ma at schappij ter be vordering van de or thomolecul aire genee skunde Obesitas? Beter getailleerd!

ma at schappij ter be vordering van de or thomolecul aire genee skunde

Obesitas? Beter getailleerd!

Maatschappij ter Bevordering van de Orthomoleculaire Geneeskunde

02.10.2010

magazine juni

2010

Jaarlijks MBOG congres 2 oktober 2010 We zullen op het congres horen over: π Wetenschappelijk nieuws omtrent de mechanismen waardoor het ‘foute’ vet kan ontstaan

genoemd wordt, onderzoeken wij bij mensen bij wie we een verhoogd risico verwachten, veelal de kenmerken van het metabool syndroom om het risico in te schatten. Naast de middelomtrek zijn dit: serum triglyceriden, HDL-cholesterol, bloeddruk en nuchtere serum glucose waarde.

π Hoe eet gedrag daarin een rol speelt π Welke nutriënten een gunstige invloed hebben π Hoe dat zich kan vertalen tot een gezond voedingspatroon in verschillende situaties π De start van het project ‘Beter Getailleerd’ waarin de MBOG u steunt om mensen op te roepen hun metabole status te laten onderzoeken. door Fokje Russchen

Waarom ‘Beter getailleerd’? Buikvet is ongezond; een grote taille omvang verhoogt de kans om eerder te sterven. Het was al langer bekend dat dikke mensen met veel buikvet eerder overlijden. Maar een paar jaar geleden (European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition (EPIC); New England Journal of Medicine; feb 2009) werd aangetoond dat dit ook geldt voor mensen met een normaal gewicht. Een grote tailleomvang vergroot altijd de kans op eerder sterven, ongeacht het gewicht. Slanke mensen in de leeftijd tussen de 50 en 60 jaar met een buikje lopen meer kans te overlijden dan mensen met een normale taille. Het risico wordt groter naarmate de omvang van de buik toeneemt. Bij dunne mensen is dit effect zelfs sterker dan bij dikke mensen.

BMI versus tailleomvang Hoe kunnen we een verhoogd risico op de meest eenvoudige, minst ingrijpende manier inschatten? Overgewicht ligt voor de hand. Overgewicht, uitgedrukt als een verhoogd BMI, is geen goed criterium gebleken. Er zijn mensen met een normale BMI, met name mannen, die toch aan de criteria voor metabool syndroom voldoen en dus een verhoogd risico op diabetes en hart- en vaatziekten hebben. De middelomtrek (WC) zou een maat zijn voor de hoeveelheid buikvet. Deze blijkt een betere correlatie te hebben met de aanwezigheid van kenmerken van het metabool syndroom en tevens met de ontstekingsactiviteit in het lichaam zoals bijvoorbeeld gemeten als het hs-CRP niveau. Het buikvet, dat is het viscerale vet zou tot de metabole verstoringen leiden. Sterker nog, er wordt wel gezegd dat visceraal vet pathogeen is mbt diabetes mellitus-type 2, hypertensie, en dyslipidemie, terwijl perifeer vet (heupomtrek of armplooi dikte) wel wordt beschouwd als beschermend. Bij vrouwen is deze bescherming het beste in te schatten op grond van de dikte van de armplooi, terwijl bij mannen de heupomvang het meeste vertelt.

Insuline resistentie De beste inschatting van het risico op diabetes mellitustype 2, hart- en vaatziekten, en in het algemeen op eerder overlijden door metabole verstoring, is de mate van insuline resistentie. Deze kan benaderd worden met de volgende formule: (HOMA-IR=homeostatic model assessmentinsulin resistance).

Behalve naar WC (tailleomvang) wordt er ook wel gekeken naar de WC/lengte ratio, de WC/heupomvang ratio en de Hiervoor zijn dus nodig: de glucose spiegel (in mmol/L) en WC/dij ratio. Met name bij mannen zouden deze een betere voorspelling doen dan de WC. een maat voor de insuline spiegel op hetzelfde tijdstip. Omdat insuline resistentie gecorreleerd is met een aantal veranderingen die gezamenlijk het metabool syndroom

2 MBOG Magazine 2| 2010

Verschillen tussen rassen Er blijken opvallende verschillen te zijn in grenswaarden

3

Obesitas? ‘Beter Getailleerd’ die gesteld zijn voor bevolkingen van verschillende rassen. Bijvoorbeeld in de USA geldt het streven BMI < 25 kg/m(2) en WC < 89 cm (vrouwen) en < 102 cm (mannen) en in Japan wordt bij oudere volwassenen een WC < 90 cm (vrouwen) en 85 cm (mannen) aangehouden. Kosten In Australie zijn de jaarlijkse kosten (gezondheidszorg en niet gezondheidszorg) per persoon $1472 voor mensen met een normaal gewicht en wel $2788, dus 100% hoger, voor mensen met overgewicht (BMI, WC of beide). In de USA zouden de kosten voor gezondheidszorg alleen 20-30% hoger zijn voor mensen met een hoge WC en in Duitsland zou dit verschil 16-18% zijn. Beweging en nutriënten In de literatuur wordt aangegeven dat zowel aerobischeals kracht training, calorie beperkte voeding, maar ook voldoende vitamines, vooral vitamine D wordt genoemd, en mineralen, gekeken wordt met name naar calcium, verbetering kunnen geven van de kenmerken van metabool syndroom. Er lijkt nog geen helderheid te zijn over de belangrijkste nutriënten factoren. Hoe kunnen wij ons als orthomoleculair behandelaars profileren in de strijd tegen sterfte door buikvet? Met het project ‘Beter Getailleerd’! De wetenschapscommissie van de MBOG onderzoekt de

mogelijkheden om een project te starten waarbij mensen tussen de 20 en 70 jaar worden opgeroepen om hun middelomvang te meten en, wanneer deze te hoog is, zich te melden bij de huisarts of bij een orthomoleculair behandelaar. De commissie ontwikkelt materiaal zoals een brief aan de bevolking, een brief aan de huisartsen, een centimeter en een richtlijn voor diagnostiek en behandeling volgens orthomoleculaire principes. Leden van de MBOG die mee willen doen aan dit project kunnen vervolgens de brieven aan bevolking en huisartsen vermenigvuldigen en zorg dragen voor verspreiding in de eigen regio. De resultaten van een vergelijkbaar project, opgezet door de Medische Maatschap IJsselstein werden onlangs gepubliceerd in het NTvG. Wat kunnen we hier mee bereiken? We steunen het bevorderen van de volksgezondheid, we geven het orthomoleculair gedachtegoed meer bekendheid en we vestigen aandacht op de praktijken van behandelaars die deelnemen in het project. Oproep We willen inventariseren hoe groot de belangstelling voor deelname aan het project is. Meld u aan als behandelaar met interesse voor deelname aan het project ‘Beter Getailleerd’. Dit kan via een e.mail aan Russchen-PCG@hetnet. nl. of aan het secretariaat [email protected]. Ook met opmerkingen/aanmerkingen op of vragen over het project kunt u bij ons terecht.

Vanuit diverse invalshoeken wordt het obesitas probleem belicht Met: Prof. Dr. Anita Jansen : over het obese (eet)gedrag De algemene opinie is dat obesitas vooral een biomedisch en maatschappelijk probleem is. Dat is een vergissing; obesitas is bovenal een gedragsprobleem en gedragsproblemen moeten binnen de GGZ behandeld worden, zo stellen onderzoekers van de Universiteit Maastricht in een artikel in het blad GZ-Psychologie. Cognitieve gedragstherapie gericht op het reduceren van impulsief gedrag biedt interessante mogelijkheden. Zo toont recent onderzoek van de Universiteit Maastricht aan dat behandeling door diëtisten aangevuld met cognitieve therapie door gedragstherapeuten, terugval na dieet helpt te voorkomen. Wie anders leert denken over eten, loopt veel minder risico om terug te vallen. Prof. Dr.Ir. Jaap Keijer, Chair, Human and Animal Physiology. Animal Sciences, Universiteit Wageningen Functionele modulatie van lichaamsenergie metabolisme, ATP, mitogenese en afvallen. Prof.dr.ir Jaap Keijer heeft aan Wageningen Universiteit gestudeerd en is gepromoveerd aan de Universiteit van Amsterdam (1991) op zijn onderzoek aan plasminogeen activator inhibitor-1. Daarna is hij in Wageningen gaan werken waar hij zijn onderzoek in toenemende mate richtte op nutrigenomics. In 2008 is hij benoemd als hoogleraar Fysiologie van Mens en Dier aan Wageningen Universiteit waar hij zich richt op de rol van het energiemetabolisme in het gezond functioneren van het lichaam. Hij is een moleculair fysioloog en expert in moleculaire effect analyse van voedingsinterventie studies bij mens en dier. Zijn groep onderzoekt de fysiologie van vetweefsel, longen en voortplantingsorganen en de mechanismen achter functionele effecten van bioactieve stoffen, vooral van carotenoïden en polyfenolen. Hij heeft meer dan 90 internationale wetenschappelijke artikelen gepubliceerd. Dr. Ir. Maaike Oosterveer: Het onderzoek van Maaike Oosterveer vergroot het inzicht in regulering van de stofwisseling door veranderingen in genexpressieprofielen. Het moduleren van de


activiteit van de nucleaire receptor biedt mogelijkheden tot het bijsturen van verstoringen die het risico op overgewicht, leververvetting en suikerziekte vergroten. De verworven kennis zal in de toekomst mogelijk bijdragen aan de ontwikkeling van nieuwe medicijnen. Control of Metabolic Flux by Nutrient Sensors Hoe voedingstoffen onze stofwisseling sturen Maaike Hélène Oosterveer werd op 10 juli 1980 geboren te Nijmegen. Hier behaalde zij in 1998 haar Atheneumdiploma. Hetzelfde jaar startte zij de studie Voeding en Gezondheid aan Wageningen Universiteit. Haar eerste afstudeeronderzoeken vond plaats bij de vakgroep Fysiologie van Mens en Dier (Wageningen Universiteit), het Rowett Research Institute (Aberdeen, UK) en vakgroep Humane Voeding en Epidemiologie (Wageningen Universiteit). Eind 2003 behaalde zij haar ingenieursgraad. In maart 2004 startte ze haar promotieonderzoek bij het Researchlaboratorium Kindergeneeskunde van het Universitair Medisch Centrum Groningen. In de periode november 2008 tot juni 2010 was ze binnen dit Researchlaboratorium werkzaam als postdoctorale onderzoeker. Sinds 1 juni 2010 is ze tevens als postdoc werkzaam bij het Laboratory of Integrative Systems and Physiology aan de Ecole Polytechnique Fédérale de Lausanne in Zwitserland. Drs. Engelbert Valstar: arts, bioloog ‘Gerandomiseerd onderzoek naar het effect van supplementen bij obesitas: een overzicht Aan de hand van de meest recente onderzoeken zullen zoveel mogelijk rekening houdend met (deel)oorzaken van obesitas besproken worden: chroom, 5-hydroxytryptofaan, hydroxycitroenzuur, DHEA, Oxo-DHEA, carnitine, pyruvaat, groene thee, vezels en visolie. Engelbert Valstar studeerde biologie, biochemie en geneeskunde. Hij is (mede)auteur van 12 Engelstalige publicaties (waarvan 4 op pubmed te vinden zijn) en een paar honderd Nederlandstalige publicaties, gepubliceerd in tijdschriften voor complementaire geneeswijzen. Verder is hij (mede)-auteur van vier Nederlandstalige boeken, waarvan er drie met voeding en kanker te maken hebben. Ook stelde hij een wiskundestelling op, die inclusief bewijs positief is gevalideerd door een emiritushoogleraar wiskunde. Voedings(orthomoleculaire)geneeskunde is zijn specialiteit. Hij is getrouwd en heeft een dochter. Cora de Fluiter: SLIM op uw juiste gewicht, lichamelijke oorzaken die succesvol afvallen in de weg staan.

5

Cora de Fluiter is geboren in 1960. Zij is 15 jaar werkzaam geweest als laborant medische beeldvormende technieken in verschillende ziekenhuizen. Sinds 2004 begeleidt zij mensen met overgewicht, na 3 jaar de lichamelijke oorzaken van gewichtstoename bestudeerd te hebben. Verder is zij Docent van de opleiding “orthomoleculair gewichtsconsulent” bij Ortho Linea. Zij schreef het boek: “SLIM op uw juiste gewicht” en is verantwoordelijk voor een artikelenserie in het blad Infobesitas van de Nederlandse Obesitas Vereniging en in het Tijdschrift voor Orthomoleculaire Geneeskunde van de Stichting Orthomoleculaire Educatie.

Wetenschapscommissie: behandelrichtlijnen en lancering onderzoek ‘Beter Getailleerd”. Peter den Dekker is een senior leerling van sifu Lam Kam-Chuen. Peter onderwijst Zhan Zhuang Chi Kung en Da Cheng Chuan in Nederland, Oostenrijk Portugal en Italië. Peter gebruikt Chi Kung als een methodiek voor het verbeteren van lichaamsstructuur en gezondheid. Veel van zijn leerlingen zijn professionals op het gebied van muziek, dans en theater, die de Chi kung gebruiken om de mogelijkheden van hun lichaam beter te leren kennen en hun performance te verbeteren. Hij leidt speciale trainingen voor mensen met immuniteits-problemen en is een veelgevraagde gastdocent aan beroepsopleidingen en op congressen. Peter was voor vele jaren (hoofd)docent aan verschillende beroepsopleidingen voor shiatsu therapie in binnen- en buitenland. Sinds 1989 werkt hij in Amsterdam in zijn praktijk voor (japanse) acupunctuur. Hij reist met regelmaat naar het Verre Oosten voor verdere studie op het gebied van Chi Kung en acupunctuur.

Qigong Afvallen en Obesitas bestrijden met Qigong (chi kung) bestaat uit verschillende oefeningen en technieken die je helpen op een gezonde manier gewicht te verliezen of te beheersen zonder dieet. Qigong is een effectieve en goedkope manier om af te vallen en Obesitas aan te pakken. Qigong is niet dé manier, maar één van de vele wegen om je doel te bereiken. Qigong is een meer dan 4000 jaar oude Chinese methode om lichaam en geest in balans te brengen en te houden.

Locatie: Hotel Figi Zeist Obesitas? Beter getailleerd!

Dagvoorzitter Lidwien Mol,M.A. werkt als Zelfstandig adviseur/coach Bureau ‘als de ziele luistert’ Doet coaching en projecten voor mensen en organisaties die in beweging willen komen. Lidwien heeft veel ervaring vanuit diverse disciplines op het gezondheidsgebeid. o.a bij het Centrum voor Bio- ethiek en Gezondheidsrecht Universiteit Utrecht, was wetenschappelijk stafmedewerker Adviesraad voor Wetenschap - en Technologiebeleid, beleidsmedewerker ministerie OCW. Daarnaast is ze creatief beeldhouwer, meubelmaker. Samenstelling Programma: Dr. Fokje Russchen, arts Drs. Engelbert Valstar, arts, bioloog R ita Eissens, secretariaat Uitreiking van de orthomoleculaire trofee en beurs

09 .00 uur 09 .30 uur 09 . 45 uur 10 .30 uur 11 .15 uur 11 .35 uur 12 .20 uur 12 .30 uur 13 .45 uur 14 .05 uur 14 .30 uur 15 .15 uur 15 .35 uur 16 .30 uur

Zaal open - Ontvangst Opening door de voorzitter MBOG Mw. dr. Fokje Russchen Dagvoorzitter Mw. Lidwien Mol. M.A. Prof. Dr. Anita Jansen : over het obese (eet)gedrag Prof. Dr.Ir. Jaap Keijer, Functionele modulatie van lichaamsenergie metabolisme, ATP, mitogenese en afvallen Pauze Dr. Ir. Maaike Oosterveer: Hoe voedingstoffen onze stofwisseling sturen Uitreiking Orthomoleculaire Trofee Lunch Even bewegen met Qigong leraar Peter den Dekker Drs. Engelbert Valstar ‘Gerandomiseerd onderzoek naar het effect van supplementen bij obesitas: een overzicht Mw. Cora de Fluiter: SLIM op uw juiste gewicht, lichamelijke oorzaken die succesvol afvallen in de weg staan. Pauze Wetenschapscommissie: behandelrichtlijnen en lancering onderzoek ‘Beter getailleerd” Afsluiting

Locatie Hotel Figi in Zeist

Houdt u die dag vrij in uw agenda. Programma, abstracts en inschrijfformulier staan op de website www.mbog.nl


24e Orthomoleculaire informatiedag

Rondom het programma Informatiebeurs Na afloop is er nog tijd om na te praten onder het genot van een hapje en een drankje

7

De dag van de Natuurlijke Jonge foetussen Gezondheidszorg gevoelig voor voedseltekort moeder Definitie: Obesitas is een chronische aandoening waarbij een zodanige overmatige vetstapeling in het lichaam bestaat dat dit aanleiding geeft tot gezondheids-risico’s.

door Lineke Reerink

Obesitas is uitgegroeid tot een mondiaal probleem en door de WHO uitgeroepen tot Globesitas. In België kamt 20-30% van de bevolking met overgewicht en in de VS heeft een pas geboren baby kans van 2 op 3 om als volwassene een ‘zwaargewicht’ te worden. Als deze prognose klopt dan gaan we een catastrofe tegemoet als gevolg van ongezond eten en te weinig beweging. Het probleem wordt inmiddels zeer serieus gezien, overgewicht is een wereldwijde ‘volksziekte’ geworden. Niet alleen in de VS wordt het straatbeeld getypeerd door mensen met (over)overgewicht, maar ook in W-Europa en rijke Aziatische landen en de middenklasse in China, Afrika en Latijns-Amerika worden de mensen steeds dikker door de omschakeling naar een westers voedingspatroon rijk aan vet, zout en suiker. Geschat wordt dat een miljard mensen, dat is een zesde deel van de wereldbevolking te zwaar is. Veel voorkomende klachten als gevolg van overgewicht zijn knie, heup en voet problemen, verhoogde kans op hart- en vaatziekten, diabetes-type 2 (komt het meest voor en is epidemische aan het worden) en kanker. Volgens de International Obesity Task Force (verbonden aan de WHO) is 1 op de 10 kinderen (veel) te zwaar. Er zijn kinderen die op hun 8e jaar al verschijnselen van diabetestype 2 ontwikkelen met het risico van blindheid en nierproblemen op latere leeftijd. Uit statistieken van het Nederlands Voedingscentrum blijkt dat in Nederland tenminste al 24% van de kinderen tussen 3 en 18 jaar aan overgewicht of obesitas lijden. De WHO maakt zich grote zorgen over de obesitasepidemie. In 2004 is er een WHO Actieplan voor Voedsel, Beweging en Gezondheid besproken. Belangrijke punten zijn: vermindering van vet, zout en

suiker in kant-enklaar voedsel en in frisdrank en inperking van reclame voor etenswaren die gericht is op kinderen. Landen die het voorstel hebben ondertekend zijn verplicht maatregelen te nemen tegen obesitas en moeten aandacht vragen voor een gezonde levensstijl bij de bevolking. De industrie zal om economische redenen maar schoorvoetend het probleem onderkennen. ….......maar gewichtstoename is in de eerste plaats de eigen verantwoordelijkheid, want de gevaren zijn door voorlichting bekend........opvoeding is weliswaar nodig, want kinderen kunnen weinig veranderen aan de eetcultuur die in het gezin geldt.........daar ligt de taak bij de ouders..... Hoewel er gedeeltelijk sprake is van erfelijke aanleg en zwaarlijvigheid vaak in vorige generaties al voorkomt (want dikke kinderen hebben meestal zware familieleden) heeft zwaarlijvigheid vooral te maken met ‘leefstijl’. De Nederlandse Obesitas Vereniging houdt zich bezig met de positie van mensen met overgewicht. Deze vereniging organiseert bij- en nascholing cursussen en seminars, zoals de cursus: Introductie Psychopathologie in samenwerking met Drs P.J. Daansen, klinisch psycholoog en psychotherapeut en een seminar: Zorg voor Obesitas. Uitgebreide informatie: www.obesitasvereninging.nl Ook folders o.a. ‘Obesitas is meten weten?’ zijn te downloaden en/of te bestellen. Voor de behandeling van kinderen is er een interessante site: www.lekkervel.nl Ook de MBOG onderkent de grote problemen die ontstaan door overgewicht en obesitas en besteedt in oktober op het jaarlijks CONGRES aandacht aan deze zorgwekkende situatie, want ook orthomoleculaire geneeskunde heeft tal van mogelijkheden om de problemen die ontstaan door overgewicht en obesitas te behandelen.

Mensen die in de Hongerwinter verwekt zijn, hebben vandaag de dag nog steeds een teken op hun DNA staan dat daarop wijst. Het gen IGF2 blijkt bij hen namelijk minder methylgroepen te hebben dan gewoonlijk, laten wetenschappers van het Leiden Universitair Medisch Centrum zien in PNAS.

Op 28 mei 2010 organiseerde de RBNG een ontmoetingsdag voor Beroepsverenigingen en zorgverzekeraars. Het idee was goed, het verwachtingspatroon divers.

Veel genen kunnen het zwijgen worden opgelegd door een proces genaamd DNA-methylatie. Een menselijke cel heeft van elk chromosoom (behalve de geslachtschromosomen) twee exemplaren; een af komstig van de vader en een van de moeder. Voor sommige genen is het belangrijk dat slechts 1 van de 2 allelen actief is. Anders krijg je teveel van een bepaald eiwit, waardoor de cel ontregeld kan raken en bijvoorbeeld kanker op de loer ligt.

Henny Lanting en Bob Besseling – verzekeringscommissie – en ik waren namens de MBOG daar aanwezig. De diverse beroepsverenigingen waren goed vertegenwoordigd, van de verzekeringsmaatschappijen was alleen de UVIT aanwezig. Jammer dat de RBNG er niet in geslaagd is meer zorgverzekeraars te mobiliseren. Wel bleek dat de RBNG zich inspant om gezamenlijk contacten met de zorgverzekeraars te leggen en te verdiepen.

Het gen IGF2 – dat codeert voor een groeihormoon dat een belangrijke rol tijdens de embryonale ontwikkeling speelt – is hier een voorbeeld van. Alleen het allel dat je van je vader hebt gekregen, is normaliter actief. Het allel af komstig van de moeder wordt al vroeg tijdens de embryonale ontwikkeling gemethyleerd en stilgelegd.

Dr. Eize Wielinga , KNO arts in het Rijnland ziekenhuis Leiderdorp en panellid bij AVRO ’s Medische missers vertelde dat bij alle cases die men binnenkreeg voor het TV programma er nog nooit een was over een behandelaar uit het niet reguliere circuit. Hij maakte veel propaganda binnen zijn beroepsgroep voor aanvullende behandelingen, wil graag de patiënten centraal stellen. Was absoluut niet positief over de starre denkwijzen vanuit de NvtK gelederen (allemaal medici op emeritaat!). Er kwam veel respons vanuit de zaal. Een gezamenlijke conclusie was dat we positief naar buiten moeten komen en de krachten moeten bundelen! Zorg voor veel kleine olievlekjes van positieve benadering, o.a. door systematische (terug)melding naar huisartsen en andere verwijzers. En werk op deze wijze aan een grote uitdijende olievlek van positieve benadering van de complementaire zorg.

De onderzoekers keken naar de methylering van IGF2 bij mensen die 10 weken voor het einde van de Hongerwinter verwekt waren en van wie de moeder honger leed. Dit deden ze door gebruik te maken van massaspectrometrie, waarmee bepaald werd of specifieke nucleotiden in het IGF2 gen wel of niet voorzien waren van een methylgroep. Uitkomst was dat het gen van deze zestigers 5% minder methylgroepen had dan hun broers/zussen die niet in de Hongerwinter verwekt waren. Een verschil dat groot genoeg is om een biologisch effect te kunnen hebben, aldus Bas Heijmans, eerste auteur van het artikel. Mensen van wie de moeder de laatste 10 weken van de zwangerschap honger leed, hadden wel een normale methyleringsstatus van het IGF2 gen. Dit geeft aan dat foetussen vooral vroeg in de ontwikkeling gevoelig zijn voor invloeden van buitenaf. Volgens onderzoeksleider Eline Slagboom is de vervolgvraag of het tekort aan methylgroepen een ‘litteken’ is op het DNA of een gerichte aanpassing aan de voedselschaarste. Bron: New Scientist, LUMC Noot redactie: In het boek het Babyhuis van Liefke Knol isbn: 789047201380 zijn diverse baby’s opgespoord die in de Hongerwinter

door Rita Eissens

Mr. Bram Moskowicz, bekende advocaat uit Amsterdam, vertelde op humoristische manier over de werkwijze van het tuchtrecht binnen de advocatuur, nut en noodzaak, maar ook de zelfregulerende werking ervan. Over het al of niet reageren op persberichten, dat je pertinente feitelijke onwaarheden moet ontkrachten, maar dat er ook weer veel negatieve energie in gaat zitten. Je moet je altijd afvragen of het zinvol is om ergens op te reageren. Hij bood de aanwezigen aan om namens betrokkenen bij echte onwaarheden een “vies” briefje te schrijven! Onderling werden er veel kaartjes en info folders uitgewisseld en afspraken gemaakt. We hebben de UVIT uitgenodigd om naar ons congres over Obesitas te komen, men is geïnteresseerd naar o.a. de behandelrichtlijnen en de mogelijkheid tot kostenbesparing op lange termijn.

geëvacueerd zijn uit Amsterdam. Bovenstaand thema komt ook hierin ter sprake. Indrukwekkend verhaald!


Al met al een informatieve dag.

9

Congres Integrale Psychiatrie Op 10 maart 2010 vond het vierde Congres Integrale Psychiatrie plaats, met dit jaar als titel Zelfhelend Vermogen. Het Congres Integrale Psychiatrie wordt jaarlijks georganiseerd door het Centrum Integrale Psychiatrie (CIP), onderdeel van de GGZ organisatie Lentis in Groningen. In de congresreader staat als definitie van integrale psychiatrie: ‘Het toepassen van zowel reguliere, complementaire als alternatieve geneeswijzen op basis van wetenschappelijk onderzoek naar veiligheid en effectiviteit, de wensen en voorkeuren van de patiënt en de professionele expertise van de therapeut; daarbij staat de therapeutische relatie centraal, is het focus gericht op welzijn en gezondheid en wordt gewerkt vanuit een holistisch perspectief in een healing environment.’ Door Annie Jaspers, arts

In de openingstoespraak noemt dagvoorzitter dr.M.T. Appelo o.a. als wetenschappelijke onderbouwing van veel ‘zachte’ behandelingen het hormoon oxytocine. Dit hormoon, gezien als tegenhanger van adrenaline, genereert gevoelens van rust en verbondenheid en is een factor in het zelf helend vermogen van de mens Rogier Hoenders, initiator van het CIP, begint zijn inleiding met het initiatief van een aantal huisartsen en psychiaters om een landelijk netwerk Integrale Psychiatrie op te richten. Hij presenteert het voorlopige antwoord op de vragen: ‘hoe werkt Integrale Psychiatrie in de praktijk’ en ‘is Integrale Psychiatrie veilig en effectief’. Om de eerste vraag te beantwoorden is een protocol ontwikkeld, het Complementaire Alternatieve Geneeswijzen protocol, dat in mei gepubliceerd zal worden in het Tijdschrift voor Psychiatrie. In het CIP worden alleen reguliere en complementaire geneeswijzen toegepast die bewezen effectief zijn. Als de patiënt andere, alternatieve (d.w.z. geen positieve resultaten bij wetenschappelijk onderzoek, geen regulier verklaringsmodel) behandeling wil, kan onder voorwaarden worden verwezen naar een extern netwerk. Voor de tweede vraag zijn vragenlijsten, door patiënten in gevuld voor en na behandeling, vergeleken van het CIP en van een andere, reguliere, GGZ -polikliniek van Lentis. De eerste resultaten van het onderzoek zijn nu geanalyseerd: de verbetering na behandeling in beide instellingen blijkt vergelijkbaar. Verder en meer wetenschappelijk opgezet onderzoek is nodig. Zelfhulp De eerste lezing was een indrukwekkend relaas van professor dr. J.S. Gordon, van het Center for Mind-Body Medicine in Washington. Hij werkt vanuit het principe dat de basis van de geneeskunde niet de therapeutische inter-


ventie is, zoals in de reguliere geneeskunde, met medicijnen of chirurgie, maar de ‘self-care’ (ik aarzel om dit te vertalen als zelfzorg, omdat dit in het Nederlands een heel andere betekenis heeft gekregen dan hij bedoelt, zelf hulp is denk ik een betere vertaling). Hij leert zelf hulpgroepen werken met wat hij noemt mind-body medicine, waaronder vallen meditatie, geleide fantasie, biofeedback, yoga, voeding, beweging en kunstzinnige expressie. Na deze basis van zelf hulp komen eventueel complementaire of alternatieve geneeskunde, professionele adviezen voor voeding en beweging, en pas als laatste mogelijkheid komen dan medicijnen of chirurgie in beeld. Zelf hulp kan plaatsvinden in kleine groepen, in eerste instantie van gezondheidswerkers, die samen mediteren en van elkaar leren. De leden van een groep kunnen na korte tijd ieder een nieuwe groep gaan starten, en zo voort, zodat deze manier van werken een uitwaaierend effect op een hele bevolking kan hebben. Het Centrum heeft dit model gebruikt om een bevolking te helpen na een oorlog of natuurramp, in Kosovo, Gaza, Israel, in New York na 9/11, in New Orleans na Katrina. Door deze benadering krijgen mensen grip op hun eigen situatie en dat geeft hoop. Volgens spreker zijn zelf hulpgroepen fundamenteel in de hele gezondheidszorg. Positieve emoties Als laatste in het ochtendprogramma sprak dr. Barbara Frederickson, hoogleraar psychologie aan de Universiteit van North Carolina. Zij heeft een aantal boeken geschreven over positieve emoties. Zij heeft de ‘ loving-kindness meditation’ ontwikkeld, een methode om positieve emoties te bevorderen. Zowel positieve als negatieve emoties zijn nodig, zoals een zeilboot naast een zeil, een kiel nodig heeft als tegenwicht, voor de stabiliteit. Positieve emoties zijn te leren door deze vorm van meditatie; de positieve emoties moeten echt zijn, niet afgedwongen of gekunsteld, dan werkt het niet. Het heeft bijvoorbeeld geen zin te zeggen ‘ wees positief’, maar wel ‘wees open, wees dankbaar, wees belangstellend, wees aardig’. Haar theorie is dat de verhouding van positieve en negatieve emoties drie staat tot één zou moeten zijn; dan is er levensvreugde, maar ook is men dan opgewassen tegen tegenslagen en minder vatbaar voor ziekten. Door onderzoek heeft ze haar theorie onderbouwd.

voedingstoestand van de bevolking in Canada; van veel essentiële voedingsstoffen bestaan tekorten, met name van calcium, magnesium, zink en ijzer. Ze heeft, samen met anderen, onderzoek gedaan naar het verband tussen het toedienen van een vitaminen-mineralen-complex en de psychische gesteldheid. In het verleden zijn veel studies gedaan naar individuele vitaminen en mineralen en de psychische gesteldheid. Het is bekend dat tekort aan één of meerdere micronutriënten, naast andere verschijnselen, psychische symptomen kan veroorzaken. Als verklaringsmodel voor de werking van micronutrienten bestaat, naast absolute tekorten, de mogelijkheid van een aangeboren metabole stoornis, waardoor sommige mensen van sommige nutriënten meer nodig hebben, de mogelijkheid van een negatief lange termijn effect van lichte tekorten, en de werking van micronutriënten in hoge dosering als medicatie. Vele micronutriënten zijn essentieel voor de psychische gezondheid, als een tekort aan één stof wordt opgeheven door suppletie, kunnen er nog andere tekorten zijn die verbetering in de weg staan. Ze vergelijkt het met een stuwdam: over de hele linie moet er voldoende hoogte zijn om het water tegen te houden. Dit verklaart de wisselende resultaten van onderzoek naar één micronutriënt. In meerdere studies van de laatste jaren heeft zij, met anderen, positief effect gevonden van een vitaminen-mineralenpreparaat. De ene studie betreft 358 mensen met een bipolaire stoornis, na zes maanden rapporteerde 53 % van de patiënten 50% verbetering; dit effect was gelijk in de groep met en in de groep zonder psychofarmaca. Na nog eens een half jaar bleek dit effect constant gebleven. Een andere studie betreft 88 personen met autisme, waar een duidelijke verbetering van het cognitief functioneren bleek. Ze bezweert ons dat ze geen enkel belang bij de firma heeft die het preparaat in de handel brengt. (de samenstelling heb ik later op internet nagezocht, deze wijkt volgens mij niet af van de in Nederland veel gebruikte multi’s). Op mijn vraag in de zaal naar de voedingsstatus van de patiënten voor aanvang van de studie, antwoordde ze dat dat niet onderzocht was omdat er geen geld voor was. Eigen controle Dr. L. Kooistra en dr. A. Van Tijn, kinderarts, presenteren een studie van één persoon, waarbij de patiënt zelf zijn eigen controle is, afwisselend werkzame stof en placebo gebruik, patiënt weet niet wat hij gebruikt en houdt dage-

lijks een symptoomscore lijst bij. Goed resultaat van een multi bij een angst-en stemmingsstoornis. Kort wordt nog het onderzoek aangehaald van drs. Ap Zaalberg, psycholoog: in 2005 startte hij in samenwerking met de Radboud Universiteit Nijmegen het onderzoek naar de effecten van voedingssupplementen op agressie bij jongvolwassen gedetineerden in Nederlandse jeugdgevangenissen. Na de pilotstudie is nu een uitgebreidere studie gedaan waarvan de resultaten binnenkort worden gepubliceerd Deficiënties De tweede workshop is dr. S. Shannon aan het woord, hij is psychiater, werkzaam aan de universiteit van Colorado in de VS, en schrijver. Hij vermeldt de slechte voedingstoestand van Amerikanen: meer dan de helft van de bevolking lijdt aan één van de vijf veel voorkomende deficiënties, calcium, magnesium, foliumzuur, vitamine E en vitamine A. Hij somt de mogelijkheden op bij angst-en stemmingsstoornissen van goed onderzochte supplementen en ook de beperkingen ervan. Zowel Shannon als de sprekers in de eerste workshop benadrukken dat een complementaire aanpak goed kan werken bij angst- en spanningsklachten en depressie, maar niet bij een psychose; bij een psychose zijn reguliere psychofarmaca nodig. ‘Integratieve oncologie’ Als laatste spreker van de dag kwam prof. Dr. David Servan-Schreiber aan het woord; hem heb ik al vaker gehoord, hij weet steeds een zaal te enthousiasmeren. Hij vermeldt drie factoren waardoor ziekten chronisch worden: verminderde immuunresistentie, ontstekingsreactie en neoangiogenesis, alle bevorderd door onze westerse voeding, gebrek aan lichaamsbeweging en onze omgang met emoties. Het belang bijvoorbeeld van de verhouding tussen omega 3 en omega 6 vetzuren wordt in de reguliere voedingswetenschap nog nauwelijks onderkend. Méér omega 6 blijkt samen te hangen met meer hart-en vaatziekten, meer borstkanker en meer dementie. Hij onderstreept nog eens het belang van zonlicht en vitamine D bij veel ziekten. Hij breekt een lans voor ‘integratieve oncologie’: bestrijd niet alleen de tumor, maar versterk ook de omgeving. Was weer een boeiend congres; goed te merken dat er zo goed onderbouwd zo veel gebeurt op dit gebied.

Stuwdam In de middag waren er meerdere workshops, daarvan heb ik de twee over micronutriënten voor psychische klachten gevolgd. Mevrouw prof. Dr. B.J. Kaplan (Depts of Paediatrics en Community Health Sciences, University of Calgary, Canada) begon met een staat over de verontrustend slechte

11

Voorlichtingsbijeenkomst Integratieve Geneeskunde voor artsen in opleiding De LUMC huisartsenopleiding heeft op 27 april 2010 een voorlichtingsbijeenkomst georganiseerd in het onderwijsgebouw van het Universitair Medisch Centrum in Leiden. De bedoeling van deze bijeenkomst was om studenten geneeskunde inzicht te geven in de verschillende complementaire geneeswijzen. door Lineke Reerink

In zijn welkom woord schetste Prof. Dr.Assendelft het belang van Integratieve Geneeskunde, het samengaan van reguliere en veilige complementaire zorg. Zelfmanagement, de eigen regie van de patiënt en de arts als coach is een goede basis voor effectieve samenwerking tussen patiënt en arts. Het is van belang om te blijven communiceren en de klacht te accepteren. Een placebo effect is niet slecht, het heeft juist het effect van acceptatie van de klacht, aldus Prof. Assendelft. Ook de kleuren van de pillen hebben effect (rood-cardiologie; blauw-neurologie; wit-psychiatrie). In tegenstelling tot het consult bij een arts nemen therapeuten meer tijd. De volgende disciplines kwamen aan bod: • Osteopathie • Chiropraxie • Haptonomie • Homeopathie • Acupunctuur • Orthomoleculaire Geneeskunde Binnen 20 minuten werd elke discipline toegelicht aan de hand van filosofische uitgangspunten, inbedding in de gezondheidszorg, opleiding, kosten, kwaliteitsnormen, registratie, bij- en nascholing, vergoeding ziektekostenverzekering en een casus. Voor de MBOG heeft Irene de Vries (bestuurslid) de Orthomoleculaire Geneeskunde voor het voetlicht gebracht met een helder verhaal over het reilen en zeilen binnen onze beroepsgroep. Uit de casus van Irene bleek dat de toepassing van Orthomoleculaire Geneeskunde niet zomaar het ‘voorschrijven van een supplement’ inhoudt, maar vooral het afnemen van een goede anamnese en het in kaart brengen van de ziektegeschiedenis en levensstijl een absolute voorwaarde is voor een goede toepassing van het vak. ‘s Middags hadden de studenten een presentatie van een vakgebied dat overigens niet voor publiek bestemd was. Een heel goed initiatief om aanstaande artsen op hun toekomstige taak voor te bereiden. De rol van artsen is aan verandering onderhevig. Ze hebben steeds meer een coördinerende functie en is het om die reden van belang op de hoogte te zijn van aanvullende geneeswijzen. Heel goed dat daarin ook de Orthomoleculaire Geneeskunde vertegenwoordigd is als een serieuze complementaire tak van geneeskunde, die een plaats verdient binnen de Integratieve Geneeskunde. Voor meer informatie: www.iocob.nl


13

KORTE berichten

boekentip Het dikke afvalboek auteur: Ivan Wolffers ISBN 978-90-468-0309-7 2007, € 19.90 Door: Jetty van der Graaf

De nuchtere waarheid over diëten, afvallen, voeding en ons schoonheidsideaal. Elke dag worden we geconfronteerd met de boodschap; we worden te dik! Kranten hebben dreigende koppen, scholen waarschuwen, supermarkten staan vol afslankproducten en veel tv-programma’s gaan over afvallen. We doen de gekste dingen om de kilo’s kwijt te raken. Massaal volgen we allerlei diëten, we slikken afslankpillen of laten zelfs onze maag operatief verkleinen. Veel mensen tobben hun hele leven met hun gewicht. In Het Dikke Afvalboek staat alles over overgewicht en afvallen, en meer: van het ontstaan van ons westerse schoonheidsideaal tot het gevaar van een buikje, van de manier waarop de media en de voedingsindustrie ons beïnvloeden tot het verschil tussen modediëten en verstandige diëten, van de werking van transvetten tot het jojo-effect. Wetenschapper Ivan Wolffers geeft praktische adviezen. Op humoristische toon beschrijft hij wat we onszelf aandoen, wanneer we ons werkelijk dik moeten maken over onze omvang en hoe we succesvol in actie kunnen komen.

Ze zijn wat je ze te eten geeft auteur: Dr. Alex Richardson isbn: 9002222653 Hoe voeding het gedrag, de stemming en de schoolprestaties van je kind kan verbeteren. …..is als wetenschapper verbonden aan de universiteit van Oxford. Ze is de grootste autoriteit in Groot-Brittannië wat betreft de invloed van voedsel en milieu op het brein. Ze bracht hoop en hulp voor duizenden kinderen met leerproblemen, ADHD, dyslexie en dyspraxie. Wat een kind eet kan van grote invloed zijn op haar of zijn vermogen om te schrijven, te lezen, zich te concentreren


en zich dingen te herinneren. Wat meer is: de juiste voeding kan het IQ van een kind werkelijk verhogen en dyslexie, aandacht stoornissen en hyperactiviteit positief beïnvloeden. In dit boek lees je alles over wat kinderen eten en wat ze beter niet kunnen eten. De auteur legt uit waarom bepaalde voeding zo schadelijk kan zijn en tegelijk zo onweerstaanbaar. Ze laat zien welke voeding het beste is voor een kind. Enkele eenvoudige veranderingen kunnen voldoende zijn om een wereld van verschil te maken. In dit boek zijn adviezen te vinden om ouders en anderen met zorg voor kinderen te helpen kinderen niet meer voor ongezonde voeding te laten kiezen. In het boek staan ook eenvoudige, kindvriendelijke recepten.

Gezond slank met Dr. Frank auteur: Dr. Frank van Berkum internist en vasculair geneeskundige 84 menu’s om af te vallen Het Dr. Frank-dieet is gebaseerd op jarenlang uitgebreid onderzoek en ruim 25 jaar praktijk ervaring met patiënten met ernstig overgewicht. Dr. Frank: “Wat mijn dieet zo bijzonder maakt is dat het wetenschappelijk verantwoord is en dat het ècht werkt”. Waarom werkt het dan? “Omdat het een goed verzadigingsgevoel geeft”. Dit betekent dat je minder hongergevoel hebt en het dieet goed vol te houden is. Dr. Frank: “Mijn geheim”? “EIWITTEN”!!!! “Een eiwitdieet heeft een aantal belangrijke voordelen: je verbrandt vet zonder je spiermassa aan te tasten en eiwitten onderdrukken je hongergevoel”, aldus Dr. Frank. De recepten zijn samengesteld en ontwikkeld door Marion Menkens en Elly Poll. De snelmenu’s zijn gemaakt door Annemieke Izeboud In het programma Radar werd dit dieet onder de loep genomen in een interview met Dr. Frank. Dit dieet onderging veel kritiek door de bewerkelijkheid ervan en ook de tijdelijkheid van het afvallen, terwijl Dr. Frank juist suggereert dat het jojo-effect minimaal is. Het hoge eiwitgehalte van dit dieet, vooral het ontbijt, is een belangrijke kanttekening.

Bron: www.nu.nl, verzameld door Lineke Reerink

Burn-out in hersenen te zien Wetenschappers van het Donders Instituut in Nijmegen (onderdeel van de Radboud Universiteit) zijn erin geslaagd burn-out aan te tonen in de hersenen van patiënten. Daarmee is burn-out voor het eerst vast te stellen op grond van objectieve gegevens. Burn-out wordt niet overal ter wereld als officiële aandoening erkend. In de VS o.a. bestaat burn-out officieel niet. Naar schatting heeft in Nederland ongeveer 5% van het ziekteverzuim te maken met burnout. Van de groep blijf ongeveer de helft zeer lang afwezig of komt zelfs nooit meer op het oude werk niveau terug. Burn-out is anders dan depressie of het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS) omdat de klachten van overspannenheid duidelijk ‘werk gerelateerd’ zijn. De onderzoekers lieten proefpersonen hun ogen openen en sluiten in ontspannen toestand en maakten daarbij opnames van hun hersenactiviteit. Het hersens patroon van burn-out patiënten vertonen duidelijk minder pieken. Volgens de wetenschappers betekent dat burn-out patiënten een geringere bereidheid of mogelijkheid hebben om zich mentaal in te spannen. Ook uit andere hersens onderzoeken is gebleken dat patiënten met dit ziektebeeld vlakker reageerden en minder hersenactiviteit lieten zien. Neurowetenschapper en onderzoeksleider Gilles van Luijtelaar geeft aan dat verder onderzoek nodig is, maar twijfelt er niet aan dat burn-out nu overal een erkende aandoening zal zijn. Het is vooral belangrijk dat psychiaters deze aandoening zullen herkennen en beter kunnen behandelen.

Obesitas lijkt op een verslaving Dikke mensen die graag vet voedsel eten, kunnen daar niets aan doen. Hun hersenen sturen hen daar onbewust op aan. “Obesitas lijkt op een verslaving. Dat elk pondje door het mondje gaat, wil niet zeggen dat het individu volledig verantwoordelijk kan worden gesteld voor zijn eetgedrag”, zegt psycholoog Ilse Nijs in haar onderzoek waarop zij promoveert aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Zwaarlijvige mensen kunnen snacks en calorierijk eten slechter weerstaan dan slankere personen. Ze verlangen, vooral als zij honger hebben, sterk naar hamburgers, chips en patat. Dat ligt volgens Ilse Nijs aan verstoringen in die delen van de hersenen die de aandacht voor en het verlangen naar plezierige prikkels reguleren. Diëten is voor hen niet vol te houden. Obesitas is een groeiend probleem. Ongeveer de helft van de Nederlanders is te zwaar. Ruim 10% van de mannen en

vrouwen heeft te kampen met overgewicht. Diverse wetenschappers doen onderzoek naar deze aandoening. Onderzoekers van de Universiteit van Maastricht concludeerden uit onderzoek dat mensen die te dik zijn vooral gedrag problemen hebben. Zij hebben hun voedingspatroon niet onder controle, zijn impulsief, uiterst gevoelig voor snelle beloningen en eten graag vet eten en voedsel met veel calorieën. Volgens deze onderzoekers kunnen therapeuten het eetgedrag veranderen.

Gezond leven blijft moeilijk Een op de twee Nederlanders beweegt onvoldoende, een op de tien is veel te dik, een op de tien drinkt teveel alcohol, en een op de vier Nederlanders rookt. Het lukt Nederlanders nauwelijks om gezonder te gaan leven is de conclusie van het CBS in een steekproef onderzoek. Het onderzoek is gehouden onder ongeveer duidend mensen. Het aantal mensen met overgewicht blijft toenemen. Vorig jaar (2009) is er geen verbetering geboekt om meer mensen te laten bewegen.. Ongeveer 56% voldeed aan de norm ‘gezond bewegen’. De jaren daarvoor was het percentage hetzelfde. Overmatig alcoholgebruik neemt niet af. Een op de 8 jongeren is een zware drinker. Van de vrouwen rookt 23% en van de mannen 31%.

Supersnelle insuline in poedervorm ontwikkeld Amerikaanse wetenschappers hebben een nieuwe insuline in poedervorm ontwikkeld die geïnhaleerd moet worden en via de longen door het lichaam wordt opgenomen. De nieuwe synthetische insuline werkt vrijwel net zo snel als de aanmaak van insuline in het lichaam van gezonde mensen. Het inhaleren van insuline is bedoeld voor het controleren van de bloedsuikerspiegel na maaltijden, wanneer die bij diabetici snel stijgt. In andere gevallen wordt de toedieningsvorm door injectie aangeraden. Inhaleren van de nieuw ontwikkelde insuline werkt niet alleen sneller maar is ook gemakkelijker in het gebruik en discreter. De insuline-inhaler moet nog goed gekeurd worden door de Amerikaanse Food en Drug Administration,

15

RP Vitamino Analytic is een modern bedrijf dat gespecialiseerd is in de ontwikkeling en verkoop van hoogwaardige voedingssupplementen, laboratoriumonderzoek en het organiseren van seminars en symposia.

Medisch Wetenschappelijk Research Specialist Minimaal 24 uur per week

Word jij onze nieuwe collega? Wij zijn op korte termijn op zoek naar een nieuwe collega die een specialistische rol vervult bij de (door)ontwikkeling van het schrijven van medische artikelen ten behoeve van laboratoriumonderzoeken, voedingssupplementen, seminars en symposia: • Creëren en/of ondersteunen van presentaties, voordrachten en lezingen • Ontwikkelen van medische documentatie betreffende het laboratorium en de voedingssupplementen • Adviserende rol/vraagbaak richting complementaire artsen/therapeuten • Incidentele of continue analyses en reviews van medische informatie (literatuur, boeken, websites) • Rapportage van congressen of andere medische bijeenkomsten • Algemene medische informatievoorziening met betrekking tot folders, brochures en productpresentaties

Altijd een passend antwoord

Herken je jezelf in het onderstaande? Heb je een afgeronde opleiding op HBO of Universitair niveau en herken je jezelf: • Affiniteit en ervaring met complementaire gezondheidszorg • Optimistisch en humoristisch • Initiatiefrijk en slagvaardig • Klantgericht • Zelfstandig en flexibel • Teamplayer • Organisatorisch sterk en accuraat • Communicatief en sociaal vaardig • Uitstekende beheersing van de Nederlandse taal en goede beheersing van zowel de Duitse als Engelse taal in woord en geschrift

bij kriebels in de neus

Wat bieden wij jou? RP Vitamino Analytic biedt een dynamische functie binnen een enthousiast, pro-actief en professioneel team met een open, informele werksfeer. Er is veel ruimte om je verder te ontwikkelen, te leren en te inspireren. Wij werken samen aan ambitieuze doelstellingen in de complementaire gezondheidszorg. Uiteraard heeft RP Vitamino Analytic uitstekende primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden. De werkdagen en –tijden zullen in overleg vastgesteld worden.

Wanneer de pollen in de lucht zijn bieden AOV producten een passend antwoord. Voor een optimale weerstand van het lichaam tegen pollen: Immuno-Norm, AOV-probiotica (Biodophilus, voor dagelijks gebruik en Biodophilus Forte kuur gedurende veertien dagen). Postbus 1237

|

1300 BE Almere

|

T 036 546 09 20

Interesse Als de bovenstaande functie je aanspreekt en je voldoet aan het gevraagde functieprofiel, stuur dan voor vrijdag 30 juli 2010 je curriculum vitae met motivatie naar [email protected]. Voor meer informatie over de inhoud van de functie kun je contact opnemen met Elly Verhoole, telefonisch bereikbaar op 0113-370170.

Ter bescherming tegen vrije radicalen door de overmatige lichaamsreactie: Proantho-60 en Curcuma Longa-/Zwarte peper-extract. Dankzij de toevoeging van zwarte peper-extract worden curcuminoïden veel beter opgenomen in het lichaam. |

F 036 546 09 05

|

E [email protected]

|

RP Vitamino Analytic Tel 0113 – 370170 · fax 0113 – 370169 · [email protected] · www.rp-vitamino.com Postbus 38 · 4493 ZG Kamperland NL

www.aov.nl 931534_anzeige_rp_2010-30-07_sw.indd 1


06.05.2010 11:22:15

17

Agenda bedrijven en instituten Datum Locatie

Onderwerp............................................................................ Bedrijven/instituten.Punten

SEPTEMBER ................................................................................................................ 3 Scheveningen 2 daags int. symposium ‘Advanced Clinical Nutrition 2010’........... ELN......................................... 4 Zwolle Reguliere Pathologie 3................................................................. ORTH....................................... 4 Oud-Turnhout Darmtherapie - module 1 van 3.................................................... ORTH....................................... 10 Breukelen start Opl. Orthomoleculair therapeut 2010-2011........................... SOE......................................... 10 Zeist Darmtherapie - module 1 van 6.................................................... ORTH......................... zie 20/11 11 Zeist Darmtherapie - module 2 van 6.................................................... ORTH......................... zie 20/11 12 Breukelen Salvestrolen Clinic....................................................................... VITL................................ 2,5 o. 16 Almere Opl. gediplomeerd Orth. Afslankconsulent (dag 1)........................ SOE............................ zie 23/9 18 Amersfoort Symposium Voeding, brein en ritme............................................. Fol. Orth 18 Bergen op Zoom Zeeuwse dag............................................................................... NTRA................................ 5 o. 23 Almere Opl. gediplomeerd Orth. Afslankconsulent (dag 2)........................ SOE................................... 5 o. 25 Zeist Slim op Gewicht - Opl. Orth. gewichtsconsulent mod.1................. ORTH...........................zie 9/10 25 Nootdorp Low grade inflammation /relatie welvaarts-aandoeningen............. VNGK................................ 3 o. 28 Almere Cursus Orthomoleculaire Voedingsleer (dag 1).............................. SOE........................... zie 12/10 OKTOBER ................................................................................................................ 2

Zeist

2 Oud-Turnhout 2 Stein 6 Zeist 8 Zeist 9 Zeist 9 Zeist 12 Almere 13 Zeist 13 Zeist 23 Nootdorp NOVEMBER 2 Gent 3 Almere 6 Oud-Turnhout 17 Almere 18 Amsterdam 19 Breukelen 19 Zeist 20 Zeist 23 Almere 24 Zeist 27 Akersloot 30 Almere DECEMBER 4 Nootdorp 8 N.t.b. 14 Almere JANUARI 21 Zeist 22 Zeist

voor bij- en nascholing

***** Congres MBOG thema Obesitas *****............................ MBOG............................ 5,5 o. Darmtherapie - module 2 van 3.................................................... ORTH....................................... Reguliere Pathologie 4................................................................. ORTH....................................... Basiscursus Oligo Therapie (2 daags)............................................ ORTH....................................... Darmtherapie - module 3 van 6.................................................... ORTH......................... zie 20/11 Darmtherapie - module 4 van 6.................................................... ORTH......................... zie 20/11 Slim op Gewicht - Opl. Orth. gewichtsconsulent mod.2................. ORTH....................... 3 a.m/3 o. Cursus Orthomoleculaire Voedingsleer (dag 2).............................. SOE................................... 5 o. Cholesterol (ochtend).................................................................. ORTH....................................... Osteoperose (middag)................................................................. ORTH....................................... Introductie Chin. fytotherapie voor natuurgeneeskundigen............ VNGK................................ 3 o. ................................................................................................................ Reguliere Pathologie 1 - BE.......................................................... ORTH....................................... Opl. gediplomeerd Orth. Afslankconsulent (dag 1)........................ SOE........................... zie 17/11 Darmtherapie - module 3 van 3.................................................... ORTH....................................... Opl. gediplomeerd Orth. Afslankconsulent (dag 2)........................ SOE................................... 5 o. Zin en onzin over voedingsuppletie in de medische praktijk en sport..................................... NNG Salvestrolen Clinic....................................................................... VITL................................ 2,5 o. Darmtherapie - module 5 van 6.................................................... ORTH......................... zie 20/11 Darmtherapie - module 6 van 6.................................................... ORTH............................. 6 a.m. Praktijkopl. ‘Sportconsultant op Orth. Basis’ (dag 1)..................... SOE........................... zie 14/12 Colon Hydro Therapie (3 dagen)................................................... ORTH............................. 6 a.m. Reguliere Pathologie 5................................................................. ORTH....................................... Praktijkopl. ‘Sportconsultant op Orth. Basis’ (dag 2)..................... SOE........................... zie 14/12 ................................................................................................................ Reguliere Pathologie 6................................................................. ORTH....................................... Colon Hydro Therapie praktijk (3 dagen)...................................... ORTH....................................... Praktijkopl. ‘Sportconsultant op Orth. Basis’ (dag 3)..................... SOE................................... 5 o. ................................................................................................................ Symposium Kind en Darm............................................................ ORTH............................. 3 a.m. Seminar Reg. pathologie en allergie............................................. ORTH............................. 3 a.m.

ELN NNG NTRA ORTH SOE VITL VNGK

Bedrijven/instituten Europees Laboratorium voor Nutriënten (ELN)

Website www.europeanlaboratory.nl

Telefoonnr. 030 2871492

Nederlands Nutraceutisch Genootschap Nutramin

www.nngsymposium.nl www.nutramin.nl

0346 251566 033 4220044

Ortho Linea

www.ortholinea.nl

079 3290115

SOE (Stichting Orthomoleculaire Educatie) Vitals/Orthokennis Vakblad voor de Natuurgeneeskundige

www.soe.nl www.orthokennis.nl www.vngk.nl

036 5460930 075 6408180 0314 383023

Fol Orth. St. Folia Orthica www.foliaorthica.nl 036 5460911 Door MBOG erkende opleidingen Ortho Linea www.ortholinea.nl tel. 079 3290115 SOE www.soe.nl tel. 070 3549958 Van Nature www.vannature.nl tel. 0186 577177

Verzameld door Bob Besseling

Toegekende accreditatiepunten kunt u ook vinden bij de agenda op de website.

Schildkliermedicatie mag met beleid worden voorgeschreven De vereniging voor biologische en natuurartsen (ABNG) heeft de afgelopen maanden niet stilgezeten. Op de algemene ledenvergadering van de ABNG is in april 2010 een bijgewerkte richtlijn aangenomen voor de behandeling met natuurlijk schildklierhormoon. Een ABNG actiegroep Behoud Natuurlijk Schildklier Hormoon (NSH) met artsen en patiënten is sinds november 2009 actief

geweest met het versturen van brieven aan de inspectie en het activeren van artsen om hun thyreoidumpatiënten te informeren en aan te melden bij schildklier@hotmail. com. Het resultaat is er nu naar: de plannen om thyreoidum te verbieden zijn van tafel, zoals te lezen valt in een persbericht (zie bijlage of www.igz.nl). Inmiddels is er een patiëntenvereniging Behoud NSH opgericht. Aanmelden kan via [email protected].

Voor meer informatie over Vita Opleidingen B.V. en Vita Producten B.V. surf snel naar onze website.

Aanvullingen en meer informatie kunt u vinden op www.mbog.nl onder Agenda................................................................

19

U bent haar gezondheidsspecialist, mogen wij uw boekenkast zijn? >

Vraagt u zich ook wel eens af hoeveel ‘te veel’ is voor een

bepaalde cliënt? Of twijfelt u soms welke multi of probioticum u zal adviseren? Samen zoeken wij graag naar een antwoord. U met uw specifieke kennis van uw cliënt, wij met onze kennis over de rol van voedingssupplementen in de voeding. Met uw vragen kunt u altijd terecht bij onze informatielijn: 036 - 546 09 09. En natuurlijk leren we ook graag van uw ervaringen.


Er iS nOg zOVEEl MOgElijk

21

inhoudsopgave Lidmaatschap 2010 Logo

Jaarlijkse MBOG congres Van Obesitas..... tot .....Globesitas Jonge foetussen gevoelig voor voedseltekorten moeder Congres Integrale Psychiatrie

3 /4/5/6/7

9 10/11

Voorlichtingsbijeenkomst Integratieve Geneeskunde voor artsen in opleiding

12

Boekentip

14

Korte berichten Agenda Mededelingen

Licentie – lid Contributie Kandidaat lid (max. 3 jaar) Voor beide éénmalig entree geld Senior licentie Senior Student lid (max. 2 jaar) Donateur, minimale bijdrage Abonnement nieuwsbrief

Starterkorting (Zie HR)

1e jaar € 150,2e jaar € 100,-

€ 460, € 155. € 100, € 230, € 77, € 51, € 40, € 35,-

15 18/19 22/23

Licenties worden verstrekt voor 3 jaar. Criteria hiervoor zijn opgesteld door de Onderwijscommissie. Beëindiging lidmaatschap uitsluitend schriftelijk voor 1 december. Collectieve WA en Rechtsbijstand verzekeringen 2010 Deze verzekeringen zitten niet bij de contributie in.

Foto’s cover: Jan Eissens Oneigenlijk gebruik van lidmaatschap Het komt voor dat het secretariaat gebeld wordt voor informatie over een lid. Prima natuurlijk, maar we horen dan dat b.v. mensen die donateur, student of kandidaat lid zijn zich uitgeven als erkend lid van de MBOG. Dat kan niet. Daarmee zet de behandelaar cliënten op een dwaalspoor en maakt u ‘misbruik’ van de goede naam van de MBOG.

Bijscholen via internet Algemeen Medisch bijscholen via het Internet. Via www.accredidact.nl modules voor huisarts of fysiotherapeut. CME-online alleen met Big- registratie.

Gebruik van logo MBOG Op diverse websites van leden en niet- leden duikt het logo van de MBOG op. Daar is het niet voor bedoeld, de licentieleden mogen het logo ‘erkend door MBOG’ gebruiken. Het MBOG logo is specifiek van de vereniging. Het kan niet zo zijn dat we verantwoordelijk zijn voor uw doen en laten.

Oproep MBOG kantoor gaat verhuizen Het kantoor gaat verhuizen, daardoor wat minder bereikbaar, graag antwoordapparaat en mail gebruiken zonodig Adres vanaf 1 juli Regattaweg 100, 9731 NA Groningen.


Licentie lid Mw. K.M. van Asselt Dhr. J. Weerepas

De op de LV 2009 afgesproken indexering is hierin doorgevoerd

8

We zijn dringend op zoek naar versterking in de redactie van het Magazine. Redactiewerk omvat o.a artikelen te verzamelen, wat te schrijven, contacten leggen met auteurs en meedenken over inhoud. Voor meer info via het secretariaat

Welkom

Colofon

MBOG Magazine juni 2010

Deventer Emmeloord

jaargang 13, nummer 2 Uitgave van de Maatschappij

Logo voor de Licentieleden Logo 'erkend door MBOG’.

Muurschildje Muurschildje voor de Licentieleden Afmetingen: 200 x 300 mm. Kostprijs € 55,-, borg € 114,-, verzendkosten. U tekent voor de condities, bij beëindiging lidmaatschap krijgt u de borg retour. Verkrijgbaar via het secretariaat.

Bestuur Mw. Dr. F.T. Russchen, arts voorzitter, congres, wetenschap Mw. F.J.A. Eissens- van Goor secretaris, secretariaat, financiën, congres, leden, magazine, website, visitatie Mw. H. Lanting - Nieuwenweg 2e secretaris, algemeen ondersteu nend, visitatie, verzekeringen Dhr. N.W.C. Doorn penningmeester Dhr. A.W.C. Schreuder KAB Mw. E. Reerink - de Noord magazine Drs. E. Valstar, arts vitaminewetgeving, congres Mw. drs. I.E. de Vries, arts

Coördinator werkgroepen. KAB Dhr. E. Wiersma PR

Onder voorbehoud positief toelatingsgesprek Mw. M.G.A.A. van Ansenwoude Bemelen Drs. J.A.G. van Luijn, arts Didam

ter Bevordering van de Orthomoleculaire Geneeskunde Secretariaat/Redactieadres Regattaweg 100, 9731 NA Groningen

Student lid Mw. D. de Blaere Overijse, België Mw. E.J. van Dijk Den Haag Mw. A.H.M.C. Hendriks Eindhoven Mw. A. Klaverdijk Apeldoorn

telefoon 050 409 27 17 fax 050 409 27 38 e.mail: [email protected] http:// www.mbog.nl

Website nieuwe informatie

Bijdragen van:

Voor het afgesloten ledengedeelte kunnen de licentie, kandidaat, senior en student leden een persoonlijk wachtwoord krijgen door het sturen van een e.mail met eigen adres naar: [email protected]

Bob Besseling Jetty van de Graaf Annie Jaspers Fokje Russchen Eindredactie: Jan Blaauw

We gaan het ledengedeelte meer gebruiken, ook voor tussentijdse mededelingen. Dus kijkt u regelmatig. Aanpassingen vastgesteld op de Ledenvergadering in Huishoudelijk Reglement en Tuchtreglement kunt u daar ook vinden. Het aangenomen MIP reglement + formulier voor melding incidenten komt daar ook te staan. De nascholingsregistratie over 2010 kunt u daar ook invullen - de Onderwijscommissie doet de eindbeoordeling en verleent verlenging van de licentie. U kunt daar dan ook vinden tot wanneer uw licentie geldig is.

Telefonische bereikbaarheid secretariaat

De ledenmap gaan we niet meer uitdelen, de documenten daaruit staan allemaal achter de ledenknop

Op maandag, tot een uur of vier, is het secretariaat in principe rechtstreeks bereikbaar. Verder staat er een antwoordapparaat aan. Boodschappen kunt u doorgeven. Bij vragen proberen we om binnen twee werkdagen terug te bellen. Zomersluiting secretariaat: 16 augustus tot 3 september

Wilt u wijzigingen of aanvullingen op de website van uw gegevens? Reacties graag per e.mail. Eigen controle van uw gegevens is noodzakelijk, foutjes zijn zo gemaakt! Ook is het mogelijk om binnen de artsen en therapeutenlijsten meerdere (praktijk)adressen aan te geven.

Rita Eissens Lineke Reerink Vormgeving Ryan Horstman [email protected] Oplage 450 Advertentietarieven op aanvraag. Niets in deze uitgave mag worden gepubliceerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Aan deze publicaties kunnen geen rechten worden ontleend. Deze Nieuwsbrief is een uitgave van de Maatschappij ter Bevordering van Orthomoleculaire Geneeskunde (MBOG). Hoewel deze Nieuwsbrief met de grootst mogelijke zorgvuldigheid is samengesteld, is het niet uitgesloten dat de geboden informatie, door welke oorzaak dan ook, niet geheel juist is. Noch de MBOG, noch de auteurs, noch de medewerkers aan deze Nieuwsbrief aanvaarden enige aansprakelijkheid, uit welke hoofde dan ook voor enig gevolg rechtstreeks of indirect voortvloeiend uit het gebruik ervan.

ma at schappij ter be vordering van de or thomolecul aire genee skunde Obesitas? Beter getailleerd!

Recommend Documents