ONDERWIJSPR ONDERWIJSPR1 PR1MAIR Openbaar Primair Onderwijs Krimpenerwaard, Montfoort en Oudewater MAAK KWALITEIT ZICHTBAAR: DE PRESTATIE INDICATOREN Inleiding De discussie over wat en hoe je moet meten om de kwaliteit van onderwijs in beeld te krijgen wordt al decennia gevoerd. Voor Stichting Onderwijs Primair zijn in dit kader prestatie indicatoren ontwikkeld. Deze indicatoren betreffen de basale resultaten van een school en worden verder in dit document toegelicht. De prestatie indicatoren passen in de bestuursfilosofie van de stichting. Daarin is omschreven wat de verantwoordelijkheden, taken en bevoegdheden van het management (algemeen directeur en schooldirecteuren) zijn. De algemeen directeur en de schooldirecteuren zijn integraal verantwoordelijk voor resp. de stichting en de scholen op het gebied van onderwijs, financiën, huisvesting en personeel & organisatie. Het bestuur heeft een toezichthoudende bestuursopvatting en definieert in overleg met de scholen het begrip kwaliteit. Het systeem van kwaliteitsbewaking binnen onze stichting dient een aantal pijlers te omvatten: -
Het bestuur neemt de eindverantwoordelijkheid voor de organisatie middels een toezichtskader, vormgegeven door de prestatie indicatoren (ends)
-
Het systeem moet extra ongewenste interne regelgeving, procedures en controles vermijden
-
Er dient recht gedaan te worden aan de autonomie van de scholen
-
De kwaliteit van de scholen dient zichtbaar te zijn voor alle betrokkenen
De stichting is van mening dat met deze indicatoren niet de kwaliteit van ons onderwijs volledig en geheel objectief weergegeven wordt maar het is een grote stap in de goede richting. Cijfers vragen om toelichting en geven slechts een beeld van een deel van het gehele onderwijs van een school. In een reeks van jaren is het bovendien gebruikelijk dat er incidenteel afwijkingen op het normale beeld voorkomen. Vooral op de kleinere scholen kan de samenstelling van een groep in een bepaald jaar een positieve of negatieve afwijking van de normale scores tot gevolg hebben. De waardering van de indicatoren leeropbrengsten en welbevinden geven alleen een inzicht in de gemiddelde resultaten. Deze resultaten geven geen inzicht over de leeropbrengst en het welbevinden van een individuele leerling.
Y/directie/werkgroep kwaliteitszorg/aanbevelingen 10-11-2010
Pagina 1 van 7
ONDERWIJSPR ONDERWIJSPR1 PR1MAIR Openbaar Primair Onderwijs Krimpenerwaard, Montfoort en Oudewater Doel van de indicatoren Het werken met prestatie-indicatoren binnen de stichting heeft een tweeledig doel: 1. Verantwoording naar het bestuur Het MTO heeft normen afgesproken waar we voor willen gaan als het over kwaliteit gaat. Wanneer een school onder de norm scoort wordt een analyse gemaakt en een verbeterplan verwacht. Dat wordt besproken met de algemeen directeur. De algemeen directeur verantwoordt de “ends” indicatoren aan het bestuur in een bestuursrapportage. 2. Toetsing van het eigen beleid De ”ends en means” indicatoren stellen directies, teams en MR-en in staat om zich een beeld te vormen van de kwaliteit van de school en hierop beleid te maken en te handelen. Hiermee wordt richting gegeven aan verdere schoolontwikkeling. De prestatie-indicatoren Vanuit de integrale verantwoordelijkheid is vanuit kwaliteitsmonitoring een onderscheid te maken in het WAT (ends) en het HOE (means). Het WAT zegt iets over het resultaat, de doelen en de output. Het HOE zegt iets over het proces en de middelen. Monitoring vanuit het bevoegd gezag dient plaats te vinden op basis van het WAT. De directeur is verantwoordelijk voor de monitoring van het HOE. Binnen de verdere professionalisering van de stichting zal monitoring van het HOE de komende drie jaren ook door de algemeen directeur gedaan worden naast monitoring op het WAT. Rapportage naar het bestuur vindt plaats naar aanleiding van het WAT.
Y/directie/werkgroep kwaliteitszorg/aanbevelingen 10-11-2010
Pagina 2 van 7
ONDERWIJSPR ONDERWIJSPR1 PR1MAIR Openbaar Primair Onderwijs Krimpenerwaard, Montfoort en Oudewater Indicatoren die het WAT meten Indicator
Leerlingenaantal
Frequentie
Jaarlijks
Vraagstelling
Wat is het aantal leerlingen per teldatum 1 oktober van het lopende schooljaar en 1 oktober van het schooljaar -1? Wat zijn de schooleigen prognoses voor de teldatum van het schooljaar +1, +2, +3, +4? Hoe verhoudt zich het leerlingenaantal tot de opheffingsnorm?
Instrument
Leerlingentelling per teldatum en school- en jaarplan.
Activiteit
Jaarlijks verzamelen van leerlingenaantal gegevens en de aantallen met elkaar vergelijken. Formuleren van stijging en daling in het leerlingaantal.
Criterium
Afwijking van de eigen prognose is maximaal 5%. Verschil tussen de twee oktobertellingen is minder dan 5%. School is wat betreft het leerlingenaantal boven de opheffingsnorm.
Consequentie bij afwijking
Analyse van de situatie en actieplan vanuit de school. Gesprek met algemeen directeur
Indicator
Leeropbrengst
Frequentie
Jaarlijks
Vraagstelling
Zijn de resultaten op de CITO eindtoets van groep 8 van alle leerlingen een goede afspiegeling van hetgeen op basis van hun intelligentie en hun sociaalculturele afkomst van hen verwacht zou mogen worden?
Instrument
Gewogen eindscore. Hiervoor is nodig: CITO eindtoets, leerlingenweging. (In het kader van het bepalen van de toegevoegde waarde van een school is het van belang inzicht te hebben in de capaciteiten van leerlingen. Een aantal scholen zullen in een pilot meedoen om hier meer inzicht in te krijgen.) Daarnaast moeten we het centrale overheidsbeleid in de gaten houden inzake begintoetsen.
Activiteit
Jaarlijkse aanlevering gegevens.
Criterium
Binnen een trend van 3 opeenvolgende jaren is de gewogen eindscore van minimaal 2 jaren boven het landelijk gemiddelde.
Consequentie bij afwijking
Analyse van de resultaten door school. Rapportage naar de algemeen directeur voorzien van een concreet actieplan. Gesprek met algemeen directeur n.a.v. rapportage en actieplan.
Y/directie/werkgroep kwaliteitszorg/aanbevelingen 10-11-2010
Pagina 3 van 7
ONDERWIJSPR ONDERWIJSPR1 PR1MAIR Openbaar Primair Onderwijs Krimpenerwaard, Montfoort en Oudewater Indicator
Welbevinden van leerlingen
Frequentie
Jaarlijks
Vraagstelling
Is het welbevinden van de leerlingen van de school overwegend goed te noemen?
Instrument
Elke school gebruikt het huidige instrument voor groepen 6, 7 en 8
Activiteit
Jaarlijkse aanlevering van de gemiddelde scores per leerjaar
Criterium
Bij 4-puntsschaal is de ondergrens 3; bij 10-puntsschaal is de ondergrens 7
Consequentie bij afwijking
Analyse van de groepsresultaten, actieplan door school en rapportage aan de algemeen directeur. Gesprek met algemeen directeur n.a.v. rapportage en actieplan.
Indicator
Verhouding schooladvies BAO na plaatsing na twee jaar VO
Frequentie
Jaarlijks
Vraagstelling
Is het advies vanuit de basisschool voor voortgezet onderwijs in overeenstemming met de plaats van de leerling in het VO aan het begin van het derde jaar?
Instrument
Onderbouwd enkelvoudig advies basisonderwijs. Plaats van de leerling in het begin van het derde jaar in het VO van de leerlingen die het basisonderwijs hebben verlaten eind schooljaar -2.
Activiteit
Achterhalen van de plaatsingsgegevens bij het VO.
Criterium
Norm van 80% overeenstemming bij aanvang van het 3e jaar VO.
Consequentie bij afwijking
Analyse van de gegevens door school en rapportage aan de algemeen directeur.
Y/directie/werkgroep kwaliteitszorg/aanbevelingen 10-11-2010
Pagina 4 van 7
ONDERWIJSPR ONDERWIJSPR1 PR1MAIR Openbaar Primair Onderwijs Krimpenerwaard, Montfoort en Oudewater
Indicator
Imago van de school (identiteit van openbaar onderwijs en het onderwijsaanbod)
Frequentie
Twee-jaarlijks
Vraagstelling
Is de tevredenheid van de ouders van de school overwegend goed te noemen?
Instrument
De ouderenquête die op de scholen gehanteerd wordt uitbreiden met vragen ten aanzien van de identiteit en onderwijsaanbod; aangevuld met bezoek van een mystery guest i.k.v. netheid, veiligheid, hygiene, uitstraling.
Activiteit
Iedere school gaat instrument hanteren
Criterium
Bij een 4-puntsschaal is de norm 3; bij een 10-puntsschaal is de norm 7.
Consequentie bij afwijking
Analyse van de resultaten, actieplan door school en rapportage aan de algemeen directeur. Gesprek met algemeen directeur n.a.v. actieplan en rapportage.
Indicatoren die het HOE meten Indicator
Ontwikkeling en welbevinden leerkrachten
Frequentie
Twee-Jaarlijks
Vraagstelling
Zijn het welbevinden en de ontwikkeling van de leerkrachten van de school overwegend goed te noemen?
Instrument
De leerkrachtenquete die op de scholen gehanteerd wordt , uitbreiden met vragen over het functioneren van de directeur
Activiteit
Iedere school gaat instrument hanteren
Criterium
Bij een 4-puntsschaal is de norm 3; bij een 10-puntsschaal is de norm 7
Consequentie bij afwijking
Analyse van de resultaten, actieplan door school en rapportage aan de beleidsmedewerker personeel.
Y/directie/werkgroep kwaliteitszorg/aanbevelingen 10-11-2010
Pagina 5 van 7
ONDERWIJSPR ONDERWIJSPR1 PR1MAIR Openbaar Primair Onderwijs Krimpenerwaard, Montfoort en Oudewater Indicator
Ziekteverzuim medewerkers
Frequentie
Jaarlijks
Vraagstelling
Wat is het ziekteverzuim over het schooljaar -1, -2 en -3 totaal en onderverdeeld naar kort en langdurig verzuim.
Instrument
HR4School
Activiteit
Jaarlijkse aanlevering van de gegevens
Criterium
Gemiddeld ziekteverzuim over een schooljaar is onder het landelijk gemiddelde.
Consequentie bij afwijking
Analyse van de gegevens, actieplan door school en rapportage aan de beleidsmedewerker personeel. Gesprek met de beleidsmedewerker personeel n.a.v. rapportage en actieplan
Indicator
Leeropbrengsten
Frequentie
Jaarlijks
Vraagstelling
Zijn de resultaten op de CITO M-toetsen voor TL, BL, Rekenen en Spelling voor de groepen 3, 4 en 6 en de M-toetsen voor TvK en Ordenen voor groep 2 een goede afspiegeling van hetgeen op basis van de leerverwachting van de leerlingen verwacht zou mogen worden?
Instrument
Bovenschoolse module Parnassys
Activiteit
Verzamelen gegevens door algemeen directeur
Criterium
De gemiddelde scores op de tussenopbrengsten liggen boven de ondergrens van de inspectie.
Consequentie bij afwijking
Analyse van de groepsresultaten, actieplan door school en rapportage aan de algemeen directeur.
Y/directie/werkgroep kwaliteitszorg/aanbevelingen 10-11-2010
Pagina 6 van 7
ONDERWIJSPR ONDERWIJSPR1 PR1MAIR Openbaar Primair Onderwijs Krimpenerwaard, Montfoort en Oudewater Indicator
Deskundigheidsbevordering medewerkers
Frequentie
Jaarlijks
Vraagstelling
Is de deskundigheidsbevordering van de medewerkers een vast onderdeel in de gesprekkencyclus en voldoen de medewerkers aan de tijdsbesteding conform het taakbeleid van de stichting?
Instrument
POP-gesprekken; evaluatie door directeur
Activiteit
Jaarlijkse aanlevering van de gegevens
Criterium
Alle medewerkers voldoen 100% aan de tijdsbesteding conform het taakbeleid.
Consequentie bij afwijking
Rapportage aan de algemeen directeur en actieplan voor de betreffende medewerker(s) in overleg met de beleidsmedewerker P&O.
Indicator
Sluitende begroting op basis van het schoolbeleid
Frequentie
Jaarlijks
Vraagstelling
Is de begroting van een school jaarlijks sluitend en heeft de directeur een duidelijke visie op de relatie tussen kwaliteit van het onderwijs en de beschikbare financiele middelen?
Instrument
Jaarlijkse begrotings- en kwartaalgesprekken
Activiteit
Verzamelen gegevens door algemeen directeur
Criterium
De directeuren zijn in staat een sluitende begroting te maken en deze begroting leidend te laten zijn bij de realisatie.
Consequentie bij afwijking
Plan van aanpak in overleg met de beleidsmedewerker F&C hoe overschrijdingen worden terugverdiend. Afhankelijk van de situatie is de directeur uitvoerder van het plan of wordt onder financiele curatele geplaatst.
Aanleveren van de indicatoren Er wordt een format gemaakt voor de digitale aanlevering van de indicatoren aan het stafbureau. De verzameling van de resultaten op de indicatoren kunnen gedurende het hele schooljaar worden verzameld. De scholen vullen de indicatoren zelf in en leveren deze uiterlijk de eerste week van mei aan. Het is niet de bedoeling dat tegelijkertijd de rapportages worden gemaakt. Rapportages dienen integraal gemaakt te worden en gesprekken naar aanleiding van eventuele afwijkingen worden het eerste kwartaal van het nieuwe schooljaar ingepland. Y/directie/werkgroep kwaliteitszorg/aanbevelingen 10-11-2010
Pagina 7 van 7