MONTESQUIEU FINANCIAL MARKETS NEWS Jaargang 13 | Nummer 3 | Maart 2015 Door: Harco Nijland, RBA - Advisor De historische beslissing van de
Ook op de valutamarkt is de invloed van
Europese
te
de ECB duidelijk merkbaar. De euro
starten met een opkoopprogramma
daalde sterk ten opzichte van de dollar.
van
Pariteit (EURUSD koers 1,00) lijkt
Centrale
Bank
staatsleningen,
om
zorgde
de
afgelopen maanden al voor veel opwinding op de markten. Nu de ECB
QE slagveld
slechts een kwestie van tijd. Tenslotte waait er ook een andere wind op de
daadwerkelijk van start is gegaan,
aandelenmarkten. Europese aandelen
blijken de effecten nog sterker te zijn.
zijn
Allereerst
Amerikaanse. Onder aanvoering van
een
blik
op
de
staatsrentes: Hier is het de ECB
opeens
uiteindelijk allemaal om te doen. ECB
geld
-voorzitter Mario Draghi had kort
nog 0,40%. De langstlopende Duitse
aandelenmarkten.
voor
staatslening
start
van
het
(einddatum
juli
noteert inmiddels een indrukwekkende
Quantitative Easing) aangegeven dat
166,50%. In 2010 is deze lening
de handelaren van de centrale bank
uitgegeven op 98,38%. Eigenaren van
obligaties zouden opkopen totdat de
het eerste uur zijn hiermee dus echte
koers zo hoog is dat een negatief
spekkopers gebleken. Dit laat overigens
effectief
-0,20%
ook zien wat er aan de onderkant
sommige
allemaal mogelijk is als de rente weer
(=QE
rendement
resulteert.
Omdat
van bij
landen, met name bij Duitsland en
eens gaat stijgen…
Nederland,
effectieve
Ook in de voormalige probleemlanden
kortere
van de eurozone leidt de vraag van de
rendementen
de voor
de
looptijden al de -0,20% benaderen of
ECB
zelfs al bereikt hebben, moesten de
Momenteel leent de Spaanse overheid
handelaren hun inkopen wel doen bij
bijvoorbeeld voor iets meer dan 2%
de
voor 30 jaar! In 2012 naderde dit nog de
langere
looptijden.
De
tot
verdere
de
Europese
Inhoudsopgave: Inleiding Geldmarkt Kapitaalmarkt Aandelen Commodities Valuta
1 2 3 4 4 5
rentedalingen.
rendementen van deze obligaties
8%.
lieten daarop ook forse dalingen zien.
Onder sommige analisten is twijfel of dit
Dit verschijnsel was over de hele
programma wel uitgediend kan worden
eurozone waarneembaar, van het
tot en met september 2016. Krijgen we
veilige Duitsland tot bijvoorbeeld
straks een rentecurve van -0,20% over
Spanje.
de gehele looptijd? Hier zal de komende
De Duitse 10-jaars rente bedraagt
periode nog veel over geschreven
momenteel nog maar 0,19%. Vlak
worden.
© 2015 - Montesquieu
richting
2042)
oftewel
opkoopprogramma
dan
topexporteur Duitsland, stroomt er veel voordat de ECB van start ging, was dit
de
populairder
Nieuwe publicatie: De voor- en nadelen van doorcentralisatie in het onderwijs www.montesquieu.nl
1
FINANCIAL MARKETS NEWS Jaargang 13 | Nummer 3 | Maart 2015
Geldmarkt: stijging pas vanaf 2017
van onder, maar dichtbij de 2% al bijna behaald zijn.
Op de geldmarkt reageerden handelaren
Ook voor de economische groei ziet
nauwelijks op de optimistische geluiden
Draghi opeens de zon weer schijnen.
van
Draghi.
Voor dit jaar gaat de verwachting
Tijdens het rentebesluit van maart
omhoog van 1,0% naar 1,5%. Voor 2016
verhoogde hij de verwachtingen voor de
volgde een opwaartse bijstelling van
economische
1,5% naar 1,9%. Voor 2017 wordt zelfs
De 3-maands Euribor brokkelt geleidelijk
aanzienlijk. Normaliter zou dit een
een groei boven de 2% verwacht.
af, maar blijft wel in positief terrein
recept zijn voor een stijging van de
Zoals gezegd waren de handelaren in
noteren. De actuele stand van 0,025% is
toekomstige verwachtingen voor de 3-
futures op de 3-maands Euribor niet zo
tevens
maands Euribor. Dit keer zakten de
onder
Draghi’s
onderstaande tabel is niet alleen te zien
verwachtingen voor de korte termijn
optimisme. De verwachting voor de
dat voorlopig geen stijging van betekenis
zelfs nog wat verder.
komende maanden blijft staan op een
wordt verwacht, maar dat handelaren
Voor 2015 wordt door de ECB noch
verwachting voor de 3-maands Euribor
ook rekenen op licht negatieve standen.
inflatie, noch deflatie verwacht. Hier zit
rond de 0%, met ook kans op een
al een optimistische boodschap over de
negatieve fixing. Enige stijging wordt
inflatieontwikkeling voor dit jaar in
momenteel pas vanaf maart 2017
verborgen. De eerste twee maanden van
verwacht. Het verwachte tempo ligt
dit jaar leverden een deflatie op van
momenteel echter laag, waardoor een 3-
- 0,6% (januari) en - 0,3% (februari).
maands Euribor boven de 0,50% niet
Om het gemiddelde voor 2015 op nul te
voor medio 2019 wordt verwacht.
krijgen,
nog
Tot heden is de 3-maands Euribor nog
De
steeds positief gebleven. De huidige
In februari verraste de inflatie aan de
onderzoekers van de ECB hebben de
stand van 0,025% is tevens de laagste
bovenzijde. Gerekend werd op een daling
verwachting voor de inflatie van 2016
ooit. De 1-maands Euribor heeft al
van het prijspeil (deflatie) van -0,4%. Het
verhoogd van 1,3% op jaarbasis naar
verschillende maanden een negatieve
werd -0,3%. Hiermee is dit al de derde
1,5%. Voor het eerst was er ook een
fixing. Handelaren verwachten dat dit
maand op rij met deflatie. Voor de
schatting voor de inflatie van 2017. Naar
nog aanhoudt tot medio 2017. Standen
toekomstige inflatieverwachtingen kijkt
verwachting
1,8%
diep in de min worden niet gezien:
de ECB onder andere naar de verwachte
uitkomen. Hiermee zou de doelstelling
Volgens de huidige inzichten niet meer
5-jaars
van de ECB van een inflatieverwachting
dan -0,10% voor de 1-maands looptijd.
bedraagt momenteel 1,71%.
ECB-voorzitter
zal
behoorlijk
groei
de
moeten
gaat
Mario
en
inflatie
de
inflatie
dus
terugkomen.
deze
op
de
indruk
van
de
laagste
inflatie
over
stand
5
ooit.
jaar.
ECB RENTE MEDIAAN GEMIDDELDE HOOGSTE LAAGSTE
2015 - Q2 0,05 0,05 0,05 0,05
2015 - Q3 0,05 0,05 0,05 0,05
2015 - Q4 0,05 0,05 0,05 0,05
2016 - Q1 0,05 0,05 0,05 0,05
Verwachting 3M Euribor
Juni 2015
December 2015
December 2016
December 2017
-0,01%
-0,01%
0,03%
0,21%
December 2018
December 2019
December 2020
December 2021
0,38%
0,53%
0,67%
0,80%
© 2015 - Montesquieu
In
Deze
2
FINANCIAL MARKETS NEWS Jaargang 13 | Nummer 3 | Maart 2015
Kapitaalmarkt: alles naar -0,20%?
noteren bijvoorbeeld de eerste 3 jaar al
3.75
een effectief rendement rond de -0,20%.
3.25
20/jan/12
3.50
De komst van de Europese Centrale
Deze vallen hierdoor dus buiten het
3.00
Bank
van
opkoopprogramma. De rendementen
2.50
staatsleningen bleef niet ongemerkt op
van langer lopende obligaties bieden
de obligatiemarkt. Dit is ook niet
wel nog positieve rendementen. De
verwonderlijk als gerealiseerd wordt
vraag van de ECB concentreerde zich
dat de handelaren van de centrale bank
dan ook hierop. Het gevolg was dat de
De
per dag een kleine € 3 miljard moeten
langere Duitse rentes dan ook de
opkoopprogramma van de ECB leidde tot
opkopen, om per maand op de beoogde
grootste daling lieten zien. De 30-jaars
duidelijke rentedalingen. De vraag van de
€ 60 miljard uit te komen. In de eerste
looptijd stond op een gegeven moment
ECB concentreert zich op de lange
drie dagen van het programma blijkt de
zelfs een ongekende 0,4% lager na 4
looptijden, omdat het rendement op de
ECB daadwerkelijk erin geslaagd te zijn
dagen actie van de ECB. Dit betekende
korte looptijden al op of in de buurt van
om € 9,6 miljard aan staatsleningen uit
een daling van de 30-jaars Duitse
de -0,20% uitkomt. Dit vormt de door
de markt te halen. Dat ging wel tegen
staatsrente van 1,00% tot 0,60%. In
Mario Draghi aangegeven bodem tot
een fors hogere prijs voor de obligaties,
Nederland
waar de ECB bereid is aan te kopen.
waardoor de rente daalde.
zichtbaar. De 30-jaars daalde hier tot
De rendementen voor steeds meer
kortstondig 0,67%. Het valt niet uit te
staatsleningen zijn inmiddels negatief
sluiten dat ook langere looptijden een
geworden. Tijdens het rentebesluit van
negatief rendement gaan laten zien.
maart
Mario
Het verschijnsel dat de korte rentes
Draghi mee dat de ECB bereid is om
stabiel blijven en de lange rentes door
obligaties op te kopen tot minimaal een
het ingrijpen van de ECB fors dalen,
effectief rendement van -0,20%. Dit is
leidt ertoe dat de rentecurve een
gelijk aan de depositorente van de ECB.
duidelijke vervlakking laat zien.
De
De depositorente is het tarief wat de
De swaprentes leken zich begin 2015
enkele basispunten boven de nul. Het
banken
middelen
niets aan te trekken van de daling van
afdekken van het risico op een stijging
overnight stallen bij de ECB. In juni
de staatsrentes en bleven stabiel. In
van de 3-maands Euribor voor een
2014 is de depositorente na lang wikken
maart werd de daling echter weer
periode van 3 jaar kost bijvoorbeeld
en wegen door de ECB al negatief
hervat, zij het met een beduidend lager
0,08%.
vastgesteld.
tempo dan de staatsrentes. Swaprentes
betekent dat het tarief naar 0,22% gaat.
Draghi heeft dus een bodem van -0,20%
worden bepaald door de toekomstige
onder
als
grote
deelde
ECB-voorzitter
krijgen
de
opkoper
als
ze
hetzelfde
beeld
gelegd.
Dit
verwachtingen van de Euribor. De ECB
niet
alle
heeft daar alleen indirect (bijvoorbeeld
staatsleningen meer gekocht kunnen
via de beleidsrente en het verstrekken
worden. Van de Duitse staatsleningen
van liquiditeiten) invloed op.
betekent
staatsrentes
was
dat
inmiddels
10Y Bund (0,43%) MEDIAAN GEMIDDELDE HOOGSTE LAAGSTE
© 2015 - Montesquieu
2015 - Q2 0,40 0,37 0,53 0,15
2015 - Q3 0,50 0,46 0,75 0,10
2.75
2.25
2.00 1.75
10-jaars swaprente 10-jaars Bund (Duitse staatsrente)
1.50 J
F
M
A
M
eerste
kortlopende
2015 - Q4 0,58 0,58 1,05 0,10
Twee
J
J
A
Source: Bloomberg
S
week
O
van
swaprentes
jaar
N
extra
D
J
het
noteren
zekerheid
2016 - Q1 0,63 0,67 1,35 0,10
3
FINANCIAL MARKETS NEWS Jaargang 13 | Nummer 3 | Maart 2015
Aandelen & commodities
bedrijven genoteerd aan de Dax in dollars is. Ter vergelijking, voor de
390
20/jan/12
370 350
Het opkoopprogramma van de ECB
Franse CAC40 is dit 14%.
330
blijkt goed uit te pakken voor de
Ook in Amsterdam is het beursklimaat
310
aandelen
Het
erg zonnig. Vooral de performance van
290
bedrijfsleven in de eurozone opereert
de nieuwkomers valt op. Het meest
momenteel dan ook onder gunstige
opvallend is hier de koersexplosie van
omstandigheden. De liquiditeiten van de
de Franse kabelaar Altice. Ondanks dat
De AEX-index heeft de wind in de zeilen.
ECB stromen, via de obligatiemarkt, de
het bedrijf een beursnotering heeft in
De grens van 500 punten is op een haar
markt op en een deel komt in de
Amsterdam, heeft het verder niks te
na gesneuveld door de stroom aan
zoektocht
de
maken met Nederland. De motivatie om
liquiditeiten die voortkomen vanuit het
aandelenmarkten terecht. De rente daalt
voor Amsterdam te kiezen is volgens de
opkoopprogramma van staatsleningen
alleen maar, net als de euro.
oprichter dat men hier bekend is met
van de ECB. Daarnaast is de sterke dollar
Duitsland profiteert het meeste van het
kabelbedrijven zoals Ziggo en UPC. Het
positief. Op het moment van schrijven is
quantitatieve easing (QE) beleid van de
bedrijf hanteert als strategie groeien
de
ECB. De Duitse economie draaide al niet
door het doen van overnames. De
rentebesluit van de Fed. Een hint naar
slecht en krijgt nu nog een extra zetje
schuldpositie
een renteverhoging in de VS kan het
van de ECB. Voor Duitsland is QE
beleggers blijven het aandeel kopen. Ze
eigenlijk helemaal niet nodig. De Duitse
fantaseren over de enorme hefboom
Dax heeft in 2015 tot nu toe al een
over het eigen vermogen die zo wordt
stijging van ruim 22% laten zien. De
gecreeerd. Het feit dat een bedrijf als
AEX moet genoegen nemen met een
Altice zo wordt opgewaardeerd, laat
stijging van “slechts” 16,3%.
zien dat de risicobereidheid op de markt
Duitsland
in
naar
staat
de
eurozone.
rendement
bekend
in
om
haar
loopt
snel
op,
maar
270 AEX Index
250 J
F
M
markt
A
Source: Bloomberg
M
in
J
J
A
S
afwachting
O
N
van
D
J
het
beursfeest hier (kortstondig?) verstoren.
erg groot is.
exporterende industrie, denk alleen al aan
de
beursgenoteerde
Het effect van het opkoopprogramma
De glijvlucht van Brent Crude vond in
autofabrikanten zoals Daimler Benz,
van de ECB op de commodities lijkt per
januari net onder de 50 dollar een
Volkswagen en Bayerische Motoren
saldo negatief uit te vallen. Sinds de
bodem. Er volgde een opleving tot 64
Werke AG. De lage euro geeft deze
start van dit programma zijn de dalers
dollar. Momenteel kruipt de olieprijs
bedrijven een duidelijk voordeel ten
onder de commodities duidelijk in de
weer terug richting de 50 dollar. De
opzichte van bijvoorbeeld Japanse en
meerderheid. Voor goud is het verhaal
huidige olieprijs lijkt weliswaar laag,
Amerikaanse concurrenten. Maar ook
duidelijk.
maar noteert nog steeds boven het 25-
binnen
de
doorgaans tegengesteld aan de dollar.
dollargevoeligheid van Dax-genoteerde
De goudprijs nadert momenteel de
bedrijven erg hoog. Analisten hebben
steun rond $ 1.127. Een doorbraak
berekend dat 22% van de omzet van de
brengt de $ 1.000 grens in zicht.
de
eurozone
BRENT in USD MEDIAAN GEMIDDELDE HOOGSTE LAAGSTE
© 2015 - Montesquieu
is
2015 - Q1 55,00 56,31 75,00 42,00
Het
edelmetaal
2015 - Q2 57,50 58,87 78,00 43,50
beweegt
jaars gemiddelde van 48,73 dollar.
2015 - Q3 65,00 65,64 92,00 45,00
2015 - Q4 70,00 71,54 95,00 50,00
4
FINANCIAL MARKETS NEWS Jaargang 13 | Nummer 3 | Maart 2015
Valutamarkt: wachten op pariteit
20/jan/12
1.50
hiermee alleen maar aantrekkelijker. De stijging van de dollar, niet alleen ten
1.45 1.40
De daling van de EURUSD koers is
opzichte van de euro maar ook ten
1.35
veelvuldig in het nieuws. De schattingen
opzichte van andere valuta’s, zorgt er
1.30
waar de daling gaat eindigen, worden
inmiddels wel voor dat de Fed zich in
steeds lager geprikt. Dat de grens van
een lastig parket bevindt. De sterke
1,00 gaat sneuvelen is eigenlijk al geen
dollar
punt van twijfel meer voor de meeste
concurrentiepositie van Amerikaanse
De daling van de euro ten opzichte van
analisten. Voor wat betreft een bodem,
exporterende bedrijven. Vooralsnog lijkt
het pond reikte tot bijna 0,70. De
wordt gedacht aan 0,90 tot 0,85. Dit
de schade zich te beperken tot enkele
marktverwachting is dat in Engeland de
niveau zal dan naar verwachting in
specifieke
zoals
rente eerder verhoogd gaat worden dan
2016 of 2017 bereikt worden.
Procter & Gamble, DuPont en United
in de eurozone. Dit leidt tot vraag naar
Op dit moment zijn de omstandigheden
Technology
het pond.
dan ook ideaal voor een daling van de
presentatie van de jaarcijfers dat ze veel
euro ten opzichte van de dollar. De
last hebben van de sterke dollar.
Europese Centrale Bank heeft vanwege
Het is nu spannend hoe de Federal
de start van haar opkoopprogramma
Reserve hiermee omgaat. De Fed zou
van
kunnen concluderen dat de sterke dollar
staatsleningen
de
geldpersen
schaadt
namen.
immers
Bedrijven
meldden
Amerikaanse
de
tijdens
economie
de
1.25 1.20 EURUSD
1.15
J
F
M
Source: Bloomberg
A
M
J
J
A
S
O
N
D
aangezet. Dit leidt tot meer euro’s in
de
omloop (meer aanbod). Bovendien loopt
schaadt en daarom het moment van
de rente door de actie van de ECB
eerste
verder terug en is op korte termijn geen
uitstellen. Dergelijke berichten kunnen
Voor de EURUSD koers vormde de
zicht op een herstel. Meer aanbod in
zorgen voor felle opwaartse correcties
combinatie
combinatie met dalende rente, maakt de
in de EURUSD koers.
opkoopprogramma van de ECB en sterke
euro minder aantrekkelijk ten opzichte
De Bank of England heeft wel al
Amerikaanse
van andere valuta’s.
geklaagd over het dure pond. Een langer
startschot voor een daling van 1,10 tot
De beweging ten opzichte van de dollar
dan verwachte periode van lage inflatie
onder de 1,05. Lagere koersen worden
gaat extra hard vanwege het feit dat de
wordt voorzien vanwege de sterke
alom verwacht.
Federal Reserve in de Verenigde Staten
valuta.
naar alle waarschijnlijkheid dit jaar de
renteverhoging
rente gaat verhogen. Voor beleggers
hierdoor af.
renteverhoging
De
kans in
nog
teveel wat
op
een
snelle
de
UK
neemt
de
start
van
arbeidsmarktcijfers,
het het
MONTESQUIEU
wordt het aanhouden van dollarposities
EURGBP MEDIAAN GEMIDDELDE HOOGSTE LAAGSTE
2015 - Q2 0,73 0,73 0,79 0,68
2015 - Q3 0,72 0,72 0,79 0,65
2015 - Q4 0,71 0,71 0,79 0,62
2016 - Q1 0,70 0,71 0,75 0,65
EURUSD MEDIAAN GEMIDDELDE HOOGSTE LAAGSTE
2015 - Q2 1,09 1,09 1,17 1,00
2015 - Q3 1,07 1,08 1,20 0,98
2015 - Q4 1,07 1,07 1,20 0,95
2016 - Q1 1,05 1,06 1,33 0,92
© 2015 - Montesquieu
van
Bezoekadres Buitenplaats Vaeshartelt Weert 11 6222 PG MAASTRICHT Postadres Postbus 414 6200 AK MAASTRICHT Tel: 043 - 325 50 50 Fax: 043 - 326 41 00
[email protected] www.montesquieu.nl
5
J
