Liefde ik heb je zo lief! Kijktocht Voortgezet onderwijs havo vwo onderbouw
1
Liefde
2 zaal 4
zaal 3
ik heb je zo lief!
zaal 5
zaal 2
zaal 1 Ingang
Uitgang
begane grond
Als je verliefd bent wil je er over praten, het liefst de hele dag. Je denkt de hele dag aan je liefde of kijkt stiekem steeds naar de foto van je liefje in je agenda. De hele dag zou je bij hem of haar willen zijn. Dat is verliefd zijn. In de 17de eeuw hadden de mensen elkaar net zo lief als wij nu. En ze hadden dezelfde liefdesproblemen. Dat ontdek je door naar de objecten en schilderijen in dit museum te kijken.
4 zaal 8
zaal 9
5 zaal 11
3
6
zaal 10
zaal 6
Pas op! Wees voorzichtig! De schilderijen zijn kostbaar en kwetsbaar. Wijs er niet naar met je pen of potlood! De schilderijen en objecten waarover de vragen worden gesteld vind je op de plattegrond. Als het bij een schilderij of object te druk is kun je dat beter even overslaan. Probeer het later nog een keer.
zaal 7
7
Veel plezier en succes!
zaal 12
zaal 14
zaal 13 Museumwinkel
· zaal 1
eerste verdieping
3
1 Adriaen de Vries
Bacchus en Ariadne
Ariadne ligt niet normaal in haar bed. Wat vind jij van haar slaaphouding? Ik vind dat Ariadne
De kunstenaar Adriaen de Vries was erg goed in het werken met brons. Wat vind jij het knapste gedaan? Kruis in de foto twee onderdelen aan.
De kunstenaar wilde graag laten zien hoe goed hij spieren kon maken in brons. Daarom zijn de goden bloot. De god Bacchus ontdekt de mooie Ariadne achter een gordijn. Hij wordt snel verliefd op haar. Een symbool voor liefde zit in de hoek rechtsonder. Het teken voor liefde is de oude wijze uil cupido, de liefdesgod het mini-harnasje
4
· zaal 3
5
2 Paulus van Vianen
Diana en Actaeon
Mijn kwab lijkt op een De kunstenaar heeft een verhaal in het bord gehamerd. Bekijk de schaal aan beide kanten heel erg goed en maak het verhaal af. Tip: Diana en Actaeon staan in het midden van de schaal bij de rots! Vul in: De godin Diana neemt een bad. De jager Actaeon gluurt stiekem naar de blote godin en haar vriendinnen. Voor straf verandert Diana de jager in een De jager als en zij
Dat kun je zien aan wordt aangevallen door zijn vrienden Ook zijn honden herkennen
hem niet en zij De verhalen van Bacchus en Ariadne en van Diana en Actaeon komen uit de mythologie. Een kenmerk van een mythologisch verhaal is dat de goden worden uitgebeeld als mensen. Welke godin stelt Diana voor, denk je? Diana is de godin van Wanneer je een mooi meisje ziet, moet je wel naar haar kijken. Het is heel moeilijk voor Actaeon om niet naar de badende meisjes te staren. Hij wordt hiervoor vreselijk gestraft door Diana.
het water de onderwereld de jacht
Lees de tekst op de kaart en bekijk de rand van het bord goed. Zie je de kwabben? Teken hier een kwab na.
Dus jongens: nooit stiekem naar meiden gluren! Voor je het weet verander je in iets naars.
6
· zaal 3
7
3 Frans Hals
Beatrix en Isaac
Kijk naar de andere schilderijen in deze zaal. Niet veel mensen op schilderijen lachen zo gelukkig. Hoeveel? 0 7
3 11
6
Niet veel mensen op schilderijen kijken je recht aan zoals Beatrix en Isaac. Hoeveel? 0 7
3 11
6
Op dit schilderij staan symbolen voor trouw en liefde. Bijvoorbeeld: Beatrix laat zien dat ze trouw is aan Isaac door de ring aan haar wijsvinger. 1. Kijk goed naar het schilderij en vul de woorden in. 2. Trek daarna met een lijn het symbool naar de betekenis. Eén symbool is voorgedaan. Symbool Betekenis ring aan vinger van vrouw steunt op man Dit liefdespaar was van goeden huize. Hij was een steenrijke koopman en zij de dochter van de burgemeester. Ze lachen dus niet alleen omdat ze elkaar zo lief vinden, maar ook omdat ze het goed hebben.
hand op hart van
vruchtbaarheid
klimopplant geslingerd om de
vrouw is trouw
Beatrix en Isaac zijn dol op elkaar. Dat kun je duidelijk zien. Waaraan zie jij dat?
boom
Ik zie dat ze dol op elkaar zijn door 1
distelplant (‘mannentrouw’) aan de kant van
man en vrouw zijn verliefd
fontein in de
man is trouw
2
8
· zaal 7
9
4 Rembrandt Harmensz van Rijn
Maria Trip
Dit schilderij is een soort huwelijksadvertentie. De vader van Maria wilde een goede partij voor haar vinden. Streep door en maak af: Zou jij verliefd kunnen worden op Maria? Ja / nee, want Zou jij zo’n soort afbeelding van jezelf laten maken om een huwelijkskandidaat te strikken? Ja / nee, want Is Maria het er mee eens dat haar vader een man voor haar zoekt? Laat Maria iets zeggen in de spreekballon.
Maria’s vader wilde graag een huwelijkskandidaat en liet een portret van haar schilderen. Dit schilderij is dus een soort reclame voor Maria. Het duurde nog twee jaar en toen had zij een man. Maria’s familie is steenrijk. Noem iets waaraan je dat kunt zien. In welke cultu(u)r(en) werden/worden meisjes ook uitgehuwelijkt?
10 · zaal 8
11
5 Gabriël Metsu
Het zieke kind
De moeder houdt heel veel van haar zieke kind. Hoe zie je dat?
Arme mensen konden dit schilderij niet betalen. Rijke mensen hadden liever een portret van zichzelf aan de muur hangen. Bij wie zou dit schilderij wel aan de muur gehangen hebben, denk je? Ik denk dat De schilder heeft iets speciaals gedaan met kleur. Hij heeft veel donkere kleuren gebruikt, maar ook vrolijke, felle kleuren. Je ziet hier een zwart-wit foto van het schilderij. Geef in de foto de plek aan waar de meeste kleur zit.
Dit is echte liefde van een moeder voor haar kind, dat zie je zo. Het schilderij zal niet in opdracht geschilderd zijn, want deze moeder kon zich vast geen kunst veroorloven. Dit is geen rijk gezin. Waaraan kun je dat zien? Dat kan ik zien aan De schilder heeft met opzet zo zijn kleuren gebruikt. 1 Waarom denk je dat hij de kleuren zo heeft verdeeld? 2 Hij vindt de felle kleuren en donkere kleuren mooi bij elkaar passen. Hij had geen geld om nog meer verschillende kleuren verf te kopen. Hij wil de aandacht door felle kleuren naar het kind trekken.
12
· zaal 10
13
6 Johannes Vermeer
Brieflezende vrouw
Verzin zelf wat er in de brief staat. Lieve
Het licht op dit schilderij is heel bijzonder. Het raam zie je niet. Waar zit het raam, denk je? Ik weet dat door De schilder Johannes Vermeer heeft veel blauw gebruikt in dit schilderij. Streep de spullen weg waarbij hij geen blauw heeft gebruikt.
En dan is de liefde over. Of moet hij nog beginnen? Dat is een vraag die je bij dit mysterieuze schilderij kunt stellen.
stoelen
landkaart
briefpapier
rok vrouw
jasje vrouw
muur
Heel veel mensen vinden dit schilderij heel mooi omdat je er van alles bij kunt bedenken. Andere mensen vinden het een saai blauw schilderij. Wat vind jij? Kies uit en maak af:
De vrouw leest een brief. Wat voor brief is het? Kijk goed naar de vrouw. Ik vind dit schilderij saai, omdat Kies uit en maak af: Het is een liefdesbrief, want Ik kan van alles verzinnen bij dit schilderij. Ik denk dat Het is een afscheidsbrief, want Kijk naar het kistje op de tafel op het schilderij. Er zitten ook brieven in het kistje. Wat kan dat betekenen?
14 · zaal 10
15
7 Rembrandt Harmensz van Rijn
De Nachtwacht
Kruis aan waar jij het mee eens bent. zij is het enige meisje op het hele schilderij zij ziet er lief uit zij is niet echt: meer een engel zij kijkt mij aan zij zal wel een symbool ergens voor zijn zij past eigenlijk niet bij de rest iets anders, namelijk Op andere schilderijen uit die tijd poseren de mensen. Ze staan of zitten keurig bij elkaar. 1. Zet een kruis op de personen in ‘De Nachtwacht’ die keurig staan of zitten. 2. Zet een rondje om de personen die bewegen of iets aan het doen zijn.
Het schilderij ‘De Nachtwacht’ is heel beroemd. Mensen uit de hele wereld komen om dit doek te bekijken. Op het schilderij worden de schutters (soldaten) van Amsterdam uitgebeeld. Het schilderij is vrij donker, daarom heet het ‘De Nachtwacht’. Wie staan er in het licht? Beschrijf de personen. Persoon 1:
Persoon 2:
De man in het licht is belangrijk. Veel mensen vinden het meisje veel bijzonderder dan deze man. Wat vind jij bijzonder aan het meisje?
16 · zaal 12
Welke personen vallen het meeste op? De rondjes of de kruisjes?
Waarom zal Rembrandt van Rijn zo’n rommelige groep schutters hebben geschilderd? het moet lijken of ze op pad gaan ze wilden maar niet stil staan anders kreeg hij niet alle personen erop 17
Colofon
In opdracht van de afdeling Publiek & Educatie van het Rijksmuseum door Warmer tekst en advies voor onderwijs en kunstinstellingen 2011, derde herziene druk (eerste druk in 2004) Ontwerp Druk Fotografie
Irma Boom Office Kunstdrukkerij Mercurius Afdeling Beeld van het Rijksmuseum
· zaal 1
