LITERATUURLIJST BIJ DE FACTSHEETS
Deze literatuurlijst bevat de volledige referenties van alle literatuur die is gebruikt in de factsheets en in de achtergrond bij de factsheets. De lijst wordt aangepast bij het toevoegen van nieuwe factsheets en bij een update van bestaande factsheets.
© januari 2015
Administratie der douane en accijnzen (2007). Ontvangsten aan openings belasting en vergunningsrecht. Brussel: Administratie der douane en accijnzen. Data op verzoek. Aertgeerts, B., Buntinx, F., Fevery, J., & Ansoms, S. (2000). De prevalentie van alcoholafhankelijkheid en alcoholmisbruik in de huisartsenpraktijk in Vlaanderen. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 56, 3, 177-186. Anderson, P. (2012). The impact of alcohol on health. In P. Anderson, L. Moller & G. Galea (eds.), Alcohol in the European Union. Consumption, harm and policy approaches (pp.5-9). Copenhagen: WHO Regional Office for Europe. Antoine, J. (2014). De TDI-registratie in de RIZIV-revalidatiecentra voor ver slaafden. Jaarlijks rapport van het registratiejaar 2012. Brussel: Weten schappelijk Instituut Volksgezondheid. Bastaits, K., Van Peer, C., & Mortelmans, D. (2011). Hoe beleven partners en kinderen een echtscheiding? In D. Mortelmans, I., Pasteels, P., Bracke, K., Matthijs, J., Van Bavel, C., Van Peer, (red.), Scheiding in Vlaanderen (pp.113-134). Leuven: Acco. Beer & Society Information Center (2013). Bierbarometer Editie 2013. Belgen willen hun cafés redden! Brussel: Beer & Society Information Center. Geraadpleegd van http://www.belgianbrewers.be/nl/nieuws/berichten- van-de-federatie/ Belgische Brouwers (2009). Profiel van de Belgische brouwerijsector. Brus- sel. Belgische Brouwers. Belgische Brouwers (2011). Gegevens over de Belgische biersector. Brussel. Belgische Brouwers. Data op verzoek. Belgische Brouwers (2012). Jaarrapport 2011. Brussel. Belgische Brouwers. Geraadpleegd van http://www.belgianbrewers.be/nl/economie/article/ jaarverslag Belgische Brouwers (2013a). Jaarrapport 2012. Brussel. Belgische Brouwers. Geraadpleegd van http://www.belgianbrewers.be/nl/economie/article/
jaarverslag Belgische Brouwers (2013b). Bierconsumptie in België naargelang het bier- type. Data op verzoek. Belgische Brouwers (2014a). Jaarrapport 2013. Brussel: Belgische Brouwers. Geraadpleegd van file:///C:/Users/Ededonder/Downloads/jaarrapport_ bb_2013-2%20(2).pdf Belgische Brouwers (2014b). Bierconsumptie in België naargelang het bier type 2013. Data op verzoek. Bieleman, B., Biesma, S., Kruize, A., Zimmerman, C., Boendermaker, M., Nijkamp, R., & Bak, T. (2011). Gokken in kaart. Tweede meting aard en omvang kansspelen in Nederland. Groningen-Rotterdam: Intraval. BIVV (2010). Statistieken verkeersveiligheid 2008. Brussel: BIVV, Observat rium voor de verkeersveiligheid. BIVV (2011a). Alcohol en drugs. Go for zero. Brussel: BIVV. Geraadpleegd van http://www.goforzero.be/nl/veilig-verkeer/alcohol-and-drugs. BIVV (2011b). Definitieve resultaten eindejaarscontroles. Persbericht 14 januari 2011. Brussel: BIVV. BIVV (2012). Persbericht. Bob blijft een onmisbare VIP tijdens alle seizoenen. Brussel: BIVV. BIVV (2013). Persbericht. Definitieve resultaten Bob-eindejaarscontroles. Brussel: BIVV. BIVV (2014a). Resultaten van de controles van de Bob-campagne. Persbericht 6 februari 2014. Brussel: BIVV. BIVV (2014b). Bijkomende data Bob-eindejaarscontroles en Bob-zomercam pagne. Brussel: BIVV. Data verkregen op verzoek. BIVV (2014c). Bob werkt, ook in de zomer - Meer controles, minder bestuur ders onder invloed. Persbericht 12 september 2014. Brussel: BIVV. BIVV (2014d). Alcohol & drugs Drinken en rijden: jaarlijks meer dan 200 doden! Brussel: BIVV – Go for zero. Geraadpleegd van http://www.gofor- zero.be/nl/veilig-verkeer/alcohol-and-drugs Bollaerts, K., Aerts, M., & Sasse, A. (2013). Improved benchmark-muliplier method to estimate the prevalence of ever-injecting drug use in Belgium, 2000-10, Archives of Public Health, 71,10. Boulanger, A. (n.d.). Attitudemeting verkeersveiligheid 2009. Evoluties sinds 2003 en 2006. Brussel: BIVV - observatorium voor de verkeersveiligheid.
www.vad.be
1
FACTSHEET LITERATUURLIJST
Bruffaerts, R. (2011). Uitstelgedrag tot het zoeken van professionele hulp voor psychische stoornissen. In R. Bruffaerts, A., Bonnewyn, & K., Demytte naere (red.), Kan geestelijke gezondheid worden gemeten? Psychische stoornissen bij de Belgische bevolking (pp.267-277). Leuven/Den Haag: Acco. Bruffaerts, R., Bonnewyn, A., Van Oyen, H., Demarest, S., & Demyttenaere, K. (2004a). Prevalentie van mentale stoornissen in de Belgische bevolking. Resultaten van de European Study on Epidemiology of Mental Disorders (ESEMeD). Tijdschrift voor Geneeskunde, 60, 2, 75-85. Bruffaerts, R., Bonnewyn, A., Van Oyen, H., Demarest, S., & Demyttenaere, K. (2004b). Zorggebruik voor mentale stoornissen in België. Resultaten van de European Study on Epidemiology of Mental Disorders (ESEMeD). Tijdschrift voor Geneeskunde, 60, 11, 790-799. CAD Limburg (2010). Cijfers evaluatie alcoholhulp. Hasselt: CAD Limburg. Data verkregen op verzoek. CAD Limburg (2012). CAD jaarverslag 2011. Hasselt: CAD Limburg.
Gent: Academia Press. Decorte, T., Muys, M., & Slock, S. (2003). Cannabis in Vlaanderen. Patronen van cannabisgebruik bij ervaren gebruikers. ISD-reeks n° 1. Leuven: Acco. Demarest, S., Drieskens, S., Gisle, L., Hesse, E., Tafforeau, J., & Van der Heyden, J. (2010). Health Interview Survey, Belgium, 1997 - 2001 - 2004 - 2008. Health Interview Survey Interactive Analysis. Brussels: Unit of Epidemio logy, Scientific Institute of Public Health. Deprez, N., Antoine, J., Asueta-Lorente, J.F., Bollaerts, K., Van der Linden, T., & Van Bussel, J. (2011). Belgian national report on drugs 2011. Brussel: Scientific Institute of Public Health. Deutsche Hauptstelle für Suchtfragen e.V. (DHS) (2008). Binge Drinking and Europe. Hamm:DHS. Druid (2011a). Prevalence of alcohol and other psychoactive substances in drivers in general traffic. Part II: Country reports. Druid (2011b). Prevalence of alcohol and other psychoactive substances in injured and killed drivers. Part II: Country reports. CAD Limburg (2013). Statistieken alcoholhulp en canabishulp. Hasselt: CAD Druine, C., Delmarcelle, C., Dubois, M., Joris, L., & Somers, W. (2006). Limburg. Data verkregen op verzoek. Kwantitatieve studie online en traditionele kansspelen in België. Brussel: CAD Limburg (2014a). Statistieken alcoholhulp en canabishulp 2013. Hasselt: Rodin Foundation. CAD Limburg. Data verkregen op verzoek. Dupont, E. (2009). Nationale gedragsmeting ‘rijden onder invloed van alcohol’ CAD Limburg (2014b). Cijfergegevens Gokhulp & Aide-aux-joueurs 2013. 2007. Brussel: BIVV. Hasselt: CAD Limburg. Data verkregen op verzoek. European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA) (2012). Carpentier, A., & Nuyttens N. (2013) Jaarrapport Verkeersveiligheid 2011: Statistical bulletin 2012. Luxemburg: Bureau voor publicaties van de Analyse van verkeersveiligheidsindicatoren in Vlaanderen tot en met 2011. Europese Unie. http://www.emcdda.europa.eu/stats12 Brussel: Steunpunt Verkeersveiligheid & Belgisch Instituut voor de VerEuropean Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA) (2010a). keersveiligheid. Statistical bulletin 2010. Estimates of problem opioid use. Luxemburg: Carpentier, C. (2007). Drugs en criminaliteit. Een complexe relatie. Drugs in Bureau voor publicaties van de Europese Unie. Geraadpleegd van http:// Focus, 16, 1-4. www.emcdda.europa.eu/stats10/pdufig1b Cautaers, A., Mendonck, K., & Van Menxel, G. (2007). CAW Monitor 2007. European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA) (2010b). Berchem: Steunpunt Algemeen Welzijnswerk vzw. Geraadpleegd van Statistical bulletin 2010. Estimates of the prevalence of injecting drug http://www.steunpunt.be/xcms/lang__nl-BE/mid__13666/ModeID__0/ use. Luxemburg: Bureau voor publicaties van de Europese Unie. EhPageID__1048/4894/default.aspx Geraad pleegd van http://www.emcdda.europa.eu/stats10/pdufig2 Charafeddine, R., Demarest, S., Drieskens, S., Gisle, L., Tafforeau, J., & Van European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA) (2010c). der Heyden, J. (2010). Health Interview Survey, Belgium, 1997 - 2001 - Statistical bulletin. Luxemburg: Bureau voor publicaties van de Europese 2004 - 2008. Health Interview Survey Interactive Analysis. Brussels: Unit Unie. http://www.emcdda.europa.eu/stats10 of Epidemiology, Scientific Institute of Public Health. European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA) (2002). College van Procureurs-Generaal statistisch analisten (2008). Jaarstatistiek EMCDDA standard protocol for the EU member states to collect data and van het openbaar ministerie. Tendensen 2003-2007. Een vergelijkende report figures for the key indicator drug-related deaths by the standard analyse op basis van de gegevens inzake de behandeling van strafzaken Reitox tables. Lissabon: EMCDDA. Geraadpleegd van http://www.emcdda. door de parketten bij de rechtbanken van eerste aanleg. Brussel: College europa.eu/html.cfm/index58091EN.html van Procureurs-generaal statistisch analisten. Europees Waarnemingscentrum voor Drugs en Drugsverslaving (EWDD) Coördinatiepunt Assessment en Monitoring nieuwe drugs (CAM) (2008). (2009). Jaarverslag 2009: stand van de drugsproblematiek in Europa. Risicoschatting cannabis 2008. Bilthoven: CAM. Luxemburg: Bureau voor publicaties van de Europese Unie. Geraadpleegd De DrugLijn (2014) Registratiegegevens DrugLijn 2000-2013. Brussel: De van http://www.emcdda.europa.eu/attachements.cfm/att_93236_NL_EM DrugLijn. Data op verzoek. CDDA_AR2009_NL.pdf De DrugLijn (2013). Registratiegegevens DrugLijn 2000-2012. Brussel: De Europees Waarnemingscentrum voor Drugs en Drugsverslaving (EWDD) DrugLijn. Data op verzoek. (2010). Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa. De DrugLijn (2011). Jaarverslag 2010. Brussel: De DrugLijn. Geraadpleegd Luxemburg: Bureau voor publicaties van de Europese Unie. Geraadpleegd van http://www.druglijn.be/media/124348/jaarverslag_druglijn_2010. van http://www.emcdda.europa.eu/attachements.cfm/att_120104_NL pdf EMCDDA_AR2010_NL.pdf Decorte, T. (2000). The Taming of cocaine: cocaine use in European and Europees Waarnemingscentrum voor Drugs en Drugsverslaving (EWDD) American cities. Brussel: VUB Press. (2012). Jaarverslag 2012: stand van de drugsproblematiek in Europa. Decorte, T., & Slock, S. (2005). The Taming of cocaine II. A 6-year follow-up Luxemburg: Bureau voor publicaties van de Europese Unie. Geraadpleegd study of 77 cocaine and crack users. Brussel: VUB Press. van http://www.emcdda.europa.eu/attachements.cfm/att_190854_NL Decorte, T., Mortelmans, D., Tieberghien, J., & De Moor, S. (2009). Haalbaar- TDAC12001NLC.pdf heid van een repetitieve prevalentiestudie onder de algemene bevolking. Europees Waarnemingscentrum voor Drugs en Drugsverslaving (EWDD)
www.vad.be
2
FACTSHEET LITERATUURLIJST
(2014). Europees drugsrapport. Trends en ontwikkelingen 2014. Luxem- Federale Overheidsdienst (FOD) Financiën (2013a). Accijnstarieven voor burg: Bureau voor publicaties van de Europese Unie. Geraadpleegd van alcohol 2013. Brussel: Federale Overheidsdienst (FOD) Financiën. Data file:///C:/Users/ede/Downloads/TDAT14001NLN%20(1).pdf op verzoek. European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA) (2010). Federale Overheidsdienst (FOD) Financiën (2013b). Accijnsopbrengsten voor Statistical bulletin. Luxemburg: Bureau voor publicaties van de Europese alcohol. Brussel: Federale Overheidsdienst (FOD) Financiën. Data op Unie. http://www.emcdda.europa.eu/stats10 verzoek. European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA) (2012). Federale Overheidsdienst (FOD) Financiën (2014). Accijnsopbrengsten alco- Statistical bulletin 2012. Luxemburg: Bureau voor publicaties van de hol 2011-2014. Brussel: Federale Overheidsdienst (FOD) Financiën. Data Europese Unie. http://www.emcdda.europa.eu/stats12 op verzoek. Europese commissie (2010). EU citizens’ attitudes towards alcohol. Special Federale Overheidsdienst (FOD) Justitie (2009). Statistische gegevens in Eurobarometer 331. Brussel: Europese commissie. Geraadpleegd van zake veroordelingen 1996-2006. Brussel: Dienst voor het Strafrechtelijk http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_331_en.pdf Beleid, Statistisch Steunpunt. Data op verzoek. Eurostat (2010). Price levels for food, beverages and tobacco across the Federale Overheidsdienst (FOD) Justitie (2012). Kanspelcommissie. Activi- European market differ significantly. Comparative price levels in 37 teitenverslag 2011. Brussel: FOD Justitie. European countries for 2009. Statistics in Focus, 30/2010. Geraadpleegd Federale Overheidsdienst (FOD) Justitie (2014). Kansspelcommissie. Activi van http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_OFFPUB/KS-SF-10-030/ teitenverslag 2013. Brussel: FOD Justitie. EN/KS-SF-10-030-EN.PDF Federale overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedsel- Eurostat (2013). Comparative price levels for food, beverages and tobacco. keten en Leefmilieu (2012a). Minimale Psychiatrische Gegevens (MPG) Significant differences in price levels for food, beverages and tobacco 2009-2010. Brussel: FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedsel- across Europe in 2012. Statistics in focus 15/2013. Geraadpleegd van keten en Leefmilieu. Data op verzoek. http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Compara- Federale overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedsel- tive_price_levels_for_food,_beverages_and_tobacco#Food.2C_bevera- keten en Leefmilieu (2013). Minimale Klinische Gegevens (MPG) ges_and_tobacco 2006-2009. Brussel: FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedsel- Ewing, J.A. (1984). Detecting Alcoholism. The CAGE Questionnaire. JAMA, keten en Leefmilieu. Data op verzoek. 252(14), 1905-1907 Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid, Veiligheid van de VoedselFederale Overheidsdienst (FOD) Economie, KMO, Middenstand en Energie keten en Leefmilieu (2009a). Minimale Klinische Gegevens (MKG) 1999- (2007). De industriële productie in België 1994-2006. Leveringen in 2006. Brussel: FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en waarde en in hoeveelheid volgens de CPA en de Prodcom-lijst. Brussel: Leefmilieu. Data op verzoek. Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie. Data verkregen Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedsel op verzoek. keten en Leefmilieu (2008). Minimale Klinische Gegevens (MKG). Brussel: Federale Overheidsdienst (FOD) Economie, K.M.O., Middenstand en Energie FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. (2010). Structuur van de bevolking volgens leeftijd en geslacht: Vlaande- Geraadpleegd van https://portal.health.fgov.be/portal/page?_ ren. Brussel: FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie. Geraadpleegd pageid=56,512876&_dad=portal&_schema=PORTAL op 29 oktober, 2010, van http://statbel.fgov.be/nl/statistieken/cijfers Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedsel bevolking/structuur/leeftijdgeslacht/vlaanderen/index.jsp keten en Leefmilieu (2009). Minimale Psychiatrische Gegevens (MPG) Federale Overheidsdienst (FOD) Economie, K.M.O., Middenstand en Energie 1999-2006. Brussel: FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedsel- (2011b). Aantal actieve btw-plichtige ondernemingen 1994-2004. Brus- keten en Leefmilieu. Data op verzoek. sel: FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie. Data op verzoek. Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid, Veiligheid van de VoedselFederale Overheidsdienst (FOD) Economie, K.M.O., Middenstand en Energie keten en Leefmilieu (2010). Minimale Psychiatrische Gegevens (MPG). (2013). Aantal actieve btw-plichtige ondernemingen 2005-2012. Brussel: Brussel: FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leef- FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie. Data op verzoek. milieu. Geraadpleegd van http://www.health.belgium.be/eportal/Health- Federale Overheidsdienst (FOD) Economie, K.M.O., Middenstand en Energie care/Healthcarefacilities/Registrationsystems/MPD(MinimumPsychiatricData)/ (2013). Data over de industriële productie alcohol en medicatie 2006- index.htm 2012. (Prodcom). Brussel: FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedsel Energie. Data op verzoek. keten en Leefmilieu (2003). Handleiding voor de registratie van de Mini- Federale Overheidsdienst (FOD) Economie, K.M.O., Middenstand en Energie male Psychiatrische Gegevens (3de druk). Brussel: FOD Volksgezondheid, (2012). Huishoudbudgetonderzoek 2000-2010. Brussel: FOD Economie, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Geraadpleegd van http:// K.M.O., Middenstand en Energie. Data op verzoek. http://economie.fgov www.health.belgium.be/eportal/Healthcare/Healthcarefacilities/Regi be/nl/statistieken/gegevensinzameling/enquetes/huishoudbudget/ strationsystems/MPD(MinimumPsychiatricData)/Guidelines/index.htm Federale Overheidsdienst (FOD) Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Federale Politie (2010). Aantal geregistreerde feiten opgesplitst volgens type (2014). Huishoudbudgetonderzoek 2012. Brussel: FOD Economie, K.M.O., product voor de periode 2004-2009. Brussel: CGOP. Data op verzoek. Middenstand en Energie. Data op verzoek. http://economie.fgov.be/nl/ Federale Politie (2010). Activiteitenverslag van de federale politie 2009. modules/publications/statistiques/arbeidsmarkt_levensomstandigheden/ Brussel: Federale Politie. huishoudbudgetonderzoek_2012.jsp Federale Politie (2010). Gegevens over inbeslagnames. Brussel: Centrale Federale Overheidsdienst (FOD) Financiën (2011b). Accijnstarieven voor al- dienst drugs. Data op verzoek. cohol. Brussel: Federale Overheidsdienst (FOD) Financiën. Data op verzoek. Federale Politie (2012a). Activiteitenverslag van de federale politie 2011.
www.vad.be
3
FACTSHEET LITERATUURLIJST
Brussel: Federale Politie Federale Politie (2012b). Politiële criminaliteitsstatistiek België 2000-2011. Brussel: Federale politie. Geraadpleegd van http://www.polfed-fedpol. be/crim/crim_statistieken/2011_trim4/pdf/nationaal/rapport_2011_ trim4_nat_Belgie_nl.pdf Federale Politie (2012c). Politiële criminaliteitsstatistiek Vlaams Gewest 2000-2011. Brussel: Federale politie. Geraadpleegd van http://www. polfed-fedpol.be/crim/crim_statistieken/2011_trim4/pdf/gewest/rap port_2011_trim4_gew_Vlaams_Gewest_nl.pdf Federale Politie (2013a). Aantal geregistreerde feiten opgesplitst volgens type product voor de periode 2004-2011. Brussel: CGOP. Data op verzoek. Federale Politie (2013b). Aantal processen verbaal voor rijden onder invloed van alcohol of drugs. Brussel: Federale politie – dienst verkeer. Data op verzoek. Federale Politie (2013c). Wegpolitie stelt nog steeds meer snelheidsover- tredingen vast: 1,2 miljoen in 2012. Persbericht. 31 januari 2013. Brussel: Federale Politie. http://www.polfed-fedpol.be/presse/presse_detail_nl. php?recordID=2587 Federale Politie (2014). Alcoholcontroles federale politie. Brussel: Federale politie – dienst verkeer. Data op verzoek. Ferris, J., & Wynne, H. (2001). The Canadian Problem Gambling Index: Final Report. Ottawa: Canadian Centre on Substance Abuse (CCSA). Focant, N. (2013). Statistische analyse van verkeersongevallen 2011. Brussel: Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid – kenniscentrum voor de verkeersveiligheid. Focant, N. (2013b) Statistische analyse van de in 2012 geregistreerde ver- keersongevallen met doden of gewonden. Brussel: Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid – Kenniscentrum voor de Verkeersveiligheid. Focant, N. (2013c) Rijden onder invloed van alcohol data 2013. Brussel: Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid – Kenniscentrum voor de Verkeersveiligheid. Dat op verzoek. Fraeyman, J., & Van Hal, G. (2009). Registratie van druggebruikers via de parketten 2005-2007. Antwerpen: Universiteit Antwerpen. Data op verzoek. Hibell, B., Guttormsson, U., Ahlström, S., Balakireva, O., Bjarnason, T., Kok- kevi, A., & Kraus, L. (2009). The 2007 ESPAD Report. Substance Use Among Students in 35 European Countries. Stockholm: The Swedish Council for Information on Alcohol and Other Drugs (CAN). Geraadpleegd van http://www.vlaspad.be/docs/The_2007_ESPAD_report.pdf Hibell, B., Guttormsson, U., Ahlström, S., Balakireva, O., Bjarnason, T., Kok- kevi, A., & Kraus, L. (2012). The 2011 ESPAD Report. Substance Use Among Students in 36 European Countries. Stockholm: The Swedish Council for Information on Alcohol and Other Drugs (CAN). Geraadpleegd van http://www.espad.org/Uploads/ESPAD_reports/2011/The_2011_ ESPAD_Re-port_FULL_2012_10_29.pdf Hogeschool Gent (2014). ’s Werelds grootste drugsonderzoek: de Belgische resultaten. Persdossier. Gent: Hogeschool Gent. Geraadpleegd van http:// www.vad.be/media/1817500/140313-drugonderzoek.pdf Hoppenbrouwers, K., Guérin, C., Roelants, M., Van Leeuwen, K., & Desoete, A. (2011). Alcoholgebruik voor en tijdens de zwangerschap en in de periode van borstvoeding. Leuven: Steunpunt welzijn, volksgezondheid en gezin. Hublet, A., Vereecken, C., & Maes, L. (2008). Health behaviour in school aged children (HBSC) 1996-2006 - Vlaanderen. Gent: Universiteit Gent. Geraad pleegd van http://www.jongeren-en-gezondheid.ugent.be/ Joos, L., Glazemakers, I., & Dom, G. (2013.). Alcohol use and hazardous drinking among medical specialists. European Addiction Research, 19,
89-97. Kerssemakers, R., van Meerten, R., Noorlander, E., & Vervaeke, H. (red.) (2008). Drugs en alcohol. Gebruik, misbruik en verslaving. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. Kinable, H. (2010). VAD-leerlingenbevraging in het kader van een Drugbeleid Op School. Syntheserapport schooljaar 2008-2009. Brussel: VAD. Geraad pleegd van http://www.vad.be/media/121027/syntheserapport%20vadllb. pdf Kinable, H. (2011). VAD-leerlingenbevraging in het kader van een Drugbeleid Op School. Syntheserapport schooljaar 2009-2010. Brussel: VAD. Geraad pleegd van http://www.vad.be/media/844525/syntheserapport%20 2009-2010. Klein, A., De Cock, R., Rosas, O., Vangeel, J., Minotte, P., & Meerkerk, G-J. (2014). CLICK. Compulsive Computer use and Knowledge needs in Belgium: A multimethod approach. Brussel: Belspo. Lambrecht, P., & Andries, C. (2008). European Schoolsurvey Project on Alco hol and other Drugs-Flanders (ESPAD -2007). Eindrapport December 2008. Brussel: VUB; Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid. Data op verzoek. Lamkaddem, B., & Roelands, M. (red.) (2009). Belgian National Report on Drugs 2009. Brussels: Scientific Institute of Public Health Direction Public Health and Surveillance, Drugs Programme. Geraadpleegd van http:// www.iph.fgov.be/reitox/Publications/Belgian_National_Report_on_Drugs_2009. pdf Ledoux, Y. (2008). Nationale registratie van substitutiebehandelingen. NRSB. Jaarrapport 31 december 2007. Brussel: IFEB/IPhEB. Ledoux, Y., Brohée, J.-P., Lagrain, J., Spago, B., Vansnick, L., & Vermeire, L. (2010). Epidémiologie des traitements de substitution en Belgique années 2006 à 2009. Approches dynamiques descriptives et analytiques. Rapport final enregistrement national des traitements de substitution (ENTS). Brussel: IFEB/IPhEB. Leifman, H. (2001). Homogenisation in alcohol consumption in the European Union. Nordic studies on alcohol and drugs, 18 (English Supplement), 15-30. Lesieur, H. R., & Blume, S. B. (1987). The South Oaks Gambling Screen (SOGS): A new instrument for the identification of pathological gamblers. American Journal of Psychiatry, 144(9), 1184-1188. Lombaert, G. (2005). Risico- en protectieve factoren in verband met mid- delengebruik. Onderzoek bij 14- tot 18-jarige scholieren in de provincies West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Zeeland. Gent: De Sleutel, Dienst wetenschappelijk onderzoek. Lorains, F.K., Cowlishaw, S., & Thomas, S.A. (2011). Prevalence of comorbid disorders in problem and pathological gambling: systematic review and meta-analysis of population surveys. Addiction, 106, 490-498. Meesmann, U. & Boets, S. (2014) Handhaving en draagvlak voor maatregelen. Resultaten van de driejaarlijkse attitudemeting over verkeersveiligheid van het BIVV. Brussel: Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid – Ken niscentrum Verkeersveiligheid. Mendonck, K., Delbeke, J., Cautaers, A., & Van Menxel, G. (2009). CAW in beeld. Cijfers 2008. Berchem: Steunpunt Algemeen Welzijnswerk. Ge raadpleegd van http://www.steunpunt.be/_steunpunt/Documents/Dos siers/caw-in-beeld-cijfers2008-def.pdf Melis, S. (2013). VAD-leerlingenbevraging in het kader van een Drugbeleid Op School. Syntheserapport schooljaar 2010-2011. Brussel: VAD. Melis, S. (2013). VAD-leerlingenbevraging in het kader van een Drugbeleid Op School. Syntheserapport schooljaar 2011-2012. Brussel: VAD.
www.vad.be
4
FACTSHEET LITERATUURLIJST
Melis, S. (2014). VAD-leerlingenbevraging in het kader van een Drugbeleid Op School. Syntheserapport schooljaar 2012-2013. Brussel: VAD Minet, S., Mejias, S., Druine, C., Somers, W., Hoffman, E., Servais, L., De Smet, S., Delmarcelle, C., Joris, L., Patesson, R., & Steinberg, P. (2004). Gokken: ontspanning of verslaving. Enquête gokken en gokverslaving. Brussel: Rodin Stichting. Möbius, D. (2009). Dossier alcohol. Brussel: VAD. Geraadpleegd van http:// www.vad.be/alcohol-en-andere-drugs/info-drugs/productinfodossiers/ alcohol.aspx Naessens, P. (2013). Evaluation de la situation en général. Les jeux de hasard en ligne. Brussel: Kansspelcommissie. Presentatie op studietweedaagse “evaluatie van de nieuwe wet op de kansspelen” van 30-31 oktober 2013 te Brussel. Geraadpleegd van http://www.gamingcommission.be/open cms/export/sites/default/jhksweb_nl/documents/D1_02_Peter_Naessens. pdf Nationale Bank Van België (NBB) (2011). Statistieken van de buitenlandse handel. Brussel: Nationale Bank Van België. Data verkregen op verzoek Nationale Loterij (2012). Financieel verslag 2011. Brussel: Nationale loterij. Nationale Loterij (2014). Financieel verslag 2013. Brussel: Nationale loterij. Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (2001). Beknopte handleiding bij de diagnostische criteria van de DSM-IV-TR. Lisse: Swets & Zeitlinger BV Publishers. Pacolet, J., Degreef, T., & Bouten, R. (2003). Sociale kosten-batenanalyse van alcoholgebruik en -misbruik in België. Leuven: Katholieke universiteit Leuven, Hoger instituut voor de arbeid. Pharma.be (2014). De Belgische geneesmiddelenmarkt. Brussel: Pharma.be. Gedownload van http://www.pharma.be/assets/fles/2178/2178_13036 1752249026000.pdf Plasschaert, S., Ameye, L., De Clercq, T., Walckiers, D., Sartor, F., Micalessi, I., Jossels, G., Todts, S., Goubau, P., Plum, J., Vranckx, R., & Van Oyen, H. (2005). Study on HCV, HBV and HIV seroprevalence in a sample of drug users in contact with treatment centres or in prisons in Belgium, 2004 2005. Brussel: WIV. Geraadpleegd van http://www.iph.fgov.be/Reports. asp?Lang=NL&ReportID=2763 Plettinckx, E., Antoine, J., Bollaerts, K., Blanckaert, P., & Van Bussel, J. (2011). Belgian national report on drugs 2012. Brussel: OD Public Health and Surveillance, Scientific Institute of Public Health. Rehm, J., Shield, K.D., Rehm, M.X., Gmel, G., & Frick, U. (2012). Alcohol consumption, alcohol dependence and attributable burden of disease in Europe: Potential gains from effective interventions for alcohol dependence. Toronto: Centre for Addiction and Mental Health. Rehm, J., Zatonski, W., Taylor, B., & Anderson, P. (2011). Epidemiology and alcohol policy in Europe. Addiction, 106 (suppl.1), 11-19. Riguelle, F., & Dupont, E. (2012). Nationale gedragsmeting “Rijden onder invloed van alcohol” 2009. Brussel: Belgisch Instituut voor de Verkeers veiligheid - Kenniscentrum Verkeersveiligheid. Riguelle, F. (2014). Drinken we te veel als we rijden ? Nationale gedragsme- ting “Rijden onder invloed van alcohol” 2012. Brussel: Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid – Kenniscentrum Verkeersveiligheid. Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV) (2001). De reva lidatie van verslaafden 1980-1999. Brussel: RIZIV, INAMI. Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV) (2013). Farma- ceutische kengetallen farmaceutische verstrekkingen ambulante praktijk. 2012. Brussel: RIZIV - comité voor de evaluatie van de medische praktijk inzake geneesmiddelen. Room, R., & Mäkelä, K. (2000). Typologies of the Cultural Position of Drinking. Journal of Studies on Alcohol, 61, 475-483. Rosiers, J. (2010). Kwantitatief luik uitgaansonderzoek 2009. Brussel: VAD. Geraadpleegd van http://www.vad.be/media/474471/pw_trendonder-
zoek_09.pdf Rosiers, J. (2013). Uitgaansonderzoek 2012. Brussel: VAD. Geraadpleegd van http://www.vad.be/media/474471/vad%20uitgaansonderzoek%20rap- port%202012.pdf Rosiers, J., Hublet, A., Van Damme, J., Maes, L., & Van Hal, G. (red.) (2011). In hogere sferen? Volume 2. Een onderzoek naar het middelengebruik bij Vlaamse studenten. Antwerpen: Universiteit Antwerpen. Rosiers, J., Van Damme, J., Hublet, A., Van Hal, G., Sisk, M., Si Mhand, Y, & Maes, L. (2014) In hogere sferen? Volume3. Een onderzoek naar het middelengebruik bij Vlaamse studenten. Brussel: VAD. Geraadpleegd van http://www.vad.be/materiaal/dossiers/in-hogere-sferen-volume-3. axpx?from=1110. Sasse, A. (2009). Overdrachtswijzen bij HIV-geïnfecteerden 1997-2007, volgens regio. Brussel: WIV. Data op verzoek. Sasse, A., Defraye, A., Buziarsist, J., & Van Beckhoven, D. (2009). Epidemio logie van AIDS en HIV-infectie in België. Toestand op 31 december 2008. Brussel: Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid, afdeling epidemio logie. Scheers, M., Verstraete, A., Adriaensen, M., Raes, E., & Tant, M. (2006). Rijden onder invloed van psychoactieve stoffen: literatuurstudie en evaluatie van het handhavingsbeleid. Gent: Academia Press. Shield, K.D., Kehoe, T., Gmel, G., Rehm, M.X., & Rehm, J. (2012). Societal burden of alcohol. In P. Anderson, L. Moller, & G. Galea (eds.), Alcohol in the European Union. Consumption, harm and policy approaches (pp.10 28). Copenhagen: WHO Regional Office for Europe. Steunpunt Algemeen Welzijnswerk (2012). Registratiegegevens 2004-2011. Antwerpen: Steunpunt Algemeen Welzijnswerk. Data op verzoek. Stichting farmaceutische kengetallen (SFK) (2013). Data en feiten 2013. Den Haag: SFK. Stucki, S., & Rihs-Middel, M. (2007). Prevalence of Adult Problem and Patho logical Gamling between 2000 and 2005: An Update. Journal of Gambling Studies, 23, 245-257. Surmont, T. (2007). Het profiel van coffeeshopbezoekers in Terneuzen. In B. De Ruyver, & T. Surmont (red.), Grensoverschrijdend drugstoerisme. Nieuwe uitdagingen voor de Euregio’s (pp. 54-88). Antwerpen-Apeldoorn: Maklu. SWOV (2011). SWOV-Factsheet Rijden onder invloed van alcohol. Leidschen dam: SWOV. Symoens, S., Colman, C., Pasteels, I., & Bracke, P. (2011). Welbevinden van (ex-)partners en kinderen. In D. Mortelmans, I., Pasteels, P., Bracke, K., Matthijs, J., Van Bavel, C., Van Peer, (red.), Scheiding in Vlaanderen (pp.237-265). Leuven: Acco. Taylor, C., & Griffiths, P. (2005). Sampling Issues in Drug Epidemiology. In Sloboda, Z. (red.). Epidemiology of drug abuse (pp. 79-98). New York: Springer. The Gallup Organization (2011). Youth Attitudes on Drugs. Flash Eurobaro meter 330. Brussel: The Gallup Organization. Thienpont, J., & Van Deun, P. (2009). Cijfergegevens 2006 en 2007. Vlaamse Vereniging van Behandelingscentra in de Verslaafdenzorg. Kortrijk/Ga vere: VVBV. Todts, S., Glibert, P., Van Malderen, S., Van Huyck, C., Saliez, V., & Hogge, M. (2008). Druggebruik in Belgische gevangenissen. Monitoring van gezond heidsrisico’s 2008. Brussel: Federale Overheidsdienst Justitie, Modus Vivendi. Van Cauwenberge, I. (2014). Kansspelen. Presentatie op VAD-vorming “Gokken: mogelijkheden en aanpak binnen hulpverlening en preventie” van 14/11/2014. Brussel: VAD. Van Deun, P. (2009). 20 jaar registratie drugshulpverlening 1988-2007. Puurs: Unibook.com.
www.vad.be
5
FACTSHEET LITERATUURLIJST
Van Deun, P. (2012a). Registratiegegevens Drugshulpverlening 2008, 2009, 2010. Gent: VVBV. Van Deun, P. (2012b). Registratiegegevens Drugshulpverlening 2008, 2009, 2010. Gent: VVBV. Extra data op verzoek. Van Hal, G., Van Damme, P., & Van Cauwenberghe, K. (2005). Vijftien jaar registratie van geverbaliseerde druggebruikers in Vlaanderen en Brussel: 1990-2004. ESOC-publicatie nr. 42. Antwerpen: Universiteit Antwerpen. Van Havere, T. (2008). Kwantitatief en kwalitatief uitgaansonderzoek. 2006 & 2007. Brussel: VAD. Geraadpleegd van http://www.vad.be/media/17383/ pw_trendonderzoek%20rapport08.pdf Vancayseele, N., Van Landschoot, R., Portzky, G., & Van Heeringen, C. (2014). De epidemiologie van suïcidepogingen in Vlaanderen. Jaarverslag 2013. Gent: Universiteit Gent, eenheid voor zelfmoordonderzoek. Vander Stichele, R., Van De Voorde, C., Elseviers, M. Verrue, C., Soenen, K., Smet, M., Petrovic, M., Chevalier, P., De Floor, T., Mehuys, E., Somers, A., Gobert, M., De Falleur, M., Bauwens, M., Christiaens, Th., Spinewine, A., Devriese, S. & Ramaekers, D. (2006). Geneesmiddelengebruik in de Belgische rusthuizen en rust- en verzorgingstehuizen. KCE reports vol. 47A. Brussel: KCE. Vanneste, C., Goedseels, E., & Detry, I. (2007). Onderzoek met betrekking tot de productie en wetenschappelijke exploitatie van cijfergegevens aan gaande jeugddelinquentie en jeugdbescherming. Eerste onderzoeksrap port. Analyse van de instroom op de jeugdparketten voor het jaar 2005. Brussel: NICC. Van Malderen, S., Pauwels, L., Walthoff-Borm, C., Glibert, P., & Todts, S. (2012). Druggebruik in Belgische gevangenissen. Monitoring van gezondheids risico’s 2010. Brussel: Federale Overheidsdienst Justitie. Vereniging voor Alcohol- en andere Drugproblemen (VAD) (2010). Probleem gebruik in de Belgische werkcontext. Brussel: VAD. Geraadpleegd van http://www.qado.be/grote-organisaties/probleemgebruik/feiten-en-cijfers/ probleemgebruik-in-de-belgische-werkcontext.aspx Vereniging voor Alcohol- en andere Drugproblemen (VAD) (2012). Wetgeving over gokken. Brussel: VAD. Geraadpleegd van http://www.vad.be/alcohol en-andere-drugs/wetgeving/gokken.aspx Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid (2008a). Registratie Arcade 2003 2007. Brussel: Vlaams Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, Agentschap Zorg en Gezondheid. Data op verzoek. Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid (2008b). Databestand Minimale Klinische Gegevens. Brussel: Vlaams Ministerie van Welzijn, Volksgezond heid en Gezin, Agentschap Zorg en Gezondheid. Geraadpleegd van http:// www.zorg-en-gezondheid.be/data_mkg.aspx Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid (2009). Minimale Klinische Gegevens 2002-2006 Vlaanderen, opnames via spoed. Brussel: Vlaams Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, Agentschap Zorg en Gezondheid. Data op verzoek. Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid (2012). EPD registratiegegevens CGG 2008-2011. Brussel: Vlaams Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, Agentschap Zorg en Gezondheid. Data op verzoek. Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid (2012). Statistiek van de doodsoor zaken 2000-2010. Brussel: Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid. Geraadpleegd van http://www.zorg-en-gezondheid.be/ Cijfers/Sterftecijfers/Statistiek-van-de-doodsoorzaken/ Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid (2014). Statistiek van de doods-
oorzaken 2000-2012. Brussel: Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid. Geraadpleegd van http://www.zorg-en-gezondheid.be/Cijfers/Sterftecij- fers/Statistiek-van-de-doodsoorzaken/ Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid (2010c). Databestand: Arcade-re gistratie CGG. Brussel: Vlaams Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, Agentschap Zorg en Gezondheid. Geraadpleegd van http://www. zorg-en-gezondheid.be/Cijfers/Over-deze-cijfers/Databestand--Arcade registratie-CGG/ Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid (2010d). Databestand: EPD - regis tratie CGG. Brussel: Vlaams Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, Agentschap Zorg en Gezondheid. Geraadpleegd van http://www. zorg-en-gezondheid.be/Cijfers/Over-deze-cijfers/Databestand--EPD -registratie-CGG/ Vriesacker, B., & Van Hal, G. (2010). Registratie van druggebruikers via de parketten 2008. Antwerpen: Universiteit Antwerpen. Data op verzoek. Vriesacker, B., & Van Hal, G. (2013). Registratie van druggebruikers via de parketten 2009. Antwerpen: Universiteit Antwerpen. Data op verzoek. Vrije Universiteit Brussel (2010). VLAams SchoolonderzoeksProject naar Al cohol and andere Drugs. Brussel: Vrije Universiteit Brussel. Geraadpleegd van http://www.vlaspad.be/vlaspad/vlaspad.php Wardle, H., Moody, a., Spence, S., Orford, J., Volberg, R., Jotangia, D., Griffiths, M., Hussey, D., & Dobbie, F. (2011). British Gambling Prevalence Survey 2010. Londen: National Centre for Social Research. Geraadpleegd van http://www.gamblingcommission.gov.uk/PDF/British%20Gambling%20 Prevalence%20Survey%202010.pdf Wauters, M. (2009). Dossier smartdrugs. Brussel: VAD. Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (2011). Gecorrigeerde cijfers over de zuiverheid van illegale middelen. Data op verzoek. Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (2013a). TDI-registratie 2011. Brussel: WIV. Data op verzoek. Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (2013b). Belgian treatment Demand Indicator register. Frequently asked questions. Brussel: WIV. Geraadpleegd van https://workspaces.wiv-isp.be/tdi/Frequently%20 Asked%20Questions/Wanneer%20dienen%20de%20TDI-gegevens%20 van%20iemand%20worden%20geregistreerd.aspx World Health Organization (WHO) (2009). Global health risks: mortality and burden of disease attributable to selected major risks. Geneva: WHO. Geraadpleegd van http://www.who.int/healthinfo/global_burden_disease/ GlobalHealthRisks_report_full.pdf World Health Organization (WHO) (2011a). Global Information System on Alcohol and Health (GISAH). Geneva: WHO. Geraadpleegd van http://apps. who.int/ghodata/?theme=GISAH World Health Organization (WHO) (2011b). Global Status Report on Alcohol and Health. Geneva: WHO. Geraadpleegd van http://www.who.int/subs tance abuse/publications/global_alcohol_report/en/ World Health Organization (WHO) (2014). Global status Report on Alcohol and Health 2014. Geneva: WHO. Willemen, R. (2006). Dossier gokken. Brussel: VAD, Hasselt: CAD Limburg. Geraadpleegd van http://www.vad.be/materiaal/dossiers/gokken. aspx?from=1087 Willemen, R. & Maes, F. (2014). Gokken: mogelijkheden en aanpak binnen hulpverlening en preventie. Presentatie op VAD-vorming van 14 novem- ber 2014.
www.vad.be
6