LG-BROCHURE voor voederbieten
2017
Voederbieten, enkel voordelen: • 120-130 ton opbrengst per ha • 18-20 ton drogestofopbrengst per ha • 1100 VEM per kg drogestof
2
VOEDERBIETEN
➤ Inleiding
Voederbieten: de smakelijkste en goedkoopste VEM-leverancier, ideaal als derde teelt! Mocht de koe het voor het zeggen hebben, dan zouden voederbieten dagelijks op het menu staan. Het is duidelijk dat de meeste veehouders dit beseffen. Dit laat zich ook voelen in het stijgende areaal voederbieten in België. Als de trend zich zo doorzet, wordt de voederbietteelt opnieuw een teelt van landelijk meer dan 5000 ha. In deze brochure vindt u zonder twijfel antwoord op al uw vragen, zowel teelttechnisch als voedertechnisch. We geven u het correcte advies voor uw rassenkeuze, tonen het belang van de voederbiet in het rantsoen voor een hogere melkproductie en betere gehaltes en geven u de teelttechniek mee die nodig is voor een succesvolle teelt. Limagrain biedt u een compleet pakket: van handrooibare bieten, over de rhizoctoniatolerante rassen Rialto en Monbrun, tot de hardere variëteiten met topopbrengsten. Natuurlijk vindt u in elk segment ook een rhizomanieresistent ras terug en niet te vergeten: lage tarra, propere oogst, perfecte bewaring. Door de duurdere pulpprijzen, het opheffen van het melkquotum en de verplichte derde teelt, wordt de voederbiet opnieuw een vaste waarde in het teeltplan. Veel leesgenot.
Voederbieten, niets dan voordelen: • De ideale derde teelt • Evenveel VEM/kg ds als krachtvoeder • De goedkoopste VEM-opbrengst per ha • Hogere melkproducties en –gehaltes • Ideaal alternatief voor de wisselvallige aanlevering van perspulp • Topsmakelijkheid: verhoogt de totale opname van het rantsoen • Het ideale vanggewas voor nitraat-overschotten
VARIËTEITEN
➤ Overzicht variëteiten
• Rhizoctoniatolerante rassen RAS
DROGESTOFGEHALTE
KLEUR
% ONDERGRONDS
TARRA
RIALTO
15% DS
rood
50
zeer weinig
MONBRUN
15% DS
rood
50
zeer weinig
• Rhizomanietolerante rassen
RAS
DROGESTOFGEHALTE
KLEUR
% ONDERGRONDS
TARRA
RIBONDO
17% DS
groen-oranje
50-60
weinig
TARINE
19% DS
roze
70
zeer weinig
• Klassieke rassen RAS
DROGESTOFGEHALTE
KLEUR
% ONDERGRONDS
TARRA
MONRO
13% DS
rood
30
weinig
BLAZE
15% DS
rood
50-60
zeer weinig
• Harde voederbiet met weinig tarra,
ideaal voor mengkuilen maïs-voederbiet RAS
DROGESTOFGEHALTE
KLEUR
% ONDERGRONDS
TARRA
BLIZZARD
19% DS
wit
70
weinig
TARINE
19% DS
roze
70
zeer weinig
3
4
➤
RHIZOCTONIATOLERANTE RASSEN
Rialto 15% DS
RH
R AN E L O T ON IA T C O IZ
T
➤ Het enige rhizoctoniatolerante ras op de Belgische rassenlijst. Verenigt alle
voordelen in 1 biet: rhizoctoniatolerantie, zeer lage tarra, te vervoederen zonder vermalen en vlotte bewaring tot eind mei. Kies voor zekerheid: zaai Rialto!
➤
Monbrun 15% DS
ER A L O T A ON I T C O Z RH I
➤ Rhizoctoniatolerant ras aanbevolen op de Franse rassenlijst.
Kan vervoederd worden zonder te vermalen.
NT
RHIZOCTONIATOLERANTE RASSEN
WAT IS RHIZOCTONIA? Rhizoctonia solani veroorzaakt wortelbrand en/of wortelrot. De schimmel kan jaren in de bodem overleven onder de vorm van sclerotiën. De ziekte komt eerder voor op lichte gronden (zand, lichte leem) en manifesteert zich sneller op plekken met structuurschade: kopakkers en natte plekken. Rhizoctonia heeft een ruim spectrum aan waardplanten van zowel landbouwgewassen als onkruiden. Dit maakt het voor de schimmel makkelijk om onder veel omstandigheden tot ontwikkeling te komen. Belangrijke onkruiden, waarin de ziekte niet tot uiting komt maar zich wel vermenigvuldigt, zijn bijvoorbeeld kweek, paardenbloem, hanenpoot en straatgras. Gevoelige landbouwgewassen zijn aardappelen, suikerbiet, maïs en granen. Het is dan ook niet gemakkelijk om hiermee rekening te houden in de teeltrotatie. Ook het uitspreiden van dierlijke mest kan bevorderlijk zijn voor rhizoctonia. Bietenkuilen waarin met rhizoctonia aangetaste bieten aanwezig zijn, stellen duidelijk problemen bij de bewaring omdat het proces van rotting doorgaat in de kuil.
OPLOSSING : KIES TOLERANTE RASSEN De beste oplossing om rhizoctonia tegen te gaan is resistente rassen kiezen. De resistentie houdt meestal geen volledige immuniteit in, maar wel een tolerantie. In geval van rhizoctonia-aantasting zal het percentage uitval en de graad van aantasting veel kleiner zijn bij de tolerante rassen dan bij niet-tolerante rassen. Begin 2008 is het eerste rhizoctoniatolerante voederbietenras opgenomen op de Belgische rassenlijst: RIALTO.
SAMENGEVAT: Zelfs op de zwaarst aangetaste percelen blijft de aantasting beperkt. MONBRUN is een rhizoctoniatolerant bietenras: Franse rassenlijst 2009
5
6
RHIZOCTONIA TOLERANTE RASSEN
➤ Rhizoctoniatolerante rassen: onmisbaar In speciaal aangelegde rassenproeven met een hoge rhizoctonia-aantasting gaf Rialto toch een gemiddelde drogestofopbrengst, terwijl een selectie van bestaande rassen tot de helft minder opbrachten. De bieten van het ras Rialto waren veel minder aangetast door rhizoctonia dan andere rassen. M E T R I A LTO M E E R DA N 6 TO N D RO G E STO F EXTR A T.O.V D E G E TU I G E N
Opbrengst aan verse wortels
% DS
Opbrengst aan drogestof van de wortels
Getuigen 100=
86911 kg/ha
15,15
13122 kg/ha
RIALTO
155,1 % = 134799 kg/ha
14,40
148,5% = 19419 kg/ha
Bron ILVO: opbrengstproeven officiële toelating Rialto op de Belgische rassenlijst. (Rialto t.o.v. getuigen)
Rhizoctoniatolerantie
Graad van de rhizoctonia-aantasting gemiddelde van de centra in 2007
RHIZOMANIETOLERANTE RASSEN WANNEER KIEZEN VOOR RHIZOMANIETOLERANTE RASSEN? Daar waar rhizoctonia eerder voorkomt in typische veehouderijstreken is rhizomanie veeleer een plantenziekte van de akkerbouw- en de gemengde landbouwregio’s. Het ziektebeeld van rhizomanie kenmerkt zich door lichtgekleurde plekken in het perceel. De planten lijken te verwelken, ondanks dat er voldoende vocht beschikbaar is. De watervoorziening van de aangetaste planten wordt verstoord als gevolg van de virusinfectie op de wortels. De opbrengstverliezen op aangetaste percelen vallen niet mee. Vooral op percelen waar ook regelmatig suikerbieten in de vruchtafwisseling voorkomen is het aangeraden om te kiezen voor een rhizomanietolerant voederbietenras.
➤
Ribondo 17% DS
RHIZO
R AN E L O T E M AN I
➤ Het enige rhizomanietolerant ras van de rijkere types. De hoogste opbrengst
op de Belgische rassenlijst. Ideaal te telen in akkerbouwstreken (suikerbietstreken) met veel rhizomanie.
T
7
8
➤
KLASSIEKE RASSEN
Monro 13% DS
➤ De nr. 1 in verse opbrengst per ha: Monro is de kilo-topper. Is zeer
makkelijk rooibaar, ook met de hand. Dankzij het lage DS-gehalte is Monro te vervoederen zonder vermalen.
➤
Blaze 15% DS
➤ Eén van de meeste gezaaide rassen in het Verenigd Koninkrijk. Heeft een zeer
lage tarra en een zeer hoog opbrengstpotentieel. Kan vervoederd worden zonder te vermalen.
RIJKE VARIËTEITEN
➤
Blizzard 19% DS
➤ Voederbietras met een zeer hoog drogestofgehalte. Geeft de hoogste
opbrengst per ha. Leent zich ideaal om te gebruiken in mengkuilen maïs-voederbieten.
➤
Tarine 19% DS NIEUW! RHIZOM
ANIETO
L E R A NT
➤ Het enige rhizomanietolerante ras van de rijkere types. Tarine geeft de
hoogste opbrengst in proeven in het Verenigd Koninkrijk voor de rassen die we de ‘echte hardere voederbieten’ noemen. Tarine is rhizomanietolerant én ideaal voor mengkuilen maïs-voederbieten. En tenslotte: Tarine heeft een roze-rode kleur! Een prachtige biet met zeer lage tarra.
9
10 MENGKUILEN
➤ Mengkuilen voederbieten-maïs: hoe doe ik dit? ➤ Een deel van de veehouders kuilt voederbieten in om ze gedurende het ganse jaar te kunnen vervoederen. Meestal gebeurt dit in een mengkuil maïs-voederbieten. Wie overweegt een mengkuil aan te leggen moet zich wel enkele zaken realiseren en rekening houden met een aantal aanbevelingen: • De kuilmaïs moet laat geoogst worden, om een voldoende hoge
DS-gehalte te hebben, liefst 42 % of meer. Op die manier kan de maïs vlot het perssap van de voederbieten opvangen. Ideaal 5 delen maïs/ 1 deel voederbiet. • Door de latere oogst van de maïs zakt de voederwaarde van de maïskuil drastisch.
• Door de vroege oogst van de voederbieten (begin oktober),
verlies je meer dan 10 % opbrengst van de voederbieten. Bieten groeien nog door tot in november. • Het kuisen en vermalen van voederbieten bij het inkuilen zorgen voor extra werkdruk tijdens de maïsoogst. • De voederwaarde van een mengkuil maïs-voederbieten ligt nooit hoger dan die van maïs alleen, omdat de verontreiniging met aarde de VEM waarde laat zakken. • Kan enkel in zandgronden. In lemige gronden zijn de gerooide bieten te vuil.
ADVIES LIMAGRAIN MENGKUILEN MAIS-VOEDERBIETEN
TARINE: DE IDEALE BIET VOOR MENGKUILEN MAÏS-VOEDERBIET. WAAROM? • Tarine is een echte voederbiet: met 25 % minder
suiker dan in de suikerbiet-types die meestal gebruikt worden.
• Tarine heeft erg weinig tarra: minder kuiswerk en minder aarde in de kuil
• Tarine is rhizomanietolerant. Foto: geoogst zonder voorkuisen: Bovenaan Foto:Tarine geoogst - onderaan zonder voorkuisen: een suikerbiettype bovenaan Tarine - onderaan Feedbeet geoogst als voederbiet.
DE VOEDERWAARDE
➤ 1 kg DS voederbiet = 1 kg krachtvoeder KERNCIJFERS VAN DE VOEDERBIET:
• De verteerbaarheid bedraagt ca. 90 % • Voederbieten hebben een laag gehalte
aan ruwe celstof (ca. 50 g/kg ds), maar hebben toch een structuurwaarde van 1,05 (dezelfde als van perspulp). • De zeer hoge VEM-waarde van voederbieten, nl. 1060 VEM, evenaart de waarde van krachtvoeder! • Het eiwitgehalte: 90-160 g per kg ds. • Voederbieten bevatten 25 % minder suiker dan suikerbieten.
MELKVEE • Voederbieten stimuleren de opname van het
ganse rantsoen en verhogen de melkproductie, alsook het vet- en eiwitgehalte. • Gemiddeld aandeel van voederbieten in het rantsoen: 2,5 tot 3,5 kg ds per koe per dag. In vers product uitgedrukt is dit 15 tot 25 kg per koe per dag. Naarmate de lactatie vordert, kan het aandeel voederbieten in het rantsoen opgetrokken worden.
VLEESVEE • Voederbieten bevatten 1150 à 1200 VEVI per kg ds. • Voederbieten zorgen voor een hogere
dagelijkse groei in vergelijking met een rantsoen op basis van ingekuilde pulp aangevuld met krachtvoeder.
11
➤ Technische gegevens van de voederbietenteelt
ZAAIDATUM
Ideaal tussen 20 maart en 10 april, vanaf een bodemtemperatuur van 5°C. Later zaaien geeft minder opbrengst tot gevolg.
ZAAIBED
Zaai in een fijn zaaibed, de grond goed aandrukken.
ZAAIDICHTHEID
2,2 eenheden per ha (=110.000 zaden per ha) met een afstand in de rij van ca. 18 cm.
ZAAIDIEPTE
2-3 cm diepte
BEMESTINGSADVIES
Conform de normen van de overheid: Max. 65 kg P2O5 per ha Max. 235-260 kg N per ha (waarvan 170 kg dierlijke N) K2O, MgO en Na2O volgens het advies.
ZIEKTEBESTRIJDING
2 x voor bladziekten; de eerste keer begin juli, de 2de keer begin september
OOGSTDATUM
Ideaal eind oktober - begin november. Voederbieten rijpen af en hebben een optimale hardheid begin november.
OOGST
Nooit ontkoppen, wel ontbladeren. Een taak voor de loonwerker: rooien en oprapen met zo weinig mogelijk handelingen. Bieten die bij de oogst te zwaar gekwetst worden, kunnen in jan/feb kuilrot vertonen.
Limagrain Belgium
Kaaistraat 5 B-8581 Avelgem-Kerkhove T. 055/39.02.21 F. 055/38.75.06
[email protected] www.lgseeds.be
