1
LIBERALE BEWEGING VOOR VOLKSONTWIKKELING V.Z.W. LIBERALE WERKING
VERENIGING
VOOR
SOCIO-CULTURELE
VERSLAG EDUCATIEVE OF CULTURELE ACTIVITEIT AFDELING : LVSW Brugge IN SAMENWERKING MET : LM Brugge DATUM ACTIVITEIT : donderdag 15 september 2011 PLAATS : Liberale Mutualiteit, Revillpark 1 te 8000 BRUGGE AANVANG : 14 uur EINDE : 17.30 uur VERANTWOORDELIJKEN : bestuur NAAM SPREKER : de heer Raph Dochy DESKUNDIGHEID SPREKER : ingenieur in de scheikunde en de voeding AANTAL AANWEZIGEN : 23 TITEL VAN DE ACTIVITEIT : Slechte darmen, de moeder van alle ziekten VERSLAG MET BETREKKING TOT DE EDUCATIEVE WAARDE VAN DE ACTIVITEIT De gezondheid begint in de darm De darm heeft een oppervlakte van ongeveer 200 m2, wordt door ongeveer 500 verschillende darmsymbionten bewoond en biedt levensruimte aan een ongelofelijke hoeveelheid van meer dan 110 biljoen kiemen. Voeding en vertering zijn onlosmakelijk verbonden met een goede gezondheid. Niet voor niets wordt gezegd dat we zijn wat we eten. Maar zelfs de meest gezonde voeding is pas doelmatig als die door het lichaam goed kon worden opgenomen en verteerd, Een structureel slecht verteringsproces in maag en darmen kan leiden tot chronische klachten elders in het lichaam. Men zegt dan ook: "Slechte darmen, de moeder van alle ziektes". Klachten voortkomend uit het maag en darmkanaal zijn vaak moeilijk te omschrijven. Dat vinden we terug in de benamingen. We praten over: spastische darmen, lekkende darmen of prikkelbare darmen. Een paar belangrijke aspecten van de maag en darmproblematiek zijn: 1. Verstoord evenwicht van de micro-organismen 2. De zuurgraad in het maag-darmkanaal 3. Lekkende darm
2 1. Verstoord evenwicht van de micro-organismen Er is sprake van een microbiële onbalans of dysbiose wanneer het evenwicht van de micro-organismen verstoord is. In een situatie van microbiële onbalans kunnen bepaalde bacteriën ziektes veroorzaken doordat ze onze ingenomen voedingsstoffen ongunstig beïnvloeden en immuunreacties in het lichaam veroorzaken. In onze darmen bevinden zich meer dan 500 verschillende soorten microorganismen. Gezamenlijk ontwikkelen deze meer metabolische activiteit dan enig ander orgaan in het lichaam. De belangrijkste micro-organismen die bij een verstoord evenwicht ongewenst de overhand kunnen krijgen zijn: 1. 2. 3. 4.
parasieten schimmels en gisten (vooral candida albicans) virussen schadelijke of pathogene bacteriën
Een gezonde darmflora is o.a. afhankelijk van: 1. 2. 3. 4.
De beschikbaarheid van voldoende voedingsvezels Gezond slijm Een juiste zuurgraad Goede doorbloeding
Een verstoord evenwicht van de micro-organismen in maag en darmen, ook dysbiose genoemd, zorgt voor: vitamine B12 tekort, prikkelbaar darmsyndroom, darmontstekingen, psoriasis, eczeem, acné en bepaalde auto-immuun reacties. Belangrijke oorzaken van een verstoord microbieel evenwicht of dysbiose zijn:
Slechte voeding, slechte nutriënten en of tekorten aan voedingsstoffen Stress Het gebruik van antibiotica en bepaalde medicatie Verminderde darmperistaltiek (knedende beweging van de darm) Maag- en darminfectie Xenobiotica (gifstoffen zoals kleurstoffen, bewaarmiddelen smaakverbeteraars enz.) Verstoorde hormoonproductie (cortisol, insuline en schildklierhormonen) Insulineresistentie (suikerziekte van de tweede graad) Te weinig maagzuur (hypochloorhydrie)
3 Belangrijke vormen van verstoord microbiële evenwicht zijn: Dysbiose door fermentatie is een vorm van koolhydraat-intolerantie door een onbalans van micro-organismen, in het bijzonder van gisten en bacteriën die de koolhydraten in de dunne darm fermenteren. Dit kan leiden tot obstipatie, diarree, buikklachten, winderigheid en algehele malaise. Dysbiose door rotting is een veel voorkomende vorm van microbiële onbalans. De belangrijkste oorzaak is het westerse voedingspatroon gekenmerkt door: verkeerde vetten zoals verharde vetten (margarine) en transvetten, veel eiwit zoals melk yoghurt, kaas en vlees, vooral slecht verteerde, weinig oplosbare vezels zoals groenten. De stofwisseling verandert hierdoor zodanig dat het ingenomen voedsel in de darmen gaat rotten. Dysbiose door tekorten ontstaat wanneer men te weinig goedaardige darmbacteriën heeft zoals Lactobacillus en Bifidobacteria. Dit tekort kan bijvoorbeeld veroorzaakt worden door antibioticagebruik of te weinig vezels in de voeding. Mensen die deze vorm van microbiële onbalans hebben, kunnen voedingsintoleranties krijgen en ook allergieën en infecties. 2. De zuurgraad in het maag en darmkanaal Bij een microbiële onbalans ontstaan door fermentatie, rotting en een hoge eiwitconsumptie diverse zure bijproducten. Het lichaam zal proberen die zuren te neutraliseren en hierdoor raken de alkalireserves (basen) van onder andere de lever en alvleesklier uitgeput. Zo ontstaat er een verzuring van het lichaam. Het lichaam probeert dit te herstellen met de mineralen van het beendergestel. Het resultaat is dan bijvoorbeeld osteoporose. Verzuring van het lichaam veroorzaakt tal van problemen waaronder
Reuma, artritis, artrose, jicht, ischias of pijn aan de heup Ontkalking, demineralisatie, cariës Nierstenen (door oxaal- of urinezuur) Ontsteking van de zenuwen, algemene spierstijfheid, nekstijfheid Tachycardie of versneld ritme van het hart en hartkloppingen Zwakte en vermoeidheid, prikkelbaarheid, angst, overgevoeligheid, depressie, psychose Ontstekingen van het neusslijmvlies (hooikoorts), het oor, de sinussen, de tong, de keel, de amandelen, tandvlees Allergieën, droge eczeem, astma Maag- en duodenumzweren, Colitis of zweren van de dikke darm, anale fistels en kloven Nier- en blaasaandoeningen, diabetes of suikerziekte, leukemie en zelfs kanker
4 3. Lekkende darm Met het lekkende darm wordt bedoeld, de conditie in de darmen waarbij de opname en het transport van voeding en voedingsstoffen verstoord is. De darm is opgebouwd uit darmcellen. Alle darmcellen zijn tegen elkaar geklit. Door verkeerde voedingsgewoonten, onnatuurlijk voedsel en een verstoord evenwicht in de darmflora ontstaan er microscopisch kleine beschadigingen of gaatjes. Door die gaatjes kunnen allerlei vreemde voedingsbestanddelen richting bloed lekken. Niet goed genoeg verteerde voedingsdeeltjes zoals eiwitten, die normaal gesproken pas verderop in de dunne darm naar het bloed gesluisd worden, komen vroeger in het bloed. Het afweersysteem van het bloed reageert daarop door afweerstoffen te maken. Migraine, reumatische gewrichtsklachten, fibromyalgie, eczeem, spijsverteringsproblemen, depressiviteit: al deze klachten kunnen voortkomen uit een lekkende darm. Een lekkende darm is op zich niet levensbedreigend. Het kan vooral veel klachten geven. Maar in combinatie met een ernstige ziekte, die al veel vergt van het afweersysteem, kan een lekkende darm zeker een gevaarlijke aandoening worden. Ongeveer 45 procent van alle volwassenen heeft een voedselintolerantie. En daaruit valt af te leiden dat een lekkende darm vrij vaak voorkomt, van een klein beetje tot ernstig. Een lekkende darm is niet erfelijk, maar een zwakke spijsvertering wel. Wordt u geboren met een minder goede spijsvertering, dan hebt u een grotere kans op een lekkende darm. De darm heeft een groot herstelvermogen. Wanneer u eenmaal weet waar u gevoelig voor bent en ook of de darm voldoende goede bacteriën bevat, dan kan een lekkende darm met de juiste aanpak, vaak tussen de drie en de vier maanden grotendeels in orde komen. De dunne darm bestaat uit massa vlokken of villi. Deze vlokken spelen een belangrijke rol bij de opname van het verteerd voedsel. De villus is een vingerachtige structuur aan de oppervlakte van de wand van de dunne darm (mucosa). Deze structuur vergroot de oppervlakte van de darm enorm en daarmee de opnamecapaciteit. De villus bestaat uit microvilli (zijtakken) en crypten (instulpingen). Er zijn miljoenen microscopisch kleine villi in elke sectie van de dunne darm. Deze kunnen beschadigd raken zonder duidelijke symptomen. Wanneer echter grote secties villi aangetast raken door ontstekingen, infecties, toxines of verkeerde voeding, dan heeft dit gevolgen voor de absorptie en het transport van voeding en voedingsstoffen. Dat geldt ook voor de enzymafgifte en de defensieve mogelijkheden van de villi. Zo kan o.a. het “lekkende darm syndroom ontstaan”.
5 De verschijnselen die het vaakst voorkomen bij een lekkende darm zijn:
Buikpijn en/of buikkrampen Vooral slecht riekende uitwerpselen Verstopping en/of een brijachtige ontlasting Diarree Veel boeren Te veel winden laten (meer dan 20 per dag) Moeten rennen naar het toilet voor ontlasting Gewichtsverlies Eczeem Migraine Fibromyalgie (pijn in het spier- en bindweefsel) Vermoeidheid in het algemeen
Voor het ontstaan van het lekkende darm syndroom zijn diverse redenen aan te wijzen. Belangrijke oorzaken zijn:
Verkeerde voeding Voedingsallergie en intolerantie Bacteriële onbalans Ontstekingen Malabsorptie voedingsstoffen Genetische bepaling Chronische stress Bepaalde medicatie
6 Mogelijke oplossingen bestaan erin onnodige prikkeling of overbelasting van de darm te voorkomen en de darmflora te optimaliseren. a) Probiotica voor een optimale darmflora Gekend is lactobacillus acidophilus en andere zoals rhamnosus, salivarius, plantarum, bulgaricus, caseï, brevis maar ook bifidobacterium bifidum en andere zoals longum, lactis, infantis, breve en adolescentis. b) Voeding Niet eten: Tarwe en alles wat er mee gemaakt wordt wegens zijn gluten, ook andere granen die gluten bevatten, alle producten van de koemelk behalve boter, schimmelproducten en paddenstoelen, gist en gefermenteerde producten zoals tempé en bakkersgist, bouillon-blokjes welke gist bevatten, sulfiet te vinden in alle vlees dat kunstmatig rood wordt gehouden en in goedkope wijnen, ook in gezwavelde zuiderse vruchten, glutamaat (MSG) dat de darmflora verstoort en te vinden is in alle kant-en-klaar producten en Chinese restaurants, suikers, alle margarines, transvetten en de meeste E-nummers. Wel eten: Glutenvrij brood, bij voorkeur van boekweit, gierst, teff, maïs, rijst, roomboter, olijfolie, geitenkaas, geitenmelk, beter nog geitenwei, kip, vis en eieren, groenten zoals ajuin, prei, selder, venkel, witloof, courgettes, wortelen, komkommer, kortom de meeste groenten bij voorkeur biologisch en meer dan een uur gekookt. Geen franse pepers en tomaten steeds opwarmen. Een beetje aardappelen. Zacht fruit dat niet lang kan bewaren en snel kan rotten. c) Drinken Goed water en kruidenthee zoals melisse, kamille, zoethout en munt. d) Bewegen Dagelijks een halfuur matig-intensief bewegen, niet slenteren. e) Massage De darm goed beet te pakken waardoor de doorbloeding en voortgangsbewegingen in de darm weer optimaal wordt. f) Kruidentherapie Er bestaan tal van geconcentreerde kruiden maar tabletten van spirulina, chlorella en of waterkers zijn aanraders omwille van hun chlorofyl die de darm de nodige zuurstof levert. Pau d‟arco, una de gato of katteklauw, look, blauwe bosbes zijn bekend voor een verhoogde weerstand van de darm. Andere kruiden zijn geelwortel, marjolein, tijm, suma en gember. g) Voedingssupplementen De keuze van de voedingssupplementen zal van de oorzaak afhangen maar belangrijk zijn zeker vitamine C, vitamine B6, vitamine A en vitamine E, de aminozuren glutamine, lysine, tryptofaan, tal van carotenoïden en flavonoïden. Verder zijn glucosamine, chondroïtine en curcumine aanraders maar ook enzymen, vooral rutine, bromelaïne en papaïne.
7
Gezond zijn door voeding De aap en de mens hebben hetzelfde darmkanaal. Dit betekent dat ze lange tijd hetzelfde voedsel hebben gegeten. Wij zijn vruchteneters met een licht carnivorische inslag. Maar wij eten ook tweezaadlobbige planten of groenten. Ons voedsel moet zo zuiver mogelijk zijn, zoveel mogelijk van biologische of geïntegreerde landbouw, zo verteerbaar mogelijk, zo levend mogelijk (niet boven 40°C opgewarmd), basevormend (enkel groenten en fruit zijn basevormend), energiegevend ('s morgens calorierijk om te werken en 's avonds caloriearm om te rusten) en levenbeschermend (rijke aan antioxidanten, rijk aan salvestrolen, arm aan AGE's). Voedingsvervuilers Het gaat om een gamma producten als koffie, want het bevat alkaloïden en purines. Vervangers zijn gebrande cichoreiwortel, kliswortel (Bardan), paardebloemwortel, kruiden- en of fruitthee. Vermijd instant- of oplosproducten. Drink geen soft- en frisdranken, want ze bevatten te veel suiker of kunstmatige zoetstoffen, kleurstoffen, enz. Coca cola bevat bovendien fosforzuur. Je kan het beter gebruiken om autoruiten te reinigen, als antiroest en als detergent om het toilet te reinigen. Vervangers zijn bron- of levend water, want stadswater bevat clusters. Kies ook voor verse groenten- of fruitsappen, maar wees matig met fruitsappen wegens het suikergehalte. Neem geen margarine, Minarine en allerhande kunstboter. Ze bevatten transvetzuren, te veel linolzuur en chemische toevoegingen. Vervangers zijn boter van de hoeve of de melkerij, kokosvet, rood palmvet en koud geperste olijfolie. Vermijd hard doorbakken vlees en korstvorming. Braad en bak steeds op een zacht vuurtje. Koel af met een beetje water. Neem geen vervangvlees op basis van soja-eiwitten. Het is te rijk aan moeilijk verteerbaar eiwit. Het is zeer sterk gemanipuleerd. Het bevat veel fyto-oestrogenen. Het verstoort het hormonenstelsel zowel bij kinderen als volwassenen en het beschadigt de schildklier. Neem ook geen magere, halfvolle of volle melk, kaas en yoghurt van de koe, want die is te rijk aan moeilijk verteerbare caseÏne-eiwit. Het bevat a1-beta-caseïne die aanleiding geeft tot diabetes. Het bevat ook Alfa-S1-caseïne, die voor slijmen en verzuring zorgen. Die producten bevatten meer dan 30 gram suiker per liter. Vervangers zijn rauwe ondermelk, ook wei genoemd, ruwe karnemelk of scheewei (bovenste van rauwe karnemelk), volle rauwe geitenmelk en volle rauwe en/of gefermenteerde geitenkaas of schapenkaas. Vermijd alle light vermageringsproducten, want ze zijn chemisch gemanipuleerd en dikwijls carcinogeen. Gebruik in de plaats een gezonde en evenwichtige voeding. Vermijd ook producten met chemische of schadelijke E-toevoegingen. Lees de samenstelling op het etiket. Gebruik liefst biologische producten als ze betaalbaar zijn.
8 Voedselcombinaties
Liefst geen zetmeelproducten samen met proteïnen of eiwitten. o Zetmeelproducten: brood, aardappelen, deegwaren, granen. o Proteïnen: vlees, vis, eieren, kaas, soja-eiwitten of vervangvlees. Vet combineert zich met alles. Bonen bevatten zowel zetmeel als proteïnen en zijn daardoor iets moeilijker verteerbaar. Vermijd groenten en fruit of fruitsap, samen in één maaltijd. Nooit fruitsap samen met eiwittenmaaltijd, noch een zoet dessert na een eiwittenmaaltijd Drink voldoende water, namelijk een halve liter een half uur voor iedere maaltijd en een halve liter vóór het slapengaan (30 ml/ kg)
Wat gaan we eten „s Morgens: Fruit, hoe rapper het kan rotten, hoe beter het kan verteren Twee soeplepels room of slagroom of een soeplepel kokosvet of boter Tien tot een twintigtal nootjes zoals amandelnoten, cachewnoten, hazelnoten, walnoten, pecanoten enz. Twee uur later bij honger Volwaardig brood zoals roggebrood, speltbrood (épeautre) of kamutbrood maar liefst geen tarwebrood, best in de vorm van zuurdesem als het kan, met boter of kokosvet o Er bestaat ook nog Petit épeautre, voorloper van épeautre, in Zuid Frankrijk en Teff (glutenvrij) in Zuid-Afrika en Nederland o Beiden meer dan 5 000 jaar oud Groenten of gekiemde zaden met wat mayonaise als broodbeleg, smoske genoemd, of veel beter met een vinaigrette van olijfolie. „s Middags: Rauwe groenten met een vinaigrette van olijfolie. Bij minder goede maag of darmen niets rauw tot maag en darmen in orde zijn Groenten gekookt (meer dan één uur koken of sudderen) met een beetje boter of olijfolie en zeezout, beter nog Keltisch zeezout. Bij goede maag en darmen Groenten gaar gekookt in eigen nat (smoren of stoven). Licht gebakken volwaardige aardappelen in boter, kokosvet, olijfolie of volwaardige aardappelen met gesmolten boter of een puree van volwaardige aardappelen met room of frietjes; dat mag gerust maar dan in kokosvet bij 160°.
9 Om vier uur bij honger Een beetje fruit afzonderlijk (niet te zoet). Een mengsel van veel fruit (1 kg), een beetje room (50 ml), een beetje rauwe wei of rauwe scheewei (250 ml), een paar eierdooiers (2) en alles mixen. Opmerking: Fruit kan worden vervangen door aardappelen (zure puree, stovers tootjespap, of stampers genoemd). „s Avonds Rauwe of gekookte groenten (zie ‟s middags). Gestoofde groenten of gaar gekookt in eigen nat. Liefst vette vis of gevogelte (alles wat vliegt of zwemt) of Rauwe of gefermenteerde kaas, liefst van de geit. Schapenvlees, rundvlees of varkensvlees (wees er matig mee). Zacht gekookte of gebakken (boter)eieren, maar geen omelet. Na een verkwikkende pauze met koffie en gebak, besteedt de heer Docy aandacht aan de vragen van de deelnemers, die hij vlot beantwoordt. De infonamiddag wordt afgesloten met applaus en een dankwoord voor de voordrachtgever. datum : 1 oktober 2011 DE ORGANISATOR
