Lesvoorbereiding: Haven en binnenvaart (beroepen: binnenvaartkapitein, havenluitenant, matroos, expeditie bediende) Klas: 3e graad Basisonderwijs Leervak: Wereldoriëntatie Onderwerp: Atelier i.v.m. de beroepssectoren en specifiek over de sector Haven en binnenvaart Beginsituatie: Leerlingen hebben verschillende technische beroepen besproken of hebben een bezoek gebracht aan de interactieve tentoonstelling van Het Beroepenhuis over verschillende technische beroepen. Lesdoelstellingen / Eindtermen: (De leerlingen…) ATTITUDES *2.10 tonen zich bereid nauwkeurig en veilig te werken, geen materiaal te verkwisten en zorg te dragen voor hun gereedschap. 4. WERELDORIENTATIE MAATSCHAPPIJ SOCIAAL-ECONOMISCHE VERSCHIJNSELEN 4.1 kunnen illustreren dat verschillende vormen van arbeid verschillend toegankelijk zijn voor mannen en vrouwen en verschillend gewaardeerd worden. 6. WERELDORIENTATIE RUIMTE ORIENTATIE- EN KAARTVAARDIGHEID 6.1bis kunnen aan de hand van een kaart de afstand tussen twee plaatsen in Vlaanderen berekenen en beschrijven. 6.4 hebben een voorstelling van de kaart van Vlaanderen en van België, zodat ze in een praktische toepassingssituatie de gemeenschappen, de provincies en de provinciehoofdplaatsen kunnen aanwijzen. ALGEMENE VAARDIGHEDEN RUIMTE 6.11 - kunnen een atlas raadplegen en kunnen enkele soorten kaarten hanteren gebruik makend van de legende, windrichting en schaal. WISKUNDE 1
1.21 zijn in staat in concrete situaties (onder meer tussen grootheden) eenvoudige verhoudingen vast te stellen, te vergelijken. LEREN LEREN 6. Houdingen en overtuigingen De leerlingen kunnen op hun niveau leren met : - nauwkeurigheid; - efficiëntie; - wil tot zelfstandigheid; SOCIALE VAARDIGHEDEN 1 Sociale vaardigheden - domein relatiewijzen 1. Relatiewijzen 1.2 De leerlingen kunnen in omgang met anderen respect en waardering opbrengen. 1.3 De leerlingen kunnen zorg opbrengen voor iets of iemand anders. 1.4 De leerlingen kunnen hulp vragen en zich laten helpen. 3 Sociale vaardigheden - domein samenwerking 3. De leerlingen kunnen samenwerken met anderen, zonder onderscheid van sociale achtergrond, geslacht of etnische origine.
2
Lesverloop (activiteit leerkracht en leerlingen)
Leerinhouden
Benodigdheden -
Waterwegenkaart (zie site) voor elke leerling/in hoek van binnenvaartkapitein
-
Aantal touwtjes = aantal leerlingen in de hoek van matroos. Touwtjes van 40 à 45 cm. De opdracht kan met elk soort touw, maar is ideaal met een touw van 0.5 cm diameter.
-
Woordenboeken/internet ter beschikking stellen in hoek van havenluitenant.
-
4 vlaggen (zakdoeken, doekjes…) in de hoek van havenluitenant.
1. Inleidende fase
-
-
Leerlingen voeren een kringgesprek over verschillende technische beroepen en beroepskeuze. De leerkracht noteert alle genoemde beroepen op het bord. De leerlingen krijgen een blad (bijlage 1) met een overzicht van sectoren en de beroepen die daarbij horen. De leerlingen plaatsen de beroepen op het bord bij de juiste sector. Leerlingen kunnen vooraf ook zelf op zoek gaan naar beroepssectoren, technische beroepen en opleidingen door de opgegeven websites te raadplegen. (bijlage 2, zie site)
Bijlage 1 (overzicht sectoren en beroepen, zie site) Er zijn zodanig veel beroepen dat het handig is om ze in groepen te verdelen. Die groepen noemen we sectoren. Toch zijn er beroepen die in meer dan één sector te vinden zijn. Zo vinden we vrachtwagenchauffeurs, planners en magazijnmedewerkers bijvoorbeeld niet enkel in transportbedrijven (die transport doen voor rekening van derden), maar ook in bedrijven waar materiaal opgeslagen wordt in een magazijn en getransporteerd wordt.
3
2. Klassikale voorbereiding activiteit Indien computer met internet aansluiting aanwezig is - De leerlingen kijken naar het didactisch filmpje ‘Wat gebeurt er in de haven?’ terug te vinden op deze link: http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20070419_have n01. Dit kan klassikaal of in een computerlokaal bekeken worden. - De leerlingen en leerkracht voeren een vraaggesprek over beroepen in de sector haven en binnenvaart. De leerlingen sommen op wat ze gezien hebben. De leerkracht vraagt welke beroepen ze herkennen. De leerkracht vult eventueel aan. - De leerkracht vraagt na of de leerlingen nog beroepen kennen die thuishoren bij haven en binnenvaart. Indien er geen computer met internet aansluiting aanwezig is - De leerlingen krijgen een combineeroefening. (Zie bijlage klassikale voorbereiding) Ze proberen om het juiste havenberoep te koppelen aan de juiste omschrijving. - De opdracht wordt klassikaal verbeterd.
Wat hebben jullie gezien? Mogelijke antwoorden: sleepboten, containers, hijskranen, haven van Rotterdam, operator,… Welke beroepen heb je herkend? Kapitein, loods, vrachtwagenchauffeur Welke beroepen kennen jullie nog die thuishoren bij haven en binnenvaart? Mogelijke antwoorden: matroos, scheepsbouwkundige ingenieur, heftruckchauffeurs, stuurman, expeditie bediende, havenluitenant
Bijlage 5 (klassikale voorbereiding, zie site) Oplossing: 1 2 D H
3 E
4 A
5 G
6 F
7 C
8 B
3. Activiteiten in hoekenwerk. De leerlingen werken in hoeken rond de 4 beroepen. Per beroep krijgen zij maximum 10 minuten de tijd. Daarna schuiven de leerlingen door naar het volgende beroep. -
Leerkracht overloopt de beroepen en opdrachten indien gewenst op voorhand.
-
Leerkracht loopt tijdens het hoekenwerk rond om het
Ervaringsgericht leren: de leerlingen verplaatsen zich in de huid van een kapitein, een havenluitenant, een matroos en een expeditiebediende.
4
tempo te coördineren.
1. Binnenvaartkapitein -
De leerlingen lezen de vraagstukken en lossen deze op a.d.h.v. de waterwegenkaart.
-
De leerkracht wijst de leerlingen op de legende.
-
De leerlingen combineren de verkeersborden met hun betekenis. Ze doen dit door de juiste letter bij de juiste betekenis te plaatsen.
Een grote waterwegenkaart (bijlage 7) voorzien per groep/voor elke leerling/in de hoek binnenvaartkapitein.
2. Havenluitenant -
!!! De leerkracht zorgt ervoor dat de helft van het groepje ‘FICHE 1’, de andere helft ‘FICHE 2’ heeft.
-
De leerlingen combineren de taken van de havenluitenant met de foto’s.
-
De leerlingen bekomen een woord bij het juist combineren van de foto’s.
-
De leerlingen seinen hun woord door naar de andere groep. Zij hebben elk een verschillende fiche.
-
De leerlingen schrijven hun eigen woord en het doorgeseinde woord op.
-
De leerlingen zoeken de betekenis van het woord
Woordenboek/internet ter beschikking stellen. Vlaggen ter beschikking stellen.
5
op in het woordenboek of op internet. -
De leerkracht zegt dat alle leerlingen iets moeten kunnen doen: vlaggen doorgeven, helpen met armen positioneren, helpen ontcijferen…
3. Matroos -
-
De leerlingen knopen een zoete-lieveke volgens het stappenplan. De leerlingen helpen elkaar en lezen eventueel al de volgende opdracht.
Aantal touwtjes gelijk aan aantal leerlingen voorzien Eventueel stappenplan (bijlage 6) in kleur afdrukken indien de werkblaadjes voor de leerlingen niet in kleur zijn. Dit dan bij het hoekenwerk leggen.
4. Expeditie bediende -
De leerlingen lezen de bestelformulieren en vatten deze samen in de tabel.
-
De leerlingen kiezen het juiste transportmiddel aan de hand van de plaats van de levering, de snelheid, het gewicht van de vracht en de prijs. Zij doen dit aan de hand van het elimineren van situatieschetsen.
4. Evaluatie a. Leerlingen en leerkracht overlopen de oplossingen van de deelactiviteiten. b. Leerlingen en leerkracht bespreken de talenten
Oplossingen: Binnenvaartkapitein 1. 5 sluizen 2. 2x RHK (klasse IV) 3. Klasse II – maximum 600 ton 4. via Hasselt en Luik – 24 sluizen 1E – 2A – 3F – 4G – 5B – 6D Havenluitenant 6
die ze gebruikt hebben of zouden moeten gebruiken als binnenvaartkapitein, havenluitenant, matroos en expeditie bediende. c. Leerlingen gaan bij zichzelf na of ze die kwaliteiten bezitten en of de job van binnenvaartkapitein, havenluitenant, matroos en expeditie bediende bij hen zou passen.
Fiche 1 Baken: constructie die de rand van de vaarweg markeert (vb. Grote stalen boei, vuurtoren…) De leerkracht kan hier eventueel een foto tonen ter illustratie (bijlage 6) Fiche 2 Radar: de romp van een schip. Expeditie bediende Bestelling Londen: schip Bestelling Marseille: trein 1
Talenten en interesses: Binnenvaartkapitein - Veilig werken - Graag in de buitenlucht werken - Goed inschattingsvermogen hebben - Langdurig verblijf aan boord, weekendwerk (Een binnenvaartkapitein heeft soms een eigen schip maar vaart meestal met een schip van een bedrijf. Het schip is een tweede thuis) - Verantwoordelijkheidszin - Een vaartuig kunnen besturen - Waterkaarten kunnen lezen - Radiocommunicatie gebruiken - Taken kunnen combineren (vb. varen en communiceren) - Leiding geven aan een team - Vaarreglementen kennen Havenluitenant - Graag in de buitenlucht werken - Samenwerken - Verantwoordelijkheidszin - Weekendwerk 7
-
Nauwkeurig werken Logisch kunnen nadenken Radiocommunicatie gebruiken Goede talenkennis Seinalfabet kennen
Matroos - Aanleg voor technologie (knopen leggen, machines besturen en herstellen…) - Ordelijk zijn (Het dek van een schip moet veilig zijn en materiaal moet dus meteen opgeruimd worden.) - Veilig werken - Samenwerken - Handig zijn - Langdurig verblijf aan boord, weekendwerk (Een matroos woont voor een periode op een schip van iemand anders om dan weer een periode thuis te zijn.) - Verantwoordelijkheidszin - Waterkaarten kunnen lezen - Seinalfabet kennen - Basisonderhoud van de scheepsinstallaties (elektriciteit, dieselmotoren Expeditie bediende - Goede talenkennis - Contacten leggen over de hele wereld - Creatieve oplossingen bedenken - Verantwoordelijkheidszin - Land –en waterkaarten kunnen lezen - Logisch kunnen nadenken - Graag dingen uitpluizen - Goed naar de klant luisteren - Goed opletten voor fouten
8
