Literatuur. Birk DE, et al. Collagen fibrillogenesis in situ. Discontinuous

Literatuur

Hoofdstuk 2 Alberts B, Bray D. Molecular biology of the cell. New York: Garland Science, 1983, p. 585. Alberts B, et al. Molecular biology of the cell. 4th ed. New York: Garland Science, 2002. Bloom W, Fawcett DW. A textbook of histology. 6: Connective tissue proper. Philadelphia: Saunders, 1975. Birk DE, et al. Collagen fibrillogenesis in situ. Discontinuous assembly in extracellular compartments In: Fleischmajer R, Olsen BR, Ku¨hn K, editors. Structure, molecular biology, and pathology of collagen. Annals of the New York Academy of Science 1990;580. Brils HJM, et al. Wie funktioniert Kollagen Typ I. Teil I Grundlagen. Krankengymnastik 1999;51: 1370-8. Brils HJM, et al. Wie funktioniert Kollagen Typ I. Teil II Ein Beispiel zur Kollagensynthese. Krankengymnastik 1999;51:1552-9. Egmond DL, Schuitemaker R. Extremiteiten – Manuele therapie in enge en ruime zin, figuur 1.10. Bohn Stafleu van Loghum, 2006. Ettema AM. Carpal Tunnel Syndrome: The Role of the Subsynovial Connective Tissue. Thesis, 2007. Fleischmajer R, Olsen BR, Ku¨hn K, editors. Structure, molecular biology, and pathology of collagen. Annals of the New York Academy of Science 1990;580. Gregoire L. Functionele anatomie van de mens. Leiden: Spruyt, Mantgem en De Does, 1990. Guimberteau JC. Introduction to the knowledge of the subcutaneous sliding system in humans. Annales de Chirurgie Plastique Esthetique 2005; 50:19-34. Hall DA. The ageing of connective tissue. Londen: Academic Press, 1976. Heine H. Lehrbuch der biologischen Medizin. Grundlagen und Systematik. Stuttgart: Hippokrates Verlag, 1991.

Hooghwinkel GJM. Humane Biochemie. Utrecht: Bunge, 1990. Horwitz AF. Integrins and Health. Scient Amer 1997;May:68-75. Ingber DE. The Architecture of Life. Scient Amer 1998;January:48-57. Junqueira JC, Carneiro J, Kelley RO. Functionele histologie. 8e dr. Maarssen: Elsevier, 2000. Kapetanos G. The effects of local corticosteroids on the healing and biochemical properties of the partially injured tendon. Clin Orth 1982;163:1717. Krause J, Liechtenstein C. Die Vision des Richard Buckminster-Fuller. Design als Kunst einer Wissenschaft. Zu¨rich: Mu¨ller, 1999. Leadbetter WB, Buckwalter JA, Gordon SL, editors. Sports-induced inflammation. Park Ridge Illinois: American Academy of Orthopaedic Surgeons, 1990. Leijnse JNAL. Finger exercises with anatomical constraints. Proefschrift. Erasmus Universiteit Rotterdam, 1995. Lohman AHM. Vorm en beweging, 11e druk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2008. Martines-Hernandez A. Repair, regeneration and fibrosis. In: Rubin E, Farber JL. Pathology, 2nd ed. Philadelphia: Lippincott Comp, 1994. Meulen JC van der. Wondgenezing. In: Boer J de, et al., redactie. Leerboek chirurgie. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum, 1993. Miedema M. Cytoplasmatic linker proteins. Keeping in shape by regulating the cytoskeleton. Proefschrift. Erasmus Universiteit Rotterdam, 2007. Montagna W, Parakkal PF. The structure and function of skin. London: Academic Press, 1974. Park S. Motility and Local Viscoelasticity of Fibroblasts. Biophysical Journal dec. 2005 (internet). Pollard TD, Earnshaw WC. Cell biology. Saunders / Elsevier Science USA, 2004.

J.J. de Morree, Dynamiek van het menselijk bindweefsel, DOI 10.1007/978-90-313-6584-5, © 2008 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij

276

Dynamiek van het menselijk bindweefsel

Rubin E, Farber JL. Pathology, 3rd ed. Lippincott, Williams &Wilkins, 1999. Stryer L, et al. Students companion to Stryer’s Biochemistry. New York: Freeman, 1981. Stryer L, et al. Students companion to Stryer’s Biochemistry, 4th ed. New York: Freeman, 1996. Viidik A. Functional properties of collagenous tissues. Int Rev Connet Tissue Res 1973;6:127-215. Walker PS. Human joints and their artificial replacements. Springfield, Illinois: C.C. Thomas, 1977. Warwick R, Williams PL, (editors). Gray’s anatomy. 53th ed. Longman, 1973. Wingerden BAM van. Connective tissue in rehabilitation. Vaduz: Scipro, 1995.

Hoofdstuk 3 Akasaka Y, et al. Basic fibroblast growth factor in an artificial dermis promotes apoptosis and inhibits expression of a-smooth muscle actin, leading to reduction of wound contraction. Wound Repair and Regeneration 2007;15(3):378-389. Alberts B, et al. Molecular biology of the cell, 4th ed. New York: Garland Science, 2002. Andrea A, et al. Hydrated keratinocytes reduce collagen synthesis by fibroblasts via paracrine mechanisms. Wound Repair and Regeneration 2007;15(4):497-504. Desmouliere A, Geinoz A, Gabbiani F, Gabbiani G. Transforming growth factor b1 induces a smooth muscle actin expression in granulation tissue myofibroblast and in quiescent and growing cultured fibroblasts. J Cell Biol 1993;22:103-11. Falanga V. Cutaneaous wound healing. London: Martin Dunitz Ltd., 2001. Gabbiani G, Majno G. Dupuytrens contracture: fibroblast contraction? An ultrastructural study. Am J Path 1972;66:131-46. Ghahary A, Ghaffari A. Role of keratinocytefibroblast cross-talk in development of hypertrophic scar. Wound Repair and Regeneration, 2007;15(1):46-53. Majno G, et al. Contraction of granulation tissue in vitro: similarity to smooth muscle. Science 1971; 173:548-50. Majno G, Joris I. Cells, tissues and disease. Principles of General Pathology, 2nd ed. Oxford: Oxford University Press, 2004. Pollard TD, Earnshaw WC. Cell biology. Saunders / Elsevier Science USA, 2004. Schu¨rch W, Seemayer TA, Gabbiani G. Myofibrob-

last. In: Sternberg SS, editor. Histology for Pathologists (pp. 129-165). Philadelphia: Lippincott Raven Publ., 1997. Tomasek JJ, et al. Myofibroblasts and mechanoregulation of connective tissue remodelling. Nature Rev Molec. Cell Biology 2002;3:349-63.

Hoofdstuk 4 Adams JC. Outline of fractures. Edinburgh: Churchill Livingstone, 1989. Ahn AC, Grodzinsky AJ. Relevance of collagen piezoelectricity to ‘‘Wolff’s Law’’: A critical review. Medical engineering and physics 2009; 13 maart. (internet) American Society for Bone and Mineral Research website: http://depts.washington.edu/bonebio/ ASBMRed/ASBMRed.html Bacabac RG. Bone cell mechanosensitivity and microgravity. Academisch proefschrift VU Amsterdam 2005. Bartl R, Frisch B. Osteoporosis, diagnosis, prevention, therapy. Springer Verlag Berlin 2004 Bell NH. RANK ligand and the regulation of skeletal remodeling. Journal Clinical Investigation 2003;111(8):1120-1122. Bloom W, Fawcett DW. A textbook of histology, 10 Bone. Philadelphia: Saunders, 1975. Boyce BF, L Xing. Biology of RANK, RANKL, and osteoprotegerin. Arthritis Research and Therapy 2007;9(suppl 1):S1 Bu¨rger H, et al. Werveldeformaties en botdichtheid bij ouderen: het ERGO-onderzoek. Ned T Geneesknd 1995;139:2092-5. Burger EH, J Klein-Nulend. Mechanotransduction in bone, role of the lacuno-canalicular network. FASEB Journal 1999;13:S101-S112. Tan SD. Osteocyte apoptosis and bone adaptation. Academisch proefschrift VU Amsterdam 2008. Klein-Nulend J. Wat botcellen vertellen. Ned. Tijdschr. Tandheelkd 2006;113:64-65. Klein-Nulend J, et al. The role of osteocytes in bone mechanotransduction. Current Opinion in Orthopaedics. 2005;16:316-324. Langman J. Inleiding in de embryologie. Utrecht: Bohn, Scheltema & Holkema, 1982. KNGF-Richtlijn osteoporose. Supplement bij het Nederlands tijdschrift voor fysiotherapie 2005; 115(1). Kuipers H. Anabolic steroids: side effects. In: Fahey TD (Ed), Encyclopedia of Sports Medicine and

277

Literatuur

Science. Internet Society for Sport Science, 1998, http://sportsci.org Meer G van der, et al. Handbook of acceleration training. Science, principles and benefits. Healthy learning TM Monterey 2007. Mow VC, Ratcliffe A, Woo SLY (Ed). Biomechanics of diarthrodial joints, Vol II. New York: Springer Verlag, 1990. Osteoporose, oefenen en sport. In: Backx FJG, et al (red), Chronische aandoeningen en sport, deel I. Oosterbeek: NISGZ, 1989. Rubin C, et al. Prevention of postmenopausal bone loss by a low magnitude, high frequency mechanical stimuli. Efficacy and safety. Journal of Bone and Mineral Research 2004;19:343-351. Seibel MJ, Robins SP, Bilezikian JP, (editors). Dynamics of bone and cartilage metabolism. New York: Academic Press, 1999. Richtlijn osteoporose. Supplement bij het Nederlands tijdschrift voor fysiotherapie 2005;115(1). Vatsa A. Mechanosensing and chemical signaling in single osteocytes. Academisch proefschrift VU Amsterdam 2008. Verhaar JAN, Linden AJ van der. Orthopedie. Houten: Bohn, Stafleu van Loghum, 2001. Verschueren SMP, et al. Effect of 6 month whole body vibration training on hip density, muscle strength, and postural control in postmenopausal women. A randomized controlled pilot study. Journal of Bone and Mineral Research 2004;19: 352-359.

Hoofdstuk 5 Ahmad AM, Burke DL. In vitro measurements of static pressure distribution in synovial joints. Part 1. Tibial surface of the knee. J Biomech Eng 1983: 105:216-25. Almquest EE. Evolution of the distal radioulnar joint. Clin Orthop & Rel Res 1992;275:5-13. Arznocky SP. Structure and biology of the knee meniscus. In: Mow VC, Ratcliffe A, Woo SLY, editors. Biomechanics of Diarthrodial Joints. Vol I (pp. 177-90). New York: Springer Verlag, 1990. Backx ERMA, et al., redactie. Leerboek Sportgeneeskunde. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum, 1992. Bank RA, et al. Ageing and zonal variation in post translational modification of collagen in normal human articular cartilage. The age-related increase in non-enzymatic glycation affects bio-

mechanical properties of cartilage. Biochem J 1998;330:345-51. Benjamin M, Evans EJ. Fibrocartilage research review. J Anat 1990;171:1-15. Berg F van den. Angewandte Physiologie. Stuttgart/ New York: Georg Thieme Verlag, 1999. Blewis ME, et al. A model of synovial fluid lubricant composition in Normaland injured joints. Eur Cells and Materials 2007:13:26-39. Bloom W, Fawcett DW. A Textbook of Histology, 12th ed. Ch. 9 Cartilage. NewYork: Chapman and Hall, 1994. Bogduk N, Twomey LT. Clinical Anatomy of the Lumbar Spine. Edinburgh: Churchill Livingstone, 1987. Bont LGM de, Haan P de, Boering G. Structuur en bouw van het kraakbeen van het kaakgewricht. Ned T Tandheelknd 1985;92:184-9. Bru¨gger A. Die Erkrankungen des Bewegungsapparates und seines Nervensystems. Stuttgart: Gustav Fischer Verlag, 1980. Buckwalter JA, Goldberg VM, Woo SL-Y. Musculoskeletal Soft Tissue Aging: Impact on Mobility. Park Ridge, Illinois: American Academy of Orthopaedic Surgeons, 1993. Caplan AI. Principles of cartilage repair and regeneration: Overview. Clin Orthop & Rel Res 1997; 342:254-69. Coumans B. Artrose en sportief bewegen. In: Bijblijven, Cumulatief Geneeskundig Nascholingssysteem 1995;II/8:31-4. Coumans B, redactie. Chronische Aandoeningen en Sport, dl. 8. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum, 1995. Fraser SA, et al. Localization of type VI collagen in tissue-engineered cartilage on polymer scaffolds. Tissue Eng 2006;12:569-77. Ghadially FN. Fine Structure of Synovial Joints. London: Butterworth, 1983. Groot J de. Advanced glycation endproducts in the development of osteoarthritis: cartilage synthesis and degradation. Proefschrift. Universiteit Utrecht, 2001. Harris ED. Rheumatoid arthritis. New York: Medcom Press, 1974. Hirsch C, Nachemson A. New observations on mechanical behaviour of lumbar discs. Acta Orthop Scand 1954;23:254-83. Homminga GN. Perichondral arthroplasty of the knee. Proefschrift. Maastricht: RU Limburg, 1989. Jones ARC, Flannery CR. Bioregulation of lubricin

278


expression by growth factors and cytokines. Eur Cells and Materials 2007;13:40-5. Junqeira LC, Carneiro J. Bewerkt door J. James & C.J.H. van den Broek. Functionele histologie, 2e dr. Utrecht: Bunge, 1982. Keizer G de. Over synoviale vloeistof, gewrichtssmering en arthrosis deformans. Proefschrift. Utrecht: RU, 1976. Kelly MA, et al. Structure and function of the meniscus: Basic and clinical implications. In: Mow VC, Ratcliffe A, Woo SLY, editors. Biomechanics of Diarthrodial Joints. Vol I (pp. 191-211). New York: Springer Verlag, 1990. KNGF-Richtlijn artrose heup knie. Supplement bij het Nederlands Tijdschrift voor Fysiotherapie 2005;115(1). KNGF-Richtlijn meniscectomie. Supplement bij het Nederlands Tijdschrift voor Fysiotherapie 2006; 116(6). Koppele JM te, et al. Artrose en veroudering van gewrichtskraakbeen. In: Goedhard WJA, Knook DL, redactie. Artrose bij ouderen. Houten/ Zaventem: Bohn Stafleu Van Loghum, 1993. Kuipers H. De betekenis van lichaamsbeweging bij het voorkomen van artrose. In: Goedhard WJA, Knook DL, redactie. Artrose bij ouderen. Houten/ Zaventem: Bohn Stafleu Van Loghem, 1993. Leadbetter WB, Buckwalter JA, Gordon SL. Sportsinduced Inflammation. Park Ridge, Illinois: Am Acad Orthop Surgeons, 1990. Lohman AHM. Vorm en beweging, 11e druk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2008. Lotz JC, et al. Compression-induced degeneration of the intervertebral disc: an in vivo mouse model and finite-element study. Spine 1998;23:2493506. Marijnissen WJCM. Cartilage tissue engineering. The effect of different biomaterials, cell types and culture methods. Proefschrift. Erasmus Universiteit Rotterdam, 2006. Maroudas A, et al. Aggrecan turnover in human articular cartilage: use of aspartic acid racemisation as a marker of molecular age. Arch Biochem Biophys 1998;350:61-71. Maroudas A, Palla G, Gilav E. Racemisation of aspartic acid in human articular cartilage. Connect Tissue Res 1992;28:161-9. Mendel T, et al. Neural elements in human cervical intervertebral discs. Spine 1992;17:132-5. Mikic MD, et al. Histologic structure of the articular disk of the distal radioulnar joint. Clinic Orthop & Rel Res 1992;275:29-36.

Mikic Z, Ercegan GM. Healing of the articular disc of the wrist in dogs. Int Orthop 1993;17(5):282-5. Mow VC, Ratcliffe AR, Woo SL-Y (editors). Biomechanics of Diarthrodial Joints. Vol I. New York: Springer Verlag, 1990. Mow VC, Ratcliffe AR, Woo SL-Y (editors). Biomechanics of Diarthrodial Joints. Vol II. New York: Springer Verlag, 1990. Mow VC, Roth V, Armstrong CG. Biomechanics of joint cartilage. In: Frankel VM, Nordin M, editors. Basic Biomechanics of the Skeletal System. Philadelphia: Lea & Febiger, 1980. Nachemson AL. Lumbar intradiscal pressure. Acta Orthop Scand 1960;43. Nachemson AL. The influence of spinal movement on the lumbar intra discal pressure and on the tensile stresses in the annulus fibrosus. Acta Orthop Scand 1963;33:183-207. Nachemson AL. Disc pressure measurements. Spine 1981;6:93. O’Brien SJ, Arznocky SP. Inflammation and healing of meniscal injury. In: Leadbetter WB, Buckwalter JA, Gordon SL. Sports-induced Inflammation (pp. 225-55). Park Ridge, IL: Publ. Am. Acad. Orthop. Surgeons, 1990. Oliver J, Middleditch A. Functional anatomy of the spine. Oxford: Butterworth Heinemann, 1994. Robinson PD. Articular cartilage in the temporomandibular joint: can it regenerate. Ann Royal Coll Surg Eng 1993;75:231-6. Rhee DK, et al. The secreted glycoprotein lubricin protects cartilage surfaces an inhibits synovial cell overgrowth. J Clin Invest 2005;115:622-31. Seibel MJ, Robins SP, Bilezikian JP, editors. Dynamics of Bone and Cartilage Metabolism. New York: Academic Press, 1999. Smeathers JE. Biomechanics masterclass. 1 Shocking news about discs. Curr Orthop 1994;8:45-8. Trommel MF van, Simonian PT, Potter HG, Wickiewicz TL. Arthroscopic meniscal repair with fibrin clot of complete radial tears of the lateral meniscus in the avascular zone. Arthroscopy 1998;14:360-5. Trueta RJ. Studies of the Development and Decay of the Human Frame. Philadelphia: Saunders/Heinemann Medical Books, 1968. Verhaar JAN, Linden AJ van der. Orthopedie. Houten: Bohn, Stafleu Van Loghum, 2001. Verzeijl N. Advanced glycation endproducts in the development of osteoarthritis: cartilage biochemistry and biomechanics. Proefschrift. Universiteit Utrecht, 2001.

279

Literatuur

Weinstein SL, Buckwalter JA. Turek’s Orthopaedics. Principles and their Application, 6th ed. Philadelphia: Lippincott, Williams & Wilkins, 2005. White AA, Panjabi MM. Clinical Biomechanics of the Spine. Philadelphia: Lippincott Comp, 1990. Woessner Jr JF, Howell DS, editors. Joint Cartilage Degradation. Basic and Clinical Aspects. New York: Marcel Dekker Inc, 1993.

Hoofdstuk 6 Akeson WH, Amiel D, Abel MF, et al. Effects of immobilization on joints. Clin Orth 1987;219:2837. Akeson WH, Woo SL-Y, et al. Biomechanical and biochemical changes in the periarticular connective tissue during contracture development in the immobilized rabbit knee. Connect Tissue Res 1974;2:315-23. Amiel D, Akeson WH, Harwood FL, Frank CB. Stress deprivation effect on metabolic turnover of the medial collateral ligament collagen. Clin Orth 1983;172:265-70. Arvidsson I. The hip joint: forces needed for distraction and appearance of the vacuum phenomenon. Scand J Rehab Med 1990;22:157-61. Binkley JM, Peat M. The effects of immobilization on the ultrastructure and mechanical properties of the medial collateral ligament of rats. Clin Orth 1986;203:301-8. Currier DP, Nelson RM. Dynamics of Human Biological Tissues. Philadelphia: Davies Comp, 1992. Feneis H. Geı¨llustreerd anatomisch zakwoordenboek. Utrecht: Bohn, Scheltema & Holkema, 1983. Freeman MAR, Wyke B. Articular contributions to limb muscle reflexes. BJS 1966;53:61-9. Gamble JG, Edwards CC, Max SR. Enzymic adaptation in ligaments during immobilization. Am J Sports Med 1984;12:221-8. Grabiner MD. Current issues in biomechanics. Champaign, Illinois: Human Kinetics Publishers, 1993. Halata Z, Rettig T, Schulze W. The ultrastructure of sensory nerve endings in the human knee joint. Anat Embryol 1985;172:265-75. Ham AW. Histology, 7th ed. Philadelphia: Lippincott, 1974. Ham AW, Cormack DH. Histology. Ch. 16: Joints. Philadelphia: Lippincott, 1987. Hills BA, Monds MK. Enzymatic identification of

the load-bearing boundary lubricant in the joint. Br J Rheumatol 1998;37:137-42. KNGF-Richtlijn enkelletsel. Supplement bij het Nederlands Tijdschrift voor Fysiotherapie 2006; 116(5). Mommersteeg TJ. A global verification study of a quasi-static knee model with multi-bundle ligaments. J Biomech 1996;29:1659-64. Mommersteeg TJ, et al. An inverse dynamics modeling approach to determine the restraining function of human knee ligament bundles. J Biomech 1997;30:139-46. Mommersteeg TJ, Blankevoort L, et al. Characterization of the mechanical behavior of human knee ligaments: a numerical experimental approach. J Biomech 1996;29:151-60. Moppes FF van, Hoogenband CR van den. Diagnostic and therapeutic aspects of inversion trauma of the ankle joint. Proefschrift. RU Limburg. Utrecht: Bohn, Scheltema & Holkema, 1982. Mow VC, Ratcliffe A, Woo SL-Y, editors. Biomechanics of Diarthrodial Joints. Vol I. New York: Springer Verlag, 1990. Noyes FR. Functional properties of knee ligaments and alterations induced by immobilisation. Clin Orth 1977;123:210-42. Oonk HN. Osteo- and arthrokinematika. Weert: H. de Graaff van Yssel, 1988. Oostendorp RAB. Functionele instabiliteit na inversietrauma van enkel en voet: een effectonderzoek naar pleisterbandage versus pleisterbandage gecombineerd met fysiotherapie. Geneesknd Sport 1987;20:45-55. Oostendorp RAB, Sande JAW van der. Artrokinetische reacties en musculaire stabiliteit, Ned T Fysiother 1983;93:63-72. Piper TL, Whitseside LA. Early mobilization after knee ligament repair in dog. Clin Orth 1980;150: 277-82. Riezebos CJW. Beperkt bewegen na immobilisatie. In: Goris RJA, redactie. Traumata. Alphen a/d Rijn: Stafleu, 1982. Rozendal RH, Heerkens YF, Huijing PABJM, et al. Inleiding in de kinesiologie van de mens. Culemborg: Educaboek, 1983. Snijders CJ, Nordin M, Frankel VH. Biomechanica van het skeletsysteem. Maarssen: Elsevier gezondheidszorg, 1995. Stokels M, Young A. Investigations of quadriceps inhibition: implications for clinical practice. Psysiotherapy 1984;70:425-8. Strien G van. Postoperative management of flexor

280


tendon injuries. In: Hunter JM, Schneider LH, Mackin EJ, editors. Rehabilitation of the hand. St. Louis: Mosby, 1990. Viidik A. Functional properties of collagenous tissues. Int Ref Connect Tissue Res 1973;6:127215. Warwich R, Williams PL. Gray’s Anatomy. 4 Arthrology. Edinburgh/New York: Churchill Livingstone, 1980. Woo SL-Y, Buckwalter JA. Injury and Repair of Musculoskeletal Soft Tissues. Park Ridge, Illinois: American Academy of Orthopaedic Surgeons, 1988. Woo SL-Y, Gomez MA, Woo Y-K, Akeson WH. Mechanical properties of tendons and ligaments. Biorheology 1982;19:397-408. Wyke MS. Articular neurology. A Review. Physiotherapy 1972;58:296-305. Wyke MD. The neurology of joints. Ann Royal Coll Surg Eng 1967;41:25-50.

Hoofdstuk 7 Alexander RM. Elastic mechanisms in animal movement. London: Cambridge University Press, 1988. Basmajian JV. Primary anatomy, p. 121. Baltimore/ Londen: Wiliams and Wilkins, 1976. Bobbert MF, Hollander AP, Huijing PA. Factors in delayed onset muscular soreness of man. Med Sci Sports Exerc 1986;18:75-81. Booth FW. Physiologic and biochemical effects of immobilisation on muscle. Clin Orth 1987;219: 15-20. Borg TK, Caulfield JB. Morphology of connective tissue in skeletal muscle. Tissue Cell 1980;12:197207. Cavagna GA. Elastic bounce of the body. J Appl Physiol 1970;29:279-82. Cavagna GA, Dusman B, Margaria R. Positive work done by a previously stretched muscle. J Appl Physiol 1968;24:21-32. Currier DP, Nelson RM. Dynamics of human biological tissues. Philadelphia: Davies Comp, 1992. ¨ ber Muskelkater und Eltze E von, Giersberg B. U seine Behandlung mit Vibrationsmassage. Dtsch Z Sportmedizin 1983;9:280-4. Ettema GJC, Huijing PA, Ingen Schenau GJ van, Haan A de. Effects of prestretch at the onset of stimulation on mechanical work output of rat medial gastrocnemius muscle-tendon complex. J Exp Biol 1990;152:333-51.

Freiwald J, et al. Dehnen; Neuere Forschungsergebnisse und deren praktischen Umnutzung. Manuelle Medizin 1999:3-10. Goëken LNH. Straight leg raising in ‘short hamstrings’. An experimental study of muscle elasticity and defense reactions. Proefschrift. Groningen, 1988. Goldberg AL, Etlinger JE, Goldspink DF, Jablecki C. Mechanism of work-induced hypertrophy of skeletal muscle. Med Sci Sports 1975;7:185-98. Haan A de, et al. Efficiency of rat medial gastrocnemius muscle in contractions with and without an active prestretch. J Exp Biol 1989;141:327-41. Halbertsma JPK. Short hamstrings and stretching: a study of muscle elasticity. Proefschrift. Groningen: Ponsen & Looijen, 1999. Halbertsma JP, Bolhuis AI van, Goëken LN. Sport stretching: effect on passive muscle stiffness of short hamstrings. Arch Phys Med Rehab 1996;77: 688-92. Halbertsma JP, Mulder I, Goëken LN, Eisma WH. Repeated passive stretching: acute effect on the passive muscle moment and extensibility of short hamstrings. Arch Phys Med Rehab 1999;80:40714. Ham AW. Histology, 7th ed. Philadelphia: Lippincott, 1974. Ham AW, Cormack DH. Histology. 18 Muscle tissue. Philadelphia: Lippincott, 1987. Hennig E, Podzielny S. Die Auswirkung von Dehnund Aufwa¨rmu¨bungen auf die Vertikalsprungleistung. Dtsch Z Sportmedizin, 1994;45:253-60. Hof AA, Geelen BA, Berg JW van den. Calf muscle movement, work and efficiency in level walking: Role of series elasticity. J Biomechanics 1983;16: 523-37. Houk J, Henneman E. Responses of Golgi-tendon organs to active contractions of the soleus muscle in the cat. J Neurophysiol 1967;30:466 e.v. Huijing PA. Muscle as a collagen fiber reinforced composite: a review of force transmission in muscle and whole limb. J Biomech 1999;32:32945. Huijing PA. Muscular force transmission: A unified, dual or multiple system? A review and some explorative experimental results. Arch Physiol Biochem 1999;107(4):292-311. Huijing PA, Jaspers RT. Adaptation of muscle size and myofascial force transmission: a review and some new experimental results. Scand J Med Sci Sports 2005;15:349-80. Huijing PA, Morree JJ de. De functie van de extra-

281

Literatuur

cellulaire matrix binnen en buiten spieren in relatie tot RSI-problematiek. T voor Ergonomie 2001;1:7-13. Ingen Schenau GJ van, Bobbert MF. Intermusculaire coo¨rdinatie: De sequentie en timing van spieractivatie bij explosieve bewegingen. Geneeskunde en sport 1988;21:198-213. Ingen Schenau GJ van. An alternative view of the concept of utilisation of elastic energy in human movement. Human Movement Sci 1984;3:301-36. Ingen Schenau GJ van. From rotation to translation: constraints on multi-joint movements and the unique action of bi-articular muscles. Human Movement Sci 1989;8:301-37. Ingen Schenau GJ van, Gielen S. Intermusculaire coo¨rdinatie. I Coactivatie van antagonisten bij het sturen van een uitwendige kracht. Geneesknd Sport 1990;23:111-5. Ingen Schenau GJ van, Gielen S. Intermusculaire coo¨rdinatie. II Over de organisatie van het sturen van bewegingen. Geneesknd Sport 1990;23:1528. Ippolito E, et al. Morphological, immunological and biochemical study of rabbit Achilles tendon after various ages. J Bone Joint Surg 1980;62A: 583-98. Kessel G, Kardon RH. Tissues and organs. San Francisco: Freeman, 1990. Klinge K, et al. The effect of strength and flexibility training on skeletal muscle EMG activity, stiffness, and viscoelastic stress relaxation. Am J Sports Med 1997;25:710-6. Koes E, Riezebos C. Beperkt bewegen en adaptatie van spierweefsel. Haags T Fysiother 1985;3:14393. Lieber RL. Skeletal muscle structure, function and plasticity. The physiological basis of rehabilitation, 2nd ed. Philadelphia: Lippincott, Williams & Wilkins, 2002. Maas H. Myofascial force transmission. Intra-, inter- and extramuscular pathways. Proefschrift. Vrije Universiteit Amsterdam, 2003. MacComas AJ. Skeletal muscle structure and function. Champaign, Illinois: Human Kinetics Publishers, 1996. Mackay B, Harrop TJ, Muir AR. In: Acta Anatomica 1969;73. Magid A, Law DJ. Myofibrils bear most of the resting tension in frog skeletal muscle. Science 1985;230:1280-2. Mechelen W van. Aetiology and prevention of run-

ning injuries. Proefschrift. Vrije Universiteit Amsterdam, 1992. Nigg BM, Herzog W, editors. Biomechanics of the musculoskeletal system. New York: John Wiley, 1994. Passerieux E, et al. Structural organization of the perimysium in bovine skeletal muscle: junctional plates and associated intracellular subdomains. J Strct Biol 2006;154:206-16. Riezebos C, Koes E. De spierverkorting. Den Haag: Stichting Haags T Fysiother, 1988. Rijkelijkhuizen JM, Meijer HJM, Baan GC, Huijing PA. Myofascial force transmission also occurs between antagonistic muscles located within opposite compartments of the rat lower hind limb. J Electromyography and Kinesiology 2007; 17:690-7. Rozendal RH, et al. Inleiding in de Kinesiologie van de mens, 5e dr. Culemborg: Educaboek, 1990. Smith JW, Bellinger CG. The blood supply of tendons. In: Tubiana R, editor. The Hand. Philadelphia: Saunders, 1981. Street SF. Lateral transmissoin of tension in frog myofibers: a myofibrillar network and transverse cytoskeletal connections are possible transmitters. J Cellular Physiology 1983;114:346-64. Strien G van. Jaarboek Fysiotherapie, p. 95. 1995. Sunderland S. Nerves and Nerve Injuries. 21 Changes in striated muscle due to disuse. Edinburgh: Churchill Livingstone, 1978. Tardieu D, Tabary JC, Tabary C, Tardeua G. Adaptation of connective tissue length to immobilisation in the lengthened and shortened positions in cat soleus muscle. J Physiol 1982;78:214-20. Trotter JA, Purslow PP. Functional morphology of the endomysium in series fibered muscles. J Morphol 1992;212:109-22. Vries HA de. Quantitaive EMG investigation of the spasm theory of muscle pain. Am J Phys Med 1966;45:119-34. Walker SM, Schrodt GR. I-segment length and thin filament periods in skeletal muscle fibers of rhesus monkeys and the human. Anat Rec 1974;178: 63-82. Wang K. Cytoskeletal matrix in striated muscle: the role of titin, nebulin and intermediate filaments. In: Pollack GH, Sugi H. Contractile Mechanisms in Muscle. New York: Plenum Press, 1984. Wiemann K. Beeinflussung muskula¨rer Parameter durch ein zehnwo¨chiges Dehnungstraining. Sportwissenschaft 1991;21:295-306. Wiemann K, Klee A, Stratman M. Filamenta¨re

282


Quellen der Muskel-Ruhespannung und die Behandlung muskula¨rer Dysbalancen. Krankengymnastik 1999;51:628-40. Williams PE, Goldspink G. Changes in sarcomere length and physiological properties in immobilised muscle. J Anat 1978;127:459-68. Williams PE, Goldspink G. Connective tissue changes in immobilised muscle. J Anat 1984;138:34350. Woo SL-Y, et al. The biomechanical and biochemical properties of swine tendons: long term effects of exercise on the digital extensor. Connect Tissue Res 1980;7:177-83. Young A, Stoke M, Iles JF. Effects of joint pathology on muscle. Clin Orth 1987;219:21-37. Zichner L, Engelhardt M, Freiwald J. Die Muskulatur. Sensibles, integratives und messbares Organ. Frankfurt: Ciba Geigy Verlag, 1994.

Hoofdstuk 8 Bastiaansen, Jochums. BVO-reeks Anatomie en fysiologie. Utrecht: Bohn, Scheltema & Holkema, 1988. Breig A. Adverse mechanical tension in the central nervous system. Stockholm: Almquist & Wiksell, 1978. Butler DS. Mobilisation of the nervous system. Edinburgh/New York: Churchill Livingstone, 1991. Elvey L. Physical evaluation of the peripheral nervous system in disorders of pain and dysfunction. J Hand Ther 1997;2:22-9. Gifford, LS, Butler DS. The integration of pain sciences into clinical practice. J Hand Ther 1997;2: 86-95. Hromada J. On the nerve supply of the connective tissue of some peripheral nervous system components. Acta Anat 1963;55:343-51. Junqueira LC, Carneiro J. Bewerkt door J. James & C.J.H. van den Broek. Functionele histologie, 2e dr. Utrecht: Bunge, 1982. Junqueira LC, Carneiro J, editors. Functionele Histologie. Bewerkt door Wisse E, Nieuwenhuis P, Ginsel L. 10e dr. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg, 2004. Lundborg, G. Nerve injury and repair. Regeneration, reconstruction, and cortical remodeling, 2nd ed. Philadelphia: Elsevier Inc., 2004. Mackinnon SE, Dellon AL. Surgery of the peripheral nerve. New York: Thieme Medical Publ., 1988.

Mumenthaler M, Schliack H. La¨sionen periferer Nerven. Stuttgart: Thieme, 1982. Mumenthaler M, Schliack H. La¨sionen peripherer Nerven, 5. Ed. Stuttgart: Georg Thieme Verlag, 1987. Oliver J, Middleditch A. Functional Anatomy of the Spine. London: Butterworth Heinemann, 1994. Schreuders AR, Muscle Strength Measurements of the Hand. Proefschrift. Erasmus Universiteit Rotterdam, 2004. Smit X. Struggle at the site of nerve injury. A rat sciatic nerve study on fundamental problems of peripheral nerve injury. Proefschrift. Erasmus Universiteit Rotterdam, 2006.

Hoofdstuk 9 Bloom W, Fawcett DW. A Textbook of Histology, 10th ed. Philadelphia: Saunders, 1975. Bloom W, Fawcett DW. A Textbook of Histology. New York: Chapman & Hall, 1994. Cranenburgh B van. Segmentale verschijnselen. Utrecht: Bohn, Scheltema & Holkema, 1985. Cuell AC, Matthews MR. Peptides in peripheral sensory nerve fibers. In: Wall PD, Melzack R, editors. Textbook of Pain. New York: Churchill Livingstone, 1984. Dethmers P. Dermatologie en venerologie. Lochem: De Tijdstroom, 1971. Efting Dijkstra JD. Littekenvorming: een experimenteel onderzoek naar de invloed van weefselspanning op het collageenmetabolisme in littekenweefsel. Proefschrift. Vrije Universiteit Amsterdam, 1977. Falanga V. Cutaneaous Wound Healing. London: Martin Dunitz Ltd., 2001. Fantone JC, Ward PA. Oxygen-derived radicals and their metabolites: relationship to tissue injury. Current Concepts. Boston: Upjohn, 1989. Feneis H. Geı¨llustreerd anatomisch zakwoordenboek. Utrecht: Bohn, Scheltema & Holkema, 1983. Goris RJA, Reynen JAM, Veldman P. De klinische verschijnselen bij posttraumatische dystrofie. Ned Tijdschr Geneesk 1990;134:2138-41. Gray’s Anatomy, 57th ed. p. 85. Guyot J. Atlas of human limb joints, 2nd ed. Springer Verlag, 1990. Guyton AC, Hall JE. Textbook of Medical Physiology. Philadelphia: Saunders/Elsevier, 2005. Halfens R, Janssen M, Meijers J. Rapportage resultaten: Landelijke Prevalentiemeting Zorgproble-

283

Literatuur

men 2006. Maastricht: UM, Sectie Verplegingswetenschap, 2006. Ham AW. Histology, 7th ed. Philadelphia: Lippincott, 1974. Hansen K, Schliack H. Segmentale Innervation und ihre Bedeutung fu¨r Klinik und Praxis. [zugleich 2. Aufl. von reflektorischen und algetischen Krankheitszeichen der inneren Organe von Hansen K & Staa HG van der.] Stuttgart: Georg Thieme Verlag, 1962. Heidemann C. Meridiantherapie. Band 1. Freiburg: Johannes Krause, 1981. Hoedemaeker, et al., redactie. Pathologie. Utrecht: Wetenschappelijke Uitgeverij Bunge, 2000. Ja¨nig W. Fysiologie: waarvoor dient de huid? In: Cranenburgh B van, redactie. De huid als aangrijpingspunt. Alphen a/d Rijn: Stafleu, 1985. Jonker D. Posttraumatische dystrofie. Feiten en fabels over de behandeling. Utrecht: Wetenschapswinkel Geneesmiddelen, 1995. Junqueira LC, Carneiro J. Bewerkt door J. James & C.J.H. van den Broek. Functionele histologie, 2e dr. Utrecht: Bunge, 1982. Junqueira JC, Carneiro J, Kelley RO. Functionele Histologie, 8e dr. Maarssen: Elsevier, 2000. Laan L van der, Veldman PHJM, Goris RJA. Posttraumatische dystrofie. In: Bijblijven, Cumulatief Geneeskundig Nascholingssysteem 1995;II/9:417. Martinez-Hermandez A. Repair, regeneration and fibrosis. In: Rubin E, Farber JL. Pathology. Philadelphia: Lippincott Comp, 1994. Merskey H, Bogduk N, editors. Classification of chronic pain: descriptions of chronic pain syndromes and definitions of pain terms. International Association for the Study of Pain Press, 1996. Meulen JC van der. Wondgenezing. In: Boer J de, et al., redactie. Leerboek Chirurgie, hoofdstuk 2. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum, 1993. Montagna W, Parakkal PF. The structure and function of skin. London: Academic Press, 1974. Morris D. De naakte aap. AW Bruna, 2007. Mumenthaler M, Schliack H. La¨sionen periferer Nerven. Stuttgart: Thieme, 1982. Oerlemans HM, et al. Gunstig effect van adjuvante fysiotherapie (en in mindere mate van ergotherapie) vergeleken met maatschappelijk werk bij posttraumatische dystrofie van een bovenste extremiteit: een gerandomiseerd gecontroleerd klinisch onderzoek. NTvG 2002;146(19):895-902.

Peet R. van der. Verpleegkunde I. De lichamelijkheid van de mens. Lochem: De Tijdstroom, 1990. Perez RS, et al. The treatment of complex regional pain syndrome type I with free radical scavengers: a randomized controlled study. Pain 2003; 102:297-307. Perez RSGM, Collins S, Marinus J, Zuurmond WWA, Lange JJ de. Diagnostic criteria for CRPS I: differences between patient profiles using 3 different diagnostic sets. European Journal of Pain 2007;8:895-902. Putten F van der, Schouten H. Uit de brand ben je. Alphen a/d Rijn: Samsom Stafleu, 1985. Ribbers G, Geurts ACH, Mulder T. The reflex sympathetic dystrophy syndrome: a review with special reference to chronic pain and motor impairments. Int J Rehab Res 1995;18:277-95. Schliack H. Grundriss einer Segmentalpathologie. Stuttgart: Hippokrates Verlag, 1962. Strackee S, Willems W. Hand en polsklachten. Practicum huisartsgeneeskunde. Maarssen: Elsevier gezondheidszorg, 2007. Sturm A, Birkmayer W. Klinische Pathologie des vegetativen Nervensystems. Stuttgart: Gustav Fischer Verlag, 1976. Teirich Leube H. Grundriss der Bindegewebsmassage. Stuttgart: Gustav Fischer Verlag, 1976. Tubiana R, Thomine J-M, Mackin E. Examination of the hand wrist. London: Martin Dunitz, 1996. Veldman PHJM, et al. Signs and symptoms of reflex sympathetic dystrophy: prospective study in 829 patients. Lancet 1993;342:1012 e.v.

Hoofdstuk 10 Alfredson H, Pietila¨ T, Jonsson P, Lorentzon R. Heavy-load eccentric calf muscle training for the treatment of chronic achilles tendinosis. American Journal of Sports Medicine 1998;26:360-6. Bauer R, Kerschbaumer F, Poisel S. Orthopa¨dische Operationslehre. Becken und untere Extremita¨t. Teil 1. Stuttgart: Georg Thieme Verlag, 1994. Boereboom FTJ, Raymakers JA, Duursma SA. Mortality and causes of death after hip fractures in The Netherlands. Neth J Med 1992;41:4-10. Burgt, M van der, Verhulst F. Doen en blijven doen. Voorlichting en compliancebevordering door paramedici, 3e dr. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2003. Burken P van. Zelfregulatie als centraal concept binnen de fysiotherapie. Issue NPi 2002;3:5-8.

284


Canale ST, editor. Campbell’s Operative Orthopaedics. Vol 1, 10th ed. St. Louis: Mosby Inc., 2003. Cott C, et al. The movement continuum theory of physical therapy. Physiother Canada 1995;2:8795. Egmond DL, Schuitemaker R. Extremiteiten. Manuele therapie in enge en ruime zin. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2006. Fahlstrom M, Johnsson P, Lorentzon R, Alfredson H. Chronic achilles tendon pain treated with eccentric calf-muscle training. Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc 2003;11:327-33. Geens P, et al. Reversibiliteit van achillespeestendinose als gevolg van excentrische peestraining. Klinische en echografische follow-up bij een topatlete. Sport en geneeskunde 2007;4:6-9. Hagenaars LHA, et al. Het meerdimensionaal belasting-belastbaarheidsmodel. Amersfoort: Nederlands Paramedisch Instituut, 2000. KNGF-Richtlijn artrose heup knie. Supplement bij het Nederlands Tijdschrift voor Fysiotherapie 2005;115(1). KNGF-Richtlijn osteoporose. Supplement bij het Nederlands Tijdschrift voor Fysiotherapie 2005; 115(1). KNGF-Richtlijn enkelletsel. Supplement bij het Nederlands Tijdschrift voor Fysiotherapie 2006; 116(5). Nugteren K van, Winkel D, redactie. Onderzoek en behandeling van peesaandoeningen - tendinose. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2006. ¨ hberg L, Lorentzon R, Alfredson H. Eccentric O training in patients with chronic achilles tendinosis: normalised tendon structure and decreased thickness at follow up. Br J Sports Med 2004; 38:8-11. Osteoporose vereniging. Osteoporose en bewegen. Informatieboekje. 2005. Rondhuis GB. Knierevalidatie. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg, 2004. Rumpt J. Op zoek naar de essentie van fysiotherapie: een vergelijking tussen het Meerdimensionaal Belastings-belastbaarheidmodel en het Model van het Bewegingscontinuu¨m. Ned. Tijdschr Fysiother 2002;112(1):9-16. Vos RJ de, Weir A, Tol JL. Recente ontwikkelingen in de behandeling van chronische tendinopathie¨n. Geneeskunde en sport 2006;39:97-105. Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo): http://www.minvws.nl/dossiers/wmo/default.asp

Bronnen bij figuren Fig. 2.3: Vrij naar: Egmond, Extremiteiten Manuele Therapie, figuur 1.10. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2006. Fig. 2.4A: L. Stryer. Biochemistry. Freeman Comp, 1981. B www.greatbuildings.com/cgiin/gbi.cgi/ US_Pavilion_at_Expo_67.html/. Fig. 2.4B: www.greatbuildings.com/cgiin/gbi.cgi/ US_Pavilion_at_Expo_67.html/. Fig. 2.7: Naar Alberts B, et al. Molecular biology of the cell. Garland Science, 2002. Fig. 2.8A/2.24: Alberts B, Bray D. Molecular biology of the cell. New York: Garland, 1983, p. 585. Fig. 2.8B: Warwick R, Williams PL, editors. Gray’s anatomy. 53th ed. Longman, 1973. Fig. 2.11: Hall DA. The ageing of connective tissue. Londen: Academic Press, 1976. Fig. 2.13/9.3/9.9: Montagna W, Parakkal PF. The structure and function of skin. London: Academic Press, 1974. Fig. 2.15/2.16A: Walker PS. Human joints and their artificial replacements. Springfield, Illinois: C.C. Thomas, 1977. Fig. 2.20/4.1/4.11/5.2: Lohman AHM. Vorm en beweging, 11e druk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2008. Fig. 2.21A: Naar: Guimberteau JC. Introduction to the knowledge of the subcutaneous sliding system in humans. 2005. Fig. 2.22A: en B Ettema AM. Carpal Tunnel Syndrome: The Role of the Subsynovial Connective Tissue. Thesis, 2007. Fig. 2.26: Gregoire L. Functionele anatomie van de mens. Leiden: Spruyt, Mantgem en De Does, 1990. Fig. 2.27: John Lambrichts, Hollandse Hoogte. Fig. 2.30: P.H.Th.J. Slee, Casuı¨stiek in de inwendige geneeskunde: medische vignetten. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2008. Fig. 3.4/3.8: Majno G, Joris I. Cells, tissues and disease. Principles of General Pathology, 2nd ed. Oxford: Oxford University Press, 2004. Fig. 4.2: Passmore R, Robson JS, editors. A companion to medical studies. Vol I, 2n ed. Oxford: Blackwell, 1976. Fig. 4.3/4.4/9.7: Bloom W, Fawcett DW. A Textbook of Histology, 10th ed. Philadelphia: Saunders, 1975. Fig. 4.5/5.1/8.1/8.4/9.8: Vrij naar: Junqueira LC, Carneiro J. Bewerkt door J. James & C.J.H. van den Broek. Functionele histologie, 2e dr. Utrecht: Bunge, 1982.

285

Literatuur

Fig. 4.6/8.2B: Bastiaansen, Jochums. De mens: bouw en functie. Utrecht: Bohn, Scheltema en Holkema, 1988. Fig. 4.7: Langman J. Inleiding tot de embryologie, 7e dr. Utrecht: Oosthoek, Scheltema & Holkema, 1975. Fig. 4.8: Little K. Bone behaviour. Londen: Academic Press, 1973. Fig. 4.10: Vrij naar: Natuur en Techniek 56, 1988. Fig. 4.13: Mow VC, et al. Biomechanics of Diarthrodial Joints. Vol. II. New York: Springer Verlag, 1990. Fig. 4.16/4.17/5.14A/5.24/5.26: Verhaar JAN, Linden AJ van der. Orthopedie. Houten: Bohn, Stafleu van Loghum, 2001. Fig. 4.19: Vrij naar: Ottolander den. Interne geneeskunde, 11e dr. Fig. 4.20: Passmore R, Robson JS, editor. A companion to medical studies. Vol. 3. Oxford: Blackwell. Fig. 5.3/5.5/5.7/5.11/5.24: Ghadially FN. Fine structure of synovial joints. Londen: Butterworth, 1983. Fig. 5.10: Harris ED. Rheumatoid arthritis. New York: Medcom Press, 1974. Fig. 5.17: Mow VC, et al. Biomechanics of Diarthrodial Joints. New York: Springer Verlag, 1990. Fig. 6.1/6.2/9.2A: Feneis H. Geı¨llustreerd anatomisch zakwoordenboek. Utrecht: Bohn, Scheltema & Holkema, 1983. Fig. 6.3/7.2/9.5: Ham AW. Histology, 7th ed. Philadelphia: Lippincott, 1974. Fig. 6.5: Snijders CJ, Nordin M, Frankel VH. Biomechanica van het skeletsysteem. Maarssen: Elsevier gezondheidszorg, 1995. Fig. 6.9: Noyes FR. Functional properties of knee ligaments and alterations induced by immobilisation. Clin Orthop Rel Res 1977;123:210-42. Fig. 6.12: Moppes FF, Hoogenband CR van den. Diagnostic and therapeutic aspects of inversion trauma of the ankle joint. Utrecht: Bohn, Scheltema en Holkema, 1982. Fig. 6.13: Woo SL-Y, Buckwalter JA. Injury and repair of muskuloskeletal disorders. Park Ridge, Illinois: American Academy of Orthopaedic Surgeons, 1988.

Fig. 7.3: Trotter JA, Purslow PP. J Morphol 1992. Fig. 7.4: Mackay B, Harrop TJ, Muir AR. In: Acta Anatomica 1969;73. Fig. 7.7/7.8: Rozendal RH, et al. Inleiding in de kinesiologie van de mens, 5e dr. Culemborg: Educaboek, 1990. Fig. 7.10: Kessel G, Kardon RH. Tissues and organs. San Francisco: Freeman, 1990. Fig. 7.14: Vrij naar: Basmajian JV. Primary anatomy, p. 121. Baltimore/Londen: Wiliams and Wilkins, 1976. Fig. 7.15: Woo SL-Y, et al. The biomechanical and biochemical properties of swine tendons – long term effects of exercise on the digital extensors. Connective Tissue Research 1980;7:177-83. Fig. 7.17: Strien G van. Jaarboek Fysiotherapie, p. 95. 1995. Fig. 7.19: Williams PE, Goldspink G. Connective tissue changes in immobilised muscle. Journal of Anatomy 1984;138:347. Fig. 7.20: Ingen Schenau GJ van, Bobbert MF. Intermusculaire coo¨rdinatie: De sequentie en timing van spieractivatie bij explosieve bewegingen. Geneeskunde en sport 1988;21:198-213. Fig. 7.23: American Journal of Anatomy 1988;182: 342. Fig. 8.2A/8.3/8.10/8.11/9.11: Mumenthaler M, Schliack H. La¨sionen periferer Nerven. Stuttgart: Thieme, 1982. Fig. 8.5/8.6/8.7/8.8/8.9: Vrij naar: Butler DS. Mobilisation of the nervous system. Churchill-Livingstone, 1991. Fig. 9.4: Dethmers P. Dermatologie en venerologie. Lochem: De Tijdstroom, 1971. Fig. 9.14: Guyot J. Atlas of human limb joints, 2nd ed. Springer Verlag, 1990. Fig. 9.17: Peet R. van der. Verpleegkunde I. De lichamelijkheid van de mens. Lochem: De Tijdstroom, 1990. Fig. 9.19: Vrij naar: Warwick R, Williams PL, editors. Gray’s anatomy. 57th ed., p. 85. Fig. 9.20: http://143.117.57.23/ortho/F/fracture/epiphyseal/epiphyseal.html Fig. 9.21: Ned Tijdschr Geneesk 1993;137(36):1801.

Register

a aandoening van Dupuytren 79 aanhechting van pezen 183 achillespeestendinose 265 acromegalie 103 actieve mobilisatie 257 actieve stabiliteit van knie 258 actinefilamenten 23, 24 actines 168 adaptatie 19 adempomp 49 adhesie 187 –, voorkomen van 245 adhesies 75 adhesievorming 46 adhesive glycoproteins 40 adipocyten 233 adiponectine 234 adrenaline 53 advanced glycation endproducts 56 adventitia 206 afschuifkrachten 114 AGE 56, 145 aggrecan 36, 119 aggrecanen 115 aggrecanrijke matrix 116 alarmstoffen 63 albino 221 alfaketens 29 Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten 274 allergisch eczeem 246 allysine 31 alpha-helix 29 Amadori-producten 56 amenorroe 95 anabole steroı¨den 105 anatomische beperkingen 58 androgene hormonen 105 angiogenese 67, 69, 244 ankervezels 223

ankylose 128 antireumamiddelen 128 anulus fibrosus 135 –, beschadiging aan 139 apex 228 apocriene zweetklier 228 apofyse 135 aponeurosis plantaris 42, 180 apophysis anularis 135 appositionele botgroei 89 arachnodactylie 55 arachnoidea 203 arcadenmodel van Benninghoff 118 areolar connective tissue 44 arteriae nutritiae 205 arterioveneuze anastomosen 229 arthrosis deformans 139 artroscopie 122 artrose 139 –, beginnende 144 –, bewegingstherapie bij 146 –, modellen voor ontstaan van 141 –, oorzaak van 141 artrose op hoge leeftijd 145 a´-smooth muscle actine 72 asparaginezuur 31 atrofie 52 autonome zenuwstelsel 53 AVA 229 AWBZ 274 axonen 199 –, uitgroei van 210 axonotmesis 208 axonreflex 232 axonrespons 232 b bamboo-spine 129 bandage 160 banden van Bu¨ngner 211

J.J. de Morree, Dynamiek van het menselijk bindweefsel, DOI 10.1007/978-90-313-6584-5, © 2008 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij

287

Register

barrie`refunctie 215 basale lamina 40, 47, 170, 218 basic fibroblast growth 27 basic fibroblast growth factor 68 Bechterew, ziekte van 129 bedrust 95 beenmerg 82 behandeling, conservatieve 255 bekkenregio 41 belastbaarheid 52 belastbaarheid tijdens herstel 251 belasting 52 belastingsprikkels 20 belastingsvormen, statische 86, 96 Benninghoff, arcadenmodel van 118 Bernard 17 bestrijding van osteoporose 96 bewegingsbeperking 46, 162 bewegingsbeperkingen 78 bewegingscontinuu¨m van Cott 251 bewegingsinformatie, vroegtijdige 77 bewegingsomvang van de knie 257 bewegingstherapie 146 bFGF 27, 68 bifosfonaten 96, 272 bijschildkliertjes 109 bindweefsel –, krachtgeleidend 41 –, losmazig 44 –, onbelast 38 –, treksterkte van 76 –, visco-elastisch gedrag van 156 –, vochthuishouding in 237 bindweefsel van pezen 180 bindweefselmassage 237 bindweefselmatrix 17 bindweefselplaat 42 bindweefselsepta 174 bindweefseltunnels 41 bindweefselvliezen 174 bindweefselzone 237 biomedisch model 251 biopsychosociale benaderingswijze 251 blaren 224 blessuregevoeligheid 54 bloeding 98 bloedstolsel 242 bloed-zenuwbarrie`re 201 blokkeeroefeningen 270 BMI 235 body mass index 235 bot

–, plexiform 87 –, remodelleringsfase van 100 botatrofie 95 botbreuk 97 botgenezing –, primaire 99 –, secundaire 98 botgroei, appositionele 89 botkalk 39 botlamellen 92 botmassa, turnover van 90 botontwikkeling 87 botstructuur 81 botten, aanpassing van 89 botvormende cellen 83 bowstringing 181 bradykinine 63 brandwondpatie¨nten 245 breedtegroei 89 breuken, intra-articulaire 148 bucket handle-letsel 131 Buckminster-Fuller 22 buckyball 22 Bu¨ngner, banden van 211 c calcaneus 82 calcitonine 102, 110 calcitriol 109 calciumconcentratie 107 calciumpomp 109 calciumregulatie 106 callus 97, 99 calor 62 CANS 197 capsulaire ligamenten 151 capsulitis adhaesiva 80 carpale tunnel 45 carpaletunnelsyndroom 208 cellen, botvormende 83 cellen van Langerhans 221 cellen van Schwann 199 celskelet 22, 168 Centrum Indicatiestelling Zorg 274 cholecalciferol 108 chondrocyten 116, 144 –, gekweekte 149 –, voeding naar 120 chondrocytentransplantatie 149 chondroı¨tine-4-sulfaat 36 chondroı¨tine-6-sulfaat 36 chondroı¨tinesulfaat 74

288


chondroı¨tinesulfaten 36 chondronen 117 chorda dorsalis 134 cilinderoefening 271 CIZ 274 Coban-verband 270 coldpack 52 collageen 28 –, halfwaardetijd van 33 –, halfwaardetijd van nieuw 75 –, mechanische eigenschappen van 31 collageen continuu¨m 41 Collageen in kraakbeen 117 collageen type I 73, 244 collageen type III 74 collageen type IV 40, 47 collageenbundels 32 collageensamenstelling 30 collageentypen 30 collageenvezels type II 117 collagenase 22, 33, 67 collagene fibrillen 28 collagene vezels 32, 37 collagene vezels type III 72, 244 colloı¨d-osmotische druk 49 collumfractuur 95, 260 compartimentsyndroom 46 complaints of arm, neck and/or shoulder 197 complex regional pain syndrome I 247 compressie 238 concentrische contractie 177 conservatieve behandeling 255 contacteczeem 246 continuous passive motion 259 continuous passive motion-apparaat 126 contractie –, concentrische 177 –, excentrische 179, 196 contractiele component 175 contracties, excentrische 265 contract-relax-technieken 195 contractuur 79 contractuurvorming 245 cooling-down 191, 198 corpora libera 144 corticosteroı¨den 57 –, injecties met 58 –, negatieve effecten van 57 cortisol 54, 57, 102 Cott, bewegingscontinuu¨m van 251 covalente binding 31 coxartrose 142

CPM 259 CPM-apparaat 126 creatinekinase 198 creep 120, 156 cretinisme 103 crosslinking 31 crosslinks 32 –, vorming van 32 CRPS I 247 –, therapie voor 249 CRPS II 247 crush-letsel 208 Cushing, syndroom van 102 cytokines 67, 243 d decubitus 238, 239 –, behandeling van 240 –, stadium 1 240 –, stadium 2 240 –, stadium 3 240 –, stadium 4 240 decubituswonden, voorkeursplaatsen voor 238 degeneratie, Wallerse 209 delayed onset muscle soreness 195, 198 demyelinisatie 208 dendrietcellen 221 dermale papillen 223 dermantansulfaat 36 dermatansulfaat 36 dermatitis 246 dermatoglyfen 223 dermis 223 –, functie van de 223 –, immuunsysteem in de 221 dermografia alba 231 dermografia rubra 232 desmale verbening 88 desmines 168 desmosomen 218 desquamatie 219 DEXA-meting 94 diabetes mellitus 55 diafysen 88 diapedesis 65 discus 138 –, oudere 139 discus articularis 133 discus intervertebralis 113, 134 discusbeschadiging 135, 139 discusherstel 139 discuslamellen 135

289

Register

discusletsel 139 discusprolaps 139 Disk-criminator 213 dismutasen 239 distorsie 252 dolor 62 DOMS, delayed onset muscle soreness 195 donkere huidskleur 221 doorligplekken 256 doorligwond 238 doping 105 drain 72 druk, colloı¨d-osmotische 49 drukbelasting op het gewrichtskraakbeen 120 Drukkrachten op het lichaam 238 dual energy X-ray absorptiometry 94 ductus thoracicus 48 Dupuytren, aandoening van 79 dura mater 203 dwarsgestreepte spiervezel 167 dwerggroei 102 dynamische activiteit 86, 96 dynamische compressieplaat 99 dynamische gewrichtsbewegingen 147 dynamische heupschroef 100 e eccriene zweetklieren 227 eczeem, allergisch 246 EDS 55 eeltvorming 219 EGF 27 Ehlers-Danlos-syndroom 55 eiwitfragment 32 elastase 67 elastine 34, 35 elastinevezels, vorming van 35 elastisch kraakbeen 113 elastisch stootkussen 119 elastische energie 179 elastische kousen 51 elastische vervorming van kraakbeen 120 electromechanical delay 178 elleboogkrukken 257, 260 embryonale ontwikkeling 18 enchondrale verbening 87 endomysium 170 endoneurale ruimte 202 endoneurium 202 endoplasmatisch reticulum 27 endosteum 89 endotenon 180

endothelial growth factor 64 energie –, elastische 179 –, kinetische 179 –, potentie¨le 179 –, transport van 194 Engelse ziekte 106, 108 enkelletsel 158 enkelvoudige schachtfractuur 256 epidermal growth factor 27, 243 epidermis 216 epifysairschijven 88 –, verbening van 89 epifysen 88 epimysium 172 epineurium 200, 205 eponychium 222 ergotrope functie 53 erytheem 221 excentrische contractie 179, 196 excentrische contracties 265 excentrische training 267 exsudatie 64 externe fixatie 100 extracapsulaire ligamenten 151 extracellulaire matrix 17 extrinsiek herstel 186 f fagocytose 66 fascia generalis 41 fasciae 41 fascies 172 fascikels 41, 180 fasciotomie 47 fear of giving way 76, 158 feromoon 226 FGF 67 fibreus litteken 245 fibreus weefsel 75 fibreuze littekens 46 fibreuze skelet 41 –, functies van 42 fibrillatie 144 fibrillen, collagene 28 fibrilline 35 fibrine 62 fibrinedraden 62 fibroblast 17, 19, 22, 35, 40 –, prikkel voor 46 fibroblast growth factor 67 fibroblastenfase 68

290


fibrocartilage 131 fibronectine 40 fibrosering 78 fibrous skeleton 41 filamenten –, actine- 23, 24 –, intermediaire 23 fixatie, externe 100 flexorpezen 268 foetus 19 fractuur, osteoporotische 272 free radicals 66 frozen shoulder 80 functio laesa 62 functionele prikkels 257 fysiologische doorsnede, aanpassingen in 187 g G-actines 24 GAG 36 geel beenmerg 82 geı¨mmobiliseerd kraakbeen 122 gekweekte chondrocyten 149 gel 48 geleid actieve mobilisatie 257 gemeentelijk zorgloket 273 geruptureerd ligament 164 geslachtshormonen, efect op het skelet van 105 gewricht –, rollen van 162 –, schuiven van 162 –, structuurveranderingen in 142 gewricht met een gestoorde functie 142 gewrichten –, gebruik van 142 –, immobilisatie van 161 gewrichtsbeschadiging 158 gewrichtsbewegingen, dynamische 147 gewrichtskapsel 151 gewrichtskraakbeen 112, 113 –, drukbelasting op 120 –, functie van 114 –, oppervlak van 122 –, structuur van 114 gewrichtsmuizen 144 gewrichtsprofiel 151 gewrichtsprothese 149 gewrichtssensoren 156 gewrichtssturing 131 giant motor-units 211 gigantisme 103 gips, immobilisatie in 75

glandula thyroidea 103 glandulae parathyroideae 109 glandulae sudoriferae 227 glijlagen 45 glucocorticoı¨den 57 glucose 56 glutamine 31 glycering 55, 145 glycine 32 glycoproteı¨nen 40 glycosaminoglycanen 36 Golgi-apparaat 27 Golgi-peessensoren 157, 185 granula 65 granulatieweefsel 68, 244 granulocyten 65 grenslaagsmering 125 groeifactoren 27 groeihormoon 102 grondsubstantie 20 ground substance 20 Guimberteau 44 h haarfollikel 225 haemartros 40, 142, 255 halfwaardetijd nieuw collageen 75 halfwaardetijd van collageen 33 hamstrings, rekken van 192 handkrachtmeting 212 handspalk 129 handtherapeut 268 handtherapie 269 haren 224 –, vorming van 225 Havers, systemen van 90 H-bruggen 29 Head, zones van 237 hemidesmosomen 48 hemostase 62, 242 heparansulfaat 36 herstelfase 68 hersteltijd 77 heupfracturen 271 heupschroef, dynamische 100 HGH 102 hielbeen 82 hielkussen 235 hielprik 104 Hill, spiergedragsmodel van 176 histamine 64 hoornlaag 219

291

Register

hormonen 101 hPTH 1-34 109 huid –, functies van 214, 215 –, pigmentatie van 108 huidbloedvaten 228 huidkanker 220 huidlitteken 244 huidskleur 221 huidwonden 241 human growth hormone 102 Huxley 168 hyalien kraakbeen 112 hyaluronan 36, 38, 71 hyaluronancomplexen 126 hyaluronidase 67 hyaluronzuur 36 hydrodynamische smering 127 hydrops 142, 159 hydrostatische smering 126 hydroxyallysine 31 hydroxyapatiet 39 hydroxylradicaal 66 hydroxylysine 30 hydroxyproline 30 hyperglykemie 57 hyperlaxiteit 55 hyperthyreoı¨die 104 hypertrofie 52, 79 hypodermis 232 hypothyreoı¨die 103 i Ib-vezels 185 IGF 102 ijs, koeling met 160 Ilizarov-methode 100 immobilisatie 75, 95, 143, 161 immobilisatie van peesweefsel 185 immobilisatie van spiervezels 187 immuunsysteem in de dermis 221 impingement 124 infantilisme 102 inflammatie 59 innate immunity 65 insulin-like growth factor 102 integratiefase 70, 76 integrinemoleculen 48 integrines 23 interleukine-1 66 intermediaire filamenten 23 interne fixatie 99

interstitium 48, 49 intima 123 intra-articulaire breuken 148 intra-articulaire tibiaplateaufractuur 259 intracapsulaire ligamenten 151 intrinsiek herstel 186 inversietrauma 164, 252 isolatielaag 235 j jodium 103 junctional plates 173 k kapsel, pericellulaire 117 kapselbeschadiging 158 kapsels –, bouw van 152 –, functie van 152 katabolisme 53 katalasen 239 katapulteffect 178 keloı¨dvorming 79 keratansulfaat 36 keratine 218 keratinocyte growth factor 243 keratinocyten 218 KGF, keratinocyte growth factor 243 kiemlaag 218 kijkoperatie 122 kinetische energie 179 Kleinertspalk 269 kneedbare putty 271 KNGF, richtlijnen van het 252 knie –, actieve stabiliteit van 258 –, bewegingsomvang van 257 koeling met ijs 160 kogelgewricht 151 kop-halsprothese 260 –, operatie 261 korte spieren 192 koude, werking van 52 koude-intolerantie 213 koudespray 52, 160 kousen, elastische 51 kraakbeen 111 –, broosheid van 145 –, collageen in 117 –, elastisch 113 –, elastische vervorming van 120 –, geı¨mmobiliseerd 122

292


–, gewrichts- 113 –, hyalien 112 –, plastische vervorming van 120 –, proteoglycanen in 119 –, typen 111 –, vezelig 113, 130 kraakbeenletsel, herstel van 144 kraakbeenreparatie 147 kraakbeentransplantatie 148 krachtenverdelend stootkussen 234 krachtgeleidend bindweefsel 41 krachtgeleidende functie 42 krachtig passief rekken 192 kruip 156 kuitmusculatuur 267 l lamellipodium 25 lamina basalis 47 lamina splendens 116 laminine 40 Langerhans, cellen van 221 lederhuid 223 leg raising test 192 lengtegroei 88 lengte-krachtrelatie 154, 175 leptine 234 Lewis, triple respons van 231 lichaam, drukkrachten op 238 lichaampjes van Meissner 230 lichaampjes van Merkel 230 lichaampjes van Pacini 157, 230 lichaamsfascie 41 lichteelt 221 ligament, gerupteerd 164 ligamenten 151 –, bouw van 152 –, functie van 152 –, geı¨mmobiliseerde 161 ligamentinsertie, verzwakte 162 ligamentum denticulatum 203 ligamentum flavum 34 ligamentum nuchae 35 lipolyse 234 liquor cerebrospinalis 203 litteken 75 –, treksterkte van 165, 244 littekencompressie 246 littekens, fibreuze 46 littekenweefsel 74, 79 logesyndroom 46 lokale prikkels 26

losmazig bindweefsel 44 low-impact-oefeningen 147 lubricine 126 lymfedrainage 51 lymfekleppen 48 lymfestuwing 51 lymfevaatstelsel 48 lymfocyten 67 lysine 30, 31 lysosomen 57 m macrofagen 66 Marfan-syndroom 55 mastcellen 64 matrix, extracellulaire 17 MCDAS 44 MDBB 251 mechanische eigenschappen van collageen 31 mechanische krachten 26 mechanische onderbelasting 95 mechanische prikkels 26 meerdimensionale belasting-belastbaarheidsmodel 251 Meissner, lichaampjes van 230 melanine 219 melanocyten 219 melanosomen 221 membraan, synoviale 123 membrana fibrosa 151 membrana subsynovialis 159 membraneuze verbening 88 meninges 203 meniscectomie 132, 143 meniscus 130 –, innervatie van 133 meniscusbeschadiging 132 menopauze 96 Merkel, lichaampjes van 230 mesoderm 18 metafyse 89 metastaseren 40 microfibrillen 35 micropeesjes 72 microspikes 24 microtendons 72 microtubuli 23 mobilisatie –, actieve 257 –, vroegtijdige 165 mobiliseren, onbelast 258 monocyten 66

293

Register

monofilamenten van Semmes-Weinstein 213 mozaıëkplastiek 148 M-proteı¨nen 168 muisarm 197 multimicrovacuolar collagen dynamic absorption system 44 muscle-setting exercises 258 myelineschedes 199 myoblasten 188 myofasciale krachtoverdracht 173 myofibrillenbundels 168 myofibroblast 72 myosinefilamenten 168 myotendineuze krachtoverdracht 173 myotendineuze overgang 183 n nachtspalk 129 nagels 222 natuurlijke afweer 65 nebuline 168 necrose 47 negatieve arbeid 196 neopreen kokertjes 270 neovascularisatie 265 nerve growth factor 210 nettofiltratiedruk 49 neuroom 212 neuropraxie 208 neurotmesis 208 NGF 210 nidogen 41 node van Ranvier 199 nonenzymatic glycation 56 non-pitting oedeem 52 non-spanning fibers 172 non-union 99 noradrenaline 230 notochord 134 nucleus pulposus 136 o OA 139 obesitas 143, 234, 235 oedeem 50, 64, 232 –, non-pitting 52 –, pitting 52 oefenstabiele tibiafractuur 259 oestrogeen 96, 105 onbelast bindweefsel 38 onbelast mobiliseren 258 onderhuids vet 234

ontstekingsfase 61, 70, 98 ontstekingsmediatoren 63 ontstekingsproces 60 ontstekingsprocessen 45 ontstekingsreactie 59, 62, 98 opbouwfase 67 organisatiefase 70, 76 osteoarthritis 139 osteoblasten 83 osteochondrale transplantatie 148 osteoclasten 84, 85 osteocyten 84, 85 osteofyten 145 osteogenesis imperfecta 89 osteoı¨d 92 osteomalacie 108 osteonen 90 osteoporose 94 –, bestrijding van 96 osteoporotische fractuur 272 osteoprogenitorcellen 98 osteosyntheseplaten 98 Ottawa ankle rules 252 overbelasting 52 overgevoeligheidsreacties 222 overgewicht 143 p Pacini, lichaampjes van 157, 230 papillen, dermale 223 parallel-elastische component 176 parasympathicus 53 paratenon 181 parathormoon 102, 109 paresthesie 208 passief in flexie 269 passief stretchen 192 patella 184 patient controlled analgesia 261 patie¨ntspecifieke klachtenlijst 253 PBM 93 PCA-pomp 261 PD 247 PDGF 68 peak bone mass 93 PEC 176 peesbelasting 184 peesletsel 186 peesmateriaal, trekbelasting van 184 peesreflex 185 peesruptuur 186 peesschede 181

294


peesschedebeschadiging 186 peesweefsel, immobilisatie van 185 PEMF 99 pennate spier 191 peptidasen 33 Performance-Oriented Mobility Assesment 272 pericellulaire kapsel 117 perichondrium 113, 118 perifere zenuwen 200 –, regeneratie van 209 perimysium 170 perineurale cellen 200 perineurium 201 periost 89 pezen –, aanhechting van 183 –, bindweefsel 180 pia mater 203 piekbotmassa 93 piercing 241 pigmentatie van de huid 108 pigmentcellen 219 pijn, secundaire 232 pijnpomp 261 pijpbeenderen 82 pilomotoriek 230 pitting edema 52 pitting oedeem 52 place hold 270 plasma-eiwitten 49 plastische vervorming van kraakbeen 120 platelet derived growth factor 68 plexiform bot 87 plicae synoviales 123 PNF-methode 195 polyarticulaire spieren 194 POMA 272 POMA van Tinetti 272 posttraumatische dystrofie 247 potentie¨le energie 179 prikkel voor fibroblasten 46 prikkels –, lokale 26 –, mechanische 26 primaire artrose 141 primaire botgenezing 99 primaire wondgenezing 71, 241 procollageen 28 procollageenmoleculen 20 productiefase 70, 73 proliferatie 69 proliferatiefase 68, 70, 98, 244

proline 32 proprioceptieve informatie 156 prostaglandines 63, 85 proteoglycaanaggregaat 36 proteoglycaanmolecuul, functie van 37 proteoglycanen 19, 20, 35 proteoglycanen in kraakbeen 119 PSK 253 PTH 109 pulleys 181, 268 pulsed electromagnetic field 99 pus 66 putty, kneedbare 271 r rachitis 106, 108 radiator 229 radical scavengers 248 radicalen –, uitlekkende 66 –, vrije 66 Ranvier, node van 199 referred pain 236 reı¨nnervatie 209, 211 rekken, therapeutisch 166 rekken van de hamstrings 192 rekken van spieren 191 relaxine 166 remobilisatie 164 remodelleringsfase 76 remodelleringsfase van bot 100 reorganisatiefase 76 repetitive strain injury 197 rete cutaneum 228 rete subpapillare 229 reticulum, endoplasmatisch 27 reuma 127 reumatische gewrichtsaandoeningen 127 reumatoı¨de artritis 128 reuzengroei 103 richtlijnen van het KNGF 252 RIHM 212 rollen van gewricht 162 rolstoel met beenlade 257 Rotterdam intrinsic hand myometer 212 RSI 197 rubor 62 Ruffini-sensoren 156 rust-rekkingscurve van een spier 175 s SAPL 126

295

Register

sarcomeer 168 sarcomeerlengte 174 satellietcellen 188 saturday night palsy 208 schachtfractuur, enkelvoudige 256 scheurbuik 34 Schiff-base 31 schildklier 103 schokdempend kussen 115 schuifkrachten 238 schuiven, van gewricht 162 Schwann, cellen van 199 scleroderma 79 SEC 176 secundaire artrose 141 secundaire botgenezing 98 secundaire botkernen 88 secundaire pijn 232 secundaire wondgenezing 71, 242 segmentale relaties 236 Semmes-Weinstein, monofilamenten van 213 Sensibiliteit na reı¨nnervatie 212 sensomotorische ontwikkeling 215 sensory re-education 212 serie-elastische component 176 Sharpey, vezels van 153, 183 shear forces 114 skelet 101 skeletspiervezels 168 skeletvorming 87 sliding filament theory 168 slijtage 140 sluitplaat 136 smeermiddel 124 smering –, hydrodynamische 127 –, hydrostatische 126 somatotropine 102 spalk 246 –, immobilisatie in 75 spanning in weefsel 27 spier –, concentrische contractie 177 –, elasticiteit van 176 –, rust-rekkingscurve van 175 –, voorrekking van 179 spieraanpassing, therapeutische stimulus voor 190 spieratrofie 187 spierbindweefsel 170 –, veranderingen in 189 spierbindweefsel tijdens bewegingen 177 spieren

–, korte 192 –, polyarticulaire 194 –, rekken van 191 –, verkorte 192 spieren in verlengde positie 189 spiergedragsmodel, uitgewerkt 176 spiergedragsmodel van Hill 176 spierkracht 42 –, herstel van 190 spierkramp 186 spierlengte, aanpassing van 188 spierpijn 195 spierpijn na een prestatie 198 spierpomp 49 spierscheur 188 spierspasmetheorie 195 spiervezel, dwarsgestreepte 167 spiervezels, immobilisatie van 187 spierweefsel –, bouw van 167 –, functie van 167 spinnenvingers 55 spondylitis ankylopoetica 129 spongiosa, fractuur in 256 sportklimmer 194 spronghoogte 194 sprouting 210 SSCT 45 statisch zitten 139 statische belastingsvormen 96 stereognosis 212 steroı¨den, anabole 105 stollingsreactie 62 stootkussen, krachtenverdelend 234 stratum corneum 219 stratum germinativum 218 stratum papillare 223 stratum reticulare 223 stratum spinosum 218 stress 53 stressfibers 25 stress-relaxation 192 stretchen 192, 193 –, bij topsporters 193 stretching 191 structuur van bot 81 stuiterbalprincipe 185 subarachnoı¨dale ruimte 203 subchondrale spongiosa, fractuur in 256 subcutaan vet 232 subintima 123, 159 substance P 64, 232

296


subsynovial connective tissue 45 sudomotoriek 230 superoxide-dismutase 66 surface active phospholipid 126 sympathicus 53, 230 sympathische reflexdystrofie 248 sympathische vezels 230 syndroom van Cushing 102 synovia 121, 124, 127 synoviale gewrichten, smering in 125 synoviale membraan 123 synthese bindweefsel 27 systemen van Havers 90

trofotrope functie 53 trombine 63 trombose, veneuze 51 tropocollageen 20 tropo-elastine 20, 34 tumor 62 tumor necrosis factor 67 turnover 33 tussenwervelschijf 113 Type-III-sensoren 157 Type-II-sensoren 157 type-I-sensoren 156 Type-IV-sensoren 158

t talg 226 talgklieren 226 tape 164 tastsensoren 230 teken van Tinel 212 temperatuurregulatie 227 tendinopathie 265 tenoblasten 180 Teriparatide 109 terminale haren 224 testosteron 105 therapeutisch rekken 166 thixotrope vloeistof 125 thyroxine 101, 103 tibiafractuur, oefenstabiele 259 tibialis-anteriorsyndroom 47 tibiaplateaufractuur 256 –, intra-articulaire 259 Tinel, teken van 212 Tinetti, POMA van 272 titines 168 titines in serie 190 TNFa´ 67 tonofibrillen 218 transforming growth factor â 72 transplantatie, osteochondrale 148 transport van energie 194 traplopen 257 trekbelasting van peesmateriaal 184 trekrichting 75 treksterkte, toename in 74 treksterkte in het litteken 165 treksterkte van bindweefsel 76 treksterkte van litteken 244 trek-verlengingsdiagram 154 trilplaat 94 triple respons van Lewis 231

u uitgewerkt spiergedragsmodel 176 uitgroei van axonen 210 uitlekkende radicalen 66 uniprothese 149 UV-straling 108 v vaatverwijding 64 vacht 224 vagina fibrosa tendinis 181 vagina synovialis tendinis 181 vascular endothelial growth factor 69 vasodilatatie 64 vasomotoriek 230 VEGF 64, 69 vellusharen 224 veneuze trombose 51 verbening –, desmale 88 –, enchondrale 87 –, membraneuze 88 verbening van de epifysairschijven 89 verkleven 46, 78 verklevingen 75, 245 verkort geı¨mmobiliseerde spieren 188 verkorte spieren 192 veroudering 145 verzwakte ligamentinsertie 162 vet, onderhuids 234 vetdepot 232 vetweefsel 232 vetzucht 234, 235 vezelig kraakbeen 113, 130 vezels, collagene 32, 37 vezels van Sharpey 153, 183 villi 123 vinculae 182

297

Register

Virchow 17 visco-elastische vloeistof 125 vitamine C 34 vitamine D3 108 vitamine-D-gebrek 108 vloeistofruimten in het wervelkanaal 205 vochthuishouding in het bindweefsel 237 vochttransport 49 voetboog 180 voetgedeelte 154 Volkmann-contractuur 47 voorrekking van de spier 179 vormgeheugen 125 vormstabiliteit 42 vrije radicalen 66 vrije zuurstofradicalen 239 vroege mobilisatie 164 vroegtijdige bewegingsinformatie 77 vroegtijdige mobilisatie 165 w Wallerse degeneratie 209 warming-up 191 water 48 water vasthouden 48 waterstofbruggen 29 waterstofperoxide 66 weefsel –, herstelmogelijkheden van 59 –, reparatie van 59 weefselacidose 65 weefselbeschadigingstheorie 196 weefselmacrofagen 66 weefselspanning 27 wervelfracturen 272 wervelkanaal, vloeistofruimten in 205 wervelkolom 134

–, externe kracht op 137 Wet maatschappelijke ondersteuning 273 wet van Wolff 52, 95 whole body vibration 94 Wmo 273 Wolff, wet van 52, 95 wondcontractie 70, 71 wondgenezing 68, 241 –, fasen van 61 –, primaire 71 –, secundaire 71 y yoga 194 z zenuw, krachten op een 206 zenuwfascikels 200 zenuwschade 208 zenuwstelsel, autonome 53 zenuwwortels 204 ziekte van Bechterew 129 zona calcificata 115, 121 zona intermedia 115 zona radiata 115, 121 zona superficialis 115 zones van Head 237 zonkrachtgetal 220 zonnebrand 220 zonne-elastose 35 zorgloket, gemeentelijk 273 zweetklier 227 –, apocriene 228 zweetklieren, eccriene 227 zweetvloeistof 227 zwelling 64

Literatuur. Birk DE, et al. Collagen fibrillogenesis in situ. Discontinuous

Recommend Documents