YARDEN LITERATUURLIJST Doelgroep Kinderen 8-12 jaar Ik krijg tranen in mijn ogen als ik aan je denk (doelgroep 6-12 jaar) Een belangrijk boek over rouwverwerking voor en door kinderen. Schrijfster Ineke van Essen heeft dertig kinderen van verschillende leeftijden geïnterviewd, die heel openhartig vertellen hoe zij omgaan met de dood van hun vader of moeder. Ondanks het verdrietige onderwerp, laat het boek in de eerste plaats de veerkracht en creativiteit van kinderen zien. Een belangrijke boodschap die kinderen volwassenen meegeven is dat ze niet willen dat volwassenen hun verdriet 'oplossen'. Ze willen evenals volwassenen rouwen, maar wel op hun eigen manier. Auteur Ineke van Essen Illustrator J. Bertrams ISBN109062493742 ISBN139789062493746 Indicatie verkoopprijs Bol.com € 16,95 Een kist vol schatten (doelgroep vanaf 8 jaar) Dax heeft te horen gekregen dat zijn opa binnenkort dood zal gaan. Samen met hem timmert hij een schatkist, waarin hij veel herinneringen aan zijn opa kan gaan bewaren. Het vullen van de kist bezorgt Dax en zijn opa vele leuke laatste momenten. Makkelijk leesbaar verhaal (AVI-M5), met emotionele, verdrietige, maar ook confronterende passages. De auteur heeft geprobeerd om door de ogen van een kind een (naderend) afscheid van een dierbaar persoon neer te zetten. Het gaat om het gehele proces en niet de vragen rondom de dood en daarna. Ook de luchtigheid en het relativisme van een kind komen goed uit de verf. De illustraties, soms paginagroot en uitgevoerd in zwart-wit, versterken de sfeer. Een boek dat zeker om speciale aandacht vraagt, maar ook met begeleiding zal moeten worden gelezen. Deel uit de serie 'Boekbende'. Vanaf ca. 8 jaar. Auteur B. Bartels Illustrator M. van de Beek ISBN109027674167 ISBN139789027674166 Indicatie verkoopprijs Bol.com € 10,95 King (doelgroep vanaf 8 jaar) In de zomervakantie heeft Jojjo met zijn vrienden een mooie hut gebouwd in het bos. Maar nu Jojjo deze morgen heeft gehoord dat zijn Ierse wolfshond ongeneeslijk ziek is, kan het hem allemaal niets meer schelen. Om King erger lijden te besparen zal de dierenarts hem een spuitje geven. Jojjo loopt met King van huis weg en wil met de hond in de hut gaan wonen. De vrienden willen de hond nog een laatste, fijne dag bezorgen met een bezoek aan een pretpark, het eten van een hamburgermaaltijd en King laten spelen met zijn vriendinnetje, een witte poedel.
Na deze feestdag sterft de hond nog diezelfde nacht. Dit korte verhaal wordt verteld op een relativerende toon met humor, waarin over de dood van een dierbaar huisdier wordt verteld. Met allerlei slimmigheidjes weten de jongens hun doel te bereiken. Zo mag King als geleidehond van een jongen, die speelt dat hij blind is, het pretpark binnen. Volwassenen spelen in het verhaal nauwelijks een rol. De tekst is gezet in een duidelijke letter, met tussen de regels veel interlinie. Met zwart-witpentekeningen van een magere hond; op het blauwachtige omslag een grappige schildering van King. Een goed verhaal om bij het thema rouwverwerking te gebruiken. Vanaf ca. 8 jaar. Auteur Ulf Stark Illustrator Ulf Crona ISBN109056370588 ISBN139789056370589 Indicatie verkoopprijs Bol.com 7,50 Zonder jou, ik weet niet wat ik weten moet (doelgroep 8-12 jaar) Als iemand doodgaat om wie je veel geeft, heb je heel veel vragen. Wat is dood eigenlijk en wat gebeurt er met het lichaam? Wat doen ze precies als ze iemand gaan cremeren? Antwoorden op deze en andere vragen vind je in dit boekje. Auteur Riet Fiddelaers-Jaspers ISBN109025955746 ISBN139789025955748 Indicatie verkoopprijs Bol.com € 11,90 Weg van mij (doelgroep 8-12 jaar) Er is iemand doodgegaan die je goed kent. Misschien gaat het om je vader of moeder, je broer, zus of iemand ander uit jouw familie. Als deze persoon zelf een einde heeft gemaakt aan zijn of haar leven, dan kan dat voor jou extra moeilijk zijn. Als je je naar voelt, lucht het op om er met iemand over te praten. Maar het is soms moeilijk om er woorden voor te vinden. Met dit werkboek willen we jou helpen er op je eigen manier mee bezig te zijn. Sommige opdrachten zul je fijn vinden om te doen, dus jij mag zelf weten wat je ermee doet. Later, als je ouder bent vind je het misschien fijn om na te lezen wat je nu opschrijft. Je mag ook zelf weten of je het boek aan iemand wilt laten zien. Weten van kinderen dan een boek als dit het soms gemakkelijker maakt om er met iemand over te praten. Het kan je helpen om met je verdriet aan de slag te gaan. Auteur Riet Fiddelaers-Jaspers Co-auteur M. van 't Erve ISBN109025956750 ISBN139789025956752 Indicatie verkoopprijs Bol.com € 15,90
Zonder jou. Als jij er niet meer bent (doelgroep 8-12 jaar) Het vierkante boekje is bedoeld als hulpmiddel bij rouwverwerking voor jonge kinderen bij ziekte en dood van een van de ouders in het gezin. In negen korte hoofdstukken komen verschillende aspecten aan de orde, zoals "Hoe moet het nu verder?", "Mag ik nog plezier maken?", "Is het misschien mijn schuld dat mama zo ziek is?" en "Wat kan ik voor papa of mama doen?". Serieus wordt op al deze zaken ingegaan. Aan kinderen wordt de gelegenheid gegeven om hun wensen en gevoelens kenbaar te maken o.a. door ze op te schrijven. Het boekje kan dan de 8- tot 12-jarige zelf in handen worden gegeven. Voorlezen kan al op jongere leeftijd. Nog beter is het de gedachten en gevoelens voor een kind in contact met een volwassene te verwoorden. In het boekje wordt het kind wel aangespoord om met een volwassene te praten. Het blijft echter de vraag of het kind dat uit zichzelf zal doen. Volwassenen uit de omgeving van het kind zouden daarom het boekje kunnen gebruiken om samen met het kind inzicht en begrip te verwerven voor alles wat er in het jonge kind om kan gaan als het met ziekte en dood wordt geconfronteerd. Met onder meer verwijzing naar websites, boeken en tips voor ouders en kinderen. In dezelfde opzet is verschenen 'Ik weet niet wat ik weten moet'* over rouwverwerking in het algemeen. Auteur Riet Fiddelaers-Jaspers ISBN109025955819 ISBN139789025955816 Indicatie verkoopprijs Bol.com €11,90 Zonder jou. Ik weet niet wat ik weten moet (doelgroep 8-12 jaar) Vierkant informatieboekje voor kinderen waarin vragen worden beantwoord over het thema doodgaan. Op een lieve, vertellende, maar ook feitelijk informerende manier wordt kinderen het verhaal verteld over doodgaan, dood zijn, gewoonten en gebruiken bij een sterfgeval, afscheid nemen, wat kun je als kind op betekenisvolle wijze zelf doen in het licht van afscheid nemen, een afscheidsdienst vormgeven, begraven en cremeren, verdrietig zijn en blijven herinneren. Naast de vertelling kent het boekje ook een alfabetisch verklarende woordenlijst, een verwijzing naar websites en boeken (kinderliteratuur) over doodgaan en informatie voor ouders en begeleiders van rouwende kinderen. De tekst is helder en begrijpelijk en wordt afgewisseld met rustige, zachte zwart-witillustraties (ecoline, inkt). De praktische informatie is bestemd voor kinderen van ca. 8 tot en met 12 jaar. Al naar gelang de leesvaardigheid van het kind of de emotie van het moment kan dit boekje zelf gelezen worden, kan eruit voorgelezen worden of over de inhoud verteld worden. De uitgave is heel bruikbaar in voorkomende situaties thuis en op school, om voor kinderen tot steun te zijn bij alles wat ze willen weten over het vaak zo beladen thema doodgaan. De auteur is bekend als auteur op het gebied van kinderen en rouw. Auteur Riet Fiddelaers-Jaspers ISBN109025955746 ISBN139789025955748 Indicatie verkoopprijs Bol.com € 11,90
Ik ga dood! Wat nu? (doelgroep 9-15 jaar) Dit boek is geschreven voor kinderen en jongeren vanaf een jaar of 9 tot en met een jaar of 15 die stervende zijn. Het is te typeren als een echt werkboek. Het boek kan ook gebruikt worden voor kinderen die buiten deze leeftijdsgroep vallen, afhankelijk van het leesniveau. Dit boek heeft als doel het stervende kind een mogelijkheid te geven om zijn/haar emoties, vragen en behoeften te uiten. "Ik ga dood! Wat nu?" kan enerzijds de opening zijn naar een gesprek met het kind, anderzijds kan het boek dienst doen voor kinderen die het lastig vinden om zich te uiten. Tekenen, kleuren en schrijven kunnen als uitingsvormen dienen voor kinderen die praten moeilijk vinden. Auteur Plasmans Illustrator Stephanie Rammeloo ISBN10907346076X ISBN139789073460768 Indicatie verkoopprijs Bol.com € 30,00 Virenzo en ik (doelgroep 10-12 jaar) Jan en Virenzo zijn heel verschillend, maar toch zijn ze dikke vrienden. Virenzo is een grappenmaker. Hij is een kampioen met dammen en hij durft bijna alles. Jan twijfelt vaak aan zichzelf. Als de juf hem voor het bord roept is zijn hoofd plotseling helemaal leeg en weet hij niks meer. Jan en Virenzo zijn allebei lid van de zeilclub. Meestal varen ze in dezelfde boot. Maar op een dag krijgen ze ruzie en de volgende ochtend vertrekken ze niet samen naar de club. Virenzo is er eerder en hij stapt alvast met een paar anderen in een boot. Het waait heel hard en de boot slaat om. Als Virenzo niet direct gevonden wordt, maakt Jan zich grote zorgen. Waar is Virenzo? Ze moeten het toch nog goedmaken? Auteur Mireille Geus ISBN109056374877 ISBN139789056374877 Indicatie verkoopprijs Bol.com € 11,95 Rabarber (doelgroep 10-12 jaar) Sara had het niet verwacht. Dat mamma opnieuw kanker heeft, begint na vier maanden te wennen. Iedereen in huis doet weer de alledaagse dingen. Even lijkt het goed te gaan maar mama moet toch weer naar het ziekenhuis en komt dan thuis om dood te gaan. Sara kan zich moeilijk concentreren op school, haar oudere zus Jessie vlucht haar kamer in en Raoul denkt dat mama doodgaat omdat hij nooit met afdrogen wou helpen. Ton Honig schreef met Rabarber een roman voor kinderen over verlies en afscheid. Ton Honig begeleidt kinderen die hun vader of moeder hebben verloren. In Rabarber heeft hij veel van zijn ervaringen kunnen opschrijven. Pappa maakt een kist in de vorm van een schip, omdat mama zo van water hield. Hij werkt er twee dagen van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat aan. 'Het is wel veel werk maar het is het laatste wat ik voor haar kan doen,' zegt papa. 'Ik baal ervan dat mama niet meer van die verbouwde keuken kan genieten. Jullie mogen de kist beschilderen.
Raoul gaat meteen enthousiast aan de slag. Sara vraagt of haar vriendinnen mogen helpen. Het mag van pappa. Alleen Jessie wil niet meedoen. Die voelt zich te groot om te schilderen. Ik werk aan een gedicht voor de begrafenis. Auteur Ton Honig ISBN109085605466 ISBN139789085605461 Indicatie verkoopprijs Bol.com € 12,90 Als je dit leest, ben ik dood (doelgroep 10-12 jaar) Sam is elf en weet dat hij zal doodgaan aan leukemie. Op 4 januari begint hij op advies van zijn lerares aan een boek waarin hij de laatste maanden van zijn leven beschrijft. Sam houdt erg van lijstjes; in zijn boek houdt hij lijstjes met feiten en wensen bij. Ook stelt hij daarin vragen waar niemand ooit antwoord op geeft, zoals: Hoe weet je dat je dood bent? Doet doodgaan pijn? Sam gaat op onderzoek uit om de antwoorden te vinden. In het ziekenhuis raakt Sam bevriend met zijn 'ervaren' en relativerende lotgenoot Felix, die hem helpt zijn wensenlijst te realiseren. Zo helpt Felix hem bij de dingen die een tiener gedaan moet hebben: kersenbrandewijn drinken, sigaretten roken en zoenen met een vriendin (Felix' nichtje). Maar het plezier is eindig, want algauw overlijdt Felix. Sams wensen zijn nog niet allemaal verwezenlijkt... Auteur S. Nicholls Illustrator Napoli, F. , Wilson, F. , N. Catlow ISBN109026123604 ISBN139789026123603 Indicatie verkoopprijs Bol.com € 14,95 Ceremonies en feesten: de dood (doelgroep vanaf 10 jaar) Belangrijke ceremonies en feesten staan in deze serie centraal. Deze gebeurtenissen worden vanuit de verschillende wereldreligies (het boeddhisme, het christendom, het hindoeïsme, de islam, het jodendom en de sikh-religie) belicht en de religieuze gebruiken worden uitgelegd. Ceremonies en feesten sluit aan op de succesvolle serie Wat weten we over wereldreligies. In dit boek lees je wat volgens de zes grootste religies van de wereld moet gebeuren nadat een van hun gemeenschapsleden is overleden. Hindoes geloven dat de dood het begin is van een nieuw leven, joden blijven thuis na het sterven van een familielid en moslims geloven dat zij een engel zullen ontmoeten na hun overlijden. Bijzondere gebeurtenissen worden door ooggetuigen naverteld en citaten uit oude religieuze teksten tonen je de herkomst van belangrijke ceremonies. Auteur L. Broadbent , Denise Chaplin Co-auteur L. Broadbent Redactie Eveline Deul ISBN109068329847 ISBN139789068329841 Indicatie verkoopprijs Bol.com € 11,40
MIST (doelgroep vanaf 12 jaar) Sjaloom-te-paard-serie. Sanne en Mark zijn verliefd op elkaar, maar buiten de groep op de manege waar ze elkaar ontmoet hebben weet niemand ervan. Als Mark bij een verkeersongeluk om het leven komt wordt Sannes verdriet nog eens versterkt doordat ze er met niemand uit haar directe omgeving over kan praten; niemand wist er immers iets van. In de weken erna nemen thuis de spanningen tussen haar en haar ouders toe doordat ze niet weten wat er in haar omgaat. Als ze op een dag toch weer naar de manege toe gaat, wordt uitgerekend die dag Marks paard teruggebracht. Hoewel ze bang is dat dat haar te veel wordt, leidt het juist tot gebeurtenissen die haar helpen het verlies te verwerken. Een mooie en ontroerende jeugdroman: Greet Beukenkamp op haar best. Auteur Greet Beukenkamp ISBN 9062493548 Indicatie verkoopprijs € 11,95 (Sjaloom) Ik heet Olivia en daar kan ik ook niets aan doen (doelgroep vanaf 10 jaar) Dit is het grootste probleem: mijn moeder is dood. Dit is het een na grootste probleem: mijn vader weet het even niet zo goed. Dat mag natuurlijk best, maar er komt wel veel rommel van. Die moet ik steeds opruimen en ik ben nog maar tien. Verder zijn er kleinere problemen: De boot is klein. We hebben weinig geld. Mijn vader is barbier en geen gewone kapper die ook vrouwen kan, dus heeft hij maar de helft van de wereldbevolking als klandizie. Gelukkig zijn hier best veel mannen die zich het liefst de hele dag laten scheren en knippen. Tenminste, dat zegt mijn vader. Dan is er nog het nieuwste probleem dat klein begon maar steeds groter wordt: mijn moeder is gecremeerd en ze zouden de as nasturen, maar ze kunnen ons denk ik niet vinden. Omdat mijn vader het even niet zo goed weet. Omdat ik nog maar tien ben. We zijn op doorreis," zegt de vader van Olivia. Maar wat is een doorreis als je niet van je plek komt? Op een boot nota bene, gestrand in de tuin van een kapsalon? Het is maar voor tijdelijk, weet Olivia, zolang haar vader het even niet zo goed weet. Maar hoe kom je weg van een boot in de tuin? Zonder moeder, maar met veel herinneringen en een compleet veranderd leven? Vroegwijs, kwetsbaar maar ook sterk en grappig: Olivia zal het hart van iedere lezer stelen. Auteur Jowi Schmitz ISBN 9789047703495 Indicatie verkoopprijs Bol.com € 14,95