 5 vingers E. T. A. Hoffman : Op dit Uur van de Dag J. Sheridan LeFanu : Groene Thee Edgar A. Poe : De Zwarte Kat Robert L. Stevenson : De Geest in de Fles Zwarte Beertjes Jean Ray : Griezelen H.R. Wakefield : De klok slaat 12 Richard Matheson : De Laatste Dag
Guy van Hoof - Pacificatie 38, ANTWERPEN "... Zelf wens ik mijn abonnement niet verder te zetten. U doet prachtig werk, maar ik heb werkelijk geen tijd en bovendien ben ik geen SF-specialist. Door heb lezen van uw blad heb ik echter wel een andere kijk op de zaak gekregen ..." RED : dus een pleister op de wonde of : een goed punt bij een minder goed punt. Sans rancune hoor Guy. Monique Merckaert - Kerkendijk 41, BORGERHOUT "... Ik schrijf deze brief om u mede te delen dat ik mijn abonnement op Info-Sfan opzeg daar ik de prijs vrij hoog vind ..." RED : dat is jammer, maar we konden onmogelijk op dezelfde voet verder gaan, zoals trouwens uitvoerig in vorige nummers werd uitgelegd. We hopen dat u later terug komt wanneer u beter bij kas bent. Jos Roels - Assebroeklaan 43 - 8310 BRUGGE "... Na drie nummers heb ik het me nog geen ogenblik beklaagd dat ik er 250,-F aan besteed heb. Al jaren ben ik een verstokte lezer van SF-verhalen. Maar ik heb me altijd eenzaam gevoeld in mijn hobby. Het Brugse is arm aan SF-liefhebbers geloof ik. Of toch ? Kan u mij helpen om contact te leggen met SFAN-leden uit mijn omgeving ? Ik heb in mijn eentje al een biblioteekje aangelegd van iets meer dan 500 SF-pockets (Nederlands, Frans, Engels). Waarom zouden andere esseflezers niet kunnen meegenieten van die SF-schat ? Soortgenoten zouden altijd welkom zijn ..." RED : Beste Jos, we doen hierbij een oproep aan al onze Westvlaamse leden, en meer bepaald ook aan Etienne Mouton die ons reeds eerder schreef over hetzelfde onderwerp, om contact met elkaar op te nemen via jouw adres dat hierboven staat + jouw telefoonnr. : 050/385.21. Het lijkt ons namelijk dat je best zelf de aan deploeg slaat om een Brugse SFAN-kern op te richten : je eigen bibliotheek kan inderdaad een geschikte basis zijn om iets degelijks op te bouwen. In ieder geval proficiat voor je streven en ook voor je schilderijen die je op SFANCON 3 hebt laten zien. Cas Vander Taelen - Karel van de Woestijnestraat 12, 9800 AALST "... Vreugde deze morgen toen ik I.S. 15 ontving. De voorpagina was stukken beter dan die van I.S. 13. Simon Joukes blablabla : interessant, doch vele insinuaties zijn voor niet-ingewijden, als ik, moeilijk te begrijpen. Sfancon 3 of de Overrompeling : prachtig. Terzijde : ik was wel zeer ontgoocheld dat het paneelgesprek wegviel. Wat die vertalingskwestie betreft : als veertienjarige ken ik slechts mijn "moerstaal" en kon derhalve noch Moorcock, noch Beguin, noch Bennet begrijpen. Jammer !
Jouw Liefde is Geen Stenen Bloem vond ik wel wat langdradig doch wel goed. Maar mensen, "Aardrijkskunde" van Bob Tucker. Het allerflauwste essefgeval kat ik ooit las, werkelijk niet hoor Bobje. Toen ik 25 regeltjes gelezen had van "De Kleine Groene Mannetjes" kende ik de afloop al. Qua verhalen was I.S. 13 veel beter. Fanzinecorner : het adres van Pink Pepper ? Wanneer komt "Slaughterhouse 5" naar België ? Ik las in "De Standaard" de kritiek op "A Clockwork Orange" en had de indruk dat het wel wat naar de sadistische kant opging. Is dat zo ? Tenslotte nog twee suggesties : waarom zetten jullie in de Fanzine Corner niet meteen bij elk blad de abonnementskosten, het postchequenummer, enz. ? Publiceer eens een lijst van boeken voor SF-beginnelingen ! Daaag. RED : we vonden het óók jammer dat er geen paneelgesprek meer werd gehouden op Sfancon 3. Echter, Simon Joukes vertelde ons dat de hiervoor uitgenodigde sprekers op het gepaste ogenblik geen zin meer hadden om het podium te betreden. De vertalingen : je verliest er wel tijd mee, maar ze blijken toch wel noodzakelijk. Bob Tucker zouden we niet "Bobje" durven noemen, maar gelijk heb je, hij is veel eerder fan dan schrijver en zijn aardrijkskunde-gevalletje was als zodanig bedoeld en niet als kort verhaal. Pink Pepper : Naamse straat 47, 1000 BRUSSEL. "A CLOCKWORK ORANGE" sadistisch ? Misschien voor gevoelige zielen als Maria Rosseels, die niet hebben ingezien dat de film juist een aanklacht is tegen fysiek zowel als mentaal geweld. Je beide suggesties zijn niet van levensbelang : alvorens een abonnement te nemen, besteld men gewoonlijk een proefnummer waarin alle technische inlichtingen staan. Daaag. Thomas Triphon - Kraaistraat 32, B-9000 GENT "... Jammer dat ik op Sfandag moest werken. Via het Volk vernam ik dat Eddy C. Bertin een prijs wegkaapte waarover ik niet verbaasd ben. Ik heb zojuist zijn bundel "De Achtjaarlijkse God" uit en het is een openbaring voor me. Jean Ray en de man die "Souper met Vleermuizen" en de "Gezusters Verbruggen" schreef, zijn maar zwakke broertjes. Dit is mijn persoonlijke mening. Het is me opgevallen dat er verder niet veel aandacht aan de Sfandag wordt besteed in dag- en weekbladen, radio en televisie. Dit genre van de literatuur blijkt me nogal stiefmoederlijk te worden behandeld. Daar moet verandering in komen. En dit kan. Wanneer bijvoorbeeld uw abonnees de kranten met brieven overstelpen om meer aandacht voor onze science-fiction schrijvers, dan zal er een kentering komen in onze perswereld. Wie niets doet, bereikt niets ! RED : We menen dat Eddy Charles The Cave Man Ripper zelfs Dante en Homerus nog overtreft. En we kunnen appreciëren dat Jean Ray en Roger d'Exsteyl eindelijk eens op hun plaats worden gezet. Uw vaststelling over gebrek aan aandacht vanwege de massamedia is juist en uw voorstel om brieven te schrijven naar de redacties lijkt ons zeker uitvoerbaar. Komaan lezers, schrijf elke dag een brief gedurende een week of twee, misschien haalt het werkelijk wat uit ! Paul NN - Bensberg (wenst naamloos te blijven) "... Spijtig genoeg kan ik niet op SFANCON 3 aanwezig zijn. Mijn ouders zijn ertegcn dat ik lid wordt van SFAN : "het zou mijn studie verslappen". Ondanks mijn aandringen weigeren ze me eveneens me te vervoeren. Daar zit ik dan, terwijl ik eindelijk de kans zou hebben me eens werkelijk bezig te houden met een SF-paleis : boeken, films,
schilderijen : een droom ! Hier in de school ben ik zowat de enige èchte SF- en fantasiefan. En dat op meer dan 1000 leerlingen, sommigen SF-vijanden. Ontmoedigend, iedereen kent me als de "Utopist" en wanneer het woordje sciencefiction uit mijn mond valt, volgt er een hevige, zij het misschien niet zo gemeende reactie. Ik kan dus geen aanhangers meer vinden, hoe ik het ook probeer ..." RED : Beste Paul, dicussieer niet meer met je ouders : ze zijn van het autoritaire type en hoewel ze je waarschijnlijk graag mogen zullen ze nooit begrijpen wat je in SF ziet. Probeer gewoon ergens een adres te vinden in de omgeving (bij een vriend, of een leerkracht) waar we I.S. naar kunnen sturen. Of neem een postbus. Hou er de moed in : je blijft niet eeuwig op die school en dan doe je gewoon waar je zin in hebt Eddy C. Bertin - Dr. Van Bockxstaelestraat 80, 9002 LEDEBERG "... Dhr. Vermeire uit Aalst vroeg eens in I.S. naar een bepaald boek "Les Larmes de Dieu". Zet er dit maar in : LES LARMES DE DIEU, door Kuhnelt-Leddihn, présenté par Gabriel Marcel, Editions Deux-Rives ..." RED : Bedankt Eddy, voor deze quick service. Jean de la Salade - GENT Effe nakaarten over Sfancon 3. Sfancon 3 : 1e Sfancon voor ondergetekende. Met minibusje rotsen over E3. Als in goeie ouwe tijd de neiging voelen opkomen kinderliedjes te brullen. Een mens verloochent niet zómaar zijn natuur. Antwerpen. Gallerij Zwart Pantertje. Hoho. Met koffers zeulen. Kilo's boeken. Gent is in need of money. Door het poortje in de muil van 't pantertje binnen. Effe adem inhouden. Aan tafeltje, rechts van de stoere ingang : blue-jeans minded mr. SS Paultje. Paultje glundert. Houdt van glunderen. Deelt zelfklevende etiketjes uit. Astamblief. En een exemplaar van de spectator krijg j'erbij. Alles voor 40 frank. Kan het effe, man ? Behaarde Simon, steenrots in de SFbranding. Hoe het gaat het. Goedgoed. En met de familie Frankenstein ? In Oegstgebleven. Psychiaterke spelen met ante Jeanne. Holderdebolder tussen boeken snuffelen. Gelukkig komt in zicht : 1('zegge en schrijve een') bar. Martiaanse Stella. Alcoholnevels stijgen in het blauwe zwerk. Simon opent, wijs als altijd, een toonbeeld, Sfancon 3. De dorstigen "in een raptje" laven (bisbis). Meneer Beguin praat. Luc De Meester bezwijkt en begint begerig te kwijlen in de richting van de -aan-dewand-opgehangen-voorbeelden-van-hoe-kunst-óók-kan-zijn. Zal straks wel in de portefeuille duiken. Catherine Duvals waardige echtgenoot vertelt hoe zijn vrouw, in trance, door spoken (of geesten, hoe je 't noemen wilt) gedicteerde verhalen opschrijft, ze samenbundelt + opstuurt naar likkebaardende uitgever. Vraag : wie krijgt de auteursrechten, het spook of madam. Meneer D. vindt die vraag ongepast. Dus opnieuw stellawaarts. Stoere Mike, ferme bink. Glimlachen voor 't fotootje. Hé-lo ! Belgian Beer, Fine. Mike spreekt in HOOFDLETTERS. J.C. Raasveld (glad to meet you) klein maar dapper, Steigert over PaPa. Very Nice. Er wordt om stilte verzocht. Akoestiek in de "venditiezaal" bar slecht. Bar buiten, bar goed ! Alé jongens, leve de SF. Fiawol. Ef Leonard met ringbaardje en uitpuilende rugzak + 1 tekenstift. Doet zijn werk goed. Hoe gaat het met 't koninkrijk en al die kikkertjes. Manuel, majestatisch, gaat niet of loopt niet. Nee : hij bewéégt zich voort. Je ziet hem zo bewegen. A. Van Hageland gunt de patertjes van A'bode de John Flanders verhalen wèl !
Goed van hem. Knikt diepzinnig. Ook nadenkend. Knip zegt Jan J. Ik heb je. Nog een fotootje, voor 't SF-archief. Subversieve elementen kunnen later geïdentificeerd worden. Zéér nuttig dus. Benny jong, waar is je goeie luim ? Later, ergens in de Pothoek beland. Miljoenen mensen. Invasie uit de ruimte op komst ? Gesprek in een hoekje met enkele verdachte verlichte geesten. SF-als literatuur. Nou, nou. Ook dàt nog? Schuiven naar de uitgang. Sfancon 3 ten einde ? Terug in Gent. Was goed. Conclusie : afspraak voor 1973. Sfancon 4. WAAR ? In GENT natuurlijk, de enige plaats op aarde waar zo en zoveel lumineuze geesten geboren werden. En sommigen er zelfs nog leven. PS. In I.S. 15 werd oor één cinemaman de weeklacht geuit dat vele steengoeie SF-films nog niet in België verschenen zijn. Noemde onderandere enkele titels op. Wrong man, wrong. Want enkele van die zogezegde nog niet in België verschenen films kon je enkele maanden geleden in Gent bewonderen. Daaraan zie je weer dat de éne stad de andere niet is. Of ligt Gent soms niet in België ? RED : Geen commentaar : het BIER werkt blijkbaar nog lang na !!! Edith Brendall - 's Gravenstede Beste Sfanners, Nou, stilaan een beetje op jullie positieven gekomen van Sfancon 3 ? Quite a day, wasn't it ? Zo te zien zijn er verschillende mensen die niet meer precies weten hoe of wanneer die dag beeindigd is, ik denk niet dat Julien Raasveld (you weren't drunk as a buzzard, you egghead, you were more drunk than a buzzard ever could be !) het enige Stellaslachtoffer was. Werkelijk een prachtdagje ! Wat die vele kiekjes betreft, nou ja, gelukkig bleken Fanjan's films allemaal overbelicht... wat kan je anders verwachten van JanJan ? Het is nog een wonder dat hij er aan gedacht heeft om films in zijn toestel te steken ! Zoals reeds gezegd, een geluk. Welk respectabel meisje (hmm), nou laten we zeggen : welke jongedame zou op dezelfde foto willen staan als Julien Raasveld én Eddy Bertin ? Wat Raasveld betreft, Julien, je kunt naar de duivel lopen. Waag het nooit nog éénmaal je "lettres d'amour" terug te vragen, of ik stuur ze naar Paul (Silent Slave) om ze in volle glorie (en met al de taal- en spellingsfouten) in I.S. te zetten, ofwel naar "Big D" De Laet die ze in stripversie zal uitbrengen in "Ciso". Misschien wordt Losfeld wel voldoende geïnteresseerd om de strip dan uit te brengen naast Barbarella en soortgenoten. Njet, njet, njet, je krijgt niks terug, je brieven zijn tenminste leesbaarder dan je verhalen. Groetjes aan Simonneke, ik beklaag dat meisje, dat een dronken Raasveld - véél erger dan een nuchtere Raasveld in bed moet krijgen. Géén wonder dat Paradingdong de Sfan Award kreeg ... een fanzine dat door een faned samengesteldwordt die voortdurend dronken is, kàn niet anders dan knettergek zijn. Wat Eddy C + Bertin betreft, was ik geen welopgevoede jongedame (geweest), dan zou ik hem rechtuit mijn gedacht zeggen. Die neurotische psychopaat (gelijk heb je, Robert Smets, hij IS stapelgek, psychisch gestoord, schizofreen en met neigingen tot pervers sadisme) belooft mete ontmoeten op Sfancon 3 en er na het avondetentje een gezellig nachtje uit van te maken, en komt ie toch wel opduiken in gezelschap van zijn echtgenote en een ganse bus Gentse Sfanners die al even gek zijn als hij zelf. Je zou bijna denken dat ze naar een voetbalmatch kwamen om te supporteren, ofwel dachten ze er een "gang bang" van te maken. Alleen desillusie in mijn jong leven. Vertrouw nooit op het woord van een (pseudo-)essefauteur. Trouwens Pau1 van Herck schrijft honderd maal beter dan Raasveld én Bertin samen, J.C. of geen E.C. En hij
heeft zo'n warme zachte malse baard en zo vriendelijk-zachte ogen (hoewel zijn vrouw er ook wéér bij was). Ik heb nooit geluk. Nou ja, Simon heeft ook zo'n zachte baard, maar die moest eens geknipt worden (en gewassen). Trouwens, Simon doet niets anders dan Sfancons organiseren en kindjes maken. Mysterie over slot en tombe ? Luister eens domoortjes, al je in 's Gravenstede leeft, kun je moeilijk anders dan je flatje een "slot" noemen. Ik had graag flat nr. 13 gehad, maar die was niet vrij, dus heb ik maar elders mijn intrek genomen. Tombe is pseudoniem voor bed, een plaats waar iedereen een overgroot deel van zijn leven in slijt, en gelukkig niet altijd slapend. Ik besteed mijn "tombe"-tijd om SF te lezen, te slapen, en de rest gaat jullie niks aan, stelletje voyeurs. Wat mijn volledig adres betreft, Julien C. R. kent dat (waar dachten jullie dat hij zijn brieven heenstuurde vóór Simonneke alles ontdekte ?), en Eddy C. + kent het ook (maar als die komt, blijft ie lekker voor de deur staan. Ik denk soms dat hij alleen kwam om mijn cognac uit te drinken. Op dat vlak mag ie meegaan met zijn illustere compagnon J.C.R.). De enige aan wie ik mijn persoonlijk adres wil meedelen is aan Paul Van Herck (die baard ! ik word erdoor geobsedeerd !), maar dan moet hij alleen komen en al de verhalen meebrengen uit "Twee voor twaalf" die we nog niet in I.S. gelezen hebben. Nu even ernstig zijn (kan ik ook, maar moet er moeite voor doen) inzake mijn kritiek op die fijne Thijs. Niemand heeft meer bewondering voor het werk van Thijs (jammer dat-ie zo'n lange onuitsprekelijke naam heeft), die jongen zwoegt voor Info en het NCSF, en de meeste van zijn tekeningen zijn goed, of zoals het cover op I.S.15 zelfs uitstekend. Debutant ? Iemand die reeds dergelijke verhalen schrijven kan noem ik geen debutant, die verdient de naam auteur. "Mijn liefde is geen stenen bloem" was een zéér poëtisch en treffend verhaal. Maar die striproman is gewoonweg flauwe kul. Elk zijn mening, en ik ben reeds bevooroordeeld tegen stripverhalen. De strips in"Morgen"zijn redelijk goed getekend, maar de verhalen zijn ook rot. Wat nu mijn onconsequente kritiek op jonge auteurs betreft in I.S. én Morgen : ik zeg gewoonweg mijn mening, sommige verhalen in Morgen zijn ook flauw, net als sommige in I.S. en dat zeg ik dan ook. De reden van mijn vurige verdediging van Morgen is dat het hier een tijdschrift betreft dat een doorbraak zou kunnen betekenen (als het alles overleeft) naar het grote publiek. Ik verdedig de soms zwakke verhalen niet omdat ze zwak zijn, maar omdat hier iedereen een kans krijgt. That's all. Zover kritiek op de lezersbrieven en reakties. Nu even over op enkele zaken van I.S. zelf. Nummer 15. Puike cover-illo van Thijs. Gevonden voorwerpen na Sfancon : één van die ledige frietzakjes was van mij, dus kun je arme Michel maar de schuld geven van 9. Schilderijen van Beguin waren prachtig ! Gesprek met Moorcock was interessant, hoewel het niet veel nieuws bracht, tenzij een betere kijk op Moorcock's persoonlijkheid zelf. Harry Wagner's verhaaltje was niet slecht, ècht iets dat je van hem kon verwachten; hoewel ik niet wist dat hij naast meterslange brieven ook nog stories schreef. Horror Shop interessant zoals altijd. Troost je, Cinema Man (dag, Willy ?) iemand deelt tenminste je horror-liefde. Recensies. Hmm. Er schijnen hier en daar enkele stencils te zitten die te diep getypt zijn, zodat enkele regels wegvielen hier en daar onderaan de blz. Wel vervelend. Brievenrubriek. Thomas Triphon ? Is het mogelijk dat iemand zo heet ? E.C.B. naar de kroon steken, nou dat zal wel niet moeilijk zijn. Raasveld vindt dat verhaal van Van Vogt & Ackerman prachtig ? Rot, rot, rot, wat een flauwe grap, die Laugh-Claun. Paul Pandira vindt dat Julien Raasveld stukken beter schrijft dan bloederige Bertin ? Big joke (in meer dan één betekenis), iedereen weet nu dat er maar één grote Belgische SF-auteur is, en dat is Paul van Herck. Hi, Paul ! Wel dat was het dan weer; tot volgende maal, groetjes ...
RED : ziezo, ofte "Het mysterie der Graftombe" eindelijk opgelost ... Van Eddy C. Bertin ontvingen we verder een reactie op het juryverslag van Robert Smets. Dit werd zo uitgebreid opgevat dat we ze onmogelijk in de brievenrubriek kunnen opnemen. We hopen het als artikel in een volgend nummer op te kunnen nemen. O ===oooOoOooo=== O
MENSEN, MARTIANEN EN MACHINES door Eric Frank Russel Meulenhoff SF 46 - 1971 - 191 blz. - 57BF - Vertaling David Marcuse. Een spannend boek over mensen, martianen en machines. Bij Russel past te superlatieven te gebruiken hoewel de schrijver daarom geen fiere borst zou opzetten maar zeggen : "ik kan wel zwemmen". De Martianen in dit boek maken je zeeziek als ze je aankijken; ze bezitten onmogelijke tentakels en een manie voor schaken. Zo wordt op een gekke manier onze algemene SF-ontwikkeling wat bijgeschaafd. De machines laten het soms afweten, maar de Martianen zijn uitstekende klusjesmannen die zich vlot uit de slag weten te trekken. De robot is iemand waartegen je opkijkt. Voor ruimtezeemannen die niet met de ruimtehelm geboren zijn is geen plaats tussen de sterren. Al lijkt het soms wel dat Russell met humor het feit moet camoufleren dat hij geen andere foefjes kent om de lezer te boeien. Anderzijds is het ook zo dat de verhalen tussen 1940 en 1950 geschreven werden. Dit is misschien in het teken van de twintigjarige achterstand in te op gebied van SF. Ter overweging : zouden we alleen met SF-mindedness twintig jaar ten achter staan. Maar: "Ik kan wel roeien" ! SIGISMUND F. ROT DE STEM VAN EL-LIL door Robert E. Howard Bruna F & H 5 - 1972 - 288 blz. - 75BF - Samensteller : Aart C. Prins - Vertaling : Frits Lancel. Soms is het vrij makkelijk een recentie te schrijven. Zoals in dit geval. Het is zo dat àls je van Robert E. Howard en/of Sword & Sorcery houdt, als je een liefhebber bent van verhalen met veel strijdgewoel, stoere vechtjassen, even stoere vrouwelijke tegenhangers (bepaald geen blode maagden), zwarte magie, sprankelende ongebreidelde fantasie, speculatie over overzonken kontinenten, volkeren en beschavingen, dan bestaat er geen t wijfel dat je dit boek met veel genot zult lezen. Ben je een tegenstander van dit soort zaken ... wel, probeer dan het toch maar eens, misschien raak je wel onder de betovering
van Conan, King Kull, Bran Mak Morn, Solomon Kane en de betoverende mooie, maar keiharde Valeria. Twee negatieve opmerkingen : de veelal slordige vertaling van Frits Lancel (weinig gevoel voor syntaxis) en het feit dat deze verzameling bijeengeraapt werd uit negen oorspronkelijke bundels. Waarom die negen bundels niet stuk voor stuk in hun geheel, Heren van Bruna ? Of is dat te logisch ? Men brengt toch ook geen verschillende hoofdstukken van verschillende romans samen in één boek, nietwaar, waarom dan een verhalenbundel verminken ? JULIEN C. RAASVELD EVA EN DE DRIEENTWINTIG ADAMS door Robert Silverberg Bruna SF 8 - 1971 - 156 blz. - 50BF - Samenstelling: Eric Lankester - vertaling : Vanden Broek - omslag : Doornekamp. Silverberg is terdege geroutineerd in het schrijven van SF-verhalen en romans aan de lopende band. Hij is één van de auteurs die uitgaan van het vaste principe : x woorden per dag leveren. Men merkt dit vlug bij het doornemen van deze selectie uit twee van zijn Amerikaanse bundels "Dimension Thirteen" (1969) en "Parsecs and Parables" (1970) die echter beide werk bevatten dat reeds lang tevoren verschenen was. Van de acht opgenomen verhalen, is er slechts één dat ons als werkelijk uitzonderlijk treft : het macabere en tevens zéér realistische "Op weg naar het eind" (Road to Nightfall). Hierin probeert de alleenstaande hoofdpersoon zich tevergeefs te handhaven en zijn menselijke waardigheid te behouden in een door honger getergde maatschappij die afzakt in cannibalisme en doodslag. De psychologische tweestrijd, en het sinister-fatalistische einde van dit verhaal rechtvaardigen zeker de inlassing ervan in de pessimistische anthologie "Dark Stars". Terwille van de wrange (en vaak zwarte) humor willen we ook vermelden : het titelverhaal "Eva, en de drieëntwintig Adams" (Eve and the 23X Adams) en "Vlucht 128 naar de Aarde". In het eerste verhaal worden de sexuele moeilijkheden behandeld van een sterreschip, voorzien van een manschappenmeisje die moeder/dochter/minnares/hoer moet zijn voor 23 bemanningsleden, maar die haar maagdelijkheid wenst te behouden; terwijl we in het tweede verhaal geconfronteerd worden met een stewardess' eerste trip op een interstellair ruimteschip, en haar eerste contacten met haar onaardse passagiers (En Route to Earth). Zowel "De duistere begeleider" (Dark Companion) als "Het einde van de reis" (Journey's End) en "Eenzaamheid" (Solitary) behandelen essentieel menselijke eigenschappen met dramatische resultaten, terwijl "Eerste gebod" (Prime commandment) en "Bruid 91" (Bride 91) contact(mens vs. aliens)verhalen zijn op speciale manier, d.w.z. in het eerste verhaal zijn beide geconfronteerde rassen van aardse oorsprong, terwijl het tweede verhaal de moeilijkheden behandeld (opnieuw met een ruim gevoel voor humor) van een werkelijk onaards huwelijk. Samenvattend :een bundel vlot geschreven verhalen, die aangenaam leesbaar zijn, doch die men (op éèn na !) vergeet zodra men het boek gesloten heeft. EDDY C. BERTIN O ===oooOoOooo=== O
49fr 49fr 49fr 49fr 57fr 49fr
Lloyd Biggle Jr. Lloyd Biggle Jr. Lloyd Biggle Jr. Stuart H. Byrne Philip K. Dick Philip K. Dick Gertrude Friedberg Harry Harrison Harry Harrison John Lymington Robert Merle F. Pohl & Kornbluth Raphael Lafferty Larry Niven William F. Nolan Rayner James H. Schmitz Clifford Simak Theodore Sturgeon Theodore Sturgeon John Wyndham John Wyndham John Wyndham John Wyndham Roger Zelazny
P1208 P1298 P1394 P1468 P1382 P1472 P1436 P1381 P1498 P1408 P1455 P1397 P1490 P1461 P1374 P1464 P1477 P1441 P1432 P1482 P1221 P1391 P1430 P1484 P1412
32fr 42fr 42fr 44fr 42fr 44fr 42fr 42fr 44fr 42fr 66fr 42fr 44fr 46fr 32fr 76fr 44fr 42fr 46fr 44fr 42fr 42fr 46fr 44fr 42fr
ouwetjes SCIENCE-FICTIONVERHALEN 5 DE TIJDSCAPSULE DE OPSTAND DER EENHANDIGEN EEN SPELLETJE IMPERIUM DR. BLUTHGELD, LEVEN NA DE BOM VLUCHT NAAR VENUS KIND VAN DE RUIMTE DE TECHNICOLOR TIJDMACHINE VERTREK VAN AANKOMST DE GROENE SPINNEN KWAMEN MORGEN DOLFIJNEN ZIJN BETERE MENSEN DE LANDING VAN HET RUIMTESCHIP BRUGGEHOOFD OP AARDE KZANOL, DE RUIMTEPIRAAT IMPACT 18 DE MENSENMAKERS DES DUIVELS HET WEERWOLF-PRINCIPE SF-VERHALEN SF-VERHALEN 6 INVASIE UIT DE RUIMTE CHOCKEY, RUIMTEVERKENNER OP AARDE DE TRIFFIDS KOMEN DE GETEKENDEN NOEM ME MAAR CONRAD
bestelbon Te sturen aan : Uitgeverij Het Spectrum n.v. Antwoordnummer 26001 2600 BERCHEM : ......................... ......................... Adres : ......................... ......................... ......................... Leeftijd : ...................... Handtekening : ..................
Hierbij bestel ik volgende SPECTRUM-boeken : ......................................................... .........................................................
2600 berchem
Naam
marsstraat 66
P1509 P1512 P1517 P1519 P1524 P1529
uitgeverij het spectrum n.v.
Ray Bradburry John Brunner Philip K. Dick John Hartridge Robert Heinlein Ursula K. LeGuin
sf-pockets
FAHRENHEID 451 WEG MET DE WERELD VLUCHT IN VISIOENEN DE BARST IN DE HEMEL DECOCRATEN 2000 DE SHING BEGOOCHELING
prisma
nieuwetjes
