Leiden, stad van haring, wetenschap of gastvrijheid
Een weloverwogen keuze van ranglijsten
Deel I en Deel II
VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
Ranglijsten ‘Leiden, stad van ontdekkingen’ Een weloverwogen keuze van ranglijsten
Hier de voorkant van de haring-notitie, met de titel zoals hierboven
Gemeente Leiden, Concernstaf, team Strategie, Middelen en Control BOA (Beleidsonderzoek en analyse);
[email protected] Serie statistiek: 2014 / 11 Letty Lettinga Hanny Zalme 18 juni 2014
1 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
INHOUDSOPGAVE pagina Inleiding
3
DEEL l Ranglijsten ‘Leiden, stad van ontdekkingen’ 5 Samenvatting ranglijsten ‘Leiden, stad van Ontdekkingen’ 5 Kalender 6 Informatie per ranglijst 7 Economie • Sociaal-economische positie (Atlas voor Gemeenten) • Economische Toplocaties • Beste gemeente om in te werken • MKB-vriendelijkste gemeente • Beste bedrijventerrein • Monitor tevredenheid vestigingsklimaat • Ranking kantoorlocaties
7 7 9 12 14 17 19 22
Toerisme • Beste binnenstad • Top 100-terrassen • Meest gastvrije stad • Toeristisch bezoek aan steden (CVO)
24 24 27 29 32
Wonen 35 • Beste woongemeente (Elsevier) 35 • Woonaantrekkelijkheidsindex (Atlas voor Gemeenten) 37 Onderwijs / kennisstad • Campussen (Buck) • The Times: World Reputation Ranking • The Times: World University Ranking • Q Symonds: World University Ranking • Shanghai-index: Academic Ranking of World Universities • ICapital (Innovatiehoofdstad) • Beste Hogescholen (Elsevier, HBO) • Beste Universiteiten in Nederland (Elsevier, WO) • Beste scholen (Elsevier, VO)
39 39 41 43 46 48 51 53 56 60
DEEL ll Naar een weloverwogen keuze van ranglijsten (rapport 2013, geactualiseerd) 64 Bijlage: Overzicht ranglijsten met aantal kenmerken
VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
INLEIDING Het samenstellen en publiceren van gemeentelijk ranglijsten is populair. Vaak komt de uitkomst (soms positief, soms negatief) onverwacht waardoor we tot paniekvoetbal over moeten gaan, met de nadruk op de verdediging. Bij een gunstige score heerst uiteraard meer euforie en wordt niet vaak de vraag gesteld hoe de uitkomst tot stand is gekomen. In de meeste gevallen echter is een ranglijst een middel om te kijken of een beleidsdoel gehaald is en of de gemeente op de goede weg is. Duidelijk is dat een hoge positie op een ranglijst geen doel op zich mag worden. Een ranglijst kan wel goed dienen als een middel om van elkaar te leren en een netwerk op te bouwen met andere steden. Dan worden ranglijsten een basis om te benchmarken, waarvan vergelijken en leren hoofddoel zijn. BOA heeft in twee fasen gezorgd voor een ranglijsten-strategie waarmee paniekvoetbal kan worden voorkomen en Leiden goed voorbereid de ranglijsten-arena betreedt. Eerst een brede analyse (eind 2013 gereed, zie deel ll), en daarna de focus op ‘Leiden, stad van ontdekkingen’ (deel ll). Deel l van dit rapport is een gedetailleerd overzicht van 22 ranglijsten die relevant zijn voor de Leidse ontwikkelingsvisie. Deel ll is de actualisatie van de eerder gemaakte notitie (“Leiden, stad van haring, wetenschap of gastvrijheid’), inclusief de geactualiseerde groslijst van 32 ranglijsten, zodat alle informatie nu gebundeld beschikbaar is. In 2013 maakte BOA het rapport ‘Haring, wetenschap of gastvrijheid: naar een weloverwogen keuze van ranglijsten’. Het gaat hierbij om onderzoeken of publicaties waarin (meestal) gemeenten met elkaar worden vergeleken en die enige relevantie hebben voor de gemeentelijke organisatie. Het doel hiervan was het woud aan ranglijsten in beeld brengen en een aantal voor Leiden relevante ranglijsten selecteren. Om daarmee niet meer een afwachtende houding aan te nemen en soms te worden overvallen door de publicatie van bepaalde ranglijsten, maar hierop te anticiperen en mogelijk zelfs de score te beïnvloeden. Het blijkt dat ranglijsten: -
soms een ‘echte’ ranglijst (monitor) zijn op basis van onderzoek,
-
soms een verkiezing/wedstrijd zijn waarbij een gemeente, vaak op basis van duidelijke indicatoren, de 1e prijs en een goed juryrapport kan behalen en dan vaak nog alleen als een gemeente zich zelf eerst heeft laten nomineren en
-
soms een indicatie geven van waar het leuk is om te vertoeven en uiteindelijk behoort zo’n ranglijst tot de categorie ‘nice-to-know’, maar kan wel van belang zijn voor een goede PR van de stad.
In die eerste fase (eind 2013) zijn ca. 40 uiteenlopende ranglijsten geïnventariseerd en van een aantal metagegevens voorzien (zoals frequentie, omschrijving, samensteller en de positie van Leiden).
VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
Vervolgens is een selectie gemaakt van ranglijsten. De geselecteerde ranglijsten hebben een relatie tot de twee pijlers van de ontwikkelingsvisie: internationale kennisstad en historische cultuur. Deze ranglijsten zijn op het gebied van economie, toerisme, wonen en onderwijs/kennisstad. Van deze geselecteerde ranglijstenzijn vervolgens veel meer gegevens verzameld. Zoals uit welke indicatoren de ranglijst is opgebouwd, met welke methodiek de ranglijst is opgesteld en hoe BOA de kwaliteit ervan inschat. Bovendien is aan elke ranglijst een (beleids)medewerker van de gemeente gekoppeld, die inhoudelijk aanspreekpunt is als er vragen zijn over de ranglijst en de positie van Leiden. De beleidsafdelingen kunnen proactief en beleidsmatig, al dan niet samen met de partners in de stad, een ranglijst beoordelen en voor verdere beleidsontwikkeling en beleidsevaluatie gebruiken. Het Team Bestuur en Communicatie is gevraagd de informatie te koppelen aan de communicatiestrategie van de gemeente Leiden. Zo is er ook een kalender opgesteld, zodat, voor zo ver bekend, snel is te zien in welke periode een bepaalde ranglijst verschijnt. Het is aan beleidsmakend Leiden om deze ranglijsten op de juiste manier te gebruiken; dat kan zijn als toetsing van de gestelde doelen of voor publicitaire doeleinden. BOA zal de ranglijsten actueel houden.
VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
DEEL l Ranglijsten ‘Leiden, stad van ontdekkingen’ Samenvatting selectie ranglijsten In totaal 22 ranglijsten zijn geselecteerd omdat ze relevant zijn voor de Leidse ontwikkelingsvisie Stad van Ontdekkingen. Ze bevinden zich binnen de thema’s economie (7), toerisme (4), wonen (2) en onderwijs/kennisstad (9). Elke ranglijst moet op zichzelf bekeken worden. Vaak is de gemeente de eenheid die beoordeeld wordt, zoals in de Atlas voor Gemeenten (waar alleen de 50 grootste stedelijke gemeenten worden vergeleken) en de MKB-vriendelijkste gemeenten (alle gemeenten worden beoordeeld). Maar soms is het een terras, of een individuele onderwijsinstelling. Ook het aantal deelnemers varieert sterk per ranglijst (van ‘alle gemeenten’ tot bijvoorbeeld de 6 brede universiteiten). De positie van Leiden is (uiteraard) heel wisselend. Zo levert de beoordeling van studenten en docenten van de Leidse universiteit respectievelijk een eerste en tweede plaats op (in de groep van 6 brede universiteiten). Ook bij de internationale universiteitsranking scoort Leiden goed naar Nederlandse maatstaven: The Times World University Ranking levert voor Leiden de beste plaats van Nederlandse universiteiten (64e in totaal), soms staat 1 of 2 Nederlandse universiteiten hoger. De positie op wereldschaal varieert van 64 tot 90. Er lijken ook tegenstrijdigheden op te treden: een eerste positie van Leiden op de (eenmalige!) tevredenheid over het vestigingsklimaat, en een 262e positie op de MBK-vriendelijkste gemeente.
5 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
Kalender ranglijsten met focus op ‘Leiden, stad van ontdekkingen’ (Beleids)medewerker
Type en positie Leiden
Piet Minderhoud
ranglijst (8)
Economische toplocaties Beste gemeente om in te werken
J. v. Doggenaar/J. Bongers Jan van Doggenaar
ranglijst (64)
MKB-vriendelijkste gemeente
Naam ranglijst
Programma
Publiciteit
++
3 Economie en toerisme
mei/juni
nice-to-know
-
3 Economie en toerisme 3 Economie en toerisme
april januari
Jan van Doggenaar
ranglijst (262)
++
3 Economie en toerisme
september
Beste bedrijventerrein
Sander Kanselaar
prijs
+
3 Economie en toerisme
sept/okt
Monitor tevredenheid vestigingsklimaat
J. v. Doggenaar/J. Bongers
ranglijst (1)
+
3 Economie en toerisme
maart
Ranking kantoorlocaties
Jan van Doggenaar
ranglijst (div.)
+
3 Economie en toerisme
mei
Beste binnenstad
Jeannot Waisvisz
prijs en PR
++
Binnenstad
november
Top 100-terrassen
Kees de Mooy
prijs en PR
++
Binnenstad
juli
Meest gastvrije stad
Jeannot Waisvisz
prijs en PR (5)
++
Binnenstad
oktober
Toeristisch bezoek aan steden (CVO)
Kees de Mooy
ranglijst (17)
++
Binnenstad
oktober
Beste woongemeente (Elsevier)
Marian Weevers
ranglijst (151)
++
juni
Woonaantrekkelijkheidsindex (Atlas voor Gemeenten)
Marian Weevers
ranglijst (9)
++
mei/juni
Campussen (Buck)
Han Nijssen
beoordeling
+
Kennisstad
nvt
The Times: World Reputation Ranking
Han Nijssen
ranglijst (81-90)
+
Kennisstad
maart/april
The Times: World University Ranking
Han Nijssen
ranglijst (67)
+
Kennisstad
december
Q Symonds: World University Ranking
Han Nijssen
ranglijst (74)
+
Kennisstad
3 /4 kwartaal
Shanghai-index: Academic Ranking of World Univ.
Han Nijssen
ranglijst (74)
+
Kennisstad
augustus
ICapital (Innovatiehoofdstad)
Han Nijssen
verkiezing
+
Kennisstad
maart
Beste Hogescholen (Elsevier, HBO)
Han Nijssen
ranglijst (4)
++
Kennisstad
september
Beste Universiteiten in Nederland (Elsevier, WO)
Han Nijssen
ranglijst (1 en 2)
++
Kennisstad
september
Beste scholen (Elsevier, VO)
Han Nijssen
ranglijst
++
Kennisstad
januari
Economie Sociaal-economische positie (Atlas voor Gemeenten)
Continuïteit
Toerisme
Wonen
Onderwijs / kennisstad
e
e
6 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
ECONOMIE Sociaal-economische positie (Atlas voor gemeenten) Beschrijving De 50 grootste (stedelijke) gemeenten worden jaarlijks beoordeeld en gerangschikt op een groot aantal punten (ca. 40). De resultaten hiervan worden gepubliceerd in een rapport. Een onderdeel hiervan is de sociaal-economische index. Uitgevoerd door
Atlas voor gemeenten (Gerard Marlet en Clemens van Woerkens)
Publicatie Rapport
Atlas voor gemeenten (te bestellen voor € 59,-)
Website
http://www.atlasvoorgemeenten.nl/de-atlas/de-atlas
Krant / tijdschrift
-
Congres
De nieuwe Atlas voor gemeenten wordt altijd gepresenteerd op een congres rondom het thema van de Atlas van dat jaar, in mei/juni.
Frequentie
Jaarlijks
Maand van publicatie
Mei/Juni
Positie op ranglijst
Top 3
2014
2013
2012
1 Haarlemmermeer
Amstelveen
Amstelveen
2 Amstelveen
Haarlemmermeer
Haarlemmermeer
3 Utrecht
Utrecht
Utrecht
9e plaats
13e plaats
8e plaats
Positie Leiden Onderzoek en doelgroep Deelnemers /
De 50 grootste (stedelijke) gemeenten
bij wie wordt gemeten? Wat wordt gemeten?
Toelichting
(tussen haakjes de positie van Leiden: 1= de beste) Bijstand (24e)
Aandeel mensen in de bijstand in potentiele beroepsbevolking e
Werkloosheid (9 )
Aandeel werklozen (CBS/EBB) in potentiele 7 / 75
VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II beroepsbevolking e
Arbeidsongeschiktheid (1 )
Aandeel mensen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering als aandeel in de potentiele beroepsbevolking
Armoede (31e)
% huishoudens met een inkomen < 105% van het sociaal minimum e
% laagopgeleiden (4 )
Aandeel met een lage opleiding in de beroepsbevolking e
Participatie vrouwen (7 )
Werkzame vrouwelijke beroepsbevolking gedeeld door het aantal vrouwen van 15 tot 65 jaar
Banen (32e)
Geïndexeerde ontwikkeling van het totaal aantal banen (van werknemers)
% groeisectoren (in
Aantal banen in de financiële en zakelijke e
werkgelegenheid) (37 )
dienstverlening als % van het totale aantal banen
Beoordeling BOA algemeen
Er is wel goed nagedacht over zinvolle indicatoren, maar zijn enigszins willekeurig.
inzichtelijk
Tot op zekere hoogte.
continuïteit
Deze index is al sinds 2002 beschikbaar.
beïnvloedbaar
De gemeente heeft wel invloed op een aantal indicatoren, zij het vaak indirect.
Ranglijst Toelichting overig Wat betreft de overige indicatoren is er minder continuïteit. Zeker de indicatoren die bij het jaarlijkse thema horen komen vaak niet terug. Toelichting inhoudelijk contactpersoon Contactpersoon Piet Minderhoud SEB Indicatoren lijken nogal willekeurig gekozen. Percentage midden- en hoge inkomens is ook interessant. Hetzelfde geldt voor het opleidingsniveau. Hier is alleen het percentage laagopgeleiden opgenomen. Ontwikkeling van het aantal banen zegt op zich niet zo veel als de verhouding tussen het aantal banen en de omvang van de potentiële beroepsbevolking niet vermeld wordt. Bureau Louter maakt ieder jaar een ranglijst op basis van Economische prestaties van alle gemeenten (en een aantal regio’s). Daarin is ook het welvaartsniveau opgenomen. Deze ranglijst van Louter is een goede aanvulling. 8 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
Economische Toplocaties Beschrijving Jaarlijkse rapportage met aandacht voor de ruimtelijke spreiding van topsectoren en economische prestaties van gemeenten en regio’s in opdracht van Elsevier Uitgevoerd door Bureau Louter Publicatie Rapport
‘Economische Toplocaties’ op te vragen bij Bureau Louter. In het rapport staan diverse ranglijsten (voor gemeenten, voor steden, voor regio’s) en kaarten met de resultaten, evenals een beschrijving van de methodiek.
Website
Elsevier en Louter
Krant/tijdschrift
Artikel ‘Economische Toplocaties’ in weekblad Elsevier
Congres
nee
Frequentie
Jaarlijks, sinds 2011
publicatie
Voorjaar/april
Positie op ranglijst Top 3 2014
2013
2012
1
Haarlemmermeer
Haarlemmermeer
Den Bosch
2
Zwolle
Zwolle
Zwolle
3
Eindhoven
Eindhoven
Eindhoven
Positie Leiden
64
72
95
Positie Regio
18
22
Leiden Onderzoek en doelgroep Deelnemers /
(381) ‘10.000+’ gemeenten
bij wie wordt
Gemeenten < 10.000 inwoners zijn samengevoegd met naastgelegen
gemeten?
kleine gemeenten of bij een grotere naastgelegen gemeenten.
Hoe wordt
Aan de hand van 41 indicatoren; o.a. werkgelegenheid plus krimp en
gemeten?
groei, nieuwbouw en bezetting van kantoren, uitgifte van bedrijventerreinen, en de arbeidsproductiviteit. De einduitslag wordt berekend door de prestaties van gemeenten af te zetten tegen het inwonertal. Zo kan bijvoorbeeld Zwolle boven Rotterdam eindigen, dat in absolute zin groter en 'sterker' is. 9 / 75
VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
Wat wordt gemeten? (Indicatoren)
Aspecten
Samengevat:
Zie ook de eigen toelichting van Bureau Louter.
1. Relatieve vertegenwoordiging
Het aantal arbeidsplaatsen per duizend inwoners tussen 15 en 65 jaar naar bedrijfssector.
2. Relatieve groei
Voor dezelfde tien economische sectoren is de gemiddelde groei in de laatste vijf jaar berekend.
3. Overig situatie, o.a.
1. netto participatiegraad, 2. voorraad bedrijventerreinen, 3. voorraad kantoorruimte, 4. opleidingsniveau beroepsbevolking, 5. toegevoegde waarde per inwoner en 6. toegevoegde waarde per arbeidsjaar (arbeidsproductiviteit)
4. Overig dynamiek, o.a.
1. tien typen sectoren voor starters, 2. nieuwbouw kantoren, 3. bezettingsgraad kantoren, 4. uitgifte bedrijventerreinen, 5. ontwikkeling toegevoegde waarde per inwoner van 15-64 jaar en 6. de ontwikkeling van de arbeidsproductiviteit.
Beoordeling BOA algemeen
Het uitgebreide model is door een gerenommeerd bureau ontwikkeld en zit goed in elkaar.
inzichtelijk
In het bijbehorende onderzoeksrapport zijn de ontwikkelingen van de diverse indicatoren uitgebreid in beeld gebracht.
continuïteit
Naar verwachting wordt het onderzoek jaarlijks uitgevoerd; ieder jaar wordt een ander thema gekozen. Door de jaren heen goede mogelijkheid van benchmarking met andere gemeenten.
beïnvloedbaar
Deels en indirect op de indicatoren; niet alleen de eindscore beoordelen, maar ook de (ontwikkeling van de) positie van Leiden op de afzonderlijke indicatoren beoordelen (bijvoorbeeld 10 / 75
VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II positie Leiden Topsectoren 2012: 4 (sector Life Sciences), 8 (sector Hoog segment) en 9 (sector Chemie).
Ranglijst Toelichting overig
De ranglijst en het uitgebreide bijbehorende rapport (€ 49) meet veel aspecten van de economische prestaties van een gemeente en een regio door een gerenommeerd bureau en is een goede mogelijkheid tot benchmarken. Samen met de landelijke publiciteit in Elsevier beleidsmatig aandacht aan deze ranglijst geven.
Ieder jaar wordt een apart thema aan het onderzoek toegevoegd. Thema 2014: Ontwikkelingen in de regionale economie; weergave van regioprofielen.
In opdracht van de gemeente Leiden is voor de Economische Agenda Leidse regio een uitgebreide vitaliteitsscan van de regio opgesteld. Overwegen deze om de - x - jaar te herhalen.
Advies: het rapport aanschaffen en BOA een Feitenblad van laten maken, zoals dit ook met de Atlas voor Gemeenten gebeurt en data/indicatoren gebruiken voor monitoren Economische Agenda Leidse regio.
Toelichting inhoudelijk contactpersoon Contactpersoon
Jasmijn Bongers (SEB) Jan van Doggenaar (REA) René de Jong (directeur bestuurder/directievoorzitter van Rabobank), programmamanager Economische Agenda Leidse Regio
Onderzoek is een bruikbare jaarlijkse actualisatie/monitoring door de gemeente zelf bij het vitaliteitsonderzoek van Bureau Louter ten behoeve van Regionale Economische Agenda uit 2013. Positief advies om jaarlijks a.d.h.v. de Regionale Economische Agenda te monitoren. Voorwaarde is dat het thema regionale ontwikkelingen door Louter gecontinueerd wordt.
11 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
Beste gemeente om in te werken Beschrijving Onderzoek naar de verschillen tussen Nederlandse gemeenten op het gebied van werkgelegenheid, salaris en de kwaliteit van leven. Uitgevoerd door Weekblad Intermediair Publicatie Rapport
Niet bekend
Website
n.v.t.
Krant/tijdschrift
Digitaal weekblad Intermediair
Congres
Nee
Frequentie
jaarlijks ??
Maand van
januari
publicatie Positie op ranglijst Top 3
Positie Leiden
2013
jaartal
jaartal
1 Haarlem
Niet gevonden
-
2 Amersfoort
-
-
3 Middelburg
-
-
n.v.t.
Onderzoek en doelgroep Deelnemers /
De twintig grootste gemeenten van Nederland en naar Maastricht,
bij wie wordt
Middelburg, Assen en Leeuwarden, de hoofdsteden van provincies die
gemeten?
geen top twintig gemeente bevatten.
Hoe wordt
Onduidelijk; De ranglijst komt tot stand op grond van vier even zwaar
gemeten?
wegende criteria (zie onder)
12 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II Wat wordt gemeten? (Indicatoren)
Toelichting
Salarisverschillen
Door Human Capital Group met als bron het Nationaal Beloningsonderzoek
Werkgelegenheidscijfers
Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)
Gemiddelde prijs woningen per
www.huizenzoeker.nl (TMG)
vierkante meter 'Kwaliteit van leven'
Scores op de Ranglijst Beste Gemeenten van Bureau Louter voor Elsevier
Beoordeling BOA algemeen
Onduidelijk hoe lijst wordt samengesteld en door wie. Geen echt interessante ranglijst.
inzichtelijk
Nee
continuïteit
Onduidelijk
beïnvloedbaar
Weinig
NICE-TO-KNOW Toelichting overig
Toelichting inhoudelijk contactpersoon Contactpersoon
Jasmijn Bongers SEB
Niet aangeleverd
13 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
MKB-vriendelijkste gemeente Beschrijving Het doel van het onderzoek is het vaststellen van een ranglijst van gemeenten met betrekking tot de kwaliteit van het ondernemersklimaat. Het doel van de verkiezing is het “prikkelen” van gemeenten zodat zij worden gestimuleerd om het lokale ondernemersklimaat te verbeteren. De prijs dient als oproep aan gemeenten om zich in te spannen voor het midden- en kleinbedrijf en goed economisch beleid te voeren. Uitgevoerd door
Lex Nova in opdracht van MKB Nederland + Kamer van Koophandel + Ministerie van Economische Zaken
Publicatie Rapport
MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland
Website
http://www.mkbvriendelijkstegemeente.nl/
Krant / tijdschrift
Nieuwsberichten in diverse media
Congres
Uitreiking trofee aan winnende gemeente
Frequentie
Tweejaarlijks
Maand van publicatie
Rapport: september Uitreiking: januari
Positie op ranglijst Top 3
2013
2013
alle gemeenten
G32
2010
2008
1 Bergambacht
Zwolle
1
10
2 Rijssen-Holten
Zoetermeer
7
20
3 Stadskanaal
Enschede
124
80
29 (G32)
232
PM
Positie Leiden
262 In Zuid-Holland: 39
Onderzoek en doelgroep Deelnemers /
Ondernemers uit het midden- en kleinbedrijf in heel Nederland
bij wie wordt gemeten? Hoe wordt gemeten?
Een kwantitatieve digitale en telefonische enquête. Een enquête; vragenlijst onbekend. 14 / 75
VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
Wat wordt gemeten? (indicatoren)
Toelichting
De tevredenheid van de ondernemers
De waardering voor dat klimaat berust op door de
over de eigen gemeente.
gemeente beïnvloedbare factoren, zoals regelgeving, lokale belastingen, openbare voorzieningen en ondernemersvriendelijkheid.
Het imago van de gemeente bij
Aan alle deelnemende ondernemers is gevraagd
ondernemers buiten de gemeente
welke gemeente behalve de eigen gemeente men het meest ondernemersvriendelijk vindt. De gemeenten zijn op basis van het percentage van het aantal keren dat een gemeente genoemd wordt gerangschikt. Correctie voor gemeenten met een grote algemene naamsbekendheid.
De gemeentelijke communicatie en het
Aan alle ondernemers is gevraagd of hun gemeente:
gemeentelijke beleid met betrekking tot
1. een aanspreekpunt heeft voor ondernemers
het midden- en kleinbedrijf.
2. regelmatig investeert in voorzieningen ten behoeve van het bedrijfsleven 3. structureel overleg voert met ondernemers 4. specifiek beleid heeft voor het midden- en kleinbedrijf 5. bedrijven ondersteunt met subsidies of stimuleringsregelingen 6. op haar website informatie heeft voor ondernemers 7. beleid heeft voor startende ondernemingen.
De beleving van gemeentelijke lasten
Alle ondernemers is gevraagd om een rapportcijfer
(prijs/kwaliteitsverhouding).
te geven over de prijs-kwaliteits-verhouding van gemeentelijke producten en belastingen. Het gaat hierbij om lasten als Onroerende Zaak Belasting, rioolheffing en leges voor vergunningen, tegenover investeringen in openbare voorzieningen, bedrijfsterreinen, citymarketing en dergelijke.
15 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II Beoordeling BOA algemeen
Zorgvuldig onderzoek
inzichtelijk
Er zijn aparte rapportages per provincie, waarin de positie van Leiden uitgebreider aan bod komt.
continuïteit
Opzet is in 2014/2015 het onderzoek te herhalen.
beïnvloedbaar
Ja; de gemeente Leiden kan sturen op de verschillende gemeten aspecten van gemeentelijke dienstverlening aan ondernemers. Dit is niet afhankelijk van de economische crises.
RANGLIJST
Toelichting overig Het rapport biedt niet zo zeer informatie over de absolute prestaties van de afzonderlijke gemeenten, als wel over de prestaties in vergelijking met andere gemeenten Toelichting inhoudelijk contactpersoon Contactpersoon Jan van Doggenaar, REASKC Jasmijn Bongers, SEB De opdrachtgevers zijn Min EZ, MKB en KvK. Alleen al daarom is het zaak dit rapport in de lijst van proactief te benaderen benchmarks te plaatsen. De score is niet rechtstreeks te beïnvloeden door de gemeente Leiden, omdat het de meting van waarderingen betreft. Natuurlijk is een goed overlegklimaat met de ondernemersorganisaties van belang, maar ook dat heeft geen directe invloed op de uitkomsten van de benchmark. Mijn advies is dan ook het onderzoeksbureau te vragen de (geanonimiseerde) lijsten van te kunnen inzien en daar elementen voor een aanpak verbetering ondernemingsklimaat uit te destilleren. Mijn ervaring is: die dingen aanpakken die door ondernemers het hoogst in de aandachtslijstjes staan, geeft het meeste resultaat. Daarnaast veel communiceren op- verschillende niveaus dat de gemeente daar mee bezig is. Uitwerken communicatieplan. Omdat bevordering van het ondernemersklimaat een belangrijk thema is in het bestuursakkoord is te overwegen/besluiten ook voor Leiden opdracht te geven voor de uitvoering van een benchmark(s) met dit thema.
16 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
Beste bedrijventerrein (Award) Beschrijving Beste Bedrijventerreinen en Kantorenlocaties is het jaarlijks verschijnende handboek voor de markt. Het boek biedt uitgebreide informatie over deelnemende terreinen en werkgebieden, ondersteund met een onderzoek van vakexperts, nuttige informatie en adressen. Uitgevoerd door In opdracht van Elba Media door vakjury Publicatiekanaal Rapport
Boek 'Beste Bedrijventerreinen en Kantorenlocaties
Website
www.bedrijventerrein.biz
Krant/tijdschrift
Vakblad Bedrijventerrein
Congres
Nationaal Bedrijventerrein Congres
Frequentie
Jaarlijks, in 2013 voor de 8e keer
Maand van
September/oktober
publicatie Positie op ranglijst Top 3
2013
Winnaar in de Kennispark Twente
2011 C-Mill (Heerlen)
categorie (Enschede)
2009 ACT Beyond Logistics (Haarlemmermeer)
Overall nominatie Arnhems Buiten (Arnhem) nominatie Grote Polder Positie Leiden
Waarderpolder
Leiden Bio Science Park
(Haarlem) Bedrijvenpark A50-A59
Waarderpolder
(Zoeterwoude)
Vorstengrafdonk (Oss)
(Haarlem)
-
-
BSP op nr 1 in categorie Bestaande terreinen
Onderzoek en doelgroep Deelnemers /
4.000 werklocaties;
bij wie wordt
Bedrijventerrein zelf aanmelden
gemeten? Hoe wordt
Een professionele vakjury selecteert de 112 beste bedrijventerreinen.
gemeten?
17 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II Wat wordt gemeten? (Indicatoren)
Aspecten van de indicator
Economie
1. 2. 3. 4. 5. 1. 2. 3. 4. 5. 1. 2.
toegevoegde waarde, economische visie, organisatie bedrijfsleven, economische uitstraling op de omgeving accommodatievermogen werknemerstevredenheid, bereikbaarheid fiets en openbaar vervoer, voorzieningenniveau werknemers, maatschappelijke dienstbaarheid en groen/hoogwaardige openbare ruimte herkenbaarheid/(economisch) profiel, aansluiting profiel bij plaatselijke context en vraag, 3. onderscheid op gebied van ontwerp en design 4. brandingstrategie en marketing
Sociaal
Onderscheidend vermogen
Beoordeling BOA algemeen
Serieuze opzet met beoordeling door vakjury; niet op basis van onderzoek. Uitslag kan jaarlijks erg variëren omdat het eigen aanmeldingen betreft; daarmee wordt deze ranglijst minder objectief.
inzichtelijk
Juryrapport
continuïteit
Ja
beïnvloedbaar
Deels door verbetering kwaliteit van bedrijventerreinen
PRIJS Toelichting overig In 2008 is de Award toegekend aan de Beste Ondernemersvereniging, te weten TPN West in Nijmegen, met nominaties voor Ondernemersvereniging Westpoort Amsterdam en VPB Emmen Toelichting inhoudelijk contactpersoon Contactpersoon Sander Kanselaar SEB De ranglijst kan bruikbaar zijn voor beleid, maar pas als we met een bedrijventerrein / werklandschap daadwerkelijk veranderingen gerealiseerd hebben. We moeten van ver komen. De beoogde veranderingen zie ik niet voor de komende 5 -7 jaar gerealiseerd zijn. Mijn advies: over ca. 5 jaar weer eens kijken naar deze ranglijst en dan beoordelen of we ons willen aanmelden om een kans te maken op beste bedrijventerrein. 18 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
Monitor Tevredenheid Vestigingsklimaat Beschrijving Onderzoek naar de tevredenheid van ondernemers over bereikbaarheid, beschikbaarheid van personeel, beschikbaarheid van werklocaties, quality of life en de kwaliteit van de gemeentelijke dienstverlening in hun regio. Uitgevoerd door Deloitte Real Estate Advisory, in samenwerking met de Kamer van Koophandel Publicatie Rapport
Monitor Tevredenheid Vestigingsklimaat
Website
Website Deloitte
Krant /
Nieuwsberichten in diverse media
tijdschrift Congres
Nee
Frequentie
Op verzoek van gemeente; tot nu toe alleen in 2012 landelijk georganiseerd
Maand van
Maart
publicatie Positie op ranglijst Top 3
2012
jaartal
jaartal
1 Leiden 2 Almere-Lelystad 3 Enschede Positie Leiden
1
Onderzoek en doelgroep Deelnemers /
Circa 7.000 ondernemers zijn in juli 2011 anoniem gevraagd naar hun
bij wie wordt
mening over het vestigingsklimaat van de eigen regio. De samenstelling
gemeten?
van de ondervraagde ondernemers is divers. Van eenmanszaak tot grootbedrijf, van starter tot ervaren ondernemer, nationaal tot internationaal gericht en van groenteboer tot high tech ondernemer.
Hoe wordt
Een enquête; vragenlijst onbekend
gemeten?
19 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
Wat wordt gemeten? (Indicatoren)
Toelichting (citaten uit rapportage)
Tevredenheid over bereikbaarheid
Fysieke bereikbaarheid is in veel stedelijke regio’s een knelpunt. Een goede bereikbaarheid is een belangrijke randvoorwaarde voor succesvol ondernemen. De ondernemer moet bereikbaar zijn voor klanten en werknemers. De auto, trein, fiets en in sommige gevallen het vliegtuig spelen daarin een rol.
Beschikbaarheid van personeel
De continuïteit en het succes van ondernemingen wordt voor een groot deel bepaald door de beschikbaarheid van gekwalificeerd personeel.
Beschikbaarheid van werklocaties
Voor het stimuleren van de economie streeft iedere regio naar een gevarieerd aanbod van hoogwaardige werklocaties. De Nederlandse markt voor bedrijfsruimte kampt echter al enige jaren met veroudering en leegstand. Ditzelfde geldt voor de kantorenmarkt. Deze problematiek staat bij beleidsmakers hoog op de agenda.
Quality of life
De quality of life betreft de ‘kwaliteit van de woonen werkomgeving’ in een regio. De verschillen in waardering van quality of life relatief klein zijn in Nederland.
De kwaliteit van de gemeentelijke
Onderdeel is het verlagen van de regeldruk. De
dienstverlening
gemeente staat daarin het dichtst bij de ondernemer. Deskundige en behulpzame ambtenaren met een hoge handelingssnelheid zijn prettige gesprekspartners voor ondernemers, en daarmee een visitekaartje van de gemeente.
Beoordeling BOA algemeen
In 2012 door Deloitte landelijk georgansieerd en Leiden in 2012 op nr 1. Onderzoek gebeurt andere jaren echter alleen op aanvraag van een gemeente. Het onderzoek heeft wel een serieuze opzet, maar is niet goed bruikbaar als voor 20 / 75
VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II benchmarking door de jaren heen. inzichtelijk
Zonder onderzoeksrapport niet echt; onduidelijk hoe de scores zijn.
continuïteit
In 2012 landelijk georganiseerd; voor volgende jaren alleen op verzoek van gemeente zelf.
beïnvloedbaar
Deels, de gemeente kan sturen op bereikbaarheid, beschikbaarheid werklocaties en kwaliteit gemeentelijke dienstverlening. Uit het rapport: “Een aantrekkelijk vestigingsklimaat bindt ondernemers aan de regio. Vrijwel iedere gemeente ontwikkelt daarom economisch beleid gericht op het ondernemers- en vestigingsklimaat. Dit uit zich in de aanleg van bedrijventerreinen, verbetering van de arbeidsmarkt en het stimuleren van innovatie. Met citymarketing brengt zij dit onder de aandacht bij ondernemers en worden ondernemers geënthousiasmeerd voor vestiging in de regio.” Ze ook de toelichting bij de hierboven genoemde indicatoren.
RANGLIJST Toelichting overig Informatie via Sjors Berns+31 (0)88 288 32
[email protected]
Toelichting inhoudelijk contactpersoon Contactpersoon Jan van Doggenaar, REASKC Jasmijn Bongers, SEB De indicator beschikbaar personeel telt strek mee in de totale beoordeling. Leiden ligt midden in de dichtbevolkte randstad. Dus er zal in de basis altijd goed op gescoord worden door Leiden. In die zin is het publicitair een handig item, maar bij herhaling van de meting is er een risico, dat men beter kennis gaat nemen van de determinerende factoren van deze benchmark en dat daarmee de publicitaire waarde daalt. De meting is niet periodiek, weinig te beïnvloeden en kent geen opdrachtgevers uit de ondernemershoek. De benchmark zal niet direct de investeringen in Leiden beïnvloeden. Deze ranglijst is publicitair te gebruiken, maar beleidsmatig is het moeilijk/niet mogelijk op de indicatoren te sturen. Zie ook aanvulling bij ranglijst MKB-vriendelijkste gemeente over deelname Benchmark Ondernemersklimaat. 21 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
Ranking kantoorlocaties Beschrijving De Ranking Kantoorlocaties 2014 biedt gedetailleerd inzicht in het functioneren van de kantorenmarkt via een kantorenKAART Uitgevoerd door Jones Lang Lasalle Publicatie Rapport
Digitale poster met kantorenKAART en toelichting
Website
http://www.joneslanglasalle.nl/Netherlands/nlnl/Pages/rankingkantoorlocaties.aspx
Krant/tijdschrift
Nieuwsberichten
Congres
Nee
Frequentie
Jaarlijks
Maand van
Mei
publicatie
Positie op ranglijst Top 3
2014
2013
1 Amsterdam – Zuidas 2 Den Haag - Beatrixkwartier
Amsterdam – Zuidas Den Haag - Beatrixkwartier
3 Den Haag - Centrum
Amsterdam - Zuidoost Centrum
Positie Leiden
20 (Plesmanboulevard/Bio-Science Park)
22 Plesmanboulevard/BSPark
22 Centrum -Schipholweg
34 Centrum-Schipholweg
Positie op ranglijst 2 Deelnemers / 238 kantoorlocaties groter dan 10.000 m vvo in de 50 belangrijkste bij wie wordt
Nederlandse kantoorgemeenten. In totaal gaat het om 11.000 gebouwen.
gemeten? Hoe wordt
Alle deellocaties zijn gescoord op 57 indicatoren. Op elk van deze
gemeten?
indicatoren zijn de locaties onderling gerangschikt van 1 tot 238. Zie voor uitgebreide toelichting de beschrijving op de website van Jones Lang LaSalle.)
Wat wordt gemeten? (Indicatoren)
Toelichting
Ontwikkelingsstrategie kantoorlocaties 22 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II Aanbod/opname ratio Hoogste score per gebiedstype Stijgers en dalers Ranking versus huurprijs Ligging, kwaliteit en Markt&Beleid Europese context Beoordeling BOA algemeen
Gebaseerd op onderzoek
inzichtelijk
Nee
continuïteit
Onbekend
beïnvloedbaar
Weinig
RANGLIJST Toelichting overig N.a.v. beoordeling BOA: ranking kantoorlocaties interessante als deze uitkomt, maar minder bruikbaar als benchmark Toelichting inhoudelijk contactpersoon Contactpersoon SEB Jasmijn Bongers Leiden
REA Jan van Doggenaar
Er bestaat al jarenlang aandacht voor kantorenbouw in Leiden en de regio. Al een jaar of 12 is er sprake van het terugdringen van het planaanbod in de (Leidse ) regio (Holland Rijnland). Sinds een paar jaar is er ook sprake van monitoring van nieuwbouw, verbouw, transformatie en sloop van kantoren. Dat is de aanbodkant. Om te beoordelen in hoeverre Leiden (en de regio) een attractief vestigingsklimaat vormt voor het kantoorhoudende bedrijfsleven, is er de onderhavige benchmark van groot belang. Leiden staat met 2 locaties in deze landelijke lijst en dat alleen al is voldoende om daar op te sturen. Eens met oordeel BOA dat er moeilijk aangrijpingspunten uit de lijst als zodanig te halen zijn, maar in overleg met JLL zijn die aandachtpunten zeker boven water te halen en (mogelijk) wat aan te doen. De lijst zal zeker van invloed zijn op het investerende bedrijfsleven.
23 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
TOERISME Beste binnenstad Beschrijving De Beste Binnenstad is een kwaliteitslabel door een jury toegekend. Veel diverse facetten van de binnenstad worden beoordeeld. De ‘Beste Binnenstad’ kijkt niet alleen naar winkels of parkeermogelijkheden. Zowel vanuit de optiek van de consument als het bedrijfsleven, bewoners en bezoekers. Uitgangspunt is de ontwikkeling die een binnenstad binnen een periode van twee tot drie jaar heeft doorgemaakt. Uitgevoerd door
Het Platform Binnenstadsmanagement is sinds de start in 2003 van de verkiezing betrokken bij de uitvoering in samenwerking met de partners Nederlandse Raad van Winkelcentra, Vastned, Redevco, Shopping Centre News, Locatus, BRO en Stenden Hogeschool.
Publicatie Rapport
Juryrapport
Website
www.debestebinnenstad.nl
Krant/tijdschrift
Diverse dag-en vakbladen
Congres
Ja
Frequentie
Verkiezing Beste Binnenstad wordt sinds 2003 tweejaarlijks georganiseerd.
Maand van
November
publicatie Positie op ranglijst Winnaar
2013-
2011-
2015
2013
Grote Den Haag
20092011
20072009
20052007
20032005
Eindhoven
Breda
Arnhem
Groningen
Den Bosch
Hoogeveen
Roermond
Bergen op Zoom
Zutphen
-
Venray
Leerdam
-
-
-
binnensteden Middelgrote Venlo binnensteden Dorpskernen Positie Leiden
Nog niet genomineerd, wel aangemeld voor 2017
Onderzoek en doelgroep Deelnemers /
Steden kunnen zich zelf voor jurering aanmelden.
bij wie wordt 24 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II gemeten? Hoe wordt
Op basis van ontwikkelingen in een aantal indicatoren (zie onder)
gemeten?
worden tien genomineerden geselecteerd. De genomineerde steden wordt gevraagd d.m.v. een vragenlijst te motiveren waarom zij de titel Beste Binnenstad 2013-2015 verdienen. Een onafhankelijke nominatiecommissie (jury) kiest per categorie (grote stad en middelgrote stad) twee finalisten op basis van deze motivatie. Zie ook de route van de jury.
Wat wordt gemeten? (Indicatoren)
Toelichting
Toekomstbestendigheid Verblijfsklimaat Voorzieningenaanbod Circuitvorming (??) Leegstandbestrijding Organiserend vermogen Beoordeling BOA algemeen
Accent in de beoordeling ligt op de ontwikkeling die een stad in twee jaar heeft doorgemaakt. Serieuze aanpak. Het doel van de jury is innovatie en dynamiek te waarderen.
inzichtelijk
Juryrapport, grotendeel beschrijving van oordeel, maar niet op basis van echt inzichtelijk onderzoek/cijfers.
continuïteit
Ja, iedere twee jaar, maar… (van de website) “Het Platform Binnenstadsmanagement is vanaf de start van de Verkiezing in 2003 betrokken bij de uitvoering. De vijf voorgaande edities zijn steeds georganiseerd in samenwerking met onder andere Detailhandel Nederland en het Hoofdbedrijfschap Detailhandel. Na het besluit van Detailhandel Nederland om geen nieuwe editie te organiseren, is het Platform Binnenstadsmanagement een onderzoek gestart naar de haalbaarheid van een mogelijke doorstart. Meerdere partijen onderschrijven het belang van de prijs en hebben zich bereid getoond te investeren in een nieuwe editie. In samenspraak met deskundigen krijgt de Verkiezing Beste Binnenstad een gedeeltelijk nieuw jasje. Zo zal er naast een open inschrijving tevens een onafhankelijke voorselectie van binnensteden worden gemaakt. Binnensteden worden gecategoriseerd op 25 / 75
VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II basis van het aantal winkels. Uitgangspunt blijft echter dat de prijs wordt toegekend aan de binnenstad die de afgelopen 2 jaar een positieve ontwikkeling heeft doorgemaakt en waar is geïnvesteerd in dynamiek en vernieuwing.” beïnvloedbaar
Deels op de indicatoren en door aanmelding
PRIJS
Toelichting overig De opzet van de prijstoekenning (eigen aanmelding) heeft bijna logischerwijs tot gevolg dat er iedere periode een andere winnaar ‘uit de bus komt. Dit maakt vergelijkbaarheid door ‘de jaren heen (benchmarking) lastiger. Categorie-indeling steden op basis van aantal winkels in hoofdwinkelgebied (> 325 winkels groot, 200-325 winkels middelgroot Toelichting inhoudelijk contactpersoon Contactpersoon Jeannot Waisvisz Niet aangeleverd
26 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
Top 100 Terrassen Beschrijving Onderzoek en jurering naar de beste horecaterrassen in Nederland (niet alleen in steden) op basis van omzetcijfers, de sfeer en de kwaliteit van het bezoek door mystery guests. Uitgevoerd door Het onderzoek wordt uitgevoerd door AQ Services in samenwerking met een deskundige jury die onder leiding staat van Misset Horeca. Publicatie Rapport
Juryrapport
Website
Via website Misset Horeca
Krant/tijdschrift
Dag-en vakbladen
Congres
Uitreiking winnaar op locatie
Frequentie
Jaarlijks
Maand van
Juli
publicatie Positie op ranglijst Top 3
2013
1 De Boterlap, Harderwijk 2 De Ölliemölle,
2012
2011
Eemlust,
Paal 10,
Baarn
Texel
PM
PM
PM
PM
Olivier, nr. 15
PM
Borculo 3 Slavante, Maastricht Positie Leiden
Scarlatti, nr. 36
Onderzoek en doelgroep Deelnemers /
Eigen aanmelding van ondernemer.
bij wie wordt
Horecaondernemers met een terras moeten voldoen aan de volgende
gemeten?
inschrijvingsvoorwaarden. 1. Beschikken over minimaal dertig terraszitplaatsen 2. Het terras moet een lage drempel hebben en ruime openingstijden (een gast moet er terecht kunnen voor alleen een consumptie of een klein hapje). 3. Het terras moet van een geregistreerd horecabedrijf zijn dat op 27 / 75
VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II commerciële wijze wordt geëxploiteerd. Hoe wordt
Na aanmelding wordt de top 100 geformuleerd en krijgt de top 25 een
gemeten?
tweede mystery visit. Tot slot bezoekt de vakjury de beste 10 terrassen om de nummer 1 tot en met 10 te bepalen. De Misset Terras Top 100 komt tot stand op basis het bezoek door mystery guests. Zie ook opzet onderzoek.
Wat wordt gemeten? (Indicatoren)
Toelichting
Omzetcijfers Sfeer bezoek Kwaliteit bezoek Beoordeling BOA algemeen
Vanuit PR overwegingen een ‘leuke’ ranglijst die ook serieus door Misset met onderzoek wordt uitgevoerd.
inzichtelijk
Niet echt
continuïteit
Ieder jaar diverse en grote aantallen aanmeldingen die jaarlijks kunnen verschillen.
beïnvloedbaar
Niet door gemeente
PRIJS + PR Toelichting overig Goede PR voor de stad
Toelichting inhoudelijk contactpersoon Contactpersoon Programma Binnenstad
Niet aangeleverd
28 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
Meest gastvrije stad Beschrijving Gastvrijheid is een containerbegrip. In het onderzoek wordt onderzocht welke aspecten binnen een stad daadwerkelijk belangrijk zijn voor de gastvrijheidsbeleving van een stadsbezoeker. Aan de hand van de onderzoeksresultaten wordt een ranglijst opgesteld. Uitgevoerd door
Van Spronsen & Partners horeca – advies, i.s.m. VVV Nederland
Publicatie Rapport
Ja
Titel: ‘Meest gastvrije stad’ Website
www.meestgastvrijestad.nl
Krant / tijdschrift In diverse landelijke- en vakbladen Congres
??
Frequentie
Jaarlijks, sinds 2009
Maand van
oktober
publicatie Positie op ranglijst Top 3
Positie Leiden
2013
2012
2011
1 ’s- Hertogenbosch
’s- Hertogenbosch
’s- Hertogenbosch
2 Groningen
Breda
Breda
3 Maastricht
Maastricht
Maastricht
17
12
5
Onderzoek en doelgroep Deelnemers /
Deelname is voorbehouden aan de 21 grootste steden van Nederland.
bij wie wordt
In 2013: 's Hertogenbosch, Haarlem, Breda, Maastricht, Nijmegen,
gemeten?
Utrecht, Enschede, Groningen, Amsterdam, Eindhoven, Arnhem, Leiden, Den Haag, Amersfoort, Tilburg, Zwolle, Rotterdam, Apeldoorn, Dordrecht, Almere en Zoetermeer. - De bezoeker moet in Nederland wonen. Buitenlandse toeristen zijn niet meegenomen. - De bezoeker mag geen inwoner van de stad zijn. Bezoekers uit bijvoorbeeld aangrenzende plaatsen die de stad bezoeken wel. 29 / 75
VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II Hoe wordt
Op basis van 8.000 enquêtes onder Nederlandse bezoekers, zijn de
gemeten?
steden op 27 aspecten in de categorieën 'Vriendelijkheid & Veiligheid', 'Horeca & Vrije tijd', 'Stad & Architectuur' en 'Bereikbaarheid & Informatie' onderzocht. Per stad zijn 381 enquêtes afgenomen om een objectieve meting te doen. In iedere stad op straat op vier verschillende enquêtelocaties: 1. een horecalocatie, 2. toeristische locatie, 3. winkellocatie en 4. stationslocatie. Zie verder onderzoeksverantwoording
Wat wordt gemeten? (Indicatoren)
Toelichting aspecten zie de rapportage; ook een top 3 per aspect
Vriendelijkheid & Veiligheid
Horeca & Vrije tijd
Stad & Architectuur
Bereikbaarheid & Informatie
1. 2. 3. 4. 5. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Vriendelijkheid op straat Vriendelijkheid in horeca Vriendelijkheid in winkels Gevoel van veiligheid Verlichting Horeca concentratiegebieden Terras aanbod Diversiteit restaurant aanbod Diversiteit café aanbod Winkelgebieden Diversiteit winkel aanbod Openingstijden winkels Cultureel aanbod Straten Pleinen Gebouwen Autovrije binnenstad Groenvoorziening Hygiëne Vindbaarheid in de stad Bereikbaarheid te voet Bereikbaarheid OV Bereikbaarheid OV naar stad Informatievoorziening OV Bereikbaarheid met auto Parkeren Werkzaamheden 30 / 75
VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
Beoordeling BOA algemeen
Spronsen en Partners hebben het containerbegrip gastvrijheid helder en inzichtelijk in een groot aantal aspecten onderzocht.
inzichtelijk
Ja, duidelijke rapportage met onderzoeksverantwoording;
continuïteit
Ja, het onderzoekbureau heeft de ambitie het onderzoek jaarlijks uit te voeren
beïnvloedbaar
Is op te sturen; met name op de afzonderlijke indicatoren, maar fluctuatie in positie van Leiden niet goed verklaarbaar (zie ook de rapportages)
PRIJS + PR Toelichting overig Van Spronsen & Partners: ”Gastvrijheid is een zintuigelijke en daarmee een subjectieve ervaring. We nemen veel zaken waar die bewust en onbewust een positieve of negatieve beïnvloeding op onze ervaring hebben. En al deze waarnemingen kleuren onze ervaringen. Dat geldt natuurlijk ook voor de consument die in zijn vrije tijd een bezoek aan de stad brengt. Om er te winkelen, een hapje te gaan eten, een museum te bezoeken, of voor zomaar een wandeling door het park. Hoe positiever zijn ervaring, hoe groter de kans dat hij nog eens terugkomt. Hoe groter ook de kans dat hij iemand anders een bezoekje aan de stad aanraadt. Een tevreden bezoeker is immers een ambassadeur voor de stad en levert extra inkomsten op. Of die bezoeker aan het eind van de dag met een tevreden gevoel huiswaarts keert hangt dus van veel factoren af. Sommige van die factoren liggen buiten de invloedssfeer van destinatiemarketeers, bestuurders, ambtenaren, horecamedewerkers en bewoners. Maar op een groot aantal factoren die de uiteindelijke gastvrijheidsbeleving mede bepalen kunnen we gelukkig wel invloed uitoefenen. Met de inzichten die dit onderzoek heeft opgeleverd kunnen professionals die werkzaam zijn binnen de gastvrijheidseconomie vanuit verschillende invalshoeken werken aan een structurele optimalisatie van de aspecten die een cruciale rol spelen bij die gastvrijheidsbeleving. En dat is een investering die zich uiteindelijk ruimschoots zal terugverdienen.” Rapportage Meest gastvrije stad 2013 Rapportage Meest gastvrije stad 2012 Rapportage Meest gastvrije stad 2011 Toelichting inhoudelijk contactpersoon Contactpersoon Jeannot Waisvisz Kees de Mooy (nog) niet aangeleverd
31 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
Toeristisch bezoek aan steden (Continu Vakantie Onderzoek) Beschrijving De omvang en structuur van het (dag)toeristisch bezoek aan grote en middelgrote Nederlandse steden wordt in kaart gebracht. Uitgevoerd door NBTC-NIPO Research (gezamenlijk initiatief van TNS NIPO en NBTC Holland Marketing) Publicatie Rapport
Toeristisch bezoek aan steden + tabellenboek
Website
Via website NBTC-NIPO
Krant/tijdschrift
Dag- en vakbladen
Congres
nee
Frequentie
Jaarlijks, sinds 2002
Maand van
Tussenrapportage via tabellen in oktober in hetzelfde jaar
publicatie
Eindrapport (PowerPoint) maart t+1 Rapportage voor Leiden in BOA onderzoeksbank.
Positie op ranglijst Top 3-bezoeken
Positie Leiden
2013
2012
2011
1 Amsterdam
Amsterdam
Amsterdam
2 Rotterdam
Rotterdam
Rotterdam
3 Den Haag
Utrecht
Utrecht
17
19
17
Onderzoek en doelgroep Deelnemers / Deelnemende steden (circa 30) bij wie wordt gemeten? Hoe wordt
Panelonderzoek (representatieve steekproef van 6 à 7.000 personen) als
gemeten?
onderdeel van het Continu Vakantie Onderzoek (CVO). De totale Nederlanders wordt gevraagd aan welke steden in Nederland ze een toeristisch of recreatief bezoek hebben gebracht; te weten alle bezoeken die voor plezier of ontspanning worden gemaakt (zakelijk bezoek en bezoek aan familie of vrienden vallen buiten de tellingen). Respondenten van het onderzoek geven elke meting c.q. kwartaal aan 32 / 75
VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II welke steden in de daaraan vooraf gaande drie maanden uit toeristisch oogpunt bezocht zijn. Als een stad om toeristische redenen bezocht is, wordt aanvullend gevraagd naar het aantal keren dat betreffende stad bezocht is, het gebruikte vervoermiddel, de ondernomen activiteiten, belangrijkste activiteit, bestedingen. Wat wordt gemeten? (Indicatoren)
Toelichting
Omvang van het bezoek Bezoekfrequentie Ondernomen activiteiten Gebruikt vervoermiddel Bestedingen Jaarthema
Ieder jaar wordt een apart thema aan het onderzoek toegevoegd. Thema 2014: online shoppen versus funshoppen in de binnenstad.
Extra
Deelnemende gemeenten kunnen aanvullende extra vragen opnemen. Bijvoorbeeld: bezochte tentoonstellingen/evenementen in het kader van een themajaar, waardering voor culturele en/of winkelaanbod in de stad, bezoekduur, inspiratie tot bezoek, informatiebehoefte (inclusief gebruik mobiele apparatuur), bereikbaarheid. Hierover wordt apart aan de gemeente gerapporteerd.
Beoordeling BOA algemeen
Betrouwbaar onderzoek om ontwikkelingen te volgen. Levert geen absolute bezoekcijfers. De uitkomsten van het CVO zijn berekend op basis van steekproefonderzoek; rekening houden met marges rond de uitkomsten.
inzichtelijk
Goede en uitgebreide rapportage voor deelnemende steden
continuïteit
Door de jaren heen goede mogelijkheid van benchmarking met andere gemeenten.
beïnvloedbaar
Indirect op de indicatoren
RANGLIJST
33 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II Toelichting overig -
Toelichting inhoudelijk contactpersoon Contactpersoon Kees de Mooy
Nog niet aangeleverd
34 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
WONEN Beste Woongemeente Beschrijving Jaarlijks onderzoekt het weekblad Elsevier alle gemeenten op een groot aantal punten die bijdragen aan een aantrekkelijke woongemeente . Dit leidt tot een rangorde. Uitgevoerd door Bureau Louter, in opdracht van Elsevier Publicatie Rapport
http://www.elsevier.nl/Nederland/nieuws/2013/6/ElsevierWebsite onderzoek-de-beste-gemeenten-van-2013-bekend-1295559W/ Krant / tijdschrift ‘De beste gemeenten’, Weekblad Elsevier Congres Frequentie Jaarlijks Maand van publicatie Juni Positie op ranglijst Top 3 2013 1 Roozendaal (Gld) 2 Naarden (NH) 3 Haren (Gr) Positie Leiden 151
2012 Haren (Gr)
2011 Haren (Gr)
Bloemendaal (NH) Rozendaal (Gld) 98
Bloemendaal (NH) Naarden (NH) ?
Onderzoek en doelgroep Deelnemers / Alle gemeenten (in 2013 waren dat er 408) en in alle buurten met bij wie wordt minimaal 500 inwoners gemeten? Wat wordt gemeten? (Indicatoren) Toelichting Basisvoorzieningen (o.a. aanwezigheid crèche, winkels voor Ja, maar niet op korte dagelijkse boodschappen, huisarts en sportfaciliteiten). termijn e Leiden op 17 plaats Plusvoorzieningen (o.a. culturele voorzieningen, horeca, Beperkt e ziekenhuis, hoger onderwijs). Leiden op 5 plaats Arbeidsmarkt (werkgelegenheid). Leiden niet in Top 20 Beperkt Groene en blauwe kwaliteit (aanwezigheid van bos, hei, strand en Nee water). Leiden niet in Top 20 Rust en ruimte (lage bevolkingsdichtheid, geen files, ruim wonen, geen parkeerproblemen). Leiden niet in Top 20 Harmonieus leefklimaat (weinig overlast en misdaad, veilig verkeer Beperkt en saamhorige bevolking). Leiden niet in Top 20 Bereikbaarheid (met auto en openbaar vervoer). Leiden op 12e Ja, maar niet op korte plaats termijn 35 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
Beoordeling BOA algemeen inzichtelijk continuïteit
beïnvloedbaar
Het model is door een gerenommeerd bureau ontwikkeld en zit goed in elkaar. Elke ‘woonvoorkeur’ bestaat weer uit een groot aantal onderdelen. Als je inzoomt op de onderdelen (woonvoorkeuren) geeft het goed inzicht waar de gemeenten hoog en laag op scoort. Het model wordt regelmatig aangepast. Zo is men in 2012 ook op buurtniveau gaan meten en in 2013 voor het eerst overgegaan op woonvoorkeuren: d.w.z. dat is gekeken naar wat de bewoners zelf waarderen, en minder naar de aanwezigheid of nabijheid van voorzieningen an sich. Dit heeft geleid tot zeven ‘woonvoorkeuren’. Per woonvoorkeur is ook een ranglijst gemaakt (evenals voor het totaal). Ja
RANGLIJST Toelichting overig Omdat het een ranglijst is die heel veel aspecten van het gemeentelijke woonklimaat meeneemt, door een gerenommeerd bureau wordt uitgevoerd en goed is vormgegeven waardoor het toegankelijk is, is dit wel een ranglijst om serieus naar te kijken. Advies: komend jaar het rapport (49 euro) aanschaffen en BOA een Feitenblad van laten maken, zoals ook met de Atlas voor Gemeenten gebeurt. Toelichting inhoudelijk contactpersoon Contactpersoon Marian Weevers (SEB) De bruikbaarheid van de lijst Is een beetje afhankelijk van de indicatoren: op rust en ruimte zal Leiden nooit hoog scoren en dat moeten we ook niet willen: een lage bevolkingsdichtheid is voor ons onhaalbaar. Verder is het ook afhankelijk van wat je als gemeente op dat moment belangrijk vindt. Wil je een gezonde stad en ook een historisch interessante stad zijn dan is auto toegankelijkheid en parkeren minder belangrijk bv. Algemene conclusie: bruikbaar mits er verstandig mee om gegaan wordt; dat wil zeggen goed gekeken wordt wat er meegewogen wordt en of we dat belangrijk vinden/ we ons hierop willen profileren. Dus niet zonder toelichting. De uitsplitsing naar buurtniveau is een waardevolle toevoeging. Voor woonaantrekkelijkheid zijn o.a. de volgende partners van belang: Rijnlands Architectuur Platform, Culturele en erfgoedinstellingen, woningcorporaties, zorgaanbieders, kennisinstellingen, duurzaam Leiden, etc Kansen voor communicatie zie ik vooral in speciale projecten zoals van Leiden een “blue zone” maken en aan de hand daarvan een gooi doen naar Icapital Europa. Blue zones zijn plekken in de wereld waar mensen significant ouder en vooral gezonder oud worden. Door te stimuleren dat mensen lopen of fietsen in plaats van autorijden, dat ze gezonder eten, door te zorgen voor meer groen en natuur en voor voldoende gelegenheid tot ontmoeting. De Leyden Academy on vitality and ageing wil graag verkennen of we dit in Leiden ook kunnen doen. Verder doen we veel aan promoten van Leiden aantrekkelijke woonstad via subsidie aan het RAP, in het kader van het aantrekken van investeerders in huurwoningen en ikv de Provada. 36 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
Woonaantrekkelijkheid (Atlas voor gemeenten) Beschrijving De 50 grootste (stedelijke) gemeenten worden jaarlijks beoordeeld en gerangschikt op een groot aantal punten (ca. 40). De resultaten hiervan worden gepubliceerd in een rapport. Een onderdeel hiervan is de woonaantrekkelijkheids index. Uitgevoerd door Atlas voor gemeenten (Gerard Marlet en Clemens van Woerkens) Publicatiekanaal Rapport Website Krant / tijdschrift Congres Frequentie Maand van publicatie Positie op ranglijst
Positie Leiden
Atlas voor gemeenten (te bestellen voor € 59,-) http://www.atlasvoorgemeenten.nl/de-atlas/de-atlas De nieuwe Atlas voor gemeenten wordt altijd gepresenteerd op een congres rondom het thema van de Atlas van dat jaar, in mei/juni. Jaarlijks Mei/Juni
Top 3 2014 1 Amsterdam 2 Utrecht 3 Amstelveen 9e plaats
Wat wordt gemeten? (tussen haakjes de positie van Leiden: 1= de beste) Deelnemers / bij wie wordt gemeten? Wat wordt gemeten? Aanwezigheid universiteit (3e) % vooroorlogse woningen (5e) Cultureel aanbod (11e) Culinair aanbod, kwalitatief (16e) Bereikbaarheid van banen (per auto en O.V.) (18e) Veiligheid (35e) % koopwoningen (40e) Nabijheid natuurgebieden (44e)
2013 Amsterdam Utrecht Amstelveen 11e plaats
2012 Amsterdam Utrecht ‘s Hertogenbosch 9e plaats
Toelichting De 50 grootste (stedelijke) gemeenten Toelichting Als % van de totale woningvoorraad Aantal podiumkunsten per 1000 inw. Oordeel van restaurantgids Lekker en de Michelingids (verwoord in een aantal culinaire kwaliteitspunten per 50.000 inw.) Hoe goed kan men vanuit de gemeente een gevarieerd aanbod banen bereiken? (gebaseerd op reistijden)
Kortste reistijd tot diverse soorten 37 / 75
VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II natuurgebieden Beoordeling BOA algemeen inzichtelijk continuïteit beïnvloedbaar
Er is wel goed nagedacht over zinvolle indicatoren, maar wetenschappelijk is het niet. Tot op zekere hoogte. Deze index is al sinds 2002 beschikbaar. De gemeente heeft wel invloed op een aantal indicatoren, zij het vaak indirect.
RANGLIJST Toelichting overig Wat betreft de overige indicatoren is er minder continuïteit. Zeker de indicatoren die bij het jaarlijkse thema horen komen vaak niet terug.
Toelichting inhoudelijk contactpersoon Contactpersoon Marian Weevers Zie ook het commentaar hierboven. Bruikbaar als je nuances aanbrengt in waar we goed en slecht op scoren en waarom en/of dat nu zo erg is (want wat voor stad wil en kun je zijn?) Partners dezelfde als hierboven
38 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
ONDERWIJS / KENNISSTAD Campussen (Buck) Beschrijving Buck Consultant International heeft in 2009 en 2012 in opdracht van het ministerie van Economische Zaken de campussen in Nederland onderzocht. Er is geen ranglijst gemaakt, maar wel is beoordeeld of de campus het predicaat ‘volwassen’ verdiende. Uitgevoerd door Buck Consultant International (BCI) Publicatiekanaal Rapport Website
http://www.bciglobal.com/data/file/Actueel%20beeld%20campussen%2 0in%20Nederland(1).pdf Krant / tijdschrift Congres Frequentie Tot nu toe in 2009 en 2012 Maand van publicatie n.v.t. Positie ranglijst en deelnemers Volwassen campussen in 2012 2009 willekeurige volgorde Kennispark Twente - Enschede WUR Campus - Wageningen Amsterdam Science Park TU Delft / Technopolis Delft High Tech campus Eindhoven Chemelot R&D Campus Sittard / Geleen Bio Science Park Leiden Positie Leiden 1 van de 7 volwassen campussen Deelnemers / In 2012 zijn 74 (potentiële) campussen of campusachtige initiatieven bij wie wordt gemeten? beoordeeld, in 2009 waren dat er 54. In totaal 33 van de 74 campussen zijn in 2012 als echte campus beoordeeld. De meeste zitten in de opstart- of groeifase. Zeven campussen zijn ‘volwassen’, waaronder Leiden. De volgorde hierboven is willekeurig. Wat wordt gemeten?
Toelichting
De campussen zijn beoordeeld op hun ontwikkelingsfase (van idee tot volwassen) en op de vier kernelementen van een campus Fysieke locatie met hoogwaardige vestigingsmogelijkheden & faciliteiten Focus op R & D en/of kennisintensieve activiteiten Aanwezigheid van manifeste kennisdragers 39 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II Actieve open innovatie Ontwikkelingsfase Beoordeling BOA algemeen inzichtelijk continuïteit beïnvloedbaar
Het betreft meer een inventariserend onderzoek dan een echte ranglijst. De operationalisering van de vier kernelementen waaraan een campus moet voldoen is niet helemaal duidelijk en vaak kwalitatief. De resultaten zijn wel inzichtelijk gepresenteerd. Onbekend, afhankelijk van de opdracht van het ministerie van E,L en I Indirect is dit wel beïnvloedbaar (Leiden Kennisstad).
Beoordeling
Toelichting: tekst van de website Er zijn in Nederland 33 ‘echte’ campus- initiatieven, waarvan 25 gerealiseerd zijn en 8 nog in de ideefase verkeren. De zeven meest volwassen campussen/science parken zijn High Tech Campus Eindhoven, Bio Science Park Leiden, Kennispark Twente, Wageningen Campus, Chemelot Campus, Technopolis Delft en Amsterdam Science Park. Op deze campussen hebben zich inmiddels honderden bedrijven gevestigd die werk geven aan bijna 30.000 kenniswerkers. Dat blijkt uit een analyse van Buck Consultants International in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken. In totaal telde Buck Consultants International 74 campussen en campusinitiatieven, maar volgens het adviesbureau voldoen maar 33 aan de 4 kernelementen: een fysieke locatie met hoogwaardige vestigingsmogelijkheden en onderzoeksfaciliteiten; focus op R&D en/of kennisintensieve activiteiten; aanwezigheid van een manifeste kennisdrager; actieve open innovatie. Door de economische crisis en het gebrek aan perspectief zijn ook 11 campusinitiatieven niet van de grond gekomen. “Innovatiecampussen en science parks faciliteren open innovatie en vormen een natuurlijke omgeving voor wetenschappelijk en toegepast onderzoek. In de praktijk blijven zij ook een belangrijk visitekaartje van een in een regio sterk aanwezig technologisch cluster”, aldus René Buck, directeur Buck Consultants International. Op nationaal niveau is de aandacht voor campussen teruggelopen. Nynke Draisma, senior-adviseur Buck Consultants International: “Door het afschaffen van subsidieregelingen door het vorige kabinet speelt de rijksoverheid als partner voor campussen nu een beperkte rol. Het zijn nu vooral provincies en gemeenten, die campussen ondersteunen in hun ambities en daarmee gericht innovatie en werkgelegenheid in een campusregio stimuleren." Toelichting inhoudelijk contactpersoon Contactpersoon Han Nijssen Het faciliteren van een volwassen campus is van groot belang gebleken. De Triple Helix van de 3 O’s (Onderzoek / Onderwijs, Ondernemerschap en Overheid) vergt van alle drie een actieve betrokkenheid. Dit is nogmaals onderkend en door gemeente, Universiteit en LUMC onderschreven, in het rapport “Waardeschepping met Kennis”. 40 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
World Reputation Ranking (The Times Higher Education)
Beschrijving De World Reputation Ranking van het weekblad Times (Higher Education) wordt uitgevoerd in samenwerking met persbureau Thomson Reuters. Het is een spin-off van de World University Ranking en is een subjectieve beoordeling door publicerende academici. Ruim 16.000 van hen uit ruim 140 landen hebben een vragenlijst ingevuld. Zo komt men tot een lijst van de 100 meest invloedrijke universiteiten. Uitgevoerd door The Times / TH. Reuters Publicatiekanaal Rapport Website http://www.timeshighereducation.co.uk/world-universityrankings/2011/reputation-ranking Krant / tijdschrift Congres Frequentie Jaarlijks Maand van Maart / April publicatie Positie op ranglijst en deelnemers Top 3 2014 1 Harvard University 2 Massachusetts Institute ofTechnology 3 Stanford University Positie Leiden Deelnemers / bij wie wordt gemeten?
2013 Harvard University Massachusetts Institute ofTechnology
2012 Harvard University Massachusetts Institute ofTechnology
University of Cambridge 61-70e plaats (alleen Delft staat hoger)
University of Cambridge e 81-90 plaats (Delft 81-90e plaats (Delft, en UvA staan hoger, UvA en Utrecht Utrecht gelijk) stonden hoger) Een enquête onder wetenschappers in ruim 140 landen levert een respons van ruim 16.000 op.
41 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
Wat wordt gemeten? (Indicatoren) Er worden vragen gesteld over de kwaliteit van onderwijs en onderzoek op universiteiten die de respondent goed kent. To help elicit more meaningful responses, respondents are asked "action-based" questions, such as: "Which university would you send your most talented graduates to for the best postgraduate supervision?"
Beoordeling BOA algemeen inzichtelijk continuïteit beïnvloedbaar
Toelichting
Het is een onderzoek met vragenlijsten en ziet er betrouwbaar uit. De respons is hoog en het is in een wetenschappelijke omgeving ontwikkeld. Op de website is de informatie beschikbaar Ja, sinds 2010 wordt dit op dezelfde manier gemeten. Niet door de gemeente beïnvloedbaar
RANGLIJST Toelichting overig
Toelichting inhoudelijk contactpersoon Contactpersoon Han Nijssen Op de rankings van kennis- en onderwijsinstellingen heeft de gemeente geen directe invloed. Maar de rankings zijn wel van groot belang om Leiden goed te kunnen positioneren als (internationale) kennisstad (= Ontwikkelingsvisie Leiden, Stad van Ontdekkingen) Mede daarom is het programma Kennisstad actief om, samen met partners, ervoor zorg te dragen dat de condities die de ranking indirect beïnvloeden zo optimaal mogelijk te laten zijn. Het gaat daarbij onder andere om vestigingsvoorwaarden van (internationale) kenniswerkers, -bedrijven en studenten (huisvesting, internationale scholen, welcoming programs, aanwezigheid andere toponderzoeksinstituten en –bedrijven). Met name het hebben van een goede ranking bepaalt hoe aantrekkelijk een universiteit / stad is voor de internationale student en kenniswerker en daarmee voor de toekomstige welvaart voor stad en regio. De samenwerking met partners in de stad vergt een eenduidige boodschap, die aansluit op elkaars ambitie om daadwerkelijk een groeiende, internationale uitstraling te verkrijgen en te behouden. Leiden, Stad van Ontdekkingen / Key to Discovery is daarvoor een goed begin, maar dient nog verder “geladen” te worden. Programmalijn 5, “internationale branding en marketing” is hiertoe het vehikel.
42 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
The Times Higher Education World University Ranking Beschrijving De World University Ranking van het weekblad Times (Higher Education) wordt uitgevoerd in samenwerking met persbureau Thomson Reuters. De samenstellers kijken naar 13 indicatoren verdeeld over 5 thema’s. Dat maakt deze beoordeling heel breed en gedragen door studenten en wetenschappers. Uitgevoerd door The Times / TH. Reuters Publicatiekanaal Rapport Website http://www.timeshighereducation.co.uk/world-university-rankings/201314/world-ranking Krant / The Times tijdschrift Congres Frequentie Jaarlijks Maand van December publicatie Positie op ranglijst en deelnemers Top 3 2013/2014 1 Californian Institute of Technology (Caltech) 2 University of Oxford 3 Harvard University Positie Leiden 67e (beste van Ned.) Deelnemers / bij wie wordt gemeten?
2012/2013 Californian Institute of Technology (Caltech)
2011/2012 Californian Institute of Technology (Caltech)
Harvard University Stanford University 79e (Utrecht en Wageningen stonden hoger) Van 200 universiteiten in de wereld zijn gegevens beschikbaar. Van 300 andere universiteiten is geen informatie.
Wat wordt gemeten? (Indicatoren) Onderwijs (5 indicatoren) Onderzoek (3 indicatoren) Citaties (1 indicator) Innovatie (1 indicator) Internationale oriëntatie (3 indicatoren)
University of Oxford Stanford University 64e (beste van Ned.)
Toelichting
43 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II Beoordeling BOA algemeen inzichtelijk continuïteit beïnvloedbaar
Deze ranglijst is wetenschappelijk verantwoord Op de website is de informatie beschikbaar Sinds 2011/2012 op dezelfde wijze gemeten Niet direct door de gemeente beïnvloedbaar
Ranglijst Toelichting overig Deze ranglijst vertoont veel overeenkomst met de QS World Univerity Ranking.
44 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II Toelichting inhoudelijk contactpersoon Contactpersoon Han Nijssen Op de rankings van kennis- en onderwijsinstellingen heeft de gemeente geen directe invloed. Maar de rankings zijn wel van groot belang om Leiden goed te kunnen positioneren als (internationale) kennisstad (= Ontwikkelingsvisie Leiden, Stad van Ontdekkingen) Mede daarom is het programma Kennisstad actief om, samen met partners, ervoor zorg te dragen dat de condities die de ranking indirect beïnvloeden zo optimaal mogelijk te laten zijn. Het gaat daarbij onder andere om vestigingsvoorwaarden van (internationale) kenniswerkers, -bedrijven en studenten (huisvesting, internationale scholen, welcoming programs, aanwezigheid andere toponderzoeksinstituten en –bedrijven). Met name het hebben van een goede ranking bepaalt hoe aantrekkelijk een universiteit / stad is voor de internationale student en kenniswerker en daarmee voor de toekomstige welvaart voor stad en regio. De samenwerking met partners in de stad vergt een eenduidige boodschap, die aansluit op elkaars ambitie om daadwerkelijk een groeiende, internationale uitstraling te verkrijgen en te behouden. Leiden, Stad van Ontdekkingen / Key to Discovery is daarvoor een goed begin, maar dient nog verder “geladen” te worden. Programmalijn 5, “internationale branding en marketing” is hiertoe het vehikel.
45 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
The QS World University Ranking (Quacquarelli Symonds) Beschrijving QS is al sinds 2004 bezig universiteiten te beoordelen en daar ranglijsten van te maken Deze is de meest bekende en algemene. Zelf omschrijven ze hem als volgt: QS World University Rankings®, an annual league table of the top 600 universities in the world, is arguably the best-known and respected rankings of its kind. Compiled by QS in close consultation with an international advisory board of leading academics, the rankings are widely referenced by prospective and current students, university professionals and governments around the world. Uitgevoerd Quacquarelli Symonds, een Brits bedrijf, gespecialiseerd in het stimuleren door van internationaal onderwijs. Publicatie Rapport Website
http://www.topuniversities.com/university-rankings/worlduniversityrankings/2013#sorting=rank+region=+country=+faculty=+stars=false +search=
Krant / tijdschrift Congres Frequentie Jaarlijks Maand van publicatie 3e of 4e kwartaal Positie op ranglijst en deelnemers Top 3 2013 1 MIT (Massachusetts Institute of Technology 2 Harvard University
2012 MIT (Massachusetts Institute of Technology
2011 University of Cambridge
University of Cambridge Harvard University
Harvard University
3 University of MIT (Massachusetts Cambridge Institute of Technology e e Positie Leiden 74 (alleen UvA staat 75 (alleen UvA staat 88e (UvA en Utrecht hoger) hoger) staan hoger) Deelnemers / Het is een meetlat langs ca. 800 universiteiten in de hele wereld. bij wie wordt gemeten? Van 400 wordt de individuele score bekend, de volgende 400 in groepen.
46 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II Wat wordt gemeten? (Indicatoren) Academic Reputation (40%) Employer Reputation (10%) Faculty/student ratio (20%) Citations per faculty (20%) International faculty (5%) International student (5%) Beoordeling BOA algemeen inzichtelijk continuïteit beïnvloedbaar
Toelichting
Deze ranglijst is wetenschappelijk verantwoord Op de website is de informatie beschikbaar Ja, sinds 2004 wordt dit gemeten. De methode is uiteraard wel verbeterd, maar men streeft continuïteit na. Niet door de gemeente beïnvloedbaar
RANGLIJST Toelichting overig Naast de ranking op basis van de indicatoren boven genoemd is er ook nog een extra beoordeling in de vorm van een aantal sterren op basis van research, teaching, employability, facilities, internationalization, innovation, engagement en access. Deze ranglijst heeft veel overeenkomsten met de World University Ranking.
Toelichting inhoudelijk contactpersoon Contactpersoon Han Nijssen Op de rankings van kennis- en onderwijsinstellingen heeft de gemeente geen directe invloed. Maar de rankings zijn wel van groot belang om Leiden goed te kunnen positioneren als (internationale) kennisstad (= Ontwikkelingsvisie Leiden, Stad van Ontdekkingen) Mede daarom is het programma Kennisstad actief om, samen met partners, ervoor zorg te dragen dat de condities die de ranking indirect beïnvloeden zo optimaal mogelijk te laten zijn. Het gaat daarbij onder andere om vestigingsvoorwaarden van (internationale) kenniswerkers, -bedrijven en studenten (huisvesting, internationale scholen, welcoming programs, aanwezigheid andere toponderzoeksinstituten en –bedrijven). Met name het hebben van een goede ranking bepaalt hoe aantrekkelijk een universiteit / stad is voor de internationale student en kenniswerker en daarmee voor de toekomstige welvaart voor stad en regio. De samenwerking met partners in de stad vergt een eenduidige boodschap, die aansluit op elkaars ambitie om daadwerkelijk een groeiende, internationale uitstraling te verkrijgen en te behouden. Leiden, Stad van Ontdekkingen / Key to Discovery is daarvoor een goed begin, maar dient nog verder “geladen” te worden. Programmalijn 5, “internationale branding en marketing” is hiertoe het vehikel.
47 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
Shanghai Index: Academic Ranking of World Universities (ARWU) Beschrijving De Academic Ranking of World Universities (ARWU, "academische wereldranglijst van universiteiten"), ook wel Shanghai ranking ("Shanghai-ranglijst") genoemd, is een jaarlijks gepubliceerde lijst van universiteiten gerangschikt op de kwaliteit van het wetenschappelijk onderzoek aan die instellingen. Naast een algemene ranglijst worden ook ranglijsten per vakgebied gepubliceerd. De ranglijsten worden sinds 2003 jaarlijks samengesteld en gepubliceerd door de Jiaotong-universiteit van Shanghai. Sinds 2009 wordt de ranglijst gepubliceerd door de Shanghai Ranking Consultancy. De ARWU was de eerste internationale ranglijst van universiteiten op basis van meerdere criteria. De ranglijst wordt beschouwd als een van de drie invloedrijkste en meest vooraanstaande ranglijsten van universiteiten, naast de QS World University Rankings en Times Higher Education World University Rankings.[1][2][3] Volgens de Chronicle of Higher Education is de ARWU de bekendste en invloedrijkste wereldwijde ranglijst van universiteiten (bron: Wikipedia) Uitgevoerd door Jiaotong-universiteit van Shanghai. Publicatiekanaal Rapport Website Krant / tijdschrift Congres
Frequentie Maand van publicatie
http://www.shanghairanking.com/index.html# The 5th International Conference on World-class Universities (WCU-5) will be held between November 3 and 6, 2013 at Shanghai, China. The theme is "Global Outreach of World-Class Universities: How It is Affecting Higher Education". Jaarlijks Rond augustus
Positie op ranglijst en deelnemers Top 3 2013 1 Harvard University 2 Stanford University
2012 2011 Harvard University Harvard University Standford Standford University University 3 University of MIT Massachusetts MIT Massachusetts California, Berkeley Institute of Institute of Technology Technology Positie Leiden 74e (alleen Utrecht 73e (alleen Utrecht 65e (alleen Utrecht staat hoger) staat hoger) staat hoger) Deelnemers / De Shanghai-ranglijst vergelijkt 1.200 hoger bij wie wordt gemeten? onderwijsinstellingen wereldwijd
48 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II Wat wordt gemeten? (Indicatoren) Kwaliteit van het onderwijs Kwaliteit van de medewerkers Onderzoeksresultaten
Toelichting Zie het schema hieronder voor een specificatie Idem idem
Indicators and Weights for ARWU Criteria Quality of Education
Quality of Faculty
Research Output
Per Capita Performance
Indicator
Code
Weight
Alumni of an institution winning Nobel Prizes and Fields Medals
Alumni
10%
Staff of an institution winning Nobel Prizes and Fields Medals
Award
20%
Highly cited researchers in 21 broad subject categories
HiCi
20%
Papers published in Nature and Science*
N&S
20%
Papers indexed in Science Citation Index-expanded and Social Science Citation Index
PUB
20%
Per capita academic performance of an institution
PCP
10%
Total
100%
* For institutions specialized in humanities and social sciences such as London School of Economics, N&S is not considered, and the weight of N&S is relocated to other indicators.
Beoordeling BOA algemeen inzichtelijk continuïteit
Deze ranglijst is wetenschappelijk verantwoord Op de website is de informatie beschikbaar Deze ranglijst is de oudste (sinds 2003) om universiteiten onderling te vergelijken. beïnvloedbaar Niet door de gemeente beïnvloedbaar De ARWU-methodologie wordt over het algemeen beschouwd als een transparante en objectieve vergelijking. Zo zei Chris Patten, hoofd van de Universiteit van Oxford, bijvoorbeeld: "de methodologie lijkt redelijk betrouwbaar ... het lijkt een goede poging tot een eerlijke vergelijking. De methodologie is ontworpen door de Chinese onderzoekers N.C. Liu en Y. Cheng. Volgens Lui en Cheng was het oorspronkelijke doel van de ranglijstmethodologie om te bepalen hoe groot het gat was tussen Chinese universiteiten en de wereldwijd meest vooraanstaande universiteiten wat betreft de kwaliteit van onderzoek. Volgens Lui en Cheng moeten ARWU en andere ranglijsten niet gebruikt worden zonder een degelijk begrip van de achterliggende methodologie en de beperkingen daarvan (bron: Wikipedia)
49 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
Toelichting overig -
Toelichting inhoudelijk contactpersoon Contactpersoon Han Nijssen Op de rankings van kennis- en onderwijsinstellingen heeft de gemeente geen directe invloed. Maar de rankings zijn wel van groot belang om Leiden goed te kunnen positioneren als (internationale) kennisstad (= Ontwikkelingsvisie Leiden, Stad van Ontdekkingen) Mede daarom is het programma Kennisstad actief om, samen met partners, ervoor zorg te dragen dat de condities die de ranking indirect beïnvloeden zo optimaal mogelijk te laten zijn. Het gaat daarbij onder andere om vestigingsvoorwaarden van (internationale) kenniswerkers, -bedrijven en studenten (huisvesting, internationale scholen, welcoming programs, aanwezigheid andere toponderzoeksinstituten en –bedrijven). Met name het hebben van een goede ranking bepaalt hoe aantrekkelijk een universiteit / stad is voor de internationale student en kenniswerker en daarmee voor de toekomstige welvaart voor stad en regio. De samenwerking met partners in de stad vergt een eenduidige boodschap, die aansluit op elkaars ambitie om daadwerkelijk een groeiende, internationale uitstraling te verkrijgen en te behouden. Leiden, Stad van Ontdekkingen / Key to Discovery is daarvoor een goed begin, maar dient nog verder “geladen” te worden. Programmalijn 5, “internationale branding en marketing” is hiertoe het vehikel.
50 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
ICapital (Innovatiehoofdstad van Europa) Beschrijving Applications for the European Capital of Innovation, the iCapital Award, closed on 3 December 2013. With this prize the European Commission wants to acknowledge the outstanding achievement of a city in building up an innovation ecosystem, i.e. a system which links the citizens (People) with a built environment (Place) and public organizations and policy-makers (Public) through business (Private). The award of EUR 500 000 will be given to the winning city to scale up its achievement. Uitgevoerd door Europese Unie Publicatiekanaal Rapport Website Krant / tijdschrift Congres Frequentie Maand van publicatie
http://ec.europa.eu/research/innovationunion/index_en.cfm?section=icapital Innovation Convention in March 2014: winnaar wordt bekend gemaakt Deze verkiezing is voor het eerst in 2014 Maart
Positie ranglijst en deelnemers 1 Barcelona
2014
2013 n.v.t.
2012 n.v.t.
Positie Leiden
Leiden heeft zich kandidaat gesteld. Ze behoort niet tot de zes genomineerde steden (Barcelona, Groningen, Espoo, Grenoble, Malaga en Parijs). Deelnemers/ The contest was open to cities from European Member States and Countries bij wie associated to the EU's research Framework Programme (Israel, Switzerland, wordt Norway, Iceland, Liechtenstein, Turkey, the Former Yugoslav Republic of gemeten? Macedonia, Serbia, Albania, Montenegro, Bosnia & Herzegovina, Faroe Islands) which had over 100.000 inhabitants at the time of submitting this application. For the purpose of this Award, a "city" is understood to be an urban area, excluding metropolitan areas, larger urban zones and conurbations, and is understood as an administrative unit governed by a city council or another form of democratically elected body. We seek out innovative initiatives which are already running initiatives which have not started before 1 January 2010, and are expected to continue, which have been delivering significant improvements in the whole innovation ecosystem. Application should be submitted by the city's mayor or members of the city administration expressly designated by the mayor. 51 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II Wat wordt gemeten? Innovative - Initiatives must be highly innovative in terms of concepts, processes and tools. Inspiring - Proposals should manage to attract talent, funding, investment and inspire citizens' involvement and engagement. Integrated - The proposal should target the entire innovation ecosystem and has to clearly highlight its links with the Europe 2020 goals. Interactive - The implemented action and the proposed scale-up should help facilitating the interactions between the different actors in the innovation ecosystem. Beoordeling BOA algemeen inzichtelijk continuïteit beïnvloedbaar
Toelichting
Het betreft hier een verkiezing. Nee, er zijn geen harde criteria Nog niet bekend of dit herhaald gaat worden Deels.
Verkiezing
Toelichting overig De iCapital-verkiezing is in het leven geroepen om steden aan te moedigen innovatie te stimuleren en om een netwerk tot stand te brengen zodat steden goede ideeën voor de toekomst kunnen uitwisselen. De steden zijn beoordeeld op basis van hun lopende initiatieven én hun toekomstplannen om de innovatieve capaciteit te verruimen. - See more at: http://www.gic.nl/nieuws/groningen-genomineerd-voor-titel-innovatiehoofdstad-vaneuropa#sthash.gjV8v8UU.dpuf
Toelichting inhoudelijk contactpersoon Contactpersoon Han Nijssen Deelname aan de prijsvraag heeft de internationale uitstraling verder ondersteund. Daarnaast heeft de gemeente zich, samen met haar partners, nog wat beter gepositioneerd voor de Europese innovatie-agenda “Horizon 2020”.
52 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
Beste Hogescholen Beschrijving Jaarlijks onderzoekt het weekblad Elsevier alle Hogescholen in Nederland. In totaal 201 bacheloropleidingen aan de hogescholen zijn onderzocht. De hogescholen worden in drie groepen ingedeeld: Grote hogescholen (50 of meer opleidingen), middelgrote hogescholen (20-50 opleidingen) en specialistische hogescholen (< 20 opleidingen). Leiden valt onder de categorie middelgrote opleidingen. De kern van het onderzoek is de Nationale Studenten Enquête (NSE). De Nationale Studenten Enquête is een grootschalig landelijk onderzoek, waarin jaarlijks bijna alle studenten in het hoger onderwijs worden uitgenodigd om hun mening te geven over hun opleiding. Studenten worden gevraagd de vragenlijst in te vullen en hun oordeel te geven over verschillende aspecten: de inhoud van de opleiding, verworven vaardigheden, voorbereiding op de beroepsloopbaan, docenten, informatie vanuit de opleiding, studiefaciliteiten, toetsing en beoordeling, studieroosters, studielast en studiebegeleiding. De NSE valt onder verantwoordelijkheid van Stichting Studiekeuze123. Stichting Studiekeuze123 is een initiatief van de Vereniging Hogescholen, NRTO, VSNU en de studentenorganisaties ISO en LSVb. Uitgevoerd door Het onderzoek wordt uitgevoerd door onderzoeksbureau ResearchNed en Elsevier. Publicatiekanaal Rapport Website Krant /tijdschrift Congres Frequentie Maand van publicatie
http://www.elsevier.nl/Carriere/nieuws/2013/9/Elsevier-onderzoekNHTV-Breda-en-GH-Zwolle-beste-hogenscholen-1373815W/ ‘De beste hogescholen’, Weekblad Elsevier Jaarlijks September
Positie op ranglijst en deelnemers Score op basis van Middelgrote hogescholen (9 in totaal) het % score tevredenheid 1 Avans Hogeschool (67%) 2 HZ University of Applied Sciences (40%) 3 Hanzehogeschool Groningen (34%) Positie Leiden 4e (19%) Deelnemers / Alle studenten aan een hogeschool krijgen een uitnodiging om mee te bij wie wordt doen aan de NSE (Nationale Studenten Enquête). Elsevier kiest een gemeten? aantal opleidingen en vragen uit de enquête uit.
53 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
Wat wordt gemeten? (Indicatoren) Tevredenheid studenten over: faciliteiten, onderwijs, inrichting opleiding, docenten, toetsing, organisatie en communicatie en totaaloordeel. Dit levert een rangorde op. Contacttijd: Eerstejaars minder dan 12 uur les, % contacttijd (veel) te weinig, lessen vallen meestal/altijd uit, Selectie en rendement: Type toelatingsbeleid, Bindend studieadvies, % switchen na 1 jaar, % doorstroom naar universiteit, % afgestudeerd binnen 5 jaar Opleidingskenmerken: anderstalig onderwijs, % vooropleiding VWO, gemiddeld examencijfer havo en vwo % man, % buitenlandse studenten, studentenaantal, toename of afname van inschrijvingen
Toelichting Op basis van de NSE (Nationale Studenten Enquête)
Beoordeling BOA algemeen inzichtelijk
Het onderzoek is transparant en breed opgezet *. Ja, er wordt toegelicht op basis waarvan de oordelen zijn geveld. continuïteit Ja, deze ranglijst wordt al sinds 1994 samengesteld en is uitgegroeid tot een groot onderzoek. beïnvloedbaar Niet door de gemeente *Elsevier maakte een eigen selectie uit het opleidingenaanbod en de vragenlijst van de Nationale Studenten Enquête. Deze enquête is gefinancierd door de overheid en uitgevoerd door Intomart GfK in opdracht van Stichting Studiekeuze123, een gezamenlijk initiatief van de Vereniging Hogescholen, VSNU, NRTO en de studentenorganisaties ISO en LSVb. Onderzoeksbureau ResearchNed uit Nijmegen bewerkte de gegevens voor Elsevier. De Elsevier Faculty Rating is exclusief door ResearchNed uitgevoerd in opdracht van Elsevier. De aanvullende gegevens zijn afkomstig uit de Studiekeuzedatabase en het bestand 1Cijfer Hoger Onderwijs. Elsevier en ResearchNed bewerkten deze gegevens. De verantwoordelijkheid voor de interpretatie en presentatie van de onderzoeksresultaten berust bij de redactie van Elsevier.
RANGLIJST
Toelichting overig Van de Leidse hogeschool zijn 18 opleidingen beoordeeld. Uiteraard levert dit te veel informatie op om allemaal weer t geven. BOA beschikt over de resultaten van 2013. Hieronder een keuze: het totaaloordeel van de studenten. Steeds is weergeven op welke positie van de hoeveel beoordeelde hogescholen met dezelfde opleiding Leiden staat. 1. HBO Rechten (6 van 11) 2. Creatieve therapie (1 van 1) 3. Maatschappelijk werk en dienstverlening (4 van 14) 4. Personeel en arbeid (gedeelde 13e van 13) 5. Sociaal Juridische dienstverlening (6 van 6) 6. Sociaal pedagogische hulpverlening (5 van 14) 7. Toegepaste psychologie (5 van 6) 8. Fysiotherapie (5 van 10) 9. Verpleegkunde (15 van 17) 54 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II 10. Dans (4 van 5) 11. Communicatie (5 van 14) 12. Biologie en medisch laboratoriumonderzoek (7 van 10) 13. Chemie en chemische technologie (8 van 11) 14. Bio -Informatica (3 van 3) 15. Informatica (13 van 13) 16. Lerarenopleidingen Pabo (1 en 19 van de 26) 17. Lerarenopleiding maatschappijvakken, omgangskunde (2 van 3)
Toelichting inhoudelijk contactpersoon Contactpersoon Han Nijssen Op de rankings van kennis- en onderwijsinstellingen heeft de gemeente geen directe invloed. Maar de rankings zijn wel van groot belang om Leiden goed te kunnen positioneren als (internationale) kennisstad (= Ontwikkelingsvisie Leiden, Stad van Ontdekkingen) De Hogeschool Leiden (en de mbo’s!!) vormen samen met het wo een onlosmakelijk geheel van de gehele onderwijs- en onderzoekskolom. De één kan echt niet zonder de ander. Mede daarom is het programma Kennisstad actief om, samen met partners, ervoor zorg te dragen dat de condities die de ranking indirect beïnvloeden zo optimaal mogelijk te laten zijn. Het gaat daarbij onder andere om vestigingsvoorwaarden van (internationale) kenniswerkers, -bedrijven en studenten (huisvesting, internationale scholen, welcoming programs, aanwezigheid andere toponderzoeksinstituten en –bedrijven). Met name het hebben van een goede ranking bepaalt hoe aantrekkelijk een hogeschool / stad is voor de (inter)nationale student en kenniswerker en daarmee voor de toekomstige welvaart voor stad en regio. De samenwerking met partners in de stad vergt een eenduidige boodschap, die aansluit op elkaars ambitie om daadwerkelijk een groeiende, (inter)nationale uitstraling te verkrijgen en te behouden. Leiden, Stad van Ontdekkingen / Key to Discovery is daarvoor een goed begin, maar dient nog verder “geladen” te worden. Programmalijn 5, “internationale branding en marketing” is hiertoe het vehikel.
55 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
Beste Universiteiten in Nederland Beschrijving Jaarlijks onderzoekt het weekblad Elsevier alle Universiteiten in Nederland. In totaal 348 bacheloropleidingen en 388 masteropleidingen aan de universiteiten zijn onderzocht. De universiteiten worden in drie groepen ingedeeld: Brede universiteiten (6), Specialistische universiteiten (3) en Technische universiteiten (3). Leiden valt onder de eerste categorie. Anders dan bij de rangorde van de hogescholen wordt bij de universiteiten niet alleen naar het oordeel van de studenten gekeken, maar ook het oordeel van de hoogleraren wordt meegenomen. Oordeel studenten: De Nationale Studenten Enquête is een grootschalig landelijk onderzoek, waarin jaarlijks bijna alle studenten in het hoger onderwijs worden uitgenodigd om hun mening te geven over hun opleiding. Studenten worden gevraagd de vragenlijst in te vullen en hun oordeel te geven over verschillende aspecten: de inhoud van de opleiding, verworven vaardigheden, voorbereiding op de beroepsloopbaan, docenten, informatie vanuit de opleiding, studiefaciliteiten, toetsing en beoordeling, studieroosters, studielast en studiebegeleiding. De NSE valt onder verantwoordelijkheid van Stichting Studiekeuze123. Stichting Studiekeuze123 is een initiatief van de Vereniging Hogescholen, NRTO, VSNU en de studentenorganisaties ISO en LSVb. Oordeel hoogleraren (en universitair hoofddocenten): in de Elsevier Faculty Rating kiezen zij de beste opleiding binnen hun eigen discipline. Uitgevoerd door Het onderzoek wordt uitgevoerd door onderzoeksbureau ResearchNed en Elsevier. Publicatie Rapport Website Krant /tijdschrift Congres Frequentie Maand van publicatie Positie op ranglijst Score op basis van het % score tevredenheid 1 2 3 Positie Leiden
Beste universiteiten Elsevier ‘De beste universiteiten’, Weekblad Elsevier Jaarlijks September
Tevredenheid studenten (van 6 brede universiteiten)
Tevredenheid hoogleraren (van 6 brede universiteiten)
Universiteit Leiden (20% tevreden)
Universiteit Utrecht (39% tevreden)
Universiteit Utrecht (19% tevreden)
Universiteit Leiden (21% tevreden)
Radboud Universiteit Nijmegen (18%)
Universiteit van Amsterdam (13%)
e
1 (20%)
2e (21%)
56 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II Wat wordt gemeten? (Indicatoren)
Toelichting
Deelnemers / bij wie wordt gemeten?
Alle studenten aan een Hoogleraren en UHD’s kiezen in hogeschool krijgen een de Elsevier Faculty Rating de uitnodiging om mee te doen aan beste opleiding binnen hun de NSE (Nationale Studenten vakgebied. De programma’s, Enquête). Elsevier kiest een docenten en publicaties worden aantal opleidingen en vragen uit beoordeeld. de enquête uit. Tevredenheid studenten over: faciliteiten, onderwijs, inrichting Op basis van de NSE opleiding, docenten, toetsing, organisatie en communicatie en Nationale Studenten totaaloordeel. Dit levert een rangorde per opleiding op. Enquête Tevredenheid hoogleraren: over: kwaliteit bachelorprogramma, Elsevier Faculty Rating aanbod masterprogramma, kwaliteit docenten, kwaliteit wetenschappelijke publicaties, stemmen eerste plaats. Dit levert een rangorde per opleiding op. Contacttijd: Eerstejaars minder dan 12 uur les, % contacttijd (veel) te weinig, lessen vallen meestal/altijd uit, Selectie en rendement: Type toelatingsbeleid, Bindend studieadvies, % switchen na 1 jaar, % afgestudeerd binnen 4 jaar Opleidingskenmerken: anderstalig onderwijs, gemiddeld examencijfer vwo % man, % buitenlandse studenten, studentenaantal, toename of afname van inschrijvingen Beoordeling BOA algemeen inzichtelijk
Het onderzoek is transparant en breed opgezet *. Ja, er wordt toegelicht op basis waarvan de oordelen zijn geveld. continuïteit Ja, deze ranglijst wordt al sinds 1994 samengesteld en is uitgegroeid tot een groot onderzoek. beïnvloedbaar Niet door de gemeente *Elsevier maakte een eigen selectie uit het opleidingenaanbod en de vragenlijst van de Nationale Studenten Enquête. Deze enquête is gefinancierd door de overheid en uitgevoerd door Intomart GfK in opdracht van Stichting Studiekeuze123, een gezamenlijk initiatief van de Vereniging Hogescholen, VSNU, NRTO en de studentenorganisaties ISO en LSVb. Onderzoeksbureau ResearchNed uit Nijmegen bewerkte de gegevens voor Elsevier. De Elsevier Faculty Rating is exclusief door ResearchNed uitgevoerd in opdracht van Elsevier. De aanvullende gegevens zijn afkomstig uit de Studiekeuzedatabase en het bestand 1Cijfer Hoger Onderwijs. Elsevier en ResearchNed bewerkten deze gegevens. De verantwoordelijkheid voor de interpretatie en presentatie van de onderzoeksresultaten berust bij de redactie van Elsevier.
RANGLIJST
57 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
Toelichting overig Van de Leidse universiteit zijn ca. 90 bachelor- en masteropleidingen beoordeeld. De masteropleidingen zijn overigens alleen door studenten (en dus niet door hoogleraren) beoordeeld. Uiteraard levert dit te veel informatie op om allemaal weer te geven. BOA beschikt over de resultaten van 2013. Hieronder een keuze: het totaaloordeel van de studenten van de bachelor opleidingen. Steeds is weergeven op welke positie van de hoeveel beoordeelde universiteiten met dezelfde opleiding Leiden staat, en wat het % (zeer) tevreden studenten is op het totaaloordeel. 18. Fiscaal recht (2 van 6, 60%) 19. Notarieel recht ((1 van 4, 63%) 20. Rechtsgeleerdheid (4 van 9, 59%) 21. Bestuurskunde (5 van 7, 56%) 22. Criminologie (1 van 3, 66%) 23. Culturele antropologie (1 van 5, 62%) 24. Pedagogische wetenschappen (4 van 7, 61%) 25. Politicologie (2 van 4, 60%) 26. Psychologie (3 van 10, 62%) 27. Geneeskunde (5 van 8, 60%) 28. Biomedische wetenschappen (1 van 7, 72%) 29. Archeologie (3 van 4, 60%) 30. Geschiedenis (1 van 7, 67%) 31. Fil- en literatuurwetenschap (1 van 1, 61%) 32. Kunstgeschiedenis (3 van 6, 60%) 33. Taalwetenschap (4 van 6, 64%) 34. Chinastudies (1 van 1, 70%) 35. Japanstudies (1 van 1, 54%) 36. Koreastudies (1 van 1, 52%) 37. Midden-Oostenstudies (2 van 2, 57%) 38. Oude culturen van de mediterrane wereld (1 van 1, 61%) 39. Zuid- en Zuidoost-Azi9estudies (1 van 1, 43%) 40. Duitse taal en cultuur (2 van 4, 69%) 41. Engelse taal en cultuur (3 van 5, 64%) 42. Franse taal en cultuur (3 van 3, 58%) 43. Griekse en Latijnse taal en cultuur (1 van 4, 80%) 44. Nederlandse taal en cultuur (2 van 6, 63%) 45. Russische studies (1 van 1, 57%) 46. Wereldgodsdiensten (1 van 1, 75%) 47. Wijsbegeerte (3 van 8, 71%) 48. Biologie (4 van 7, 65%) 49. Farmacie (2 van 4, 53%) 50. (Technische) informatica (2 van 9, 70%) 51. Natuur- en sterrenkunde (resp. 7 en 5 van 8, 63% en 67%) 52. Scheikunde (6 van 6, 59%) 53. Scheikundige technologie (4 van 4, 59%) 54. Life Science and technology (2 van 2, 61%) 55. Wiskunde (5 van 6, 67%) 56. University College (Liberal art & sciences) (6 van 6, 62%) 58 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II Toelichting inhoudelijk contactpersoon Contactpersoon Han Nijssen Op de rankings van kennis- en onderwijsinstellingen heeft de gemeente geen directe invloed. Maar de rankings zijn wel van groot belang om Leiden goed te kunnen positioneren als (internationale) kennisstad (= Ontwikkelingsvisie Leiden, Stad van Ontdekkingen) Mede daarom is het programma Kennisstad actief om, samen met partners, ervoor zorg te dragen dat de condities die de ranking indirect beïnvloeden zo optimaal mogelijk te laten zijn. Het gaat daarbij onder andere om vestigingsvoorwaarden van (internationale) kenniswerkers, -bedrijven en studenten (huisvesting, internationale scholen, welcoming programs, aanwezigheid andere toponderzoeksinstituten en –bedrijven). Met name het hebben van een goede ranking bepaalt hoe aantrekkelijk een universiteit / stad is voor de internationale student en kenniswerker en daarmee voor de toekomstige welvaart voor stad en regio. De samenwerking met partners in de stad vergt een eenduidige boodschap, die aansluit op elkaars ambitie om daadwerkelijk een groeiende, internationale uitstraling te verkrijgen en te behouden. Leiden, Stad van Ontdekkingen / Key to Discovery is daarvoor een goed begin, maar dient nog verder “geladen” te worden. Programmalijn 5, “internationale branding en marketing” is hiertoe het vehikel
59 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
Beste scholen Beschrijving Jaarlijks onderzoekt het weekblad Elsevier alle middelbare scholen in Nederland. Dit gebeurt op basis van gegevens van de Inspectie van het Onderwijs. Naast een beoordeling wordt ook per school vastgelegd welk soort onderwijs het biedt, het aantal leerlingen en het aantal APC-leerlingen: leerlingen uit ‘postcodegebieden met armoede, uitkeringen, immigranten’. Uitgevoerd door
Elsevier
Publicatiekanaal Rapport Website www.elsevier.nl/bestescholen2014 Krant / ‘De beste scholen’, Weekblad Elsevier tijdschrift Congres Frequentie Maand van publicatie
Jaarlijks Januari
Positie ranglijst en deelnemers Positie Leiden Het Stedelijk Gymnasium in Leiden wordt geroemd omdat het al 7 jaar achtereen een van de beste scholen van Nederland is. Beoordeling School (type) Beoordeling Beoordeling gemiddelde, inspectie Elsevier Bonaventura (VMBO B) V + per school en Da Vinci College (VMBO B) V +/schooltype Driestar College (VMBO B) 2010-2012 Visser ’t Hooft lyceum (VMBO B) V (Elsevier geeft alleen een eindoordeel als alle gegevens beschikbaar zijn)
Bonaventura (VMBO K) Da Vinci College (VMBO K) Driestar College (VMBO K) Visser ’t Hooft lyceum (VMBO K) Bonaventura (Boerhaaveln) (VMBO GT) Bonaventura (Burggraveln) (VMBO GT) Da Vinci College (Lammenschans) (VMBO GT) Da Vinci College (Kagerstraat) (VMBO GT) Driestar College (VMBO GT) Het Vlietland College (VMBO GT) Leonardo College (VMBO GT) Marecollege (VMBO GT) Visser ’t Hooft Lyceum (Kagerstraat) (VMBO GT) Visser ’t Hooft Lyceum (MAVO Leidse Hout) (VMBO GT) Bonaventura (Boerhaaveln) (HAVO) Bonaventura (Mariënpoelstr) (HAVO) Da Vinci College (HAVO) Driestar College (HAVO) Het Vlietland College (HAVO)
V V
+/-
V V V V V V V V
+/+/+/+/++ +/+/-
V V V V
+/+ +/-
V
+
60 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II Leonardo College (HAVO) Mare College (HAVO) Visser ’t Hooft Lyceum (HAVO) Bonaventura (Burggraveveln) (VWO) Bonaventura (Mariënpoelstr) (VWO) Da Vinci College (VWO) Driestar College (VWO) Het Vlietland College (VWO) Leonardo College (VWO) Mare College (VWO) Stedelijk Gymnasium (VWO) Stedelijk Gymnasium Socrates (VWO) Visser ’t Hooft Lyceum (VWO)
Deelnemers / bij wie wordt gemeten?
V V V V V V
+/+/+/+ +/-
V
+/-
V V V V
++ +/-
Alle middelbare scholen
Wat wordt gemeten? (Indicatoren) % van de eerste naar de derde klas zonder zittenblijven 2012 % onvertraagd naar diploma 2012 Gemiddeld cijfer Centraal examen 2012 Rendement onderbouw 2010 t/m 2012 % onvertraagd naar diploma: 2010 t/m 2012 Verschil Schoolexamen en Centraal examen 2010 t/m 2012 Centraal examen 2010 t/m 2012 Oordeel van de inspectie 2010 t/m 2012 Oordeel Elsevier 2010 t/m 2012 Beoordeling BOA algemeen inzichtelijk continuïteit beïnvloedbaar
Toelichting
Het onderzoek is transparant en breed opgezet en neemt ook het oordeel van de inspectie op. Ja, er wordt toegelicht op basis waarvan de oordelen zijn geveld. Ja, deze meting vindt al jarenlang plaats Nee
RANGLIJST Toelichting overig
Toelichting inhoudelijk contactpersoon Contactpersoon Han Nijssen Op de rankings van scholen heeft de gemeente geen directe invloed. Maar de rankings zijn wel van groot belang om Leiden goed te kunnen positioneren als (internationale) kennisstad (= Ontwikkelingsvisie Leiden, Stad van Ontdekkingen). Het totaal aanbod van primair onderwijs, voortgezet onderwijs, mbo, hbo en wo, maken Leiden tot een echte kennisstad (= ontwikkelingsvisie Leiden, Stad van Ontdekkingen) 61 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II Op het gebied van een goede onderwijshuisvesting van het primair onderwijs heeft de gemeente een belangrijke taak. Voor het voortgezet onderwijs is de rol van de gemeente veel meer een faciliterende (zie bijvoorbeeld de LiS). De samenwerking met partners in de stad vergt een eenduidige boodschap, die aansluit op elkaars ambitie om daadwerkelijk een groeiende, (inter)nationale uitstraling te verkrijgen en te behouden. Leiden, Stad van Ontdekkingen / Key to Discovery is daarvoor een goed begin, maar dient nog verder “geladen” te worden. Programmalijn 5, “internationale branding en marketing” is hiertoe het vehikel.
62 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
63 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
DEEL 2 Leiden, stad van haring, wetenschap of gastvrijheid
DEEL 2 Leiden, stad vanvanharing, wetenschap of gastvrijheid (Naar een weloverwogen keuze ranglijsten, rapport 2013, geactualiseerd) (Naar een weloverwogen keuze voor ranglijsten, rapport 2013, geactualiseerd
Leiden, stad van haring, wetenschap of gastvrijheid:
Leiden, stad van haring, wetenschap of gastvrijheid: Naar een overwogen keuze voor ranglijsten
Naar een overwogen keuze voor ranglijsten Inhoudsopgave
Inhoudsopgave 1. Samenvatting ………………………………………………….
1. Samenvatting
2. Aanleiding en afbakening…………………………………….
blz. 3
blz. 65 blz. 4
2.1 Aanleiding……………………………………………….. blz.67 4 2. Aanleiding en afbakening blz. Afbakening………………………………………………. blz.67 5 2.1 2.1Aanleiding blz.
2.1 Afbakening 3. Zin en onzin van lijstjes, een korte duik in de theorie………
3. Zin en onzin van lijstjes, een korte duik in de theorie
blz. 68 blz. 7
blz. 70
4. Toetsen aan ‘Leiden, stad van Ontdekkingen’......................... blz. 9
4. Toetsen aan ‘Leiden, stad van Ontdekkingen’ 5. Inventarisatie en keuze voor ‘ranglijstjes’…………………
blz. 72 blz.10
5. Inventarisatie en keuze voor ‘ranglijstjes’
blz. 73
6. Vervolgstappen
blz. 74
6. Vervolgstappen…. …………………………………………
blz.11
Bijlage: Overzicht ranglijsten met aantal kenmerken Bijlage: Overzicht ranglijsten met aantal kenmerken
64 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
[email protected]
0
Haring, wetenschap of gastvrijheid: Naar een overwogen keuze voor ranglijsten 1. Samenvatting Het samenstellen en publiceren van gemeentelijke ranglijsten is populair. Bestuurders houden ook van lijstjes, misschien soms tegen wil en dank. Het vervelende is, dat de uitkomst ons vaak overvalt. Soms positief, soms negatief, waardoor we tot paniekvoetbal over moeten gaan, met de nadruk op de verdediging. Bij een gunstige score heerst uiteraard een heel ander gevoel. Het college van B en W heeft BOA gevraagd om een inventarisatie en analyse van ranglijsten te maken, die van belang kunnen zijn voor de gemeente Leiden. Dit in plaats van passief afwachten wat er onverwacht in de publiciteit komt en hoe hoog of hoe laag we als stad daar op scoren. BOA heeft bijna 40 uiteenlopende ranglijsten geselecteerd op een aantal criteria. Ranglijsten die voor deze opdracht relevant zijn:
Serieuze benchmarks, die vooral op ‘leren’ gericht zijn (en minder op ‘winnen’), maar toch wel een ‘nummer 1’ kennen
Ranglijsten die vooral gericht zijn op het aanwijzen van winnaars (en soms ook verliezers) en daarmee aandacht in de pers vragen; vaak vooral bedoeld om de verkoop van het blad te stimuleren (Elsevier, AD), soms meer inhoudelijk van aard (Atlas voor Gemeenten, Benchmarking Publiekszaken), soms in de vorm van een wedstrijd (sportgemeente van het jaar).
Ranglijsten die zijn samengesteld op basis van bestaande statistieken, zoals Waarstaatjegemeente.nl, die beleidsmatig wél interessant zijn (en ook door de organisatie gebruikt worden), zijn niet voor deze opdracht beoordeeld. Een voorbeeld: alle deelnemende gemeenten aan de Veiligheidsmonitor, gesorteerd op het percentage ‘voelt zich wel eens onveilig’. De relevantie van de vele ranglijsten voor Leiden is vervolgens getoetst aan de Leidse ontwikkelingsvisie Stad van Ontdekkingen. Het is namelijk belangrijk te steunen op eigen kracht en de sterke kanten te ontwikkelen. Er is dus gekeken of een ranglijst een relatie heeft met de thema’s internationale kennis en historische cultuur (en daarmee ook verbonden bereikbaarheid en kracht van de stad). Dit levert een selectie van 21 ranglijsten waar de organisatie zich beleidsmatig op zou kunnen richten om de positie te verbeteren of om te leren waarom Leiden hoog/laag scoort. Dit betreft dan vooral ranglijsten van universiteiten, over (cultuur)toerisme en 65 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II over aantrekkelijkheid van Leiden als woon- en/of vestigingsplaats voor hoogwaardige werkgelegenheid. De lijstjes die buiten deze focus vallen kunnen óf aan een afdeling worden toevertrouwd (bijvoorbeeld de benchmark publieksdienstverlening) óf bewust terzijde worden geschoven. Vooralsnog is een inhoudelijke beoordeling van de lijstjes buiten beschouwing gelaten. In een volgende fase kunnen de ranglijsten nader geanalyseerd en beoordeeld worden: hoe zijn ze samengesteld, wat meet het?
66 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
2. Aanleiding en afbakening 2.1 Aanleiding Vanuit het college van B en W van Leiden kwam de vraag om een inventarisatie en analyse te maken van de ‘ranglijstjes’ die in de Nederlandse pers circuleren. Vervolgens is gekeken welke ranglijsten voor Leiden interessant zijn. Dit is overigens niet helemaal nieuw: in 2017 wil Leiden de ‘beste binnenstad’ hebben van Nederland. En een aantal jaren geleden is getracht op het gebied van publieksdienstverlening een hoge positie te verwerven op de ‘5 beloften’; helaas werd deze ranglijst toen plotseling opgeheven. In dit memo komen achtereenvolgens aan de orde:
Afbakening ranglijsten
Zin en onzin van lijstjes
Toetsing aan ‘Leiden, stad van ontdekkingen’
Inventarisatie en selectie van relevante lijsten
Wij zijn tot slot verheugd te c onstateren dat steden veel waarde hechten aan het oordeel van bezoekers en op basis daa rvan gericht a ctie ondernemen om de dienstverlening en gastvrijheid verder t e verbeteren. Dat de bezoeker dit waardeert blij kt regelmatig uit een hogere score op de aangepa kte aspect en. Kortom ‘meten is weten’, zelfs bij subjectieve begrippen als ‘lekker statten’, gezellige stad , leuke stad…. (van Spronsen & Pa rtners, sa menstellers van Meest Gastvrije Stad)
Haarlem maakt in de pers gebruik van goede scores op een aantal ranglijsten
67 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II
2.2 Afbakening We wisten natuurlijk meteen wat er met deze vraag werd bedoeld: de koppen ‘beste woongemeente….’, ‘Top 5 best scorende gemeenten op digitale dienstverlening…..’, ‘vierde cultuurstad van Nederland’ vliegen ook ons regelmatig om de oren. En, afhankelijk van de eventuele positie van Leiden krijgt de onderzoeksafdeling, de vraag om een en ander te verklaren: “Hoe komt het toch dat we gedaald zijn op de sociaal-economische positie van de Atlas voor gemeenten terwijl de werkloosheid zich hier niet slechter ontwikkelt dan in vergelijkbare steden?” Bestuurders houden van lijstjes, misschien soms tegen wil en dank. In 2002 verscheen ‘Amersfoort langs de Meetlat’: een aantrekkelijke uitgave met de ondertitel: ‘Een vergelijking van de 25 grootste gemeenten’. De indicatoren varieerden van parkeertarieven en gemiddelde inkomens tot waardering door ondernemers van de bereikbaarheid van de stad. Het was een kleine moeite om Amersfoort door Leiden te vervangen en deze tabellen hebben lang op onze website gestaan. Totdat de animo om deze (landelijk) bij te houden was verminderd. Het samenstellen en publiceren van gemeentelijke ranglijsten is echter onverminderd populair. BOA vermeldt in deze analyse de belangrijkste lijstjes1. Vervolgens adviseren we aan welke lijstjes we in Leiden belang moeten hechten en welke we langs ons heen kunnen laten gaan. Dat heeft alles te maken met de ontwikkelingsvisie op de stad. De ‘wereld van de lijstjes’ is echter allerminst eenduidig: het loopt van een op omvang gesorteerde grootheid uit bijvoorbeeld een landelijke database tot een gedegen benchmark. Wat nemen we wel en wat nemen we niet mee in onze analyse? NIET mee in onze analyse: vergelijking van statistische cijfers In feite kan je van elk statistisch gegeven of van elke indicator, mits de waarde landelijk wordt bijgehouden ’een lijstje maken’ en kijken wie het beste scoort. Dat is heel interessant voor beleid. Bij het opstellen van bijvoorbeeld minimabeleid heb je basisinformatie nodig, zoals de omvang van de Leidse werkloosheid. Als los gegeven zegt dat niet zo veel, dus wil je het vergelijken in de tijd en met andere steden. Je kiest voor de onderlinge vergelijking vaak een aantal voor dat onderwerp relevante steden, of een referentiegroep zoals Nederland als geheel of de G32. Databases zoals die van het CBS, Waarstaatjegemeente en de Veiligheidsmonitor zijn daar helemaal op ingesteld en een dergelijke lijst is vaak snel gemaakt. Dit is echter niet het ‘ranglijstje’ dat in onze opdracht wordt bedoeld. SOMS mee in onze analyse: benchmarks Een benchmark is vergelijking van kwaliteit en prestaties van een organisatie met die van vergelijkbare andere organisaties. Het aspect van ‘leren van elkaar’ en willen verbeteren is hier onlosmakelijk aan verbonden. Bij benchmarks is het zeker niet de bedoeling om op basis van de uitslagen een ranglijstje te
1
Hoewel we gestreefd hebben naar een compleet overzicht is de lijst misschien niet helemaal compleet. Suggesties voor niet opgenomen, maar wel relevante, ranglijsten zijn natuurlijk welkom
68 / 75
VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II maken. Doorgaans worden de resultaten van een gemeente gepresenteerd ten opzichte van de andere deelnemers als groep (ook wel ‘de benchmark’ genoemd). Er zijn echter wel uitzonderingen. Denk bijvoorbeeld aan de benchmark Publiekszaken. Hoewel bedoeld als instrument om te leren, wordt er wel degelijk een ranglijst van ‘publieksvriendelijke gemeenten’ gemaakt, evenals bij de digitale dienstverlening. WEL mee in onze analyse
We richten ons primair op onderzoeken of data die als ranglijsten in de pers verschijnen en waar de sfeer van ‘winnen of verliezen’ om heen hangt. De term ‘naming en shaming’ dringt zich al snel op. Als je goed eindigt
ben je winnaar
doe je het goed
word je gefeliciteerd
zoek je de publiciteit
en verdiep je je niet te veel in de totstandkoming van de ranglijst.
Als je slecht scoort
ben je verliezer
zoek je excuses
probeer je snel te vergeten
richt je de aandacht elders op
en vraag je aan de onderzoeksafdeling hoe dat toch kan.
Bekende voorbeelden zijn Beste woongemeente (Elsevier) en de AD Misdaadmeter. Bij deze voorbeelden worden alle gemeenten betrokken, dit is echter niet altijd het geval. Soms gaat het om een groep, zoals de 20 of 50 grootste gemeenten. De eenheid van het onderzoek lijkt meestal ‘de gemeente’ te zijn, waarmee haring- en oliebollenkarren in principe buiten de scope van dit onderzoek vallen. Er zijn echter ook ranglijsten die niet aan deze omschrijving voldoen en toch interessant kunnen zijn:
Regelmatig betreft het niet een beoordeling van een hele gemeente, maar van een deel daarvan, zoals de universiteit, de binnenstad, een bedrijventerrein of zelfs een terras. Soms kan dat voor ons heel interessant zijn.
Soms betreft het een soort wedstrijd waar je als gemeente aan mee kan doen, zoals de Sportgemeente van het Jaar!
69 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II 3. Zin en onzin van ranglijstjes, een korte duik in de theorie En…… goed gescoord? Dit is de openingszin van een artikel van Annette Mengde (strategisch adviseur Nicis, 2012). De aanleiding was het verschijnen van een nieuwe editie van de Atlas voor Gemeenten, waarin de 50 grootste gemeenten worden vergeleken. Hoewel deze vergelijking gedegen is en via zorgvuldig gekozen indicatoren tot stand komt schuilen er toch gevaren in. Steden zijn namelijk net zo verschillend als mensen, met elk hun eigen dynamiek, die bepalend is voor de kansen en bedreigingen van een stad. Als je probeert om beter te gaan scoren, daar waar je eerst slecht scoort, zou je wel eens contraproductief kunnen zijn omdat je je richt op je zwakheden. Het is veel belangrijker te steunen op eigen kracht en het organiserend vermogen in een stad te vergroten om zo je sterke kanten te ontwikkelen. Dit is niet de enige waarschuwing die rondom het fenomeen ranglijstjes circuleert. Tof Thissen, directeur van KING, windt zich op over de invloed van bijvoorbeeld de AD-misdaadmeter. Het is in feite een versimpeling van de waarheid en ook nog eens een mand vol appels en peren die met elkaar worden vergeleken. Je moet niet kijken naar de plek waarop je staat, maar waarom je daar staat (T.Thissen, Binnenlands Bestuur). In het nieuwe medium ‘Beleidsonderzoek Online’ heeft Diederik Brouwer een interessante analyse gedaan: hij heeft twee gemeentelijke ranglijsten die beide ‘woonaantrekkelijkheid’ meten onderling vergeleken: de woonaantrekkelijkheidsindex van de Atlas voor gemeenten (50 grootste gemeenten) en de ‘beste gemeente’ (meest aantrekkelijke woongemeente) van Elsevier (alle gemeenten). De nummers 1 t/m 10 op beide lijsten corresponderen niet, op Amstelveen na. Dat kan verklaard worden door de beperking van deelname aan de Atlas voor Gemeenten tot de 50 grootste gemeenten, maar er blijken ook andere factoren te spelen. Dat bleek nadat voor de Beste gemeente de positie was herberekend voor de 50 grootste gemeenten. De resultaten zie je in de figuur hieronder. De belangrijkste vraag is namelijk: voor wie is de gemeente aantrekkelijk om te wonen? De Atlas richt zich meer op de ‘creatieve klasse’, terwijl Elsevier de ‘gemiddelde burger’ voor ogen heeft. Toch goed om te weten voor je conclusies trekt uit dit soort lijstjes. Zo zie je dat Nijmegen veel beter scoort op de ranglijst van de Atlas voor gemeenten dan op de Elsevier-lijst. Hengelo scoort juist veel beter op de Elsevier-lijst; voor de ‘gemiddelde burger’ dus.
70 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II Overigens aardig om te zien dat Leiden op beide lijstjes vergelijkbaar hoog scoort, evenals bijvoorbeeld Groningen en Haarlem. Positie te beïnvloeden? Soms is je positie op de ranglijst te beïnvloeden. Bijvoorbeeld bij de beoordeling van het gemeentelijke betaalgedrag is bekend welke criteria men hanteert. Je kan dan gericht toewerken naar een hoge positie. Je kunt dat overigens doen omdat je het belangrijk vindt op tijd te betalen of omdat je graag goed wilt scoren in de ranglijst….. Vaak is beïnvloeding echter niet, alleen op lange termijn of in geringe mate het geval. Denk bv. aan de AD Misdaadmeter. De functies (gebruikswaarde) van de ranglijstjes kan erg verschillen: van consumententest (vestigingsadvies!) tot monitor of zelfs benchmark voor beleidsmedewerkers. Voor dat laatste doel heeft een ranglijstje misschien wel een signaleringsfunctie (‘We zijn gedaald, hoe komt dat?’) maar het geeft geen actuele stand van zaken weer. Al was het maar omdat, niet onbelangrijk, de eigen (relatieve!) positie afhangt van het presteren van anderen. Immers, gaan alle gemeenten beter presteren, dan blijft de rangorde gelijk. Presteert alleen Leiden beter en blijft de rest gelijk, dan schiet Leiden omhoog in de peilingen. Blijft Leiden gelijk en gaan de anderen vooruit, dan zakt Leiden op de lijst. De onderliggende absolute cijfers, waar deze informatie in terug te vinden zou moeten zijn, zijn echter helaas lang niet altijd beschikbaar.
71 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II 4. Toetsen aan ‘Leiden, stad van Ontdekkingen’
Binnen Leiden kunnen we ons zeker de woorden van Annette Mengde aantrekken. We zijn op de goede weg om, met de visie ‘Leiden, Stad van ontdekkingen’ als leidraad de sterke kanten van onze stad uit te nutten. We proberen krachten te bundelen en richten onze energie daarop.
Ook de beoordeling van de relevantie van de lijstjes benaderen we daarom vanuit deze visie: Leiden als internationale kennisstad en stad met historische cultuur. Alle geïnventariseerde ranglijsten hebben een kenmerk meekregen of ze wel of niet verband houden met internationale kennis en historische cultuur, de pijlers van de Leidse ontwikkelingsvisie. Dit is vertaald naar het aantrekken van hoogwaardige bedrijvigheid, historie, cultuur, bereikbaarheid en bezoekersstad. Als een ranglijst hier een relatie mee heeft is dit terug te vinden in een kolom in de bijlage en in het tweede overzicht in hoofdstuk 5 (relevante ranglijsten). Soms is dit verband heel duidelijk (bv. de ranking van de universiteiten in de wereld en het museumbezoek). Maar ook ranglijsten die kunnen wijzen op bijvoorbeeld een prettig vestigingsklimaat voor bedrijven en werknemers zijn geselecteerd. Ranglijsten die bijvoorbeeld over bedrijfsvoering, duurzaamheid, veiligheid of sport gaan zijn niet geselecteerd. Natuurlijk kunnen hier andere keuzes in worden gemaakt. De vraag is ook wat we doen met de lijstjes die we niet direct vinden passen in de Leidse ontwikkelingsvisie en om die reden niet selecteren. Er zijn twee mogelijkheden: 1. Hoewel de ranglijst niet is geselecteerd vanuit de ontwikkelingsvisie kan het wel degelijk van belang zijn voor individuele beleidsterreinen. Bepaalde ranglijsten en benchmarks bieden inzicht en kunnen een signaleringsfunctie hebben. Ze kunnen ons helpen om bijvoorbeeld de publieksdienstverlening te verbeteren en verdienen dus de aandacht van de betreffende afdeling. 2. Sommige ranglijsten vallen buiten onze speerpunten en zijn niet serieus genoeg om onder bovenstaande categorie te vallen. Dan is het de kunst dit te accepteren. De winst in vergelijking met het verleden zit hem er dan in dat we nu bewuste keuzes hebben gemaakt en ons dus ook niet overvallen voelen door bepaalde persberichten en (mogelijk slechte) posities
72 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II 5. Inventarisatie van en keuze voor ‘ranglijsten’ Hieronder staat een overzicht van de meest bekende ranglijsten. Ze zijn gesorteerd naar begrotingsprogramma. In de bijlage staat meer informatie over deze ranglijsten, zoals de samenstellers, de positie van Leiden en de omschrijving wat de ranglijst meet. Inventarisatie van ranglijsten (38)
Positie Leiden Programma
Benchmark Digitale Dienstverlening (Ernst & Young) 20 (2012) GemeenteBuzz (Howaboutyou) 10 (april 2013) Benchmarking Publiekszaken (div.) 37 (2012) Lokale lasten (COELO) 292 (2012) Monitor Overheid.nl (website) 9 (2010) Betalingsgedrag gemeenten (MKB) 328 (2012) Beste werkgever (Effectory) Achmea: 16 (2012) AD Misdaadmeter (nr 1 = slechtste) 31 (2012) Benchmark Gemeentelijk Ondernemersklimaat (Min. v. EZ, Ecorys) n.v.t. MKB-vriendelijkste gemeente (LexNova, vh Hanzeconnect) 232 (2011) Leegstand kantoren (Zadelhoff) 15 (2012) Monitor tevredenheid vestigingsklimaat (Deloitte) 1 (2012) Economische Toplocaties (Bureau Louter) 95 (2012) Landelijke Stedenpeiling (DSP-groep) 13 (2004) Sociaal economische positie (Atlas voor Gemeenten) 9 (2013) Beste gemeente om in te werken (Intermediair) n.v.t. "Hoe hard loopt de gemeente voor ondernemers?" (KvK) 9 in de regio (2012) Beste bedrijventerreinen (Award) BSP: 1 (2009) Ranking Kantoorlocaties 2012 (Jones Lang Lasalle) BSP: 37 (2012) Campussen (Buck) 1 v/d 12 volw. campussen (2012) Diversiteit winkelaanbod (CBS) 107 (2012) Toeristisch bezoek (CVO) 17 (2012) Museumbezoek Naturalis: 13 (2012) Meest gastvrije stad (Spronsen en partners) 17 (2012) Top-100 Terrassen (Misset horeca) Olivier: 15 (2012) Beste binnenstad Niet meegedaan Groenste stad (Entente Florale) Niet meegedaan Duurzaamheidsbeoordeling (Telos) 3 (2012) Kinderen in Tel (Kinderrechten) (nr. 1 = slechtste) 37 (2012) Beste studies (Elsevier) div. Universiteiten (World University Ranking, Reuters) 64 (2012) Universiteiten (Reputation ranking, Reuters)) Cat. 81 tm 90 (2012 Universiteiten (QSymons) 75 (2012) Universiteiten (Shanghai index) 73 (2012) Cultuurstad (Atlas voor gemeenten) 4 (2012) Sportgemeente van het jaar (o.a. VNG, NOC VSF) Niet meegedaan Woonaantrekkelijkheid (Atlas voor gemeenten) 11 (2013) Beste woongemeente (Bureau Louter, Elsevier) 98 (2012)
1 1 1 1 1 1 1 2 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 5 5 7 7 7 7 7 7 8 8 div. div.
73 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II Het tweede overzicht is het resultaat van de toetsing aan de relevantie voor de ontwikkelingsvisie van Leiden, op basis van de criteria: kenniseconomie, het aantrekken van hoogwaardige bedrijvigheid, historie, cultuur, bereikbaarheid en bezoekersstad.
Relevante ranglijsten (21) ‘Leiden, stad van ontdekkingen’
Positie Leiden Programma
MKB-vriendelijkste gemeente (LexNova, vh Hanzeconnect) 232 (2011) Monitor tevredenheid vestigingsklimaat 1 (2012) Beste binnenstad Niet meegedaan Sociaal economische positie (Atlas voor Gemeenten) 13 (2012) Beste gemeente om in te werken n.v.t. Museumbezoek Naturalis: 13 (2012 Economische Toplocaties 95 (2012) Toeristisch bezoek 17 (2012) Top-100 terrassen Olivier: 15 (2012) Meest gastvrije stad 17 (2012) Beste bedrijventerreinen (Award) BSP: 1 (2009) Ranking kantoorlocaties (Lasalle) BSP: 37 Campussen (Buck) ) 1 v/d 12 volw. campussen (‘12) Universiteiten (World University ranking) 64 (2012) Universiteiten (Reputation ranking) Cat. 81 tm 90 (2012 Universiteiten (QSymons)) 75 (2012) Universiteiten (Shanghai index) 73 (2012) Beste studies div. Cultuurstad (Atlas voor gemeenten) 4 (2012) Woonaantrekkelijkheid (Atlas voor Gemeenten) 11 (2013) Beste woongemeente 98 (2012)
3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 7 7 7 7 7 8 div div
6. Vervolgstappen Wat nog ontbreekt aan deze notitie is een inhoudelijke toetsing van de ranglijsten. De inhoudelijke toetsing kan in een vervolgfase als volgt gebeuren:
meer inzicht hoe de scores tot stand zijn gekomen (als de samensteller daar inzicht in geeft, wat niet altijd het geval is) en dus inzicht in wat feitelijk gemeten wordt en welke indicatoren bepalend voor de eindscore zijn
oordeel over de kwaliteit en waarde van de ranglijst
inschatting of de ranglijst duurzaam is, in de betekenis van ‘een lang leven beschoren’, zodat het zinvol is er in te investeren.
74 / 75 VORIGE
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II Bijlage Overzicht ranglijsten - juni 2014 ProNaam gramma
Wat meet het?
1
Benchmark Digitale Dienstverlening
Actuele staat en ontwikkelingen op het terrein van de digitale dienstverlening
1
GemeenteBuzz
Een beeld van de omvang en inhoud van het gesprek dat burgers over gemeenten voeren op sociale media. Hoe groot is het gesprek en wat is het sentiment?
1
Benchmarking Publiekszaken Totaalbeoordeling publieksdienstverlening
1
Lokale lasten (Coelo)
1
Monitor Overheid.nl (website) eisen aan deze websites is deze ranglijst inmiddels
1
Betalingsgedrag gemeenten
MKB-Nederland onderzoekt het betalingsgedrag van overheden i.v.m. de nieuwe wet. Dit leidt o.a. tot een ranglijst van best/slechtst betalende gemeenten.
1
Beste gemeente om in te werken
Onderzoek naar de gemiddelde hoogte van het salaris, prijs per vierkante meter woonhuis, kwaliteit van leven en de werkgelegenheid. In de 20 grootste gemeenten plus Maastricht, Middelburg, Assen en Leeuwarden (hoofdsteden van provincies die geen top-20 stad hebben).
2
AD Misdaadmeter
Mate van veiligheid van een gemeente
3
Benchmark Gemeentelijk Ondernemersklimaat
De Benchmark Gemeentelijk Ondernemingsklimaat levert belangrijke input voor vooral de niet fysieke stadseconomie in steden voor hun verantwoording over de prestaties in de periode 2005-2010. Het Ministerie van EZ verzorgt tweejaarlijks een monitor om de kwaliteit van het ondernemingsklimaat in deze GSB steden te meten
3
MKB-vriendelijkste gemeente provincie, als het gaat om de kwaliteit van het
3
3
Stadsvisie
Waardering van overheidswebsites. I.v.m. veranderende opgeheven. Laatste meting in 2010
ondernemersklimaat.
Monitor tevredenheid vestigingsklimaat
Economische Toplocaties
VORIGE
In welke mate is het bedrijfsleven tevreden met het vestigingsklimaat.
Rapport naar aanleiding van het onderzoek ‘Economische Toplocaties’ (Louter, voor Elsevier). Met aandacht voor de ruimtelijke spreiding van topsectoren en economische prestaties in het algemeen.
Frequentie
Ernst & Young
Jaarlijks
De GemeenteBuzz is een initatief van HowAboutYou en OBI4wan
Lokale lasten van verschillende soorten huishoudens. Wij richten ons op de woonlasten van meerpersoonshuishoudens.
De relatieve positie van iedere gemeente in haar
Samensteller
Ja
Ja
Ja
Ja
Positie Leiden (jaartal)
Wie op nr. 1
Verwijzing naar gegevens
20 (2012)
Den Haag (2013) Zoetermeer (2012)
http://www.ey.com/Publication/vwLUAssets/ Benchmark_digitale_dienstverlening_2013/ $FILE/EY-Benchmark-digitaledienstverlening-2013.pdf
11 (januari 2014) (maandelijks actueel)
Vlieland (gevolgd door alle andere waddeneilanden)
http://www.gemeentebuzz.nl/
Diverse
Jaarlijks
17 (2013) 38 (2012)
Vlaardingen (2013) Vlaardingen (2012)
www.benchmarking-publiekszaken.nl
COELO (Rijks Universiteit Groningen)
Jaarlijks
284 (2014) 291 (2012)
Bunschoten
http://www.coelo.nl/digitaleatlas.html
Overheid.nl (Rijksoverheid)
Jaarlijks
(nr. 1 = goedkoopste)
Capelle a/d/ IJssel
. http://www.eoverheid.nl/actueel/nieuwsberichten/intItem/ overheidnl-monitor-in-huidige-vormstopt/1140
Dun & Bradstreet / MKB
?
280 (2014) 328 (2012)
Nederweert en Schinnen
http://www.mkb.nl/index.php?pageID=14&d ossierID=506190
Intermediair
Jaarlijks
valt niet in de doelgroep
Haarlem (2013)
http://www.intermediair.nl/carriere/een-baanvinden/bedrijven/wie-beste-werkgever-2012
Algemeen Dagblad
Jaarlijks
Littenseradiel (2012 en 2013)
http://www.ad.nl/ad/nl/1401/home/integratio n/nmc/frameset/nieuws/misdaadmeter.dhtm l?utm_source=scherm1&utm_medium=butt on&utm_campaign=Cookiecheck
ECORYS
Tweejaarlijks
n.v.t Leiden doet niet meer mee
HanzeConnect nu LexNova
Tweejaarlijks
262 (2013) 232 (2012) N.B. 29e van de G36 (2013)
Bergambacht Van de G36: Zwolle
http://www.mkbvriendelijkstegemeente.nl/
Deloitte Real Estate Advisory i.s.m. KvK
Bureau Louter
?
Jaarlijks
Overzicht 'ranglijstjes' - Strategie en Onderzoek / BOA 2013
56 (2013) 31 (2012) nr. 1 = slechtst
1 (2012)
Leiden
Economische prestatie: 64 (2014) 72 (2013) 95 (2012)
Score economische prestatie voor gemeenten 2013 1. Haarlemmermeer
http://www.deloitte.com/view/nl_NL/nl/branc hes/realestate/overheid/vestigingsklimaat/index.htm en http://actueel.deloitte.nl/branches/publiekesector/gemeenten-en-provincies/leidenpopulairst-bij-ondernemers/ rapport op te vragen bij Louter en in bezit van SEB samenvatting op site Elsevier http://www.elsevier.nl/Economie/nieuws/201 2/3/Den-Bosch-toplocatie-Oost-Nederlandin-de-lift-ELSEVIER334612W/
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II Bijlage Overzicht ranglijsten - juni 2014 ProNaam gramma
Wat meet het?
Stadsvisie
Samensteller
Frequentie
Positie Leiden (jaartal)
Wie op nr. 1
Verwijzing naar gegevens
Sociaal economische positie (Atlas voor gemeenten)
De 50 grootste gemeenten woren jaarlijks op 40 punten vergeleken. Een aantal hiervan vormt samen de sociaaleconomische index
Ja
Atlas voor gemeenten
Jaarlijks
8 (2014) 9 (2013) 13 (2012)
Haarlemmermeer
www.atlasvoorgemeenten.nl
3
Beste bedrijventerreinen (Award)
Beste Bedrijventerreinen & Kantorenlocaties is een jaarlijks verschijnende handboek voor de markt met informatie over deelnemende terreinen en werkgebieden, ondersteund met een onderzoek van vakexperts en met nuttige informatie en adressen.Om het jaar organiseren ze een verkiezing tot beste bedrijventerrein in een aantal klassen.
Ja
Elba Media
Jaarlijks
2009: BSP op 1
ABC Westland
http://www.bedrijventerrein.biz/Default.aspx
3
Ranking Kantoorlocaties 2012 Om het jaar organiseren ze eenprijsvraag
Ja
Jones Lang Lasalle
Jaarlijks
Ja
Buck Consultants International in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken
Ja
NBTC-Nipo-research
Ja
3
3
Campussen (Buck)
In totaal telde Buck Consultants International 74 campussen en campusinitiatieven, maar volgens het adviesbureau voldoen maar 33 aan de 4 kernelementen: een fysieke locatie met hoogwaardige vestigingsmogelijkheden en onderzoeksfaciliteiten; focus op R&D en/of kennisintensieve activiteiten; aanwezigheid van een manifeste kennisdrager; actieve open innovatie. Het CVO (Continu Vakantie Onderzoek, onderdeel van het toeristisch bezoek aan steden) is een enquête onder Nederlanders. Er wordt gevraagd welke steden ze bezocht hebben. Er kan een ranglijst uit worden samengesteld (meeste bezoeken) maar dat is niet de bedoeling van het onderzoek. De maatschappelijke en culturele waarde van gastvrijheid in onder andere steden, bedrijven en instanties wordt steeds groter. Toch blijft ‘gastvrijheid’ een containerbegrip. Er zijn ook ranglijsten voor deelaspecten, bijvoorbeeld winkelgebied.
BSP op nr. 20 (2014) Amsterdam-Zuidas BSP op nr. 22 (2013) http://www.joneslanglasalle.nl/Netherlands/n (Amsterdam: 3 locaties in de top Centrum-Schipholweg op nr. 22 (2014) l-nl/Pages/rankingkantoorlocaties.aspx 10) Centrum-Schipholweg op nr. 34 (2013)
1 van de 12 volwassen campussen (2012)
n.v.t
www.bciglobal.com
Jaarlijks
17 (2013)
Amsterdam
http://www.nbtcniporesearch.nl/nl/home/pro ducten-endiensten/cvo/themarapporten/toeristischbezoek-aan-steden-2013.htm
Spronsen en Partners
Jaarlijks, stopt na 2013
5 (2013)
Den Bosch
http://www.meestgastvrijestad.nl/
3
Toeristisch bezoek
3
Meest gastvrije stad
3
Top-100 Terrassen
Wedstijd met mystery guests
Ja
Misset Horeca
Jaarlijks
Scarlatti staat op de 36e plaats (2013)
De Boterlap in Harderwijk
http://www.missethoreca.nl/Cafe/Terras-Top100/
3
Beste Binnenstad
Een verkiezing waarvoor gemeenten zich kunnen inschrijven. Daarbij is het altijd gegaan om de inspanningen die een gemeente levert en het initiatief dat zij tonen. Leiden wil in 2017 de prijs winnen.
Ja
Detailhandel Nederland
Twee-jaarlijks
-
Den Haag (2013)
http://www.debestebinnenstad.nl/
5
Groenste stad
Niet meegedaan
Weert
www.vitale stad.nl
5
Duurzaamheidsbeoordeling
3 (2012)
Haarlem
www.telos.nl http://www.duurzaamheidsmeter.nl/resultate n/2013/nl/totaalscores
7
Kinderen in Tel
Dit meet op basis van 12 indicatoren de leefsituatie van kinderen in de gemeenten, op basis van het Internationale Verdrag inzake de rechten van het kind.
58 (2014) 37 (2012) nr. 1 = de slechtste
Schiermonnikoog
www.kinderenintel.nl
7
Beste studies
Individuele HBO en WO-opleidingen worden beoordeeld door studenten en hoogleraren en univrsitaire hoofddocenten op een aantal kenmerken.
divers
divers
Alleen in Elsevier gepubliceerd
VORIGE
Entente Florale is een competitie tussen dorpen en steden om de titels “Groenste dorp/stad van…”. De wedstrijd is geen doel op zich, maar vraagt aandacht voor de Vitale groene Stad. In opdracht van het min. van Binnenlandse Zaken zijn in 2013 35 grote steden (in 2012 waren het er 25) onderzocht op heel veel indicatoren. Dit leidde in 2012 tot een rangorde, in 2013 niet meer. Wel is er de lokale
De Vitale Stad / Entente Florale
TelosDuurzaamheidsbalansmethode
Eenmalig
Verwey-Jonker Instituut
Ja
ResearchNed / Elsevier
Jaarlijks
Overzicht 'ranglijstjes' - Strategie en Onderzoek / BOA 2013
VOLGENDE
INHOUD INLEIDING DEEL I – Economie – Toerisme – Wonen – Onderwijs/Kennisstad DEEL II Bijlage Overzicht ranglijsten - juni 2014 ProNaam gramma
Wat meet het? De ‘World University Rankings’ van het weekblad Times Higher Education wordt uitgevoerd in samenwerking met persbureau Thomson Reuters. De samenstellers kijken naar dertien indicatoren verdeeld over vijf thema’s: Onderwijs - Onderzoek - Citaties - Innovatie Internationale oriëntatie
Stadsvisie
Samensteller
Frequentie
Positie Leiden (jaartal)
Wie op nr. 1
Verwijzing naar gegevens
Ja
The Times. TH. Reuters
jaarlijjks
67 (2013) 64 (2012)
California IT (VS)
www.timeshighereducation.co.uk/worlduniversity-rankings/2012-13/world-ranking
7
Universiteiten (World University Ranking)
7
Universiteiten (World Reputation Ranking)
The reputation league table is based on nothing more than subjective judgement - but it is the considered expert judgement of senior, published academics - the people best placed to know the most about excellence in our universities
Ja
The Times. TH. Reuters
jaarlijks
Leiden heeft een positie tussen de 81 en 90 (2014)
Harvard (VS)
http://www.timeshighereducation.co.uk/worl d-university-rankings/2013/reputationranking
7
Universiteiten (QSymons)
De letters QS staan voor Quacquarelli Symonds, een bedrijf gespecialiseerd in het stimuleren van internationaal onderwijs.
Ja
Quacquarelli Symonds
jaarlijks
74 (2013) 75 (2012)
MIT (VS)
www.topuniversities.com/universityrankings/world-university-rankings/2012
Ja
Jiao Tong Universiteit, Shanghai
jaarlijks
74 (2013) 73 (2012)
Harvard (VS)
http://www.shanghairanking.com/ARWU201 3.html
Ja
Atlas voor gemeenten
Jaarlijks
18 (2014) 11 (2013) 12 (2012)
Amsterdam
www.atlas voorgemeenten.nl
Vereniging Sport en Gemeenten,VNG NOC NSF
Jaarlijks
n.v.t.
Eindhoven (2013)
http://www.sportgemeentevanhetjaar.nl/spor tgemeentevhjaar/index.asp
Ja
Atlas voor gemeenten
Jaarlijks
9 (2014) 11 (2013) 9 (2012)
Amsterdam
www.atlasvoorgemeenten.nl
Ja
Bureau Louter
Jaarlijks
151 (2013) 98 (2012)
Roozendaal
http://www.elsevier.nl/Nederland/nieuws/201 3/6/Elsevier-onderzoek-de-bestegemeenten-van-2013-bekend-1295559W/
De ‘Academic Ranking of World Universities’ wordt ook wel de Shanghai-index genoemd omdat de Jiao Tong University uit die Chinese stad de ranglijst samenstelt. De samenstellers kijken naar: - Kwaliteit van het onderwijs - Kwaliteit van de medewerkers - Onderzoeksresultaten - Dit alles gerelateerd aan de hoeveelheid wetenschappelijk medewerkers.
7
Universiteiten (Shanghai index)
8
Cultuurstad
Cultureel aanbod (podiumkunsten) N.B. deze indicator is anders dan in de oorspronkelijke uitgave; die wordt n.l niet meer gemeten.
8
Sportgemeente van het jaar
Competitie / Nomineren na aanmelding
div.
Woonaantrekkelijkheid (Atlas De 50 grootste gemeenten woren jaarlijks op 40 punten vergeleken. Een aantal hiervan vormt samen de voor gemeenten) woonaantrekkelijkheidsindex
div.
Beste woongemeente
VORIGE
Voor het onderzoek zijn alle 408 gemeenten en alle buurten met minstens vijfhonderd inwoners vergeleken op 101 punten
Overzicht 'ranglijstjes' - Strategie en Onderzoek / BOA 2013
VOLGENDE