Liturgie- en preeksuggesties. 19 oktober 2014 Missiezondag

Liturgie- en preeksuggesties 19 oktober 2014 Missiezondag 1

Missiezondag 19 oktober 2014 De vlam van het geloof doorgeven Inleiding In deze brochure vindt u suggesties voor een viering in het weekeinde van Missiezondag 19 oktober. Er is gekozen om geen complete viering uit te schrijven, doch suggesties voor enkele onderdelen mee te geven. Op deze manier kunt u het gemakkelijk inpassen in de plaatselijke gebruiken van uw parochie. Deze brochure is ook te downloaden van onze website, in een pdfbestand. Als u de brochure in een word-bestand wilt hebben, kunt u een e-mail sturen aan: [email protected]

1. Myanmar: De vlam van het geloof doorgeven In Wereldmissiemaand besteedt MISSIO dit jaar aandacht aan de katholieke Kerk in Myanmar (Birma). De katholieke Kerk is er in geslaagd om in de jaren van militaire dictatuur de vlam van het geloof brandende te houden en door te geven aan de volgende generatie. Een halve eeuw lang was Myanmar afgesloten van de buitenwereld en leed de bevolking onder de dictatuur van het leger dat in 1962 de macht greep. Sinds 2011 stelt het land zich open en worden stappen gezet naar een democratie met meer vrijheden voor de bevolking. Veel etnische groeperingen hebben tijdens de militaire dictatuur milities opgericht en strijden tot op heden voor autonomie. Spanningen tussen de groepen onderling leiden steeds vaker tot gewelddadige conflicten. Het gevolg is dat veel mensen op de vlucht zijn voor het geweld en hun toevlucht zoeken in opvangkampen. Katholieke scholen en ziekenhuizen werden tijdens de militaire dictatuur onteigend en buitenlandse missionarissen het land uitgezet. Het was verboden kerken te bouwen en het christelijk geloof te verkondigen. Kerkdiensten werden gecontroleerd door de staat. Nu ervaren katholieke gelovigen een grotere vrijheid om hun geloof te beleven. Het onderwijsniveau is laag. Goed opgeleide burgers werden door de militaire regering gezien als een bedreiging. De Kerk maakt zich sterk voor goed onderwijs en organiseert, als aanvulling op de matige staatsscholen, zomerkampen. Daar wordt volgens moderne pedagogische inzichten onderwijs gegeven. Leven in vrijheid moet men leren.

2. MISSIO en Missiezondag MISSIO is het katholieke solidariteitsfonds van de wereldkerk. MISSIO Nederland is onderdeel van de internationale Pauselijke Missiewerken en steunt wereldwijd kinderen in nood, het pastorale werk van parochies en bisdommen en de opleiding van priesters, diakens, pastorale werkers en catechisten. De jaarlijkse collecte op Missiezondag dient 2

3

niet verward te worden met andere missionaire projecten. Het centrale solidariteitsfonds van MISSIO ondersteunt ook die bisdommen en parochies die geen directe verbinding hebben met geldgevers.

3. Bij de lezingen Het zijn gevleugelde woorden geworden die in het evangelie van vandaag staan: Geeft aan de keizer wat de keizer toekomt, en aan God wat God toekomt. Een andere bekende uitspraak is: Geld is het slijk der aarde. Geld, belastingen, religie, overheid. De lezingen op Missiezondag zijn op zijn minst interessant te noemen. Het heersende beeld bij veel mensen als ze aan Missiezondag denken, is dat van geld inzamelen voor arme landen. Misschien spelen ook herinneringen aan vroeger nog wel mee. Herinneringen aan een pater uit de missie die kwam bedelen om geld voor de arme mensen. Het blijft een wat ongemakkelijk gespreksonderwerp: geld. Het evangelie is een keuze voor de armen. Betekent dat dan tegelijk een neerkijken op de rijken? Wat is onze eigen verhouding tot geld? Henri Nouwen1 zegt behartigenswaardige zaken over geld, geloof, kerk en geld werven en geven voor het goede doel. Geld en macht gaan samen. Waarom geef je geld? Je kunt geld geven om mensen en zaken te beheersen en te bepalen hoe het geld besteed moet worden. Geef je ooit eenvoudigweg geld aan anderen die het vervolgens mogen besteden naar eigen goeddunken? Het staat buiten kijf dat er transparantie moet zijn en dat er verantwoording wordt afgelegd over het ontvangen geld. Het geld moet besteed worden aan het doel waarvoor het is ingezameld. Tegenwoordig ben je soms zelfs in de gelegenheid projecten te bezoeken waaraan je geld hebt gedoneerd. Maar we moeten niet doorschieten in controle. Mensen van de projecten zien dan de zoveelste westerse delegatie van donateurs komen en weten inmiddels dan ook wel wat men wil zien en horen. Geven, geld geven heeft ook iets van de controle loslaten. Met 4

vertrouwen dat de ontvanger het in alle vrijheid goed zal besteden. En ‘goed’ zoals de ontvanger dat in zijn situatie interpreteert. Zoals iemand eens zei: “Als je nooit belazerd wilt worden, zul je nooit geld geven.” Het blijft bij alle controles en verantwoording afleggen toch altijd mensenwerk. Volgens Nouwen is geld inzamelen geen bedelen. Geld inzamelen en geld geven is een heel concrete manier om het koninkrijk van God naderbij te brengen. Het schept gemeenschap. Wanneer je geld inzamelt, fondsen werft dan nodig je mensen uit om te delen in jouw visie. Op Missiezondag zamelt MISSIO juist daarom geld in: om gemeenschap te scheppen. Om ons te realiseren dat we een wereldkerk zijn. MISSIO nodigt uit om te delen in haar visie: “In de voetsporen van Jezus de ander tegemoet gaan en samen zoeken naar wegen om Gods rijk van gerechtigheid, vrede en welzijn te bespoedigen.”

Meer informatie over de katholieke Kerk in Myanmar kunt u vinden op onze website www.missio.nl. Daar vindt u onder meer: - een interview met bisschop Charles Maung Bo van Yangon - een artikel voor uw parochieblad Er is ook een speciale informatiefolder gemaakt voor Wereldmissiemaand over Myanmar. De informatiefolder is gratis verkrijgbaar bij Missio: tel. 070 304 74 44, e-mail [email protected].

1 Henri J.M. Nouwen, The spirituality of fund-raising. Uitgave van de Henri Nouwen Society, 2004.

5

Elementen voor een viering Openingswoord Welkom op Missiezondag. De viering van deze zondag houdt in ons het bewustzijn wakker, dat wij een deel van de wereldkerk zijn. MISSIO / Pauselijke Missiewerken stelt daarom elk jaar de kerk uit een ander land centraal in de Wereldmissiemaand en op Missiezondag. Dit jaar richt onze blik zich op Myanmar. Een halve eeuw lang ging de bevolking van Myanmar gebukt onder de militaire dictatuur die het land afsloot van de rest van de wereld. Katholieke gelovigen kregen ook vele beperkingen opgelegd. Zo moest men voor bijeenkomsten met meer dan zes mensen toestemming hebben van de regering. Die toestemming werd geweigerd. Desondanks is het hen gelukt om de vlam van het geloof al die jaren brandende te houden. Nu er sinds enkele jaren sprake is van meer openheid in het land, staan de mensen voor de uitdaging te ontdekken wat het betekent in meer vrijheid te leven. In deze viering zijn wij in het bijzonder verbonden met onze broeders en zusters in het geloof, die in Myanmar leven. Openen wij ons in deze viering voor God, voor zijn Woord en voor de gemeenschap van christenen wereldwijd.

Openingsgebed Goede God, op deze dag van de Wereldkerk vragen wij U ons hart te openen voor de ander die onze naaste is, voor onze medegelovigen overal ter wereld. Samen zijn wij één geloofsgemeenschap, 6

hoe verschillend wij ook zijn. Dit vragen wij U door Hem die voor ons allen het grote voorbeeld is: Jezus Christus. Amen.

Lezingen Jesaja 45,1+4-6 Matteüs 22,15-21

Overweging Voor de overweging kunt u gebruik maken van de informatie in de inleiding. Voorbede Laten wij bidden tot God die in Jezus mens voor de mensen werd.

Goede God, Wij bidden U: Voor onze zusters en broeders in Myanmar en overal waar christenen achtergesteld en bedreigd worden, dat zij zich niet laten ontmoedigen, maar met hun geloof en hun liefde bijdragen aan vrede en een goede toekomst in hun land. Voor onszelf hier in Nederland, in onze parochie, dat wij ons laten inspireren door het geloof van onze medechristenen in Myanmar, 7

dat wij ons ervan bewust blijven dat we onderdeel zijn van de wereldkerk. Voor alle mensen, wiens leven door geweld, armoede, uitsluiting en honger bepaald is. Geef hun steun en vertrouwen, dat U hen altijd nabij bent. God en Vader, Schepper van de wereld, wij leggen U onze zorgen en onze hoop voor. Wij prijzen U door Jezus Christus in de Heilige Geest, nu en altijd. Amen.

Aankondiging van de collecte De collecte van Missiezondag is voor MISSIO. MISSIO stimuleert de uitwisseling van geloof en leven tussen christenen wereldwijd. Tegelijkertijd is MISSIO het solidariteitsfonds van de katholieke Kerk. Rijkere parochies steunen armere parochies overal ter wereld. Zodat ook zij hun pastorale werk kunnen doen: vorming van priesters en catechisten, opvang van kinderen, onderwijs, Bijbelgroepen. Overal ter wereld wordt vandaag deze collecte gehouden. Alle gelovigen dragen bij. Wij vragen ook uw bijdrage, zodat de plaatselijke kerken, zoals bijvoorbeeld in Myanmar, hun pastorale werk kunnen blijven doen.

Gebed over de gaven Goede God, met brood en wijn denken wij aan Jezus, uw Zoon. Wij bidden U: verbind ons aan Hem, houd ons verbonden met elkaar. Zo zullen wij uw mensen zijn, vandaag en alle dagen, tot in de eeuwen der eeuwen. Amen. Eucharistisch gebed XIIB

Vredeswens Jezus brengt vrede waar Hij komt. Dat wij worden als Hij, dienaar van mensen, en leven in vrede met God en met elkaar. De vrede van Christus.

Tip: A  ls u op Wereldmissiedag van de kinderen (5 oktober) de spaarzakjes uitgedeeld hebt, kunt u ze nu laten inzamelen door de kinderen.

8

9

Extra gebeden en teksten ter bezinning Slotgebed / Zegenbede Goede God, laat ons nu gesterkt door deze viering uiteen gaan en vol levensvreugde de taken die U ons heeft toebedacht, vervullen. Laat ons nooit die mensen vergeten, die lijden onder grote armoede en ongerechtigheid, zoals ook veel mensen in Myanmar. Mogen onze gebeden en gaven van vandaag bijdragen aan een verbetering van hun leven. God zegene en behoede u op al uw wegen. In naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest. Amen.

1. Voor mijn leven wil ik niet vragen, dat zorgen en nood mij niet zullen treffen. Geef me echter de geest van het geduld, ze zonder geschreeuw te doorstaan.

Voor mijn leven wil ik niet vragen, dat problemen en verdriet mij niet tot huilen zullen brengen. Geef me echter de geest van de moed, ze zonder angst tegemoet te treden.



Voor mijn leven wil ik niet vragen, dat ik ontkom aan de weg van dorens en distels. Geef me echter de geest van standvastigheid, om opgeruimd verder te gaan.



Voor mijn leven wil ik niet vragen, dat teleurstelling en eenzaam dwalen mij tot een treurende reiziger maken. Wees echter met mij, God, wanneer ik mij verlaten voel, vertwijfeld ben uit de grond van hart fluister ik U dat toe.

Maurice Nyunt Wai Vicaris-generaal bisdom Pathein, Myanmar

10

 it: “Der Herr ist mein Licht und mein Heil”; Gedanken, Segenswünsche, U Krankengebete. Missio Aachen, 2010.

11

2. God, U wilt dat alle mensen in eensgezindheid leven en elkaar liefhebben. Help ons de muren af te breken die ons scheiden. Doorbreek de grenzen van de heersers, van de huidskleuren, de taal en de religies. Maak ons een, opdat eensgezindheid en liefde onder ons veel mensen tot Uw kudde doen komen. En schenk ons vrijheid in gelijkheid en broeder- en zusterschap. Een christen uit Myanmar Uit: Liturgieheft zum Weltmissions-Sonntag 2013. Missio Österreich

3. “God, geef mij een hart dat tijd kan nemen, zich even los kan maken van al wat zo dringend moet, een hart dat openstaat voor het wonder van het leven, voor elke nieuwe morgen voor elke nieuwe mens, die ik ontmoet.

Geef mij een hart dat nog openstaat voor het wonder van mensen en dingen en gelukkig is om hun verrassend anders zijn”.

4. Vrij Zijn

Verlangen een vrij mens te worden, mensen vrije mensen laten worden, vrijheid scheppen, anderen vrij laten.



In vrijheid laten ontplooien, in vrijheid anderen hun in eigen ogen juiste, in onze ogen onjuiste – wegen laten gaan.



Onvrijheid signaleren, onvrijheid overwinnen, vrij worden van, vrij maken van, boeien die mensen knechten, ketenen die mensen gevangen houden.



Dat betekent ongetwijfeld een heel politiek, economisch, sociaal, cultureel, godsdienstig programma dat mensen vrijmaakt van ellende, onzekerheid, honger, onwetendheid, ziekte, verslaving.



Dat betekent ongetwijfeld een voortdurend bezig zijn om mensen te bevrijden van angst en eenzaamheid, van verbittering en ontgoocheling, van hardheid en meedogenloosheid. Dat betekent vermoedelijk nog veel meer.

Bob van der Hoorn Uit: In Jezus’ Naam, sta op. Missio België, 2009.

Uit: In Jezus’ Naam, sta op. Missio België, 2009. 12

13

5. Vrij zijn! vrij zijn en vrij leven, vrij … in doen en laten!

© teksten: Missio Nederland, M.Baijens/Missio Oostenrijk © foto’s: Missio Oostenrijk, Beig, Zerche

Innerlijk bevrijd zijn geen druk meer van geweten, geen onrust, geen beschaming …

God, wat weet ik af van vrijheid? schreeuw ik luid om vrijheid, doch die vermeende vrijheid brengt geen bevrijding noch voor mij noch voor de anderen. Heer, wanneer maakt Gij mij vrij …? maakt Gij mij werkelijk vrij …? Uit: In Jezus’ Naam, sta op. Missio België, 2009.

14

15

DE 7 SPEERPUNTEN VAN MISSIO Missio richt zich op een zevental activiteiten. Net als de kleuren van de regenboog geven die activiteiten meer kleur aan het leven van parochies wereldwijd.

1. Kind in

g 2. Scholin

3. Pastorale vorming

4. Parochiev

rijwilligers

helpen

5. Parochiegemeenschap opbou

wen

n

Postbus 93140

6. Hun kerk steune

2509 AC Den Haag T 070 304 74 44 E [email protected] F 070 381 83 55

www.missio.nl www.missiokids.nl 16

7. Onze kerk inspireren

nood