LEVEN ZONDER KOFFIE? HELP HET FiKSEN
KOFFIE IN GEVAAR Elke dag lekkere koffie? Vandaag nog vanzelfsprekend, straks niet meer. Oogstverliezen doen zich nu al voor op een nieuwe, ongekende schaal. Klimaatverandering is voor kleine boeren een donkere wolk boven hun bestaan. Maar ook wij zullen de gevolgen van falende koffieteelt gaan merken. Preventieve actie is urgent. In Ethiopië moet het resterende bos worden gered om perspectief te houden voor de koffiesector. Er ligt een ambitieus plan. Neem samen met de boeren een eerste stap en help hen aan schone kooktoestellen. FiKS maakt het mogelijk. Er staat veel op het spel, op de Klimaattop in Parijs. Dan beslissen regeringsleiders of die èchte omslag naar schone energie er komt. We gaan niet op onze handen zitten tot die tijd. Klimaatverandering is nu. EEN ANDER TYPE RALLY Stichting Max Havelaar start eind oktober de campagne FiKS: Fairtrade in Koffie & Schone Lucht. Als opmaat naar Parijs en naar een uitstootvermindering van 250.000 ton CO2 in Oromia, Ethiopië, in zeven jaar tijd. Dat staat gelijk aan 1,1 miljard autokilometers minder. Met directe winst voor 20.000 boerengezinnen. We maken er een publieke rally van. In twee maanden tijd willen we partners vinden voor de aankoop van minstens 80.000 carbon credits. De opbrengst wordt direct bij de boeren geïnvesteerd en versnelt de opschaling van het project. FairClimateFund koopt de carbon credits in bij de Ethiopische koffie-organisatie OCFCU. De boeren en boerinnen verdienen de credits
02
met de overstap op schone kooktoestellen. Bomen blijven staan, zodat ze de kwetsbare koffieplanten blijven beschermen. De lening die de boeren voor de investering in het project nodig hadden, lossen ze af met de creditverkoop. Zo snijdt het mes aan twee kanten. Langs de koffieketen werken we samen aan een beter klimaat en aan toekomst voor koffieboeren. De partners die we zoeken zijn serieus bezig met het klimaat. Het zijn bedrijven, Online Climate Tool organisaties en huishoudens die hun eigenMeet COuw -voetafdruk kleiner maken en uitstoot en compenseer uw voetafdruk 2 het restant compenseren. DOE MEE – HELP HET FiKSEN Elk bedrijf dat kiest voor duurzaamheid kijkt kritisch naar zijn klimaatprestaties. Uitstootreductie staat inmiddels hoog op de bedrijfsagenda. Ondernemers willen het, klanten verwachten niet anders en het zakelijk resultaat vaart er wel bij. FiKS biedt twee manieren om uw MVO-beleid verder in te kleuren. Beide laten koffieboeren rechtstreeks meeprofiteren van uw stappen op weg naar klimaatneutraliteit.
GEBRUIK DE WEBTOOL VAN STICHTING MAX HAVELAAR: WWW.FIKS-MAXHAVELAAR.NL.
1. Reduceer & compenseer Deze aanpak past u wellicht al toe. U kunt er nu een Fairtrade-invulling aan geven, voor uw gehele compensatie-portefeuille of een deel ervan. • Meet de CO2-voetafdruk van uw bedrijfsactiviteiten • Maak een plan voor reductie en zet dat in werking • Compenseer het restant of delen ervan met de Ethiopische credits. • Kosten indicatief: €12.50 ex. BTW per carbon credit (1 ton CO2) 03
Of laat u adviseren door de carbon-specialisten van FairClimateFund. Neem contact op via 030-2348210 of
[email protected]. 2. Kies voor klimaatneutrale Fairtrade koffie Branders van Fairtrade koffie waren de eersten die het nieuwe concept toepasten. Ze namen hun eigen energiegebruik kritisch onder de loep en maakten toen de hele keten, tot aan de distributie van de gebrande koffie, klimaatneutraal met carbon credits van de OCFCU. Het resultaat is koffie die de leveranciers aan de bron een vaste investeringspremie geeft. Zoals altijd in Fairtrade. Met nu bovendien nog een extra klimaat-plus. Klimaatneutrale Fairtrade koffie voor de grootverbruikmarkt is te koop bij Koffiebranderij Peeze: www.peeze.nl
04
ROGER VAN ZAAL
ROGER VAN ZAAL
Nadere informatie is verkrijgbaar bij Stichting Max Havelaar: 030-2337070 of
[email protected]. Ook voor bedrijven die geïnteresseerd zijn in betrokkenheid bij het bredere programma.
MEER WETEN?
EEN DREIGEND KLIMAATDRAMA
GENENBANK VAN DE WERELD Ethiopië heeft een uitzonderlijk koffieverhaal te vertellen. Haar Afromontane regenwouden
In Oromia, dè koffiestreek van Ethiopië, verdwijnt het regenwoud in rap tempo. De schade is niet alleen ecologisch van aard. De productiebasis van de befaamde Ethiopische kwaliteitskoffie staat op het spel. Nog steeds bestaat 45% van de Ethiopische bonen uit foresten semi-forest koffie. Vrijwel alle Ethiopische koffie wordt verbouwd door kleine boeren. Koffie levert zo’n driekwart van hun inkomen en 25% van de totale Ethiopische exportinkomsten. Nu de weerpatronen veranderen, neemt de betekenis van het bos nog toe. Bomen dempen de effecten van klimaatverandering. Hun wortels reguleren de waterhuishouding en de beschutting die hun bladerdak geeft, kan tot wel 5°C verschil maken. Koffie is een gevoelige, schaduwminnende plant. Wordt het te warm, dan vermindert eerst de kwaliteit van de koffiebonen en dan de opbrengst van de struik. Bij 3°C teveel krijgt de koffiestruik moeite om te overleven.
06
herbergen de laatste wilde populaties van ‘coffea arabica’, GEKAPT BOS BESTAAND BOS
met een grote genetische variëteit. Arabica koffie heeft zich ooit vanuit slechts een paar planten over de wereld verspreid en is daarom erg kwetsbaar voor ziektes. Dat geeft behoud van het resterende koffiebos een immens belang. Verdwijnt het bos, dan verliest de koffie-industrie ook de genenbank die nodig is om
ARMOEDE KOST BOS
planten te kweken die tegen nieuwe condities bestand zijn.
Cynisch genoeg zijn de boeren zelf de houthakkers. Gedreven door armoede trekt de plattelandsbevolking steeds verder het oorspronkelijke bos in. Vrijwel iedere huishouding kookt op hout, tussen drie stenen. Tweede oorzaak van ontbossing is de behoefte aan landbouwgrond. De bevolkingsdruk is groot. Mensen voelen zich gedwongen steeds weer nieuw land te ontginnen. Zo kappen de boeren om vandaag te overleven, maar verspelen ze hun kansen voor morgen.
HET KAN ANDERS Om de negatieve spiraal te keren hebben de boeren alternatieven nodig voor houtkap. Die alternatieven willen Stichting Max Havelaar en ICCO FairClimate helpen bieden. Derde partij in onze Fairtrade Carbon Partnership is de jonge, energieke Oromia Coffee Farmers Coöperatieve Union (OCFCU). Ons programma wil de drijvers achter ontbossing op een geïntegreerde
manier aanpakken, samen met gespecialiseerde organisaties in Ethiopië. De coördinatie ligt bij ICCO FairClimate. Een beslissende rol is weggelegd voor partijen aan deze kant van de koffieketen: klimaatbewuste mensen met een warm hart voor Fairtrade. Het koffiebosprogramma heeft de volgende componenten. • Schone en efficiënte kooktoestellen. • Actieve bescherming van overgebleven oerbos door groepen lokale bewoners. • Nieuwe bosgerelateerde waardeketens (honing, specerijen, forest-coffee). • Training in goede landbouwpraktijken, om de grond productiever te gebruiken; herbebossing.
ROGER VAN ZAAL
MEER WETEN?
07
MEER WETEN?
De uitvoering van de laatste drie onderdelen is voorzien in de context van REDD+, een mechanisme voor klimaatfinanciering dat verhandelbare CO2-rechten koppelt aan het in tact laten van bosgebied. De introductie van schone kooktoestellen is inmiddels opgestart. EERST DE KOOKTOESTELLEN Het kooktoestellenproject loopt in het gebied rond Ghimbi, dat al sterk is ontbost. Lokale coöperaties van de
MEER WETEN?
OCFCU distribueren de apparaten, twee per huishouding. 20.000 families gaan uiteindelijk meedoen. De toestellen gebruiken 50% minder hout en reduceren de CO2-uitstoot van het kookproces met 90%. Naast behoud van schaduwbomen zijn er nog andere grote voordelen. De schone manier van werken voorkomt de long- en oogziekten die vrouwen en kinderen oplopen door het koken op open vuur. De efficiënte kooktoestellen schelen de vrouwen bovendien veel tijd, zo’n twee uur per dag.
KLIMAATDIENSTEN LANGS DE FAIRTRADE KOFFIEKETEN In zowel Noord als Zuid moeten mensen hun manier van leven en werken aanpassen aan klimaatverandering. Klimaatbewuste mensen zijn vaak
ROGER VAN ZAAL
ook Fairtrade-minded. Kiezen zij op weg naar klimaatneutraliteit voor compensatie aan de bron, daar dus waar boeren verbouwen wat wij consumeren, dan vloeien de
DETLEF OVERMANN/ECFF
baten van emissiehandel terug de
08
keten in. Zo bewijzen koffieboeren en koffiedrinkers elkaar een dienst en werken ze samen aan een beter klimaat. En aan het behoud van lekkere koffie.
09
MEER WETEN?
VAN GOEDE KOMAF De carbon credits van OCFCU voldoen aan de hoogst mogelijke eisen, zoals vastgesteld door de UNFCCC. De gebruikte certificatie is CDM/Gold Standard, dè referentie voor CO2-reductie met ROGER VAN ZAAL
ontwikkelingsimpact en gesteund door o.a. het WWF. De betaalde prijs is een eerlijke. Fairtrade International werkt bovendien samen met Gold Standard aan een specifieke Fairtrade certificatie. Zodra die in bedrijf komt gaat OCFCU hem voeren.
10
