LifeTechValley Lifesciences & healthcare uitbouwen met bijzondere focus op healthy aging
Tekst gepresenteerd naar aanleiding van de lancering van LifeTechValley op 7 december 2015, Ambtswoning gouverneur Reynders, Hasselt.
SAMENVATTING Lifesciences en healthcare wordt zowel regionaal als internationaal erkend als een sector waarvan de economische betekenis almaar toeneemt. De provincie Limburg heeft de afgelopen jaren sterk haar schouders gezet onder de uitbouw van deze innovatieve en kennisgedreven sector. En met succes. Amper tien jaar na de formele start van het Actieplan Limburgse Lifesciences is de sector in Limburg in volle groei. In het kader van het SALK-plan willen we onze groei aan expertise, bedrijvigheid en netwerk nu nog verder vertalen in meer bedrijvigheid en jobs door te focussen op ontwikkelingen rond healthy aging. “Healthy ageing is about optimising opportunities for good health, so that older people can take an active part in society and enjoy an independent and high quality of life“ (Swedish Institute of Public Health) Business-activiteiten die inspelen op de problematiek van de vergrijzende bevolking, hebben niet alleen wereldwijd een sterk groeipotentieel. Limburg beschikt in deze niche ook al over duidelijke en overtuigende troeven. Dat bewijst de SWOT-analyse in deze nota. Onze regio heeft de kennis, de stevige zorgnetwerken, een bruisende zorgcommunity én een goed functionerende proeftuin rond ouderenzorg (CareVille) waarin bedrijven nieuwe ‘healthy aging’-innovaties kunnen uittesten in een real-life-setting. Die proeftuin betekent een immense troef voor bedrijven die in deze niche rond nieuwe innovaties werken. Daarenboven heeft Limburg ook de gespecialiseerde incubatoren (vb. Bioville, Corda), de financiële hefbomen én de valorisatie-actoren om jonge en bestaande ‘healthy aging’-bedrijven dat extra duwtje in de rug te geven. En terwijl er in de ons omliggende regionale lifesciences- en healthcare-cluster nog relatief weinig activiteiten ontspruiten rond ‘healthy aging’, zijn op dit moment al meer dan 40 Limburgse bedrijven en organisaties uit de sector actief op dit terrein. Als we van ‘healthy aging’ onze prioriteit én ons gezicht maken, kunnen we een echte hefboom realiseren om onze regionale economie meer slagkracht te geven.
Een duidelijke focus betekent uiteraard niet dat we andere (bestaande) regionale initiatieven in de lifesciences en healthcare niet langer gaan ondersteunen. Durven focussen, betekent wel dat we extra zuurstof en meststoffen gaan geven aan initiatieven in dit duidelijk afgebakend terrein om nog sneller en grotere (economische) successen te oogsten. De komende jaren willen we Limburgse ondernemingen die innovatieve producten en diensten (willen) ontwikkelen die leiden tot een betere kwaliteit van leven bij de vergrijzende bevolking extra ondersteunen en begeleiden om hun slaagkansen te vergroten. We zetten initiatieven op touw die ondernemerschap in deze niche nog meer stimuleren, én we investeren in een bruisend klimaat waarin nieuwe ideeën en bedrijven rond healthy aging alle kansen krijgen. We stellen niet alleen onze kennis en ons (internationaal) netwerk ter beschikking, maar verlenen lokale ondernemers ook toegang tot de Limburgse proeftuin CareVille, waar zij hun innovaties – in co-creatie met de eindgebruiker – kunnen implementeren en uittesten. Die wisselwerking moet leiden tot snellere en betere valorisaties. We richten ons in eerste instantie op bedrijven die inzetten op ‘healthy aging’ in drie domeinen waarin onze regio al over duidelijke troeven beschikt, nl. medische innovatie, IT & communicatie, en (zorg)toerisme. Hierbij worden onze plannen stevig ingebed in de strategie van Flanders’ Care en het clusterbeleid van de Vlaamse regering. Ook onze internationale verankering met o.a. Medicon Valley (Zweden – Denemarken), de Finse regio, Sherbrooke (Canada) en Aging 2.0 (VSA) bieden belangrijke kansen om onze innovaties internationaal te ontwikkelen. Een sterke LifeTechValley met een duidelijke focus op ‘healthy aging’ moet de ontwikkelingen in de Limburgse lifesciences en healthcare een herkenbaar gezicht geven, in binnen-en buitenland. Een sterke branding van de regionale ontwikkelingen in deze sector is primordiaal om in dit internationale speelveld een prominente plaats te verwerven. Een heldere positionering zal buitenlandse investeerders en ondernemingen sneller de weg tonen naar Limburg, en de bruisende dynamiek binnen onze sterke zorgcommunity nog extra aanzwengelen.
INHOUDSOPGAVE 1. CONTEXT: LIFESCIENCES & HEALTHCARE IN LIMBURG
1
2.
2
FOCUS OP ‘HEALTHY AGING’
2.1. Waarom focus?
2
2.2. Waarom ‘healthy aging’?
3
2.3. SWOT-analyse
7
2.4. Missie & visie
9
3. STRATEGIE
10
3.1. GROEI! – bestaande bedrijven helpen groeien
11
3.2. ONDERNEEM! – ondernemerschap in lifesciences stimuleren en startende ondernemers een duw in de rug geven
12
3.3. NETWERK! – interactie kruisbestuiving stimuleren
onderlinge
13
3.4. BRAND! – één regionale visie, één gezamenlijke positionering
14
4.
16
LIFETECHVALLEY
en
4.1. Verbind!
16
4.2. Faciliteer!
17
4.3. Ontwikkel!
17
4.4. Stuur!
18
4.5. Brand!
18
4.6. Communiceer!
18
4.7. Monitor!
19
5. BESLUIT
19
1. CONTEXT: LIFESCIENCES & HEALTHCARE IN LIMBURG Lifesciences en healthcare worden internationaal gezien als beloftevolle innovatieve sectoren waarvan de economische betekenis almaar toeneemt. Vlaanderen scheert – met Gent en Leuven – al jaren hoge toppen in dit domein en ook in onze provincie zijn de lifesciences en healthcare in volle bloei. Amper tien jaar na de formele start van het Actieplan Limburgse Lifesciences heeft Limburg belangrijke stappen gezet om als lokale hub de sector in Vlaanderen en in de Euregio mee op de wereldkaart te zetten. VRUCHTBARE BODEM Limburg heeft alles in huis om op internationaal niveau uit te groeien tot één van de meest excellente regio’s op gebied van innovatie in de gezondheidszorg. Door volgehouden inspanningen vanuit een gemeenschappelijke strategie tussen vele regionale actoren – waaronder de provincie Limburg, LRM, UHasselt, de zorgsector en het Innovatiecentrum – werd een sterke voedingsbodem gelegd voor de Limburgse lifesciences- en healthcare-ontwikkelingen. De combinatie van hoogwaardige infrastructuur in BioVille, de sectorexpertise en het risicokapitaal van LRM, de toegang tot lokale onderzoeksinstituten en sectorondersteunende activiteiten van LifeTechLimburg leidde – in een Full Regional Innovation System (FRIS) – tot een versnelde uitbouw van de sector. De fundamenten (Limburgse Lifesciences Actieplan, 2007)
kennisuitbouw
infrastructuur
financiering
netwerk netwerk
MAATSCHAPPELIJKE EN ECONOMISCHE WINST Door te investeren in lifesciences en healthcare, boeken we niet alleen maatschappelijke winst. Deze
jonge sector kan het – nog broze – regionale, economische weefsel ook fors helpen versterken. En het groeipotentieel van onze lokale hub is nog lang niet bereikt. Daar zijn we van overtuigd. In het SALK-rapport vormen de versnelling van innovatieve zorg en het ontwikkelen van biotech- en medtech-activiteiten in onze regio dan ook belangrijke speerpunten. Vanuit diverse SALK-programma’s zetten we dezelfde koers voort en focussen we op business development samen met het bedrijfsleven. We zetten – vanuit één gezamenlijke visie – enthousiast onze schouders onder projecten die onze regionale troeven op het domein van healthcare en lifesciences kunnen vertalen in economische resultaten: in jobcreatie, bedrijvigheid en economische welvaart. SUCCESVERHAAL Onze provincie telt op dit moment heel wat beloftevolle bedrijven, zowel in het domein van de biofarma en de biotech, de medische technologie als in de zorginnovatie. In 2012 waren de Limburgse lifesciences al goed voor 3500 jobs in 68 lifesciencesbedrijven en -organisaties (Deloitte). Anno 2015 telt onze provincie maar liefst 170 bedrijven en organisaties in de sector. En deze – vaak nog jonge – spelers gooien hoge ogen tot ver buiten de provinciegrenzen. Het voorbije jaar volgden de succesverhalen elkaar aan een ijl tempo op: de startup Qompium werd opgepikt door Bayer, Google selecteerde de UHasselt-spin-off Cubigo – als één van de 15 meest beloftevolle starters – voor een exclusief bootcamp, het Hasseltse Ugentec sleepte een hele resem (inter)nationale prijzen in de wacht en TheraSolve, gevestigd in BioVille, haalde op een recordtijd 2.4 miljoen euro kapitaal op. En dat zijn maar slechts enkele hoopgevende successen van jonge, Limburgse ondernemers die zich snel profileren in deze competitieve, internationale setting. Hun succes straalt positief af op wat er in onze regio rond zorginnovatie gebeurt. Aan die groei van de Limburgse lifesciences en healthcare willen we de komende jaren verder timmeren. Met gebundelde krachten én een duidelijke visie op de verdere regionale ontwikkeling van deze sector, willen we Limburg doen uitgroeien tot een internationale, innovatieve topregio in dit domein.
LifeTechValley | focus op ‘healthy aging’ 1
2. FOCUS OP ‘HEALTHY AGING’ 2.1. WAAROM FOCUS? “National and regional authorities across Europe shall design smart specialisation strategies in entrepreneurial discovery process. By focusing on what gives a region its greatest competitive potential, smart specialisation helps position the region in specific global markets/niches and international value chains.” (Europa, Horizon 2020)
GEEN GROEI ZONDER FOCUS Als we onze regio economisch willen versterken door de verdere ontwikkeling van de lifesciencesen healthcare-sector, dan mogen we onze blik niet tot die regio beperken. De innovatieve producten en diensten die in deze sector lokaal ontwikkeld, geïmplementeerd en vermarkt (zullen) worden, gaan immers wereldwijd de concurrentie aan. Willen we in dat globaal – en bijzonder competitief – speelveld onze plaats verwerven, dan moeten we prioriteiten en keuzes durven maken. Groei veronderstelt immers focus.
iMinds en MIC,… Dat zijn stuk voor stuk waardevolle initiatieven die we – ook in de toekomst – blijven ondersteunen. Maar durven focussen, betekent wel dat we extra zuurstof en meststoffen gaan geven aan initiatieven in één duidelijk afgebakend terrein om nog sneller en grotere (economische) successen te oogsten. Een duidelijke focus zal de Limburgse lifesciences en healthcare geen windeieren leggen. Het geeft de ontwikkelingen in onze regio een duidelijk, herkenbaar gezicht. En vanuit een sterke, overkoepelende regionale identiteit staan we sterker in dit globale, competitieve verhaal. Dat bewijzen buitenlandse voorbeelden zoals Medicon Valley (Zweden-Denemarken), waarin vele kleine organisaties, bedrijven en kennisinstellingen intensief samenwerken en zichzelf als één organisatie profileren naar de rest van de wereld. Vanuit één sterke regionale identiteit wordt het makkelijker om in het buitenland opgemerkt te worden en om internationale investeerders de weg naar onze regio te tonen.
De voorbije jaren heeft onze provincie enorm geïnvesteerd in de ontwikkeling van de sector. We hebben vlijtig gezaaid. De kiemen voor succes zijn vandaag aanwezig en een aantal niches zijn zelfs al in volle bloei. Met LifeTechValley willen we de sector de komende jaren nog verder doen groeien. We willen nog meer werkgelegenheid en economische welvaart creëren door een duidelijke focus in één domein te kiezen. EXTRA ZUURSTOF EN MESTSTOF Betekent die focus dat we andere (bestaande) regionale initiatieven in de lifesciences en healthcare niet langer gaan ondersteunen? Neen. Uiteraard niet. De verdere uitbouw van Flanders Vaccine, het Limburg Clinical Research Program (LCRP), de oprichting van de VIB-onderzoekspoot om de Limburgse biotech-sector te helpen versterken, de digitale zorginnovatieprojecten in samenwerking met 2 LifeTechValley | focus op ‘healthy aging’
2.2 WAAROM ‘HEALTHY AGING’? Welke focus kan Limburg nationaal en internationaal nog sterker op de kaart zetten? Op welke domeinen excelleren we? In welke niches beschikken we al over unieke kennis en succesvolle, innovatieve bedrijven? Waar liggen nog opportuniteiten om ons te onderscheiden van onze conculega’s? Op basis van uitvoerig studiewerk trekken we de resoluut de kaart van ‘healthy aging’. “Healthy ageing is about optimising opportunities for good health, so that older people can take an active part in society and enjoy an independent and high quality of life“ (Swedish Institute of Public Health)
Die focus op ‘healthy aging’ veronderstelt, dat we inzetten op innovaties rond: - Preventie: om de ouder wordende bevolking langer gezond te houden, moeten we de kaart trekken van preventieve gezondheidszorg. Want voorkomen is altijd beter dan genezen. Betere screenings en een gezondere levensstijl – met veel beweging en aangepaste voeding – zijn belangrijke niet-genetisch bepaalde componenten die ouderdomsgerelateerde ziektebeelden kunnen vermijden. - Integrated care: om ouderen op een betere, kwaliteitsvollere manier langer thuis te laten wonen, zullen we steeds meer evolueren naar een geïntegreerde zorg. Om die geïntegreerde zorg van de toekomst te realiseren, is er nood aan innovatieve zorgorganisatievormen, meer interactie tussen en met de verschillende zorgactoren, communicatie-instrumenten die de interactie zo vlot mogelijk maken, en nieuwe, bijkomende zorgprofielen. - Welzijn: gezond en actiever ouder worden, reikt verder dan het louter medische. Hoe goed we ons voelen – ons welzijn – heeft immers impact op onze gezondheid. Daarom is het ook belangrijk dat we voldoende aandacht schenken aan innovaties die het welzijn van de ouder wordende bevolking kunnen verhogen. Hier liggen heel wat kansen voor de verdere uitbouw van (zorg)toerisme, de ontwikkeling van online tools en applicaties die een gezondere levensstijl bevorderen en/of sociale vereenzaming bestrijden, innovatieve nieuwe bouwconcepten voor ouderen,… Innovaties in deze drie domeinen creëren een belangrijke economische én maatschappelijke meerwaarde.
LifeTechValley | focus op ‘healthy aging’ 3
VIJF GOEDE TROEVEN OM TE FOCUSSEN OP ‘HEALTHY AGING’ 1. EEN INTERNATIONALE UITDAGING De vergrijzing van de bevolking is – wereldwijd – zonder twijfel één van de grootste uitdagingen van deze eeuw. Van alle Vlaamse regio’s zal de zorgbehoefte – ten gevolge van die vergrijzing – in Limburg het sterkst stijgen. En toch liggen precies op dat terrein grote kansen om de gezondheidszorg (preventie, welzijn, geïntegreerde zorg) via innovatie te verbeteren. Dat erkent ook Europa. In het Europese beleid is Active & Healthy Aging dan ook een speerpunt, waar ruime subsidie- en financieringskanalen voor voorzien worden. Visie Europa op ‘healthy aging’ (Europese Commissie) Triple Win for Europe
health & quality of life of European citizens
long-term sustainability & efficiency of health and social care system
growth and expansion of EU industry
2. GROTE ECONOMISCHE OPPORTUNITEITEN VOOR VERSCHILLENDE SECTOREN De vooruitgang van medische wetenschap en technologie zal niet alleen een positieve impact hebben op onze levenskwaliteit. Het aantal gezonde levensjaren zal hierdoor ook verder stijgen en de fase van zorgafhankelijkheid zal pas later beginnen. Ouderen die de eerste pensioenjaren nog fit zijn en hun vrije tijd op een actieve manier proberen in te vullen, creëren op hun beurt een enorm economisch potentieel. De markt voor levenscomfort en persoonlijke diensten – die vandaag al investeringen en innovaties in o.a. huisvesting en zorgtechnologie stimuleert – is gigantisch (Van Damme B., Het Grijze Goud). Om de kwaliteit van leven van de ouder wordende bevolking (55+) te verbeteren, heb je heel wat nieuwe producten en diensten nodig. Technologie wordt ongetwijfeld één van de pijlers die de vergrijzingsdruk zal helpen torsen. Denk maar aan bestaande toepassingen zoals multifunctionele personenalarmering, telegeneeskunde, videobewaking, mobiele alarmering met locatiebepaling, robotica, de aankomende evolutie in online hulpverlening,… “In every EU Member State, the share of the population aged 65 years and over is increasing, which presents us with a ready-made, emerging market for social entrepreneurship and innovation, a sound case for developing cheaper, more efficient, personalised approaches to healthcare, and a growing customer base for tailored goods and services.” (Carlos Moedas, EU Commissioner for Research, Science and Innovation)
4 LifeTechValley | focus op ‘healthy aging’
3. DUIDELIJKE LIMBURGSE TROEVEN IN VELE DOMEINEN Om in te zetten op ‘healthy aging’, is er nood aan innovaties in de volgende domeinen waarin Limburg al over sterke troeven beschikt: - IT & communicatie: apps die onze fitheid en gezondheid verbeteren, telemonitoring om patiënten beter vanop afstand op te volgen, IT-toepassingen die mensen met een beperking ondersteunen. De expertise die onderzoekers hierrond opbouwden binnen de UHasselt, de Limburgse hogescholen en ziekenhuizen is bijzonder relevant voor lokale bedrijven die innovaties in deze niche willen ontwikkelen. Met de Mobile Health Unit (een samenwerkingsverband tussen de UHasselt, Ziekenhuis Oost-Limburg en Jessa Ziekenhuis) spelen we in Limburg internationaal een voortrekkersrol in het domein van telemonitoring. Ook de faciliteiten en ondersteuning die Corda Campus biedt aan IT-startups betekenen een belangrijke troef. - Medische innovatie: ▪ assistieve technologie: innovatieve technologische (communicatie- en mobiliteits-) hulpmiddelen die ervoor zorgen dat (oudere) personen met een beperking langer thuis kunnen blijven wonen, robotica en serious gaming die het mogelijk maken om van thuis uit te revalideren,... In onze regio bouwden we heel wat relevante kennis op rond assistieve technologie en robotica. Die expertise creëert niet alleen belangrijke opportuniteiten voor (bestaande en nieuwe) lifesciences- en healthcare-activiteiten. Ook andere sectoren – zoals de Limburgse maakindustrie – kan hiervan de vruchten plukken. ▪ geneesmiddelen: hoe kan je de therapietrouw van de oudere bevolking verbeteren? Wat is de impact van geneesmiddelen op het immuunsysteem van de ouder wordende bevolking? Aan de UHasselt focussen heel wat onderzoeken op deze concrete doelgroep. Met Flanders Vaccine werd op de campus recent een netwerk opgericht waarin bedrijven en kennisinstellingen vaccins ontwikkelen. Die innovatieve ontwikkelingen kunnen – net zoals
de ontwikkelingen die biotech-bedrijven in BioVille uitvoeren rond o.a. geneesmiddelen op maat – een belangrijke impact hebben op de kwaliteit van leven van de ouder wordende bevolking. ▪ revalidatie: de ouder wordende bevolking zal meer nood hebben aan revalidatiebehandelingen, bijvoorbeeld na een orthopedische ingreep. De specifieke onderzoeksexpertise en opleiding aan de UHasselt, de bijzondere focus van de Limburgse ziekenhuizen en de hervorming van deze sector naar aanleiding van de staatshervorming bieden nieuwe kansen om hiervan een sterke niche te maken in de regio. - Zorgtoerisme: de vergrijzende bevolking heeft andere toeristische noden en wensen. De vraag naar zorgtoerisme en gastvrije zorg stijgt. Dit biedt immense opportuniteiten voor de vele lokale toeristische bedrijven en organisaties die onze regio rijk is. Daarbij moet ingezet worden op unieke troeven zoals het fietsroutenetwerk en het Nationaal Park Hoge Kempen. - Zorgmodellen: de patiënt zal zijn zorgtraject zelf steviger in handen nemen, maar komt tegelijkertijd in contact met diverse schakels in de zorg: huisarts en ziekenhuis (opvolging), thuiszorg (medicatie), kinesitherapeut (revalidatie), psycholoog, voedingsdeskundige,… Als we vertrekken vanuit de concrete noden van de oudere, moeten we ook de rol van de verschillende zorgprofessionals herdefiniëren. Limburg heeft een sterk uitgebouwde thuiszorg en een stevige zorgcommunity waarin alle zorgactoren met elkaar in contact treden. Voor de ontwikkeling van nieuwe innovaties op dit terrein betekent dat een flinke meerwaarde. Met projecten als o.a. Talent Voor Zorg investeert Limburg al volop in dit soort innovatie. - Logistiek: logistiek kan op diverse manieren een rol spelen voor een kwaliteitsvollere zorg voor de ouder wordende bevolking. Het kan gaan om efficiënte thuislevering van medicatie, of om de thuisverdeling van assistieve hulpmiddelen. Minder mobiele ouderen hebben nood
LifeTechValley | focus op ‘healthy aging’ 5
faculteit Architectuur en kunst. Ook met het UD Woonlabo hebben we binnen onze eigen provincie heel wat expertise voorhanden.
aan andere vormen van slimme mobiliteit om te kunnen blijven participeren aan het maatschappelijke leven. Limburg heeft heel wat expertise over logistiek in huis – het is een speerpunt in het onderzoek van de faculteit Bedrijfseconomische wetenschappen van de UHasselt – en met o.a. H.Essers heeft deze provincie ook sterke logistieke spelers met relevante praktijkervaring binnen handbereik. - Nieuwe architecturale woonconcepten: Universal Design en Design for Life zijn speerpunten in het onderzoek van de UHasselt-
Stuk voor stuk gaat het om nieuwe ontwikkelingen die niet alleen de kwaliteit van onze gezondheidszorg ten goede komen, maar die tegelijkertijd nieuwe opportuniteiten creëren voor de groei van bestaande en nieuwe bedrijven in deeldomeinen zoals medische innovatie, IT en communicatie, (zorg)toerisme.
Hamburg
NEDERLAND
Amsterdam Utrecht
DEUTSCHLAND
Eindhoven Antwerpen Calais Dunkerque
Brussel
BELGIË
Lille
Düsseldorf Hasselt Maastricht Aachen Liège
200km
Köln Bonn
Frankfurt
FRANCE Reims Paris
LUXEMBOURG
Mainz
Luxembourg Metz Nancy
4.
UNIQUE SELLING PROPOSITION (USP) BINNEN EEN STRAAL VAN 200 KM
Ook in de omliggende regio’s wordt er sterk in de ontwikkeling van de lifesciences en de healthcare geïnvesteerd. Toch is er op dit moment in een straal van 200 kilometer nog geen enkele andere cluster uitgebouwd rond het focusgebied ‘healthy aging’.
Door deze duidelijke focus kan Limburg zich – met zijn sterke zorgcommunity – onderscheiden van andere regio’s. In een internationale, competitieve sector is een duidelijk en uniek focusgebied immers een belangrijke meerwaarde.
6 LifeTechValley | focus op ‘healthy aging’
5. PROEFTUIN OUDERENZORG CAREVILLE Hoe kan je de ouder wordende bevolking langer gezond houden en een betere kwaliteit van leven geven? Welke innovaties spelen écht in op hun behoeften en maken het verschil? Op die vraag zoekt CareVille Limburg een antwoord. De proeftuin voor ouderenzorg creëert een interactieve reallife-testomgeving voor bedrijven en (zorg)organisaties die een innovatief antwoord bieden op huidige en toekomstige noden van gebruikers van ouderenzorg. In de proeftuin brengen we prototypes in contact met de eindgebruikers en betrekken we de ouderen zelf bij het beslissingsproces. Op die manier vergroten we de kans op succesvolle vermarktbare producten. In het innovatietraject van bedrijven en organisaties betekent zo’n proeftuin in onze regio een gigantische meerwaarde.
CareVille Limburg is lid van het European Network of Living Labs (ENoLL) waardoor bedrijven ook gemakkelijk in contact kunnen gebracht worden met andere, internationale proeftuinen en hun netwerk. Bovendien werkt CareVille actief mee aan het Interreg-project CrossCare, waardoor grensoverschrijdende samenwerking en internationalisering nog bijkomend versterkt zal worden.
2.3 SWOT-ANALYSE Over welke troeven beschikt Limburg op het terrein van ‘healthy aging’? Waar scoren we vandaag nog zwak? Welke opportuniteiten moeten we grijpen om STRENGTHS: • Kennis • Proeftuin ouderenzorg, CareVille • Sterke thuiszorg • Stevige zorgnetwerken • Bedrijven actief in ‘healthy aging’ • Personeel • Ruimte & infrastructuur • Valorisatie • Financiële hefbomen • Ligging
W S T
THREATS: • Concurrentie van omliggende regio’s • Wegvallen van financieringskanalen en steunmaatregelen in onze regio in onze regio
van dit focusgebied internationaal een uithangbord te maken? En voor welke bedreigingen moeten we ons behoeden? WEAKNESSES: • Veel jonge en kleine bedrijven • Korte traditie • Afwezigheid van universitair ziekenhuis • Onvoldoende ondernemerszin bij onderzoekers en professoren • Versnippering in het regionale lifesciences- en healthcare landschap
O OPPORTUNITIES: • Kleinschaligheid van de actoren • Bruisend ecosysteem • Veel bedrijven in andere sectoren waar cross-overs mogelijk zijn • Ligging: ‘healthy aging’ = usp binnen straal van 200 km Zie bijlage: gedetailleerde SWOT-analyse ‘healthy aging’
LifeTechValley | focus op ‘healthy aging’ 7
TIEN ‘HEALTHY AGING’ INNOVATIES MADE IN LIMBURG Aristoco ontwikkelt het Cubigo online platform om mensen zo lang mogelijk op een comfortabele manier in eigen huis te laten wonen. Therasolve is een jong healthcare bedrijf, gevestigd in BioVille, dat slimme pleisters ontwikkelt. Deze pleisters kunnen ingezet worden om de therapietrouw bij oudere zorggebruikers te ondersteunen. Het Jessa ziekenhuis en UHasselt-IMOB ontwikkelen een rijvaardigheidscentrum (met een rijsimulator) voor ouderen. Het programma wordt mede ondersteund door de proeftuin CareVille. QBMT een bedrijf gestart in Oostende met vestiging in BioVille, ontwikkelt een zorgrobot (Zora) die wordt ingezet in de ouderenzorgsector. Monacell is een jong bedrijf gevestigd in BioVille dat voedingssupplementen met medische activiteit ontwikkelt, onder andere ter preventie van osteoporose. IndigoCare ontwikkelt zorgcommunicatie platformen voor de zorgsector, die onder meer worden ingezet in de ouderenzorg. UHasselt-EDM en het Jessa ziekenhuis ontwikkelen Back On Bike, een app die gebruikt wordt door oudere personen met hartproblemen om te revalideren op de fiets. H.Essers ontwikkelt samen met het Wit-Gele Kruis, het Koninklijke Apothekersverbond (KLAV) en het jonge IT bedrijf Mobitrace een systeem om therapietrouw en correcte medicatie inname bij thuiswonende ouderen te bevorderen. Dit project wordt mede ondersteund door de proeftuin CareVille. Qompium is een jong spin-off bedrijf van het Ziekenhuis Oost-Limburg en de UHasselt Mobile Health Unit (gevestigd op Corda campus) en ontwikkelt een app om hartritmestoornissen bij ouderen eenvoudig op te sporen en op te volgen. Care-Support is een jonge organisatie gevestigd in Houthalen met als doelstelling zorgverleners en zorgvragers te ondersteunen en te begeleiden. Zij bieden onder andere zorgvakanties aan.
8 LifeTechValley | focus op ‘healthy aging’
2.4 MISSIE & VISIE “Met LifeTechValley willen we Limburg doen uitgroeien tot een internationale topregio waar innovaties in het domein van ‘healthy aging’ ontwikkeld, toegepast en vermarkt worden. Deze duidelijke focus moet leiden tot meer bedrijvigheid en kwaliteitsvolle zorg.”
‘Healthy aging’ - prevention, integrated care & well being
In het kader van de SALK-doelstellingen willen we bijkomende werkgelegenheid en investeringen in de Limburgse lifesciences- en healthcare -sector realiseren binnen het domein van ‘healthy aging’. “‘Healthy aging’ ? Dat heeft te maken met prevention, integrated care en well being. In de eerste plaats moeten we - zo veel mogelijk - proberen te vermijden dat mensen ziek worden. Wanneer ze toch ziek worden, moeten we hen veel meer ‘op maat’ gaan behandelen. Daarbij moeten we ook de rol van de zorgvrager herdefiniëren en hem veel actiever betrekken bij zijn zorgtraject, zodat ook mensen die langer thuis willen blijven wonen, kunnen rekenen op professionele, kwalitatief hoogstaande zorg. Maar gezonder en actiever oud worden, reikt veel verder dan het zuiver medische. Hoe goed we ons voelen, onze sociale interacties – ons welzijn – heeft een immense impact op de stijging van gezonde, actieve levensjaren.” (Piet Stinissen, decaan van de faculteit Geneeskunde en levenswetenschappen van de UHasselt, voorzitter LifeTechValley)
DRIE DUIDELIJKE FOCUSDOMEINEN ‘Healthy aging’ is een breed begrip. Om Limburg op de wereldkaart te zetten als dé innovatieve hotspot rond ‘healthy aging’ vertrekken we vanuit onze eigen sterktes. We bakenen het domein nog scherper af door resoluut te focussen op activiteiten in drie domeinen, waarin onze regio op dit moment al over sterke troeven beschikt: 1. medische innovatie 2. IT en communicatie 3. (zorg)toerisme We zullen bedrijven – en ideeën om bedrijven op te starten – in deze domeinen extra ondersteunen wanneer ze met hun producten en diensten een manier zoeken om de kwaliteit van leven van de oudere bevolking te verbeteren. Op die manier willen we een dynamiek creëren die ook bredere ‘healthy aging’-activiteiten in andere domeinen (o.a. voeding, logistiek,…) positief stimuleert en economische meerwaarde kan genereren. VOETEN IN DE REGIO. BLIK OP DE WERELD LifeTechValley start vanuit Limburg en heeft expliciet als doel om de Limburgse economie meer slagkracht te geven. Om dat te realiseren, kijken we uiteraard wel verder dan onze eigen provinciegrenzen. We bundelen doelbewust de krachten met andere Vlaamse initiatieven, nationale sectorclusters, zoals FlandersBio, Flanders’ Care, en VOKA Health Community en internationale lifesciences- en healthcare-clusters. Ook op internationaal vlak zetten we onze bestaande samenwerkingsverbanden met o.a. Medicon Valley, Finland en Sherbrooke (Canada) in om ons ecosysteem internationaal te versterken.
LifeTechValley | focus op ‘healthy aging’ 9
3. STRATEGIE Hoe kunnen we de groei van de Limburgse lifesciences en healthcare-sector in ‘healthy aging’ ondersteunen? Hoe kunnen we economische meerwaarde boeken rond ‘healthy aging’ ? Via specifieke acties die zich richten op de: - - - -
GROEI VAN BESTAANDE BEDRIJVEN CREATIE VAN NIEUWE BEDRIJVEN VERDERE UITBOUW VAN HET REGIONALE ECOSYSTEEM BRANDING VAN DE REGIONALE CLUSTER
In onze regio focussen we op drie deeldomeinen die ‘healthy aging’ kunnen bevorderen: medische innovatie
IT & communicatie
(zorg)toerisme
• We geven extra impulsen
• We
• De toenemende vergrijzing
en ondersteuning aan bedrijven / starters die willen innoveren in assistieve technologie die ouderen met een beperking kan helpen om langer en kwaliteitsvoller thuis te wonen. • Ook biofarma-bedrijven en start-ups die focussen op de ontwikkeling van innovatieve geneesmiddelen die de ouder wordende bevolking helpen om langer gezond te blijven, krijgen extra ondersteuning. Wanneer we ouderen langer gezond willen houden, zal de klemtoon van onze gezondheidszorg steeds meer verschuiven van behandeling naar preventie en screening om – zo veel mogelijk – te vermijden dat mensen ziek worden. Wanneer patiënten toch ziek worden, zullen ze ook veel meer ‘op maat’ behandeld worden. • Omwille van de beschikbare expertise en grote opportuniteiten in dit domein, zetten we extra in op revalidatie.
ondersteunen doelbewust (jonge) bedrijven die focussen op het ontwikkelen van well being-apps die bijdragen tot een goede gezondheid voor de ouder wordende populatie, ondernemingen die communicatieplatforms ontwikkelen om de interactie tussen de verschillende zorgactoren te kunnen verbeteren in het kader van een geïntegreerde zorg, bestaande bedrijven én starters in het domein van telemonitoring,... Ook dit soort innovaties zullen er immers mee voor zorgen dat ouderen langer gezond blijven.
10 LifeTechValley | focus op ‘healthy aging’
van onze maatschappij en de groeiende belangstelling voor gezondheid en gastvrije zorg bieden heel wat kansen voor bestaande én nieuwe Limburgse, toeristische bedrijven en organisaties. • We kijken hierbij naar de sterke troeven van de regio vanuit de bestaande toeristisch opportuniteiten zoals de toeristische accomodaties, het fietsroutenetwerk en het Nationaal Park Hoge Kempen.
3.1. GROEI! – bestaande bedrijven helpen groeien In eerste instantie richten we ons op Limburgse lifesciences- en healthcare-bedrijven met activiteiten die focussen op ‘healthy aging’ in medische innovaties, IT & communicatie, en zorgtoerisme. Daarnaast ondersteunen we bestaande, regionale IT-bedrijven, logistieke ondernemingen, toeristische organisaties en bedrijven die hun activiteiten (willen) richten of uitbreiden naar innovatie ter bevordering van ’healthy aging’. We proberen ook Limburgse bedrijven uit andere sectoren - zoals food & nutrition en textiel – te stimuleren om deze nieuwe markt van ‘healthy aging’ aan te boren en ondersteunen hen tijdens dit intense traject. Als we vanuit de lifesciences- en healthcare-sector de werkgelegenheid in Limburg willen doen groeien, mogen we onze blik echter nooit beperken tot onze regio alleen. Vanuit een duidelijk acquisitiebeleid zullen we ook – samen met onze partners Locate in Limburg en Flanders Investment & Trade (FIT) – bestaande, succesvolle, buitenlandse spelers die ‘healthy aging’ willen bevorderen, de weg naar onze provincie proberen te tonen. 3.1.1 Innovatie bevorderen via proeftuinwerking en kennisuitwisseling Hoe kunnen we bestaande Limburgse bedrijven die innovatieve producten of diensten ontwikkelen rond ‘healthy aging’, helpen innoveren en versterken? CareVille, de Limburgse proeftuin rond ouderenzorg in Hasselt en Genk, betekent in deze context een flinke meerwaarde. Het biedt bedrijven een real-life-testomgeving om nieuwe innovaties – in een co-creatieproces met de eindgebruikers – uit te testen en te implementeren in onze regio. Op die manier kunnen ze hun nieuwe producten en diensten veel beter aanpassen aan de reële noden van de ouderen en de ouder wordende populatie. En dat kan hun marktpotentieel alleen maar ten goede komen. Die interactie met CareVille zullen we intensief promoten en stimuleren.
bedrijven maakt dat vaak het verschil tussen succes of falen. Via gerichte seminaries, het samenbrengen van bedrijven, de zorgsector en intermediairen binnen de ‘healthy aging’-cluster, en kennisdeling binnen ondernemingen die actief zijn in dit domein willen we bedrijven sterker aan de startlijn laten verschijnen.
Heel concrete kennis-op-maat en toegang tot het juiste netwerk: voor lifesciences- en healthcareLifeTechValley | focus op ‘healthy aging’ 11
3.1.2 Bedrijven ondersteunen bij het creëren van nieuwe markten in lifesciences en healthcare
3.1.3 Buitenlandse actoren de weg naar Limburg tonen
Voor bedrijven buiten de lifesciences en healthcare is het vaak niet evident om de eerste stappen in deze boeiende markt te zetten. Wat betekent ondernemen in de lifesciences en healthcare precies? Welke extra expertise hebben ze nodig om die horde succesvol te nemen? Welke valkuilen kunnen ze gemakkelijk vermijden? En waar vinden ze (internationale) partners om hun ambities te realiseren? De juiste kennis en toegang tot een bruisend netwerk kunnen daar het verschil maken. Via co-creatie, focusgroepen en het inzetten van living labs (zoals CareVille Limburg) zullen we – samen met o.a. VKW Koploperstafel, het Innovatiecentrum en Locate in Limburg - Limburgse bedrijven ondersteunen bij hun introductie in die nieuwe, nog onbekende markt.
Hoe tonen we buitenlandse investeerders en ondernemingen die actief zijn in ‘healthy aging’ de weg naar onze regio? Hoe overtuigen we hen van de troeven die Limburg hen op dit domein biedt? Samen met Locate in Limburg zullen we een heel specifieke acquisitiestrategie ontwikkelen om buitenlandse ‘healthy aging’-bedrijven naar Limburg te brengen. Daarnaast zetten we onze schouders onder de ontwikkeling van een softlanding-programma. Om dit te realiseren, maken we ook optimaal gebruik van de al bestaande samenwerkingen en partnerschappen met andere clusterregio’s (Medicon Valley, Sherbrook Innopole,…).
3.2. ONDERNEEM! – ondernemerschap in ‘healthy aging’ stimuleren en startende ondernemers een duw in de rug geven Onze regio kenmerkt zich in het algemeen door een zwakke ondernemerszin. In de healthcare-sector tekent zich eenzelfde tendens af. Om de Limburgse lifesciences- en healthcare-sector alle groeikansen te geven, moeten we de komende jaren fors investeren in acties die dat kennisgedreven, innovatief
ondernemerschap rond ‘healthy aging’ stimuleren en aanzwengelen. De jonge bedrijven die zich met frisse ideeën op die nog onbekende markt wagen, moeten we op alle mogelijke manieren ondersteunen om hun groeikansen te versterken.
3.2.1 Bevorderen van ondernemerschap in de healthcare iMinds Health, de Corda Campus, MIC Vlaanderen, KBCStartit, Flanders Business School, Student Startup UHasselt-PXL,… Heel wat goed werkende initiatieven en incubatoren willen ondernemerschap in Limburg en Vlaanderen bevorderen. De komende jaren zullen we daarom niet alleen binnen ons eigen ecosysteem nieuwe initiatieven uitbouwen die hierop inspelen, maar bundelen we ook stevig de krachten met bestaande, succesvolle initiatieven die al ruimschoots hun sporen hebben verdiend op dit terrein.
12 LifeTechValley | focus op ‘healthy aging’
3.2.2 Ideation & business development bevorderen
3.2.3 Start-ups in healthcare ondersteunen
Via bootcamps, hackathon, brainstormsessies,… willen we de creatie van nieuwe business-ideeën rond ‘healthy aging’ bevorderen en business development stimuleren. Ook op dit terrein zullen we nauw samenwerken met andere regionale en Vlaamse actoren.
Binnen de Limburgse universiteit, hogescholen PXL en UCLL en ziekenhuizen groeit de kennis rond lifesciences en healthcare gestaag. Wanneer deze kennisuitbouw resulteert in de oprichting van een nieuwe onderneming in de healthcare willen we deze startup optimaal begeleiden naar geschikte financiering, infrastructuur en innovatiesteun. Hiervoor slaan we de handen in elkaar met partners zoals de UHasselt TechTransferOffice, LRM, het Innovatiecentrum Limburg, BioVille, het Ondernemersplatform en investeerders.
3.3. NETWERK! – interactie en onderlinge kruisbestuiving stimuleren
In een quadruple-helix-model brengen we de zorgsector, investeerders, bedrijven en zorggebruikers bij elkaar om ideeën en ervaringen uit te wisselen, en om bruisende samenwerkingen aan te gaan. Netwerkevents zoals Zorgidee en Biomedica, brainstormsessies, gerichte seminaries en workshops rond ‘healthy aging’, demonstraties van best practices en internationale eye openers: het zijn ontmoetingen die inspireren en die de wisselwerking tussen bedrijven, kennis- en zorginstellingen,
en zorggebruikers optimaliseren. Door alle regionale actoren rond healthy aging systematisch bij elkaar te brengen, verstevigen we het bestaande ecosysteem nog verder en geven we boeiende kruisbestuivingen alle kansen. Daar willen we dan ook in de toekomst in blijven investeren. Om dit te realiseren werken we maximaal samen met actoren als het Ondernemersplatform en VKW Limburg, die een prominente rol spelen in de uitbouw van de Limburgse zorgeconomie.
LifeTechValley | focus op ‘healthy aging’ 13
3.4. BRAND! – één regio, één succesverhaal Onder de merknaam LifeTechValley willen we alle losse initiatieven die in de Limburgse lifesciencesen healthcare-sector focussen op ‘healthy aging’ bundelen tot één groot, regionaal succesverhaal. In een globale en uiterst competitieve sector willen we op die manier versnippering tegengaan en als één globaal merk het innovatieve, individuele succes van vele sterke, Limburgse merken overstijgen en versterken. NAAM EN LOGO
Logo & baseline LifeTechValley
De naam “LifeTechValley” maakt meteen duidelijk waar de Limburgse lifesciences- en healthcaresector voor wil staan. Wij positioneren onszelf als een bruisende, regionale community rond lifesciences- en healthcare-innovaties in ‘healthy aging’. Hoewel LifeTechValley vertrekt vanuit Limburg, draagt de cluster ‘Limburg’ niet expliciet in haar naam. Onze ambities reiken immers veel verder dan onze provinciegrenzen. Met het Limburg-hart bovenop de ‘i’ verwijzen we wel op een subtiele manier naar onze regio.
BASELINE De baseline “boosting healthy aging” maakt onze ambitie en onze focus zichtbaar. We willen LifeTechValley immers wereldwijd positioneren als een innovatieve hotspot die inzet op ‘healthy aging’ in al zijn facetten. Voor een heldere positionering en branding van de Limburgse lifesciences- en healthcare-sector is de focus op ‘healthy aging’ cruciaal. ‘Healthy aging’ is het ‘cement’ dat alle losse initiatieven en succesverhalen aan elkaar lijmt tot een glashelder, Limburgs succesverhaal. Het geeft onze lokale hub een herkenbaar gezicht, geeft richting aan ons beleid en stroomlijnt onze activiteiten. Toch betekent deze focus nooit dat we andere domeinen in lifesciences en healthcare waarin we in Limburg excelleren – zoals bijvoorbeeld het onderzoek en de businessactiviteiten rond auto-immune ziektes – vanuit LifeTechValley niet langer ondersteunen en mee promoten. Ook groei in deze domeinen kan de Limburgse lifesciences en healthcare in zijn geheel immers enkel versterken.
14 LifeTechValley | focus op ‘healthy aging’
LIFETECHVALLEY OP DE WERELDKAART Via de organisatie van evenementen en gerichte (interne en externe) communicatie-instrumenten proberen we Limburg, als zorginnovatie-hub rond ‘healthy aging’ op de wereldkaart te zetten. We publiceren over onze realisaties in (sector gebonden) tijdschriften, houden de dynamiek van ons ecosysteem warm via nieuwsbrieven, sociale media en de organisatie van inspirerende netwerkevents en clusterbezoeken. Op die manier dragen we het merk ‘LifeTechValley’ naar de buitenwereld uit. Daarnaast investeren we verder in de uitbouw van internationale partnerschappen. De afgelopen jaren werd samenwerking ontwikkeld met diverse internationale clusters zoals Medicon Valley, Finland en Sherbrooke. Ook werden goede contacten gelegd met het Aging 2.0 netwerk in de VS.
Aging 2.0 is een wereldwijd innovatieplatform in het domein van veroudering en ouderenzorg. De missie van dit initiatief is om innovatie te versnellen om de levenskwaliteit van ouderen in de wereld te verbeteren. Het internationale netwerk omvat een ecosysteem van innovatoren, techneuten, designers, investeerders, zorgverleners en ouderen zelf. Het initiatief groeide in Silicon Valley en is vandaag geconnecteerd met diverse ambassadeurs in Europa, Azië en andere delen van de VS. De Belgische ambassadeur van Aging 2.0 is Geert Houben, CEO van Cubigo. Het is onze ambitie om LifeTechValley zo sterk mogelijk te connecteren met het Aging 2.0 netwerk. In November 2015 bracht een delegatie van LTV hiertoe een bezoek aan Aging 2.0. LifeTechValley | focus op ‘healthy aging’ 15
4. LIFETECHVALLEY Limburg beschikt over alle troeven om wereldwijd uit te groeien tot een innovatieve healthcare-hotspot rond ‘healthy aging’. Onze regio heeft de kennis, het netwerk, de infrastructuur en de zorgactoren om van LifeTechValley een succesverhaal te maken. De komende jaren willen we onze troeven nog meer omzetten in economische successen die jobs en welvaart voor de regio creëren. We gaan bestaande bedrijven en organisaties – die in medische innovatie, IT & communicatie, en zorgtoerisme actief zijn in het domein van ‘healthy aging’ – ondersteunen om hen te helpen groeien, Limburgse bedrijven die nog niet actief zijn in de sector helpen om vlot de overstap te maken, én we willen innovatief (zorg)ondernemerschap in ‘healthy aging’ alle kansen geven. OVERZICHT BEHOUDEN Limburg heeft een sterke, gezamenlijke visie op de verdere ontwikkeling van de lifesciences- en healthcare-sector. De actoren die deze visie actief mee ondersteunen en uitdragen, zijn talrijk en gedreven. Maar in die veelheid en verscheidenheid van de actoren schuilt ook het gevaar voor versnippering. Willen we van LifeTechValley een internationaal succes maken, dan hebben we nood aan een orgaan dat het overzicht behoudt en onze activiteiten stroomlijnt en opvolgt. Een organisatie die ervoor zorgt dat alle initiatieven versterkend gaan samenwerken om onze regio verder uit te bouwen als een sterke cluster vanuit internationaal perspectief. LifeTechValley zal deze rol opnemen.
LIFETECHLIMBURG WORDT LIFETECHVALLEY LifeTechLimburg werd in 2008 opgericht binnen de rechtspersoon van de UHasselt voor de uitrol van het lifesciences actieplan. Het team bestaat vandaag uit projectmedewerkers en een secretaresse en is gehuisvest in BioVille. Dit team is vandaag al verantwoordelijk voor de aansturing van CareVille en initiatieven zoals Zorgidee en Biomedica (naast vele andere projecten en initiatieven). Aangezien LifeTechLimburg nu transformeert naar LifeTechValley zullen deze medewerkers vanaf nu ook ingezet worden om de doelstellingen rond ‘healthy aging’ mee te realiseren. Hiertoe wordt ook een nieuwe manager aangeworven die mee het gezicht zal worden van dit initiatief. LifeTechValley zal worden ontwikkeld als een vzw.
Welke taken neemt het LifeTechValley team concreet op? 4.1. Verbind! Investeren in een stevig, regionaal ecosysteem rond ‘healthy aging’ kan nauwelijks overschat worden. Nieuwe projecten en ideeën ontstaan wanneer actoren uit het bedrijfsleven, zorg- en kennisinstellingen elkaar ontmoeten in een dynamische setting. LifeTechValley zet fors in op community formation, en zorgt ook voor een stevige inbedding van de Limburgse cluster in dat internationale verhaal.
16 LifeTechValley | focus op ‘healthy aging’
4.3. Ontwikkel! LifeTechValley zal concrete projecten en business development activiteiten ontwikkelen. Het doel is om nieuwe ‘healthy aging’-ideeën te helpen ontwikkelen en deze vervolgens te helpen omzetten in business opportuniteiten (van idee, naar prototype, naar testing, naar marktintroductie en naar internationalisatie). Uiteraard gebeurt dit in nauwe interactie met bestaande instrumenten en vehikels. Om concrete innovaties – bijvoorbeeld rond digitale ontwikkeling – te introduceren moet ook aandacht worden besteed aan de basisvoorwaarden; zoals digitale ontsluiting, digitale netwerken en dergelijke. LifeTechValley zal ook streven naar het beschikbaar stellen van deze randvoorwaarden.
4.2. Faciliteer! Waar vind je als jonge start-up in de lifesciences en healthcare die broodnodige startfinanciering? Welke partner kan jouw onderneming ondersteunen in dat intensieve innovatietraject? Hoe zet je als bedrijf de eerste stappen in die nieuwe markt van lifesciences en healthcare? En hoe kan je uittesten of jouw innovatieve producten of diensten effectief inspelen op de reële behoefte van de eindgebruiker? In al deze zoektochten wil LifeTechValley de Limburgse actoren rond ‘healthy aging’ ondersteunen. Daarnaast willen we – via een softlanding-programma – ook buitenlandse ondernemingen die focussen op ‘healthy aging’-innovaties, de weg tonen naar Limburg en hen goed begeleiden bij hun introductie op de Belgische markt. LifeTechValley stelt haar expertise en netwerk – tot ver buiten de provinciegrenzen – ter beschikking om de Limburgse lifesciences- en healthcare-sector te versterken. We stimuleren (onderlinge) samenwerking en pikken in op bestaande (eu)regionale, Vlaamse en Europese initiatieven die zich richten op ‘healthy aging’, zoals VOKA Health Community, MedTech Flanders, Flanders’ Care en andere.
Innovatie trechter: ontwikkeling nieuwe ideeën stimuleren en helpen omzetten in business opportuniteiten in nauwe interactie met bestaande instrumenten en vehikels. LIVING LAB
ONDERNEMERSCHAP AQUISITIE/SOFTLANDING
BEDRIJVEN / OPL Zorgidee Biomedica
R&D Makerspace Hacketons (MIC) StudentStartUP UH-PXL Incuba;e (KBC star;t) LED zorgeconomie - (UCLL) Health & Care community (UH)
Medicon Valley
CareVille
Sherbrooke Innopole
MHU LCRP AssisHeve technologie UD woonlabo
Bootcamps Bioville
VSA/Canada Scandinavië
LRM Health & Care
FabLabs
Koploperstafel VKW POM Limburg
Aging 2.0 Locate In Limburg Interna;onale beurzen FIT
ICL
LifeTechValley | focus op ‘healthy aging’ 17
4.4. Stuur! Als we onze regio willen uitbouwen tot innovatie-hotspot rond ‘healthy aging’ moeten we ook de juiste financieringskanalen kunnen aanboren. Welke (Eu)regionale, Vlaamse, federale en Europese projecten focussen op ‘healthy aging’ en kunnen de lifesciences- en healthcare-sector in onze regio helpen groeien? Waar vind je als bedrijf of start-up een interessante investeerder? LifeTechValley wijst de weg naar verschillende financieringskanalen, ondersteunt in alle economische vragen en brengt de juiste partners bij elkaar. 4.5. Brand! De Limburgse lifesciences- en healthcare-sector? Dat is één bruisende zorgcommunity met een focus op ‘healthy aging’. Met LifeTechValley geven we alle regionale succesverhalen één gezicht. LifeTechValley ontwikkelt een goed functionerende communicatiestrategie om de regionale ontwikkelingen op het gebied van lifesciences en healthcare als één overkoepelend merk te positioneren, en dit vanuit een internationaal perspectief. Via verschillende communicatie-instrumenten (website, brochures, nieuwsbrieven, sociale media, organisatie van evenementen,…) maken we de Limburgse ontwikkelingen rond ‘healthy aging’ zichtbaar.
4.6. Communiceer! Dialoog en communicatie zijn primordiaal in een stevige, regionale zorgcommunity. LifeTechValley houdt niet alleen de communicatie binnen de Limburgse cluster draaiende, maar communiceert ook over de realisaties van die clusters naar de buitenwereld.
18 LifeTechValley | focus op ‘healthy aging’
4.7. Monitor! De komende jaren zetten we heel wat activiteiten op touw die het ondernemerschap in de healthcare willen bevorderen. Maar hoe weten we of deze effectief tot het gewenste resultaat leiden? En resulteren onze inspanningen en acties in de praktijk in meer bedrijvigheid, jobcreatie en bijkomende financiering? LifeTechValley zal meetinstrumenten en een dashboard ontwikkelen om de impact van de regionale acties te monitoren. Enkel wanneer we de performantie en de doelmatigheid van dit project nauwgezet opvolgen, zullen we onze regionale economie meer slagkracht geven.
5. BESLUIT Met LifeTechValley willen we de verschillende, kleine initiatieven die regionaal ontwikkeld worden rond ‘healthy aging’ intensief met elkaar laten samenwerken vanuit een gedeelde visie. Op die manier willen we nog meer synergiën realiseren en een echte hefboom creëren voor nieuwe ontwikkelingen met een grote maatschappelijke én economische meerwaarde voor Limburg en Vlaanderen. LifeTechValley geeft de regionale lifesciences en healthcare een duidelijk, herkenbaar gezicht en kan onze provincie helpen uitgroeien tot een sterke proeftuin om nieuwe ‘healthy aging’-innovaties te ontwikkelen, te testen en te implementeren.
LifeTechValley | focus op ‘healthy aging’ 19
MISSIE “Met LifeTechValley willen we Limburg doen uitgroeien tot een internationale topregio waar innovaties in het domein van ‘healthy aging’ ontwikkeld, toegepast en vermarkt worden. Deze duidelijke focus moet leiden tot meer bedrijvigheid en kwaliteitsvolle zorg.”
LifeTechValley | focus op ‘healthy aging’ 23
LifeTechValley
Bioville Ⅰ Agoralaan Building Abis Ⅰ 3590 Diepenbeek Ⅰ BELGIUM www.lifetechvalley.com Ⅰ +32 11 28 69 00