Literatuur 23 ZICHT OP... BELEIDSONDERZOEK CULTUUR EN SCHOOL

Literatuur 1996

Verslag van beleidsverkenning naar de mogelijkheden van cultuureducatie, gezien vanuit

Advies Cultuur en School / Onderwijsraad en Raad

een provinciale invalshoek. De onderzoeksgegevens

voor Cultuur. - Den Haag : Raad voor Cultuur,

zijn verkregen door enquêtes te houden bij

1996. - 6 p. - Met lit.opg.

basisscholen en interviews af te nemen bij

Advies van de Onderwijsraad en Raad voor Cultuur

gemeenten, ondersteunende instellingen en

gericht aan de staatssecretarissen T. Netelenbos en

aanbieders.

A. Nuis van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen over de beleidsnotitie 'Cultuur en School'.

De kunsten in het onderwijs, onderwijs in de kunsten : kunsteducatie in het Rotterdamse

Cultuur en School / T. Netelenbos en A. Nuis. - Den

voortgezet onderwijs : verslag van een onderzoek /

Haag : SDU, 1996. - 43 p. : ill. - Met bijl. en

F.E.M. Konings. - Rotterdam : [s.n.], 1997. –

lit.opg. - ISBN 90-346-333-4-9

26 p. : tab. - Met lit.opg. en bijl.

Centraal thema is: cultuur en onderwijs zijn

Dit onderzoek is uitgevoerd ten behoeve van de

onverbrekelijk met elkaar verbonden. Deze notitie

werkconferentie op 8 oktober 1997 over

verkent mogelijkheden om die saamhorigheid beter

kunsteducatie in het voortgezet onderwijs. Door

tot uitdrukking te brengen met als voorstel de

middel van deze rapportage wordt de huidige

integratie van cultuureducatie in zowel het

situatie met betrekking tot het beleid, de

onderwijsaanbod als de leefwereld van de school.

kunstvakken en de culturele activiteiten in het

Daarnaast wordt gekeken naar intensivering van

voortgezet onderwijs in kaart gebracht. Daarnaast

bestaande succesvolle samenwerkingsinitiatieven

wordt ingegaan op het profiel Cultuur en

tussen scholen en culturele instellingen en worden

Maatschappij, CKV1 en CKV2. Met deze informatie

nieuwe initiatieven ontplooid.

en de resultaten van de werkconferentie hopen de SKVR (Stichting Kunstzinnige Vorming Rotterdam)

De provincie: partner in cultuurbeleid : naar een

en de DSO (Dienst Stedelijk Onderwijs) het aanbod

gebiedsgewijze en integrale aanpak / C. van Deijck-

van de SKVR en de culturele instellingen in

Hofmeester en W-J. Raijmakers. - Den Haag : IPO,

Rotterdam beter op de vraag van het onderwijs te

1996. - 52 p : ill., tab. - ISBN 90-802572-2-2

laten aansluiten.

Vervolgonderzoek naar het cultuurbeleid van de provincies, waarbij getracht is nieuwe ontwikke-

Onderzoek cultuurtrajecten 12-16 : nieuwe

lingen in het beleid en bijzondere onderwerpen

initiatieven in de kunsteducatie / J. Oostwoud

waarmee provincies zich profileren, in kaart te

Wijdenes en M. van Hoorn. - Amsterdam ; Utrecht :

brengen. Items: provincies, aantrekkelijke partners

SCO-Kohnstamm Instituut : LOKV, 1997. - 128 p. :

in cultuurbeleid; cultuureducatie; monumentenzorg

tab. - Met lit.opg. - ISBN 90-6813-548-1

en archeologie; provinciaal cultuurbeleid in beeld

Verslag van een onderzoek naar het 'cultuurtraject',

gebracht.

een pilot-project dat het LOKV samen met zeven steunfunctie-instellingen heeft uitgevoerd. Doel van dit project was een netwerk van culturele

1997

voorzieningen te realiseren waar jongeren gebruik van maken. Musea, theaters en andere deelnemende

Cultuur aan de basis : onderzoek cultuureducatie

instellingen organiseerden kunsteducatieve

basisonderwijs Limburg / E. van Lankvelt en

programma's waarin scholieren in de basisvorming

C. Bosch. - Maastricht : PBW, 1997. - 55 p. : tab. -

kennis konden maken met kunst en cultuur. Het

Met bijl.

streven was dat jongeren uiteindelijk zelfstandig hun

23

ZICHT OP... BELEIDSONDERZOEK CULTUUR EN SCHOOL

weg naar kunst en cultuur leren vinden. Deze

Cultuur/Onderwijsraad, 1998. - 10 p. - Advies is

publicatie brengt in kaart welke problemen zich

uitgebracht op 18 maart 1998

voordeden bij de realisatie van een cultuurtraject en

Dit advies gericht aan de staatssecretarissen

welke antwoorden in de praktijk gevonden zijn.

Netelenbos en Nuis van Onderwijs, Cultuur en

Daarnaast wordt beschreven vanuit welke visies op

Wetenschappen geeft de contouren aan van een

jeugdcultuur de respectieve cultuurtrajecten zijn

beleidsagenda voor de uitvoering van Cultuur en

ingericht.

School in de volgende kabinetsperiode. In het vervolgadvies - dat na de zomer van 1998 zal

School én Cultuur? : onderzoeksverslag over de

worden uitgebracht - wordt dit stramien verder

notitie Cultuur en School / F.E.M. Konings. –

uitgewerkt.

[S.l. : s.n.], 1997. - 64 p. - Onderzoeksverslag van de stage bij het Sociaal en Cultureel Planbureau te

Advies Cultuur en School : deel II / Onderwijsraad

Rijswijk. - Met lit.opg.

en Raad voor Cultuur. - Den Haag : Onderwijsraad/

Onderzoek naar de slaagkans van de notitie 'Cultuur

Raad voor Cultuur, 1998. - 41 p. - Het advies is

en School' (1996) van de staatssecretarissen Nuis en

uitgebracht op 9 december 1998. - Bijlage: huidige

Netelenbos. De onderzoeksvragen zijn: hoe groot is

infrastructuur voor cultuureducatie

de bekendheid van de notitie 'Cultuur en School' in

Vervolg op het ‘Advies Cultuur en School',

scholen voor basis- en voortgezet onderwijs en wat

uitgebracht in maart 1998, waarin de contouren

is de visie van deze scholen op de notitie?; hoe

geschetst zijn voor een beleidsagenda voor de

staan binnen Rotterdam, de gemeente, de SKVR, het

uitvoering van Cultuur en School voor de huidige

RO Theater, basisscholen en een vbo-school

kabinetsperiode. Het huidige advies bevat een

tegenover de notitie en de specifieke doelen en

uitwerking van het 'contourenadvies' en richt zich op

maatregelen uit de bijlage van de notitie? Ook de

drie hoofdvragen: 1. Op welke wijze is

visie van het LOKV Nederlands Instituut voor

cultuureducatie momenteel verankerd in kerndoelen,

Kunsteducatie op de notitie is in dit verslag

eindtermen en examenprogramma's, hoe wordt

verwerkt. Tot slot wordt antwoord gegeven op de

daaraan vorm en inhoud gegeven door scholen en

onderzoeksvragen en aan de hand hiervan worden

wat kan hieraan worden verbeterd? Hoe kan de

aanbevelingen aan het Ministerie van OCenW

positie van de leraar als cultuurdrager worden

gedaan.

versterkt?; 2. Hoe kan de landelijke regie t.a.v. cultuureducatie op school worden versterkt?; 3. Hoe

Zekerheden of kunst : een wereld van verschil :

kan het culturele klimaat rondom de school worden

cultuurconvenanten : evaluatie van een

verbeterd?

co-venanting proces / M. Boogmans. - Den Haag : SDU, 1997. - 107 p. : tab. - Met bijl. en lit.opg. -

Rapportage pilot-onderzoek [basisonderwijs

Afstudeeropdracht Nederlandse School voor

provincie Utrecht] Workshops Erfgoed Actueel /

Openbaar Bestuur, MPA-opleiding. –

V. van Grinsven en K. Monnink. - Utrecht : DUO

ISBN 90-346-3447-7

Market Research, 1998. - 51 p. : tab., graf.

Onderdeel van de evaluatie van het proces van

In juni 1998 is in opdracht van Erfgoed Actueel een

totstandkoming van 'Pantser of ruggengraat', de

pilot-onderzoek uitgevoerd onder scholen primair

Cultuurnota 1997-2000. De cultuurconvenanten

onderwijs in de provincie Utrecht. Het onderzoek

staan hierbij centraal.

bestaat uit twee onderdelen: een algemeen onderdeel met daarin aandacht voor wat scholen ondernemen aan (buitenschoolse) culturele

1998

activiteiten en hoe zij deze activiteiten waarderen; een specifiek onderdeel met daarin een evaluatie

Advies Cultuur en School : [Deel I] / Onderwijsraad

van het project 'Bouwen aan de poort' door

en Raad voor Cultuur. - Den Haag : Raad voor

deelnemers aan het project. 'Bouwen aan de poort'

24


heeft betrekking op de stad Amersfoort. Onderdeel

Cultuur als confrontatie : uitgangspunten voor het

van het project zijn een museumles in museum

cultuurbeleid 2001-2004 / F. van der Ploeg;

Flehite en een bezoek aan de Koppelpoort. Enige

Ministerie van Onderwijs, Cultuur en

conclusies: op bijna alle scholen worden

Wetenschappen. - Den Haag : SDU, 1999. - 70 p. :

(buitenschoolse) activiteiten ondernomen; alle

tab., ill. - Met lit.opg. en bijl. - ISBN 90-346-3687-9

respondenten die aan het project 'Bouwen aan de

Nota waarin staatssecretaris Van der Ploeg zijn

poort' hebben deelgenomen, beoordelen het project

uitgangspunten voor het cultuurbeleid voor de jaren

positief.

2001-2004 uiteenzet. Het belangrijkste uitgangspunt voor de komende jaren is de wisselwerking tussen aanbod en publiek. Doel is het bereiken van een zo

1999

groot en gevarieerd mogelijk publiek zonder concessies te doen aan de kwaliteit. Om dat te

Advies Landelijke structuur cultuureducatie en

stimuleren wordt via het nieuwe Actieprogramma

amateurkunst / Raad voor Cultuur. - Den Haag :

Cultuurbereik ruim 130 miljoen gulden uitgetrokken.

Raad voor Cultuur, 1999. - 10 p. - Met bijl.

Van instellingen wordt bovendien verwacht dat zij

Advies over het toekomstige bestel van de

drie procent van hun subsidie besteden aan het

amateurkunst en over de landelijke infrastructuur

bereiken van nieuw publiek.

kunstzinnige vorming. Beschreven wordt de wenselijke structuur en de manier waarop deze

Inventarisatie 'Cultuur en School' : eerstelijns-

wenselijke structuur kan worden gerealiseerd. De

instellingen kunstzinnige vorming / B. de Groot. -

Raad komt tot de conclusie dat er op landelijk niveau

Amsterdam : Bert de Groot, 1999. - 38 p. : tab.,

twee organisaties voor cultuureducatie en één voor

fig. - Met bijl. - In opdr. van de VKV. - In samenw.

amateurkunst nodig zijn: een brancheorganisatie

met projectgroep Cultuur & School en het LOKV

voor cultuureducatie, een landelijk expertisecentrum

Inventarisatie van de activiteiten van eerstelijns-

voor cultuureducatie en een landelijk expertise-

instellingen voor het primair en voortgezet onderwijs

centrum voor amateurkunst.

en de regionale opleidingscentra (ROC's). Daarnaast worden de daarmee samenhangende knelpunten en

Culturele activiteiten basisonderwijs convenants-

behoeften van deze instellingen in beeld gebracht.

gebied Amsterdam / V. van Grinsven en K. Monnink. - Utrecht : DUO Market Research,

Landelijke structuur cultuureducatie / F. van der

1999. - 26 p. : graf. - Met bijl. - In opdr. van

Ploeg. - Zoetermeer : Ministerie van Onderwijs,

Erfgoed Actueel en Cultuur & School

Cultuur en Wetenschappen, 1999. - 15 p.

Resultaat van een onderzoek dat uitgevoerd is onder

Brief aan de Tweede Kamer d.d. 23 november 1999

directeuren van basisscholen in het convenants-

waarin staatssecretaris Van der Ploeg zijn standpunt

gebied Amsterdam. Doel is inventariseren welke

met betrekking tot de nieuwe contouren voor de

culturele activiteiten ondernomen zijn en hoe deze

landelijke ondersteuningsstructuur voor de

gewaardeerd zijn. Enkele conclusies: vrijwel alle

cultuureducatie uiteenzet. Daarin wordt uitgegaan

onderzochte scholen ondernemen culturele

van drie pijlers: een sterke brancheorganisatie van

activiteiten; bijna alle leerkrachten betrekken

en voor de instellingen voor kunsteducatie, een

informatie over activiteiten uit mailings van culturele

landelijk expertisecentrum cultuureducatie als

instellingen; het bijwonen van een podiumkunst-

opvolger van het LOKV en handhaving van de

voorstelling is het meest populair, gevolgd door

discipline-instituten voor de amateurkunst.

museumbezoek; bezoek aan een museum sloot vaak aan op een schoolvak, in de meeste gevallen het vak

Onderzoek algemeen voortgezet onderwijs

geschiedenis.

convenantsgebied Amsterdam : inventarisatie culturele activiteiten : criteria voor deelname cultuurprojecten / V. van Grinsven en K. Monnink. -

25


Utrecht : DUO Market Research, 1999. - Div. pag. :

V. van Grinsven en K. Monnink. - Utrecht : DUO

graf. - Met bijl. - In opdr. van Erfgoed Actueel en

Market Research, 1999. - Div. pag. : graf. – Met

Cultuur & School

bijl. - In opdr. van Erfgoed Actueel en Cultuur &

Bevat een tweetal onderzoeken. Het eerste

School

onderzoek betreft een inventariserend onderzoek

Bevat een onderzoek naar de culturele activiteiten in

naar de culturele activiteiten in het onderwijs. Enkele

het voortgezet onderwijs in het convenantsgebied

conclusies: meer dan de helft van de geïnterviewde

Drenthe. Enkele conclusies: minder dan de helft van

docenten geeft aan in sectieverband culturele

de geïnterviewde docenten geeft aan in sectie-

activiteiten te ondernemen; informatie voor

verband culturele activiteiten te ondernemen;

activiteiten werd voornamelijk betrokken uit mailings

informatie over culturele activiteiten wordt

van culturele instellingen; museumbezoek is het

voornamelijk betrokken uit mailings van culturele

meest populair, gevolgd door het bezoeken van een

instellingen; museumbezoek is het meest populair,

podiumvoorstelling. Het tweede onderzoek beschrijft

gevolgd door bezichtigen van een gebouw; het

criteria die docenten in het algemeen hanteren bij

merendeel van de docenten is tevreden over de

hun afweging om al dan niet in schoolverband deel

voorlichting van het museum; ondersteunend

te nemen aan een cultuurproject. Gekeken is ook

materiaal wordt veelvuldig gebruikt.

naar een specifiek project, 'Een reis vanuit het paradijs'. Enkele conclusies: docenten hebben

Onderzoek basisonderwijs Den Haag e.o. :

duidelijk voorkeur voor projecten die aanvullende

inventarisatie culturele activiteiten / V. van Grinsven

informatie bieden bij de lessen boven projecten die

en K. Monnink. - Utrecht : DUO Market Research,

lesvervangend zijn; bovendien vinden zij dat

1999. - 35 p. : tab. - In opdr. van Erfgoed Actueel

culturele instellingen zowel docenten- als leerlingen-

en Cultuur & School

materialen moet aanbieden.

Resultaten van een inventariserend onderzoek naar culturele activiteiten in het basisonderwijs. De

Onderzoek algemeen voortgezet onderwijs Den Haag

doelstellingen luiden: inzicht krijgen in de culturele

e.o. : inventarisatie culturele activiteiten / V. van

activiteiten die in het schooljaar 1998-1999 zijn

Grinsven en K. Monnink. - Utrecht : DUO Market

ondernomen door basisscholen in Den Haag en

Research, 1999. - 35 p. : tab. - In opdr. van Erfgoed

omgeving; inzicht krijgen in de waardering van de

Actueel en Cultuur & School

ondernomen culturele activiteiten; inzicht krijgen in

Resultaten van een inventariserend onderzoek naar

de criteria en drempels die van invloed zijn op de

de culturele activiteiten in het algemeen voortgezet

keuze van scholen om al dan niet in schoolverband

onderwijs. De doelstellingen luiden: inzicht krijgen in

een bepaalde culturele activiteit te ondernemen.

de culturele activiteiten die in het schooljaar 1998-

Enkele conclusies: slechts één school van de 101

1999 in (vak)sectieverband zijn ondernomen in Den

scholen heeft geen culturele activiteiten

Haag en omgeving; inzicht krijgen in de waardering

ondernomen; het bijwonen van een theater- of

van de ondernomen culturele activiteiten; inzicht

podiumkunstvoorstelling is de meest ondernomen

krijgen in de criteria en drempels die van invloed zijn

culturele activiteit.

op de keuze van docenten om al dan niet in schoolverband(sectieverband) bepaalde culturele

Onderzoek basisonderwijs provincie Drenthe :

activiteiten te ondernemen. Enkele conclusies:

inventarisatie culturele activiteiten : verdiepings-

minder dan de helft van de vaksecties heeft culturele

onderzoek (vervoer, rol, ouders, motivatie voor

activiteiten ondernomen; het bezoeken van musea is

bezoek Drents Museum) / V. van Grinsven en

de meest ondernomen culturele activiteit.

K. Monnink. - Utrecht : DUO Market Research, 1999. - Div. pag. : graf. - Met bijl. - In opdr. van

Onderzoek algemeen voortgezet onderwijs provincie

Erfgoed Actueel en Cultuur & School

Drenthe : inventarisatie culturele activiteiten /

Dit rapport bevat de resultaten van twee onderzoeken. Het eerste onderzoek betreft een

26


inventariserend onderzoek naar culturele activiteiten

Grinsven en K. Monnink. - Utrecht : DUO Market

in het basisonderwijs. Doelstellingen: inzicht krijgen

Research, 1999. - 37 p. : tab. - In opdr. van Erfgoed

in de culturele activiteiten die in het schooljaar

Actueel en Cultuur & School

(1997-1998) zijn ondernomen; waardering van de

Doelstellingen: inzicht krijgen in culturele activiteiten

ondernomen culturele activiteiten; criteria en

die in het schooljaar (1997-1998) in (vak)sectie-

drempels die van invloed zijn op de keuze van

verband zijn ondernomen; waardering van de

scholen om al dan niet in schoolverband een

ondernomen culturele activiteiten; criteria en

bepaalde culturele activiteit te ondernemen. Enkele

drempels die van invloed zijn op de keuze van

conclusies: zes van de 106 scholen hebben geen

docenten om al dan niet in schoolverband

culturele activiteiten ondernomen; het bijwonen van

(sectieverband) culturele activiteiten te ondernemen.

een theater- of podiumkunstvoorstelling is de meest

Enkele conclusies: 44% van de docenten hebben in

ondernomen culturele activiteit. Het tweede

sectieverband een of meerdere culturele activiteiten

onderzoek betreft een onderzoek naar de organisatie

met leerlingen ondernomen; de meest genoemde

van en mogelijke problemen omtrent vervoer met

reden waarom geen culturele activiteiten zijn

betrekking tot culturele activiteiten en de rol die

ondernomen is dat de aangeboden culturele

ouders spelen bij het ondernemen van buiten-

activiteiten niet aansluiten op het vak; tijdgebrek en

schoolse culturele activiteiten. Daarnaast is

kosten worden eveneens vaak genoemd.

onderzocht wat de motivatie van basisscholen is om een bezoek te brengen aan het Drents Museum. De

Onderzoeksrapportage : samenwerking tussen

twee meest genoemde redenen waarom scholen het

vaksecties / V. van Grinsven en K. Monnink. -

Drents Museum bezoeken zijn dat het aanbod goed

Utrecht : DUO Market Research, 1999. - 19 p. - In

aansluit op de lessen en dat het museum de

opdr. van Erfgoed Actueel en Cultuur & School. - Met

leerlingen leert over hun eigen omgeving en cultuur.

bijl.: vragenlijst Onderzoek waarin de samenwerking tussen docenten

Onderzoek basisonderwijs provincie Groningen :

geschiedenis en docenten die een ander vak doceren

inventarisatie culturele activiteiten / V. van Grinsven

centraal staat. Hierbij is met name gekeken naar

en K. Monnink. - Utrecht : DUO Market Research,

samenwerking met betrekking tot het ondernemen


van culturele activiteiten. De volgende onderzoeks-

en Cultuur & School. - Met bijl.: vragenlijst

vragen worden behandeld: werken docenten uit de

Doelstellingen: inzicht krijgen in de culturele

vaksectie geschiedenis samen met docenten uit

activiteiten die in het schooljaar (1997-1998) zijn

andere vaksecties?; hoe ziet samenwerking er uit of

ondernomen; waardering van de ondernomen

hoe zou deze samenwerking eruit kunnen zien?; wat

culturele activiteiten; criteria en drempels die van

zijn voorwaarden om (succesvol) te kunnen

invloed zijn op de keuze van scholen om al dan niet

samenwerken?

in schoolverband een bepaalde culturele activiteit te ondernemen. Enkele conclusies: vijf van de 105

Rapport stuurgroep landelijke structuur cultuur-

scholen hebben geen culturele activiteiten

educatie : reaktie VKV / VKV, Vereniging voor

ondernomen; het bijwonen van een theater- of

Kunstzinnige Vorming. - Utrecht : VKV, 1999. - 3 p.

podiumkunstvoorstelling is de meest ondernomen

Brief van 9 juli 1999 aan de staatssecretaris Van der

culturele activiteit; het meest gehanteerde criterium

Ploeg van de voorzitter van het bestuur van de VKV,

is dat de activiteit moet bijdragen aan de culturele

S.J. Doorman. De brief is een reaktie op het Rapport

vorming; kosten, afstand en vervoer worden

Stuurgroep Landelijke Structuur Cultuureducatie.

genoemd als drempel bij het ondernemen van een culturele activiteit.

Structureren of stimuleren? : verslag van een quickscan naar de gewenste infrastructuur op het terrein

Onderzoek voortgezet onderwijs provincie Groningen : inventarisatie culturele activiteiten / V. van

27


van erfgoed-educatie / L. van Oijen en

P. van der Zant. - Gouda : BART, 1999. - 20 p. - Met

P. van der Zant. - Gouda : BART, 1999. - 26 p. - Met

bijl. en samenv.

bijl. en samenv.

In gesprekken met dertien sleutelpersonen op het

Onderzoek naar de aanpak en de opbrengsten van

terrein van erfgoed-educatie is getracht inzicht te

het project Cultuur en School. Bevat: de start van

krijgen in de gewenste infrastructuur op het terrein

het project Cultuur en School; de bestuurlijke

van cultureel erfgoed ten behoeve van de erfgoed-

aanpak van het project; de aard van de projecten;

educatie. Bevat: de ontwikkeling van erfgoed-

de communicatie over het project; de inhoudelijke

educatie; samenwerking tussen erfgoed-instellingen;

keuzes; de infrastructuur; de procedures; het

samenwerking met instellingen voor kunsteducatie

rendement; de evaluatie; de toekomst.

waaronder het LOKV; de noodzaak van verscheidenheid; de rol van bureau Erfgoed Actueel. Als bijlage is het verslag van de werkbijeenkomst 'Cultureel

2000

erfgoed en educatie' opgenomen. Bestuurlijke afspraken tussen IPO, VNG, en OCW Tussen kunst en onderwijs : eindrapportage van een

over stedelijke en provinciale programma's

strategische beleidsverkenning van het steunfunctie-

cultuurbereik 2001-2004 / Ministerie van Onderwijs,

werk kunstzinnige vorming / P. van der Zant. -

Cultuur en Wetenschappen; VNG, Vereniging van

Gouda : BART, 1999. - 68 p. : fig., tab. - Met bijl. -

Nederlandse Gemeenten en IPO, Interprovinciaal

In opdr. van het Ministerie van OCenW

Overleg. – Utrecht: [s.n.], 2000. - 15 p. - Met bijl.

Doel van deze strategische verkenning is om

In zijn uitgangspuntenbrief 'Cultuur als confrontatie'

aanbevelingen op te stellen gericht op het

heeft staatssecretaris Van der Ploeg het Actieplan

functioneren van de steunfunctie kunstzinnige

Cultuurbereik aangekondigd. Kernpunt is de

vorming. De vraagstelling richtte zich op de

verbreding van een kwalitatief gewaarborgd

volgende vragen: welk imago hebben de

cultuuraanbod, zodat er meer mensen door worden

steunfunctie-instellingen bij onderwijsinstellingen en

aangesproken. Dit sluit aan op de ideeën die bij

kunstinstellingen; in hoeverre hebben onderwijs-

provincies en gemeenten leven. Aldus hebben de

instellingen behoefte aan ondersteuning door

staatssecretaris Van der Ploeg (OCenW), het

steunfunctie-instellingen; hoe zouden steunfunctie-

Interprovinciaal Overleg (IPO) en de Vereniging van

instellingen meer kunnen inspelen op de gecon-

Nederlandse Gemeenten (VNG) besloten tot een

stateerde behoeften bij onderwijsinstellingen en

gezamenlijke aanpak gedurende de periode 2001-

kunstinstellingen?

2004. Zij zijn een bondgenootschap aangegaan dat onder meer zijn beslag krijgt in een bijzondere vorm

Vervolgnotitie Cultuur en School / Ministerie van

van gemeenschappelijke financiering. De gezamen-

Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. –

lijke aanpak van OCenW, IPO en VNG wordt in deze

Zoetermeer : Ministerie van OCenW, 1999. - 24 p.

notitie uiteengezet. De afspraken hebben betrekking

Balans van de eerste twee jaren van het project

op doelstellingen, constructie en fasering van het

Cultuur en School. Inhoud: korte terugblik

decentrale deel van het Actieplan Cultuurbereik.

(decentrale en centrale trajecten, tussenbalans); drie prioriteiten (vmbo, erfgoed en culturele

Cultureel erfgoed in het onderwijs : een onderzoek

diversiteit); ontwikkelingen per onderwijssoort;

naar wensen en meningen van onderwijsgevenden

ontwikkelingen in de culturele infrastructuur;

en onderwijsbegeleiders / F. Haanstra en W. Oud. -

regie/bestuurlijke afspraken.

Amsterdam : SCO-Kohnstamm Instituut, 2000. 104 p. - In opdr. van Erfgoed Actueel. - Met lit.opg. -

'We zijn eigenlijk pas net begonnen' : eindverslag

ISBN 90-6813-640-2

van een quick-scan naar de aanpak en opbrengsten

Doel van het onderzoek is het verkrijgen van inzicht

van het project Cultuur en School / L. van Oijen en

in het door het onderwijs gewenste aanbod op het gebied van cultureel erfgoed en in verband daarmee

28


in hoeverre vraagsturing door het onderwijs mogelijk

activiteiten voor jongeren en scholieren,

is. De onderzoeksvragen zijn: welke opvattingen

samenwerking met andere instellingen.

over doelen en functie van het gebruik van cultureel erfgoed hanteren onderwijsgevenden in het

Hoe helpen we ze? : verslag van een onderzoek naar

basisonderwijs en het voortgezet onderwijs?; wat

de behoefte aan een 'Handreiking culturele

zijn de meningen en wensen van onderwijsgevenden

activiteiten in het onderwijs' / P. van der Zant. -

ten aanzien van het aanbod van cultureel erfgoed

Gouda : BART, 2000. - 32 p. - Met lit.opg.

voor het onderwijs?; wat zijn de meningen en

Het rapport bevat verslagen van gesprekken die zijn

wensen van onderwijsgevenden ten aanzien van de

gevoerd met docenten uit verschillende onderwijs-

begeleiding van het gebruik van cultureel erfgoed in

sectoren en vertegenwoordigers van culturele

het onderwijs en welke belemmeringen worden er

(steunfunctie-)instellingen. In deze gesprekken zijn

momenteel ondervonden? Tot slot worden de

kansen, belemmeringen en wensen bij het

resultaten samengevat en van commentaar

organiseren van culturele activiteiten in het

voorzien.

onderwijs aan de orde gekomen. Daarnaast is een inventarisatie opgenomen van bestaand materiaal op

Cultuuronderwijs in het vmbo : een onderzoek naar

het gebied van culturele activiteiten. De belang-

overheidsbeleid in het kader van Cultuur en School

rijkste conclusie van het onderzoek is dat er met

voor vmbo-scholen / B. Oude Hengel. - Tilburg :

name in het voortgezet onderwijs grote behoefte

[s.n.], 2000. - III, 141 p. - Doctoraalscriptie

bestaat aan een praktische handreiking met concrete

Katholieke Universiteit Brabant, Faculteit Sociale

adviezen en voorbeelden. De voorkeur gaat uit naar

Wetenschappen, Sociologie. - Met bijl. en lit.opg.

aparte handleidingen voor schoolmanagement, voor

De centrale probleemstelling luidt: wat wordt er door

docenten en voor leerlingen, alsmede een korte

respectievelijk rijksoverheid, provincie Noord-

handreiking voor culturele instellingen. Voor wat

Brabant en gemeente Tilburg ondernomen om

betreft het aanbod blijkt dat er reeds veel websites

middels cultuuronderwijs op vbo/mavo scholen,

met informatie over het cultureel aanbod in

meer in het bijzonder in de gemeente Tilburg, deze

Nederland bestaan.

leerlingenpopulaties meer te laten participeren in kunst en cultuur en zo een meer evenredige sociale

Inventarisatieonderzoek Cultuur en School / B. de

spreiding te bewerkstelligen?

Groot, F. Haanstra en M. van Hoorn. - Utrecht : LOKV, 2000. - 3 dl. (20, 19, 36 p.) tab. - 2e dr. :

Enquête culturele educatie 1998 en 1999 :

tab. - In opdr. van het Ministerie van OCenW. - In

educatieve activiteiten van culturele instellingen die

samenw. met het LOKV, Nederlands Instituut voor

meerjarig en rechtstreeks worden gesubsidieerd

Kunsteducatie, SCO-Kohnstamm Instituut en Bert de

door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en

Groot B.V. - 1e dr.: 1998. - Met lit.opg.

Wetenschappen / T. IJdens. - Rotterdam : Erasmus

Het inventariserend onderzoek bestaat uit drie

Centrum voor Kunst- en Cultuurwetenschappen,

deelonderzoeken. In het eerste deelonderzoek is het

2000. - 22 p. : tab. - Met bijl.

aanbod van culturele instellingen bedoeld voor het

Om zicht te krijgen op de resultaten van het kunst-

primair en voortgezet onderwijs in kaart gebracht

en cultuurbeleid van de rijksoverheid wordt jaarlijks

(Deel 1: Aanbod cultuureducatie). Het tweede

een schriftelijke enquête gehouden onder alle

deelonderzoek heeft een beeld geschetst van de

structureel door het Rijk gesubsidieerde culturele

activiteiten die het primair en voortgezet onderwijs

instellingen over hun educatieve activiteiten. Voor de

op het gebied van cultuureducatie ontwikkelen (Deel

Enquête Culturele Educatie 1998 en 1999 zijn

2: Cultuureducatie op basisscholen en scholen voor

vragenlijsten gestuurd aan 259 instellingen.

voortgezet onderwijs). In het derde deelonderzoek

Onderwerpen die in de enquête aan bod komen:

wordt een overzicht gegeven op welke manier

totaal aantal bezoeken, samenstelling van het

regionale opleidingscentra (ROC’s) aandacht

publiek, aantal jongeren en allochtonen, educatieve

29


besteden aan cultuureducatie (Deel 3:

activiteiten zijn ondernomen; het bijwonen van een

Cultuureducatie op regionale opleidingscentra).

theater- of podiumkunstvoorstelling en het bezoeken van musea zijn de meest ondernomen culturele

Rapportage culturele activiteiten : eindrapportage

activiteiten.

algemeen voortgezet onderwijs / V. van Grinsven en H. Kommer. - Utrecht : DUO Market Research,

Ridders van de ronde tafel : cultuureducatie in het


jaar 2000 / S. van Schik. - Den Haag : Vier Grote

en Cultuur & School

Steden Kunsteducatie, 2000. - 31 p : ill., tab. - Met

Resultaten van een onderzoek naar culturele

bijl.

activiteiten in het voortgezet onderwijs. De

In diverse interviews komen betrokkenen aan het

doelstellingen luiden: inzicht krijgen in de culturele

woord over cultuureducatie in het jaar 2000. Het is

activiteiten die in het schooljaar 1997/1998 zijn

toegespitst op cultuureducatie voor kinderen in het

ondernomen door scholen in Gelderland, Drenthe,

basisonderwijs. Interviews met: Els Kuiper

Groningen, Amsterdam en Den Haag (alleen in Den

(wethouder Onderwijs Rotterdam), Manjaar

Haag zijn vragen gesteld over schooljaar

Tovenaar (directeur Vijfde Montessori-basisschool

1998/1999); inzicht krijgen in de waardering van de

Amsterdam), Josée Flaton (hoofd Onderwijs van het

ondernomen culturele activiteiten; inzicht krijgen in

Koorenhuis in Den Haag), Hans Locher (directeur

de criteria en drempels die van invloed zijn op de

van het Haags Gemeentemuseum), Betty de Jong

keuze van docenten om al dan niet in schoolverband

(moeder van 2 jonge kinderen in Utrecht), Peter

(sectieverband) bepaalde culturele activiteiten te

Maissan (directeur van het Utrechtse Centrum voor

ondernemen. Enkele conclusies: de helft van de

de Kunsten), Jeanette van der Valk (educatief

vaksecties heeft het afgelopen schooljaar culturele

medewerker RO Theater Rotterdam) en Erna

activiteiten ondernomen; het bezoeken van musea is

Reinsma (leerkracht aan een basisschool in Den

de meest ondernomen culturele activiteit, gevolgd

Haag). In de bijlage worden feiten en cijfers gegeven

door het bijwonen van voorstellingen en het

van de kunstmenu's in de vier grote steden

bezichtigen van gebouwen.

(Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht).

Rapportage culturele activiteiten : eindrapportage

Van schrijftafelplannen, goede bedoelingen en

basisonderwijs / V. van Grinsven en H. Kommer. -

steentjes in de vijver : Cultuur en School en

Utrecht : DUO Market Research, 2000. - 36 p. :

projecten voor de BVE / M. van Hoorn en B. de

tab. - In opdr. van Erfgoed Actueel en

Groot. - Utrecht : LOKV, 2000. - 39 p. - In opdr. van

Cultuur & School

de projectgroep Cultuur en School van het Ministerie

Resultaten van een onderzoek naar culturele

van OCenW

activiteiten in het basisonderwijs. De doelstellingen

In 1999 kwam één miljoen gulden beschikbaar voor

luiden: inzicht krijgen in de culturele activiteiten die

de sector Beroepsonderwijs en Volwasseneneducatie

het schooljaar 1997/1998 werden ondernomen door

(Bve) en daarvoor zijn op decentraal niveau dertien

scholen uit de convenantgebieden Gelderland,

kunsten cultuurprojecten op ROC's gesubsidieerd.

Drenthe, Groningen, Amsterdam en Den Haag

Dit is een verslag van elf projecten. De volgende

(alleen voor Den Haag zijn vragen gesteld over

vragen werden gesteld: voor welk deel van de ROC-

schooljaar 1998/1999); inzicht krijgen in de

populatie was het project opgezet?; om welke

waardering van de ondernomen culturele activi-

kunstdisciplines ging het in de projecten?; was er

teiten; inzicht krijgen in de criteria en drempels die

samenwerking met culturele instellingen en/of

van invloed zijn op de keuze van scholen om al dan

steunfunctie-instellingen?; waren de projecten

niet in schoolverband een bepaalde culturele

ingebed in het onderwijsprogramma van de

activiteit te ondernemen. Enkele conclusies: vrijwel

betreffende ROC's? zo ja, op welke wijze, en is deze

alle basisscholen (97%) hebben aangegeven dat op

inbedding (overigens) van belang?; was er bij de

hun school in het afgelopen schooljaar culturele

projecten sprake van sociale cohesie?; is er sprake

30


van continuïteit op de ROC's als het gaat om

instellingen die in 1997-2000 werden gesubsidieerd

projecten kunst en cultuur?; welke succesfactoren

door het Ministerie van OCenW / T. IJdens. -

liggen aan de projecten ten grondslag en welke zijn

Rotterdam : Erasmus Centrum voor Kunst- en

van belang? Tot slot conclusies en aanbevelingen.

Cultuurwetenschappen, 2001. - 38 p. : tab. - Met lit.opg. en bijl. - ISBN 90-76665-07-9 Om zicht te krijgen op de resultaten van het beleid

2001

van het Ministerie van OCenW is jaarlijks een schriftelijke enquête gehouden onder ongeveer 250

Actieplannen doorgelicht : eindrapportage over een

culturele instellingen die de afgelopen jaren

analyse van de Actieplannen Cultuurbereik op het

rechtstreeks werden gesubsidieerd door het

terrein van cultureel erfgoed / P. van der Zant. -

Ministerie van OCenW. De enquête geeft aanleiding

[Gouda] : BART, 2001. - 27 p. - In opdr. van

om te spreken van een toename van het aantal

Erfgoed Actueel

culturele instellingen dat educatieve activiteiten

Op verzoek van Erfgoed Actueel heeft Bureau Advies

organiseert. Er komt meer samenwerking tussen

Research en Training (Bureau ART) de gemeentelijke

culturele instellingen en scholen, en ook het bereik

en provinciale Actieplannen Cultuurbereik geana-

van educatieve activiteiten onder jongeren en

lyseerd op het aspect van cultureel erfgoed. Bij de

scholieren neemt toe.

analyse ging het in het bijzonder om de vraag welke aandacht cultureel erfgoed krijgt in verhouding tot

Intermediair tussen voortgezet onderwijs en

andere aandachtsgebieden in de plannen: blijft de

cultuur : een onderzoek naar de steunfunctie-

aandacht voor cultureel erfgoed achter in verge-

instelling kunstzinnige vorming in relatie tot CKV1 /

lijking tot andere aandachtsgebieden of is er sprake

J. Lieftink. - Utrecht : [s.n.], 2001. - 50 p. : tab. -

van een evenredige aandacht?

Doctoraalscriptie Universiteit Utrecht, vakgroep Sociologie. - Met lit.opg. en bijl.

Bestuurlijk overleg beoordeeld : verslag van een

De scriptie is geschreven in het kader van een

quick scan naar het functioneren van het Bestuurlijk

grootschalig onderzoek Cultuur en School naar de

Overleg / P. van der Zant. - [Gouda] : BART, 2001. -

invoering van het nieuwe vak Culturele en

24 p. - Met bijl. - In opdr. van het Ministerie van

Kunstzinnige Vorming 1 (CKV1). Het bezoeken van

OCenW

culturele activiteiten is één van de onderdelen van

Bureau Advies Research en Training (Bureau ART)

CKV1. Scholen zijn hiervoor grotendeels afhankelijk

voerde in opdracht van het Ministerie van OCenW,

van de culturele instellingen in de buurt of regio.

IPO en VNG een korte evaluatie uit van het

Tussen de scholen en culturele instellingen bevinden

bestuurlijk overleg over de Cultuurnota. Hiervoor

zich de steunfunctie-instellingen kunstzinnige

werden alle relevante stukken bestudeerd en werden

vorming. Deze instellingen vormen het onderwerp

dertien interviews afgenomen met in totaal vijftien

van het scriptieonderzoek. Met de komst van CKV1

personen (gedeputeerden, wethouders, ambtenaren)

lijkt er voor de steunfunctie-instellingen een nieuwe

die betrokken waren bij het overleg. Enkele

taak bij te komen in het voortgezet onderwijs. Hoe

conclusies: het overleg over de Cultuurnota wordt

gaan de steunfunctie-instellingen om met verbreding

door vrijwel alle betrokkenen nuttig gevonden; er is

van hun werkveld naar het vak CKV1? En in

onduidelijkheid over de inrichting en rolverdeling

hoeverre vindt er een verschuiving plaats binnen de

binnen het bestuurlijk overleg; de convenanten

steunfunctie-instellingen van aanbod- naar vraag-

worden door de meeste convenantspartners

gericht werken? Geconcludeerd kan worden dat

beschouwd als teveel standaard en te weinig

vooral het (subsidie)beleid van provincie en

maatwerk.

gemeente een grote rol speelt in de mate waarin steunfunctie-instellingen activiteiten ontplooien voor

Enquête culturele educatie 1997-2000 samenvattend

CKV1 en dat een vraaggerichte manier van werken

rapport : educatieve activiteiten van culturele

in de praktijk vaak lastig uitvoerbaar blijkt.

31


Een visie op de Cultuur&School-plannen : tekst van

Evaluatieverslag van het Cultuur Educatie Project

een korte presentatie van Peter van der Zant /

(CEP) 's-Hertogenbosch-Oost dat in het kader van

P. van der Zant. - [Gouda] : BART, 2001. -

Cultuur en School 1996-2000 in de provincie Noord-

Ongepag. - In opdr. van het Ministerie van OCenW

Brabant is uitgevoerd. In deze evaluatie staan vier

Persoonlijke visie van onderzoeker Peter van der

onderzoeksvragen centraal: in hoeverre is de actieve

Zant op de Cultuur&School-paragrafen in de

cultuurparticipatie van kinderen tussen vier en twaalf

provinciale en gemeentelijk Actieplannen

jaar in de wijk 's-Hertogenbosch-Oost meetbaar

Cultuurbereik. Van der Zant heeft de plannen

toegenomen?; op welke manier gaan ouders met het

bekeken op de volgende aspecten: thema's en

CEP om en welke rol denken ze hier zelf in te kunnen

onderwijssoorten; evaluatie van de activiteiten;

spelen?; in hoeverre is de samenwerking

vraagsturing; ondersteuningsstructuur voor het

geïntensiveerd op het gebied van cultuurparticipatie

onderwijs; ICT.

tussen de basisscholen onderling en tussen de

(Deze publicatie maakt geen onderdeel uit van de

basisscholen en culturele instellingen?; in hoeverre

analyse van de 48 publicaties, zoals beschreven in

zijn er als gevolg van het project veranderingen

het inleidende artikel van deze Zicht op…)

opgetreden in de wijze waarop scholen culturele en kunstzinnige activiteiten stimuleren? Uit de resultaten van het CEP blijkt onder andere een

2002

toename van cultuurparticipatie, een uitbreiding van de ervaringswereld van kinderen en een toename

Bewaard verleden : cultureel erfgoed in het primair

van de samenwerking tussen scholen en culturele

onderwijs en de lerarenopleiding basisonderwijs /

instellingen.

T. Beker en C. van der Kooij. - Enschede : SLO, 2002. - 148 p. : ill., tab., fig. - Met bijl. en lit.opg. -

Een kwarteeuw onderzoek naar kunsten

ISBN 90-329-2082-0

cultuureducatie in Nederland / M-L. Damen,

In deze publicatie wordt het cultureel erfgoed beleid

F. Haanstra en H. Henrichs. - Utrecht :

van het Ministerie van OCenW beschreven en

Cultuurnetwerk Nederland, 2002. - 180 p. : tab. -

vertaald naar de onderwijspraktijk. Na een hoofdstuk

Met lit.opg. - ISBN 90-6997-101-1

met begripsomschrijvingen voor 'cultuureducatie' en

Inventarisatie en analyse van sociaal-

'cultureel erfgoed' volgt een hoofdstuk over het

wetenschappelijk en historisch onderzoek naar

overheidsbeleid, dat geconcretiseerd is in Cultuur en

kunsten cultuureducatie en haar afzonderlijke

School. In de volgende hoofdstukken gaat het over

disciplines van de afgelopen vijfentwintig jaar.

cultureel erfgoed in het primair onderwijs en over de

Hoofdstuk 1 gaat in op de vraagstelling van het

organisaties die zich bezighouden met cultureel

onderzoek: 'wat is er van het onderzoeksprogramma

erfgoed, maar ook over de manier waarop onderwijs

Kunstzinnige vorming in Nederland van 1973

en instellingen gezamenlijk zouden kunnen

gerealiseerd?'. In hoofdstuk 2 wordt een samen-

opereren. Daarna komen praktische hoofdstukken

vatting van het rapport 'Kunstzinnige vorming in

over het werken met monumenten, landschappen,

Nederland' gegeven. De opzet, uitvoering en

museumcollecties en archiefverzamelingen aan de

opbrengst van de literatuurstudie worden

orde. Het laatste hoofdstuk is gewijd aan de plaats

beschreven in hoofdstuk 3. Hoofdstuk 4 bevat een

van cultureel erfgoed in de lerarenopleiding

analyse van het geïnventariseerde onderzoek naar

basisonderwijs, de Pabo.

zeven algemene thema's van het onderzoeksprogramma uit 1973. Hoofdstuk 5 behandelt vanuit

Jongleren : evaluatie-onderzoek naar het Cultuur

welke theorieën en begrippenkaders onderzoek is

Educatie Project in 's-Hertogenbosch-Oost /

gedaan en welke onderzoeksmethoden zijn gebruikt.

A. Dorrestein en K. du Long. - Tilburg : PON, 2002. -

Hoofdstuk 6 bevat een analyse van het historisch

59 p. : tab., fig. - Met bijl. - Behorend bij 'Jongleren

onderzoek naar kunsten cultuureducatie. Ten slotte

in de praktijk'. - ISBN 90-5049-245-2

32


wordt in hoofdstuk 7 de balans opgemaakt van

basisvorming en de projectregeling voor de Bve-

vijfentwintig jaar onderzoek naar kunsteducatie.

sector. Erik Akkermans, projectleider Kunstenaars in


de Klas, gaf een toelichting op het project waarin


kunstenaars bijgeschoold worden om lessen te


verzorgen in het basisonderwijs. Ten slotte sprak Hiske Land van Stichts Cultureel Erfgoed over

De rol van cultuureducatie bij het bevorderen van

educatief culturele erfgoedprogramma's. Het laatste

culturele diversiteit in het primair onderwijs / B. de

onderdeel bestond uit drie workshops: 'Cultuur en

Groot … [et al.]. - Utrecht : Cultuurnetwerk

School en de tussenbalans', 'Ambtelijke organisatie',

Nederland, 2002. - 57 p. : graf., tab. - Met lit.opg.

Actief schoolbeleid en netwerken'.

en bijl. - In opdr. van het Ministerie van OCenW


In deze studie worden de volgende vragen


onderzocht: in hoeverre zijn docenten van


basisscholen geïnteresseerd in cultureel divers educatief aanbod?; in hoeverre achten zij het

Wijze uilen, jonge honden : de jeugd als onderwerp

aanbod geschikt, willen zij dergelijk aanbod

in het cultuurbeleid en de cultuureducatie sinds

gebruiken om kerndoelen te realiseren die raak-

1945 / M. Eymes. - [S.l. : s.n.], 2002. - 72 p. –

vlakken hebben met culturele diversiteit?; welk soort

Met lit.opg. - Doctoraalscriptie Universiteit Utrecht,

aanbod bevordert het onderling begrip of zou het

Kunstgeschiedenis, specialisatie Kunstbeleid- en

kunnen bevorderen?; leren leerlingen in het primair

management

onderwijs door kennis te maken met dit (externe)

Welke rol is weggelegd voor jongeren en cultuur

cultuuraanbod, verschillende culturen en kunst-

binnen het cultuurbeleid vanaf 1945 tot 2002? Het

uitingen ook daadwerkelijk waarderen? Enkele

eerste deel van de scriptie gaat in op historische

bevindingen: bijna alle scholen bezoeken profes-

parallellen in het cultuurbeleid ten aanzien van

sionele voorstellingen en tentoonstellingen; zwarte

jongeren. Na de Tweede Wereldoorlog zijn diverse

scholen bezoeken aanzienlijk meer voorstellingen en

tijdstippen aan te wijzen waarin jongeren bijzondere

tentoonstellingen dan witte scholen; ruim 60 procent

aandacht kregen in het cultuurbeleid. Het tweede

van de scholen heeft geen kennisgemaakt met

gedeelte gaat in op de motivering van cultuur-

multicultureel aanbod.

educatie: waarom en vanuit welk oogpunt moeten jongeren met kunst en cultuur in aanraking komen.

Verslag landelijke bijeenkomst contactpersonen Cultuur en School : 26 juni 2002 in Museum Flehite te Amersfoort / M. Berendse … [et al.]. - [S.l : s.n],

2003

2002. - 30 p. : tab. - Met bijl. Verslag van de landelijke bijeenkomst Cultuur en

Cultuur op school : korte rapportage over een

School die plaatsvond op 26 juni 2002. Enkele

onderzoek bij het ComSearch Internet-panel over

tientallen contactpersonen van gemeenten,

cultuur op school / N. Goossens en P. van der Zant. -

provincies en rijksoverheid spraken met elkaar over

Gouda : BART, 2003. - 11 p. : tab. - Met bijl.

actuele ontwikkelingen van het project Cultuur en

Een internetpanel van 250 burgers in Nederland is

School. Projectleider Martin Berendse gaf een korte

gevraagd hoe zij denken over cultuur op school. De

toelichting op de ‘Voortgangsrapportage Cultuur en

volgende vragen zijn voorgelegd: wat verstaat u

School’. Wynand Wijnen, voorzitter Commissie

onder cultuur op school?; vindt u het belangrijk dat

Kerndoelen, besprak zijn recente voorstellen om de

culturele activiteiten plaatsvinden op school?; wat

kerndoelen voor het primair onderwijs te actua-

vindt u ervan wanneer een deel van de naschoolse

liseren. Marjo van Hoorn, beleidsmedewerker

activiteiten aan kunst en cultuur wordt besteed?

Cultuurnetwerk Nederland, vertelde over de stand van zaken van CKV1, cultuureducatie in de

33


Documentatiemap Landelijke bijeenkomst Cultuur en

Eind 2002 en begin 2003 heeft de visitatiecommissie

School = Cultuureducatie in het primair onderwijs /

cultuurbereik, onder leiding van Rinus Haks, dertig

samengesteld door Cultuurnetwerk Nederland. -

steden en twaalf provincies bezocht om te zien hoe

Zoetermeer : Ministerie OCenW, 2003. - Losbl.

de voornemens uit de Actieplannen Cultuurbereik in

De landelijke conferentie Cultuur en School is

de praktijk hebben uitgepakt. Dit rapport is daar de

gehouden op 19 juni 2003 in het Centraal Museum

weerslag van. Naast een algemeen deel met

te Utrecht. De documentatiemap bevat 6 delen. Het

bevindingen en aanbevelingen over proces en

eerste deel bevat relevante beleidsinformatie op

kwaliteit van het Actieplan Cultuurbereik bevat het

overheidsniveau die betrekking heeft op het primair

eindrapport deelrapporten over de actieprogramma's

onderwijs en cultuureducatie. In het tweede deel

van de deelnemende gemeenten en provincies.

worden recente adviezen en onderzoek beschreven

De visitatiecommissie komt tot de conclusie dat het

op het terrein van cultuureducatie. Deel drie bevat

Actieplan Cultuurbereik voortgezet moet worden.

voorbeelden van de wijze waarop provinciale en


lokale infrastructuur voor cultuureducatie nu


functioneert of mogelijk in de nabije toekomst vorm


krijgt. Het vierde deel gaat over inhoud en praktijk en bevat praktisch materiaal dat meteen te

Vooradvies van de Raad voor Cultuur (2005-2008) ;

gebruiken is. In deel vijf is informatie opgenomen op

Cultuur, meer dan ooit : inleiding en sector-

basis waarvan een regionale bijeenkomst georgani-

analyses / eindredactie H. Schaaf. - Den Haag :

seerd kan worden. Deel zes bevat adressen. De

Raad voor Cultuur, 2003. - 252 p. - Met lit.opg. en

informatie is bedoeld voor ambtenaren met cultuur,

bijl. - ISBN 90-71853-20-9

onderwijs of cultureel erfgoed in hun portefeuille.

In dit advies geeft de Raad voor Cultuur zijn visie op


het toekomstig cultuurbeleid met betrekking tot de


nieuwe Cultuurplanperiode 2005-2008. Het


‘Vooradvies’ bestaat uit een algemene inleiding en twaalf sectoranalyses. Als uitgangspunt voor het

Van jonge mensen en de dingen die gaan komen :

cultuurbeleid pleit de Raad voor minder gedetail-

rapportage over de jaren 2001 en 2002 door de

leerde regelgeving en meer autonomie voor culturele

visitatiecommissie cultuurbereik : Actieplan

instellingen. In de analyse van amateurkunst beveelt

Cultuurbereik 2001-2004 / onder redactie van

de Raad aan dat Centra voor de Kunsten zich nog

M. Wester, tekst R. Haks ... [et al.]. - [Zoetermeer :

sterker profileren als de centrale educatieve centra

Ministerie van OCenW], 2003. - 225 p. : ill. - In

in hun regio.

opdr. van het Ministerie van OCenW, het


Interprovinciaal Overleg (IPO) en de Vereniging


Nederlandse Gemeenten (VNG)


34


Websites www.bureau-art.nl Bureau Advies Research en Training (Bureau ART) is een onderzoeken adviesbureau, dat uitsluitend werkt voor de overheid en de non-profit sector. Het bureau verzorgt onderzoeken, trainingen, organisatie-adviezen en evaluaties op het gebied van kunst en cultuur, onderwijs en educatie, welzijn en sociaal beleid, en jeugd en jongeren. De website geeft informatie over alle activiteiten van Bureau ART. Onder het kopje publicaties is een overzicht te vinden van recente publicaties die medewerkers van Bureau ART hebben geschreven. Deze publicaties kunnen worden gedownload.

www.boekman.nl De Boekmanstichting verzamelt en verspreidt kennis en informatie over kunst en cultuur in beleid en praktijk. Ze stimuleert onderzoek en meningsvorming over de productie, distributie en afname van kunst en over het (inter)nationale kunstbeleid. De bibliotheek van de Boekmanstichting verzamelt publicaties over de productie, distributie en afname van kunst en cultuur en over kunstbeleid. De catalogus van de bibliotheek is via de website te raadplegen.

www.cultuur.nl Website van de Raad voor Cultuur. De Raad voor Cultuur is het wettelijk adviesorgaan van de regering op het gebied van het cultuurbeleid. De website bevat nieuws, persberichten, adviezen en publicaties over cultuurbeleid.

www.cultuurbereik.nl Website over het Actieplan Cultuurbereik. Bevat: algemene informatie, nieuws, agenda, overzicht van publicaties en onderzoek, contactpersonen en informatie over procedures.

www.cultuurenschool.net De projectgroep ‘Cultuur en School’ van het Ministerie van OCenW stimuleert en ondersteunt het onderwijsbeleid Cultuur en School. De website bevat informatie, nieuws, projectloket, bulletin en online-publicaties.

www.cultuurnetwerk.nl Portaalsite van Cultuurnetwerk Nederland over cultuureducatie. In het onderdeel ‘beleid’ is informatie te vinden over cultuurbeleid: homepage beleid, overzicht van de sector, actieplannen cultuurbereik en informatie over Cultuur en School. Met links naar de betreffende sites.

www.erfgoedactueel.nl Informatie over cultureel erfgoed en erfgoededucatie. Het Bureau Erfgoed Actueel is in 1997 opgericht naar aanleiding van de notitie Cultuur en School. In deze notitie wordt meer aandacht gevraagd voor cultureel erfgoed op basisscholen en scholen voor voortgezet onderwijs.

www.ipo.nl Het IPO is het Interprovinciaal Overleg van de twaalf provincies. Kernfuncties zijn belangenbehartiging en optreden als platform. Op de site staat actuele informatie over de activiteiten van het IPO, het vergaderschema, de publicaties etc. Via de IPO site kan doorgeklikt worden naar de twaalf provinciale sites.

35


www.minocw.nl Website van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. Informatie over beleid en ontwikkelingen op het gebied van cultuur en onderwijs.

www.onderwijsraad.nl Website van de Onderwijsraad, het adviesorgaan voor de regering op het terrein van het onderwijs. Actuele informatie over veranderingen in het onderwijs. Tevens de mogelijkheid tot het downloaden van de adviezen van de Onderwijsraad.

www.sco-kohnstamm.uva.nl Het SCO-Kohnstamm Instituut doet wetenschappelijk onderzoek naar ontwikkelingen en verschijnselen in alle sectoren van het onderwijs, de jeugdzorg en de opvoeding in en buiten het gezin. De site biedt een overzicht van lopend onderzoek en recent verschenen rapporten.

www.vng.nl De Vereniging van Nederlandse Gemeenten is het platform voor opinievorming, kennisontwikkeling en innovatie. Daarnaast stelt de VNG belangenbehartiging centraal en verleent in samenhang diensten. Op de site staat actuele informatie over de activiteiten van de VNG. Via de sitemap kan doorgeklikt worden naar alle gemeenten die een website hebben.

36


Studiecentrum Cultuurnetwerk Nederland Voor iedereen die vanuit zijn studie of beroep te maken heeft met kunsten cultuureducatie is het studiecentrum van Cultuurnetwerk Nederland van belang. In het centrum van Utrecht, vindt u een uitgebreide en unieke collectie publicaties over kunsten cultuureducatie.

Collectie Naast talloze monografieën bevat de collectie circa 175 binnenlandse en buitenlandse (vak)tijdschriften, vele lesmethoden, les- en projectmaterialen voor zowel basis- als voortgezet onderwijs, handboeken, naslagwerken en onderzoeksrapporten.

Instellingendocumentatie Een aparte collectie is de instellingendocumentatie van centra voor de kunsten en van landelijke onderwijs- en culturele instellingen. Deze omvat naast overzichten van cursusaanbod en jaarverslagen ook beleidsplannen en nota's van landelijke, provinciale en gemeentelijke overheden. Tevens is er documentatie aanwezig over cultuureducatie in Europees perspectief. Materialen uit de instellingendocumentatie zijn ter plekke te raadplegen, maar zijn niet te leen.

Openingstijden Het studiecentrum is voor publiek geopend op maandag van 13.30 tot 17.00 uur en van dinsdag tot en met vrijdag van 9.30 tot 17.00 uur. Raadpleeg de website van Cultuurnetwerk Nederland, www.cultuurnetwerk.org, of bel, 030-236 12 00 voor afwijkende openingstijden in verband met feestdagen en vakantieperioden.

Studiefaciliteiten Er is ruime gelegenheid om ter plekke publicaties zelfstandig te raadplegen. De medewerkers van het studiecentrum geven desgevraagd informatie en advies en kunnen op verzoek een literatuursearch doen. Voor het bekijken van videobanden en cd-roms is telefonische reservering van de afspeelapparatuur aan te raden. Op afspraak kan het studiecentrum in groepsverband bezocht worden en de collectie geraadpleegd. Voor groepen studenten is het mogelijk een introductie in de cultuureducatie te krijgen.

Catalogus online: www.cultuurnetwerk.org > ga naar producten > bibliotheek De catalogus van het studiecentrum is op internet te raadplegen. Publicaties zijn op verschillende wijzen te vinden in de catalogus. Ook geeft de catalogus online informatie of een publicatie aanwezig is of uitgeleend. U kunt natuurlijk ook de informatiedesk bellen. De meeste materialen zijn te leen en kunnen per post aan u toegestuurd worden.

Aanwinsten maandelijks per e-mail Geïnteresseerden kunnen als zij dit willen maandelijks per e-mail een lijst ontvangen met aanwinsten. Om van deze kosteloze service gebruik te maken, dient u zich aan te melden (met vermelding van het e-mail adres) op de website van het studiecentrum.

37


Lenen Indien u wilt lenen moet u ingeschreven zijn bij het studiecentrum. Inschrijving is vrij en kosteloos. Voor het inschrijven is een identiteitsbewijs (paspoort, rijbewijs, Europees identiteitsbewijs) alsmede een recent afschrift van uw giro- of bankrekening (vanwege de adresgegevens) noodzakelijk. Aanmelding als lid is ook schriftelijk mogelijk. Stuur met uw aanmelding een kopie van uw identiteitsbewijs en van een recent giro- of bankafschrift mee. De uitleentermijn is één maand. Verlengen is mogelijk, mits niet gereserveerd door een ander. Publicaties kunnen ook schriftelijk, telefonisch of per e-mail opgevraagd worden. Geleende materialen kunnen per post, mits deugdelijk verpakt, geretourneerd worden. Bij overschrijding van de uitleentermijn wordt een boete in rekening gebracht.

Leden Personen en instellingen kunnen lid worden van het studiecentrum. Leden betalen geen leengeld voor materialen en krijgen 50 procent korting op literatuurselecties. Bovendien ontvangen leden gratis Zicht op... .

Kosten Lidmaatschap particulieren: € 20,50 per jaar. Lidmaatschap instellingen en scholen: € 34,50 per jaar. Niet-leden: Leengeld per publicatie: € 0,90. Av-materialen: € 2,75. Basistarief literatuurselectie: € 4,50 plus € 0,10 per titel. Overige kosten: Reserveringen: € 0,45 per titel. Toesturen kopieën: basistarief € 2,50 (inclusief 2 x A4-kopie). Meerdere kopieën: per A4 € 0,25.

38


39


Colofon Zicht op... beleidsonderzoek Cultuur en School is een uitgave in de serie Zicht op... van Cultuurnetwerk Nederland Hoofdredactie: Marie-José Kommers Inleidend artikel: Judith Lieftink Literatuurselectie: Leontine Herschoe, Petra de Regt Productie Cultuurnetwerk Nederland, Utrecht Drukwerk Anraad Print BV Cultuurnetwerk Nederland Ganzenmarkt 6 Postbus 61 3500 AB Utrecht Telefoon 030-236 12 00 Fax 030-236 12 90 E-mail [email protected] Internet www.cultuurnetwerk.org 2003.011 Zicht op... is gratis voor leden van het studiecentrum cultuureducatie. Deze uitgave is in pdf-formaat kosteloos beschikbaar op www.cultuurnetwerk.org. Geïnteresseerden kunnen ook tegen betaling van de verzend- en administratiekosten een exemplaar bij Cultuurnetwerk opvragen, zolang de voorraad strekt. Eerdere nummers van Zicht op... op www.cultuurnetwerk.org: Muziekeducatie Samenwerking in de cultuureducatie Een kwarteeuw onderzoek naar kunsteducatie Cultuureducatie in het voortgezet onderwijs Museumeducatie Provinciaal en lokaal beleid Jeugd en cultuur Kunst- en cultuureducatie in het basisonderwijs Cultureel erfgoed Culturele diversiteit Kennis en management © Cultuurnetwerk Nederland, Utrecht, 2003

40


Literatuur 23 ZICHT OP... BELEIDSONDERZOEK CULTUUR EN SCHOOL

Recommend Documents