Welkom in Suriname Verliefdheid
Mei 2008 t/m augustus 2009
Auteur: Heleen Westerman
Wat vooraf ging In oktober vertrok ik voor een drieweekse vakantie naar Suriname. De reis was niet spannend en had geen diepe indruk op mij achtergelaten. Toch was er één moment tijdens de reis, waardoor alles veranderde. Na een jungletocht van 7 dagen zaten we met zijn allen op het vliegveld van Drietabbetje. Vliegveld is niet het correcte woord. We zaten onder een grote boom in de schaduw en voor ons lag een strook weiland waarop het vliegtuigje zou landen. ‘Ochtends om 10uur waren er, want we zouden tegen die tijd vliegen. Echter er kwam geen vliegtuig. Uiteindelijk kwam het vliegtuig pas tegen 17uur. Gedurende de dag werden veel mensen ongeduldig, want ze wilden nog wat laatste inkopen doen in Paramaribo en de tijd daarvoor werd wel heel erg kort. We zouden twee dagen erna alweer vertrekken naar Nederland. Die hele dag was ik heerlijk ontspannen. Ik genoot van het weer, de mensen om mij heen en had heel duidelijk zoiets van: als het vliegtuig vandaag niet komt, dan komt hij morgen wel. Wat maakt het uit? Terwijl ik dat hardop zei tegen mijn medereisgenoten die zich zorgden maakten, schrok ik van mijn eigenw oorden. Was ik dat, die dat zei? Mevrouw Georganiseerd en mevrouw Regelneef? Op dat moment ontdekte ik een kant van mijzelf, die ik nog niet kende. Ik kon heel goed met onzekerheden omgaan en het langzame levenstempo van Suriname kon ik heel goed aan.
In het vliegtuig naar huis nam ik het besluit dat ik weer terug zou gaan naar Suriname om uit te zoeken of ik daadwerkelijk nog een andere kant had. In mijn werk liep ik op dat moment weer vast. Ik was na een jaar alweer uitgekeken op de functie en wist niet wat voor functie ik nu zou moeten nemen. Ook had ik een redelijke som spaargeld gespaard, waarvan ik niet wist wat ik ermee moest doen. Ofwel het momentum was daar om een drastisch besluit te nemen. Ik gaf mezelf nog 2-3 weken om te zien of het geen bevlieging was; het besluit om mijn baan op te zeggen en met open vizier naar Suriname te gaan om te zien of ik er in de toekomst zou kunnen wonen. Na drie weken bleek dat het geen bevlieging was. Na wat email-contact met één van de touroperators die ons tijdens de reis had begeleidt, kon ik naar Suriname komen voor vrijwilligerswerk bij dat bedrijf. De
2
eigenaar had ik later in Nederland nog gezien en ook hij was wel spannend. Dus begin mei vertrok ik naar Suriname voor 2,5 maand.
3
24 april Nog even…. Nog een kleine 3 weken en dan stap ik in het vliegtuig naar Suriname. De kriebels gaan door mijn buik. Ja het is spannend, maar ik heb vooral erg veel zin in het avontuur. Het avontuur waarbij ik niet weet hoe mijn leven eruit gaat zien. Ik ga in een ander land met een andere cultuur wonen en werken. Ik heb veel ideeën over wat ik ga doen, maar welke ideeën zal ik gaan uitvoeren? Ik vertrouw erop dat het gaat, zoals een oud collega bij mijn afscheid beschreef in een gedicht.
Dag Heleen
Je hebt duizend plannen
als vlinders om je hoofd cirkelen
af en toe gaat er een
op je vingertop zitten
je kijkt ernaar, lacht,
en blaast haar heel voorzichtig
je jonge leven in
voor de komende tijd
veel vlinders, veel blazen en veel geluk
Leo Stilma
4
8 mei Eerste dag Het is half 8 in de ochtend en ik vraag mij echt af wat ik in godsnaam in Suriname doe. Ik heb de neiging om iedereen te mailen dat ik volgende week weer terugkom. Dat het een bevlieging is geweest en dat ik toch liever in het veilige en vertrouwde Nederland blijf.
De reis naar Suriname verliep vlot. Ik had alleen niets van mijn gastheer gehoord over wie mij zou ophalen op het vliegveld. Ik vertrouwde erop dat hijzelf zou komen, aangezien ik toch 's avonds arriveerde. De vliegreis duurde lang, maar verliep verder zonder problemen. Bij de landing bleek dat we naar een verkeerde plek waren gedirigeerd en moesten we nog een extra rondje taxiën over de baan om vervolgens weer op dezelfde plek terug te komen. De piloot had dit nog nooit meegemaakt. Let op: we mochten als we buiten het vliegtuig waren niet roken of bellen, want er was een olielekkage op het platform. Toen we met het trapje naar beneden gingen, konden we de olievlek met schuim zien liggen. Het stonk ook heftig naar olie/benzine. Bij de douane kreeg ik te horen dat ik maar een verblijf van 1 maand1 krijg en dat ik me na een maand weer bij de vreemdelingenpolitie moest melden. Ook a.s. maandag moet ik naar de vreemdelingenpolitie om te melden dat ik langer dan een maand blijf. Hoe vaak zal ik nog naar de vreemdelingenpolitie moeten gaan?
Na het afhandelen van de bagage en naar buiten lopen, bleek dat mijn gastheer er niet was. Hij belde al gauw (had mijn sms ontvangen) dat hij in Paramaribo was, dat hij dacht dat ik niet meer kwam, want ik was er niet. Bleek dat hij bij de KLM vlucht van twee uur eerder had staan wachten. Uiteindelijk een busje naar Paramaribo genomen. Op de afgesproken plek was hij er weer niet, na weer een SMS bleek ik sneller te zijn dan verwacht. Hij kwam eraan!! Een ontmoeting met een snelle brassa en daarna de tassen in de kofferbak. Toen bleek dat de sleutel van het huis waarin ik zou verblijven nog niet bij hem thuis was gearriveerd. Dus we gingen eerst naar zijn moeder toe, want
1
In 2008 was er een andere visumregeling, waarbij je met een visum maximaal 6 maanden in Suriname kon verblijven.
5
daar zou de sleutel naar toe worden gebracht. Bij zijn moeder thuis werd ik op een afstandelijke manier ontvangen. We zaten beiden op een tuinstoel op de binnenplaats. Het gesprek verliep vervolgens in Saran Tongo, dus daar begreep ik niet veel van. Vervolgens gingen we weer weg en bleken we een jongen bij de KFC op te halen met eten. Hij had de sleutel. Eerst werd hij weer weggebracht en daarna reden we door naar Wanica, een plaatsje buiten Paramaribo. Eigenlijk een behoorlijk eind buiten Paramaribo. Ik weet dus ook niet zeker of ik hier lang zal blijven. Dat ligt eraan hoe het busvervoer gaat naar het centrum. Ik zit er wel rustig en heb een heel huis. Dat huis moet echter eerst nog worden schoongemaakt! Gelukkig is daar vandaag al een goede start mee gemaakt.
De gastheer was blij mij te zien, dus toen we in het huisje waren wilde hij toch wel graag 'bij mij zijn'. Eerst hebben we nog buiten gezeten en wat gepraat. Ik heb wat twijfels geuit over of we het wel moesten doen. Mijn gevoel zei dat hij toch wel aan het stereotype voldeed van een man met meerdere vrouwen.... Wat bleek?? Hij kon niet blijven slapen, hij moest weg! Na behoorlijk wat ontwijkende antwoorden op mijn vraag of hij een vrouw heeft en hoe dat zit... gaf hij toch toe dat er iemand op hem wachtte in Paramaribo. Hij wil nog steeds geen details geven over die situatie. Ik moest wel lachen om de situatie, maar aan de andere kant baalde ik ook ontzettend. Een stukje droom over romantisch met een Surinamer in Suriname wonen is toch voorbij! Ik heb aangegeven dat ik hem graag wil adviseren over zijn bedrijf en hij vertelde dat hij me volgende week wil meenemen naar de binnenlanden, waar hij een eco lodge wil opzetten. We zullen dus op die manier wel blijven samenwerken. Ik ben benieuwd of hij snapt dat ik dan ook niet meer wil dan dat.
Verder is het regentijd en zijn er ontzettend veel muggen hier! Het hele huis is vergeven van muggen, maar gelukkig heeft één slaapkamer een airco dus heb ik daar geslapen. Ik heb echter ondertussen al minimaal zo'n 20 bulten op elk been! Al met al geen soepele start en nog heel erg uitzoeken wat ik nou precies ga doen in Suriname. Op dit moment heb ik zoiets van, laat mij over 2,5 maand maar
6
weer lekker in Nederland wonen. Ik moet hier echt van onderaf aan beginnen en dat zal nog best wel pittig worden.
Deze ochtend heb ik een iets positiever gevoel. Ik zit buiten en zie de vogeltjes zitten, er is rust en ik hoef niks!
7
16 mei Toch geen bevlieging Ben nu een week verder en ik heb geen behoefte meer om te mailen dat ik gauw naar huis kom. Ik geniet teveel van het leven hier.
Inmiddels ben ik aan de slag bij het tourbedrijf van mijn gastheer. In een heel klein kantoortje zitten we met minimaal drie mensen. Het kantoortje is gevestigd in het huis van de moeder van de gastheer. Het tourbedrijf werkt bij de uitvoering van haar werkzaamheden veel samen met de lokale bevolking en probeert ervoor te zorgen dat de lokale bevolking profiteert van het toerisme. Ze willen ook dat de toeristen leren hoe de Marrons ofwel bosnegers in het echt leven. Mijn opdracht voor de aankomende periode is de financiële administratie op orde maken en bekendheid geven aan het tourbedrijf.
De eerste dagen ben ik met één van de medewerksters aan de slag gegaan om inzicht te krijgen in de inkomsten en uitgaven van het bedrijf. We hebben nu een concept begroting gemaakt voor 2008. Als we het echt netjes doen (inclusief afschrijvingen), dan gaan ze een verlies draaien. Het principe dat je moet sparen om in andere jaren grote uitgaven te doen, is niet gebruikelijk in Suriname, lijkt wel. Als ik voorreken wat het betekent voor de jaarcijfers als ze een nieuwe motor kopen van ongeveer 3000 USD, dan worden ze wel even stil. In die paar dagen heb ik al wel geleerd dat Surinamers altijd wel weer ergens geld weten te vinden, dus ze lossen het probleem wel op, maar toch...
Samen met de medewerkster hebben we ook een sjabloon opgesteld, waarin we kunnen berekenen hoeveel winst/verlies ze op een tour maken. Dat was voor een aantal tours erg inzichtgevend. Inmiddels zijn ook de ordnermappen voor de administratie gemaakt en kan de medewerkster volgende week beginnen met het uitzoeken van alle bonnetjes en ze in goede mappen doen.
De volgende stap die ik met ze ga maken, is reclame maken. Het is nu laagseizoen en de gidsen hebben dus niet veel te doen. De bedoeling is dat ze volgende week een lijst gaan maken van alle organisaties die voor hen boekingen kunnen doen en locaties waar veel toeristen komen. De
8
bedoeling is dat ze met hun aanbod van tours langs de organisaties gaan en hun flyers achterlaten bij de toeristenlocaties. Ook dit is nieuw voor de medewerkers om te doen! Ze weten het ook nog niet, dus ben erg benieuwd hoe ze maandag zullen gaan reageren.
Mijn gastheer wil dat ik hen allemaal heel streng aanpak, maar ik heb aangegeven dat ik wil dat ze doorgaan met het werk als ik weg ben. Dus het moet ook iets van henzelf zijn. Verder moet de gastheer zijn rol als manager gaan spelen. Ik wil niet de 'baas' gaan spelen. Tuurlijk zal ik suggesties doen en soms achter hun broek aanzitten.
Nu het verdere leven in Suriname. Dat is vooral nog heel erg wennen! Alles is anders dan in Nederland. Eten koken is nog lastig, omdat ze hier hele andere soorten groenten hebben. Ik heb geen idee hoe ik ze klaar moet maken. Inmiddels heb ik al wel één kooklesje gehad van een Surinaamse dame. Dus ik kan nu op een correcte manier de rijst koken (ook dat is anders dan in NL), lekkere kip maken en Bita Wiri (blad groente) klaarmaken. Ik hoop de aankomende weken nog een aantal lesjes te krijgen, zodat ik ook andere gerechten kan klaarmaken. Mijn ontbijt bestaat tegenwoordig uit een broodje met gebakken ei, broodje met chocoladepasta en soms een yoghurtje erbij. De lunch eet ik bij het bedrijf. De medewerkers hebben volgens mij de opdracht gekregen om lunch te regelen voor mij, dus elke dag krijg ik iets anders. Het avondeten is nog helemaal zoeken. Soms een broodje met sardientjes, rijst met tonijn en soms eet ik ook iets in de stad. De medewerkers van de Chinese supermarkt om de hoek kennen mij al en ik word altijd allervriendelijkst begroet. Er zijn hier niet veel (eigenlijk geen) gelduitgevende bakra's, dus mijn inkomsten zijn welkom!
Schuin tegenover mij woont nog één bakra-meneer (blanke man), maar met hem heb ik nog geen contact gehad. Aan beide kanten naast mij wonen Marron gezinnen. Volgens de dame die bij mij kwam schoonmaken, zijn het Aucanen. Met de buren aan één kant heb ik al contact gehad. Verder wonen in deze buurt met name Hindoestanen. De buurt is rustig en een welkome afwisseling van de hectiek in Paramaribo. Ik heb nog wel even gekeken naar een kamer in Paramaribo, maar toch besloten om voorlopig in dit huis te blijven. Ik heb een heel huis voor mij alleen in een rustige buurt. 9
Ik kan hier heerlijk relaxen, maar ben met een drie kwartier ook in hartje Paramaribo (voor 1,65 SRD, dus 40 eurocent).
10
5 juni Drie weken al! Ja, ik begin me al aardig te settelen in Suriname. Ik krijg steeds meer het ritme van hier te pakken, de wijze van leven en heb daardoor ook meer zin en tijd om erop uit te trekken. Op zoek naar betaald werk ben ik niet. Voorlopig geniet ik maar even van een heeel lange vakantie!
Wat heb ik de afgelopen anderhalve week gedaan, behalve bij de touroperator werken?
Vorige week ben ik met een oud-collega uit de corporatiewereld uit eten geweest. Hij komt regelmatig naar Suriname en was nu met een aantal andere technische vakgenoten in Suriname om mee te helpen aan een nieuw dak op een kindertehuis in de Commewijne. Het is een Hindoestaans kindertehuis, waar kinderen worden opgevangen die om wat voor reden dan ook, niet thuis kunnen wonen. De heren hebben aan de bouw niet zo heel veel gedaan, maar wel goed gekeken naar hoe men hier bouwt in Suriname. Conclusie: niet efficiënt en ARBO-technisch niet verantwoord.
Op mijn heenreis naar Suriname had ik een Belgisch meisje ontmoet, dat hier een promotieonderzoek ging doen. Ook haar ben ik al verscheidene keren in de stad tegengekomen. We kletsen dan even kort bij over onze ervaringen in dit land. Op mijn stekkie aan de Waterkant (het enige terras in Paramaribo waar vooral Surinamers komen) begin ik ook al een aantal mensen te kennen. De mensen zijn altijd wel in voor een praatje en zo ben ik dus ook al in het nieuwe Torarica hotel geweest (ruim 5 sterren). Het stel dat daar logeerde liet me zelfs hun hotelkamer zien. Hij was een Nederlandse Surinamer die zijn vrouw een hotelnacht (á 290 euro) cadeau had gedaan voor haar verjaardag! Dit was verbazingwekkend, want hij klaagde steen en been over de tour-prijzen voor tochten naar het binnenland. Dat het allemaal veels te duur was!
Afgelopen weekend ben ik met een collega van het tourbedrijf mee geweest naar het binnenland om op bezoek te gaan bij haar schoontante. Haar schoontante is verpleegster/arts bij een polikliniek in Kwakoegron. Dat was een heel avontuur en ik heb een stukje van het 'echte' leven in Suriname meegemaakt. Ik ben nog bezig om al mijn ervaringen daarover op te schrijven in een samenhangend
11
verhaal. Het meest verbazingwekkende was voor mij wel dat de mannen 's ochtends om 7uur al aan de whiskey en campari zitten en de vrouwen de hele ochtend in hun pyamajurk het huis aan het schoonmaken zijn.
Aankomend weekend ga ik een bezoek brengen aan Nickerie. Het is nu laagseizoen in Suriname en Nickerie is niet een zeer populaire bestemming. Ik ben dus gewoon een tourbureau binnengestapt en heb geïnformeerd of zij tours naar Nickerie deden. Die waren er natuurlijk niet, maar ik kon met iemand van dat bureau meerijden naar Nickerie (hij woonde daar) en de gids met wie hij altijd werkte zou kijken of ik kon aanschuiven bij een andere tour. Gelijk de volgende ochtend al door hem teruggebeld dat het doorging. Ik rijd zaterdag met hem mee en sluit zondag aan bij een tour over de Bigi Pan (een natuurreservaat met veel vogels). Zondagavond rijd ik weer met hem mee terug naar Paramaribo. Hij belt mij deze week nog even over hoe laat ik waar moet zijn zaterdag. In zijn woorden 'was het niet duur'. Geen idee wat het mij dus gaat kosten, maar ik heb inmiddels geleerd dat het hier altijd wel goed komt. Zaterdag dus weer een nieuw avontuur tegemoet!
Vandaag is het een nationale feestdag hier. Deze week wordt er gevierd dat de Hindoestanen 135 jaar in dit land zijn. Op 5 juni zijn de eerste contractarbeiders uit India aangekomen in Suriname. Er is een festival in een park, er zijn officiële conferenties en lezingen en de president houdt een receptie waar je gewoon heen kan gaan. Ik heb het laatste overwogen, maar vond het toch iets te gewaagd nu. Ik hoop dat er nog een officiële receptie komt en dan ga ik me daar absoluut voor opgeven. Wel erg grappig dat er middels een advertentie in de krant iedereen hiervoor wordt uitgenodigd.
Verder houdt men zich hier erg bezig met de hoge olieprijs en hoe sommige sectoren daarvoor gecompenseerd kunnen worden. Het gaat dan met name om de visserij en het openbaar vervoer. Een liter loodvrije benzine kost hier 3,85 SRD (bijna 1 euro per liter). Ook de prijzen voor spijsolie (soyaolie) en rijst zijn enorm gestegen en in de afgelopen weken is de broodprijs met 5 cent omhoog gegaan. Verder is er sinds gisteren vanuit de overheid weer paniek over het hoge water in de binnenlanden. Bij het tourbedrijf vinden ze het allemaal nog een beetje overdreven, maar zo wordt 12
gezegd: 'de overheid hoopt weer op veel geld'! De overstroming in 2006 heeft de overheid veel extra geld opgeleverd.
Voor de mensen die nieuwsgierig zijn naar het leven van mijn gastheer. Hij woont samen met een vrouw met wie hij drie kinderen heeft. Ze hebben samen 2 meisjes en 1 jongen. Hij heeft een exvrouw die nu in Nederland woont, samen met hun zoon. Als laatste heeft hij een ex-vrouw (die regelmatig bij mijn huisje komt i.v.m. haar groente en fruithandel) die in Frans Guyana woont en 3 zonen van hem heeft. Ondertussen heb ik al geleerd dat hij geen uitzondering is. De meeste mannen hier hebben meerdere vrouwen of meerdere kinderen bij verschillende vrouwen. De vrouwen hier weten dat en worden wel boos op de mannen dat ze dat doen, maar blijven wel bij hun man. Ik ben dus benieuwd wanneer er dan wel een einde komt aan een relatie, hoe gaat dat? Immers de mannen hebben vaak al meerdere vrouwen, maar wanneer wordt een vrouw een ex-vrouw?
13
13 juni I go bon Voordat ik begin over mijn avonturen van de afgelopen week, eerst even een update over mijn toekomstplannen. In de afgelopen 2 weken heb ik een aantal mensen gemaild dat ik waarschijnlijk in september weer in Nederland zal zijn. Dat ik Suriname erg leuk vindt, maar voor een langere periode wonen is het misschien toch nu even iets teveel van het goede.
Ik geniet nu van de rust en de vrijheid van het 'niks moeten'. Als ik ga werken in Suriname, dan kom ik uiteraard weer in een werkomgeving terecht met een 40-urige werkweek. Ik had dus bedacht dat ik misschien driekwart jaar in Nederland werk en dan 2 maanden naar Suriname ga voor vakantie, schrijven en (vrijwilligers)werk. Vooruitlopend daarop heb ik in ieder geval mijn woning niet verhuurd en al gepolst bij een hogeschool of er nog werk is voor mij. Maar het plaatje is sinds eergisteren weer heel anders geworden. Ik heb namelijk een vacature gezien die ik erg leuk vind! Het is een functie voor een half jaar om een programma uit te voeren voor twee Nederlandse stichtingen, die ontwikkelingswerk in Suriname doen. Ik heb gelijk een sollicitatiebrief geschreven en ben nu in afwachting van een antwoord.
Kortom ik heb geen idee van waar ik in september zal zijn en wat ik dan aan het doen ben. Mijn plannen zullen in de aankomende periode waarschijnlijk nog 10 keer wijzigen!
Vorige week eindigde ik met de vraag wanneer een relatie nu uit is, binnen de Marron-cultuur. Wanneer wordt een vrouw, een ex-vrouw. Inmiddels heb ik daar antwoord op gekregen. Ik ga nu even uit van de positie van de vrouw, maar hetzelfde geldt voor de man. Als een vrouw een einde wil maken aan de relatie, dan gaat zij naar de zwager toe. Dat is meestal een broer van de man. Zij vertelt aan die broer dat haar vriend niet goed voor haar is en dat ze hem niet meer wil. Als zij het aan de familie van de man vertelt, dan pas is de relatie ten einde. Als de ex-man het niet eens is met de einde van de relatie, dan gaat hij naar de familie van de vrouw. Hij gaat praten met broers, ouders, ooms en tantes om zijn verhaal te vertellen en te zeggen dat hij haar graag terugwil. Als de familieleden de man geloven of het beste met hem voor hebben, dan gaan die druk uitoefenen op de 14
vrouw om haar man weer terug te nemen. De familieleden zullen dat alleen doen als de man heeft aangetoond dat hij een goede man is voor de vrouw.
Wanneer de man een goede man is, weet ik niet precies. Ik weet wel dat je een goede vrouw voor de man bent als je veel doet voor je schoonfamilie. Dat houdt in, het huis van de schoonmoeder schoonmaken, koken, helpen van andere familieleden, etc.
Het afgelopen weekend heb ik kennis gemaakt met de Hindoestaanse cultuur. Ook over mijn trip naar Nickerie zou ik nog vele verhalen kunnen schrijven. Het is boeiend om te zien hoe de Hindoestanen het toch beter voor elkaar hebben, dan de Marrons. Hindoestanen zitten sterk in de handel en landbouw. In Nickerie wonen met name Hindoestanen en het district is echt beter ontwikkeld dan andere districten in Suriname.
Alhoewel er niet hardop wordt toegegeven dat Marrons en Hindoestanen elkaar niet mogen, toch is het in uitspraken en meningen wel te horen. De Marrons vinden de Hindoestanen maar gemene geldverdieners, die overal geld aan proberen te verdienen, maar niets aan hen geven. De Hindoestanen vinden de Marrons maar lui en dom. Op de festiviteiten rondom de 135 jarige immigratie van de Hindoestanen, heb ik ook bijna geen Marron gezien. Ik ben benieuwd hoe dat zal zijn op de viering van 1 juli als de afschaffing van de slavernij wordt gevierd (een feestje van de Marrons, want de Hindoestanen waren contractarbeiders).
In ieder geval heb ik afgelopen weekend bij een hele lieve Hindoestaanse vrouw (de moeder van de gids) overnacht en genoten van heerlijke roti's en moksi alessi (bakkeljauw met rijst). Ik wil zeker nog een keer weer terug naar Nickerie voor het nemen van foto's van de prachtige rijstvelden en de zeedijk.
Over een week of 2, denk ik het aan te kunnen om alleen in een auto door het land te rijden. Ik ben nog voorzichtig met het rijden in Suriname om een aantal redenen. De redenen zijn: men rijdt hier links, alle auto's zijn automaat, lang niet iedereen op de weg heeft een rijbewijs, verkeersregels zijn 15
er niet echt en elke week valt er een verkeersdode, meestal een voetganger of een bromfietser. De betreffende ongelukken staan bijna elke morgen met mooie foto's van het slachtoffer (dood of halfdood) op de voorpagina van de Times of Suriname. Lekker wakker worden! Met dit laatste blije nieuws ga ik jullie weer verlaten.
16
21 juni Enige blanke in donker Suriname Afgelopen weekend heb ik drie activiteiten meegemaakt, waarbij ik de enige blanke was, tussen alleen maar Afro-Surinamers. Bijzonder, maar ik had toch niet het idee dat ik nou anders werd aangekeken. Dat vind ik in Suriname zowieso wel erg prettig. Ook in mijn busje naar de stad ben ik altijd de enige blanke en niemand doet anders tegen mij. Ook bij de activiteiten waar ik was, werd ik gewoon opgenomen en er was niemand die mij aanstaarde, vragen stelde of naar mij wees. Het voelde heel erg normaal aan.
De eerste activiteit was een conferentie over 2 dagen over 'verbetering van de positie van AfroSurinamers in de multiculturele samenleving'. Een interessante (en soms wat saaie) conferentie waarbij o.a. een professor uit Trinidad vertelde over de rijke cultuur van Afrika en dat de AfroSurinamers daar toch echt trots op moeten zijn. Dat zij hun eigen geschiedenis en cultuur moeten schrijven en niet die van de Europeanen moeten overnemen. Het was interessant om te zien hoe de bezoekers, met name stadscreolen en intellectuelen, nog steeds boos zijn op de Europeanen over de slavernij. Welk onrecht zij nog steeds voelen over het feit dat ze gedwongen zijn hun land te verlaten om onder dwang te gaan werken in een vreemd land. De pijn is nog steeds sterk aanwezig; vooral bij de generatie waarvan de overgrootouders nog slaven waren. Bij de jongere generatie leeft dit echt veel minder. Volgens mij. Op de conferentie viel de term Post Slavery stress syndrom.
De tweede activiteit was het bezoek aan een 'doorgangshuis' voor Marrons op vrijdagavond. Het is de ontmoetingsplek voor de Marrons uit de stad, maar tegelijkertijd ook het rouwcentrum. Hier worden de overledenen naar toegebracht en opgebaard. Iedereen kan hen daar bezoeken en buiten de kamers zit iedereen gezellig te drinken, muziek te maken en te zingen. Ik vond het een hele mooie ervaring om te zien hoe mensen rouwen, lachen, dansen en zingen in één gebouw.
En dan zondagochtend weer als enige blanke in de kerk. Een kerk zoals de 'hour of power' op televisie in Nederland. Een enthousiaste dominee die predikte over de verantwoordelijkheid van de
17
man en een enthousiast koortje met opwekkende nummers. De vaders werden die dag ook nog naar voren gehaald en getrakteerd op een 4tal optredens van kinderen (2 playback en 2 dansjes) en kregen vervolgens een kokosnoot en een tasje met een appel, cake en snoep.
Dit weekend ga ik in de stad voetbal kijken. Op dat moment zal ik weer even tussen bijna alleen maar blanken zijn. Dat zal wel weer even heel erg raar voelen, daar ik de hele week met Marrons leef en werk.
18
28 juni Het wordt alleen maar leuker Zondag ben ik naar de training van een culture groep geweest. In die groep doen een aantal medewerkers van het tourbedrijf mee. Eén medewerker had ik gepest met het feit dat hij niet creatief was. Hij hapte zogenaamd en zei dat hij mij zondag ergens naar toe zou meenemen. Dat was dus de training van de culturele groep. Die groep heeft mijn diepe respect gekregen qua conditie. Ruim 2 uur lang werd er gedrumd, gezongen en gedanst!! Erg leuk en gezellig om te zien. Ik denk erover om mee te doen, zodat ik ook nog een beetje aan mijn conditie kan werken. Ik begin namelijk al erg Surinaams te worden. Als ik niet hoef te lopen, dan loop ik niet. Ik laat me rijden of pak de bus.
Uiteraard kregen we het deze week ook over de vele culturele groepen die recentelijk zijn aangehouden op Schiphol in verband met cocaïne smokkel. In de afgelopen maanden2 zijn 4 groepen gearresteerd, waarbij vrijwel alle leden cocaïne bolletjes hadden geslikt. Dat levert veel discussie op hier, want de culturele groepen worden als rolmodel gezien voor de samenleving. Het feit dat zij ook al cocaïnebolletjes slikken, geeft weinig hoop voor de rest van de bevolking.
Verder ben ik afgelopen week naar Matapica strand geweest om naar schildpadden te kijken. Een kennis had mij getipt van een hotel, genaamd Frederiksdorp, die tours naar het strand organiseerde. Dinsdag belde ik hen met de vraag of ik een keer kon aansluiten bij een tour. Hadden ze net een tour op woensdag en daarna was het onbekend. Ik moest dus snel beslissen en besloot om te gaan. Dat betekende 2 daagjes niet werken bij het tourbedrijf!! Oef!! Maar ook een goede test om te zien hoe het hen zonder mij vergaat. Woensdagochtend met de bus naar de stad gegaan, daarna met de boot naar de overkant van het water, daarna de bus naar Mariënburg en dan de boot naar Frederiksdorp. In totaal was ik 2,5 uur onderweg. Frederiksdorp kende ik al, omdat ik daar ook had overnacht tijdens mijn rondreis vorig jaar. Een hele mooie locatie aan het water en bestaande uit gerestaureerde plantage woningen. In de omgeving kun je goed wandelen. Na de lunch, waar ik kennismaakte met de andere deelnemers, zijn we vertrokken naar het strand. Weer een boot en daarna overstappen op 2
Dit was in 2008.
19
een andere boot. Die bracht ons door een prachtig natuurgebied naar het strand. Het strand was echt geweldig mooi. We werden wel gewaarschuwd voor de hoeveelheid muskieten, die er waren. We zaten immers vlakbij het moeras. Verder zouden we in hangmatten gaan slapen, welke over te kleine klamboes bleken te beschikken. Het avondeten was beperkt gebleven tot 3 loempia's en toen bleek ook nog dat de hoeveelheid drinken wel erg weinig was. We hadden ieder net 1 liter drinken voor 1,5 dag. Maar we lieten ons daardoor niet uit ons goede humeur halen. Om 22uur 's avonds gingen we dan eindelijk het strand op met de lokale gids, die tevens onderzoeker is. Hij telt elke nacht het aantal schildpadden dat het strand opkomt. In hoog tempo liepen we over het strand en zagen één spoor van een schildpad. De gids vertelde ons dat we aan het einde van het seizoen zaten, dus dat er niet veel schildpadden kwamen. Hij zou echter vannacht nog een keer lopen en ons wakker maken als hij er één zag. Dat deed hij ook keurig. We moesten ons haasten. Dus snel slippers aan en met hem mee het strand op. Maar helaas ook dit keer waren we te laat. Weer zagen we de sporen van een schildpad, die ongeveer 1,5 meter groot was. Ze was net weer het water ingegaan, dus ook deze hadden we gemist. Uiteindelijk hebben we dus geen schildpadden gezien. Dat was behoorlijk balen, maar ik heb wel een mooie tocht door het natuurgebied gemaakt. Wat wel zwaar minder was, was het feit dat ik de hele nacht werd gestoken! Ik had ook verschillende muggen in mijn klamboe zitten. Ik was dus redelijk chagrijnig, maar op een gegeven moment toch in slaap gevallen naar wat aanpassingen aan de klamboe. De ochtend daarna, na het ontbijt, bleek één stel toch wel erg te balen van het feit dat ze geen schildpadden hadden gezien (Nederlands stel). Het andere groepje (Nederlandse Surinamers), bestaande uit moeder met zoon en vriendin, waren een stuk relaxter. Pech gehad en het was een mooi avontuur. Om 10uur hebben we het kamp verlaten. Bij terugkomst bleek het Nederlands-Surinaamse groepje met de boot terug naar Paramaribo te gaan en hadden een afspraak gemaakt met de bootsman. Ik vond dat wel een leuk idee, dus ben samen met hen teruggegaan naar Paramaribo. Ondertussen had ik nog steeds last van jeukende bulten op mijn knie en bovenbenen. Thuisgekomen trok ik mijn broek uit en bekeek mezelf in de spiegel. Ai, ai, ai!! Mijn hele achterwerk zat onder de bulten (zeker meer dan 50) en ook mijn bovenbenen en mijn 20
rechterknie waren één en al bult. Het zag eruit alsof ik mazelen had en het voelde als een huid met ontzettend veel pukkels. Het jeukte ook nog, dus ik veronderstelde dat ik bulten van een muggensoort had waar ik nog drie dagen last van zou hebben. Gelukkig had ik nog wat alcohol in huis, dus kon ik de ergste jeuk bestrijden met Mariënburg (70 – 90% alcohol). De volgende dag kwam ik op kantoor en toen ik mijn knie liet zien, was de conclusie dat het geen muggen waren maar vlooienbeten!! Als men keek naar de plekken op mijn lijf, had dus de hangmat onder de vlooien gezeten!! Dat komt door slecht wassen of niet droog genoeg opruimen cq ophangen. Nu 2 dagen later is de jeuk weg, zijn de ergste bulten weg, maar zit ik nog wel onder de rode vlekken!! Ik voel me dus niet bepaalt sexy.
Aankomend weekend staat in het teken van Keti Koti, het einde van de slavernij. Zaterdag vanaf 17uur barst het feest los en als ik nog een kaartje kan kopen, dan ga ik 's avonds naar een theatervoorstelling (waarin weer een medewerker van het tourbedrijf meedoet). Voor Surinaamse begrippen is het een goede voorstelling, maar door een Nederlandse-Surinamer ben ik al gewaarschuwd dat het voor Nederlandse begrippen erg amateuristisch zal zijn! Ik ben benieuwd!
Ondertussen heb ik nog maar 4 weken in Suriname en ik wil niet weg!!!! Ook moet ik een aantal activiteiten gaan plannen, want anders ga ik ze niet meer doen! Zo wil ik nog terug naar Nickerie, wil ik met een collega van het tourbedrijf naar Frans Guyana en als het kan nog een paar dagen naar het binnenland.
21
3 juli Dancing Queen in Suriname Zondag mijn stoute schoenen aangedaan en naar de danstraining van de culturele vereniging geweest. Ik was er de week ervoor ook geweest en was onder de indruk van hun conditie en prestaties. Het is een culturele dans- en muziekgroep waar een aantal medewerkers van het tourbedrijf evenals enkele familieleden actief zijn. Drie mannen staan achter trommels, één dame zingt en de rest danst. Het zingen gaat in samenspel. Dus de zangeres zingt een zin en de groep antwoordt daarop. Ik heb nog geen idee waarover ze zingen, maar wie weet leer ik dat nog in de loop van de tijd.
Maar goed, ik heb nog nooit Surinaams (ofwel Afrikaans) gedanst en was dus best wel zenuwachtig. Toppunt daarbij was nog dat delen van de training zijn opgenomen door een gast van de familie. Hij heeft binnen de familie veel aanzien en woont op dit moment in Nederland, waar hij percussie lessen geeft. Hij noemt zichzelf King Botho en ik moet zeggen dat hij wel iets koninklijks3 heeft. Hij heeft een bepaalt soort rust dat hem automatisch ook charisma en gezag geeft. Hij heeft de percussie mannen dan ook nog een kleine les gegeven over het belangrijkste ding in de muziek, de stilte.
Anyway, er werden video-opnamen gemaakt en ik sta als enige blanke dame tussen alleen maar stevige Surinaamse dames. Het begin ging nog wel aardig qua ritme, maar naarmate de training verder ging, werden de dansjes ingewikkelder. Steeds vaker ging ik uit maat of kon de danspasjes die zij doen, niet helemaal nadoen. Gelukkig kreeg ik in de pauze van één van de dames een beetje geurige alcohol op mijn handdoekje ter verfrissing.
In Suriname lopen veel dames met een gastendoekje (ofwel een tufdoekje zoals ik het noem). Als het warm is, waaieren zij zich er koelte mee, gebruiken het om het zweet weg te vegen, maar vaak wordt er een beetje geurige alcohol op het doekje gedaan ter verfrissing. Ik noem het ook wel een tufdoekje, omdat zo'n vrouw bij lichte flauwte of vieze geuren het doekje tegen haar mond en neus houdt. Gezien de warmte soms en vooral voor het zweet van de training, heb ik ook snel zo'n 3
In mijn volgende verslag moest ik de naam corrigeren. King Botho is namelijk een vrucht.
22
handdoekje gekocht. Ik was er erg blij mee, kan ik zeggen. Als het geregend heeft en ik ben gedeeltelijk nat, kan ik me er ook nog mee afdrogen. Superhandig en maar 2 SRD.
Terwijl ik de geurige alcohol van deze dame kreeg, werd er van alles aan mij vertelt. Geen idee wat ze zeiden, maar ik kreeg wel door dat het iets met Winti te maken had. Mijn gastheer kwam naar me toe en vertelde dat ze hoopten dat ik door een Winti bevangen zou worden. Helaas voor hen allen, is dat niet gebeurd. De geurige alcohol was gekruid met kaneel, rook ik later.
Na de training, waar ik moe maar voldaan vandaan kwam, werd er gevraagd of ik nog mee ging naar het woonhuis van de moeder van de gastheer. De kinderen hadden een feest georganiseerd en de groep ging daar optreden. Ja hoor, ik ga wel mee! Het werd een superleuke avond, want de kinderen hadden echt lekker eten gemaakt. De avond werd ingevuld met allerlei optredens van verschillende kinderen. De jongste jochies (zijn mijn schatjes) zongen vreselijk vals een klein liedje, de 2 dochters van mijn gastheer deden een traditionele dans, 3 1+-ers deden een stoere dans op rapmuziek, twee andere jongens deden een zingende rap, enzovoort. Het niveau was echt supergoed en ik vond het superleuk om te zien. Alle kinderen kregen applaus en het deed mij erg denken aan de middagen op de basisschool waar we playbackshows hielden.
Later vertelde mijn gastheer mij dat hij met zijn broers vroeger dit soort feesten organiseerden en dat het leuk is om te zien dat deze jongere generatie het nu ook weer doet. Op deze manier wordt de familie ook bij elkaar gehouden.
Om een uur of 11 werd ik naar huis gebracht, door mijn gastheer en zijn gezin. De ene dochter had mij op het feestje al behoorlijk wat gevraagd en ze voelde ook regelmatig aan mijn haar. Kinderen hier zijn gefascineerd door mijn haar en willen er graag aanzitten. Ze vinden het ook erg grappig dat als ze het vlechten, dat het niet blijft zitten. Bij kroeshaar kun je het haar vlechten en dan blijft de vlecht gewoon zitten. Ze vinden het ook raar dat mijn haar niet gevlecht is. De oudste dochter kwam
23
in de auto meer los en liet haar verbazing gaan over het feit dat ik geen man en geen kinderen had. Ook dat ik helemaal alleen in het huis woonde en niet bang was.
Maandagochtend had ik wat moeite om op gang te komen en ik moest mij steeds even uit de stoel omhoog drukken, want o wat waren mijn bovenbenen stijf. Gelukkig is dat sinds gisteren over, maar ik denk er nog over na of ik a.s. donderdag wel naar de dans training ga.
Vrijdag vertrek ik namelijk met mijn gastheer voor vier dagen naar het binnenland. We gaan eerst een stukje met een tour mee en worden dan gedropt in een klein dorp. We zullen daar 2,5 dag op een eilandje zitten, midden in de rivier. Op dat eilandje staat nu nog een kantoortje, welke we gaan omturnen naar een accommodatie voor toeristen. Halverwege juli zullen daar dan de eerste toeristen gaan verblijven. De bedoeling is dat het wordt beheerd door de dorpsbewoners zelf, zodat zij ook profiteren van de inkomsten. Voor de touroperator is het een mooie gelegenheid voor een gratis overnachtingskamp, wat de kosten voor tours weer drukt. Ik denk dat het beheer door de dorpsbewoners nog enige training en opleiding zal vragen, dus ik zie alweer een mogelijkheid om in september/oktober/november daar enige tijd te gaan zitten. Probleem is alleen dat ik onbekend ben bij de bewoners en geen Paramaccaans spreek, dus waarschijnlijk is het geen goede optie. Wel zou ik kunnen samenwerken met een lokale man daar, die ook in de regionale organisatie zit. Ik ben erg benieuwd hoe het zal gaan daar in the middle of nowhere!
Keti Koti was trouwens erg gezellig! Het was één grote braderie met vooral veel eettentjes. Een heel ander soort feest dan de viering van de immigratie van Hindoestanen naar Suriname.
24
11 juli Bekentenis Ik bekennen dat ik afgelopen weekend in het binnenland mij van mijn meest huishoudelijke kant heb laten zien. Ik heb schoongemaakt, gekookt, schoongemaakt, gekookt en schoongemaakt. Vond het wonderbaarlijk nog leuk ook! Ik had namelijk een goede eter bij me, die nog wat tips gaf over hoe Surinaams te koken (rijst opwarmen, varkensvlees frituren en ontzouten van gezouten vis) en af en toe ook meehielp bij de schoonmaak. Tussendoor praatten we met elkaar over de toekomstige accommodatie, over onze eigen ideeën en over elkaar. Erg ontspannend, alhoewel ik maandag wel doodmoe was van het vele werken. Daarnaast hadden we in de laatste nacht bijna niet geslapen, omdat er een muggenzwerm het huis was binnengedrongen.
Afgelopen weekend heb ik veel geleerd over het denken en zijn van binnenlanders. De binnenlanders hebben vaak hun basisschool niet afgerond en kunnen dus niet lezen en schrijven. Ze spreken ook nauwelijks Nederlands. Van mijn gastheer wordt verwacht dat hij met potten geld komt, want hij is rijk. Zo vragen de jongens die de huisjes voor de accommodatie bouwen om een kettingzaag van ruim 1000 euro. Als ze die niet hebben, kunnen ze ook niet verder. Ik vond het belachelijk. Er was een afspraak wat ze gingen doen en nu willen ze een kettingzaag hebben. Mijn gastheer vindt het al normaal. Hij gaat ook de kettingzaag kopen, maar in ruil daarvoor moeten ze wel hun werk afmaken. Ik benadruk wel bij hem dat hij moet zorgen dat ze de machine pas in bezit krijgen als alles klaar is. Hij geeft aan dat hij daarin vertrouwen heeft, want het zijn zonen van de 'pater' in het dorp.
De vrouwen hebben zich inmiddels georganiseerd in een organisatie. Toen wij er waren, moesten zij de statuten ondertekenen. Dat betekende dat mijn gastheer een kruisje zette waar zij hun naam moesten schrijven. Eén vrouw ging eerst nog met een papiertje naar boven om te oefenen. Ze liet het eerst aan mijn gastheer zien of het goed was. Ze willen zich graag inzetten, maar weten nog niet echt waarop. We hebben nu afgesproken dat ze gaan koken voor de eerste groep toeristen die halverwege juli komen. En ze willen met de basisschool een kostgrondje (moestuin) onderhouden op het terrein van de accommodatie. Ik ben erg benieuwd hoe dat zal gaan, want de dame in kwestie 25
vond het toch wel heel erg spannend allemaal. Mijn gastheer gaat nu volgende week weer terug naar Nason en neemt zijn vrouw mee, zodat die de vrouwen kan vertellen wat ze klaar moeten maken.
Als laatste update kan ik melden dat ik mijn eerste sollicitatiegesprek heb gehad. Voor de betreffende functie was het nog te vroeg. Ik had nog te weinig ervaring met de Surinaamse cultuur en hij wist niet zeker of ik wel langer dan 4-5 maanden zou blijven. Hij wilde mij wel inzetten op andere projecten van hem. Hij zal mijn cv bij zich houden. Het was een Chinese zakenman, die aandeelhouder is van meerdere bedrijven in Suriname. Verder ga ik volgende week naar Brownsweg om daar een lokale organisatie te trainen. Als het goed is, is het betaald! Mijn gastheer heeft dat voor mij geregeld en ik ben benieuwd hoe het zal gaan. Wie weet kan ik vaker van deze trainingen geven.
26
21 juli Laatste week, voorlopig… Ik zit op mijn bed deze weblog te maken. Buiten schijnt de zon fel en binnen is het nog lekker koel. Ik ben net terug uit Brownsweg, waar ik vier dagen ben geweest om een training te geven. De training bestond na inventarisatie van wensen uit een korte computercursus, bijhouden van een kasboek en het schrijven van brieven. Ik heb genoten van het feit dat de vrouwen zo enthousiast aan de slag gingen op de computer (voor de meesten de eerste keer), dat zij hun best deden met het kasboek en ik inzicht kreeg in de onderlinge omgang. Van het dorp heb ik niet veel gezien, maar heb wel uitleg gekregen hoe het werkt met de goudmijnen. Door het geven van de training realiseer ik mij ook weer dat hier nog veel mensen zijn die geen opleiding hebben en de Nederlandse taal niet machtig zijn, omdat men hun eigen taal (Saramaccaans in dit geval) spreekt. Mijn hoofd zit weer vol leuke ideeën en projecten om de ontwikkeling van deze mensen op hun eigen manier te stimuleren. Maar genoeg hierover. Ik ga nu verder met een korte update van de afgelopen week.
Vorig weekend heb ik dan eindelijk een fiets gehuurd. Ik ben op de fiets (zonder versnellingen) twee keer naar Paramaribo gefietst en heb nog wat gefietst in mijn omgeving. Toen ik net in Suriname was, heb ik verscheidene keren gedacht dat ik de route naar Paramaribo wil fotograferen. De diversiteit aan gebouwen, bedrijven en verschillende mensen vond ik fascinerend. Nu ik mijn eigen route ging fietsen zag ik al die bijzondere dingen van de eerste weken niet meer. Ik heb mijn fiets te laat gehuurd, ik ben al teveel gewend aan het leven hier.
Afgelopen zondag ben ik de musical Un Bigi Du geweest. Ik had er al eerder over gesproken en gelukkig was er nog een extra show, dus daarvoor gauw kaartjes gekocht. Voor Surinaamse begrippen een kassakraker en superprofessionele voorstelling. Voor Nederlandse begrippen was het een goede kleine musical voor de kleine theaterzalen. Ik vond het een supermooie voorstelling en ik hoop dat ze ook nog naar Nederland komen. De musical gaat over de eerste jaren na de afschaffing van de slavernij. Er werd verteld hoe de slaven in eerste instantie onder toezicht van de staat stonden, maar gaandeweg steeds meer hun eigen weg gingen. De één kocht een perceel om een huis
27
te bouwen, de ander werd Christen en probeerde zich aan te sluiten bij de blanken. Ik was samen met mijn gastheer en zijn 2 dochters gegaan. De meiden waren nog nooit naar een voorstelling geweest en hebben de hele tijd op het puntje van hun stoel zitten kijken. Erg leuk om mee te maken. Verder deed er nog een bekende van ons mee, waardoor het voor hun extra leuk was om te kijken.
Afgelopen week ben ik met en zonder mijn gastheer op bezoek geweest bij een aantal touroperators in Paramaribo. De bedoeling was om de relatie weer op te pakken en nieuwe verkopers voor onze tours te vinden. Bij één tourbedrijf had de directeur gelijk interesse in mij en maandag heb ik een gesprek met hem om te kijken wat ik voor ze kan doen. Zij willen namelijk in Suriname de markt gaan veroveren en missen nog kader en expertise.
Verder heb ik voor de training die ik heb gegeven mijn eerste Surinaamse dollars verdiend. Ik krijg weliswaar slechts een vrijwilligersvergoeding van omgerekend 95 euro, maar toch voelt het als mijn eerste zelfverdiende centjes in Suriname.
De laatste week is aangebroken. Nog een weekje actief bij het tourbedrijf, daarna nog 2 dagen terug naar Nieuw Nickerie en dan in te pakken en afscheid te nemen. Voor de mensen die nog denken dat ik vanaf augustus weer definitief in Nederland ben, sorry!! Inmiddels heb ik mijn ticket naar Suriname alweer gekocht. Op 3 september ga ik terug naar Suriname en blijf dan in ieder geval tot en met 21 december. Ik ben hier nog niet uitgekeken en voel me nog super in dit warme en relaxte land met haar vele culturen.
28
28 juli Vandaag vertrek ik Afgelopen week heb ik rustig aan gedaan, maar het weekend was erg druk. Ik ben eerst vrijdag en zaterdag naar Nieuw Nickerie geweest. Ik heb daar overnacht bij een Hindoestaans gezin, die ik bij mijn trip naar Nickerie had ontmoet. Het meisje was erg enthousiast over mij, want nu had ze een sisa (zus). Er zijn in haar omgeving namelijk maar weinig meisjes van haar leeftijd, die niet getrouwd zijn en geen kinderen hebben. Zij heeft niet veel geleerd, maar ze is wel enthousiast en heeft een eigen wil. De twee dagen waren intensief, maar wel erg gezellig. Mijn darmen waren alleen wat minder blij met het veranderde eetpatroon. Voor het eerst in mijn leven heb ik ook hertenvlees en eendenvlees gegeten. Beide dieren smaakten goed. Ik heb ook mooie foto's kunnen maken van de vangst en slacht van de twee eenden, die we hebben gegeten.
Zondagochtend heel vroeg (half 6) ben ik weer vertrokken uit Nickerie. Uiteindelijk had ik die nacht maar 2 uurtjes geslapen, omdat we nog naar een verjaardagsfeest van iemand zijn geweest. Het was een groot feest waar wel meer dan 100 mensen op af zijn gekomen. Er waren verschillende bands en veel eten en drinken. We zijn daar tot 2uur 's nachts gebleven. Ik moest er zo vroeg uit, omdat ik tegen 10uur een afspraak had voor een appartement in Paramaribo. Het appartement kon ik inderdaad huren en ze hebben de prijs verlaagd van 350 naar 300 euro incl gas, water, licht en kabel, omdat ik voor een langere periode blijf. Ik heb straks een eigen appartement met veranda, 2 slaapkamers en een kleine woonkamer met keuken. Ik ben er erg blij mee, want het is dichtbij de stad en in dezelfde wijk als waar het tourbedrijf van mijn gastheer zijn kantoor houdt en schuin tegenover het huis van een collega. Ik kan ook gasten ontvangen en waarschijnlijk komt ook een vriendin van een collega naar Suriname. We hebben al afgesproken dat zij in mijn huisje kan en dan de helft van de huur betaald.
Verder is het bijna zeker dat ik in september bij een andere touroperator aan de slag kan. Het is een Nederlands bedrijf, dat een filiaal in Suriname heeft. De eigenaar is een Surinamer, die in Nederland woont. Hij heeft de ambitie om de Surinaamse markt over te nemen. Toevallig woont hij in
29
Rotterdam en ik mag zijn ambitie wel die hij op een leuke manier weet te vertellen! Hij wil mij graag inzetten, maar we moeten nog kijken wat ik precies ga doen en hoe ik het kan combineren met een aantal andere projecten die ik wil gaan doen in de aankomende 4 maanden.
Als laatste heb ik zondagmiddag mijn gastheer weer na 2 weken afwezigheid gezien. Hij zou een week naar het binnenland gaan, maar het zijn uiteindelijk 10 dagen geworden. Hij had de sleutels van de bus in het water laten vallen (geloof het of geloof het niet!). Hij moest dus wachten op de tour die terugkwam om daarmee terug te reizen.
Verder blijft het een vreemd idee om weer naar Nederland te gaan. Ik ben benieuwd hoe het zal zijn. In ieder geval heeft mijn vliegtuig al een vertraging van 2 uur, dus ben ik nog 2 uurtjes langer in Suriname!!
30
6 Augustus Terug in Nederland Vorige week maandag ben ik uit Suriname vertrokken. Terwijl het vliegtuig opsteeg, kreeg ik al last van heimwee en werd ik een beetje verdrietig. Ik wilde langer blijven in Suriname, maar ik had ook afspraken in Nederland die ik graag wilde nakomen. Gelukkig heb ik mijn ticket naar Suriname al gekocht, dus ik weet dat ik Sweetie Sranan weer ga zien in september.
Op Schiphol werd ik opgewacht door mijn broer Erik, met Wilma en Esmee. Ze hadden een mooie ballon voor mij gekocht met daarop de tekst 'welcome back'. Na een koffie en broodje zijn we teruggereden naar het oosten van het land. Mijn moeder wachtte mij al op.
De eerste twee dagen heb ik bij mijn ouders doorgebracht. Ik heb al mijn spullen doorgenomen om te bepalen wat ik in de aankomende periode nodig heb en wat ik wil meenemen naar Suriname in september.
Op donderdagochtend ben ik naar Rotterdam gereden. Vreemd om weer naar je eigen huis te rijden. Inmiddels had ik al gehoord dat mijn planten waarschijnlijk dood zijn, omdat ze geen water hebben gehad en mijn brievenbus overvol is. Toen ik aankwam, bleek dat toch wel erg mee te vallen. In mijn huis heb ik verschillende cactussen en vetplanten, dus de helft was nog in leven. Helaas heb ik wel afscheid moeten nemen van mijn grote taxus! Hij leefde nog wel, maar was helemaal kaal geworden! Na ruim 10 jaar is hij dan toch in de prullenbak beland.
Het is wel vreemd thuiskomen in een vrijwel leeg huis. Er zijn geen persoonlijke spullen en het hele huis ruikt muf. Gelukkig was mijn lieve buurvrouw er om mij op de hoogte te brengen van de laatste update over de flat en kwam ook de andere buurvrouw mij vriendelijk begroeten. Een warm welkom in ieder geval!! Inmiddels is de koelkast weer vol, liggen er verschillende kledingstukken in de kast en ruikt het huis weer fris.'s Avonds ook gelijk weer op de tennisbaan gestaan! Heerlijk was dat!
31
Vrijdagochtend ben ik samen met een andere Rotterdamse dame vertrokken naar Frankrijk. In de buurt van Aix-en-Othe was er een groot feest om de verjaardagen van Huge en Joost te vieren. Beiden werden dit jaar 50 jaar, wat een goede aanleiding is voor een gezellig feestje.
Voor de heenweg hadden we gekozen voor een alternatieve route die niet over de grote snelwegen ging. We reden helemaal goed tot ongeveer 80 kilometer voor aankomst. We konden een weg niet vinden en wisten beiden niet goed waar Aix-en-Othe nou precies lag. Gelukkig bestaan er mobiele telefoons. Na een kort belletje met de gastheren, werd ons verteld welke richting we moesten nemen en kwamen we rond een uur of 9 's avonds aan. Zaterdag vooral gewandeld in de omgeving en 's avonds was er een groot diner georganiseerd. Het eten was heerlijk en de sfeer was super! Iedereen had natuurlijk al een aantal wijntjes gedronken en dat maakte de tongen ook behoorlijk los. Na het eten is er volop gedanst op de muziek, die Huge had uitgezocht. Ook de Franse buren waren gekomen en de Franse buurman had een hoop lol deze avond. Om een uur of 2 ben ik dan ook zeer tevreden gaan slapen en zondag rond het middaguur, zijn we weer vertrokken naar Rotterdam.
Maandag werd ik wakker met een onrustig gevoel. Ik weet dat ik het één en ander moet regelen, maar ik had nog niet veel zin. Daarom maar een lijstje gemaakt en de eerste aankopen gedaan. Gisteren eindelijk de eerste afspraken met vrienden en vriendinnen gemaakt. Ook mijn eerste terrasje met een roséetje gedaan! Heeerlijk! Zakelijk, zoals de verhuur van mijn woning, moet ik nog regelen. Ook moet ik nog wat zaken navragen ten aanzien van mijn visum en belastingen. Ik heb er nog niet veel zin in, maar het zal zeker voor eind augustus geregeld zijn.
32
Nawoord In het voorgaande heb ik maar een deel van mijn belevenissen in Suriname kunnen vertellen. Maar de eerste tweeënhalve maand hadden diepe indruk op mij gemaakt en bevestigden het gevoel dat ik prima in een andere context kan leven. Ik had geen problemen met de meer relaxte en ongeorganiseerde cultuur, genoot van de warmte van mensen en de natuur.
Begin september ben ik dan ook voor een jaar teruggegaan naar Suriname. Nu was het geen vakantie meer, maar een zoektocht naar een goede invulling van mijn leven daar. Ik wilde nu dat gaan doen, wat ik écht leuk vind. Eén ding wist ik zeker, ik wilde niet meer full-time voor een baas werken.
In dat jaar waren ook de eerste tegenslagen.
33
