vlaams-brabant
VLAAMS-BRABANT
INNOVATIEF, DUURZAAM EN WINSTGEVEND VLAANDEREN Zes weken lang plaatst Trends verrassende ondernemingen in Vlaanderen en Brussel in de kijker. Voor u hopelijk interessante ontdekkingen die benadrukken hoeveel ondernemerschap, innovatie en duurzame winstgevendheid dit land biedt. WOLFGANG RIEPL, FOTOGRAFIE THOMAS DE BOEVER
L
iefst 257 bedrijven stelden zich dit jaar kandidaat voor de vierde editie van Trends Business Tour. Trends selecteerde, samen met een eminente jury, vijf bedrijven per provincie. De belangrijkste criteria waren innovatie en duurzaamheid, en dat gekoppeld aan een gezonde en winstgevende groei. Welke bedrijven werken aan vernieu-
wing en kunnen hun spraakmakende innovaties vol toegevoegde waarde ook wereldwijd in de markt plaatsen? En hoe duurzaam en winstgevend zijn die innovaties? Een jury, met het revisoren- en advieskantoor BDO, de bank ING, de financiële databank Roularta Business Information, de Vlerick Business
School, en de redactie van Trends namen de kandidaturen onder de loep. Zes weken lang stellen we u uit alle Vlaamse provincies en het Brussels Gewest telkens vijf markante, verfrissende en verrassende bedrijven voor. z Deze week: Vlaams-Brabant Volgende week: Brussel WWW.TRENDS.BE 19 NOVEMBER 2015 71
≤
vlaams-brabant
ASCO INDUSTRIES
VOLLE VLUCHT VOORUIT De burgerluchtvaart blijft maar groeien. Asco Industries in Zaventem ontpopte zich tot een unieke wereldwijde toeleveraar, en stoomt mee met de wereldwijde groei. WOLFGANG RIEPL
E
en recordjaar. Dat wordt 2015 volgens IATA, de internationale vereniging van de burgerluchtvaart. Onder impuls van een aantrekkende economie en een dalende kerosineprijs zou het aantal passagiers klimmen naar 3,5 miljard, en de wereldwijde omzet naar 783 miljard dollar. En de pret is nog niet gedaan voor Asco Industries. De volgende twee decennia zou het passagiersverkeer jaarlijks groeien met ongeveer 5 procent, volgens cijfers van Airbus en Boeing. De onderneming wrikte zich in die markt met een unieke niche: haar belangrijkste product zijn bewegende onderdelen voor de vleugels, die dienstdoen tijdens het landen en opstijgen.
“Bij het landen kan het vliegtuig daarmee vaart verminderen, zonder dat het draagkracht verliest”, duidt CEO Christian Boas. “Het kan landen tegen 250 in plaats van 500 kilometer per uur.” Dat verbetert de veiligheid en het comfort voor de passagiers.
Geschikt personeel In die nichemarkt is Asco zowat de enige producent en leverancier in de wereld. Alle Airbus-vliegtuigen en bijna alle types van Boeing zijn uitgerust met de onderdelen uit Zaventem. Niet moeilijk dus dat de onderneming maar blijft groeien. De belangrijkste uitdaging is dan ook het vinden van geschikt personeel. Het aantal werknemers blijft
Alle Airbus-vliegtuigen en bijna alle types van Boeing zijn uitgerust met de onderdelen uit Zaventem. CHRISTIAN BOAS “Ruim 5 procent van onze omzet besteden we jaarlijks aan onderzoek en ontwikkeling.”
jaar na jaar indrukwekkend klimmen. “We hebben behoefte aan CNC-operatoren en ingenieurs. Dat zijn knelpuntberoepen”, weet Christian Boas. “Maar door onze nauwe samenwerking met technische scholen, hogescholen en universiteiten, vinden we nog voldoende kandidaten.” Asco werkt samen met acht technische scholen. Zij kunnen werkplekleren in het Asco Opleidingsinstituut. Liefst 7 procent van de personeelskosten gaat jaarlijks naar vorming. Het gemiddelde in de metaalsector is 3 procent. “En ruim 5 procent van onze omzet besteden we jaarlijks aan onderzoek en ontwikkeling”, vult Christian Boas aan. “Via onze samenwerking met de technische scholen kunnen we het technisch onderwijs optimaal afstemmen op onze reële industriële noden.”
Investeren in toekomst Een nieuwigheid zijn de bewegende onderdelen uit composietmateriaal, in plaats van metaal. Die zogenaamde ‘Krueger-flap’ weegt minder dan metaal. Vanaf midden 2018 volgen testvluchten met een Airbus A340-300toestel. Die ontwikkelingen en de personeelsgroei drukten vorig jaar de bedrijfswinst. “Maar dat zijn investeringen in de toekomst van de onderneming”, benadrukt Christian Boas. z
NV ASCO INDUSTRIES Bron: Nationale Bank In duizend euro Omzet Bedrijfsresultaat Solvabiliteit(1) Aantal werknemers (1) met overige schulden
72 19 NOVEMBER 2015 WWW.TRENDS.BE
2014
2010
252.701 1263 30 % 904
189.731 15.303 34 % 681
COMATE
KOMEET VOL KRUISBESTUIVING Een vurige creatieveling en een koele ingenieur doen samenwerken. Voor de Leuvense kmo Comate is het de motor van groei. ROEL VAN ESPEN
COMATE In duizend euro Brutomarge Bedrijfsresultaat Solvabiliteit(3) Personeel(4)
Bron: Nationale Bank en Comate
2014-2015(2) 2010-2011 1080 140 85 % 15
160 74 53 % 2
(1) Eerste boekjaar van 13/07/10 tot 30/09/11 (2) Boekjaar van 01/10/14 tot 30/09/15 (3) Met overige schulden (4) Aantallen
C
omate —uit te spreken als ‘komeet’—is een groeibedrijf dat zich in 2010 vestigde aan de Leuvense Vaartkom. Ingenieurs en designers ontwerpen er producten die beter en innovatiever moeten zijn dan het marktaanbod. “Wij vinden dat ingenieurs en productontwikkelaars samen in één team moeten zitten”, vindt Wouter Foulon, oprichter en zaakvoerder van Comate. “Een designer geeft een product de juiste identiteit, doet het bij de gebruiker passen en laat het kwaliteit uitstralen. De technische expertise van een ingenieur staat dan weer garant
WOUTER FOULON “Met onze afgewogen combinatie van creativiteit en technische expertise hebben we al massa’s innovatieve oplossingen uitgedokterd.”
waakt het bedrijf erover dat de vaste verhouding van 70 procent ingenieurs en 30 procent designers bewaard blijft. “Met die afgewogen combinatie van creativiteit en technische expertise hebben we al massa’s innovatieve oplossingen uitgedokterd”, verklaart Foulon. De kruisbestuiving leidt tot een registratie van gemiddeld zeven patenten per jaar. De intellectuele-eigendomsrechten gaan naar de klant. Comate wil oplossingen vinden die een doorbraak in de markt kunnen forceren. De zoektocht blijft niet beperkt tot één sector. “Via die brede kijk kun-
De omzet zal jaarlijks met een derde groeien. voor de prestaties, de duurzaamheid en de kwaliteit van het product.” In vijf jaar is het team van Comate gegroeid naar een ploeg van achttien medewerkers, van wie drie freelancers. Bij de aanwerving van nieuwe krachten
nen we de link leggen tussen een onderzoek in een sector en een uitdaging in een andere. Het gaat over een manier van denken, en die is in principe sectoroverschrijdend.” “Bovendien zijn onze ingenieurs en
designers allemaal sterk in hun vakgebied, wat de diversiteit ondersteunt. We hebben ook een kennismanager aangesteld. Die verzamelt alle kennis van elke collega, van ieder probleem en zijn oplossing, van elk project en van alle materialen en productietechnieken. Het hele team kan daarop teren.”
Omzet maal vier De onderneming ontwierp al producten voor AB InBev, imec en Tyco Electronics. Maar evengoed instrumenten waarmee heupoperaties efficiënter kunnen worden uitgevoerd en een oplossing die parkinsonpatiënten minder hulpbehoevend maakt. De bedrijfsomzet is al verviervoudigd ten opzichte van het eerste boekjaar. Voor de toekomst verwacht het bedrijf een groei met een derde per jaar. Die wil Comate ondersteunen via een verdere uitbouw van zijn aanwezigheid in de sectoren waarin het al werkt, en het aanboren van buitenlandse markten. z WWW.TRENDS.BE 19 NOVEMBER 2015 73
≤
vlaams-brabant
ERTZBERG
VAN VASTGOED NAAR TECHNOLOGIE Ertzberg staat bekend als vastgoedontwikkelaar, maar de vliegende start van de thuisleveringskast Bringme maakt van de onderneming een technologiebedrijf. WOUTER TEMMERMAN
W
ie Ertzberg zegt, denkt in de eerste plaats aan de residentiële ontwikkelaar die onder meer naam maakte met de duurzame stadswijk Tweewaters in Leuven. In Tweewaters introduceerde Ertzberg een slimme thuisleveringskast. Die kreeg de naam Bringme Box. Het product verscheen dit jaar op de markt. Gebruikers kunnen hun onlinebestellingen, zoals pakketten en boodschappen, laten leveren in een kast op het werk of thuis, ook als ze niet aanwezig zijn. “Koeriers vermijden op die manier zinloze ritten door de bundeling van leveringen, en de combinatie van ophalen en leveren. Bovendien moeten ze een pakket nooit twee of drie keer aan-
bieden”, motiveert CEO Jo Vandebergh. “Dat komt de mobiliteit ten goede en de CO2-uitstoot kan met de helft dalen.”
Dienstenplatform De commercialisering startte in maart. Meteen hapten onder andere Siemens, Mondelez International, Medialaan en USG People toe. “We hebben tot nu toe 85 bedrijven gecontracteerd. Voor het einde van het jaar zullen dat er honderd zijn”, lacht Vandebergh. “Dat is goed voor 80.000 gebruikers en een omzet van meer dan 2,4miljoen euro.” Op de vastgoedmarkt heeft Bringme volgens de CEO nog eens twintig residentiële projecten in
“Voor het einde van het jaar zullen we honderd bedrijven onder contract hebben”
de steigers staan. “Maar het zwaartepunt van onze activiteiten ligt vooral bij de verdere ontwikkeling van het dienstenplatform dat aangesloten is op ons netwerk van slimme boxen.” Bringme lonkt nu bovendien naar het buitenland. In Nederland is Bringme al actief, in Londen bereidt het een proefproject voor. Daarna volgt de Duitse markt. “We willen zo snel mogelijk een zo groot mogelijk marktaandeel in Europa veroveren”, zegt Vandebergh. Maar hij begrijpt dat hij die ambitie niet enkel met de Bringme Box kan waarmaken. Momenteel investeert Bringme ook volop in de verdere ontwikkeling van de Bringme App. “Daarmee willen we meer geavanceerde functies aanbieden aan professionele gebruikers die aansluiten op ons platform.” Het inzetten op Bringme heeft de focus van Ertzberg intussen volledig verlegd van vastgoed naar technologie. “Dat uit zich het beste in de verhouding van de voltijdequivalenten”, besluit Vandebergh. “Bringme heeft veertig medewerkers en een tiental vacatures. Vastgoedontwikkeling telt zes mensen.” z
JO VANDEBERGH “We willen zo snel mogelijk een zo groot mogelijk marktaandeel in Europa.”
ERTZBERG In duizend euro Omzet(1) Bedrijfsresultaat Solvabiliteit(2) Aantal werknemers (1) Voor 2010 de brutomarge (2) Met overige schulden
74 19 NOVEMBER 2015 WWW.TRENDS.BE
Bron: Nationale Bank
2014
2010
5034 791 36 % 29
1581 -251 39 % 9
MERKATOR
DE GROEI ZIT IN DE GROND Graafschade en netwerkinterventies blijven een heikel punt voor energiebedrijven, watermaatschappijen en telecomoperatoren. Merkator toont de ondergrondse weg. ROEL VAN ESPEN
MERKATOR
GEERT DE COENSEL “De Belgische markt is te klein, het aantal netbeheerders is beperkt.”
M
erkator werd in 2008 opgericht in Nederland, maar sinds 2011 is er een zelfstandige poot in Zellik. De Belgische nv, die twintig werknemers telt, is betrokken bij het beheer van de geospatiale workflows voor energiebedrijven, watermaatschappijen en telecomoperatoren. “We brengen hun kabel- en leidinginfrastructuur in kaart”, verklaart Geert De Coensel, directeur en medeoprichter van Merkator België. “We focussen niet enkel op de kaart, maar ook op de verdere complexe bedrijfsvoering.” In enkele jaren is het bedrijf uitgegroeid tot een van de bekendste partijen op het gebied van Geo-ICT voor netbeheerders in de Benelux. Merkator werkt aan een nieuwe softwareapplicatie waarmee netbeheerders hun leidingen en kabels efficiënter en veiliger in beeld kunnen brengen. Het unieke in de benadering zit volgens De Coensel in een verregaande integratie van een ‘fysieke’ en een ‘logische’ laag.
“Het fysieke aspect focust op de locatie van een kabel. De logische laag toont hoe de fysieke leidingen met elkaar verbonden zijn en hoe klanten hinder ondervinden bij eventuele graafschade of netwerkinterventies.”
Over de grens Voor 2015 verwacht Merkator een omzet van 2miljoen euro. Over vijf jaar moet dat 10miljoen euro worden. De nieuwe softwareapplicatie moet daarbij
Bron: Nationale Bank
In duizend euro
2014
Brutomarge Bedrijfsresultaat Solvabiliteit(2) Personeel(3)
1144 186 12 % 13
2011-2012(1) 463 -14 10 % 7
(1) Eerste boekjaar van 05/10/11 tot einde 2012 (2) Met overige schulden (3) Aantallen
Coensel. “Klanten zoals Fluxys Belgium, Elia, Sibelga, Electrabel, Proximus en Telenet zijn ons eerste doelpubliek. Zij moeten steeds meer rekening houden met strengere regels voor standaardisatie, open data en het vermijden van graafschade.” De softwareapplicatie is het resultaat van O&O-inspanningen. “De investering bestaat uit verscheidene manjaren”, benadrukt de Belgische topman. “We hebben nauw samengewerkt met
“Oplossingen ontstaan niet in een labo, ver van de klant” helpen. De onderneming wil ook internationaal gaan. “De Belgische markt is te klein, het aantal netbeheerders is beperkt.” Merkator is al actief in Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Voor de ontwikkeling van zijn applicatie luisterde Merkator uiteraard naar de klanten. “Oplossingen ontstaan niet in een labo, ver van de klant”, weet De
innoverende bedrijven zoals Telenet. Zij denken mee over de manier waarop informatiestromen vlotter kunnen verlopen mét kwaliteitsgarantie van de netwerkgegevens. Via een generieke aanpak kunnen we bovendien verschillende types van leidingen — dus ook complexe telecommunicatienetwerken — een digitale toekomst bezorgen.”z WWW.TRENDS.BE 19 NOVEMBER 2015 75
≤
vlaams-brabant
OUT OF USE
DE NIEUWE GROENE GOLF Afval bestaat niet. Out Of Use plant in ruil voor oude computers en laptops zelfs 10.000 nieuwe bomen. WOUTER TEMMERMAN
OUT OF USE In duizend euro Brutomarge Bedrijfsresultaat Solvabiliteit (2) Aantal werknemers
Bron: Nationale Bank
2014 2009-2010(1) 132.160 14.527 44 % 3
25.982 -42.869 11 % 1
(1) Eerste boekjaar van 5/8/09 tot eind 2010 (2) Met overige schulden
O
ut Of Use uit Aarschot is een inzamelaar van afval van elektrische en elektronische apparaten (AEEA). Het koopt afdankertjes op van bedrijven en selecteert in een eerste fase de apparaten die aan een tweede leven kunnen beginnen. Lukt dat niet, dan laat Out Of Use de toestellen demonteren in sociale werkplaatsen. Voor de onderdelen die daarna terugkeren — moederborden, behuizingen, harde schijven — werkt het samen met bedrijven die de onderdelen recycleren tot een herbruikbare grondstof. In ruil daarvoor krijgt Out Of Use een bedrag betaald. “De moederborden bulken we op tot twintig ton”, zegt CEO Mark Adriaenssens. “Daarna smelt Umicore ze en haalt het de metalen en de niet-metalen eruit. Zo gaan 54 verschillende onderdelen naar dertig bedrijven. Volgens een audit van Recupel kunnen wij op die manier van 100 procent afval bijna 90 procent secundaire grondstoffen maken.” 76 19 NOVEMBER 2015 WWW.TRENDS.BE
MARK ADRIAENSSENS “We exporteren niet naar China of Afrika.”
Slimme samenwerking Met dit model realiseerde Out Of Use in 2014 een omzet van zo’n 700.000 euro en een bedrijfsresultaat van 14.527 euro. Adriaenssens wijst echter op de lage prijzen die hij voor de onderdelen krijgt, waardoor het hergebruik aan belang wint. Herbruikbare computers
“Van 100 procent afval maken wij 90 procent secundaire grondstoffen” komen via opkopers terug in de markt. “Maar we exporteren niet naar China of Afrika. Als computers daar stuk gaan, hebben de Europese regels geen vat op wat ermee gebeurt. Bovendien is dat al te gek: waarom de toestellen op een vliegtuig zetten als je activiteit gericht is op een beperking van CO2-uitstoot?”
Out Of Use mikt voor zijn verdere groei op slimme samenwerkingsverbanden. Zo lanceerde het begin deze maand een nieuwe actie met Natuurpunt. Bedrijven kunnen hun oude laptops, pc’s en gsm’s schenken aan de vereniging. Out Of Use verzorgt de selectie en laat het niet-herbruikbare materiaal recycleren. Voor elke oude laptop of computer of voor vier oude gsm’s koopt Natuurpunt een vierkante meter grond en plant er een boom op. “De bedrijven doen afstand van hun vergoeding ten voordele van Natuurpunt”, duidt Mark Adriaenssens. “Natuurpunt plant de bomen gegroepeerd. Als ze dat willen kunnen de personeelsleden van de schenkende bedrijven zelf een boom komen planten.” Het nieuwe project start niet zonder ambitie. Met de steun van Out Of Use, maar bijvoorbeeld ook van Umicore, wil Natuurpunt eind november 10.000 bomen planten en zo een hectare bos creëren. z
