Leidsche Rijn Centrum

Raadsinformatieavond 14 januari 2014

Leidsche Rijn Centrum Xander Coolen, Wijkraad Leidsche Rijn Het Masterplan Leidsche Rijn is 19 jaar geleden vastgesteld. 17 jaar geleden is de eerste paal de grond in gegaan en 16 jaar geleden is het eerste huis opgeleverd. En als je dan de wijk nu ziet dan kan je niet anders concluderen dan dat er een heel mooi stadsdeel is gebouwd. Op dit moment wonen hier (als we wijk 9 en wijk 10 samen nemen) bijna 70.000 mensen, en we gaan uiteindelijk naar 100.000 inwoners. Leidsche Rijn is nog lang niet klaar, maar het fundament is stevig. Er is 20 jaar geleden gestart met iets moois. Maar in 20 jaar is de wereld ook erg veranderd. 20 jaar geleden had je nog geen internet. 20 jaar geleden waren er bijna geen mobiele telefoons. De participatie van vrouwen in het arbeidsproces was veel lager. ZZP’ers waren er maar sporadisch en mensen bleven vaak jaren bij hetzelfde bedrijf werken. Maar de wereld verandert. Hoewel: we willen elkaar nog steeds, of juist nog meer, ontmoeten en recreëren. De meeste mensen die naar Leidsche Rijn zijn gekomen hebben dat mede gedaan omdat het een echt stadsdeel zou worden, met stedelijke voorzieningen. Hoe die voorzieningen eruit zouden zien was niet duidelijk, maar er zou, in de oorspronkelijke plannen, een bruisend regionaal centrum komen. Nog geen 10 jaar geleden stond er groot op het toenmalige informatiecentrum Leidsche Rijn dat in 2015 de wijk klaar zou zijn. Maar door tegenvallende verkopen, mede door de crisis, gaat dat nog lang duren. Je zou dus verwachten dat een wijk blij is met een gemeente die het Leidsche Rijn Centrum nu echt wil gaan bouwen. En dat klopt, als het een bruisend centrum wordt waar je elkaar kan ontmoeten, waar je kan winkelen, een bioscoop bezoeken. Waar jong en oud zich kunnen ontspannen. Kortom, waar eindelijk dat hart komt dat ziel geeft aan onze wijk. Jammer genoeg is de realiteit in de ogen van de inwoners van onze wijk anders. We zijn bang dat de oude manier van plannen, van bouwen en samenwerken in deze stad niet meer werkt. Elkaar vasthouden aan contracten, geen milimeter willen toegeven en maar blijven communiceren dat contract contract is leidt ertoe dat het niet een centrum voor de inwoners van Leidsche Rijn wordt. Het is meer een wedstrijd touwtje trekken tussen twee partijen. Een wedstrijd waarbij de inwoners van Leidsche Rijn altijd de verliezende partij zijn. Want gaat ASR een centrum bouwen met lege ruimtes? Gaat de gemeente op verschillende plekken in de het centrum winkels bouwen, maar worden de andere ruimtes vergeten. Moeten we straks vanuit de bioscoop door een winderig park lopen naar een leeg plein waar je niet eens even een biertje kan drinken? Horen we straks dat de school er toch niet komt. Is er nog geld over voor een schouwburg (die echt niet zo groot hoeft te zijn). En wat is de invloed van het besluit van de provincie dat er ook geen kantoren misschien meer mogen komen. Wij maken ons als inwoners echt zorgen Onderzoek. Uit onderzoek van de wijkraad, maar ook uit de gemeentelijke onderzoeken, blijkt dat mensen met veel plezier in hun buurt wonen. Ons recentelijk afgeronde wijkraadpleging geeft aan dat mensen met veel plezier in hun woning wonen, die geven ze gemiddeld een 8,0. Mooie huizen, een grote maatschappelijke betrokkenheid (38% van de inwoners van Leidsche Rijn is vrijwilliger) en een mooi park. Wat uit ieder onderzoek sinds 2006 echter ook opvalt zijn de terugkerende wensen, en inmiddels frustraties rondom het gemis aan horeca, winkelvoorzieningen, bioscopen, kleinere betaalbare ruimtes voor ondernemers, bowlingbanen, uitgaansgelegenheden voor jongeren en andere ontmoetingsplaatsen. Kortom een mooie woonomgeving, maar nog geen leefomgeving. Toen ik in 2002 vanuit Amsterdam naar Leidsche Rijn verhuisde wist ik dat het nog jaren zou duren voordat we in Terwijde zouden kunnen winkelen. Pas in 2006 zou het winkelcentrum opengaan. En ja, het hoogste punt is nu bereikt en in 2014 gaan de winkels open, maar er zijn 11 van de 40 winkels verhuurd. En ja het zou nog een paar jaar duren voordat het Leidse Rijn Centrum opgeleverd zou worden, maar ook die werd iedere keer verzet. Heel veel mensen balen van het grote gebrek aan

1


voorzieningen, maar ook de onmacht/onwil van de gemeente om tijdelijke voorzieningen mogelijk te maken. Waarom blijft de gemeente op het standpunt staan dat alles in een keer gebouwd moet worden? Waarom gaat de gemeente niet kijken hoe het anders kan, in plaats van blijven vasthouden aan hoe de wereld er in 1994 uitzag? Iedere keer werd ons gewezen op de eindsituatie. Eentje waarin in het Leidsche Rijn Centrum er een bovenregionaal winkel en ontmoetingscentrum zou komen. Waar we naar de bioscoop en het theater zouden gaan. Konden winkelen bij de Bijenkorf, genieten van goede horecazaken en elkaar op de A2 in een park konden laven aan evenementen als De Parade. Maar zo’n centrum kan al lang niet meer. Niet omdat de gemeente dat niet wil, maar omdat de markt veranderd is. Huidige situatie. Heel veel mensen in de wijk hebben begrip voor vertragingen. Het is nu eenmaal zo dat er onteigeningen nodig zijn, en dat moet zorgvuldig gebeuren. Het is nu eenmaal zo dat door de crisis de verkoop van woningen tegenvalt. Mede door deze maatschappelijke ontwikkelingen heeft de gemeente de woningbouw plannen moeten aanpassen. En terecht. Maar feit is ook dat we op een andere manier winkelen, werken, ontmoeten en recreëren. Maar waarom horen wij de gemeente dan deze argumenten niet gebruiken als het om het Leidsche Rijn Centrum gaat? Is er daar dan geen crisis? Is de maatschappelijke realiteit daar dan niet doorgedrongen? Het punt dat wij als wijkraad willen maken is dat de verwachting van de gemeente niet in overeenstemming is met de reële situatie en de gevoelens en feiten die de wijkraad verzameld heeft. Het geloof van de gemeente, verwoord door de wethouder die in het AD aangaf zelf met de retailpartijen te gaan praten om ze te overtuigen naar de wijk te komen lijkt erg wensdenken. Iets dat vaker een probleem is bij beleidsbepalers die zich met Leidsche Rijn bezig houden. Op papier klopt het vaak wel, maar papier is geduldig. Want gaan we met zijn allen wel zoveel winkelen straks? Er zijn op buurtnivo in de wijk een aantal winkelcentra geopend, en staan twee winkelcentra in de planning (een dit jaar in Terwijde en daarna de herontwikkeling van De Meern). En er staat een gebouw met tienduizenden vierkante meters leeg, The Wall, hemelsbreed op een paar honderd meter afstand van het LRC. Als inwoners vragen wij ons echt af of zo’n groot winkelcentrum wel vol komt. Iets wat ASR zegt niet voor elkaar te krijgen. De crisis heeft ertoe geleid dat er in de wijk er veel ZZP’ers zijn. Dat er een levendige handel is in tweedehands spullen. Dat er dagelijks vele busjes rondrijden die spullen aan huis komen afleveren. Dat mensen op zoek zijn naar betaalbare ruimtes om naast de webshop ook gewoon hun spullen te verkopen. Dat de markten die bewoners organiseren druk bezocht worden. Dat bij bijna ieder feest, opening, sportevenement de hele wijk uitloopt. De crisis levert niet alleen ellende op, we hebben nog meer dan voorheen de behoefte om elkaar te ontmoeten in de wijk. En juist met dat in ons achterhoofd maakt ons dat we ons ernstige zorgen maken om de huidige plannen. Als er straks een LRC gebouwd wordt met leegstaande winkels, zoals in de The Wall, dan hebben vooral de inwoners van deze wijk daar last van. We zijn bang dat het LRC een soort tweede Wall wordt. Architectonisch interessant, met veel wensdenken gebouwd, maar praktisch niet aantrekkelijk genoeg. Dit statement maken we op basis van de huidige houding van de gemeente. Want de gemeente heeft in het verleden bij The Wall dezelfde houding gehad; het zijn ondernemers en ze hebben destijds een contract getekend dus we houden ze eraan. Wij zijn van mening dat de wijk niets heeft aan een winkelcentrum dat leeg staat, dat niet voldoet aan de eisen & wensen van de wijk en dat er alleen maar toe leidt dat we weer geconfronteerd worden met een onaantrekkelijke omgeving. Wij zijn bezorgd om de signalen die de markt en de gemeente geven en zijn bang dat wij als bewoners straks weer de dupe worden. Sinds 2006 vragen wij al om een tijdelijke bioscoop. Maar dat kon niet. Nu gaat er (als alles volgens plan verloopt) een bioscoop in een gebied neergezet worden dat net zo aantrekkelijk gelegen is als Vredenburg Leidsche Rijn. Niet dus. Sinds 2009 vragen wij de gemeente om plannen aan te passen aan de realiteit. En steeds maar weer wordt er verwezen naar oude plannen, oude contracten, oude afspraken. De crisis is vaak een reden voor de gemeente om in haar eigen belang de plannen aan te

2


passen op het gebied van woningbouw. Waarom gaat de gemeente nu niet in het belang van de inwoners de plannen aanpassen (samen met de bewoners)? Advies. Ons advies (en dat is niet nieuw) is dat we graag willen dat er eerst afgebouwd gaat worden waar mogelijk. Dat er goed geluisterd wordt naar de bewoners en ondernemers en dat bestemmingsplannen gewijzigd worden indien noodzakelijk. En dat de gemeente haar steentje bijdraagt. In het LRC zou een school komen. Die staat nu ter discussie. In de afgelopen jaren is er geld uit het budget van de wijk overgeheveld naar andere onderdelen in de stad, niet direct ten bate van onze wijk. Alle gemeentelijke instellingen worden op de duurste plaats in de stad gebouwd, maar in LR investeert de gemeente hoegenaamd niets. De gemeente kan ASR helpen door niet alleen in de oude stad te bouwen maar ook in onze wijk. We missen daarnaast een visie op de type woningen die er in de stad en ook in onze buurt nodig zijn. Ouderen jongeren (55+) willen graag actief blijven en in de stad wonen. Ons recentelijk druk bezochte bijeenkomst met ouderen gaf aan dat ouderen woonwensen hebben die nu moeilijk ingevuld kunnen worden. Misschien moeten we de plannen bijstellen en kunnen we in het LRC juist ook voor hen bouwen. We hebben al 20 jaar een tekort aan studentenkamers. Het LRC is daar in principe geschikt voor. Maar wat doet de gemeente daar dan actief aan? Nu de provincie ingrijpt in de kantorenmarkt, er bij the Wall weer een bedrijf de deuren sluit (6000m2), winkelcentrum Terwijde nog maar voor de helft gevuld is en de woningmarkt niet in lijn is met wat er gebouwd wordt zoeken we nogmaals actief de dialoog. We kunnen niet geloven dat de gemeente haar inwoners op hun maatschappelijke verantwoordelijkheden wijst maar zelf door blijft gaan met maatschappelijk onverantwoorde plannen. We kunnen het niet geloven dat als de gemeente door de crisis ingegeven haar eigen woningbouw plannen wijzigt (wat logisch is) maar dat de gemeente wel het standpunt blijft innemen dat contract contract is. Als bewoners willen wij maar een ding: dat er gebouwd wordt wat mogelijk en gewenst is. Dus compact, alleen als er ondernemers zijn die willen ondernemen en als er iets van een ziel in het centrum is. En niet dat er voor leegstand gebouwd wordt. Niet dat er op verschillende ver uit elkaar liggende plekken gebouwd wordt. Als dit college Open, Groen Sociaal en Financieel solide wil zijn dan luistert ze naar de markt, de ondernemers en de bewoners. Dan neemt de gemeente, in overleg met de bewoners, stappen die ervoor zorgen dat het Leidsche Rijn Centrum ook, of juist, het ontmoetingscentrum voor de hele wijk wordt. Om te winkelen, te eten, te leren, te recreëren en te werken. Kortom: met een frisse blik kunnen we misschien gezamenlijk werken aan het aanpassen van de plannen zodat het centrum ons centrum wordt. Maatschappelijke verantwoordelijkheid is gedeelde verantwoordelijkheid en je kunt als gemeente daarin niet selectief kiezen. Als twee partijen er niet uit komen kies dan de partij waar je voor staat: de inwoners. En die zijn niet gebaat bij leegstand en mislukte megalomane plannen. Wij willen dat er gedaan wordt wat mogelijk is. En als later blijkt dat er meer ruimte nodig is dan kun je altijd weer bijbouwen. Er is nog voldoende ruimte in Leidsche Rijn. Ook om het anders te doen.

Kees Verkerk, Verkerk, Winkeliersvereniging De Meern en Ondernemers Vereniging Leidse Rijn Samenvatting: Planvorming Leidse Rijn Centrum is van de vorige eeuw. Contracten etc dwingen partijen tot het realiseren van een Leidse Rijn centrum dat gedoemd is te mislukken en waardoor op de lange termijn veel maatschappelijke kosten gemaakt moeten worden. Een verkeerde opzet van LR centrum zal ernstige gevolgen hebben voor de complete detailhandelsstructuur in LR centrum en Vleuten de Meern en in het bijzonder voor het winkelcentrum Mereveldplein.

3


Spreektekst: Raadsleden hartelijk dank voor uw initiatief voor deze raadsinformatieavond over de realisatie van het Leidse Rijn Centrum en dan met name over de invulling van het aantal m2 winkelruimte en de opzet van het stedebouwkundig plan. Ik zal mij zelf introduceren. Ik ben ondernemer met zowel zaken de Meern Mereveldplein en Zandweg en in Vleuterweide. Tegelijk ben ik als bestuurslid betrokken bij de winkeliersvereniging van De Meern en bij de Ondernemers Vereniging Leidse Rijn. De OVLR is een ondernemersvereniging waarin meerdere ondernemersverenigingen in Leidse Rijn en Vleuten de Meern met elkaar de ontwikkelingen bespreken en zich inzetten om die ontwikkelingen positief voor het ondernemersklimaat en daarmee voor een goede commerciële verzorgingsstructuur voor de bewoners te beïnvloeden. Als ondernemers hebben wij grote zorgen over de gevolgen van het over aanbod aan winkels voor de verzorgingsstructuur in Leidse Rijn en Vleuten de Meern. In De Meern zijn wij al vele jaren actief om de bewoners in De Meern een goed en aantrekkelijk winkelcentrum te kunnen bieden. Indertijd was het uitgangspunt dat de hele renovatie van het winkelcentrum en daarmee duidelijkheid voor bewoners en ondernemers voor dat wc Vleuterweide gereed zou zijn. Nog steeds wordt er veel gesproken en is er sprake van grote onduidelijkheid voor bewoners en ondernemers. Zorg 1 Welke invloed heeft Leidse Rijn centrum op de ontwikkeling van het Mereveldplein Is de huidige eigenaar en de gemeente met het oog op de ontwikkelingen van Leidse Rijn centrum en het te realiseren aanbod van 6000 m2 boodschappenkluster wel voldoende bereid om de noodzakelijke investeringen op korte termijn te doen voor een aantrekkelijk winkelcentrum dat voldoende koopstromen kan binden. Zorg 2 Overaanbod van dagelijkse goederen aanbod in winkelcentra slecht voor bewoners en ondernemers en eigenaren van vastgoed De realisatie van Vleuterweide is gebleken dat er grote wisselingen in het aanbod van de winkels op het Mereveldplein heeft plaats gevonden. Als ondernemer voorspel ik u dat de winkelvoorzieningen op het Mereveldplein onder zware druk komt te staan als enerzijds het Mereveldplein niet op orde is en andere winkel ontwikkelingen in Terwijde en Leidse Rijn centrum met de huidige maat voering wordt gerealiseerd. Er zijn vanuit de gemeente op korte termijn aanvullende investeringen in de openbare ruimte en in het faciliteren van de ondernemers noodzakelijk voor het bereiken van een levensvatbaar wc Mereveldplein. Verval en verpaupering en daarmee hoge maatschappelijke kosten in de sfeer van veiligheid liggen op de loer als alle ontwikkelingen doorgaan en het centrum De Meern onvoldoende mee kan opwaarderen. Zorg 3 Verouderde planvorming en reeds gesloten contracten zorgen voor de realisatie van een Leidse Rijn centrum dat gedoemd is te mislukken De plannen voor Leidse Rijn centrum zijn voornamelijk opgesteld in de vorige eeuw. De retail is sterk veranderd. De online verkopen nemen toe. Het koopgedrag van de consument is veranderd. Het aantal m2 wat toen als mogelijk werd geacht voor heel Leidse Rijn is toen vastgelegd. Later is daar nog eens 25000 m2 aan toegevoegd als winkelruimte in The Wall. Het aantal m2 dat men nu nog steeds wil realiseren is naar mijn ondernemers mening veel te hoog gelet op de huidige situatie. Op basis van contracten en afspraken houden gemeente en ontwikkelaars elkaar in een wurggreep en wordt er iets gerealiseerd dat tot mislukken is gedoemd en wat later tot grote maatschappelijke inspanningen en kosten zal leiden om wat krom is weer recht te krijgen. Het zou goed zijn als opnieuw vanuit een blanco situatie bepaald wordt wat een verantwoorde winkelstructuur is zowel voor de ondernemers als ook voor de bewoners en bezoekers van Leidse Rijn en Vleuten De Meern. Zorg 4 Het is beter plan en aantallen nu aan te passen dan iets te maken dat later met hoge maatschappelijke kosten moet worden aangepast. De kantorenmarkt is eerder in verval geraakt en nu pas neemt de provincie het voortouw om een doorbraak te realiseren. Bij winkels is de neergaande trend later ingezet en is nu op een punt gekomen dat de overbewinkeling pas goed zichtbaar wordt. Ook de opzet volgens het stedebouwkundigplan is

4


niet goed toegesneden op de wensen van de consument die recreatief wil winkelen. De te grote en anonieme pleinen en het wegblijven van de grote loopstroomtrekkers als V&D, Bijenkorf Zara etc. gekoppeld aan de hoge huurprijzen en de nabijheid van het aanbod in de Utrechtse binnenstad vereisen een andere aanpak. Zorg 5 Participatie als het blijkbaar goed uitkomt Wij als ondernemers vinden het een zeer bijzonder proces. Als OVLR zijn wij uitgenodigd in de brancheadviescommissie. De bijeenkomst is tweemaal zonder verdere uitleg niet doorgegaan. Dan moeten wij via de media worden geïnformeerd dat er problemen zijn tussen de gemeente en de ontwikkelaar en als ondernemers worden wij hier niet op een correcte en tijdige wijze bij betrokken. Wij als ondernemers merken elke dag wat de ontwikkelingen zijn en vinden dat wij een serieuze positie moeten hebben in de verdere procedure en besluitvorming. Maatschappelijke participatie wordt met de mond beleden en in de praktijk alleen uitgevoerd als het blijkbaar goed uitkomt. Dit vinden wij onacceptabel. Wens Dank zij gemeenschappelijke afspraken en inzet van de gemeente is het voor wc Vleuterweide gelukt om aan een groot aantal zelfstandig ondernemers winkelruimte te verhuren. Het zou goed zijn dat de gemeente zich ook voor Leidse Rijn centrum bindende afspraken maakt met ontwikkelaar en belegger dat bij gelijke geschiktheid de voorkeur voor het gunnen van een huurcontract uitgaat naar een ondernemer die al minstens 5 jaar is gevestigd in het gebied van Leidse Rijn en Vleuten de Meern.

Wim Akkermans, Ondernemers en winkeliersvereniging Vleuten en OVLR Samenvatting: Planvorming Leidse Rijn Centrum is van de vorige eeuw. Contracten etc dwingen partijen tot het realiseren van een Leidse Rijn centrum dat gedoemd is te mislukken en waardoor op de lange termijn veel maatschappelijke kosten gemaakt moeten worden. Een verkeerde opzet van LR centrum zal ernstige gevolgen hebben voor de complete detailhandelsstructuur in LR centrum en Vleuten de Meern en in het bijzonder voor het winkelcentrum Mereveldplein. Spreektekst: Raadsleden hartelijk dank voor uw initiatief voor deze raadsinformatieavond over de realisatie van het Leidse Rijn Centrum en dan met name over de invulling van het aantal m2 winkelruimte en de opzet van het stedebouwkundig plan. Ik zal mij zelf introduceren. Ik ben ondernemer met 2 winkels in Vleuten centrum. Tegelijk ben ik voorzitter van de winkeliers en ondernemersvereniging Vleuten en bij de Ondernemers Vereniging Leidse Rijn. De OVLR is een ondernemersvereniging waarin meerdere ondernemersverenigingen in Leidse Rijn en Vleuten de Meern met elkaar de ontwikkelingen bespreken en zich inzetten om die ontwikkelingen positief voor het ondernemersklimaat en daarmee voor een goede commerciële verzorgingsstructuur voor de bewoners te beïnvloeden. Als ondernemers in Vleuten hebben wij grote zorgen over de gevolgen van het over aanbod aan winkels voor de verzorgingsstructuur in Leidse Rijn en Vleuten de Meern. In Vleuten centrum hebben wij de laatste jaren als ondernemers en de eigenaar van het vastgoed en de gemeente fors geïnvesteerd in een aantrekkelijk winkelgebied met een gevarieerd winkel en marktaanbod. Helaas stellen we vast dat er ook nog sprake is dat niet alle nieuw gerealiseerde winkelruimten zijn verhuurd. Deze onverhuurde winkelruimten is wel een punt van aandacht. Mijn collega Kees Verkerk uit De Meern heeft zojuist een aantal zorgen onder uw aandacht gebracht en vanuit mijn voorzitterschap voor de ondernemers in Vleuten sluit ik graag aan bij de volgende zorgen Zorg 1 Welke invloed heeft Leidse Rijn centrum op de toekomstige ontwikkeling van het centrum Vleuten Blijft de huidige eigenaar van het vastgoed Hindersteinlaan en de gemeente met het oog op de

5


ontwikkelingen van Leidse Rijn centrum en het te realiseren aanbod van 6000 m2 boodschappenkluster wel voldoende bereid om de toekomstige noodzakelijke investeringen te doen voor een aantrekkelijk winkelcentrum dat voldoende koopstromen kan binden. Zorg 2 Overaanbod van dagelijkse goederen aanbod in winkelcentra slecht voor bewoners en ondernemers en eigenaren van vastgoed Ook vanuit centrum Vleuten maken wij ons zorgen over de winkel ontwikkelingen in Terwijde en Leidse Rijn centrum. Verval en verpaupering en daarmee hoge maatschappelijke kosten in de sfeer van veiligheid liggen op de loer als alle nu voorgenomen ontwikkelingen doorgaan. Zorg 3 Verouderde planvorming en reeds gesloten contracten zorgen voor de realisatie van een Leidse Rijn centrum dat gedoemd is te mislukken Zorg 4 Het is beter plan en aantallen nu aan te passen dan iets te maken dat later met hoge maatschappelijke kosten moet worden aangepast. Zorg 5 Participatie als het blijkbaar goed uitkomt Voor wat betreft de uitspraken die zijn gedaan door mijn collega Kees Verkerk sluit ik mij geheel bij zijn woorden aan. Er moet een verantwoorde aan deze tijd getoetste winkelstructuur komen die voor de bewoners, vastgoedeigenaren en voor ons een goede situatie opleveren om te doen waar wij goed in zijn namelijk ondernemen. Wens Ook sluit ik mij graag aan bij de wens dat gevestigde ondernemers in Vleuten bij gelijke geschiktheid een voorkeurspostie krijgen voor het verwerven van een huurcontract in Leidse Rijn centrum. (Dank zij gemeenschappelijke afspraken en inzet van de gemeente is het voor wc Vleuterweide gelukt om aan een groot aantal zelfstandig ondernemers winkelruimte te verhuren. Het zou goed zijn dat de gemeente zich ook voor Leidse Rijn centrum bindende afspraken maakt met ontwikkelaar en belegger dat bij gelijke geschiktheid de voorkeur voor het gunnen van een huurcontract uitgaat naar een ondernemer die al minstens 5 jaar is gevestigd in het gebied van Leidse Rijn en Vleuten de Meern.)

6

Leidsche Rijn Centrum

Recommend Documents