DE 7 SPEERPUNTEN VAN MISSIO Missio richt zich op een zevental activiteiten. Net als de kleuren van de regenboog geven die activiteiten meer kleur aan het leven van parochies wereldwijd.
1. Kind in
nood
g 2. Scholin
3. Pastorale vorming
4. Parochiev
rijwilligers
helpen
5. Parochiegemeenschap opbou
wen
Liturgie- en preeksuggesties
n
Postbus 93140
6. Hun kerk steune
2509 AC Den Haag T 070 304 74 44
20 oktober 2013 Missiezondag
E
[email protected] F 070 381 83 55
www.missio.nl www.missiokids.nl 16
7. Onze kerk inspireren
1
Meer informatie over Kleine Christelijke Gemeenschappen in Tanzania kunt u vinden op onze website www.missio.nl. Daar vindt u onder meer: - een inter view met pater Jean-Noël Baraka over SCC’s in Dar Es Salaam - jongeren in Maua vertellen over hun SCC - de ontstaansgeschiedenis van SCC’s Er is ook een speciale informatiefolder gemaakt voor Wereldmissiemaand over Kleine Christelijke Gemeenschappen in Tanzania. De informatiefolder is gratis verkrijgbaar bij Missio: tel. 070 – 304 74 44, e-mail
[email protected].
2
Missiezondag - Gods Woord 20 oktober 2013 Inleiding In deze brochure vindt u suggesties voor een viering in het weekeinde van Missiezondag 20 oktober. Er is gekozen om geen complete viering uit te schrijven, doch suggesties voor enkele onderdelen mee te geven. Op deze manier kunt u het gemakkelijk inpassen in de plaatselijke gebruiken van uw parochie. Deze brochure is ook te downloaden van onze website, in een pdf-bestand. Als u de brochure in een word-bestand wilt hebben, kunt u een e-mail sturen aan:
[email protected]
3
1. Kleine Christelijke Gemeenschappen in Tanzania De kern van het kerkelijke leven in Tanzania vormen de 20.000 Kleine Christelijke Gemeenschappen. In het Engels spreekt men van Small Christian Communities (SCC’s). Een Kleine Christelijke Gemeenschap is een kleine groep die bestaat uit 10 tot 15 gezinnen. Wekelijks komt men bij elkaar. De mensen bidden samen, delen het Woord van God, praten over hun problemen en zien naar elkaar om. Als zich iets voordoet, wat ze zelf niet kunnen oplossen, wenden ze zich tot de parochie. Elke groep wordt geleid door een gekozen bestuur: de voorzitter en zijn plaatsver vanger, de assistent, de penningmeester en een secretaris. De taken van de SCC’s zijn de laatste jaren toegenomen: ze bekommeren zich bijvoorbeeld om de kinderen of iemand is verantwoordelijk voor de caritas. Normaliter hebben de SCC’s een vaste dag waarop ze bij elkaar komen. Dat regelen de groepen zelf. Omdat veel mensen in de stad naar hun werk moeten, komen zij vaak bij elkaar voordat het werk begint. Er is geen priester die de groep leidt. De groepsleden lezen eenvoudigweg Gods Woord en proberen uit te leggen, wat het voor hen betekent. Een bijeenkomst duurt minimaal een uur. De pastor is de leider van alle SCC’s in zijn parochie. Hij bezoekt de groepen regelmatig. Op de feestdag van de patroon van de SCC viert hij normaliter de eucharistie. Soms is er bij die gelegenheid ook een doop van kinderen of een huwelijk. Zo houdt hij een band met de mensen in de vaak grote parochie en komt hij op de plaatsen waar ze wonen, leven en werken. 2. MISSIO en Missiezondag MISSIO is het katholieke solidariteitsfonds van de wereldkerk. MISSIO Nederland is onderdeel van de internationale Pauselijke Missiewerken en steunt wereldwijd kinderen in nood, het pastorale werk van parochies en bisdommen en de opleiding van priesters,
4
diakens, pastorale werkers en catechisten. De jaarlijkse collecte op Missiezondag dient niet ver ward te worden met andere missionaire projecten. Het centrale solidariteitsfonds van MISSIO ondersteunt ook die bisdommen en parochies die geen directe verbinding hebben met geldgevers. 3. Bij de lezingen Bidden, waar is dat nog goed voor? Je zou het je wel afvragen bij alle beelden en verhalen over oorlog en geweld die dagelijks op ons afkomen via de krant, televisie en internet. Zoveel mensen in de wereld die in diepe ellende leven. En God lijkt te zwijgen. In de evangelielezing van vandaag geeft Jezus ons het voorbeeld van de weduwe en zegt ons dat we net als zij moeten volhouden. Dat we moeten volharden in het gebed. Wij moeten blijven bidden en de moed niet opgeven. Want zelfs de rechter die zich van niets en niemand iets aantrok, bleek gevoelig voor de smeekbeden van de weduwe. Zij het dan om de ‘verkeerde’ reden: hij wilde van het gezeur af zijn. Hoeveel meer zal onze God, de rechtvaardige, dan wel niet naar ons horen en luisteren. Hij zal ons niet vergeten als wij standvastig blijven bidden en de moed niet opgeven. Maar helpt bidden? Niet als je bidt om je eigen verantwoordelijkheid af te schuiven op God. Bidden neemt onze eigen verantwoordelijk voor het welzijn van deze wereld en haar bewoners niet weg. Zelf zullen we de handen uit de mouwen moeten steken en het niet alleen bij mooie woorden laten. Juist als je zo druk bent met acties voor een betere wereld en de zorg voor je naaste, is het dan nog wel ‘nodig’ om te bidden? Wat voegt bidden toe, welke meer waarde heeft het? Maar omdat wij zoveel verantwoordelijkheid hebben als mensen voor elkaar en voor de schepping, er varen we steeds meer dat we dat helemaal niet alleen kunnen. Wie alleen maar doet en nooit eens stilstaat, is op een gegeven moment opgebrand. Actie zonder contemplatie is leeg. Het is van wezenlijk belang om in verbinding te 5
blijven staan met je innerlijke bron, met God. Dat kan door te bidden. Je kunt niet opkomen voor anderen zonder dat je in verbinding staat met je eigen bron. Bidden is een manier van in het leven staan, een levenshouding. Onze hoop en verlangen naar een betere wereld en een beter leven proberen we te ver woorden in gebed tot God. Of we bidden zonder woorden. In de stilte kun je luisteren naar Gods stem, naar Gods Woord. Mozes is daar een mooi voorbeeld van. In het tekstgedeelte van vandaag staat nergens dat hij een gebed prevelde. Hij is zelf als het ware een gebed. Zijn hele houding laat dat zien: met open armen naar de hemel geheven om te ontvangen. Het voorbeeld van Mozes laat ons nog iets anders zien dat van belang is. Hij krijgt letterlijk ondersteuning van Aäron en Chur, die zijn armen omhoog houden. Je kunt het niet alleen. Wij houden het vol door de steun van anderen. Een ander mooi voorbeeld daar van zijn de Kleine Christelijke Gemeenschappen in Tanzania. In hun bijeenkomsten luisteren ze naar Gods Woord en bidden ze samen. Vanuit die innerlijke bron kunnen ze ver volgens zorg besteden aan elkaar. Het Woord van God in de bijbel en in het gebed geeft kracht. Albert Schweitzer heeft ooit een prachtige uitspraak gedaan over bidden: “Gebeden veranderen de wereld niet, maar ze veranderen mensen, en mensen veranderen de wereld”.
6
Elementen voor een viering Openingswoord Welkom op Missiezondag. De viering van deze zondag houdt in ons het bewustzijn wakker, dat wij een deel van de wereldkerk zijn. MISSIO / Pauselijke Missiewerken stelt daarom elk jaar de kerk uit een ander land centraal in de Wereldmissiemaand en op Missiezondag. Dit jaar richt onze blik zich op Tanzania. De kern van het kerkelijke leven in Tanzania wordt gevormd door de Kleine Christelijke Gemeenschappen. Zij zijn zowel de basis als de ruggengraat van de kerk, omdat zij zich in hun gemeenschappen elke week verzamelen rond Gods Woord. Zij komen bij elkaar om God te ontmoeten, door het luisteren naar Gods Woord en het met elkaar te delen. In deze viering zijn wij in het bijzonder verbonden met onze broeders en zusters in het geloof, die in Tanzania leven. Openen wij ons in deze viering voor God, voor zijn Woord en voor de gemeenschap van christenen wereldwijd. Openingsgebed Goede God, op deze dag van de Wereldkerk vragen wij U ons hart te openen voor de ander die onze naaste is, voor onze medegelovigen overal ter wereld. Samen zijn wij één geloofsgemeenschap, hoe verschillend wij ook zijn. Dit vragen wij U door Hem die voor ons allen het grote voorbeeld is: Jezus Christus. Amen. 7
Lezingen Exodus 17, 8 - 13 2 Timoteüs 3, 14 – 4, 2 Lucas 18, 1 - 8
Voor onze medegelovigen in Tanzania, dat zij kracht vinden in hun gebed en vertrouwen houden in een betere wereld voor iedereen.
Overweging Voor de over weging kunt u gebruik maken van de informatie in de inleiding.
Voor onszelf hier in Nederland, in onze parochie, dat wij ons laten inspireren door het geloof van onze medechristenen in Tanzania, dat wij blijven volharden in gebed en steun aan elkaar.
Voorbede Laten wij bidden tot God die in Jezus mens voor de mensen werd. Goede God, Wij bidden U: Voor de regeringsleiders van Tanzania, dat zij corruptie uitbannen en dienstbaar zijn aan de mensen. Voor de christenen overal ter wereld, dat zij ondanks moeilijke omstandigheden vast blijven houden aan het geloof. Voor de leiders van de kerk in Tanzania, dat zij de gelovigen blijven motiveren om het evangelie in hun gezin en in de Kleine Christelijke Gemeenschappen te leven en te vieren.
God en Vader, Schepper van de wereld, wij leggen U onze zorgen en onze hoop voor. Wij prijzen U door Jezus Christus in de Heilige Geest, nu en altijd. Amen. Aankondiging van de collecte De collecte van Missiezondag is voor Missio. Missio stimuleert de uitwisseling van geloof en leven tussen christenen wereldwijd. Tegelijkertijd is Missio het solidariteitsfonds van de katholieke Kerk. Rijkere parochies steunen armere parochies overal ter wereld. Zodat ook zij hun pastorale werk kunnen doen: vorming van priesters en catechisten, opvang van kinderen, onder wijs, Bijbelgroepen. Overal ter wereld wordt vandaag deze collecte gehouden. Alle gelovigen dragen bij. Wij vragen ook uw bijdrage, zodat de plaatselijke kerken, zoals bijvoorbeeld in Tanzania, hun pastorale werk kunnen blijven doen. Tip: Als u op Wereldmissiedag van de kinderen (5 en 6 oktober) de spaarzakjes uitgedeeld hebt, kunt u ze nu laten inzamelen door de kinderen.
8
9
Gebed over de gaven Goede God, met brood en wijn denken wij aan Jezus, uw Zoon. Wij bidden U: verbind ons aan Hem, houd ons verbonden met elkaar. Zo zullen wij uw mensen zijn, vandaag en alle dagen, tot in de eeuwen der eeuwen. Amen.
Slotgebed / Zegenbede Moge God je bevrijden, moge God je bij dag en bij nacht bewaren. Moge God je daarheen brengen, waar je thuishoort, en moge jij je verspreiden zoals het gras op de steppe. Spreid je uit als een palmtak en ga verder op je weg. Moge God je daarheen brengen, waar de sterren in de schemering en bij nacht stralen. Spreid je uit als het water van een meer. wees talrijk als de pootjes van een duizendpoot.
Eucharistisch gebed XIIB Vredeswens Jezus brengt vrede waar Hij komt. Dat wij worden als Hij, dienaar van mensen, en leven in vrede met God en met elkaar. De vrede van Christus.
10
11
Extra gebeden Goede God, wij prijzen U. U heeft ons geschapen in grote verscheidenheid, opdat wij in vriendschap leven en elkaar respecteren. Wij bidden U, open ons hart, opdat wij kunnen antwoorden op de noden van onze zusters en broeders. Jezus Christus, zegen ons land, opdat wij vreedzaam samenleven. Beroer het hart van de politieke verantwoordelijken en van allen die aan de macht zijn. Wij bidden dat zij de macht rechtvaardig uitoefenen en de dialoog zoeken die het wederzijds begrip bevordert, dat zij ons daarheen leiden, waar alle volkeren en alle mensen in vrede en harmonie kunnen leven. (gebed uit Tanzania)
Geborgen in uw handen Dank U, zorgzame God, voor de zegening van het geloof. Sterk het, opdat ik niet twijfel. Maak mij tot uw werktuig voor hen die maar weinig geloof hebben. Vul mijn lichaam met geloof opdat ik U al mijn dagen zal dienen. Bewaar mij voor vrekkigheid opdat ik U niets zal weigeren. In uw handen ben ik geborgen. Kom in mijn hart en blijf daar voor eeuwig. (gebed uit Tanzania) Alle grote en kleine dingen Alle grote dingen, prijs God, de Kilimanjaro en het Victoriameer, de Ngorongorokrater en de Serengetivlakte, de apenbroodbomen en de schaduwrijke mangobomen, alle eucalyptus- en tamarindebomen: prijs de Heer. Prijs God en eer Hem voor altijd. Alle kleine dingen, prijs God, ijverige mieren en springende vlooien, spartelende kikker visjes en muskietenlar ven, vliegende sprinkhanen en regendruppels, graankorrels en sardientjes: prijs de Heer. Prijs God en eer Hem voor altijd. (gebed uit Tanzania)
12
13
Maak ons een mand vol kleuren Er is wanorde in de wereld; er is zoveel armoede; er is zoveel verdeeldheid onder de mensen; er is oorlog tussen de naties; er is geen vrede. Wij hebben ons ver wijderd van uw liefde, maar we zijn van U afhankelijk voor de lucht die we inademen; zonder die lucht zijn we dood, bewegingsloos, verteerd. Doe ons omgaan met onze zusters en broeders, zwart, wit, rood, geel. Maak van de wereld één grote mand vol kleuren, beschermd door uw machtige hand, opdat er eenheid in die mand zal zijn. God, moge dit worden ver vuld in Jezus Christus, uw Zoon. Amen.
Gebed voor Afrika Heer Jezus Christus, gij die tot de apostelen sprak: ‘Vrede laat ik u, mijn vrede geef ik u.’ Schenk ons de moed diegenen die geweld uitoefenen aan te spreken en hun houding te veranderen. Help ons, ons hele leven, denken en doen in dienst van de vrede te stellen. Wij bidden voor een nieuw Afrika, waar geen angst meer heerst, waar geen gewelddaden meer plaatsvinden en waar eigenbelang mensen er niet toe verleidt anderen onrecht aan te doen. Uw rijk kome voor de volkeren van alle Afrikaanse talen en stammen, uw rijk van gerechtigheid, vrede en liefde. Moge er vrede heersen in Afrika. Moge er vrede heersen op de hele wereld. Amen.
(gebed uit Tanzania)
(gebed uit Tanzania)
© teksten: Missio Schweiz / Missio Nederland © foto’s: Missio Schweiz
14
15
