LEEN VREUGDENHIL: SCHAARSTE IN AMARYLLIS

HET VAKBLAD VOOR

DE BLOEMBOLLEN EN VASTEPLANTENSECTOR

10 JANUARI 2014

288

14

LEEN VREUGDENHIL: ‘SCHAARSTE IN AMARYLLIS’ 12

FORSE PRIJSDALING BOLLENGROND

16

LELIEKWEKER MARKHORST: BESTE ORIENTALOOGST

20

23

NIEUWE SERIE: OPENBAAR GROEN

MIDDELENGEBRUIK KAN WORDEN BEPERKT

44

DAG VAN DE TULP KRIJGT VERVOLG

Bedankt voor uw bezoek aan onze stand, en wellicht tot ziens!! Noordwijkerhout Telefoon 0252-371111

Tel Auto

: 0223-522135 : 06-53719915

Fax: 0223-521480 E-mail: [email protected]

Kijk nu op onze website www.fredsteenvoorden.nl Ook maken wij nieuwe spoelmachines! 6 x Compas afvoer/leesband 80cm x 900cm met zijgoten en 3 x met onderband 20cm x 480cm in goede staat. 3 x Compas afvoerband 20cm x 950cm 3 x met op het einde een knikje van 60cm, in nette staat ook te gebruiken onder bovenstaande banden voor vuil afvoer. 1 x Compas afvoerband 30cm x 1100cm nieuwe band of inkorten 1 x Compas afvoerband 20cm x 1000cm in nette staat. 1 x Compas afvoerband 60cm x 130cm op laag pootstel in knappe staat. 1 x Compas afvoerband breedte 120cm, totaal 400cm eerste 250cm vlak en de andere 150cm omlaag met knik. 1 x Compas leesband 120cm x 1225cm in nette staat. Alle bovenstaande banden zijn tegen meerprijs in tekorten op gewenste maat. ABS AFP 0831.3 M13/6 Dompelpomp 10m3 bij 4 M//WK 50m3 bij 1 M//WK 1,8Kw Afzuiger/exhauster 30kw in/afvoerpijp Ø500mm in zeer goede staat met schakelkast Allround trommelspoeler 2500 x 1300mm opknapper Allround trommelspoeler 1650 x 5000mm dubbel portaal, zo uit het werk, gereviseerd of geheel gestraald en gespoten de keus is aan u. Allround combi trommelspoelmachine met kluitenscheider, trommel 3750 x 1650 zo uit het werk of geheel gereviseerd. Allround bunker 5000 x 1500 band breedte geschikt voor kippers, ketting aan gedreven band met frequentie geregelde snelheid. Van Dijke zwenkband 90 x 3000mm in goede staat. Botman stenen/kluitenscheider type 450K rechts geheel gereviseerd. Botman trommel spoeler 1650 x 3750mm, moet nog geheel opgeknapt worden Botman kistenvuller geschikt voor 120 x120cm kisten en 120 x 150cm kisten, heen en weerband 300 x 60cm, nieuwe bovenbouw, cilinders en schakelaars, gestraald en gespoten, als nieuw Flygt dompelpomp 3085 70m3 per uur Palletstelling als nieuw 5,30mtr. Hoog, diepte 1,10mtr. breedte liggers 2,70mtr. draagvermogen 3 ton per vak scherp geprijsd bel voor meer info! Voor alle onderdelen, onderhoud en service van uw Botman machines en ook andere merken, o.a. Antha, Compas. s sFred Steenvoorden

Polytechniek ontzorgt bij het realiseren en onderhouden van uw technische installaties

Advisering - Koudetechniek - Luchtbehandeling - Watertechniek Verwarming - Regeltechniek - Elektrotechniek - Service & Onderhoud

WWW.POLYTECHNIEK.NL Koggeweg 63, 1607 MT Hem. Postbus 2, 1606 ZG Venhuizen. Telefoon 0228-54 54 54. E-mail: [email protected]

Voor het

SCHUBBEN

van Uw

LELIES

Bolwerk automatiseert de administratie van uw bloembollenkraam en vaste planten

ARIE TUIN

0048 601 159 267 [email protected]

BloembollenVisie Nieuwsbrief Dagelijks (op werkdagen) GRATIS in uw mailbox of kijk op www.bloembollenvisie.nl

GRATIS*

* aanmelden kan op: www.bloembollenvisie.nl/informatie/aanmelden

Bel (0570) 644 115 www.agrovision.nl

INHOUD

Het vakblad voor de bloembollen- en vasteplantensectortKBOVBSJ/VNNFS

Nieuws

6

Korte nieuwsberichten

Plant in beeld

10

CNB New Plants introduceert Coreopsis hybride Red Satin

CNB Actueel

11

Leliestudiemiddag West-Friesland op 24 januari

Visie

12

Makelaar Meep van Veldhuizen over de Nederlandse grondmarkt

Broeierij

14

Voor het eerst bepaalde schaarste in de markt

Oogst

16

Marcel Markhorst over de Orientaloogst

Vakvenster

18

Tijden veranderen

Openbaar groen

20

Gemeente Schagen betrekt burger bij openbaar groen

Kennis

22

Johan van Scheepen: Bezoek levert meestal meer op

Waterkwaliteit

23

Eerste meting positief

Service

24

Grondbank

26

Actueel

27

Stof door sector serieus aangepakt

Vraag en aanbod

4 VISIE10 januari 2014

28

33

CNB Actueel Humoristische start CNB Midwinterflora Mooie inzendingen op 29ste CNB Midwinterflora

36

33

36

Bloem in beeld Waardige laatste Midwinterflora

40

Actueel Mechanisatiebeurs: Weer toekomst in bollenvak

42

Laatste nieuws

44

Actueel

40

Succes eerste Dag van de Tulp vraagt om vervolg Prolongatie Bloembollen Vakdagen Flevoland

47

34

Nauwkeuring Nieuw sortiment

48

44

Boomkwekerij Aalbessen uit eigen tuin; kleurrijk en smaakvol

49

Tien vragen aan Jochem Stengs (35)

50

Advies

46

47

48

50

49

Regels rond auto van de zaak voor 2014

51

Vasteplantenvaria Nieuwe ronde, nieuwe kansen

52

Teeltadvies

56

Agenda

57

Service Enthousiasme spat er van af Glad ijs

58

Hobaho Optimisme in 2014 verder uitbouwen

KAVB Nieuws Nieuwtjes van en voor de KAVB-kringen en -afdelingen

Nieuws CNB Algemeen 10 vragen aan... Teeltadvies Hobaho KAVB

58

62

Fotografie omslag: René Faas

62

10 januari 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 5

NIEUWS

Samenstelling: Redactie BloembollenVisie

Foto: PR

CO2-emissie glastuinbouw in 2012 afgenomen

Nieuw seizoenTulpenkeuring Breezand BREEZAND - Vanaf vrijdag 10 en zaterdag 11 januari vindt zes weekenden lang de sport van het tulpenkeuren plaats in het Museum Oud Anna Paulowna in Breezand. Er staan wekelijks tien potten tulpen opgesteld die beoordeeld dienen te worden op hun poot, blad, bloem en algemene stand. De potten zijn vooraf door de deskundige jury gekeurd en het doel is om het oordeel van de jury te evenaren. Ook dit jaar wordt er weer gestreden in drie verschillende categorieën. Keurders van 18 jaar en ouder zullen uitkomen in de seniorengroep en de beste senioren in de Van Lierop Adviesgroep Ereklasse. Deelnemers onder de 18 jaar strijden in de Van Dooren Transport Juniorengroep. De keuringstijden zijn vrijdags van 16.00 tot 21.00 uur en zaterdags van 9.00 tot 15.30 uur. Jurylid Ted Berbée is op 10 januari vanaf 19:00 uur aanwezig om uitleg te geven over het keuren. Op zaterdag 11 januari om 15:30 uur is het mogelijk om de wedstrijd te evalueren met de jury en om op deze manier antwoord te krijgen op allerlei vragen over het tulpenkeuren. Kijk ook op www. tulpenkeuring.nl.

WAGENINGEN - In 2012 is de CO2-emissie van de glastuinbouw afgenomen. Met reductie van CO 2 -emissie loopt de glastuinbouw voor op de ontwikkeling in geheel Nederland. Het aandeel duurzame energie in de glastuinbouw is wederom gestegen, maar nog ver verwijderd van het doel voor 2020. De energie-efficiëntie ligt niet ver af van het doel voor 2020, maar is in 2012 iets verslechterd. Dit blijkt uit de jaarlijkse Energiemonitor Glastuinbouw van LEI Wageningen UR. De totale CO2-emissie (inclusief verkoop elektriciteit) verminderde in 2012 tot 7,2 Mton en de CO2-emissie voor de teelt (exclusief verkoop elektriciteit) tot 5,1 Mton. De CO2-emissie voor de teelt zit daarmee onder de streefwaarde voor 2008-2012 (6,6 Mton) en is 0,7 Mton lager dan het doel voor 2020 zoals vastgelegd in het Agroconvenant. Sector en overheid zetten in op een maximale totale CO2-emissie per 2020 van 6,2 Mton, zoals vastgelegd in het CO2-convenant dat in 2012 werd getekend. De totale CO2-emissie in 2012 is 1,0 Mton hoger dan deze emissieruimte.

WAGENINGEN - Het Kenniscentrum Plantenstoffen gaat zich vanaf nu ook richten op de productie van planten met een bijzondere toegevoegde waarde. Daarbij valt te denken aan bijzonder geurende rozen of tomaten met extra gezondheidsbevorderende stoffen. In januari wil het kenniscentrum sessies voor veredelaars en telers beleggen om te zien welke mogelijkheden er liggen. Tot op heden lag de focus van het Kenniscentrum op het opwaarderen van reststromen uit de tuinbouw en het opzetten van commerciële teelten voor de ontwikkeling van specifieke plantenextracten. Het nieuwe idee is dat de plant of vrucht als geheel wordt vermarkt, in plaats van de werkzame stof in de plant alleen. De bijzondere werking van de stof geeft het product herkenbaarheid en onderscheidende waarde. Om vanuit dit nieuwe uitgangspunt concrete marktconcepten uit te werken, organiseert het Kenniscentrum Plantenstoffen vanaf medio januari 2014 door heel Nederland sessies met telers en veredelaars. Aanmelden via info@plantenstoffen.nl.

Meer ruimte houdbaarheidsonderzoek FloraHolland NAALDWIJK - FloraHolland breidt haar testruimte voor houdbaarheidsonderzoek uit. De vraag naar deze dienst van het Kenniscentrum Productkwaliteit neemt nog steeds toe. Meer ruimte is beschikbaar in BloemPlaza in Naaldwijk, tot voor kort de etalage van de snijbloemenklokken. Productpresentaties van kwekers worden voortaan in de afmijnzalen getoond. Poinsettia is het eerste product dat in de nieuwe testruimte is onderzocht op houdbaarheid. De nieuwe testruimte werd 18 december geopend door twee vertegenwoordigers uit de Poinsettiaketen: Maarten Moerman van Intergreen en Piet Burgers van veredelaar Dummen. Het Kenniscentrum Productkwaliteit doet onderzoek op het gebied van houdbaarheid van bloemen en planten in opdracht van kwekers en kopers. Ook bedrijven die houdbaarheidsverlengende technieken of middelen willen laten onderzoeken, kunnen terecht bij het Kenniscentrum Productkwaliteit. 6 • BLOEMBOLLENVISIE • 10 januari 2014

Foto: PR

Planten met meerwaarde gezocht

30 jaar kennis, netwerk en passie AALSMEER - Op 6 januari was het precies 30 jaar geleden dat Lucas Jansen zijn loopbaan als leraar in de sierteelt is begonnen. Ooit gestart op de Lagere Agrarische School in Alphen a/d Rijn en daarna bijna 20 jaar werkzaam geweest op de Middelbare Tuinbouwschool in Aalsmeer. Sinds 2005 gestart met cursussen en trainingen vanuit zijn eigen bedrijf Floweracademy.NL en in 2011 het e-learningplatform Floweracademy.TV gestart. Inmiddels hebben velen in de sierteelt kennis gemaakt met de kennis en passie waarmee de trainingen gegeven worden, zowel in binnen- als buitenland. Cursussen op het gebied van assortiment, kwaliteit, marketing, retail- en ketenkennis worden in meer dan 16 verschillende landen gegeven. Voor de komende jaren staat een verdere ontwikkeling van Floweracademy.TV op het programma om de opgebouwde kennis vast te leggen in online videotrainingen en voor de markt te ontsluiten. Maar ook bij Floweracademy.NL start in januari weer een gevarieerd cursusaanbod. Meer informatie: www. floweracademy.nl/cursussen

LTO roept op om kennis en ondernemerschap meer te delen DEN HAAG - “Boeren en tuinders zullen meer rekening moeten houden met turbulente ontwikkelingen op internationaler wordende agrarische markten. De prijsschommelingen worden eerder groter dan kleiner. Toch presteert de agrarische sector aanzienlijk beter dan het gemiddeld midden- en kleinbedrijf”, aldus Albert Jan Maat van LTO Nederland. Maat stelt deze uitspraak naar aanleiding van de ramingen die LEI Wageningen UR bekend heeft gemaakt. De LTO-voorzitter spreekt van een door de bank genomen redelijk goed jaar 2013 voor boeren en tuinders. De afgelopen twee jaren zijn, uitgedrukt in gemiddelde inkomens, de beste uit een reeks van de laatste zeven jaar. De inkomens 2013 zullen volgens de prognoses licht dalen (-2,5%), terwijl het midden- en kleinbedrijf gemiddeld een teruggang zal moeten incasseren van -7 procent. Opmerkelijk vindt Maat de grote inkomensverschillen tussen vergelijkbare bedrijven binnen dezelfde sectoren. Er is volgens hem behoefte aan nieuwe initiatieven om kennis en ervaring van boeren en tuinders met elkaar te delen. De cijfers geven aan hoe belangrijk eigentijds ondernemerschap in de praktijk is.

Nieuwe regio-indeling door pachtprijzen DEN HAAG - LTO Noord afdeling Hollands Kroon heeft zich sinds 2010 ingespannen in Den Haag om de voormalige gemeenten Wieringen en Wieringermeer uit de pachtregio IJsselmeerpolders te halen wegens te hoge pachtprijzen. Gemeentelijke herindeling heeft voor een opening gezorgd. Per 1 januari 2014 is Hollands Kroon ingedeeld bij de regio Westelijk Holland. Voor veel pachters zal de pachtprijs voorlopig niet stijgen, alleen dalen. Voor de pachters in de voormalige gemeenten Niedorp en Anna Paulowna is de indeling van Hollands Kroon bij pachtregio Westelijk Holland ook gunstig. Het LEI adviseerde het ministerie van Economische Zaken namelijk om Hollands Kroon bij de pachtregio IJsselmeerpolders te voegen vanwege de landbouwstructuur en de intensiteit van de bedrijven. De pachtprijzen in Niedorp en Anna Paulowna zouden dan alleen kunnen stijgen, dat is nu voorkomen.

FloraHolland Spring Fair in april AALSMEER - In overleg met aanvoerders en kopers is besloten alsnog een FloraHolland Spring Fair te organiseren. Aanvoerders en kopers geven aan deze handelsbeurs van toegevoegde waarde te vinden in het voorjaar. De beurs vindt plaats op 9 en 10 april 2014 in Aalsmeer. Tijdens deze beurs staan de seizoensproducten centraal. De inschrijving voor deze beurs is begin 2014 geopend.

Veiling Rhein-Maas tevreden over 2013 STRAELEN-HERONGEN - Veiling Rhein-Maas kijkt tevreden terug op de ontwikkeling van de marktplaats in de laatste twaalf maanden, ofschoon het geen gemakkelijk jaar was. De veiling ontwikkelt zich verder positief en heeft ook voor het nieuwe boekjaar een groot aantal strategische projecten gepland.In 2013 konden in totaal 50 nieuwe klanten ingeschreven worden. Ondanks het koude voorjaar bedroeg de omzet van de veiling in 2013 ca. 315 miljoen euro. Het aandeel in de totale omzet van klanten die via Kopen Op Afstand inkopen, steeg voor het tweede opeenvolgende jaar met 4% tot 21%. Ruud Knorr, directeur Veiling Rhein-Maas, geeft aan: “2013 was een buitengewoon moeilijk jaar, dat we naar verhouding goed konden afsluiten“ In december van het afgelopen jaar, werd de afmijnzaal van Veiling Rhein-Maas met een 28 m breed en 3 m hoog projectievlak in LED-techniek uitgerust. Door deze nieuwe LED-projectievlakken kunnen voortaan op alle acht veilklokken productfoto´s, teksten, productinformatie en logo´s optimaal gepresenteerd worden.

Onderzoek bloemenstromen per zeecontainer AALSMEER - Vijf studenten van de Hogeschool van Amsterdam gaan dit jaar aan de slag met een onderzoek naar de bloemen- en plantenstromen per zeecontainer. De centrale vraag is: hoe kunnen binnenkomende zeecontainers met bloemen en planten het beste naar de marktplaats in Aalsmeer worden geleid en welke investeringen zijn nodig om deze stroom zo goed mogelijk te faciliteren? Dit onderzoek moet leiden tot een uitgewerkte businesscase. Opdrachtgevers zijn Greenport Aalsmeer, FloraHolland, VGB, Haven Amsterdam.

Economie groeit 0,2 procent DEN HAAG - Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt, dat de Nederlandse economie in het derde kwartaal van 2013 met 0,2 procent gegroeid is ten opzichte van een kwartaal eerder. Bij de eerste raming, gepubliceerd op 14 november, kwam de groei uit op 0,1 procent. Bij de berekening van de kwartaal-op-kwartaalontwikkelingen is gecorrigeerd voor werkdagen seizoeneffecten. Ten opzichte van een jaar eerder kromp de economie in het derde kwartaal met 0,4 procent. Volgens de eerste raming was dat 0,6 procent. De uitvoer van goederen en diensten en de consumptie door de overheid zijn opwaarts bijgesteld. De invoer van diensten, de consumptie door huishoudens en de investeringen zijn neerwaarts bijgesteld. Het derde kwartaal van dit jaar kende één werkdag meer dan het derde kwartaal van vorig jaar. In het derde kwartaal van 2013 waren er 160 duizend banen van werknemers minder dan in hetzelfde kwartaal van 2012. Dit is een daling van 2,0 procent. Bij de eerste raming was de krimp van het aantal banen eveneens 2,0 procent. 10 januari 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 7

NIEUWS

Samenstelling: Redactie BloembollenVisie

Foto: PR

Samenwerking Agentschap NL en Dienst Regelingen

Veel bezoek Demokwekerij Westland WESTLAND - Met diverse evenementen en activiteiten heeft Demokwekerij Westland gedurende het jaar ruim 12.000 bezoekers mogen ontvangen. Een flinke groei ten opzichte van het jaar ervoor. Dat de tuinbouw momenteel internationaal gericht is, heeft Demokwekerij Westland gemerkt. Zo is er een toename te zien van internationale interesse vanuit de gehele wereld. Er is bezoek geweest uit 35 verschillende landen, van Canada tot Japan en van Rusland tot Indonesië. Peet van Adrichem, directeur Demokwekerij Westland, kijkt terug op een positief maar hectisch jaar en heeft goede verwachtingen voor 2014: “De vele bezoeken vanuit de wereld bieden kansen en mogelijkheden voor de gehele sector waarin wij opereren. Voor het komend jaar zal dit voor ons nog meer inspanning vragen op het gebied van kennisoverdracht, zodat de technieken en producten die wij met ze allen verkopen tot optimaal rendement kunnen leiden.” Ook voor 2014 staan er weer diverse activiteiten en bijeenkomsten gepland.

DEN HAAG - Agentschap NL en Dienst Regelingen gaan samenwerken onder de naam Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl). De nieuwe rijksdienst stimuleert ondernemers bij duurzaam, agrarisch, innovatief en internationaal ondernemen. RVO.nl werkt in opdracht van ministeries en de Europese Unie. Dienst Regelingen en Agentschap NL zijn beide uitvoeringsorganisaties van het ministerie van EZ. Ze leveren namens de Rijksoverheid diensten aan ondernemers zoals subsidies, het vinden van zakenpartners, kennis en het voldoen aan weten regelgeving. De rijksoverheid streeft naar een compacte en efficiëntere rijksdienst. Het samenvoegen van de beide uitvoeringsorganisaties is een logisch gevolg van dat regeringsbeleid. De fusie heeft ook een paar praktische gevolgen: de huidige helpdesk- en contactnummers van het DR-Loket en van Agentschap NL komen te vervallen. Vanaf heden kan men met vragen terecht op nummer 088 042 42 42 (lokaal tarief ).Ook de websites worden samengevoegd. Alle info is voortaan via www.rvo.nl te vinden.

WERVERSHOOF - Vrijdag 17 januari gaat het tulpenkeuren, een jaarlijks terugkerend evenement verdeeld over zes avonden, in de ’oude’ Schoof in Wervershoof weer van start. Elke avond dienen de deelnemers tien cultivars te beoordelen op poot, blad, bloem en stand van het geheel. Doel is de beoordeling van de jury zo goed mogelijk te benaderen. Naast de vertrouwde competities start de organisatie dit jaar ook met een geheel nieuwe competitie, namelijk een Poolse competitie. Dit wordt speciaal georganiseerd voor iedereen die Pools is en het leuk lijkt tulpen te beoordelen. Gedurende alle tulpenkeuringsavonden is er iemand aanwezig die Pools spreekt en de deelnemers kan begeleiden. Dus wie Pools is of Poolse collega’s, vrienden of familie heeft, kom dan naar het tulpenkeuren in de Schoof en beleef een gezellige avond! Uiteraard zijn er binnen deze competitie ook mooie prijzen te winnen! Op vrijdag 31 januari en op vrijdag 14 februari kan naast de tulpenkeuring tevens deelgenomen worden aan de soortenkennis. Kijk voor verdere informatie op www.tulpenbeoordeling.nl.

KAVB organiseert bijeenkomst over stof HILLEGOM - Donderdag 30 januari 2014 vindt in Creil een informatie- en excursiebijeenkomst plaats over stof. De middag wordt georganiseerd door de KAVB vanuit het project Zicht op stof. De middag begint om 13.30 uur in het Poortershuys in Creil met een aantal presentaties over stof. Zo gaat Stigasadviseur Marcel van Diepen in op arbeidshygiëne en stof, en licht Stigasarts Aart Verhagen de gezondheidsrisico’s van stof toe. Hugo Jongejans van Jongejans Luchttechniek belicht de technische kant van de stofaanpak. Tijdens deze middag kunnen deelnemers een longfunctiemeting laten uitvoeren door Stigasadviseur Wim Klaucke. Na de inleidingen volgt een excursie bij uienteelt en – verwerkingsbedrijf Broer BV in Creil, dat flink in een schoningssysteem heeft geïnvesteerd. Deelname aan deze excursie is voor KAVB-leden gratis. Aanmelden is verplicht. Dit kan bij Stan van Oers, beleidsmedewerker van de KAVB, telefoon (0252) 536 953. De bijeenkomst wordt medegeorganiseerd door Broer BV, Stigas en Jongejans Luchttechniek. 8 • BLOEMBOLLENVISIE • 10 januari 2014

Foto: PR

Tulpenkeuren 2014

Boltha bestaat 100 jaar BREEZAND - Voor Boltha uit Breezand is 2014 een feestjaar. Komend voorjaar bloeien er voor de 100ste maal bloembollen aan de Molenvaart. De vierde en vijfde generatie van den Bergen staat ondertussen aan het roer. 100 jaar geleden verhuisde Arie van den Berg van Noordwijk naar Breezand. Hij plantte de eerste bloembollen in de voortuin van zijn boerderij Brandenburg aan de Molenvaart. Nu, vier generaties later, is het bedrijf uitgegroeid tot een professionele kwekerij met ruim tien verschillende bolgewassen in meer dan 100 verschillende soorten. Jaarlijks worden er 75.000.000 leverbare bloembollen gerooid, geschoond, geteld en verstuurd naar haar afnemers. Boltha lijkt op het eerste gezicht op geen enkele manier meer op het bedrijf van 100 jaar geleden. Maar uiteindelijk doet Boltha eigenlijk niets anders dan toen: De tuin met hart en ziel verzorgen. Het feest zal gevierd worden, als de tulpen voor de 100ste maal in bloei staan. Met als hoogtepunten een feestelijke middag op 9 mei voor genodigden en zaterdag 10 mei een open huis voor alle belangstellenden.

Illustratie: PR

Foto: PR

ENKHUIZEN - Per 1 februari 2014 is Rian van Dam de nieuwe programmamanager van Greenport NHN (de huidige Agriboard NHN). Zij volgt daarmee Jacques Dekker op, die vanaf de start van de Agriboard, nu ruim vijf jaar geleden, deze functie bekleedde en een grote bijdrage geleverd heeft aan de ontwikkeling van de Agriboard NHN en de totstandkoming van de GreenPort NHN. Wagenings ingenieur Rian van Dam was van 2006-2011 wethouder in Alkmaar, met onder andere Economische Zaken, Financiën, Onderwijs en Toerisme in haar portefeuille. In die periode was ze tevens voorzitter van het RPA (Regionaal Platform Arbeidsmarktbeleid). Sinds een jaar is zij wethouder in Enkhuizen met een vergelijkbare portefeuille als in Alkmaar. In de tussenliggende periode werkte zij als zelfstandig adviseur. Het bestuur van de Stichting Agriboard NHN is uitermate verheugd dat met de komst van Rian van Dam deze belangrijke vacature is ingevuld.

Foto: PR

Rian van Dam programmamanager GreenPort NHN

Kleurrijke start Tulpenexcursie SLOOTDORP - Met de start van het nieuwe jaar begint ook weer het nieuwe seizoen voor de Tulpenexcursie van Kwekerij Siem Munster. Met ingang van heden neemt tuindersvrouw Sandra Munster haar gasten weer mee voor een kijkje in de kassen waar dagelijks 60.000 tot 100.000 tulpen worden klaargemaakt voor de bloemenveiling. Hiermee is de Tulpenexcursie de enige mogelijkheid in Nederland om zo vroeg al bloeiende tulpen te zien. Het verwerken in bossen wordt gedaan door de hypermoderne röntgenrobot waarbij in 2013 zo’n 4.000 gasten uit binnen-en buitenland hun ogen uitkeken. Ook in 2014 staan er weer vele bezoeken aan de kwekerij gepland. Met de Tulpenexcursie bieden Siem en Sandra Munster (internationale) gasten de mogelijkheid tulpen te kijken in hun kas en op het veld. De Tulpenexcursie is geopend vanaf begin januari tot begin mei, voor groepen van 20-50 personen, na reservering vooraf. De kwekerij bevindt zich in de Kop van Noord Holland, direct naast de snelweg A7. Meer info op www.tulpenexcursie.nl of via 0227-604655.

Wijziging promotiebeleid Italië Nieuwe consumentenwebsites in vier landen HONSELERSDIJK - De nieuwe websites van Bloemenbureau Holland zijn live gegaan in Nederland, Duitsland, Frankrijk en Engeland. In totaal gaat het om acht websites: voor elk land een consumentenplatform voor planten en een voor bloemen. De behoefte aan vernieuwde websites vloeit voort uit de online strategie van Bloemenbureau Holland. Ze zorgen voor een continue aanwezigheid van bloemen en planten bij de doelgroep. Bij het inrichten van de websites is goed gekeken naar de interessegebieden van de doelgroep. Door bloemen en planten te combineren met meerdere interesses, zoals wonen, eten en mode, wordt de relevantie van de content op de websites vergroot. De consument kan op de website terecht voor informatie, tips, leuke acties, inspirerende beelden en het laatste bloemen- en plantennieuws. Voor interactie met de doelgroep kan een reactie achtergelaten worden op de site of kan een tip ingediend worden bij de redactie. De content is bovendien makkelijk deelbaar op de sociale kanalen.

HONSELERSDIJK - Bloemenbureau Holland stopt vanaf 2014 met consumentenpromotie op de Italiaanse markt. Door het wegvallen van de bijdrage van de handel, goed voor ca. 40 procent van het promotiebudget, is het niet meer mogelijk om in alle landen van Europa promotie uit te voeren. Bloemenbureau Holland zet haar consumentenactiviteiten voor generieke promotie van bloemen en planten in Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië en Nederland nog wel voort. Charles Lansdorp is inmiddels 25 jaar vertegenwoordiger van Bloemenbureau Holland voor Italië vanuit ‘Ufficio Olandese dei Fiori’. Hij gaat vanaf heden de Nederlandse sierteeltsector rechtstreeks adviseren voor Italië. Ook Internationale Grootouderdag Festa dei Nonni wordt door Charles Lansdorp op Europees niveau voortgezet. De door hem in 2006 opgerichte “Felini Foundation” ontwikkelt daarvoor onder meer creatieve concepten en projecten. Het project “Plants connect People”, bloemen en planten verbinden mensen met elkaar, is het thema voor Internationale Grootouderdag 2014. 10 januari 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 9

PLANT IN BEELD

CNB NEW PLANTS ™

Coreopsis hybride ‘Red Satin’® Met het New Plants-project beoogt CNB New Plants nieuwe cultivars van vaste planten en boomkwekerijproducten in de markt te zetten. Uit dit project worden regelmatig nieuwe introducties in BloembollenVisie tegen het licht gehouden. In dit nummer aandacht voor de Coreopsis hybride ‘Red Satin’, afkomstig uit de Permathread™ serie. Tekst: Henk de Jong/Wim Ciggaar Foto’s: Luc. Klinkhamer, www.visionspictures.com

Coreopsis hybride ‘Red Satin’

I

n de volksmond staat de Coreopsis ook wel bekend als ‘meisjesogen’. Het betreft hier een populaire vaste plant die oorspronkelijk uit Noord- en Midden-Amerika afkomstig is en daar op de prairievelden te vinden was. Dat betekent dat Coreopsis wind en droogte van oudsher goed kan verdragen, weinig voeding nodig heeft en dus vrijwel geen eisen aan de grond stelt. De gecultiveerde aanwinsten die we vandaag de dag kennen zijn vooral te danken aan de veredelingsactiviteiten die Darrell Probst heeft uitgevoerd, een zeer vooraanstaand veredelaar uit de USA die in de vasteplantenwereld zeer veel erkenning heeft gekregen voor de ontwikkelingen die hij tot stand wist te brengen in de veredeling van Epimedium en Coreopsis.

sten in diverse kleuren en ook zeer grote bloemen. Beide series zijn volop in de handel te verkrijgen en vandaag de dag niet meer weg te denken uit het leveringspakket.

NIEUWE INTRODUCTIE Uit het veredelingsprogramma van Darell Probst is recentelijk een nieuwe serie in de markt gezet. Het gewas is qua blad meer “naald” achtig en heeft qua uiterlijk veel weg van verticillata types als Coreopsis ‘Moonbeam’ en Coreopsis ‘Zagreb’. De nu geïntroduceerde aanwinst betreft de winterharde Coreopsis ‘Red Satin’, een diep robijnrood gekleurde, enkelbloemige Coreopsis die bovendien zeer rijk en lang bloeit. Deze kleur mag beschouwd worden als een ware doorbraak aangezien de meeste cultivars geel zijn of een gele teint hebben. De aanwinst bloeit vanaf juni tot en met oktober en bereikt een hoogte van 40 à 50 centimeter. Een plaats in de volle zon geniet de voorkeur. De cultivar is verkrijgbaar vanaf najaar 2014 en is geschikt voor zowel postorder als droogverkoop. Meer informatie over de verkoopmogelijkheden is verkrijgbaar bij Henk de Jong van CNB Newplants™.

BESTAANDE SERIES Meest in het oog springend waren tot voor kort twee door Probst ontwikkelde series, te weten de Coloropsis™ serie en de zogenaamde BigBang™ serie. De eerste serie had vele prachtige kleuren maar was niet winterhard en mede hierom niet echt een vaste plant te noemen. De zogenaamde BigBang™ serie bestaat uit louter -absoluut zeer winterharde- Coreopsis-aanwin10 • BLOEMBOLLENVISIE • 10 januari 2014

Coreopsis verticillata ‘Zagreb’

CNB ACTUEEL

VAN DE REDACTIE

Archieffoto: Wim Ciggaar

Waarheen

Leliestudiemiddag West-Friesland op 24 januari

COLOFON

Op vrijdag 24 januari organiseren Lelievereniging West-Friesland en CNB de jaarlijkse, altijd weer drukbezochte leliestudiemiddag (zie archieffoto). Plaats van handeling is het Dorpshuis in Andijk waar belangstellenden om 13.00 uur verwelkomd worden met een kopje koffie en/of thee. Voorzitter Hans Langedijk van de studieclub opent de bijeenkomst om 13.30 uur met een kort welkomstwoord, waarna directeur Evert van Zanten van P.F. Onings BV een inleiding zal verzorgen met als titel “De afzet van leliebollen en de uitdagingen hierin”. Evert van Zanten zal met name dieper ingaan op de marktontwikkelingen in de export en de problemen die exporteurs tegenkomen in de export/afzet. Aansluitend zal dhr. M. Winters, manager Agrico Research, dieper ingaan op de veredeling en introductie van aardappelrassen voor de wereldmarkt. Zo zal hij meer vertellen over de wijze waarop Agrico Research als Nederlandse Aardappel Coöperatie haar rassen ontwikkelt. Daarbij zal met name ook worden stilgestaan bij de introductiefase. Na de pauze die om plm. 15.00 uur zal plaatsvinden is het tijd voor een wat luchter programma. Voor de invulling daarvan zorgt Rick van Asperen met een presentatie die als titel ‘De kunst van b(l)oeiend ondernemen’ heeft meegekregen. Wat maakt dat de één overal mogelijkheden ziet, terwijl de ander denkt tegen allerlei muren aan te lopen? Op een bevlogen en humoristische wijze schudt egostripper Rick van Asperen trippende ego’s in de aanwezigen wakker. De middag wordt rond 16.30 uur onder het genot van een hapje en een drankje afgesloten. Het Dorpshuis Andijk is gevestigd aan de Sportlaan 1, 1619 XE Andijk.

BloembollenVisie is het toonaangevende, 14-daagse vakblad voor de bloembollen- en vasteplantensector. REDACTIE: Wim Ciggaar (hoofdredacteur), Arie Dwarswaard, Monique Ooms, Jeannet Pennings, Gerrit Wildenbeest en Lilian Braakman (vakredacteuren). FOTOGRAFIE: René Faas.VORMGEVING: Prepress BloembollenVisie. UITGEVERS: KAVB en CNB (U.A.). REDACTIEADRES: Heereweg 347, 2161 CA Lisse, Postbus 31, 2160 AA Lisse, tel. 0252-431130, fax 0252-431127, e-mail: [email protected]. Internet: www.bloembollenvisie.nl. Tel. kantoor A. Dwarswaard: 0252-536 966. ABONNEMEN TEN: (excl. 6% BTW ): Nederland € 255,-- per jaar, Europa € 275,-- per jaar, buiten Europa € 305,-- per jaar. Aanmelden bij John Meijer, tel. 0252-431173, fax 0252-431126. Meer info over abonnementen op www.bloembollenvisie.nl. ADVERTENTIES: Bureau Van Vliet BV, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, tel. 023-5714745, e-mail: [email protected]. VERANTWOORDELIJK HEID: De redactie werkt op basis van een redactiestatuut. Aan alle artikelen en rubrieken wordt de meest mogelijke zorg besteed. Uitgevers, redactie en medewerkers aanvaarden echter geen enkele aansprakelijkheid voor mogelijke gevolgen die direct en/of indirect kunnen voortvloeien uit de inhoud van artikelen en/of advertenties. De redactie houdt zich het recht voor om ingezonden brieven en mededelingen niet te plaatsen dan wel te wijzigen of in te korten. Overname van artikelen is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de uitgever. NIEUWSBRIEF: BloembollenVisie verzorgt ook een dagelijkse nieuwsrubriek op internet (www.bloembollenvisie.nl).

Waar gaan we in het nieuwe jaar naartoe? Het is de veelbezongen vraag uit de oudejaarsconference van Wim Kan die ouderen onder ons zich nog goed zullen weten te herinneren. Menigeen zat in de tweede helft van de vorige eeuw op oudejaarsavond aan de radio gekluisterd om te horen hoe deze de grondlegger van de Nederlandse oudejaarsconferences vooral de vaderlandse politiek op de hak nam. Wim Kan is allang verleden tijd, maar de vraag waar we in het nieuwe jaar naartoe gaan blijft elk jaarwisseling weer actueel. Dat geldt zeker ook voor het bloembollenvak waar 2013 zich gekenmerkt wist door de vele veranderingen die zich voltrokken dan wel de aanzet vormden voor een andere aanpak in 2014. Eén van de meest ingrijpende is ongetwijfeld de opheffing van de productschappen die in 2014 zijn beslag moet krijgen en die veel bestuurders nog steeds de nodige kopzorgen bezorgt. Op de vele terreinen waar het productschap actief was, is bijna niets zeker meer en dan zwijgen we nog maar over de consequenties die indirect uit de opheffing voortvloeien en die lang niet door iedereen voorzien zijn. De vraag waar we naartoe gaan geldt ook voor de bolbloemenshows die ons vak rijk is. Rijk is eigenlijk niet het juiste woord, want met het verdwijnen van de Creiler Flora vorig jaar en vermaarde shows als de Midwinterflora en het Holland Food & Flowers in 2014 begint de spoeling nu toch wel erg dun te worden. Natuurlijk, tijden veranderen en de huidige marktbroeishows voorzien voor het vakpubliek ongetwijfeld in een behoefte, maar toch. Een Lentetuin Breezand bijvoorbeeld zou ik als vak niet graag willen missen. Daar kan geen marktbroeishow tegen op. Grote vraag is ook hoe de promotie nieuwe stijl in de praktijk zal uitpakken. Een afgeslankt Bloemenbureau Holland, iBulb en iVerde zullen zonder twijfel hun stinkende best doen om te roeien met de (financiele) riemen die ze hebben, maar de exportcijfers zullen uiteindelijk duidelijk moeten maken of de ingeslagen wegen de juiste zijn. Ook bij de belangenbehartigers zijn de nodige veranderingen te verwachten. Teruglopende ledenaantallen en wegvallende PT-inkomsten zetten bestaanszekerheden op de tocht en dwingen tot moeizame keuzes. Datzelfde geldt voor de bemiddeling waar nieuwe samenwerkingsvormen bestaande handelspatronen doorkruisen. Waar gaan we in het nieuwe jaar naartoe? Het antwoord ligt in de toekomst, maar één ding is zeker: het zijn veranderingen die niet te stoppen zijn en die vragen om antwoorden van deze tijd. Wim Ciggaar 10 januari 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 11 11

VISIE

‘Grondprijzen gro De grondprijzen groeien naar elkaar toe, constateert Meep van Veldhuizen, voorzitter van de afdeling Agrarisch van makelaarsorganisatie VBO. ‘Bollengrond in het westen is gedaald van 20 euro per vierkante meter naar 10-12 euro. In delen van Brabant en Limburg is de prijs gestegen tot 6-7 euro. Ook in het noorden worden goede prijzen gemaakt’.

MEEP VAN VELDHUIZEN, VOORZITTER AFDELING AGRARISCH VBO MAKELAAR

Tekst en fotografie: Gerrit Wildenbeest

12 • BLOEMBOLLENVISIE • 10 januari 2014

D

e grondprijs in Nederland varieert tussen de 40.000 en de 80.000 euro. Dat geeft aan dat er grote verschillen zijn. Kwaliteit, ligging, kavelgrootte, het zijn zo maar wat factoren die bepalen of een perceel voor de hoofdprijs weggaat. En nog altijd geldt het aloude adagium dat je buurmans grond maar een keer te koop is, zegt Meep van Veldhuizen, sinds begin dit jaar voorzitter van de sectie Agrarisch Vastgoed van Brancheorganisatie VBO Makelaar (circa 1000 aangesloten makelaars en taxateurs) en directeur eigenaar van het makelaarskantoor Van Veldhuizen Makelaardij in het Brabantse Leende. Van Veldhuizen weet waarover hij praat: voordat hij de makelaardij instapte, had hij tot 2000 een biologische melkveehouderij. Bestuurlijk was hij actief op diverse niveaus van LTO en haar voorgangers, veehouderijproefbedrijf Cranendonck en Waterschap De Dommel. Hij ziet in de toekomst de regisseursfunctie van de agrarische makelaar belangrijker worden. “Aan- en verkoopopdrachten worden complexer. Je wordt steeds meer de regisseur van een team van specialisten. Zo vind ik dat een accountant altijd deel moet uitmaken van zo’n team.”

De agrarische grondprijs steeg tot 2000, daarna volgde een daling tot 2005. Vervolgens toonde de prijs weer een stijgende tendens tot nu toe. Hoe is de situatie op dit moment? “De grondprijs beweegt zich tussen de 40.000 en 80.000 euro per hectare. Ligging, kwaliteit, de regionale behoefte – ligt een perceel in een Landbouw Ontwikkelings Gebied (LOG) of niet? - zijn belangrijke factoren. En buurmans grond is altijd nog maar een keer te koop. Heb je een hectare in een natte hoek bij een bos te koop, of nabij een natuurgebied, dan wordt het lastiger. Belangrijk is ook de grootte van de kavel. Grote, gedraineerde kavels verkopen gemakkelijker, machines moeten hun werk kunnen doen. Bij complete bedrijven is het belangrijk dat ze snel instapbaar zijn voor de nieuwe eigenaar. Overigens is die markt momenteel beperkt. Er wordt weinig onteigend, dus weinig verplaatst.” “Landelijk zie je wel dat de grondprijzen meer naar elkaar toe groeien. In de oude glastuinbouwgebieden is de grondprijs fors gedaald, met alle problemen voor ondernemers van dien. Ik hoor van prijzen van kassen plus opstallen plus de woning voor tussen de 50 en de 75 euro. Als je dan met aanloopkos-

eien naar elkaar toe’ ten zit van 200 euro, zit je er zwaar in. Bollengrond zat vijf jaar geleden nog op 18-20 euro, maar is nu gezakt tot 10-12 euro. In Limburg gaan courante percelen van de hand voor 7 euro, in de omgeving van Tilburg en in Bladel en Reusel, waar akkerbouw de vragende partij is, wordt 7-8 euro betaald. Ook in het Noorden worden goede prijzen betaald. De grondprijzen groeien naar elkaar toe”.

zijn, heeft dat meer invloed dan wanneer ze niet actief zijn, dan is er gewoon een koper minder. Gemeenten hebben in het verleden grond te ruim gekocht voor allerlei projecten. Ja, die grond zie je her en der terugkomen, maar vaak liggen er afspraken onder in de geest van ‘Ik heb het nu voor een tientje verkocht, als het terugkomt kan ik het voor zes terugpakken’.”

“Hoe de grondprijs zich verder ontwikkelt wordt mede bepaald door sectorale ontwikkelingen, de geldstromen in de sector. De melkprijs is momenteel goed, maar misschien is het verstandiger om eerst het eigen vermogen op te krikken. Je ziet nu links en rechts boeren die niet kunnen uitbreiden omdat de bank niet wil financieren. Dan heb je maar één opdracht, investeer in je eigen vermogen. Sommige melkveehouders hebben hun stallen uitgebreid met het oog op na 2015 als de quotering wordt afgeschaft. Maar gezien de mogelijke aanschaf van dierrechten, ze praten over 5000 euro per koe, is dat een risico (inmiddels zijn de dierrechten voor melkvee van de baan; staatsecretaris Dijksma wil de grondgebonden melkveehouderij in combinatie met mestverwerking stimuleren g.w). Als de dierrechten komen - wat niet te hopen is, laat het maar een vrije markt worden - zal de grondprijs in de melkveehouderij niet doorstijgen. De akkerbouw blijft wel op de markt, die sector doet het goed”.

Is grond als beleggingsobject belangrijker geworden? “Een ton op de bank geeft weinig rendement. Investeer je dat geld in grond, dan brengt een hectare van 50.000 euro zeg 1200 euro huur op, toch meer dan je op de bank krijgt. De grondprijs is een combinatie van rendement en verwachtingswaarde. In Nederland zal er altijd grondschaarste blijven, dus op de lange termijn is het een redelijke belegging.”

De overheid en projectontwikkelaars zijn momenteel uit de markt, gemeenten moeten fors afboeken op de waarde van aangekochte gronden. Beïnvloedt dat de stemming? “Op het moment dat projectontwikkelaars actief op de markt

Voor een boer of tuinder zijn de huidige grondprijzen zelden rendabel te rekenen… “Een vuistregel is dat ongeveer 50 procent van de grondprijs bedrijfseconomisch gezien renderend is. Pak je grond voor 7 euro, dan is 3,5 euro je rendement, daar verlies je dus op. Je moet de rest halen uit de waardestijging door de tijd heen. Maar goed, voor een boer of tuinder spelen andere criteria: het genoemde ‘buurmans grond één keer te koop’ , belastingtechnische redenen.” Is het voor iemand die nu denkt om te stoppen een goed moment om te verkopen of kan hij beter wachten op een (verder) stijgende grondprijs? “Leeftijd, het al of niet beschikbaar zijn van een opvolger, rendement, zijn allemaal redenen om te stoppen. De afname van het aantal bedrijven is een proces dat al jaren

aan de gang is en altijd zal doorgaan. Een ondernemer met stopplannen adviseer ik : ‘wees alert’. Hou in de gaten hoe de agrarische bedrijven in de omgeving zich ontwikkelen. Als je van je buurman weet dat hij ontwikkelplannen heeft, is het slim te peilen of hij soms interesse heeft in jouw locatie vóór hij misschien naar elders vertrekt. De makelaar kan daarbij van dienst zijn, hij kent de locale situatie het best, het gaat toch vaak om gevoelige informatie. Ja, de makelaar als regisseur. Verkoop in elk geval als het rendement nog 100 procent is. Op de top, dan verkopen. Voor een instapklaar productieactief bedrijf is men doorgaans bereid meer te betalen.” Kan een ambitieuze jongere nog wel een bedrijf overnemen of kopen? “Aan de koperskant zie ik wel steeds meer overnameproblemen. Wie kan als 25-jarige nog een miljoenen euro’s overname betalen? De grote handicap van de landbouw is dat bedrijven vaak generatiebedrijven zijn, die per generatiewisseling worden leeg getrokken. We zullen misschien toemoeten naar andere structuren. In de industrie en ook al wel

in de glastuinbouw zie je steeds vaker structuren die het mogelijk maken dat bijvoorbeeld een persoon zijn deel kan doorverkopen naar externe partijen. Denk aan de BV-constructie met meerdere eigenaren die elk hun aandeel kunnen doorverkopen, zonder dat er kapitaal wegvloeit. Ja, de rendementen in de landen tuinbouw zijn vaak te laag voor externe partijen. Al wordt het toch wel aantrekkelijker. Je krijgt al gauw meer dan die een procent bij een bank. Sowieso zie je dat ondernemers steeds meer zoeken naar financieringsmogelijkheden buiten de banken. Een structuur waarbij de grond in handen is van externe partijen, en de bedrijfsgebouwen zijn gefinancierd uit eigen middelen is een mogelijkheid. Er komen andere structuren, als de landbouw zich doorontwikkelt, dat is zeker. “

VBO Makelaar is naast de NVM en Pro Vastgoed een van de drie brancheorganisaties in de makelaardij. De wortels van VBO gaan terug tot 1985, toen een groep makelaars zich verenigde in de Stichting Belangenbehartiging Bemiddelaars Onroerend Goed (SBBO). Deze stichting was van mening dat de kwaliteit en integriteit van makelaars onvoldoende gewaarborgd werden door een eenmalige, verplichte beëdiging. Certificering en zelfregulering zouden daarvoor betere instrumenten zijn. Na de afschaffing van de verplichte beëdiging in 2001 werd dat gestalte gegeven in permanente opleidingstrajecten, verplichte certificeringen en een gedragen beroepscode. In 2009 werd de branchenaam gewijzigd in VBO Makelaar.


BROEIERIJ

‘Voor het eerst bepaalde sc Een nieuw jaar begint met een nieuwe reeks artikelen omtrent de broeierijactiviteiten in Nederland. Terwijl het seizoen van de tulpen en veel andere voorjaarsgewassen nog goed op gang moet komen, zijn de amarylliskwekers al enige tijd aan de markt. Tijd om te kijken hoe de vlag erbij hangt en dat doen we bij Vreugdenhil Bulbs & Plants. De marktleider in amaryllis-op-pot signaleert groeimogelijkheden. Tekst: Jeannet Pennings Fotografie: René Faas

D

aags voor Kerst bereikt het amaryllisseizoen zijn hoogtepunt bij Vreugdenhil Bulbs & Plants. Op de kwekerij in ’s-Gravenzande zijn een kleine 200 mensen bezig om de orders klaar te maken. “We hebben onvoorstelbaar veel productie in deze tijd van het jaar”, vertelt Leen Vreugdenhil die bijzonder trots is op zijn personeel. Niet alleen onder de dertig vaste medewerkers, maar ook bij de Poolse arbeiders is de betrokkenheid groot. “Met elkaar produceren we op jaarbasis zo’n 8 miljoen potamaryllissen. Voor het eerst is er sprake van een bepaalde schaarste. Vanwege de grote vraag hebben we dit jaar geen aanbod meer in april.” Vreugdenhil schrijft de toenemende vraag toe aan de productie in het buitenland die dit jaar niet is uitgebreid. “Daarnaast is de meerwaarde die wij toevoegen aan onze productie een belangrijk pluspunt. De klant kan kiezen uit wel zestig verschillende mogelijkheden. Amaryllis in glas, keramiek, kerstarrangementen of zelfs in wax. Al dit soort concepten hebben opvallend goed gescoord dit seizoen.”

VERKOOP OP KLEUR Vreugdenhil Bulbs & Plants voert een breed assortiment amaryllis: kleinbloemig, enkel, 14 VISIE10 januari 2014

dubbel en ga zo maar door. “Alles is verkrijgbaar, van bolmaat 22-24 tot 36-38. De bollen komen van over de hele wereld. In totaal voeren we meer dan vijftig variëteiten. Moeilijk te telen soorten, de zogenaamde ‘specialties’, maar ook het standaardsortiment dat vooral op kleur verkocht wordt”, aldus Leen Vreugdenhil.

‘Zien is kopen en de consument heeft altijd succes met potamaryllis’ De ondernemer runt het bedrijf samen met zijn zoons Jochem (sinds 1994) en Wouter (sinds 2002). Daarmee is Vreugdenhil al 75 jaar een echt familiebedrijf. Grondlegger Jochem Vreugdenhil sr. teelde in eerste instantie verschillende soorten groenten, druiven en tulpen. “Ongeveer 55 jaar geleden heeft mijn vader - als één van de eersten - amaryllis naar zich toegehaald om de vaste medewerkers jaarrond werk te kunnen bieden. De productie, toen nog uitsluitend voor de droogverkoop, werd langzaam opgestart en toen ik in het bedrijf kwam versneld uitgebreid. Uiteindelijk is amaryllis uitgegroeid tot ons grootste product.”

Naast amaryllis zijn Zantedeschia en Canna twee belangrijke pijlers voor Vreugdenhil. Verder omvat het assortiment onder andere Ornithogalum, Caladium, Eucomis, Scilla en Pennisetum. De broeierij van potamaryllis werd in 1990 opgestart en snel uitgebreid. Leen Vreugdenhil: “Eind jaren negentig verslechterde de markt dusdanig dat we besloten de huurtuinen af te stoten en onze focus deels te verleggen naar het buitenland.” Volgens de ondernemer stonden de opbrengsten onder druk, terwijl arbeid en energie alleen maar duurder werden. De opkomende teelt in het buitenland werd daarom niet als bedreiging gezien, maar als kans. “We hadden al goede contacten in Brazilië, maar constateerden dat de amaryllisbollen die uit dit land naar Europa kwamen van dramatische kwaliteit waren. Zodoende zijn wij die kant op gegaan om de Braziliaanse teelt naar een hoger niveau te krijgen. Dat werd ons door collega-kwekers niet in dank afgenomen, maar wij zijn van mening dat als consumenten geïnteresseerd zijn in amaryllis, het niet uitmaakt waar ze vandaan komen.”

STEVIGE SAMENWERKING Dankzij de juiste input won de Braziliaanse teelt het vertrouwen van Vreugdenhil. Sinds 2003 gebruikt het bedrijf Braziliaanse bollen voor de eigen broeierij. “Daarnaast zijn we samen met Schoenmaker en Kébol in het noorden van Brazilië gestart met de teelt voor droogverkoop. Dit is uitgegroeid tot een hele stevige samenwerking. Naast amaryllis telen we er ook Caladium en Canna. Kébol verzorgt een deel van de afzet in Amerika en wij zorgen voor uitgangsmateriaal en afzet in Europa.” Enkele jaren geleden is Vreugdenhil tevens een productie in Zambia gestart, speciaal voor de pottenbroei. Daarmee is het bedrijf in staat de risico’s verder te spreiden en de kosten te drukken. Nederland is simpelweg te duur als productieland. Het enige dat hier nog staat is drie hectare nieuw sortiment. “Dankzij onze eigen productie in het buitenland kunnen wij vroeg aan de markt zijn. In augustus gaan de eerste amaryllisbollen al op pot, zodat we van-

haarste in de markt’ patie in Decorum Company - een samenwerkingsverband van ruim 45 potplantenkwekers - sluit daar op aan. “Zeven jaar geleden hebben wij ons hierbij aangesloten. Decorum werkt met streng geselecteerde dealers: geen retailers, maar uitsluitend betere bloemisten en tuincentra. Een deel van onze productie past daar heel goed in. De focus van Decorum ligt op de afzet. Daarnaast worden gezamenlijk activiteiten ontplooid op het gebied van marketing, inkoop, beurzen en uitzendkrachten. Alles met eigen mensen om zo efficiënt mogelijk te kunnen werken.” Volgens Vreugdenhil is Decorum bij de handel inmiddels bekend als merk. “Bij de eindklant nog niet, daar wordt aan gewerkt.” De Westlandse ondernemer schuift niet onder stoelen of banken dat zijn omzet gegroeid is sinds de participatie in Decorum Company. “Feit is dat toeleveranciers zich graag willen aansluiten, omdat afnemers graag hun producten bij Decorum inkopen. Ze zijn dan verzekerd van kwaliteit.”

EFFICIENCY

Dankzij de buitenlandse productie kan Vreugdenhil begin september al aan de markt zijn

af begin september kunnen leveren. Dat begint met kleine aantallen en groeit naar grote hoeveelheden vanaf 1 november. Op dat moment is het ‘booming’ op de kwekerij. De piek loopt tot een week voor Kerst.” Dat amaryllis een kerstproduct is, betekent volgens Vreugdenhil niet dat daarmee de kous af is. “Het is geen kerstster. Ook voor januari hebben we weer voldoende aanvraag.” Die vraag komt volgens de ondernemer uit alle hoeken en gaten. “We beleveren onder andere de Ikea in heel Europa, maar ook orders van één tray vullen we in. Wie het kleine niet eert is het grote niet weerd. Duitsland is veruit de groot-

ste afzetmarkt. Ook Scandinavië is belangrijk voor de amaryllisteelt, maar heeft relatief veel eigen productie. Landen als Polen, Frankrijk en Hongarije groeien, maar dit betreft veel kleinere aantallen.” De afzet van Vreugdenhil loopt voornamelijk via exporteurs en bijna alles gaat via de bemiddeling van de hand. “Grote orders worden vooraf vastgelegd, maar de daghandel blijft belangrijk voor ons. Met vijf eigen vrachtauto’s streven wij ernaar bestellingen binnen vier uur af te leveren op de bekende exportlocaties in Nederland.” Flexibiliteit, betrouwbaarheid en eerlijkheid staan volgens Vreugdenhil voorop. De partici-

Volgens Vreugdenhil is de amaryllismarkt afgelopen jaren redelijk stabiel geweest. “Wij werken altijd vanaf september met vaste prijzen. Ze gaan niet omhoog, hooguit omlaag bij een overschot. Dat zorgt ervoor dat niemand voor verrassingen komt te staan, een stukje betrouwbaarheid. Afgelopen jaren zijn de prijzen wel elk jaar een paar cent omlaag gegaan. Hierdoor hebben we het al die tijd moeten zoeken in efficiency, maar daarmee is het maximum wel bereikt.” De aantrekkende vraag is dan ook meer dan welkom. “De stabilisatie van de buitenlandse teelt heeft hier positief aan bijgedragen. Vier jaar geleden was er sprake van een behoorlijke uitbreiding in het buitenland, dat gaf wat druk op de markt. Nu zien wij weer groeimogelijkheden.” Het imago van de amaryllis is daarbij niet onbelangrijk. “Zien is kopen”, zegt Vreugdenhil. “Bovendien heb je als consument altijd succes met potamaryllis. Het product is vrij van ziektes, dat betekent nooit teleurstellingen.” 10 januari 2014VISIE 15

OOGST

De start van het lelierooiseizoen was behoorlijk nat. Vanaf de tweede helft van november werd het geleidelijk beter,

LELIEOOGST:

‘Grof en veel’

zodat de Overijsselse lelieteler Marcel Markhorst zijn 70 hectare lelies - merendeels Oriëntals - toch nog op 13 december uit de grond had. ‘Dat moet ook wel, wil je voor de kerst klaar zijn met de verwerking.’ Over de opbrengsten is hij kort en krachtig: ‘Grof en veel.’


O

p het weitje naast het karakteristieke Overijsselse erf van M.E.J. Markhorst Bloembollen (Brucht) dartelen paarden rond. Dat is een hobby van mijn moeder, haast Marcel Markhorst (42) zich te zeggen. “Ik heb niks met beesten.” Planten en meer in het bijzonder lelies, dat is waar zijn hart ligt. Hij begon in 1999 met de lelieteelt als alternatief voor de steeds minder renderende pootaardappelteelt. Geleidelijk aan groeide zijn lelieareaal tot de huidige 70 hectare, waarbij de circa 20 ha akkerbouw - granen, gras, maïs in dienst staat van de lelies. Teelde hij in de beginjaren alles voor contractgevers, gaandeweg is de eigen teelt toegenomen. Momen-

Marcel Markhorst: ‘Dit jaar minder moeilijk klaar te maken partijen’

teel teelt hij ongeveer de helft van het areaal voor eigen risico. “Dat groeit elk jaar en stukje.” Van het areaal eigen teelt bestaat ongeveer 20 procent uit de Aziatische/LA groep, met als paradepaardjes de exclusieve geteelde knalrode Aziaten ‘Marianne Timmer’ en ‘Foreigner’. Aziaten hebben alleen nog bestaansrecht als ze een apart kleurtje hebben, vindt Marcel. De overige 80 procent van het eigen areaal bestaat uit Oriëntals (onder andere ‘Siberia’, ‘Sorbonne’, ‘Merostar’, ‘Sheila’ plus nieuwere soorten als ‘Zambesi’ en ‘Palazzo’) en wat OT’s zoals ‘Yelloween’.

De verwerking is het weekend voor kerst geklaard 16 • BLOEMBOLLENVISIE • 10 januari 2014

NAT Nadat het rooiseizoen op 24 oktober begon met de Aziaten, kwamen half november de tweejarige Oriëntals aan de beurt. Die zitten in het teeltplan omdat je alleen over de twee jaar van het fijne plantgoed (4-5) leverbaar kunt telen. Overigens zijn lang niet alle Oriëntals geschikt voor de tweejarige teelt is zijn ervaring. Sommige soorten geven bijvoorbeeld veel dubbelneuzen. November, met name de eerste helft, was bijzonder nat, wat het rooien behoorlijk zwaar maakte. Markhorst teelt zijn lelies op (huur)land binnen een straal van tien kilome-

ter van het bedrijf, merendeels in een voormalig waterwingebied. Totdat de waterwinning stopte was het gebied zeer droog, maar nu wordt het weer natter ook omdat het gebied in het kader van de eertijdse ruilverkaveling was ingericht op wateraanvoer. Gelukkig werd het gaandeweg november wat droger, waardoor de bulk van de Oriëntals er toch nog zonder al te veel vertraging uit is gekomen: 13 december was de laatste hoek leverbaar eruit. Als het mooi gaat kan de driewielige Dewulf-rooier in zeven uur een bunder rooien, wil je aan twee hectare per dag komen, dan moeten flink lange dagen gemaakt worden. Op het moment van ons bezoek - 18 december - wordt er alleen nog een restant schubben gerooid. Het is mooi, droog weer, dus met even flink doorrooien kunnen ze er dezelfde dag nog uit zijn.

KWALITEIT De verwerking is aan het eind van de week gepiept. Dat moet ook wel, want het weekend voor de Kerst keren de Poolse medewerkers naar huis om daar de feestdagen door te brengen. Over de opbrengsten zegt Marcel dat de tweejarige oogst dit jaar gewoon goed is. Dat in tegenstelling tot 2012, toen de tweejarigen maar heel matig waren. De betiteling ‘grof en veel’ geldt ook voor de eenjarige Oriëntals, wat betekent dat hij in de kleinere maten wel eens zoeken moet om aan zijn verkochte aantallen te komen. Over de kwaliteit heeft hij eveneens niet te klagen. “We hadden dit jaar minder moeilijk klaar te maken partijen .” De vanuit de export hier en daar gehoorde opmerking dat de spruitvorming soms al ver gevorderd is, deelt hij niet. Wel krijgt hij berichten dat sommige vroege soorten al vrij hoog in het suikergehalte zitten. Uiteraard besteedt hij in het hele plant-, rooien verwerkingsproces uiterste aandacht aan het indammen van het PlAMV-virus. “Ik ben

Overzicht van de verwerkingslijn

ver heen op de weg naar een schone teelt.” Dat betekende dat hij de afgelopen twee jaar het nodige heeft weggegooid, waardoor hij dit jaar een paar bunder minder teelt dan in 2012. “Ik was aan het opbouwen, daarin heb ik nu even een stap terug gedaan.” Naast zo schoon mogelijk uitgangsmateriaal is de rode draad in het hele teelten verwerkingsproces kennis van je partijen en bij het rooien en de verwerking de goede volgorde aanhouden. Dat houdt clustering van soorten in, zodat je na elk cluster weer brandschoon beginnen kunt. Ook bij de aankoop van nieuwe soorten en weefselkweek wordt alles PCR gemonsterd. “Het blijkt helaas nog geregeld dat nieuw materiaal niet schoon is. Het is ook steeds belangrijker dat op de koopbriefjes vermeld wordt dat er PCR getoetst wordt, omdat een leverancier zich bij een verdachte partij soms nog probeert te verschuilen achter het nulpercentage.”

VOORVERKOOP In vergelijk met de Oriëntalopbrengsten zijn van de Aziaten de stuks er wel, maar de bollen zijn minder grof. Waar dat aan ligt? “Je kunt overal wel een verklaring voor zoeken, maar je hebt te maken met een natuurproduct. Dat wordt wel eens vergeten”, zegt hij nuchter. Als er dan toch iets van een verklaring moet zijn, zoekt hij het in het feit dat de Oriëntals meer tijd hebben gehad om het koude, weinig groeizame voorjaar te compenseren. “De groeizame tweede helft van het groeiseizoen heeft bij de Oriëntals veel goedgemaakt.” Markhorst heeft zo’n tachtig procent van zijn bollen voorverkocht. Echt voorverkocht, want bollenverkoop vlak voor de oogst zoals in 2012 noemt hij eigenlijk geen voorverkoop. De resterende 20 procent is feitelijk niet meer dan de veiligheidsmarge die je nodig hebt om aan de verkochte aantallen te kunnen voldoen. Mede door de inzet van (CNB)vertegenwoordiger Erwin Vriend kent dit seizoen een betrekkelijk vlotte handel met een redelijke prijsvorming, al is de druk van het seizoen nu wel te merken.

De Dewulf rooimachine bezig met de laatste hoek schubben 10 januari 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 17

VAKVENSTER

Tijden veranderen Tekst en fotografie: Wim Ciggaar Na 29 succesvolle jaren sluit de CNB Midwinterflora vandaag definitief haar deuren. Vanaf de eerste editie, die plaatsvond van 7 tot en met 12 januari 1986, trok deze eerste bolbloemenshow in het nieuwe jaar jaarlijks duizenden vakgenoten naar Lisse. Op de Midwinterflora kon men zien welke soorten begin januari in bloei getrokken konden worden en dat bleek een ijzersterke formule, zeker ook in combinatie met de Mechanisatietentoonstelling die in die tijd eveneens in Lisse werd gehouden. Tijden veranderen. De mechanisatietentoonstelling vertrok uit Lisse en nu is ook de Midwinterflora geschiedenis. Vandaar nog eenmaal deze terugblik.

OPENBAAR GROEN

‘De nadruk ligt op versober In deze editie van BloembollenVisie starten we met een nieuwe serie: Openbaar Groen. Gemeentes bevinden zich op dit moment in een spanningsveld als het hierom gaat. Aan de ene kant wordt namelijk steeds duidelijker hoe belangrijk de aanwezigheid van groen in de omgeving is voor het welzijn van mensen. Aan de andere kant hebben gemeentes te maken met een omvangrijke bezuinigingsopdracht. Zij staan dus voor lastige keuzes. Hoe gaan zij daarmee om? In deze eerste aflevering komt de gemeente Schagen aan het woord.

Tekst en fotografie: Monique Ooms

D

e gemeente Schagen in zijn huidige vorm is een relatief nieuwe gemeente, in 2013 ontstaan uit een fusie tussen de voormalige gemeentes Harenkarspel, Zijpe en Schagen. Wethouder Sigge van der Veek tot op dat moment mede-eigenaar van bloembollenexportbedrijf Fluwel uit Burgerbrug - is verantwoordelijk voor het openbaar groen in de gemeente. We gaan in gesprek met hem en met beleidsmedewerker Ellen Mul van het taakveld Groen, speelvoorzieningen en sportvelden, over het openbaar groen in de gemeente Schagen. “Als gevolg van de fusie verkeren wij in wat andere omstandigheden: wij staan eerst voor de taak om van drie beleidsstukken op het gebied van openbaar groen een nieuw beleidsstuk te maken dat past bij de visie van de nieuwe gemeente Schagen”, legt Sigge uit. “Deze visie kent drie pijlers: identiteit, gebruiker en duurzaamheid. Wij willen de regie op de openbare ruimte voeren in samenwerking met de gebruikers, binnen de kaders van de wetgeving, ons beleid en wat er technisch haalbaar is. Daarbij sturen wij op tevredenheid van onze burgers.”

ZELFREDZAAMHEID Ellen geeft tekst en uitleg bij de drie pijlers. “Met ‘identiteit’ doelen we met name op de structuur van groen, water en wegen en op de uitstraling, die onder andere tot uitdrukking komt in het straatmeubilair dat wij kiezen. Bij de ‘gebruiker’ gaat het om burgertevredenheid, maar ook om burgerparticipatie. In de huidige samenleving komt de nadruk steeds meer te liggen op zelfredzaamheid en dat heeft ook alles te maken met de krimpende budgetten 20 • BLOEMBOLLENVISIE • 10 januari 2014

van gemeentes. De pijler ‘duurzaamheid’ kun je in de breedste zin van het woord opvatten: wij willen het milieu zo min mogelijk belasten, onder andere door bewuste materiaalkeuzes te maken en de rekening voor onze acties van nu niet naar de toekomst te schuiven.”

‘We moeten een omslag in ons denken maken. Als we meer willen uitgaan van participatie vanuit de samenleving, moeten we daar als organisatie ook voor open staan en mee kunnen omgaan’ Met name de rol van de burger zal steeds belangrijker worden, benadrukt Ellen. “Omdat ons budget voor dit taakveld na de fusie is gehalveerd, doen we nu vaker een beroep op de burger. Zo is er in de loop der tijd wat achterstallig onderhoud ontstaan op het gebied van groen en in het onderhoud van speeltoestellen. We hebben onze inwoners opgeroepen om met ideeën te komen om dit aan te pakken. Dat heeft al vijf initiatieven voor speellocaties opgeleverd. Ook is er een groep inwoners die een plan heeft voor de herinrichting van een stuk groen in hun dorp. Met die inwoners zijn we nu in gesprek.”

Met een budget van 3 miljoen euro voor openbaar groen, kun je niet alles meer doen, erkent Sigge. “De nadruk ligt op versobering, er is geen budget om groenreconstructies te realiseren. We moeten keuzes maken en prioriteiten stellen. Dat groen belangrijk is voor het welzijn van de mens, is bekend. Daarbij zetten wij in op kwaliteit en niet op kwantiteit. Zo kiezen wij liever voor zes hele goede bomen dan voor twaalf mindere exemplaren.” Onderhoudskosten spelen ook een rol in de keuzes die de gemeente Schagen maakt. “Rozenperken vragen veel onderhoud, daarom zal een aantal rozenperken plaatsmaken voor gras. Tenzij een aantal inwoners opstaat en aangeeft zelf iets te willen betekenen in het onderhoud van de rozenperken. Waarom niet? Die kant zal het wel steeds meer opgaan. Daarover ga ik graag met burgers in gesprek.” De gemeente doet niet moeilijk over zogenaamd ‘snippergroen’, vertelt Ellen. “Dat zijn groenstroken naast of achter huizen van burgers. Zij betrekken deze stroken graag bij hun eigen grond, en als gemeente doen wij hier graag afstand van. Dat scheelt ons weer onderhoud, burgers nemen dat immers zelf op zich.” Overigens zijn aspecten als veiligheid en aansprakelijkheid thema’s die daarbij niet over het hoofd mogen worden gezien. “Je kunt bijvoorbeeld het snoeien van groen ook overlaten aan burgers, maar wat als er daarbij iets misgaat? Of als het groen onvoldoende wordt bijgehouden waardoor voor het verkeer onveilige situaties ontstaan? Dat moet goed afgedekt zijn.”

SLAG MAKEN De krimpende overheidsbudgetten zouden kunnen worden aangevuld met input vanuit het bedrijfsleven. In sommige gemeentes gebeurt dat al, bijvoorbeeld in de vorm van sponsoring van rotondes met groen. “Dat gebeurt in de gemeente Schagen nog niet, groen staat niet zo hoog op de agenda bij het lokale bedrijfsleven”, weet Sigge. “Natuurlijk staan we er wel voor open. Een groene rotonde is een mooi visitekaartje en als de sponsor ook het onderhoud op zich neemt, haalt dat weer wat kosten weg bij de gemeente.” Wellicht moet de gemeente zelf actiever zijn in het binnenhalen van sponsors. Maar, ook de gemeente Schagen heeft wat dat betreft nog een slag te maken, stelt Sigge. “We moeten een omslag in ons denken maken. Als we meer willen uitgaan van participatie vanuit de samenleving, moeten we daar als organisatie ook voor open staan en mee kunnen omgaan. Dat betekent onder meer dat we minder vanuit techniek en meer vanuit de emotie van de burger moeten leren denken. Ook moeten we goed in beeld krijgen welk kwaliteitsniveau burgers nastreven en proberen daarvoor samen een norm te

ing’

Sigge van der Veek en Ellen Mul: ‘We moeten keuzes maken’

formuleren. Dit zal ook onderwerp van gesprek zijn in het overleg met dorpsraden, die hierop op hun beurt ook een visie moeten ontwikkelen. We leven in een nieuwe werkelijkheid en we moeten allemaal leren hoe we hier op in moeten spelen.” De mailing van iVerde die aandacht vraagt voor openbaar groen en het belang hiervan benadrukt, is ook de gemeente Schagen niet ontgaan. Sigge: “Heel goed dat openbaar groen hoog op de agenda wordt gezet. We weten allemaal hoe belangrijk een groene omgeving is voor ons welzijn. Wij staan er ook voor om dit in stand te houden. Dat neemt niet weg

dat we ook voor een flinke bezuinigingsopdracht staan die we niet kunnen negeren.” De gemeente Schagen is met 30.000 bomen ‘redelijk groen’ te noemen, vindt de wethouder. ”De komende tijd zullen wij ons richten op versterking van de bestaande structuur en focussen op (bio)diversiteit zodat het totaalbeeld niet te

eentonig is. Het bijzondere aan onze gemeente is dat wij een mix zijn van kustgebied, weilanden, grote en kleine kernen: het gebied kent van zichzelf dus al verschillende gezichten. Die eigenheid willen we vooral behouden. In de toekomst zullen onze inwoners daarbij een steeds belangrijkere rol gaan spelen.”

Resumé Een groene omgeving draagt bij aan het welzijn van de mens. Gemeentes spelen hierin een belangrijke rol, als aanlegger en beheerder van groen. Tegelijkertijd staan gemeentes voor een omvangrijke bezuinigingsopdracht. Hoe gaan zij om met dit spanningsveld?


KENNIS

JOHAN VAN SCHEEPEN:

‘Bezoek levert meestal meer op’ Wat is nodig om te doen wat je doet? Geld, mensen, maar vooral kennis. Welke kennis is belangrijk, hoe sla je kennis op, wat deel je er van met anderen? Vragen en antwoorden in de serie Kennis. In deze tiende aflevering Johan van Scheepen, bij de KAVB onder meer verantwoordelijk voor de bibliotheek. Tekst: Arie Dwarswaard Fotografie: René Faas

K

ennis hebben is mooi, maar kennis is niet altijd toereikend. Wie meer wil weten over bolgewassen en zaken die daaraan zijn gekoppeld kan terecht bij de KAVB-bibliotheek in Hillegom. Een vakbibliotheek die door de sector zelf betekenis kreeg. Johan van Scheepen, naast taxonoom ook verantwoordelijk voor de bibliotheek, legt uit: “In 1956 werd de boekenverzameling van oud-voorzitter Ernst Krelage geveild. Vakgenoten namen het initiatief om geld bijeen te brengen waarmee op die veiling een aantal voor de bollensector essentiële boeken kon worden gekocht. Samen met een verzameling boeken en tijdschriften die Krelage al eerder had geschonken vormde dat het begin van de KAVB-bibliotheek.” Centraal in deze bibliotheek staat producten bedrijfsgerelateerde informatie. Dat kan gaan over het gewas zelf, over ziekten en plagen, economische aspecten, weten regelgeving, milieu en plantenfysiologie. Ook zijn er duizenden catalogi uit binnen- en buitenland.

BREED GEBRUIK Ondernemers maken om uiteenlopende redenen gebruik van de KAVB-bibliotheek. “Ze zijn op zoek naar achtergrondinformatie over een nieuw gewas dat ze willen gaan telen, ze willen meer weten over toepassingsmogelijkheden, hebben vragen over de fysiologie. Er is ook een groep bezoekers die de bibliotheek gebruikt als bron voor een lezing, een boek of een artikel.” 22 VISIE10 januari 2014

Voordat een ondernemer op bezoek komt kan hij al aan de slag. “Het belangrijkste is dat hij zelf heel goed nadenkt over de vraag wat hij wil weten. Iets over een blauw bloempje is veel te vaag, maar de herkomst van een specifiek bolgewas is een goed startpunt. Op de KAVB-website zit de bibliotheekcatalogus. Daarmee kan de bezoeker thuis al een eerste selectie maken. In deze elektronische kaartenbak zitten inmiddels ruim 55.000 records, en daar komen er telkens bij. Vaak helpt een gesprek met mij om de vraag nog wat nader te specificeren en om aanvullende suggesties te doen. Wij leveren een aantal gegevens aan, daarna moet de bezoeker zelf die informatie interpreteren.” Pluspunt van de KAVB-bibliotheek is dat de informatie op onderwerp staat. “Dat leidt er vaak toe dat bezoekers meer vinden over het onderwerp waar ze mee bezig zijn. Ze gaan vaak met meer informatie naar huis dan ze dachten.”

ACTUALITEIT Wie denkt dat de bibliotheek alleen goed is voor kennis uit een ver verleden heeft het mis, aldus Van Scheepen. “Dagelijks wordt de collectie aangevuld met boeken, rapporten en publicaties die relevant zijn voor de sector. Daardoor kunnen we bij actuele onderwerpen die spelen snel aanvullende informatie leveren. Neem bijvoorbeeld zaken als zoutschade in bolgewassen en vragen over het milieu in relatie tot de bollenteelt. In feite functioneert de bibliotheek zo als het geheugen van het bollenvak.”

EIGEN WERK De bibliotheek is ook van wezenlijk belang

voor het werk van Johan van Scheepen en Saskia Bodegom, die zich allebei bezighouden met registratie en naamgeving van bolgewassen. “We gebruiken de bibliotheek voor het controleren van onder meer cultivarnamen. Daarvoor kunnen handelscatalogi van waarde zijn. Daarnaast is de bibliotheek een bron van kennis bij vragen die via de KAVB-keuringszaal worden gesteld. Een voorbeeld is Allium neapolitanum, waar een keer sprake is geweest van verwisseling. Bibliotheek en de kennis van de commissie voor Nomenclatuur helpen om op zo’n vraag een helder antwoord te vinden. Doordat ik regelmatig van de bibliotheek gebruik maak, kan ik de bezoeker ook weer beter op weg helpen.”

OP PEIL HOUDEN Regelmatig voegt Van Scheepen nieuwe publicaties toe. Deels door eigen inzet, deels door donaties. Die komen vaak van ondernemers die hun eigen kast opruimen of die van hun vader. Dat levert vaak boeiende aanwinsten op. “Denk nooit dat we het al hebben, we krijgen nog steeds publicaties die ontbraken. Naast boeken zijn we erg geïnteresseerd in handelscatalogi. De informatie mag op papier staan, maar ook CD-Roms, video’s, pdf ’s en microfiches zijn welkom.” Bij de waarde van het internet plaatst hij een paar kanttekeningen. “Daar zijn steeds meer artikelen te vinden, die we vaak opnemen. Dat is nodig, omdat lang niet alles altijd vindbaar zal blijven op het internet. Bovendien is niet alle informatie correct die je vindt.” Wie de bibliotheek wil bezoeken kan het beste een afspraak maken met Johan van Scheepen via (0252) 536 950 of [email protected].

WATERKWALITEIT

‘Op meer manieren terrein te winnen’ Dat waterkwaliteit belangrijk is voor middelenfabrikanten, -leveranciers, het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en kwekers blijkt uit alle eerdere artikelen van deze serie. Tijdens de metingen en het bespreken van de resultaten, hoort de kweker voor het eerst hoe de stand van zaken is op zijn erf. Paul Pennings (37) is een van de deelnemers aan het project ‘Schoon erf, schone sloot’, en heeft al kennis genomen van de resultaten van de Paul Pennings: ‘Als de bodem in balans is kan je met minder middel toe’

eerste meting. Tekst: Lilian Braakman Fotografie: René Faas

E

missie beperken op het erf en op het land komt voor Paul Pennings van Paul Pennings Bloembollen uit Breezand niet als iets nieuws. Hij is al langer bezig met het bewust omgaan met middelen. Toen de vraag vanuit het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) kwam om mee te werken aan het project ‘Schoon erf, schone sloot’, was hij dan ook bereid om mee te werken: “Als je de kans krijgt om aan zo’n project mee te werken, moet je er eigenlijk wel aan meedoen. Naar buiten toe laat je zien dat je bewust bezig bent en meewerkt aan verbetering. Bovendien leer je er zelf ook altijd iets van. Daarbij is het ook goed voor je eigen bedrijf om te weten of de manier waarop je met middelen omgaat de juiste is of beter kan.”

RESULTATEN Een vereiste van het project was dat de deelnemers op het erf een put hadden. Bij Pennings is het erf een grote betonplaat met in het midden een streng van putten die allemaal samen komen. Juist op dat punt is goed te meten. “Kort voordat de eerste meting plaatsvond, moesten we de put grondig schoonspuiten. Ik was toen

al begonnen met ontsmetten, maar in principe was dit de nulmeting. Nadat de resultaten van deze eerste meting bekend waren, kwamen de handhavers van het HHNK langs om deze door te nemen. Bij dit bedrijfsbezoek was ook mijn adviseur van Agrifirm, Arjo van den Berg, aanwezig. De eerste resultaten waren eigenlijk heel positief. Alle middelen die gevonden waren konden we zien op een lijst met daarachter de waarden. Deze waren zeer laag en ver onder het gemiddelde.” Ook werd door de handhavers gekeken naar het bedrijf en wat er mogelijk beter kon, zoals het inzetten van een tweede heftruck. De een blijft bij de ontsmetplaats en de andere wordt buiten gebruikt om lekdruppels van de lepels te voorkomen en te rijden met schone banden. “Ik vind de aandacht voor dit probleem prima. Je voorkomt bedrijfsblindheid, en zo’n project verscherpt wel de aandacht. Daarnaast Het project ‘Schoon erf, schone sloot’ onderzoekt emissie op bedrijven. Het doel van dit project is om de emissie te verminderen door kwekers bewust te maken van het probleem en zo het water schoner te krijgen en te houden.

bespreek je het ook met medewerkers, zo steek je er allemaal wat van op. Voor zo’n tweede heftruck is wat te zeggen, maar het kosten-batenverhaal speelt ook mee. Het moet wel mogelijk zijn in de dagelijkse bedrijfsvoering. Daarbij denk ik dat er op meer manieren terrein valt te winnen op gebied van emissie door het gebruik van middelen te verminderen.”

BODEMSTRUCTUUR Pennings streeft al langer naar het bewust met middelen omgaan. “Middelen worden soms ingezet als een soort verzekering. Maar er is zeker nog winst te behalen door minder middelen te gebruiken. Zo pas ik een ruime vruchtwisseling toe van gemiddeld een op vijf. Met ruim acht verschillende soorten bolgewassen is dat voor mij goed toe te passen. Hierdoor is de bodem in balans waardoor er naar mijn mening minder middel nodig is.” Over de problemen omtrent gewasbeschermingsmiddelen heeft Pennings een heldere mening. “De middelen zijn niet voor niets toegelaten, maar wij zijn zelf verantwoordelijk voor een juist gebruik. Daarin moeten fabrikanten en adviseurs de kwekers van de juiste informatie voorzien, vooral bij toelating van nieuwe middelen, maar wij - de kwekers - blijven eindverantwoordelijk. 10 januari 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 23

SERVICE VERTEGENWOORDIGERS CNB NAAM Theo van Aanholt Erik Barnhoorn Paul van Bentem Leo van den Berg Dirk Bloothoofd Jan Boon Nick Broersen Adri van Dun Jurgen de Graaff Jan Gutter Martin Heemskerk Ron Hoogeveen Onno Immink Henk de Jong René Koordes Ted Kortekaas Arno Kroon Hein Lommerse Michel Longayroux Siebren Mantel René van Marrewijk Dick de Mooy Ard Mulder Frank Neuvel Henri Omta Rob Paarlberg Hans Pater Bas Scholten René Schrama Piet Takken Erwin Vriend Ed Walkier Ronald Walkier Richard Walkier Dick de Wit Hawikjo Wijnands Wim Zandwijk Rien van Zuilekom Piet Zoutenbier

TELEFOON CNB TELEFOON PRIVÉ 0252-431103 0224-593075 0252-431286 0252-431383 0252-431413 0223-523873 0252-431284 0223-769067 0252-431162 0252-431303 0252-431296 0527-271970 0252-431240 0252-431255 0252-431256 0252-431214 0252-431305 0252-416877 0252-431393 0252-340660 0252-431390 0252-431137 0252-431257 0223-641002 0252-431174 0252-344409 0252-431381 0228-323023 0252-431259 0252-431304 0252-431361 071-4023313 0318-514812 0252-431363 0252-431274 0224-291535 0252-431362 072-5150250 0252-431224 0252-431325 0223-534820 0252-431249 023-5716372 0252-431298 0527-203365 0252-431367 0228-314981 0252-431306 0252-431273 0252-411191 0252-431216 0252-431368 0228-513590 0252-431171 071-3621591 0252-431179 0252-532228 0252-431261 071-3619142 0252-431345 071-3611104


FAX PRIVÉ 0224-591522 0252-431465 0252-377932 0223-523782 0223-769068

0527-271970 0252-431254 0252-431254 0252-419505 0252-431164 0223-645299 0252-520968 0228-323024

071-4028342 0318-514819

072-5153193 0252-413842 0223-534822 0527-201822 0228-316869 0252-431167 0252-419748 0252-431164 0228-521620 071-3621592 0252-532155 0252-431410

MOBIEL 06-53174195 06-22524987 06-53755312 06-53718254 06-53293161 06-22485266 06-12296820 06-20019369 06-53518289 06-51209462 06-20669208 06-53390229 06-53750126 06-22468536 06-20611028 06-51145809 06-53160204 06-53842830 06-53356450 06-53690252 06-12886803 06-51587419 06-30669654 06-53268760 06-51588053 06-53929136 06-53299617 06-22236845 06-53390228 06-53174194 06-53396784 06-53439349 06-53700630 06-22999229 06-53866219 06-22377259 06-53644594 06-30669934 06-20397884

EMAIL [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

SPECIALISME/GEBIED gladiolen Noord.Zandgebied, de Zuid, broeitulpen muscari bijzondere bolgewassen en tulpen lelies tulpen calla’s Flevoland lelies lelies lelies vaste planten daghandel vaste planten dahlia’s, calla’s lelies, tulpen narcis, tulp, bijz.bolgew. en bol op pot daghandel narcissen en bijz. bolgew. West-Friesland lelies calla’s Rijnsburg e.o. vaste planten, boomkwekerij West-Friesland daghandel lelies narc., tulp, bijz.bolg., hyac., bol op pot daghandel irissen hyacinten en bol op pot vaste planten gladiolen, tulpen NOP lelies daghandel daghandel en veilinginkoper dahlia’s, calla’s West-Friesland daghandel hyacinten vaste planten daghandel lelies

IN EN VERKOOPBUREAU NAAM Paul Peters Marcel Nijssen Hans Ruigrok Sjaak van Ruiten

FUNCTIE Salesmanager Kwekersverenigingen Reclames&Geschillen, Veilingen Reclames&Geschillen

TELEFOON CNB 0252-431493 0252-431343 0252-431129 0252-431123

MOBIEL 06-20411035 06-10311972 06-22975731 06-51312197

E-MAIL [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

TELEFOON CNB 0252-431200 0252-431200

FAX 0252-431126 0252-431126

E-MAIL [email protected]

TELEFOON CNB 0252-431431 0252-431129 0252-431273

MOBIEL 06-10442803 06-22975731 06-53700630

E-MAIL [email protected] [email protected] [email protected]

TELEFOON CNB 0252-431306 0252-431273

MOBIEL 06-53439349 06-53700630

E-MAIL [email protected] [email protected]

FUNCTIE Commerciele binnendienst Salesmanager Hoofd Kwaliteitszorg

TELEFOON CNB 0228-530131 0228-530174 0228-530190

MOBIEL 06-23960145 06-53940502


FUNCTIE Teeltbegeleider Teeltbegeleider Teeltbegeleider

TELEFOON CNB 0228-530190 0228-530160 0252-431224

MOBIEL 06-53940502 06-44074093 06-53299617


TELEFOON 0252-431431 0228-530130 0224-590475

FAX 0252-431254 0228-517411 0224-593603

GEOPEND: 08.00-17.00 (kantoor vanaf 08.30) 08.00-17.00 (kantoor vanaf 08.00) Bezoek op afspraak

COMMERCIËLE ADMINISTRATIE openingstijden: 8.15 - 17.00 uur NAAM Algemeen CNB Online

FUNCTIE

GROENE EN MATERIALENVEILINGEN NAAM Jan Meijer Hans Ruigrok Ronald Walkier

FUNCTIE Veilingen Veilingen Veilinginkoper

AANBOD MATERIALEN ONLINE NAAM Ed Walkier Ronald Walkier

FUNCTIE

CNB KOEL EN PREPARATIEBEDRIJF NAAM Jos Duin Nico Hof

CNB KWALITEIT+ NAAM Nico Hof Robèr Laan Hans Pater

CNB VESTIGINGEN CNB CNB Koel- en Preparatiebedrijf CNB, Kantoor BolleNoord

ADRES Heereweg 347, 2161CA Lisse Veilingweg 1, 1611 BN Bovenkarspel Groteweg 9, 1756 CK ‘t Zand

10 januari 2014VISIE 25

GRONDBANK CNB MAKELAARDIJ T: 0252431360 F: 421394 MAKELAARDIJCNB.NL BAS SCHOLTEN 0622 23 68 45 B.SCHOLTENCNB.NL WIM ZANDWIJK 0653 64 45 94 W.ZANDWIJKCNB.NL F.G. V.D. GEER 0653 34 20 55 F.V.D.GEERCNB.NL AANBOD BEUSICHEM BETUWEtIBMJDIUFLMFJHSPOE VJUFSXBBSEFO

EJWFSTFUFFMUFO WBOBG IFEFOUPUJOPWFSMFH CRUQUIUS/ZWAANSHOEKtIB[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJO PWFSMFH HAARLEMMERMEERtIB[BOEHSPOE DBMMBT EBIMJBT WBTUFQMBOUFO WBOBGNBBSU UPUJOPWFSMFH HILLEGOMtSS[BOEHSPOE EJWFSTF UFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH HILLEGOMtSS[BOEHSPOE EJWFSTF UFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH HILLEGOMtSS[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO EJSFDUCFTDIJLCBBS LIMMENt IB[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO EJSFDUCFTDIJLCBBSUPUJOPWFSMFH LISSEt IB[XBSUFHSPOE WBTUFQMBOUFO QJPFOFO WBOBGIFEFO WPPSNFFSEFSFKBSFO VOGELENZANGtIB[BOEHSPOE EJWFSTF UFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH NOORDWIJKtSS[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGOBKBBSWPPSNFFSEFSFKBSFO NOORDWIJKtIB[BOEHSPOE ;BOUFEFTDIJBTPGEBIMJBT UFFMUTFJ[PFO NOORDWIJKtIB[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO UFFMUTFJ[PFO NOORDWIJKtN2[BOEHSPOE EJWFSTF UFFMUFO WBOBGIFEFOUNJOPWFSMFH NOORDWIJKERHOUTtSS[BOEHSPOE XPSUFMFO WFST HFFOBGEFLQFFO UFFMUTFJ[PFO NFEJPPLUPCFS NOORDWIJKERHOUTtSS[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH NOORDWIJKERHOUTtSS[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO IFEFOUPUJOPWFSMFH NOORDWIJKERHOUTtSS[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOCFTDIJLCBBS NOORDWIJKERHOUTtDBN2[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJO PWFSMFH NOORDWIJKERHOUTtIB[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH NOORDWIJKERHOUTtSS[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH NOORDWIJKERHOUTtSS[BOEHSPOE EBIMJBTPGCMPFNFO IFEFOUPUJOPWFSMFH 26 VISIE10 januari 2014

REESERVEEN/HARDENBERGtIBBLLFSCPVXMBOEHSBTMBOE UVMQFOUFFMU WBOBGIFU OBKBBSCFTDIJLCBBS VIJFHUIZENtIB[BOEHSPOE EBIMJBTPG BOEFSF[PNFSUFFMU IFEFOUPUJOPWFSMFH VOORHOUT/RIJNSBURGtSS[BOEHSPOE XPSUFMFO UVMQFO HFFOIZBDJOUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH VOORHOUTtSS[BOEHSPOE OBSDJTTFO PGUVMQFO UFFMUTFJ[PFO VOORHOUTtSS[BOEHSPOE UVMQFO UFFMUTFJ[PFO VOORHOUTtSS[BOEHSPOE OBSDJTTFO PGUVMQFO UFFMUTFJ[PFO VOORHOUTtSS[BOEMBOE EJWFSTF WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH VOORHOUTtSS[BOEMBOE EJWFSTFUFFMUFO QFSJPEFKBBS

IFEFOUPUJOPWFSMFH VOORHOUTtSS[BOEMBOE UVMQFOEBIMJBT IFEFOUPUJOPWFSMFH VOORHOUTtSS[BOEMBOE WBTUFQMBOUFO CMPFNFO IFEFOWPPSNFFSEFSFKBSFO KASRUIMTE LISSEtN¤LBTSVJNUF BGEFMJOHFO EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFO LISSEtN¤CSPFJSVJNUF CPMCMPFNFO WBOBGIFEFOCFTDIJLCBBS LISSEtN¤LBTSVJNUF WPMMFHSPOE EJWFSTFUFFMUFO IFEFOUPUEFDFNCFS LISSEtN¤LBTSVJNUFNFUTDIVVS EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOCFTDIJLCBBS WERVERSHOOFtN¤CSPFJSVJNUFNFU TDIVVSFODFMMFO CSPFJFSJK WBOBGEJSFDUUPUJO PWFSMFH ZWAAGDIJKtN¤CSPFJSVJNUFNFU TDIVVSFODFMMFO CSPFJFSJK WBOBGJOPWFSMFH CELRUIMTE LISSEtN2LPFMDFM¡$ WPPSEJWFSTFQSPEVDUFO WBOBGIFEFOUPUEFDFNCFS HILLEGOMtN2LPFMWSJFTDFMMFO

EJWFSTFQSPEVDUFO IFEFOUPUJOPWFSMFH HILLEGOMtDFMMFOWPPSMFMJFLJTUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH HILLEGOMtDFMMFOWPPSMFMJFLJTUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH NOORDWIJKERHOUTtN2LPFMWSJFTDFM UPU¡$ EJWFSTFQSPEVDUFO WBOBGIFEFO CFTDIJLCBBS BEDRIJVEN LISSEtN2LBOUPPS LFVLFOFOUPJMFUFO PQTMBHSVJNUFPQEFCFHBOFHSPOE WBOBG IFEFO LISSEtN2CFESJKGTSVJNUF FOLFMFDFMMFO LBT SPMLBTTFOFOMBOE PPLJOHFEFFMUFO UFIVVS JOPWFSMFH

LISSEtN2CFESJKGTSVJNUF FWFOUVFFM NFUDFMSVJNUF WBOBGJOPWFSMFH NIEUW VENNEPtN2CFESJKGTSVJNUF IBM

WPPSTDIPOFPQTMBH WPPSNFFSEFSFKBSFO VOORHOUTtN2TDIVVSSVJNUF EJWFSTF WBOBGIFEFOUNJOPWFSMFH VRAAG MEDEMBLIKLNtIB[BWFM[BOELMFJHSPOE LPPM DBNBBSUUNFJOEOPWFNCFS BOLLENSTREEKtIB[BOEHSPOE XPSUF MFO WBOBGNFJUPUEFDFNCFS FWUBGEFL BOLLENSTREEK FOPG NOORD-HOLLAND IB[BOEHSPOE XPSUFMFO EFFMWSPFH EFFM WPPSBGEFL BOLLENSTREEKtIB[BOEHSPOE ;BOUF EFTDIJB UFFMUTFJ[PFO BOLLENSTREEKtUPUIB[BOEHSPOE IZBDJOUFO UFFMUTFJ[PFO BOLLENSTREEKtIB[BOEHSPOE WBTUF QMBOUFO UFFMUTFJ[PFO BOLLENSTREEKtIB[BOEHSPOE WBTUF QMBOUFO UFFMUTFJ[PFO BOLLENSTREEK tDBIB[BOEHSPOE QJPF OFO WBOBGJOPWFSMFH HILLEGOM FPtIB[BOEHSPOE IZBDJO UFO UFFMUTFJ[PFO JULIANADORPtIB[BOEHSPOE BBSE BQQFMFO UFFMUTFJ[PFO KOP VAN NOORD-HOLLAND tIB [BOEMBOE BBSEBQQFMFO UFFMUTFJ[PFO KOP VAN NOORD-HOLLAND tIB [BOEMBOE BBSEBQQFMFO UFFMUTFJ[PFO URSEMFPtIB[XBSUFHSPOEPGMJDIUF [BWFM QJPFOFO WBOBGIFEFOWPPSNFFSEF SFKBSFO VOORHOUTFPtIB[BOEHSPOE IZBDJO UFO UFFMUTFJ[PFO VENHUIZENFPtIBLMFJHSPOE CMPFNLPPM UFFMUTFJ[PFO VRAAG KASRUIMTE NOORDWIJKERHOUT FPtN¤LBTSVJNUF POWFSXBSNE

TJFSUFFMUWFSEFMJOH NBYJNBBMKBBS NOORDWIJKERHOUT FPtN¤LBTSVJNUF POWFSXBSNE

QMBOUFOPQLXFFL WBOBGKBOVBSJWPPSNFFSEFSFKBSFO RIJNSBURG FPtN¤SPMLBT SS PQFOHSPOE EJWFSTF NFFSEFSFKBSFO RIJNSBURG/BOLLENSTREEKt N2LBTSVJNUF POWFSXBSNE TJFSHSBT BQSJM UNPLUPCFS WEILAND WESTELIJK ZUID HOLLANDtIBXFJMBOE WFFUFFMU FFOPGNFFSEFSFKBSFO

ACTUEEL

Stof door sector serieus aangepakt De KAVB besteedt de komende tijd extra aandacht aan stof in het kader van het project ‘Zicht op stof’. Doel van het project is om werkgevers en werknemers te informeren over stof en de risco’s die het met zich kan meebrengen.

van stof op het bedrijf. Hiervoor worden vaak stofzuigers, afzuiginstallaties of persoonlijke beschermingsmiddelen ingezet. De reden hiervoor is vaak de gezondheid van de mensen. Daarnaast gaf een derde van de respondenten aan tevens maatregelen te nemen vanwege de kwaliteit van het product. Een enkeling neemt slechts maatregelen puur vanwege de productkwaliteit. Op de vraag naar mogelijke persoonlijke klachten als gevolg van stof, antwoorden vier respondenten positief. Genoemde klachten waren kortademigheid, hoesten en een loopneus. Deze respondenten houden zich dan ook meer dan gemiddeld bezig met het aanpakken van stof. Tenslotte is ook de vraag gesteld wat voor de respondenten de aanleiding zou zijn om meer maatregelen tegen stof te nemen. Daaruit kwamen drie redenen naar voren: meer kennis over eventuele gezondheidsrisico’s, ervaringen op andere bedrijven en een betere productkwaliteit. Voornamelijk de kennis over eventuele gezondheidrisico’s werd aangegeven als doorslaggevend bij de beslissing om meer tegen de stofproblematiek te ondernemen.

LIJKT ONSCHULDIG

Tekst: Stan van Oers en Daniëlle Kroes, KAVB Foto: PR

B

ij de teelt en verwerking van bloembollen worden mensen op diverse momenten blootgesteld aan hoge concentraties stof. In de agrarische sectoren bevat stof vrijwel altijd schadelijke deeltjes. Vaak is stof zichtbaar in de vorm van stofwolken die door het bedrijf zweven, maar het kan ook onzichtbaar zijn, bijvoorbeeld in de vorm van nevel. Het gevaar van stof schuilt in het feit dat het vaak zeer kleine deeltjes bevat die tot diep in de longen kunnen doordringen, zoals kwarts, endotoxinen, schimmels en resten van gewasbeschermingsmiddelen. Endotoxine is een van de meest schadelijke deeltjes. Het is een bestanddeel van de celwand van bacteriën en komt vrij na afsterven van de bacterie, doordat de buitenste celwand dan uit elkaar valt. Endotoxine dringt diep in de longen door en veroorzaakt daar ontstekingsreacties die kunnen resulteren in gezondheidsklachten zoals (chronische) bronchitis, een grieperig gevoel, astma, benauwdheid, koorts of COPD. Deze klachten kunnen al optreden na het inademen van een zeer kleine hoeveelheid. Kwarts is stof dat onder andere in zand en klei zit en vrijkomt bij grondbewerkingen en verwerking van bloembollen. Kwartsstof bestaat uit hele kleine onoplosbare stofdeeltjes,

die diep in de longen terechtkomen en moeilijk door het lichaam worden verwijderd. De deeltjes kunnen een ‘stoflong’ veroorzaken, waardoor het longweefsel minder elastisch wordt en zorgt voor kortademigheid en benauwdheid bij inspanning.

ENQUÊTE Om inzicht te krijgen hoe er op bloembollenbedrijven tegen stof wordt aangekeken en hoe ermee wordt omgegaan is een enquête opgezet en uitgevoerd. De enquête is tijdens verschillende KAVB-bijeenkomsten verspreid. Van de uitgedeelde exemplaren zijn er 25 ingevuld retour ontvangen en verwerkt. De enquête is ingevuld door werknemers en werkgevers uit veredeling, handel, teelt, en/of broeierij. De respondenten komen uit alle delen van Nederland en diverse gewasgroepen. Uit de enquête komen verschillende zaken naar voren. Werknemers en werkgevers blijken niet verschillend tegen de stofproblematiek aan te kijken. De meeste ondervraagden (80%) geven aan te maken te hebben met stof op hun bedrijf. Werkzaamheden die genoemd werden waarbij vaak stof bij komt zijn strodekken, reinigingswerkzaamheden en sorteren. Echter, 56% van de respondenten ervaart stof niet als een probleem. Toch houdt 80% van de ondervraagden zich actief bezig met het verwijderen

De risico’s van stof worden vaak onderschat. In de bloembollensector worden mensen vaak blootgesteld aan hoge concentraties stof, hetgeen dikwijls direct leidt tot prikkeling van de luchtwegen, hoesten en niezen. Omdat deze klachten vaak weer verdwijnen als de werkzaamheden afgerond zijn, lijken de klachten onschuldig. Toch kunnen er op lange termijn wel ernstige en blijvende klachten ontstaan. De hoeveelheid stof in de lucht, de concentratie van schadelijke deeltjes, zwaarte van het werk en blootstellingsduur zijn aspecten die een rol spelen. Gezien de schadelijke effecten die stof kan hebben is het belangrijk om stof serieus te nemen.

ZELF TESTEN Momenteel zijn er geen regels over de hoeveelheid stof waaraan mensen blootgesteld mogen worden. Om blootstelling aan stof te verminderen is door de Gezondheidsraad wel een grenswaarde geadviseerd van 90 Endotoxine Units per kubieke meter lucht (90 EU/ m3). Deze norm is op dit moment echter zowel technisch als economisch gezien niet of moeilijk haalbaar. In de praktijk komen waarden voor die vele malen hoger liggen dan de voorgestelde advieswaarde; zelfs waarden tot wel 100.000 EU/m3 komen voor. Wilt u weten of u teveel stof inademt? Doe de test op www.pakstofaan.nl. Op deze website leest u ook adviezen om blootstelling aan stof te verminderen. Later dit jaar zal de medische kant nader worden belicht. 10 januari 2014VISIE 27

VRAAG EN AANBOD

GEHEEL VRIJBLIJVEND

CNB BEMIDDELING CNB HYACINTENTEAM WIM ZANDWIJK

BAS SCHOLTEN

T: 0653644594 T: 0252431179 F: 0252431194 T: 0622236845 T: 0252431325

VOOR ALLE

HYACINTEN

KUNT U BIJ ONS TERECHT

Multiflora I, II en III.

Hyacint Rembrandt exclusief bij CNB RON HOOGEVEEN T: 0653390229 MAIL: R.HOOGEVEENCNB.NL

VASTE PLANTEN Vraag en aanbod VRAAG SNIJBLOEMEN, OOGST 2013-’14

Agapanthus blauw en wit, oude snijhoeken Paeonia kleur/soorten, oude snijhoeken/ongedeeld Paeonia diverse soorten 1-2, 2-3, 3-5 neuzen AANBOD 2013

40.000 10.000 15.000 7.000 20.000 20.000 20.000 5.000 5.000 4.000 5.000 1.200 3.500 1.000 2.500 2.400 7.500 2.500

Aconitum arendsii 1e en 2e grootte Aconitum Blue Lagoon 1e Aconitum Cloudy 1e Aconitum Blue Valley 1e en 2e grootte Agapanthus Intermeia 1-2 neus Agapanthus Dr. Brouwer 1-2 neus Alchemilla mollis 1e Alchemilla robustica 1e Aster Ann Leys® new stek 1e Astilbe op kleur 1-2, 2-3, 4-op Astilbe Amerika 2-3, 4-op Astilbe Amethyst 4-op Astilbe Brautschleier 2-3, 4-op Astilbe Bumalda 4-op Astilbe Deutschland 2-3, 4-op Astilbe Diamant 2-3, 4-op Astilbe Elisabeth van Veen 4-op Astilbe Etna 4-op Astilbe Europa 2-3, 4-op Astilbe Erika 2-3, 4-op


2.500 4.000 800 3.000 4.000 500 1.000 4.500 1.200 10.000 5.000 150 m2 5.000 7.500 15.000 20.000 10.000 10.000 4.500 30.000 5.000 15.000 7.500 3.000 20.000 600 1.500

5.000 1.500 2.000 5.000 2.000 150 mtr op aanvraag op aanvraag op aanvraag op aanvraag 2.000 300 4.000 4.000 8.000 5.000 1.500 1.000 6.000 1.500 2.000 600 2.000 200 500 4.000 750 500 900 5.000 5.000 5.000 4.000 2.000 2.000 1.500 10.000 10.000

Astilbe Fanal 4-op Astilbe Gladstone 2-3, 4-op Astilbe Granat 4-op Astilbe Hennie Graafland 2-3, 4-op Astilbe Peach Blossom 4-op Astilbe Rheinland 4-op Astilbe Spinell 4-op Astilbe Weisse Gloria 4-op Astilbe Zuster Theresa 4-op andere soorten op aanvraag Astrantia Abbey Road ® 2e Astrantia Abbey Road ® 1e Chelone Oblique 3 jarige hoek Dicentra Luxeriant 2-3 Dicentra Luxeriant 4-op Dicentra spectabilis 1-2 neus Dicentra spectabilis 2-3 neus Dicentra spectabilis 3-5 neus Dicentra spectabilis 4-op neus Dicentra Alba 1-2 neus Dicentra Alba 2-3 neus Dicentra Alba 3-5 neus Dicentra Alba 4-op neus Dicentra Valentine® 1-2 neus Dicentra Valentine® 4-op neus Eremurus Charleston 1e Eucomis Sparkling Burgundy 18-op Eucomis Octopus 12-op Gentiana Marsha® snij Gentiana Purple Sensation® snij Gentiana Diva® New snij Helleborus niger 1-2, 2 neus Ligularia Britt Marie Crawford 1e Ligularia Britt Marie Crawford 2e Liriope Ingwersen 1e of P-9 Liriope Gold Banded 1e Lysimachia 2 jr. hoek Ophiopogon Niger 1e of P-9 Ophiopogon Minor 1e of P-9 Ophiopogon planiscapis tray 84 Paeonia roze, rood, wit 1-2, 2-3, 3-5, plg Paeonia Alba Plena 3-5 neus Paeonia Ammabilis 2-3 neus Paeonia Boule de Neige 2-3, 3-5 neus Paeonia Buckeye Bell 2-3, 3-5 neus Paeonia Coral Charm 1-2 neus Paeonia Coral Charm 2-3, 3-5 neus Paeonia Coral Sunset 3-5 neus Paeonia Diana Parks 2-3, 3-5 neus Paeonia Dr. Alex Flemming 3-5 neus Paeonia Duchesse de Nemours 2-3, 3-5 Paeonia Edulis Superba 2-3 neus Paeonia Elza Lundy 2-3, 3-5 neus Paeonia Festiva Maxima 2-3, 3-5 neus Paeonia Gardenia 2-3 neus Paeonia Goldmine 3-5 neus Paeonia Henry Bockstoyce 2-3, 3-5 neus Paeonia Many Happens Return 2-3, 3-5 Paeonia Mothers Choice 2-3 neus Paeonia Old Faithfull 3-5 neus Paeonia Red Charm 2-3 neus Paeonia Sarah Bernhard 1-2, 2-3 neus Paeonia Shirley Temple 2-3, 3-5 neus Paeonia Sorbet 2-3 neus Paeonia The Fawn 3-5 neus Phlox Rembrandt 2 jr. ongedeeld Phlox Bright Eyes 2 jr. ongedeeld Phlox Bright Eyes 1e Phlox Rembrandt 1e

10.000 20.000 3.000 1.000 7.500

Phlox Dusterlohe 1e Phlox gemengd 1e Solidago Strahlenkrone 2 jr. ongedeeld Tradescantia Perrines Pink 1e Tradescantia Sweet Kate 1e

AANBOD 2013’14 VPL  SNIJSOORTEN

op aanvraag op aanvraag op aanvraag op aanvraag op aanvraag op aanvraag

Aster Ann Leys® New stek, plg Agapanthus Duivenbrugge White 1-2, 2-3 Gentiana Marsha® plg Gentiana Boezen 44® New plg Gentiana Purple Sensation® plg Gentiana Diva® New plg

VRAAG Fust: VHM kratten; VML kratten; Leliekratten LAAT UW VASTE PLANTEN OP CONTRACT TELEN

o.a. Paeonia - Astilbe - Agapanthus Inlichtingen: Ron Hoogeveen CNBDAHLIATEAM RENÉ KOORDES

T: 0252431390 T: 0620611028 RICHARD WALKIER T: 0252431216 T: 0622999229 EMAIL: DAHLIATEAMCNB.NL VRIJBLIJVEND AANBOD DAHLIA’S OOGST 2013 1E GROOTTE

Alfred Grille Alstergrusz American Sky Apache Bilbao Chic White Christine Claudette Crazy Love Deutschland Duet El Paso Excentrique Explosion Fangio Fernridge Painted Lady Fiorentina® Floyd’s Holland Festival Ilana’s Dream Jan van Schaffelaar Jeanne d’Arc Jescot Lingold Jessica Jowey Gipsy Jura Karma Fuchsiana La Gioconda Le Baron Lilac Bull Little Beeswings Lovelife ® Lucky Stripes Mambo Menorca Mero Star Mystery Day

Nagano Nita Nuit D’Ete Onesta Orange Nugget Painted Girl Painted Madam Park Record Paso Doble Penelope Peter Petra’s Wedding Pink Magic ® Preference Purple Diamond Purple Explosion Purple Haze Red Pygmy Rosella Seattle Silver Years Silvie’s Queen Sir Alf Ramsey Snoho Diana Soulman Soulmate Sunset Tropical Sunshine Verdi Viking White Onesta White Perfection Wittem Wittemans Best Yellow Investment Yellow Sneezy

GEHEEL VRIJBLIJVEND

CNB BEMIDDELING CALLATEAM NICK BROERSEN RENÉ KOORDES

T: 0252431303 T: 0252431390

M: 0612 296 820 M: 0620 611 028

RENÉ VAN MARREWIJK RICHARD WALKIER

T: 0252431304 T: 0252431216

M: 0612 886 803 M: 0622 999 229

Calla ‘Sumatra’®

KLEUR:

Paars

TOEPASSING:

Pot en snij

VEREDELAAR:

Sande B.V.

OMSCHRIJVING:

Een cultivar met stevige stelen en een prachtige kleur

[email protected] 10 januari 2014VISIE 29

VRAAG EN AANBOD

CNB BEMIDDELING BLOEMBOLLENTEAM MICHEL LONGAYROUX DICK DE WIT JAN BOON

T: 0653356450 T: 0653866219 T: 0622485266

AANBOD 2013

5.000 kg

Blumex

5-10

AANBOD 2014

DICK DE MOOY ADRI VAN DUN

T: 0651587419 T: 0620019369

LEO V.D. BERG ONNO IMMINK

T: 0653718254 T: 0653750126

1.500kg

Timeless®

ong

7,50

4.000 kg

Crossfire®

4-11

5,00

5.000 kg

Tom Pouce®

0-11

3,00

3.000 kg

Doberman®

4-11

2,00

5.000 kg

Triple A®

ong

3,00

4.000 kg

Irene Parrot®

3-12

5,00

5.000 kg

Up Date®

ong

5,00

porties

Mascara®

5,00

4.000 kg

Morgana®

4-11

3,00

Rodeo Drive®

ong

10,00

4.000 kg

White Master®

ong

15.000 kg

First Class

5-10

1,60

2.000 kg

Blue Diamond

5-10

4.000 kg

Red Planet®

ong

4,00

15.000 kg

Escape

5-10

1,75

2.500 kg

Melrose®

5-10

4.000 kg

Robinho®

4-11

2,50

10.000 kg

Royal Virgin®

5-10

1,50

4.000 kg

Allicante®

4-11

2,00

2.000 kg

Smirnoff®

3-12

7,00

10.000 kg

Candy Prince®

5-10

1,50

5.000 kg

Aquilla®

5-11

2,00

10.000 kg

Grand Perfection®

5-10

1,25

4.000 kg

Belicia®

ong

4,00

VRAAG TULPEN 2014

3.000 kg

Renegade

5-11

3,00

5.000 kg

Cartouche®

5-11

2,00

10.000 kg

5.000 kg

Flash Point®

5-11

4,25

5.000 kg

Columbus®

5-11

5,00

5.000 kg

Silver Dollar

5-10

10.000 kg

Lalibella

ong

5.000 kg

Dynasty

500 kg 1.000 kg

1.000 kg

Carola

5-11

5.000 kg

Denmark®

5-11

5.000 kg

Jumbo Pink®

5-11

10.000 kg

Pallada

5-11

5-11

10.000 kg

Purple Prince

5-11

Milkshake®

ong

10.000 kg

Strong Gold

5-11

Time Out®

ong

10.000 kg

Strong Love

5-11

400 kg

Tresor®

ong

10.000 kg

Verandi

5-12

1.500 kg

Adore®

ong

9,00

Antarctica®

0-11

3,50

5.000 kg

Bourbon Street®

ong

4,00

1.000 kg

Bullit®

ong

18,00

2.500 kg

Circuit®

ong

5,00

1.500 kg

Expression®

ong

9,00

Russia

ong

15,00

2.500 kg

Strong Fire®

0-12

6,00

1.500 kg

Surrender®

ong

7,50

10.000 kg

500 kg

PIET TAKKEN

3,25

3,6 ha tulpenland, omgeving Bant 10 ha tarweland, omgeving Creil geschikt voor traditionele teelt, AM-vrij VRAAG CONTRACTTELERS

voor anemonen in Noordelijk Zandgebied Adore

T: 527203365 F: 201822 T: 0653174194

Carola Denmark Pallada Strong Gold Strong Love® Verandi White Prince Yellow Flight®


0-11 0-11 0-11 0-11 0-12 0-11 0-12 0-11

Crocosmia AANGEBODEN

VRAAG TULPEN OOGST 2014

10.000 kg 10.000 kg 10.000 kg 10.000 kg 10.000 kg 10.000 kg 5.000 kg 10.000 kg

AANBOD LAND

Net bedrijf dat tulpen en/of narcissen voor u op contract wil telen voor oogst 2014. 1,60 2,50

3,75

t0NHFWJOH+VMJBOBEPSQ

&

Montbretia Kwekerij Davelaar

t0QHPFE[BOEMBOE Inlichtingen: Arno Kroon 06-53160204

Verkoop: Hein Lommerse tel: 0252-431174

GEHEEL VRIJBLIJVEND

CNB BEMIDDELING

Pico®

Ovatie®

Heren kwekers, Laat uw aangekochte lelie schubbollen en/of lelieplantgoed, voor een officiële certificering, uitsluitend door de BKD op Armv en Slrsv toetsen INLICHTINGEN: Dirk Bloothoofd Jurgen de Graaff Jan Gutter Martin Heemskerk Siebren Mantel Dick de Mooy Erwin Vriend

CNB

TEL. PRIVÉ

FAXNR.

MOBIEL

E-MAIL

0252-431284 0252-431240 0252-431255 0252-431256 0252-431259 0252-431361 0252-431367

0223-769067

0223-769068

[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

TELEFONISCHE VERKOOP: CNB Henri Omta Piet Zoutenbier

0252-431274 0252-431345

071-4023313 0228-314981

071-4028342 0228-316869

06-53 293161 06-53 518289 06-51 209462 06-20669208 06-53 690252 06-51 587419 06-53 396784

TEL. PRIVÉ

FAXNR.

MOBIEL

E-MAIL

0224-291965 071-3611104

0252-431176 0252-431410

06-51 588053 06-20 397884

[email protected] [email protected]

0252-431254


VRAAG EN AANBOD

™

Heuchera ‘Cassis’ Cultivar US Group/Family Genus Trade Name Foliage height Flower height Foliage color Flower color Unique characteristics Flowering period Perpetually flowering Fragrant Habitat Suitable uses Hardiness zone Immersion Decidious Dry sales Plant breeders’ rights Available

‘Cassis’ hybride Heuchera Coral bells 15-20 cm 25-30 cm Red/black Pink Great dark foliage May-september No No Sun/part shade Border patio Zone 4-9 Yes No Yes PPAF EU PBR AF 2014

Cultivar NL Soort Geslacht Handelsnaam Bladhoogte Bloemhoogte Bladkleur Bloemkleur Bijzonderheden Bloeiperiode Doorbloeiend Geurend Standplaats Gebruikswaarde Winterhard Spoelen Bladverliezend Droogverkoop Kwekersrecht Beschikbaar

‘Cassis’ hybride Heuchera purperklokje 15-20 cm 25-30 cm rood/zwart roze mooi donker blad mei-september nee nee zon/half schaduw border/patio ja ja nee ja EU PBR AF 2014

Inlichtingen/information: e-mail

Henk de Jong


[email protected]

CNB ACTUEEL

Humoristische start CNB Midwinterflora Was het vorig jaar ex-profvoetballer Jan van Halst die de eer te beurt viel om de CNB Midwinterflora officieel van start te laten gaan, dit jaar hadden de organisatoren oud-marathonschaatser Erik Hulzebosch gevraagd de prijzen uit te reiken en daarmee de openingshandeling te verrichten. Helaas werkte het weer niet mee, want het was meer voorjaar dan winter en van een schaatsdecor was al helemaal geen sprake.

bleek uiteindelijk het begin van zijn schaatscarrière te zijn. In één van de edities las hij namelijk dat de Elfstedentocht zou doorgaan en besloot hij zich in te schrijven. Het werd een marteltocht, maar Hulzebosch haalde de finish en kreeg tot zijn verbazing thuis de burgemeester op bezoek, want hij bleek de jongste deelnemer aan de tocht der tochten te zijn.

SUCCESVOL Dat succes smaakte naar meer en zou het begin worden van een lange en succesrijke schaatscarrière die de nuchtere, goedgebekte sporter uit Hardenberg geen windeieren zou leggen. Aanvankelijk bleven de successen uit tot zijn vader hem bij een NK de tip gaf om vijf minuten voor de finish te demarreren. Immers, niemand kende de jonge Hulzebosch en de concurrentie zou hem laten gaan. En zo geschiedde. Hulzebosch demarreerde, zag de motor met zijspan, met daarin het enorme lijf van Mart Smeets als commentator, liftte mee in de luwte om uiteindelijk als eerste te eindigen. “Vooral die laatste twee kilometer was een ramp. Ik kon niets meer en wilde zo snel mogelijk naar de finish. Je kunt je zo kapot rijden dat het zwart wordt voor de ogen. Ik ben toen zo diep gegaan, dat ik nog steeds een stukje beeld kwijt ben en me amper realiseerde dat ik de NK gewonnen had”.

GOED GEVOEL

Tekst: Wim Ciggaar Fotografie: René Faas

H

et optreden van Erik Hulzebosch werd voorafgegaan door een welkomstwoord van Leo van Leeuwen, financieel directeur en vicevoorzitter van CNB. Een heel bijzondere gelegenheid, zo vond spreker, omdat het de laatste opening betrof in het bestaan van de Midwinterflora. Heel bijzonder noemde spreker ook de buitentemperatuur op de openingsdag. Met zo’n 11 tot 13 graden bijzonder warm voor de tijd van het jaar en in schril contrast met de temperaturen tijdens het groeiseizoen, die er mede de oorzaak van waren dat het voor de tulpenbroei zo’n moeilijk seizoen was.

DANKWOORD Dat de Midwinterflora desondanks hele mooie inzendingen liet zien, noemde spreker eveneens heel bijzonder. Een speciaal woord van dank richtte Leo van Leeuwen aan de inzenders die dit tot stand wisten te brengen, de keurings-

commissie die voor de beoordelingen zorgde en de Midwinterflora-commissie die de organisatie voor haar rekening nam en deze laatste editie samen met ontwerper Heleen Valstar en haar team in het teken van 29 jaar Midwinterflora plaatste. Spreker benadrukte tenslotte dat CNB ook in de toekomst zal blijven komen met een podium voor producten. Hoe precies werd in het midden gelaten, maar het wordt wel iets moois en het zal het vak verrassen.

Het zou Erik Hulzebosch niet alleen in contact brengen met het mediacircus maar ook met de bijkomende sponsorwereld. Zo vertelde hij het verhaal van zijn eerste sponsor. Hoe moeilijk hij het vond om bij ‘m langs te gaan om erover te praten en een bedrag te noemen om uiteindelijk met een driejarig contract en een bedrag veel hoger dan hij ooit had durven dromen naar huis te fietsen met als belangrijkste les, dat er een klik moet zijn en dat beide partijen zich goed moeten voelen bij een overeenkomst. De laatste Elfstedentocht die hij reed -op 4 januari 1997bracht hem ondanks zijn tweede plaats na Henk Angenent in een andere wereld. Erik Hulzebosch maakte een single en dat werd zo’n groot succes dat hij in een jaar tijd 396 optredens in kroegen verzorgde.

EIGEN SCHAATSLIJN FOLDERS EN KRANTEN Erik Hulzebosch begon zijn met de nodige humor doorspekte inleiding met te vertellen dat hij uit Loozen kwam, een dorpje bij Hardenberg met 48 inwoners en 4000 varkens. “Als je die varkens ruikt, dan komt er vorst”, zo zette hij meteen al de toon. Hulzebosch vertelde het één na jongste kind uit een gezin met zes kinderen te zijn. Doordat hij op jonge leeftijd stotterde, behaalde hij slechte schoolresultaten, waarna hij op zijn veertiende van school moest. Omdat hij niks kon ging hij folders en kranten rondbrengen en dat

Tien jaar geleden besloot Erik Hulzebosch ondernemer te worden en een eigen schaatslijn –de Maple Skate- te ontwerpen. Een activiteit die hem de eerste vijf jaar heel veel geld gekost heeft, maar die nu zijn vruchten begint af te werpen. Sven Kramer en Ireen Wüst mogen dan nog wel niet op zijn merk rijden, door andere schaatsers zijn al heel wat wereldrecords gebroken en de verwachtingen rond de komende Olympische Spelen zijn dan ook hoog gespannen. Moraal achter dit succesverhaal: zie niet achter elke boom een beer staan, maar geloof in jezelf! 10 januari 2014VISIE 33

CNB ACTUEEL

Tekst: Wim Ciggaar Fotografie: René Faas

Mooie inzendingen op 29ste CNB

Vandaag is het alweer de laatste dag van de CNB Midwinterflora en dat betekent tevens dat er na 29 jaar een einde is gekomen aan deze vroegste show van het bolbloemenseizoen. Althans in deze vorm, want CNB heeft wel het voornemen om aan het begin van het nieuwe jaar met iets nieuws op showgebied te blijven komen. Op deze pagina’s de prijswinnaars in de diverse categorieën.

NARCISSEN De mooiste narcis werd gebracht door H.M. Meeuwissen uit Voorhout. Het betrof de zaailing DC (staat voor Dear Corrine) die zeer geschikt lijkt te zijn voor tuin en pot en met 9,3 punt als hoogste eindigde. Zonder meer een mooie collectie waarvan de potten in hun geheel gebroeid waren (niet overgeplant)


LELIES In deze categorie wist Koninklijke Van Zanten uit Hillegom met de zaailing H08-2813-03 de hoogste score (9,7) te verwerven. Volgens de jury gepresenteerd met een perfecte bloemvorm, mooi blad en goede verhoudingen, gecombineerd met een knappe veredelingsprestatie. Ook de kwaliteit was voor deze tijd zeer goed

Midwinterflora

GEWOUWIL

HYACINTEN HIPPEASTRUM Fa. P. van der Kaaij liet een collectie snij-amaryllissen zien van zeer goede kwaliteit. Absolute topper werd de witte ‘Arcnym’, die verhandeld wordt onder de naam Arctic Nymph. Goed gevulde, dubbele bloemen, die mooi plat waren en dat in combinatie met goede verhouding bloem-steel. Kortom, een fantastische vaas die van de deskundigen 9,7 punten kreeg

TULPEN Een categorie voor wie het duidelijk een moeilijk broeijaar is. Alles komt later en veel cultivars zijn nog niet in tentoonstellingskwaliteit te brengen. Bij de snijtulpen op pot werd de witte zaailing 00-00 enkel wit van Marax de beste met 9,35 punten

De lichtblauwe hyacint ‘Avignon’ van Kwekersvereniging Orientalis kreeg van de jury 9,3 punten, goed voor de hoogste score in deze categorie. Een goede kwaliteit in combinatie met mooie verhoudingen en een fraaie tros met lichter en donkerblauw gekleurde nagels

Bij de vazen tulpen wist Borst Bloembollen uit Obdam met 9,3 punten voor ‘Antarctica’ de hoogste score in deze categorie te behalen, op de voet gevolgd door ‘Lasergame’(9,2 punten) van dezelfde inzender

BIJZONDERE BOLGEWASSEN ZANTEDESCHIA De Kapiteyn Groep zond een collectie Zantedeschia-cultivars in waarbij deze ‘Captain Promise’ er uit sprong met 9, 3 punten. De collectie was zeer goed op kleur

In deze categorie behaalde kwekerij De Boezem met 9,65 punt de hoogste score. Dat gebeurde met een pot Helleborus van uitmuntende kwaliteit. Tweede werd C.S. Weijers & Zn die 9,60 punt scoorde met Convallaria majalis van zeer goede kwaliteit

10 januari 2014VISIE 35 35

BLOEM IN BEELD

Tekst: Arie Dwarswaard Fotografie : René Faas

Waardige laatste Midwinterflora De 29e editie van de Midwinterflora was de laatste. Een waardige afsluiting van bijna drie decennia showen in eigen huis. Ook dit keer was er een zeer gevarieerd sortiment bloembollen en vaste planten te zien, veelal van hoge Hartje winter liet C.S. Weijers & Zn een zeer uiteenlopend sortiment bolgewassen zien, zoals Ornithogalum saundersiae, Cyclamen coum, Convallaria majalis, en de grillig gevormde Gloriosa superba


kwaliteit. En nieuws was er ook genoeg.

P. van der Kaaij maakte indruk met een scala aan amarylliscultivars. Een van de blikvangers was de zeer grootbloemige ‘Stargazer’

Afkomstig uit het kruisingswerk van Peter van Kampen: de blauwe ‘Ugana’, die werd geshowd door N.J.J. de Wit & Zonen. Hier stond ook de gele ‘Yellowstone’ er prima bij

Van de vaste planten leent Heuchera zich prima voor showen in de winter. Vanuit het New Plants project werd onder meer ‘Gaugain’ geshowd, die opvalt door fraaie contrasten in het blad

De KAVB-kring Flevoland/Gelderland zorgde voor veel kleur met onder meer ‘Pako’, ‘Miller Time’ en ‘Rambo’

Centraal bij Kapiteyn Speciale Culturen stond Zantedeschia in al zijn verscheidenheid. Intens van kleur is ‘Captain Promise’, die bruikbaar is voor pot- en snijcultuur en opvalt door de forse bloemen


BLOEM IN BEELD

Tekst: Arie Dwarswaard Fotografie : René Faas

Marklily zette diverse recente aanwinsten neer in Lisse, waaronder de egaal donkerroze OT-hybride ‘Maldano’

Drie inzenders lieten een mooi sortiment narcissen zien: M.H. van der Zon, H.M. Meeuwissen en Narveco. Bij de laatste viel vooral deze forse witte trompetnarcis op, die nu nog als zaailing 00-209 te boek staat

Zaailing P29049 was de blikvanger bij Fa. F.J.M. Hogervorst. De kleur is een combinatie van frispaars met een lichter randje, het bloemmodel klassiek. En wat de lengte betreft is deze interessant voor gebruik als snijhyacint


Echt passend bij de tijd van het jaar is Helleborus. Kwekerij De Boezem zorgde voor een mooie presentatie van deze roze variant

Ondanks het langdurig koude voorjaar was het diverse inzenders toch gelukt om tulpen neer te zetten in Lisse. Daaronder Tuliko, die de aandacht trok met ‘China Girl’ J. Kuiper uit Egmond aan den Hoef zorgde voor een aantrekkelijke collectie vroeg bloeiende bijzondere bolgewassen, zoals Crocus imperati ‘Jager’, Scilla mischtschenkoana en de intens blauwe Iris histriodes var sophehensis

Floralia liet veel nieuwer sortiment zien, met onder meer de bijzonder gekleurde ‘Faro’

De kleur wit in de OT-hybriden komt steeds meer in zwang. Een sterk ogende noviteit bij Royal van Zanten was ‘Tisento’: compact, flinke knoppen en een voldoende grote bloem

Opvallend bij Maveridge: de rode, witgerande ‘Timeless’


ACTUEEL

‘Weer toekomst in bollenvak’ De innovatiebereidheid van de standhouders op de Mechanisatietentoonstelling 2014 is groter dan ooit. Dat blijkt volgens voorzitter Hennie Groothedde uit de vele innovaties die de exposanten presenteren. ‘Er is weer toekomst in het bollenvak.’ Uit een voorselectie van acht noviteiten, heeft een groep kwekers de winnende noviteit van de beurs gekozen (bij het ter perse gaan van dit nummer nog niet bekend).

De openingshandeling : Ron Akerboom (Machinefabriek Akerboom), Hans de Bats (Voedselbank Haarlemmermeer) en Nico van den Berg


D

e opening van de beurs had een speciaal - en sociaal - tintje met de symbolische overhandiging van 150 bollenpakketten aan Hans de Bats, voorzitter van de voedselbank Haarlemmermeer. Dat gebeurde in bijzijn van Dirk Lips, eigenaar van Libéma, het bedrijf dat de Expo Haarlemmermeer exploiteert, naast onder andere de Brabanthallen, het Aviodrome, het Autotron en Safaripark Beeksebergen. De 64ste Mechanisatiebeurs kent een aantal opvallende elementen waaronder de nu in de entreehal gesitueerde tulpenkeuring, wellicht de opmaat voor een volwaardige bloemenshow in de komende jaren. Nieuw was de noviteitencompetitie, waarvoor exposanten een vijftiental noviteiten hadden ingediend. Daaruit maakte de organisatie een voorselectie van acht nieuwigheden afkomstig van Agrometius, Machinefabriek Akerboom, M.A. v.d. Sluis, Ateco, Vlaming, Fred Steenvoor-

den, Mechanisatie Haarlemmermeer en Agro Techniek Holland. Een groep van ongeveer vijftien vooraanstaande kwekers heeft daaruit de winnende noviteit gekozen. Waar de Nederlandse economie een begin van

De stand van de Vlaming Groep: altijd prominent aanwezig

H. van Gerven Mechanisatie BV presenteerde onder andere de in 2013 geintroduceerde Massy Ferguson 5600 serie


Prominente plek voor de tulpenkeuring

herstel vertoont, kijkt ook menige standhouder met optimisme vooruit. Mark Smit van Smit Constructie merkt de positieve trend aan het aantal gevraagde offertes, die sneller dan voorheen leiden tot concrete opdrachten. “Het wordt je weer gegund”. Ed de Rooij van Twinpack (Noordwijkerhout): “De broeierij is booming, in de supermarkten krijgen bolbloemen een prominentere plaats. Dat vertaalt zich door naar vraag naar onze producten, zoals onze nieuwe broeibak voor de waterbroei op stromend water”. Twinpack sluit verder aan bij de trend naar duurzaam door hun ‘droge’ kartonnen verpakkingen een prominente plek te geven en ze bovendien uit te rusten met een natuurlijke houtnerf. Henk Vlaming is ook al een en al optimisme. Met de overnames van Thoma en Irridelta (beregening) in 2012 is de basis sterk verbreed; op zijn mobiel toont hij een nieuw aangekochte boerderij die behalve als woonlocatie het gebrek aan ruimte voor alle activiteiten moet oplossen.

Mechanisatie & Machinebouw Hans van der Poel

Loonwerkers opgelet! Op zoek naar nieuwe opdrachten? Plaats dan een advertentie in het vakblad

Trekkers te koop gevraagd

Voor export alle types • • • •

Massey Ferguson John Deere Same Universal / UTB

• • • •

Landini Ford Fiat Zetor

Schade, roest of mankementen geen bezwaar. U kunt alles aanbieden! H&G Exporttractors Abbestederweg 30 B T 06 10922015

1759 NB Callantsoog T 06 53672173

www.exporttractors.nl

Het meest gelezen vakblad voor de bloembollen- en vaste plantensector Neem voor meer informatie over advertentietarieven e.d. contact op met Ruud van Viersen. Bureau van Vliet b.v. Postbus 20 2040 AA Zandvoort Tel. 023-5714745 Fax. 023-5717680 E-mail: [email protected]

Samen met CNB

organiseer ik moeiteloos een succesvolle veiling?

Slechts één telefoontje naar het CNB Veilingteam is voldoende. CNB Veilingteam bereidt uw veiling zorgvuldig voor, promoot deze onder een breed koperspubliek en draagt zorg voor een levendige, succesvolle veiling en een adequate afhandeling. Of het nu om een materialenveiling gaat of om een groene veiling, het CNB Veilingteam zorgt ervoor!

CNB Veilingteam

• Materialen en groen • Inventarisatie • Samenstellen en verspreiden catalogus • Reclame & promotie • Organisatie veiling • Service & betalingszekerheid • Breed en divers netwerk van potentiële kopers Neem voor meer informatie vrijblijvend contact met ons op. Veilingmeester Jan Meijer • [email protected] • 06 10 44 28 03 Veilinginkoper Ronald Walkier • [email protected] • 06 53 70 06 30

Heereweg 347 2161 CA Lisse Tel. +31 (0)252 43 14 31 cnb.nl

LAATSTE NIEUWS

Tekst: Redactie BloembollenVisie

Tulp bloem van de maand

Boom van het jaar: Fagus sylvatica

AMSTERDAM - De tulp is uitgeroepen tot de beste bloem van de maand januari. De tulp is een van de meest populaire snijbloemen in de Nederlandse huiskamer en erg belangrijk voor de Nederlandse bloemenhandel. Tijd om dit product weer in de schijnwerpers te zetten! Volgens een Turkse legende over de tulp was de Turkse prins Farhad verliefd op een beeldschoon meisje, Shirin. Op een slechte dag hoort de arme prins dat Shirin is vermoord. Farhad is ontroostbaar en hij stort zich met zijn paard van een rots af. Op de plek waar zijn bloed de aarde raakte begon een bloem te groeien, een prachtige rode tulp. Deze werd daarmee het symbool voor de perfecte liefde Vanaf 18 januari organiseert Mijn Bloemist de Tulpenweken, in aansluiting op Nationale Tulpendag (18 januari 2014, Dam Amsterdam). De Mijn Bloemist Tulpenweken zijn bedoeld om de consument erop te wijzen dat het weer tulpentijd is en dat men voor een bijzonder tulpenboeket bij Mijn Bloemist moet zijn.

Actualisatie lijst geregistreerde handelsbedrijven Rusland HILLEGOM - Handelsbedrijven die plantaardige producten naar de Russische Federatie willen exporteren dienen geregistreerd te zijn als exporteur op Rusland. De nVWA (voorheen PD) verstrekt deze lijst aan Rusland. Met Rusland is afgesproken dat de lijst twee keer per jaar (1 maart en 1 oktober) wordt geactualiseerd. Anthos is verantwoordelijk gesteld voor het bijhouden van deze lijst voor handelsbedrijven in bloembollen en boomkwekerijproducten. Hierbij meldt de organisatie dat de lijst van geregistreerde bedrijven wederom geactualiseerd zal worden en dat de nVWA deze geactualiseerde lijst op 1 februari aan haar Russische collega’s zal toesturen. Degene die opgenomen wenst te worden op deze lijst wordt verzocht dit per omgaande, maar in ieder geval vóór 29 januari a.s., kenbaar te maken aan het secretariaat van Anthos ([email protected]). Bedrijven die al op de lijst vermeld staan hebben per e-mail een bevestiging ontvangen. De importstop voor aardappelen, jonge planten en boomkwekerijproducten is nog van kracht. De lijst van bedrijven die deze producten verhandelen zal pas overlegd worden op het moment dat de importstop is ingetrokken. 42 • BLOEMBOLLENVISIE • 10 januari 2014

Foto: FloraHolland

Foto: PR

DEN BOSCH - Tijdens de gezamenlijke jaarvergadering van de LTO-Cultuurgroepen voor bos- en haagplantsoen alsmede laan-, bos- en parkbomen, hebben boomkwekers de Fagus sylvatica verkozen tot Boom van het Jaar. Op de vergadering die plaatsvond in Den Bosch, konden leden van beide cultuurgroepen hun stem uitbrengen op drie genomineerden: Fagus sylvatica, Magnolia kobus en Parrottia persica ‘Vanessa’. De jury vindt de Fagus sylvatica een belangrijke inheems boomsoort met een karakteristieke habitus, een brede toepassing en een lange levensduur. Cultivars bieden bovendien een grote variatie in kleur en vorm. Aan de bomen die genomineerd konden worden, zaten een aantal voorwaarden. Zo moesten ze gezond groeien, weinig onderhoud vragen en goed beschikbaar zijn bij kwekers.

FloraHolland boekt kleine plus in zwaar jaar voor de sierteeltsector AALSMEER – FloraHolland sluit 2013 af met een omzet van 4,35 miljard euro. Dat is een groei van 1,6% ten opzichte van het jaar ervoor. Hoewel de afzet aan het eind van het jaar voorzichtig wat lijkt aan te trekken, is 2013 over het geheel genomen een uitdagend jaar geweest. Veel bedrijven in de sector staan onder druk en de export daalde voor het eerst sinds lange tijd met enkele procenten. In totaal werden in 2013 via FloraHolland 12,4 miljard producten verhandeld. Dankzij gemiddeld betere prijzen, realiseerde FloraHolland een omzetstijging. Per productgroep zijn verschillen te zien, maar de kwekers hebben in 2013 gemiddeld genomen een ruim 2% hogere prijs voor hun bloemen en planten ontvangen dan het jaar ervoor. De grootste productgroep (snijbloemen) stijgt in omzet met 2% naar 2,5 miljard euro. De gemiddelde prijs is gestegen terwijl het volume een kleine daling laat zien van 0,9%. Bij kamerplanten zijn zowel prijs als volume toegenomen. De omzet komt uit op 1,5 miljard euro (+1,9%) bij 1,1% meer stuks. De tuinplanten laten een omzetdaling van 2,2%.

Boriumgebrek in tulpen vraagt aandacht APELDOORN - Agrifirm Plant meldt, dat uit cijfers van BLGG AgroXpertus blijkt dat op zandgrond met organische stofgehaltes tussen de 5 en 10% nog 43% van de percelen een laag of vrij laag gehalte aan borium heeft voor de teelt van bloembollen. Over het algemeen wordt aangenomen dat gronden met veel organische stof over voldoende borium beschikken. Toch is er op deze percelen het risico van boriumgebrek. Ook op duingronden worden veel verschillen in boriumtoestand gevonden. Op deze percelen is - zeker in combinatie met lage fosfaatgiften - extra aandacht voor borium op z’n plaats. Vooral van het broeiassortiment zijn veel tulpenrassen gevoelig voor boriumgebrek. Bij dit probleem ontstaat uitval door scheurstelen. Veel rassen hebben ook meer last van blauwgroeien bij een boriumgebrek. Via een bodem analyse is de juiste dosering voor een aanvullende boriumbemesting te bepalen.

LAATSTE NIEUWS

Tekst: Redactie BloembollenVisie

Vanaf 1 januari geen heffing productschappen meer

ESSEN – Ook dit jaar vindt tijdens de vakbeurs IPM 2014 in Essen de Colour your Life Award plaats. Alle deelnemers zijn aangeschreven om het verhaal achter hun plant in sturen. De organisatie heeft uit diverse landen inzendingen ontvangen en tien verhalen geselecteerd die tijdens IPM worden beoordeeld door bezoekers en een vakjury. De genomineerde planten zijn: Hydrangea Macrophylla Forever&Ever® van Viva la Vida BV uit Udenhout (NL), Helleborus van Special Plant Zundert (NL), Laurus nobilis van Gova BV Nispen (NL), Duofruit van Fruithof Kapelle (NL), Dianthus van Whetman Pinks (UK), Evercolor van Fitzegrald Nurseries (UK), Camellia japonica van Flora Toscana (IT), Hydrangea paniculata van Alex Schoemaker Boomkwekerij uit Boskoop (NL), Syringa ‘Agnes Smith’ van Lakei boomkwekerijen uit Lottum (NL), Blosjz Berry; Pernettya mucronata van Roland van der Werf uit Reeuwijk (NL). De genomineerde planten staan op twee verschillende plekken tentoongesteld: bij IPM foyer ingang-oost en een centrale plek in hal 12 in de BIZZ Holland inzending.

DEN HAAG - Vrijwel alle verplichte heffingen die ondernemers moeten betalen aan de producten bedrijfschappen (PBO) verdwijnen per 1 januari 2014. Dit betekent een lastenverlichting van circa €220 miljoen voor bedrijven. Het kabinet bereidt een wetsvoorstel voor dat er voor moet zorgen dat de taken van algemeen belang uitgevoerd blijven worden. Product- en bedrijfschappen voeren nu nog allerlei taken uit, zowel voor de overheid als voor het bedrijfsleven. Publieke taken zijn bijvoorbeeld het bevorderen van planten diergezondheid en dierenwelzijn en voedselveiligheid. De taken op het gebied van het Europese landbouw- en visserijbeleid worden per 1 januari 2014 overgenomen door de overheid. Deze taken worden nu al in opdracht van de minister van Economische Zaken uitgevoerd. Hiervoor is geen wetswijziging nodig. Tachtig procent van de publieke taken worden daarmee overgebracht naar de Rijksoverheid. Het streven is om de resterende taken (bijvoorbeeld de verplichte registratie van het gebruik van antibiotica) uiterlijk 1 januari 2015 over te nemen.

Kennisbijeenkomst Wout Hogervorst NOORDWIJKERHOUT - Op 15 januari 2014 om 19.00 uur organiseert Wout Hogervorst v.o.f. voor het verlengen van de spuitlicentie een kennisbijeenkomst “spuittechniek en veiligheid”. Tijdens deze bijeenkomst wordt de deelnemers verteld welke ontwikkelingen er spelen op het gebied van gewasbescherming, welke spuittechnieken vandaag de dag voor handen zijn, welke technieken kunnen helpen om efficiënter en met meer gemak te spuiten en hoe dit op een veilige manier ten uitvoer te brengen. Tijdens de presentatie zal aandacht besteed worden aan verschillende spuittechnieken, maatregelen om emissie van middelen te beperken, hoe veilig te werken, ontwikkelingen in de sector, situatieanalyse en nieuwe toepassingen om veiliger, secuurder en met minder drift te spuiten. Aansluitend volgt een demonstratie op een nabij gelegen weiland waarin verschillende onderwerpen (luchtondersteuning, automatische dopkeuze, middel invoeren, gps instellen, drukroeren) uit de presentatie in de praktijk ten uitvoer worden gebracht. Aanmelden via www.erkennningen.nl.

Negatief beeld tegenover arbeidsmigranten uit Oost-Europa DEN HAAG – Uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) blijkt dat Nederlanders een negatief beeld hebben tegenover Arbeidsmigranten uit Oost-Europa. Zo worden verdringing op de arbeidsmarkt en criminaliteit vaak genoemd. Ruim zestig procent van de bevolking ziet vooral nadelen aan de komst van migranten uit Oost- Europa. De bevolking maakt zich vooral zorgen over de sociaaleconomische gevolgen en dat criminaliteit en overlast zullen toenemen. Bijna zestig procent van de ondervraagden is van mening dat migranten uit Oost-Europa misbruik maken van uitkeringen en 47 procent vindt dat zij banen afpakken van Nederlanders. Bijna de helft van de bevolking vindt dat migranten uit Oost-Europa overlast op straat veroorzaken en vaak in de criminaliteit zitten. De meerderheid (zestig procent) meent dat deze migranten worden uitgebuit en bijna driekwart vindt dat de overheid deze uitbuiting moet aanpakken. Daadkrachtiger optreden is vooral nodig om een gelijk speelveld te creëren.

Foto: René Faas

Tien genomineerden voor Colour your Life Award IPM

Tulpenkeurders maken kans op rondvlucht over West-Friesland BOVENKARSPEL - Woensdag 15 januari begint het tulpenkeuringseizoen weer in Bovenkarspel. Gedurende vijf weken kan er weer gekeurd worden in de afmijnzaal van CNB. Onder de deelnemers die drie keer meedoen wordt net als vorig jaar een rondvlucht over West-Friesland voor twee personen verloot. Deze rondvlucht wordt gesponsord door Kwantes Makelaardij Andijk. De winnaars van het eindklassement plaatsen zich tevens voor het NK Tulpenkeuren, wat dit jaar plaatsvindt op Keukenhof in Lisse. Ook kunnen de deelnemers weer strijden om de langste tulp. Iedere deelnemer krijgt op de eerste keuring een pot mee naar huis en deze moet in vijf weken afbroeien tot een lange, bloeiende en rechtopstaande tulp. Er kan vanaf 15 januari wekelijks gekeurd worden tussen 17.00 en 21.00 uur, de prijsuitreiking is rond 21.30 uur. Op 29 januari en 5 februari kan tevens meegedaan worden aan de soortenkenniswedstrijd. Kijk voor meer info op www.tulpenkeuringstedebroec.nl.

EFSA bepleit strengere blootstellingsnormen voor acetamiprid en imidacloprid BRUSSEL - De insecticiden acetamiprid en imidacloprid, behorend tot de groep van neonicotinoïden, hebben wellicht neurotoxische eigenschappen. Een team van experts van de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) stelde vast dat acetamiprid en imidacloprid mogelijk een negatief effect hebben op de ontwikkeling van neuronen en bepaalde delen van de hersenen die verband houden met bepaalde leer- en geheugenfuncties. Het team pleit er bij de Europese Commissie voor om de toegelaten drempels voor blootstelling voor deze middelen te verlagen in afwachting van nader onderzoek naar de impact van deze stoffen op de ontwikkeling van het menselijke zenuwstelsel. Geadviseerd wordt de acute referentiedosis voor acetamiprid van 0,1 milligram per kilo lichaamsgewicht te verlagen naar 0,025 milligram. De acceptabele dagelijkse opname en de acceptabele blootstelling bij gebruik zou ook teruggebracht moeten worden en wel van 0,07 milligram naar 0,025 milligram per kilo lichaamsgewicht. Voor imidacloprid zou deze norm tot 0,06 milligram per kilo lichaamsgewicht verlaagd moeten worden. 10 januari 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 43

ACTUEEL

DAG VAN DE TULP:

Van inspiratie tot teeltinform Op vrijdag 31 januari vindt de tweede editie plaats van de Dag van de tulp. Na het grote succes van vorig jaar – met zo’n 350 bezoekers – kon een vervolg niet uitblijven. Deze bijeenkomst heeft geen speciaal thema, maar het doel van de initiatiefnemers is heel duidelijk: inspireren, informeren en kennis delen. Plaats van handeling is de Proeftuin Zwaagdijk.

Tekst: Monique Ooms Fotografie: René Faas

“I

n deze tijd van het jaar was er altijd een wildgroei aan bijeenkomsten, zoveel organisaties willen zich profileren. Met als resultaat dat elke bijeenkomst maar een beperkt aantal bezoekers trekt, vakgenoten maken toch keuzes.” Aan het woord zijn Jan Mantel en Niels Kreuk namens de organiserende partijen: LTO Groeiservice, Proeftuin Zwaagdijk, PPO, CNB, Hobaho, KAVB en Rabobank. “In deze ene gezamenlijke bijeen-

komst, kan elke betrokken partij zijn ei kwijt, dat is voor iedereen een betere oplossing.” Het programma biedt dan ook weer volop variatie. “We beginnen met de jaarvergadering van de Productgroep Tulp van de KAVB, een uiteenzetting door de BKD en een inspirerend verhaal van orchideeënveredelaar en –kweker Eric Moor van Sion Orchids. Hij is de winnaar van de Tuinbouw Ondernemersprijs 2013. Na de pauze zijn er twee rondes workshops.”

COMPLEET In de workshops vinden we de invloed terug van de organiserende partijen. Zo tekent Rabo-

De eerste Dag van de Tulp in 2013 trok 350 bezoekers. 44 • BLOEMBOLLENVISIE • 10 januari 2014

bank voor de workshop ‘Floreren in de bloembollensector, de ‘wenstulp’ helpt je daarbij’ en verzorgt PPO een workshop over stengelaal.

matie

DE WORKSHOPS Floreren in de bloembollensector, de ‘wenstulp’ helpt je daarbij! Rabobank heeft onderzoek gedaan naar de flexibiliteit van bloembollen- en bolbloementelers. Flexibiliteit is een voorwaarde om ook in de toekomst jouw bedrijf te laten renderen. Maar, hoe word je flexibel? De bewegingen in de bloembollensector zijn als de wind: onvoorspelbaar en verfrissend. Ze nodigen je uit om zelf ook in beweging te komen. Hoe ga je daarmee om? Zet jij je kwaliteiten in om op een unieke manier mee te bewegen? Wat heb je nodig om nu en in de toekomst onderscheidend en gezond te blijven? De wenstulp staat symbool voor jouw bedrijf in de toekomst. In deze workshop ontdek je op creatieve wijze hoe je wenstulp er uit ziet en hoe je daar komt. Een bedrijf in bloei. De workshop wordt begeleid door Mirjam Bus, manager afdeling Agrarisch, en Ellen Huiberts, trainer en coach.

Update ‘Actieplan minder virus in tulp’ Het ‘Actieplan minder virus in tulp’ is een samenwerking tussen PPO Bloembollen, Proeftuin Zwaagdijk, brancheorganisaties en Bloembollenkeuringsdienst. Wij willen gezamenlijk naar minder virus in tulp in een economisch rendabele en duurzame teelt. Tijdens deze workshop worden resultaten van het afgelopen jaar besproken: Wat is het positieve effect van minerale olie en waar moet men op letten om schade te voorkomen? door Martin van Dam (PPO), Teeltlocatie en partijbeheer – verstandig partijbeleid zorgt voor gezondere partijen met minder virus door Frank Kreuk (Proeftuin Zwaagdijk) en Bladluismonitoring – veel partijen zijn er mee bezig, maar waarom en wat kunnen we er van leren? door Maarten de Kock (BKD). Tevens wordt er tijdens de workshop besproken wat u komend jaar van dit project kunt verwachten en op welke wijze u actief kunt deelnemen aan dit Actieplan.

Stengelaal

Ook het ‘Actieplan minder virus in tulp’ wordt nader belicht, een samenwerking tussen PPO Bloembollen, Proeftuin Zwaagdijk en Nico Hof van CNB gaat in op de actualiteiten in de broeierij. Adviseur Gerard Kemna deelt zijn visie op landverhuren door de ogen van de veehouder en Hobaho verzorgt een workshop onder de titel: ‘Op welk nieuw tulpensoort zet jij je geld?’ De bijeenkomst wordt rond 17.15 uur afgesloten met een buffet en een rondgang langs de eerste marktbroeishow van het jaar. “Daarmee is het dus een heel compleet programma.”

AANMELDEN De bijeenkomst is bestemd voor alle tulpenkwekers en –broeiers en de toegang is gratis. “Er worden uitnodigingen verstuurd, aanmelden kan via de sites van de organiserende partijen.” Het lukt de organiserende partijen – ondanks dat ieder zo zijn eigen belangen heeft – heel goed om alle neuzen dezelfde kant op te krijgen, vertellen Niels en Jan. “Dat is een kwestie van gewoon beginnen. Als je erover blijft praten en niks doet, kom je geen stap verder. Zo lang we allemaal het gezamenlijk belang goed voor ogen houden, kan het niet misgaan.” De organisatoren zijn er – zeker na het eerdere succes – van overtuigd dat er ook een derde Dag van de Tulp zal volgen. “Aan onderwerpen geen gebrek.”

Stengelaaltjes (Ditylenchus dipsaci) veroorzaken al bij zeer lage dichtheden schade in gewassen. PPO heeft veel onderzoek verricht naar de bestrijding van stengelaaltjes door onder meer warmwaterbehandeling, grondontsmetting en inundatie. Aangetaste partijen moeten vernietigd worden. In 2013 komt er een einde aan de vergoedingsregeling bij schade door tulpenstengelaaltjes. Voor KAVB-leden is een alternatief ontwikkeld in de vorm van een verzekering tegen schade in het komende seizoen en verder. In de workshop komen de volgende zaken aan de orde: Ervaringen eerdere schade door Hans Wessels (lid taxatiecommissie stengelaaltje, Verzekering door Marien Boersma (AgriVer) en Kennis uit onderzoek door Peter Vreeburg (PPO).

Actualiteiten broeierij Stadium G was dit jaar negentien dagen later dan normaal en dat betekent een veel latere start van de broeierij. Tijdens deze interactieve workshop neemt Nico Hof van CNB Kwaliteit+ ons mee vanaf het moment van stadium G tot nu. Wat is de impact van het late stadium en wat zijn de gevolgen voor de broeierij? Hoe is de kwaliteit van de tulpen en welke problemen komen we tegen? Hierbij kunt u ook zelf problemen aankaarten die meegenomen kunnen worden in de discussie.

Landverhuren door de ogen van de veehouder Gerard Kemna (Adviesbureau Agrovisie) gaat in op de knelpunten die een veehouder ervaart bij het verhuren van land voor de bollenteelt. Deze zijn niet alleen van financiële aard. Ook spelen de mineralenhuishouding, structuur en toeslagrechten een steeds grotere rol bij de verhuur van land. In een financiële afweging houdt hij rekening met ploegen, vlakken en herinzaai, maar ook wat het eventueel oplevert als hij het land met bijvoorbeeld mais beteelt. Wat gebeurt er met organische stof en andere mineralen bij het bewerken van het land?

Op welk nieuw tulpensoort zet jij je geld? In een interactieve workshop stellen we vast wat de overwegingen zijn bij soortkeuze. Deze overwegingen matchen we met de veredelingstak en het afzetmodel. Voor welk marktsegment wil de boeier of teler produceren? Deze workshop wordt begeleid door Sam van Egmond, directeur bemiddelen Hobaho, Linda van der Slot, marketing manager Hobaho en Jeroen Giesen, tulpenveredelaar Hobaho Testcentrum.


ACTUEEL

Prolongatie Bloembollen Vakdagen Flevoland Op 7 en 8 februari 2014 worden in in de Profyto-hallen in Creil voor het tweede achtereenvolgende jaar de Bloembollen Vakdagen Flevoland gehouden. Voor deze tulpenshow annex leliepresentatie hebben zich zo’n 30 inzenders aangemeld, terwijl de Agribeurs zo’n 50 standhouders telt. Tekst en fotografie: Wim Ciggaar

V

olgens Jan Holtmaat, voorzitter van de technische commissie van het evenement, zijn de vakdagen vorig jaar een groot succes geweest. “We hebben het lef gehad om te veranderen en dat heeft alleen maar positieve geluiden opgeleverd. Doel was een nieuw concept te vinden voor de Creiler Flora, gebaseerd op het laten zien van zoveel mogelijk soorten die in Flevoland geteeld worden en die voor de broeierij interessant zijn. Tweede doel was dat het evenement vele minder tijd moest kosten. Beide doelstellingen zijn gehaald. Het werk aan de vakdagen is veel minder geworden in vergelijking met de Creiler Flora, de broeikosten voor de deelnemers zijn vrijwel gehalveerd en er is ruimte gecreëerd om meer standhouders toe te laten en er een echte vakbeurs van te maken. Een ander voordeel is dat het evenement twee dagen duurt, waardoor je telers en standhouders in een heel korte tijd bij elkaar brengt. Meer rendement dus met minder kosten.”

PROGRAMMA Evenals vorig jaar vindt de officiële opening van de vakdagen op donderdagmiddag 6 februari plaats. Wie de officiële opening zal verrichten is op dit moment nog niet bekend. Op vrijdag 7 februari zijn de vakgenoten vanaf 10.00 uur welkom en is het evenement geopend tot ’s avonds tien uur, terwijl het Grand Café die avond pas om 01.00 uur sluit. ’s Zaterdags is het evenement van 10.00 tot 17.00 uur geopend, ’s avonds gevolgd door een door CNB gesponsord buffetvoor genodigden, alsmede een stukje muziek. 46 VISIE10 januari 2014

Bloembollen Vakdagen Flevoland: een unieke tulpenpresentatie in houten bakken, gecombineerd met tientallen leliearrangementen, waterbroei en agribeurs Aangezien de vakdagen primair bedoeld zijn als een vakshow worden consumenten niet toegelaten. Tijdens de Bloembollen Vakdagen organiseert het kassenbedrijf van mts. Mellema-Versteeg een open kas op het bedrijf aan de Klutenweg 39 teneinde belangstellenden het vernieuwde kassencomplex te laten zien.

VERANDERINGEN Veel veranderingen ten opzichte van de eerste editie zijn er niet. Jan Holtmaat: “De opstelling komt op hetzelfde neer, alleen gebruiken we wat andere kleuren. Daarnaast laten de bloemendames oude materialen van bedrijven terugkomen in de versieringen om daarmee het thema ‘Crisis’ gestalte te geven. Voorts streven we naar een nog betere kwaliteit van onze bloemen en bloemstukken.” De deelnemers aan de vakdagen moeten lid zijn van het evenement en hun inzendingen dienen in potjes in houten bakken gepresenteerd te worden. Er mogen alleen soorten ingezonden worden die in het eigen teeltbedrijf gebruikt worden. Een bak bestaat uit 25 bollen van één soort en gestreefd wordt naar acht tot zestien bakken per inzender. De inzendingen worden beoordeeld door een deskundige jury die niet uit de provincie afkomstig mag zijn. Naast de inzendingen op potjes in houten bakken kan deelgenomen worden aan de marktbroeishow. Jan Holtmaat: “Voor deze marktbroei leveren de meeste bedrijven tussen de twee en acht bakken in. Die gaan we dit jaar op kleur showen, zodat je de onderlinge soorten wat gemakkelijker kunt vergelijken. De marktbroei is een nabootsing van de praktijk die laat zien hoe de kwaliteit is van tulpen die op water

gebroeid worden. Doelstelling is daarbij deze in het veilstadium te showen.”

AGRIBEURS De stands van de Agribeurs bevinden zich weer rond het Grand Café. In totaal hebben zich zo’n 50 standhouders aangemeld en de beurs is niet alleen een ontmoetingsplek voor de bloembollensector, maar ook voor ondernemers en medewerkers uit andere agrarische sectoren, zoals de akkerbouw, veeteelt, glastuinbouw, fruitteelt et cetera. Voor de vakdagen is de agribeurs dan ook een belangrijk onderdeel. Jan Holtmaat: “Het betekent een win-win situatie voor alle betrokkenen. Je hebt elkaar nodig om het totaalplaatje compleet te maken en aantrekkelijk te zijn voor de vakgenoot. De bezoekers krijgen meer te zien dan alleen tulpen en lelies en kunnen ook van gedachten wisselen met toeleveranciers uit de machinebouw, koeling, verzekeringswereld, tractorbedrijven, makelaars, bemiddelingsbureaus en de bankwereld. Bovendien trek je door de agribeurs ook een aantal akkerbouwers uit de regio van wie ook land gehuurd wordt. We hebben meer aanvragen dan er ruimte is, maar gaan er geen tent bijbouwen. Elke standhouder heeft een beperkte ruimte tot zijn beschikking en er komt geen machinepark te staan. Daar is gewoon geen ruimte voor en bovendien is deze opzet enorm kostenbesparend voor de bedrijven. In de ambiance van de Profyto-hallen is het gezellig en goed te verwarmen en dat willen we zo houden. Wat dat betreft zijn we de eigenaar van de hallen bijzonder dankbaar dat wij de hallen 14 dagen ter beschikking hebben.”

NAUWKEURIG Tekst: Arie Dwarswaard Fotografie: René Faas

H

et komt gemakkelijk de pen uit: behoort tot het nieuwe sortiment. De uitdrukking heb ik de afgelopen 25 jaar vele malen gebruikt als het ging om nieuwe cultivars van Hippeastrum. Tijdens de Kerstkeuring op 16 december liet Floralia van dat nieuwe sortiment een aantal voorbeelden zien, waaronder de hier afgebeelde ‘Ambiance’, die inmiddels al twintig jaar in cultuur is. Die cultivar is een goed voorbeeld van wat zich de afgelopen decennia in de Hippeastrumwereld heeft afgespeeld. Vanaf begin 19e eeuw is er in Hippeastrum veredeld. Bedrijven die in de loop van de 20e eeuw veredelden waren onder meer Ludwig & Co (later Leo Berbee & Zn), W.S. Warmenhoven, Weijers-Mense en Harry Deleeuw (Zuid-Afrika). De nadruk lag op grootbloemige typen, met name geschikt voor de potcultuur, met als belangrijkste cultivars ‘Red Lion’, ‘Apple Blossom’ en ‘Orange Souvereign’.

OVERAL TEGELIJK In de jaren zeventig en tachtig kwam er een aantal veredelaars bij: Waling van Geest, Fa. G. van Staalduinen, Fa. T. van Nieuwkerk en Fa. Oudendam. Die laatste nam de kraam van Weijers-Mense over. Later kwam hier kwekersvereniging Amaril uit voort. Kwekersvereniging Floralia ging samenwerken met fresiaveredelingsbedrijf Penning, met als veredelaar Marko Penning. Al die inspanningen bleven niet onopgemerkt. Geelgroene typen, dubbelen, typen met een bloemgrootte tussen groot- en kleinbloemig in, en nieuwe kleurcombinaties. Begin jaren negentig legde Cathy Osselton bij het Testcentrum voor Siergewasssen de basis voor weer een andere lijn in de veredeling: multiflora’s in alle gangbare kleuren. En Pascal Berbee ging aan de slag met een veelheid aan bloemtypen. Ook in andere landen bleek Hippeastrum een interessant veredelingsobject. In de Verenigde Staten legde Fred Meyer de basis voor de zogenoemde Spidertypen met lange meeldraden en smalle kelkbladeren. Via de firma Berbee kwam dit sortiment in Nederland in beeld. In Zuid-Afrika zette Hadeco in op groot- en kleinbloemige typen, waarbij een kleine bol in staat is om toch drie tot vier stelen te produceren. Een deel van dat kleinbloemige sortiment nam André Barnhoorn mee naar Noordwijkerhout om er verder in te gaan selecteren. Na enkele jaren ging Barnhoorn de samenwerking aan met de firma W.F. Leenen om te kijken welke mogelijkheden de buitenteelt in Nederland biedt. Dubbele typen kwamen bijvoorbeeld uit de Verenigde Staten en Japan, zoals de groep Peacock-cultivars. In eigen land legde de firma T. van Nieuwkerk een stevige basis met de roze/

Hippeastrum ‘Ambiance’

Nieuw sortiment Het hele jaar door is in de KAVB-keuringszaal een zeer gevarieerde hoeveelheid bol- en knolgewassen te zien. In de rubriek Nauwkeurig wordt op een van die gewassen ingegaan. Dit keer is dat Hippeastrum ‘Ambiance’ en de sortimentsontwikkeling van de afgelopen 25 jaar. witte ‘Nymph’, waar diverse kleurvarianten op volgden, zoals ‘Rednym’ (handelsnaam Red Nymph’) en ‘Whinym’ (handelsnaam White Nymph). In de veredeling werd een duidelijkere keuze gemaakt voor snij- en pottypen. Elk type kent zijn eigen eisen. Alle typen moeten voldoende stelen produceren met vier kelken per steel. Snijtypen dienen grote bloemen en zware stelen en een hoge opbrengst per m2 te geven. In de pottypen zijn zaken als broeisnelheid, goede beworteling en een korte steel essentiëel. Voor de droogverkoop is het belangrijk dat bollen ongevoelig zijn voor vethuidigheid en niet te snel mogen spruiten in het schap. Voor de droogbloei van amaryllis is het goed open komen van de bloem erg belangrijk.

NIEUWE INDELING Vanaf 1990 veranderde de stroom noviteiten het klassieke beeld van Hippeastrum ingrijpend en definitief. De variatie was vele malen groter geworden dan grootbloemige en gracilistypen. Voor de KAVB als Internationale Cultivarregistratieautoriteit (ICRA) reden om zo’n tien jaar geleden met telers, broeiers en verede-

laars te overleggen over een nieuwe groepsindeling. De oude indeling stamde nog uit 1933. Deze was niet meer toereikend om een groot aantal nieuwe cultivars op een voldoende herkenbare wijze onder te brengen. Resultaat was in 2007 een nieuwe groepsindeling, die in april van dat jaar in BloembollenVisie werd gepresenteerd. In totaal negen groepen zagen het licht, onder meer gebaseerd op bloemgrootte en - vorm. De Galaxytypen (grootbloemig) vormen veruit de belangrijkste groep. In oktober 2007 werd een overzicht gepubliceerd in hetzelfde vakblad van het toen gangbare sortiment, ruim driehonderd cultivars groot. Zoals het altijd gaat met sortimentsvernieuwing: lang niet alle noviteiten groeien uit tot cultivars van enige areaalomvang. De gevolgen van de sterk toegenomen veredelingsactiviteiten is wel terug te zien in de oppervlaktestatistiek. In 1998 telde deze statistiek zo’n 75 cultivars, in 2007 was dat aantal verdubbeld, terwijl het areaal in die periode niet was gegroeid. Anno 2013 is een deel ervan al weer verdwenen, maar nog altijd staan er zo’n 120 cultivars van enige omvang in Nederland. Waaronder ‘Ambiance’. 10 januari 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 47

BOOMKWEKERIJ

Eten uit eigen tuin is populair. Daardoor stijgt de belangstelling voor de eetbare bessen van Ribes. Traditioneel is de rode aalbes het bekendst maar ook de witte aalbes en de zwarte of cassisbes zijn noemenswaardig. Er is variatie in kleur, smaak en groeivorm. Tekst: Emiel van den Berg Fotografie: www.visionspictures.com

R

ibes is een plantengeslacht dat vooral geliefd is vanwege de verschillende rijkbloeiende soorten en cultivars waarvan R. sanguineum veruit de bekendste is. Samen met Forsythia is R. sanguineum dé aankondiger van het naderende voorjaar. De twee heesters behoren samen al jaren tot de meest verkochte bloemheesters op het moment dat de winter overgaat in het voorjaar. Ribes is echter ook een heester die bekend staat om zijn smaakvolle vruchten. De aalbes, zwarte- of cassisbes en kruisbes zijn de bekendste voorbeelden waarbinnen grote variatie is te vinden. Ribes behoort, net als onder andere Escallonia en Itea, tot de familie van de Grossulariaceae, ofwel de grossularia-achtigen. Als Nederlandse naam wordt bij Ribes over aalbes, zwarte- of cassisbes, kruisbes en sierbes gesproken, afhankelijk van de soort. Ribes telt circa 150 soorten en een groot aantal cultivars. Van nature groeit de heester op het noordelijk halfrond met een uitschieter naar het Zuid-Amerikaanse Andes-gebergte. (R. ecuadorense, R. lehmannii en R. peruvianum zijn enkele voorbeelden). De wetenschappelijke naam Ribes is afkomstig van het Arabische rîbâs wat de naam is voor een in de Arabische wereld voorkomende zuursmakende rabarbersoort. Letterlijk vertaald staat het voor ‘plant met zuur sap’. Toen de Arabieren begin 18de eeuw Spanje hadden veroverd, ontdekten ze aldaar de vergelijkbaar zuur smakende kruisbes en gaven de plant daarom deze rabarbernaam.

ROOD EN WIT Voor vrijwel alle Ribes-soorten geldt dat het winterharde bladverliezende heesters zijn. Dat blad is handvormig ingesneden en drie- tot vijflobbig. Over het algemeen is Ribes een weinig opvallende heester zonder spraakmakende sierwaarde. Uitzondering zijn enkele soorten die een overdaad aan bloemen produceren en natuurlijk de vruchtdragende aal, zwarte en kruisbessen. R. rubrum levert rode en witte aalbessen. De vruchtdragende aalbessen zijn al eeuwen in 48 VISIE10 januari 2014

Ribes rubrum

Aalbessen uit eigen tuin; kleurrijk en smaakvol cultuur en gedurende al die jaren verder ontwikkeld waarbij vooral de grootte van de tros verbeterd is. De grootte van de individuele bes is slechts in beperkte mate toegenomen. De struiken halen de anderhalve meter hoogte en staan het best ook anderhalve meter uit elkaar. Bij de rode aalbessen zit er met name verschil in de oogstperiode die loopt van begin juli tot halverwege augustus. ‘Jonkheer van Tets’ geeft grote tamelijk zure bessen maar die van bijvoorbeeld ‘Red Lake’ en ‘Rotet’ smaken zoeter. ‘Red Lake’ is een ouder Amerikaans ras met een wat zoete smaak. Witte aalbessen, beter gezegd kleurloze bessen want je kijkt er zowat doorheen, zijn minder zuur aangezien de zuurheid van de bes grotendeels te danken is aan de rode kleurstof. Visueel spreken de witte bessen misschien een wat bescheiden rol maar wat smaak betreft winnen ze het makkelijk van de rode. De rijpe(!) bessen smaken vol en zoet. ‘Witte Geelsteel’, ‘Witte Parel’ en ‘Witte Holland’ zijn enkele cultivars. ‘Albatros’ staat eveneens bekend om zijn zoete smaak.

SMAAKVOL ZWART R. nigrum is de minder populaire zwarte bes

die toch een aangename, wat zware en zoete aromatische smaak heeft en bekend staat om zijn hoge gehalte aan vitamine C. Kenmerkend is de sterke geur die de planten verspreiden. Lastig bij het oogsten is dat niet alle bessen gelijktijdig rijp zijn. Per tros kan het plukmoment verschillen. Oude, wat gevoelige soorten zijn ‘Royal de Naples’ en ‘Noir de Bourgogne’. Ook ‘Baldwin’, ‘Black Reward’ en ‘Tenah’ zijn bekende rassen. Meer recent zijn de rassen uit de ‘Ben’-serie die ziekteresistent zijn, sterk groeien en een hoge opbrengst geven. ‘Ben Sarek’ onderscheidt zich door zijn compacte groei. Voorwaarde voor succes met aalbessen is met name een standplaats in de volle zon en een voldoende vochtige bodem. Regelmatig extra water geven zorgt voor extra opbrengst. Kaligiften voorkomen bruine bladranden. Jaarlijks snoeien houdt de planten productief. De rode en witte bes verlangen weinig snoei, slechts het weghalen van grondscheuten is voldoende aangezien de gesteltakken garant staan voor jarenlange productie. Bij de zwarte bes groeien de beste bessen aan eenjarige takken wat betekent dat de oudste takken jaarlijks weggehaald moeten worden.

TIEN VRAGEN AAN... Tekst: Monique Ooms Fotografie: René Faas

1

IN WAT VOOR OMGEVING BEN JE OPGEGROEID? “Ik ben met mijn ouders en twee zussen opgegroeid op een bloembollenkwekerij te Ens. Mijn vader was veel aan het werk, maar wel altijd in de buurt. Televisie kijken of gamen deden we niet, hem voor z’n voeten lopen des te meer. Ik weet nog dat mijn eerste trekkerklusje op de lagere school bestond uit stropakken laden voor het tulpendek. Die datum turfde ik boven mijn bed op dezelfde manier af als mijn verjaardag. Vooral de vrijheid op de boerderij vond ik fantastisch, ik hoop dit onze kinderen ook te kunnen geven.”

2

Jochem Stengs Jochem Stengs (35) werkte op het ouderlijk bedrijf, daarna voor Holtmaat Bloembollen en als ZZP’er bij verschillende bedrijven, totdat hij in 2007 samen met Peter Leijten een kwekerij/broeierij startte. Stengs & Leijten Bloembollen teelt tegenwoordig 58 hectare tulpen en is onlangs gestart met de teelt van calla’s.

IS GEZIN EN WERK GOED TE SCHEIDEN? “De eerste jaren was de balans nog wel eens zoek, met twee werkweken in een valt er niet zoveel te verdelen. De ouders van m’n vriendin hebben ook een akkerbouw-/bloembollenbedrijf dus de vele overuren zijn haar gelukkig niet vreemd. Dat we gestopt zijn met de tulpenbroeierij zorgt voor meer rust in de winter. Daarnaast is in juni 2013 ons eerste kleintje Tijn geboren, dat geeft ook een nieuwe kijk op dit onderwerp. Zo ben ik blij dat ik niet meer op de rooimachine sta, daardoor kon ik regelmatig even thuis zijn.”

3

WAT DRIJFT JE IN DIT VAK? “Het leukste van het ondernemen, vind ik het verwezenlijken van ambities. Daarbij is de bloembollensector dynamisch, je bent jaarrond met veel verschillende dingen bezig. Ik doe het liefst elke dag iets anders. Ook het continue afstemmen van aanbod op de vraag en het zoeken van afzet buiten het traditionele systeem is een uitdaging.”

4

WAT ZIJN JE HOBBY’S? “Het ontbreekt me nog wel eens aan tijd, maar ik probeer in de zomer eens per week met vrienden te motorcrossen of – als het waait – te kite- en windsurfen.”

5

WELKE TOEKOMSTVER WACHTING HEB JE VOOR HET BLOEMBOLLENVAK? “Mijn toekomstverwachting voor het vak is positief al zullen de mar-

ges per hectare waarschijnlijk nooit meer structureel op het oude niveau komen. De door sommige kwekers zo gehate schaalvergroting gaat door want de mechanisatie laat dit toe. Wel moeten we als sector veel energie blijven steken in het zoeken van nieuwe afzetmarkten.”

6

WAAR ERGER JE JEZELF HET MEEST AAN IN HET BLOEM BOLLENVAK? “Dat we steeds meer te maken krijgen met instanties waarvan we afhankelijk zijn, maar waar geen mensen werken met praktijkervaring. Dat maakt de communicatie moeizaam waardoor alles traag of niet van de grond komt.”

7

NOEM EEN STERK PUNT IN JULLIE BEDRIJFSVOERING. “De samenwerking met Peter vind ik een groot pluspunt. Door taken goed te verdelen, kunnen wij onszelf breder en beter oriënteren. In onze bedrijfsvoering geldt: 1 + 1 = 3.”

8

HOE STA JE TEGENOVER DE POLITIEK? “Ik denk dat het op dit moment voor de regerende partijen bijna onmogelijk is beslissingen te nemen die onze economie vlottrekken. Juist omdat die beslissingen geen kiezers trekken, maakt het de politiek zeer bedreven in het uitstellen ervan tot ze niet relevant meer zijn.”

9

HOE VER KAN DE OVERHEID GAAN MET HET DOORVOE REN VAN MILIEUMAATREGELEN? “Als we als sector niet op de juiste manier belangen behartigen en niet proberen de publieke opinie positiever te stemmen, kunnen er situaties ontstaan waarin teelten verwerkingsmethodes moeilijk uitvoerbaar worden. Hoe ver de overheid gaat, zal voor een groot deel afhangen van ons beleid.”

10

WELKE WERELDWIJDE ONTWIKKELING STEMT JE OPTIMISTISCH? “De wereldwijde zoektocht naar duurzame oplossingen. Het is alleen jammer dat de snelheid van het ontwikkelen en in gebruik nemen hiervan enorm wordt geremd word door commerciële belangen.”


ADVIES

Zoals u wellicht weet, is de bijtelling voor de auto van de zaak afhankelijk van de CO2-uitstoot. Het standaardpercentage van 25% wordt verminderd voor auto’s met een lage CO2-uitstoot. Deze CO 2-grenzen worden ieder jaar verscherpt (zie de tabel voor 2014). Nieuw is dat voor elektrische auto’s (nul-emissie auto’s) die in 2014 op kenteken worden gezet, een bijtellingspercentage geldt van 4%. Voor auto’s met een CO2-uitstoot van meer dan 0 gr/km, maar maximaal 50 gr/ km is het bijtellingspercentage 7%.

Per 1 januari 2014 gelden voor een auto van de zaak nieuwe regels

Regels rond auto van de zaak voor 2014 Tekst: Flynth Fotografie René Faas

N

aast de verscherpingen op het punt van de bijtelling is een groot deel van de investeringsfaciliteiten voor ondernemers die investeren in energiezuinige auto’s per 1 januari 2014 komen te vervallen. Bij de aanschaf van een zeer zuinige auto (14%) had u in 2013 recht op kleinschaligheidsinvesteringsaftrek (KIA, deze kon oplopen tot 28%) en milieu-investeringsaftrek (MIA, aftrekpercentage: 13,5%). Kocht u een auto met een CO2-uitstoot van 50 gr/km of minder, dan had u naast KIA zelfs recht op MIA van 36% en mocht u willekeurig afschrijven (VAMIL). De KIA en de VAMIL zijn met ingang van 1 januari 2014 volledig vervallen voor alle personenauto’s. Daarnaast is de MIA beperkt en nog meer dan voorheen gericht op (semi-)elektrische auto’s. Met ingang van dit jaar komt een volledig elektrische personen- of bedrijfsauto voor maximaal 50.000 euro van het investeringsbedrag in aanmerking voor een MIA van 36%. Plugin-hybride personenauto’s met een CO2-uitstoot van meer dan nul en ten hoogste 30 gr/km komen voor maximaal 35.000 euro van het investeringsbedrag in aanmerking voor een MIA van 27%. Plugin-hybride personenauto’s met een CO2-uitstoot van meer dan 30 en ten hoogste 50 gr/km komen voor maximaal 12.500 euro van het investeringsbedrag in aanmerking voor een milieu-investeringsaftrek van 13,5%. 50 • BLOEMBOLLENVISIE • 10 januari 2014

Zeer zuinige personenauto’s zijn daarnaast sinds 1 januari 2009 vrijgesteld van BPM. Die vrijstelling blijft in ieder geval tot 2015 gelden. Voor nul-emissie-auto’s geldt (zoals het er nu naar uitziet) tot 1 januari 2018 een vrijstelling van BPM. Vanaf 1 januari 2015 komt er een extra schijf voor auto’s met een CO2-uitstoot van 1 g/km tot en met 82 g/km. Auto’s met een CO2-uitstoot van niet meer dan 50 gr/km zijn tot 1 januari 2016 MRB-vrij. Voor auto’s met een CO2-uitstoot van maximaal 95 gr/km (diesel) of 110 gr/km (overige brandstoffen) moet sinds 1 januari 2014 wel weer MRB worden betaald.

bijhouden. Het Flynth Rittenregistratieboekje 2014 is daarbij een handzaam hulpmiddel. U kunt dat boekje gratis aanvragen bij Flynth (www.flynth.nl). Daarnaast heeft u de mogelijkheid om ook in 2014 weer de administratiemodule (voor auto’s met één bestuurder) te downloaden van de Flynth-website. U kunt de ritten hierin invoeren; het programma voert dan automatisch de benodigde berekeningen uit. Denkt u er wel aan dat de Belastingdienst extra bewijsmateriaal kan en mag verlangen, zoals een afsprakenagenda of garagenota’s.

BEWIJSLAST

TOT SLOT

Rijdt u op jaarbasis minder dan 500 km privé met de auto van de zaak, dan hoeft u geen bijtelling toe te passen. Er rust wel een zware bewijslast op u. In de meeste gevallen zult u een sluitende kilometerregistratie moeten

Over deze en andere belangrijke zaken over de auto van de zaak leest u meer in onze speciale uitgave Alles over de auto van de zaak (2014) die u ook gratis op de website van Flynth kunt downloaden.

2013

2014 Diesel

Overig

4% bijtelling

0

0

7% bijtelling

>0 - ≤50

>0 - ≤50 >50 - ≤88

0% bijtelling

Diesel

Overig

≤50

≤50

14% bijtelling

>50 - ≤88

>50 - ≤95

>50 - ≤85

20% bijtelling

>88 - ≤112

>95 - ≤124

>85 - ≤111

>88 - ≤117

25% bijtelling

>112

>124

>111

>117

Auto’s van 15 jaar of ouder: 35% bijtelling*

>112

>124

>111

>117

* Bij auto’s ouder dan 15 jaar, berekent u de bijtelling over de waarde in het economische verkeer van de auto in plaats van over de catalogusprijs.

VASTEPLANTENVARIA

Nieuwe ronde, nieuwe kansen Tekst: Henk van den Berg teelten bedrijfsadvies (0252) 340301 / 06-51312207 Fotografie: René Faas

H

et nieuwe jaar geeft als het goed is nieuwe kansen. Mensen moeten die echter wel grijpen. Toen de crisis begon zei iedereen tegen mij dat als er een crisis aankomt dat daar de agrarische sector van profiteert, omdat de mensen dan de grote aankopen gaan uitstellen en ter compensatie onze mooie producten kopen. Toen het crisis was wist iedereen te vertellen dat de slechte resultaten door de crisis kwamen. Nu de crisis zijn ergste tijd heeft gehad gaat iedereen er vanuit dat we hier van gaan profiteren en dat de mensen niet eerst de grote aankopen gaan doen die ze hebben uitgesteld. De tegenstrijdigheden lijken me wel duidelijk. Kortom, bijna alle clichés komen uit als je er maar in gelooft en er je gedrag op aanpast. Als we willen profiteren van de betere economie, zullen we hierin moeten geloven en handelen alsof we nergens ooit zo zeker van zijn geweest.

KANSEN Nieuwe markten dienen zich constant aan. Het enige dat je hoeft te doen is naar die markt toegaan, voordat ze zelf aan het zoeken slaan. Als ze zelf gaan zoeken kunnen ze kiezen. De beste klant is de klant die iets zoekt, maar nog niet weet wat. De Nederlandse vasteplantenteler brengt dan de oplossing aan huis. Een beetje goed advies over hoe deze klant er geld aan kan verdienen en een goede klant is geboren. Het

moet natuurlijk wel goed spul zijn en de adviezen moeten kloppen. Niet bang zijn te veel te zeggen zodat deze klant het zelf kan gaan doen. Zolang de klant geld verdient gaat deze voor de makkelijkste weg. Zorg wel dat er steeds een paar leuke nieuwe dingen bij zitten, zodat er een drijfveer aanwezig blijft om te kopen (dus niet alleen nieuwe dingen verkopen). Let er wel op dat er een totaal nieuwe manier is ontstaan van handel doen. Telen en de vertegenwoordiger je planten laten verkopen is er niet meer bij. De klant wil van de teler het verhaal horen. Hoe mooi het is, welke verhalen er over te vertellen zijn en vooral hoe duurzaam het is geproduceerd. Hoewel dit erg simpel klinkt is dit het niet. We zijn nu eenmaal meer teler dan verkoper. Toch zul je in deze nieuwe tijd ook verkoper moeten zijn om je spullen kwijt te raken.

BEDREIGINGEN De belangrijkste bedreiging van dit moment is angst. Als er door te grote angst te lang wordt gewacht met het bewerken van een markt dan zit er een concurrent. Als dit een andere vasteplantenteler is, maakt dit voor de sector in principe niet uit, maar voor u als individuele ondernemer is het een ramp. Nog erger is het als er een totaal andere productgroep met de eerste tekenen van herstel vandoor gaat, mensen die hun huiswerk hebben gedaan en het lef hebben getoond om in een nog niet bewezen markt te investeren. Gevaarlijk, maar kansrijk. Afwachten is dus geen optie, het is doen of niet doen. Belangrijke reden waarom dit niet lukt, is te lang doorgaan op een niet rendabele weg. Als je pas van markt wisselt als het al een

paar seizoenen slecht gaat, is het vermogen er niet meer om in een nieuwe markt te investeren. Na deze slechte jaren geeft de bank namelijk ook geen geld meer voor avontuurtjes. Je zult dus moeten veranderen in tijden dat het nog goed gaat. Je kunt dan wat risico nemen en hebt de geloofwaardigheid aan jouw kant. Heb je dan iets meer geld nodig dan verwacht, dan snapt de bank het wel. Een heel technisch platje, maar zo werkt het wel. De banken kijken in tegenstelling tot vroeger nu meer naar geloofwaardigheid dan naar onderpand. De belangrijkste reden dat een plan niet lukt is als je het gewoon niet in gang zet, omdat het geloof in het eigen idee er niet is. Een idee verzinnen is niet zo moeilijk, dat gebeurt dagelijks aan de gemiddelde keukentafel. Zodra er wordt gekeken naar de mogelijkheid om het uit te voeren is er een kans. Als er direct wordt gezocht naar redenen waarom het zou mislukken, mislukt het ook.

SUCCES IS EEN KEUZE Bovenstaande loze kreet kon wel eens meer waarheid bevatten dan ik altijd heb gedacht. Waarschijnlijk zullen de minder succesvolle ondernemers het hier helemaal niet mee eens zijn. De succesvolle natuurlijk wel. Ik heb geen flauw idee of de kreet echt waarheid bevat, maar de succesvolle ondernemers zijn wel de ondernemers die over 5 jaar zeggen dat zoals zij het hebben aangepakt de beste manier was. Ik weet alleen dat dingen ondernemen altijd beter werkt dan niets ondernemen. Zou het woord ondernemer hier vandaan komen? Iedereen veel succes, wijsheid en geluk toegewenst voor het nieuwe jaar.


TEELTADVIES

INHOUD ALGEMEEN Bemesting containerteelt ........................................52 Bemestingsplan vollegrond Bewaartemperatuur Nieuw bedrijf Ventilatie in de kas

HEMEROCALLIS Chloor-IPC

HOSTA Uitlopen

LELIE Lelies koken .......................................................................53 Schubben en warmte

HYACINT Verwijderen dek Onkruidbestrijding rond opkomst

NARCIS Onkruidbestrijding

BIJZONDERE BOLGEWASSEN Onkruidbestrijding

TULP Onkruidbestrijding rond opkomst ....................54

GLADIOOL Wwb van kralen Maïswortelknobbelaaltje

KROKUS Onkruidbestrijding

LELIE Broeikoppen Oriëntals Bruine bladpunten........................................................55

TULP Fustontsmetting

ALGEMEEN Onkruidbestrijding Boriumbemesting Gebruiksaanwijzing Energiebesparing

DE TIPS OVER VASTE PLANTEN WORDEN SAMENGESTELD DOOR DE VASTEPLANTENADVISEURS VAN DLV PLANT BV, T 0172 21 28 27. 52 VISIE10 januari 2014

VASTE PLANTENtBOLLENtKNOLLENtBLOEMENt ALGEMEEN

ALGEMEEN

BEMESTING CONTAINERTEELT Kies een passende bemesting voor vaste planten die de komende tijd worden opgepot. Vooral planten die in het voorjaar in de kas worden aangetrokken groeien vaak te weelderig op. Een bekend voorbeeld is Dicentra. Vaste planten worden meestal opgepot in een standaard potgrondmengsel. Om een wat rustige en stuggere groei te krijgen kan een aangepast mengsel worden gebruikt. Gebruik daarbij ook niet te veel voeding. Bij het gebruik van gecontroleerd vrijkomende meststoffen is 1-1,5 kg per m3 potgrond dikwijls al voldoende. Kies een gecoate meststof met een hoger kaligehalte en kies voor een langere werkingsduur omdat deze rustiger vrijkomt. Een hoge temperatuur leidt tot een weelderige groei. Daarom is het belangrijk dat de temperatuur tijdens de teelt niet te veel oploopt. Teel daarnaast aan de droge kant en pas de bemesting aan op de groeifase. Overleg hierover eens met uw adviseur of leverancier van potgrond. BEMESTINGSPLAN VOLLEGROND Afgelopen jaren bleek dat de wettelijke gebruiksruimte voor stikstof en fosfaat nog beter kan worden benut. Zo bleek er soms nog ruimte over te zijn voor de aanvoer van bijvoorbeeld compost. Ook werd wel gerekend met forfaitaire waarden terwijl analysegegevens van dierlijke mest en compost uitwezen dat er minder stikstof en fosfaat in het product zat. Het is daarom van groot belang dat er een goed plan wordt opgesteld voor de aanvoer van organische stof en voedingsstoffen. In dit plan wordt rekening gehouden met de gewasbehoefte, de wettelijke gebruiksruimte en met de bedrijfsspecifieke situatie. Op deze manier kan er voor uw bedrijf een optimale strategie worden vastgesteld. BEWAARTEMPERATUUR Controleer bij vaste planten in de koelcel de producttemperatuur. Deze wijkt vaak af ten opzichte van de omgevingstemperatuur in de cel. Veelal wordt een celtemperatuur ingesteld van -2°C. Dit betekent een producttemperatuur van circa -1°C. Dataloggers zijn een goed hulpmiddel om het koelproces te controleren. Deze dataloggers worden bij het plantmateriaal ingepakt en registreren ieder uur de temperatuur. Na de bewaring wordt de datalogger via de computer uitgelezen. Aan de hand van de geregistreerde gegevens kan het koelproces worden geanalyseerd en zonodig worden bijgesteld voor de toekomst. Het is ook mogelijk om een thermometer in het plantmateriaal te plaatsen die via een kabel verbonden is aan een computer. Een andere optie is nog een temperatuursensor zoals deze ook in de bewaring van aardappelen wordt gebruikt. De temperatuur kan indien nodig meteen worden bijgesteld. NIEUW BEDRIJF Als u een nieuw bedrijf begint, moet u dat registeren bij Dienst Regelingen. Dit geldt alleen als

het bedrijf groter is dan 3 ha of als er meer dan 350 kg stikstof wordt aangevoerd. Met name dit laatste aspect gaat voor vasteplantenkwekerijen al snel op. Ieder bedrijf krijgt een relatienummer dat wordt gebruikt voor de correspondentie op het gebied van overheidsmaatregelen van het ministerie van Economische Zaken. Daaronder valt ook het mestbeleid. Een aanmeldingsformulier kunt u aanvragen bij Dienst Regelingen. Wijzigingen in de bedrijfssituatie moet u ook binnen 30 dagen doorgeven aan Dienst Regelingen. Meer informatie 0800 -22 33322. VENTILATIE IN DE KAS Voorkom problemen met Botrytis. Donkere en windstille omstandigheden bevorderen de groei van de grauwe schimmel. Veel telers ventileren niet omdat de luchtvochtigheid niet daalt. Ventilatoren voorkomen echter stilstaande lucht waardoor de schimmel alle kans krijgt om uit te breiden. Zeker als de luchtramen niet open kunnen is het van belang om de ventilatoren aan te zetten. Het is ook mogelijk om de heaters alleen op ventilatiestand te laten draaien.

HEMEROCALLIS

CHLOORIPC In tweejarige gewassen van Hemerocallis wordt in de wintermaanden vaak tegen kiemend onkruid gespoten met Chloor-IPC. Let er daarbij op dat het gewas volledig in winterrust moet zijn. Door het relatief warme najaar vergt dit extra controle. Voer een bespuiting uit bij vorstvrij, drogend weer met een temperatuur die niet hoger ligt dan 5 tot 10°C. Voor de toepassing van Chloor-IPC gelden extra driftreducerende maatregelen langs alle randen van het perceel om niet-doelwit planten te beschermen. Lees daarom voor gebruik het etiket.

HOSTA

UITLOPEN Hosta die al enkele weken beneden 0°C is bewaard, moet niet meer te lang aan temperaturen boven 0°C worden blootgesteld. Wanneer dit wel gebeurt gaan de neuzen onherroepelijk uitlopen. Zelfs wanneer de planten daarna weer in de cel bij -2°C worden gereden, is het uitlopen niet meer te stoppen. Er kan dan gedurende de bewaring broei ontstaan waardoor de partij waardeloos wordt. Bewaar Hosta daarom totdat alle handelingen aan het product zijn verricht net boven 0°C.

-&-*&

LELIES KOKEN *OEF[FQFSJPEFXPSEFOWFFMMFMJFTAHFLPPLUFO ontsmet. Laat de kisten goed uitdruipen boven de uitdruipvleugel met een ventilator erboven. %FXBSNFMVDIULBOBGHFCMB[FOXPSEFOPGBGHFzogen. Bij het afzuigen kan de kookketel binnen staan, zodat er ook tijdens vorst gekookt kan worden. Stort de fijne maten na de warmwaterbehandeling om.

kort na de bespuiting kan ‘holle neuzen’ veroorzaken. Goed bemeste zandgronden: Spuit voor opkomst van het gewas 1,5 l linuron. Na zeven tot tien dagen bestaat de vervolgbespuiting uit twee liter Stomp (op een droog afgehard gewas). Als de neuzen al uit de grond komen en er nog geen linuron gespoten is, valt de keuze op in totaal vier liter Stomp. Op percelen met een hoge onkruiddruk kan daar nog twee liter chloorprofam 400 g/l aan worden toegevoegd.

SCHUBBEN EN WARMTE %FQFSJPEFWBO¡$JTCFMBOHSJKLWPPSEFPOUwikkeling van de steeltjes en stengelbolletjes. 7JFSXFLFO¡$JTFFOBMHFNFOFSFHFMWPPSFFO goede uitgroei van de schubben. Advies: Geef de hier vermelde groepen de volgende tussentemperatuur: "[JBUFOWJFSXFLFO¡$ -POHJnPSVNTWJFSPGUXFFXFLFO¡$ -"TWJFSXFLFO¡$ 0SJFOUBMTWJFSXFLFO¡$BMTWSPFH WPPS OPWFNCFS JTHFTDIVCEPGUXFFXFLFO¡$BMT Opmerkingen: later (na 15 december) is geschubd. t%PPSIFUNFUMJOVSPOCFTQVJUFOWBOTQSVJUFO 0" -0 FO05IZCSJEFOWJFSXFLFO¡$ die net boven de grond komen ontstaan beel):"$*/5 den die lijken op zwartrand. Gebruik daarom na VERWIJDEREN DEK opkomst geen linuron meer; Verwijder het dek voordat de spruiten boven t4QVJUFOPOEFSLPFMFPNTUBOEJHIFEFOWFSLMFJOU de grond komen. Bij te lang wachten bestaat de kans op schade sterk; de kans dat de neuzen van de bollen beschadi- t4QVJUEFNJEEFMFONFUFFOHSPWFESVQQFMJO gen en het geelziek zich verspreidt. Onkruidbeeen oplossing van vijfhonderd liter water per strijding met Linuron is na opkomst niet meer ha; mogelijk in verband met schade. Als de spruiten t$IMPPSQSPGBNLBOIFUWFSTDIJKOTFMAIPMMFOFV[FO al doorkomen bij het afhalen van het stro bestaat WFSPPS[BLFO%PPSWPMEPFOEFEJFQUFQMBOUFO bovendien de kans op verspreiding van geelziek. (10-12 cm), de bollen rechtop te zetten en niet Neuzen die in het stro gegroeid zijn vertonen meer middel te gebruiken dan nodig is, is schawitte tot gele plekken, die later niet of nauwelijks EFUFWPPSLPNFO%JUHFMEUWPPSTQVJUUVJOFO NFFSWFSEXJKOFO%F[FQMFLLFO[JKOCJKFFOMBUF t"MTEFTQSVJUFOCPWFOEFHSPOELPNFO JTTQVJnachtvorst gevoeliger voor vorstschade. Na het ten tijdens een nachtvorstgevoelige periode verwijderen van het stro missen de bollen in de riskant. Wacht na nachtvorst enige dagen en grond hun bescherming tegen strenge vorstpespuit pas als er geen nachtvorst te verwachten riodes, maar de kans op schade aan de bovenis. Op de meeste bloembollenpercelen werken grondse delen door nachtvorst is door de uitlinuron, chloridazon (onder meer Pyramin) en straling van de grond juist weer kleiner. Wacht bij metamitron (onder meer Goltix) niet meer volrechtop gezette hyacinten niet te lang met losdoende als bodemherbicide. Het is dan beter dekken. Afhankelijk van de weersverwachting op om vroeg te beginnen met contactherbiciden lange termijn heeft tijdig verwijderen veel voorop kleine kiemonkruiden. Pas wel op bij nachtdelen. vorst; Hakselen van het stro werkt snel en eenvoudig. t%FNJEEFMFOXFSLFOIFUCFTUFBMTEFUPQMBBH Het gehakselde stro mag niet op de bedden blijvochtig is. Bij Stomp is kort na de bespuiting ven liggen, anders bestaat er kans op bescharuim neerslag gewenst. diging door nachtvorst aan de bovengrondse delen. Het gehakselde stro kan in de paden, maar /"3$*4 als er te veel ligt is oprapen of afzuigen en daarna ONKRUIDBESTRIJDING Voor de onkruidbestrijding in narcis gelden verafvoeren het beste. TDIJMMFOEFBEWJF[FO%F[FIBOHFOBGWBOIFUXFM ONKRUIDBESTRIJDING ROND OPKOMST of niet losdekken van de narcissen. Voor de onkruidbestrijding rond opkomst van hyacinten gelden de volgende adviezen per Bij niet losdekken van narcissen: t8JOUFSCFTQVJUJOHNFUWJFSMJUFSHMZGPTBBUPG hectare: liter Reglone (ruim voor opkomst); Jonge spuittuinen: Spuit in totaal vier liter chloorprofam 400 g/l bij opkomst op een droog, afge- t3POEPQLPNTUJOUPUBBMWJFSMJUFS4UPNQ WJFS liter chloorprofam spuiten. hard gewas en een vochtige grond. Veel neerslag

Bij losdekken van de narcissen: t/BMPTEFLLFOPQFFOWPDIUJHFCPEFNWJFSMJUFS 4UPNQ4$QFSIB7FSWPMHFOTOBUXFFPGESJF weken in totaal vier liter chloorprofam; t0GOBMPTEFLLFOJOUPUBBMWJFSMJUFSDIMPPSQSPfam. Na twee tot drie weken gevolgd door een bespuiting met drie liter metamitron 700 g/liter of drie liter chloridazon FL 430 g/liter per ha of 1,5 tot twee kilogram chloridazon 65% per ha. Opmerkingen t4QVJUEFNJEEFMFONFUHSPWFESVQQFMJOFFO oplossing van 500 liter water per ha; t8BDIUOBOBDIUWPSTUFOLFMFEBHFOFOTQVJUQBT als er geen nachtvorst te verwachten is; t%FJOESVLCFTUBBUEBUEFXFSLJOHWBONFUBNJUSPOFODIMPSJEB[POBGOFFNU%PPSEFTQVJUUJFO meter uit te zetten kunt u voor uzelf nagaan of de genoemde middelen nog voldoende werken; t%FNJEEFMFOXFSLFOBMMFFOHPFEXBOOFFSEF toplaag vochtig is.

#*+;0/%&3�-(&8"44&/

ONKRUIDBESTRIJDING Spuittuinen Voor alle bijzondere bolgewassen die in het voorjaar bloeien, met uitzondering WBO&SBOUIJTFO"OFNPOF MVJEUIFUBEWJFTWPPS onkruidbestrijding: Spuit rond opkomst in totaal vier liter chloorproGBNHM PB$IMPPS*1$ QFSIFDUBSF4QVJU &SFNVSVTBMMFFOWPPSPQLPNTUJOWFSCBOENFU mogelijke groeiremming van de bloemstengel. Goed bemeste zandgronden t4 QVJUWPPSPQLPNTUNFUJOUPUBBMWJKGMJUFS DIMPPSQSPGBNHM POEFSNFFS$IMPPS *1$ QFSIFDUBSFJOIFUHFXBT&SZUISPOJVN*O &SFNVSVTLBOWPPSPQLPNTUJOUPUBBMWJKGMJUFS $IMPPS*1$ WJFSMJUFS4UPNQHFTQPUFOXPSEFO t4 QVJUSPOEPQLPNTUNFUJOUPUBBMWJKGMJUFS DIMPPSQSPGBNHM POEFSNFFS$IMPPS*1$

na zeven tot tien dagen gevolgd door drie kg of liter metamitron (onder meer Goltix) per hectare in de gewassen Allium, Triteleia (Brodiaea), Fritillaria imperialis en F. meleagris, Muscari, $BNBTTJB $IJPOPEPYB $PMDIJDVN &OEZNJPO *YJB *YJPMJSJPO 0YBMJTBEFOPQIZMMBFO4DJMMBTJCFSJDB*OQMBBUTWBONFUBNJUSPOLVOUVPPLLJF[FO voor vier liter Stomp per ha. Vooral op percelen waar metamitron versneld wordt afgebroken kan Stomp een uitkomst zijn; t4QVJU&SBOUIJTBMMFFOWPPSPQLPNTUNFUESJFLH metamitron of twee liter Stomp per ha; t4QVJU"OFNPOFLOPQFOUFFMUOBIFUQMBOUFO met vier liter Stomp per ha op een vochtige grond. Spuit vlak voor opkomst met 1-1,5 liter MJOVSPOQFSIB;PESBFSPOLSVJELJFNU LBOEJU bestreden worden met 0,5 kg of liter metamiUSPOIB%F[FCFTQVJUJOHLBOIFSIBBMEXPSEFO zodra er weer nieuw onkruid kiemt. Opmerking: Pas metamitron niet toe op humusarme zandgronden in verband met kans op schade. 10 januari 2014VISIE 53

TEELTADVIES

TULP

ONKRUIDBESTRIJDING ROND OPKOMST Geadviseerde doseringen per hectare: Ruim voor opkomst is al vier liter glyfosaat of 1,5 tot twee liter Reglone gespoten en daaraan is bij aanwezigheid van kleine brandnetel minimaal twee liter chloor toegevoegd. Spuit nu voor opkomst 1,5 liter Dual Gold of 1 liter Spectrum en voeg indien kleine brandnetel aanwezig is minimaal twee liter chloor toe. Rond opkomst kan vier liter Stomp worden gespoten. Eventueel kunt u bij de Stomp twee liter Chloor IPC mengen om de bestrijding van grassen en granen te verbeteren. Dit is niet altijd nodig wanneer er op het perceel ook een bespuiting met Dual Gold, Spectrum of Aramo wordt uitgevoerd, vanwege de goede werking tegen grassen en graanopslag. Op percelen die niet vaak berijdbaar zijn, kunt u voor opkomst de bodemherbiciden gemengd verspuiten. Op duin- en zeezandgronden die vaak goed berijdbaar zijn, is het beter om de middelen apart te verspuiten. De onkruiddruk is er vaak groter en voor elk middel kan het meest effectieve spuitmoment gekozen worden. Adviezen Spuit de middelen op een vochtige grond, bij voorkeur kort voordat wat neerslag wordt verwacht. t0QIVNVTBSNF[BOEHSPOEFO KPOHFTQVJUtuinen) rondom opkomst, in totaal vier liter Chloor-IPC. Het is het beste dit in twee keer, met de winterbespuiting en vlak na opkomst of uiterlijk bij een spruitlengte van zes centimeter te spuiten; t4QVJUPQHPFECFNFTUF[BOEHSPOEFO PVEF bollentuinen) en lichte zavel met minder dan 10% lutum en 1,5% humus in totaal vier tot vijf liter Chloor IPC na zeven tot tien dagen gevolgd door drie liter of kg Goltix, 1,5-2 kg Pyramin, vier liter Stomp, een liter Spectrum of 1,5 liter Dual Gold. Let op dosering van de formulering; t4QVJUPQMJDIUF[BWFMHSPOEFONFUNFFSEBO 10% lutum en 1,5% humus in totaal vier tot zes liter Chloor IPC, gevolgd door 3,5 kg Goltix, vier liter Stomp, een liter Spectrum, 1,5 liter Dual Gold of 2,5 kg Pyramin; t4QVJUPQEF[XBBSEFSFHSPOEFONFUNFFS EBOMVUVNFOIVNVTJOUPUBBMWJFSUPU [FTMJUFS$IMPPS*1$HM OB[FWFOUPUUJFO dagen gevolgd door vier liter of kg Goltix, vier liter Stomp, een liter Spectrum, 1,5 liter Dual Gold of drie kilo Pyramin. Opmerkingen: Spuit voor een goede werking de bodemherbiciden op een vochtige grond en het liefst de EBHFSOBFFOLMFJOCVJUKF7PPSBMCJK4UPNQJTEF werking erg afhankelijk van de weersomstandigheden. Er zijn cultivars die gevoelig zijn voor de geadWJTFFSEFNJEEFMFO7FFMCPUBOJTDIFUVMQFO[JKO gevoelig voor Chloor IPC. Schade in deze cul54 VISIE10 januari 2014

VASTE PLANTENtBOLLENtKNOLLENtBLOEMENt ALGEMEEN tivars is te voorkomen door voor opkomst te spuiten. Goltix is verboden in grondwaterbeschermingsgebieden op percelen met minder dan 2% organische stof en 7% lutum. Het gewas moet voldoende afgehard zijn. Spuit niet na snelle groei, direct na vorst of als vorst wordt verwacht. Twee dagen na de vorst is de waslaag weer voldoende hersteld. Schade door Chloor IPC geeft een ongelijk gewas. Dit is lastig bij het koppen.

GLADIOOL

WWB VAN KRALEN Een warmwaterbehandeling (wwb) van gladiolenkralen bestrijdt onder meer Botrytis, droogrot, heksenbezemvergelingsziekte en voor een deel Fusarium. Werkwijze: t#FXBBSEFLSBMFOWBOBGIFUSPPJFOUPUEFXXC constant bij 20-25°C; t7PFSEFXXCCJKWPPSLFVSESJFUPUWJFSNBBOden na het rooien uit. Bij een eerdere of latere toepassing is er meer risico op kookschade; t8FFLWMBLWPPSEFXXCEFLSBMFOVVSWPPS in water van 20°C; t7PFSEFXXCVJUHFEVSFOEFFFOIBMGVVSCJK een temperatuur van 53°C. De tijd gaat pas in BMTIFUXBUFSUVTTFOEFLSBMFO¡$JT7PFH geen ontsmettingsmiddel toe; t(FCSVJLHFJKLUFUIFSNPNFUFSTFOIPVEIFU water in het bad in beweging. Meet de temperatuur tussen de kralen. Er moet continu warm water tussen de kralen doorstromen; t, PFMEFLSBMFOOBEFCFIBOEFMJOH[PTOFM mogelijk af in koud, vers stromend water of met een ventilator boven de uitdruipvleugels; t%SPPHEFLSBMFOOBIFUBGLPFMFOTOFMUFSVHFO bewaar ze bij 9-10°C. Opmerkingen: t0OUTNFUUFOJOQSPDIMPSB[ 4QPSUBL .JSBHF Elan) na de wwb geeft schade. Rudis is systemischer en daarmee scherper dan prochloraz; t(FFGPWFSKBSJHFLSBMFOJOWFSCBOENFUTDIBde geen wwb; t,SBMFOWBOLOPMMFO[JKOHFWPFMJHFSWPPSTDIBde door een wwb; t(SPUFSFLSBMFOFOLSBMFOEJFTMFDIUJOEFIVJE zitten zijn gevoeliger voor een wwb. MAÏSWORTELKNOBBELAALTJE

7BOIFUNBÕTXPSUFMLOPCCFMBBMUKFCFTUBBOUXFF typen, namelijk Meloidogyne chitwoodi en Meloidogyne fallax. Deze aaltjes kunnen gladiolen aantasten. Hierbij zien we bij een aantal cultivars verdikkingen op de wortel. Bovendien is het wortelstelsel erg harig. Bovengronds kan dit tot pleksgewijze valplekken leiden. Dit laatste is echter lang niet altijd het geval. Uit onderzoek is gebleken, dat er risico is op versleping van dit aaltje via de knollen. Daarom controleert de #,%IJFSPQ0QQFSDFMFOXBBS.DIJUXPPEJPG M. fallax voorkomt mogen geen vermeerderingsgewassen geteeld worden. In regio’s waar deze aaltjes voorkomen adviseren we om voor de gladiolenteelt een grondmonster te nemen.

,30,64

ONKRUIDBESTRIJDING t# FTUSJKEWMBLWPPSPQLPNTUIFUBBOXF[JHF onkruid met 1,5 tot twee liter Reglone Bold of NFUESJFUPU[FTMJUFSHMZGPTBBUHM POEFS meer Roundup Max). De adviezen voor onkruidbestrijding rond opkomst verschillen per grondsoort; t4QVJUPQTQVJUUVJOFONFUJOUPUBBMWJFSMJUFS DIMPPSQSPGBNHM POEFSNFFS$IMPPS IPC). Deze bespuiting is te combineren met de bespuiting vlak voor opkomst; t4QVJUPQHPFECFNFTUF[BOEHSPOEFOFOMJDIte zavelgronden met maximaal 10% lutum en minimaal 1,3% humus met in totaal vijf MJUFSDIMPPSQSPGBNHM HFWPMHEEPPSFFO CFTQVJUJOHNFUWJFSMJUFS4UPNQPGESJFLH liter metamitron (onder meer Goltix) of 1,5 tot twee kg chloridazon DF 65% voor de bloei; t4QVJUPQMJDIUF[BWFMHSPOEFONFUNFFSEBO 10% lutum en 1,5% humus met in totaal vijf liter chloorprofam, gevolgd door een bespuiUJOHNFUWJFSMJUFS4UPNQPG LHMJUFSNFUBmitron of 2,5 kg chloridazon DF 65% voor de bloei; t4QVJUPQEF[XBBSEFSF[BWFMFOLMFJHSPOEFO NFUNFFSEBOMVUVNFOIVNVTNFU in totaal zes liter chloorprofam, gevolgd door een bespuiting met vier liter Stomp of vier LHMJUFSNFUBNJUSPOPGESJFLHDIMPSJEB[PO%' 65% voor de bloei.

LELIE

BROEIKOPPEN ORIENTALS Als de lelies goede stengelwortels vormen, is het probleem van bladverbranding en broeikoppen veel kleiner. Geef de bollen de tijd deze wortels te vormen. Advies: Zorg de eerste drie weken na het planten voor een voldoende vochtige grond om de wortelgroei te stimuleren. Zeker bij partijen met slechte onderwortels. Te natte grond aan de andere kant is ook niet goed. Geef geen water in het gevoelige stadium. Dit is wanneer de knoppen nog tussen de opgevouwen bladeren zitten. In deze periode is het beter de planten rustig op te laten groeien.

Zorg ervoor dat de verdamping van het gewas doorgaat, zodat de gevoelige plantendelen voedingsstoffen krijgen. Gebruik van cultivars die gevoelig zijn voor bladverbranding goed bewortelde bollen. Gebruik geen ‘dikke’ bollen van cultivars die gevoelig zijn voor bladverbranding (>16/18). Zorg dat de calciumvoorziening van de grond op orde is. Kijk uit voor een te hoge EC van de grond omdat dit zoutschade aan de wortels kan geven. BRUINE BLADPUNTEN Fluor kan de oorzaak van bruine bladpunten zijn. Fluorschade is te voorkomen door geen fluorhoudende meststoffen, zoals superfosfaat en NPK-mengmeststoffen te gebruiken. Geef een eventueel benodigde fosfaatgift in de vorm van monokalifosfaat of mono-ammoniumfosfaat. Een andere oorzaak is dat een cultivar zelf de eigenschap heeft snel bladpunten te geven. Ook een overmaat aan borium of een tekort aan magnesium geeft bladpunten, vooral in de laatste fase van de groei.

TULP

FUSTONTSMETTING Om verspreiding van ziekten bij de tulpenbroei op water door het fust uit te sluiten is een ontsmetting van de bakken nodig. Gemiddeld wordt er veel aandacht besteed aan het schoonmaken van het fust. Toch is het aan te raden om zeer kritisch te blijven. Een geringe aanslag van vervuiling in de trays kan lange tijd goed gaan, tot een omslagpunt is bereikt. Gebruik voldoende reinigingsmiddel en controleer de reinigingsmachine regelmatig. Denk wel aan de persoonlijke beschermingsmiddelen die gedragen moeten worden tijdens het werk. Spuit het fust eerst goed schoon met water en ontsmet de bakken in 1% reinigingsmiddel. Voor de meeste middelen geldt dat ze minimaal tien minuten op het fust aanwezig moeten blijven voor een goed resultaat. We geven de voorkeur aan het dompelen van het fust, omdat daardoor het contact met het middel beter wordt. Maak bij veel wortelresten de keuze tussen eerst schoonmaken of langer ontsmetten. Warmwaterbehandeling van broeifust is ook mogelijk. Een uur in water van 60°C is voldoende. Bij stoombehandeling moeten de kisten goed nat gemaakt worden en de 60°C moet op de koudste plek minimaal 1 uur gehaald worden. Dit kan met temperatuurloggers worden gecheckt.

ALGEMEEN

ONKRUIDBESTRIJDING Onkruidbestrijding in de teelt van voorjaarsbloeiers kan al in de wintermaanden starten. Het is dan de kunst om gebruik te maken van de spaarzame spuitbare dagen. Het resultaat van de bespuitingen in deze periode van het jaar is pas veel later in het seizoen zichtbaar.

Omdat een slecht resultaat veel onkruid met zich meebrengt en extra bespuitingen kost, is wachten op het meest geschikte weer belangrijk. Advies Rond opkomst van het gewas in februari en maart zijn bespuitingen met bodemherbiciden nodig. Het zijn middelen die relatief lang werken en kiemende onkruiden bestrijden. Vervolgens zijn afhankelijk van de onkruiddruk bespuitingen nodig met metamitron of Pyramin. Bij veelvuldig gebruik is er echter kans op adaptatie. Spuit alle middelen niet eerder dan zeven tot tien dagen na de Chloor-IPC. Het gewas kan deze middelen verdragen zolang het afgehard is en het blad nog niet is gespreid. Opmerkingen t$ IMPPS*1$FONFUBNJUSPO[JKOTUPGGFOEJF goed oplossen in water. Spuit deze middelen daarom niet vlak voordat veel regen wordt verwacht. De kans is groot dat een deel van de werking verloren gaat door uitspoeling. Dit geldt in grote lijnen ook voor de andere middelen. Op een droge grond werken bodemherbiciden al helemaal niet. Spuit deze middelen daarom op een vochtige grond; t7PPSFFOHPFESFTVMUBBUJTFFOHFMJKLNBUJHF verdeling essentieel. Spuit daarom deze middelen met een grove druppel in ongeveer 500 liter water per hectare; t7BOFFOBBOUBMUVMQFODVMUJWBSTJTCFLFOEEBU metamitron schade kan geven als u het na opkomst spuit; t7PPSFFOHPFEFXFSLJOHWBOCPEFNIFSCJciden is het van groot belang dat de grond goed vochtig is. Na het toepassen van Stomp is wat regen gewenst; t%VBM(PMEIFFGUBMMFFOFFOUPFMBUJOHJOUVMQ en lelie. BORIUMBEMESTING Borium is een essentieel voedingselement. Zandgrond bevat door uitspoeling vaak weinig borium. Organische mest is arm aan borium. In het algemeen heeft dierlijke mest lagere boriumgehalten dan bijvoorbeeld GFT-compost. Een boriumtekort bij tulp is te zien aan misvormde bloemen en breukstelen. Ook de bolopbrengst kan lager uitvallen door boriumgebrek. Om deze redenen is borium noodzake-

SAMENSTELLING: DLV BLOEMBOLLEN EN BOLBLOEMEN. NADERE INFORMATIE: DLV TEAM HILLEGOM 0252 68 85 41

lijk. Laat bij het standaardgrondonderzoek voor tulp ook het boriumgehalte analyseren. Analyse is noodzakelijk omdat overdosering tot schade leidt. De geadviseerde gift varieert tussen de 0 en 1.500 gram zuivere borium per hectare. Er zijn verscheidene boriummeststoffen. Verspuitbare boriummeststoffen, zoals Boron 150, Solubor en Bortrac. Ook goed bruikbaar is kalksalpeter (gecoate) met 0,3% borium (bijvoorbeeld Nitrabor). GEBRUIKSAANWIJZING Geef de boriumbemesting in een keer vlak voor opkomst met een verspuitbare meststof. Menging met onkruidbestrijdingsmiddelen is mogelijk. Of geef de verspuitbare boriummeststof met de vuurbestrijding mee. Per hectare mag maar 200 gram zuivere borium per keer worden mee gespoten. Verdeel de gift dus over meer keren. Door een bladmeststof aan de vuurbestrijding toe te voegen neemt de kans op vorstschade aan het blad toe. Of strooi gecoate kalksalpeter met borium. Twee keer 210 kilogram van deze kalksalpeter per hectare geeft in totaal 1.260 gram zuivere borium. De meststof is slechts iets duurder. Nadeel is dat de hoeveelheid borium afhangt van de stikstofbemesting. ENERGIEBESPARING

Het handhaven van de RV is bij de teelt een belangrijk aspect. De meest gebruikte methode om de RV in de kas te verlagen, is ‘stoken met een kiertje’. De lucht wordt dan opgewarmd om meer vocht op te kunnen nemen en de ramen worden iets geopend om deze warme vochtige lucht af te voeren. Dit kost veel gas, terwijl de RV tussen het gewas soms alsnog hoog blijft. Een nieuwe methode om de RV bij het gewas te verlagen is met slurven lucht in het gewas te blazen. Om de luchtvochtigheid nog beter te kunnen regelen tussen het gewas is het installeren van luchtbehandelingskasten met luchtslurven een goede optie. Hierbij kan gekozen worden voor een interne luchtbeweging, eventueel gecombineerd met uitwisseling met buitenlucht. In het project ‘Het nieuwe telen bij de broei van tulpen’ wordt dit onderzocht.


AGENDA Tekst: Wim Ciggaar, Fotografie: Jeannet Pennings

bloembollenvakdagenflevoland.nl

t/m 10 januari 29 ste CNB Midwinterflora. Locatie: CNB-vestiging, Heereweg 347, 2161 CA Lisse. Tijden: 8.30 - 17.00 uur

Open kas mts. Mellema-Versteeg t.g.v. Bloembollen Vakdagen Flevoland. Locatie: Klutenweg 39 - Creil

10 en 11 januari 1e tulpenkeuring Breezand. Locatie: Museum Oud Anna Paulowna, Zandvaart 5 - Breezand. Overige keuringen: 17 en 18/1, 24 en 25/1, 31/1 en 1/2, 7 en 8/2, 14 en 15/2. Tijden: vrijdag van 16.00 - 21.00, zaterdag van 9.00 - 15.00 uur 11 januari Open middag Germaco BV t.g.v. 25-jarig jubileum. Locatie: Geerling 4/B, 1611 BT Bovenkarspel. Tijden: 13.00 - 17.00 uur 13 januari 1e KAVB-keuring 2014 14 januari Workshop Natuurlijk Leven - Natuurlijk Telen. Thema: ‘Meten van biologische activiteit en kwaliteit’. Inleiders: Gino Smeulders (biogeoloog) en Theo Georgiades. Locatie: BolleNoord - ’t Zand. Meer info en opgave via www.natuurlijkleven-natuurlijktelen.nl 15 januari 1e tulpenkeuring Zuidwest Nederland. Locatie: restaurant Grevelingen, Parallelweg 1- Bruinisse. Overige keuringsdata: 10/2 (locatie: Mol Agrocom, Energiebaan 15 - Oude Tonge. Datum 3e keuring nog niet bekend 1e tulpenkeuring Stede Broec. Locatie: Koel- en preparatiebedrijf CNB, Veilingweg 1 - Bovenkarspel. Tijden: 17.00 - 21.00 uur, prijsuitreiking 21.30 uur. Overige keuringsdata: 22 en 29/1, 5 en 12/2 16 januari 1e tulpenkeuring Kennemerland. Locatie: Van Gent Van der Meer Nuyens, Uitgeesterweg 1b - Limmen. Overige keuringsdata: 30/1(locatie: bloembollenbedrijf John Hopman, Herenweg 91 - Egmond-Binnen) en 27/2 (locatie: De Waard, Duinweg 3a - Castricum, incl. inleiding gemeenschappelijk landbouwbeleid) 17 en 18 januari 1e tulpenkeuring Niedorp. Locatie: Triflor BV, Tulpenkade 1 - Oude Niedorp. Overige keuringsdata: 24 en 25/1, 31/1 en 1/2, 7 en 8/2, 15/2. Tijden: vrijdags van 12.00 - 21.00 uur, zaterdags van 10.00 - 16.00 uur 17 januari 1e tulpenkeuring Wervershoof. Locatie: Cultureel centrum De Schoof, Dorpsstraat 69 - Wervershoof. Overige keuringen: 24/1 en 31/1, 7/2, 14/2 en 21/2. Tijden: 19.00 - 21.00 uur 18 januari 56 VISIE10 januari 2014

11 t/m 13 februari Tuinbouwrelatiedagen. Locatie: Evenementenhal - Gorinchem. Meer info: www.evenementenhal.nl 3e Nationale Tulpendag. Locatie: De Dam Amsterdam. Pluktijd plm. 13.00 uur 21 januari Workshop Natuurlijk Leven - Natuurlijk Telen. Thema: ‘Water’. Inleiders: Cees Kamp en Dennis Kos (HH Noorderkwartier). Locatie: BolleNoord - ’t Zand.Meer info en opgave via www.natuurlijkleven-natuurlijktelen.nl 24 januari Leliemiddag Andijk. Organisatie: Lelievereniging West-Friesland en CNB. Locatie: Het Dorpshuis, Sportlaan 1 - Andijk. Aanvang: 13.00 uur. Start programma13.30 uur 28 januari 1e tulpenkeuring Creil. Locatie: ’t Poortershuys, Graaf Florislaan 24 - Creil. Overige keuringsdata: 11, 18 en 25/2. Tijden: 18.00 - 20.30 uur Workshop Natuurlijk Leven - Natuurlijk Telen. Thema: ‘Bodem- en gewasvitaliteit’. Inleiders: Roelf Havinga (team Ecosys) en Ton van der Lee (Groei Natuurlijk). Locatie: BolleNoord - ’t Zand. Meer info en opgave via www.natuurlijkleven-natuurlijktelen.nl 30 januari Excursiebijeenkomst Zicht op stof. Organisatie: KAVB, Broer BV, Jongejans Luchttechniek en Stigas. Locatie: ’t Poortershuys’- Creil. Tijden: 13.30 - 16.00 uur. Meer info en aanmelding: Stan van Oers (tel. 0252-536 953, [email protected] 31 januari t/m 2 februari 33ste Westerkoggeflora. Thema: ‘Flowerpower’. Locatie: De Koggenhal, Dwingel 4 - De Goorn. Tijden: 31/1 en 1/2 10.00 - 22.00 uur, 2/2 10.00 20.00 uur. Meer info: www.westerkoggeflora.nl 31 januari Dag van de Tulp 1 februari Open dag t.g.v. Westerkoggeflora bij loonbedrijf Theo de Wit, Kerkebuurt 191B - Berkhout en bloembollenbedrijf N.&.E. Reus, Kerkebuurt 196 - Berkhout. Tijden: 13.30 - 17.00 uur 7 en 8 februari Bloembollen Vakdagen Flevoland plus AgriBeurs. Locatie: Profyto-hallen, Graaf Florislaan 42, 8312 AX Creil. Tijden: 7/2 van 10.00 tot 22.00 uur, 8/2 van 10.00 - 17.00 uur. Meer info: www.

12 t/m 16 februari DriebanFlora 2014. Thema: ‘Kunstgrepen’. Locatie: café-restaurant De Roode Leeuw - Venhuizen 12 februari Jaarvergadering KAVB-productgroep Lelie (Leliedag) 14 t/m 17 februari 81ste Lenteflora. Locatie: PPO- Lisse. Tijden: 14/2 19.00 - 21.00 uur, 15 en 16/2 10.00 - 17.00 uur en 18/2 10.00 - 15.00 uur. Meer info: www. lenteflora.nl 15 en 16 februari Tulpenkeuring Lenteflora - Lisse (voor bezoekers). Tijden: 10.00 - 17.00 uur 15 februari Reünie Middelbare Tuinbouwschool Aalsmeer. Locatie: Wellantcollege MBO Aalsmeer, Linnaeuslaan 2 in Aalsmeer. Tijden: 16.30 - 21.00 uur. Aanmelden oud-leerlingen via www.reuniemiddelbaretuinbouwschool.nl Tulpenkeuringswedstrijden DriebanFlora. Tijden: Jeugd 15.30 uur, senioren 19.00 uur 20 t/m 23 februari Vaktentoonstelling bloembollen. Locatie: Proeftuin Zwaagdijk. Tijden: do 20/2 en vr 21/2 13.00 - 21.00 uur (alleen vakgenoten), za 22/2 en zo 23/2 (vakgenoten plus medewerkers/gezinsleden) Buitenland 17 t/m 26 januari Grüne Woche - Berlijn. Meer info: www.gruenewoche.com 28 t/m 31 januari IPM- Essen. Meer info: www.ipm.essen.de 30 januari Holland Event IPM Essen. Locatie: Congrescentrum IPM Essen. Aanvang 18.00 uur 18 t/m 20 februari Salon du Végétal - Angers (Frankrijk). Meer info: www.salonduvegetal.com Aanmeldingen voor deze agenda: [email protected]

SERVICE

STIGAS tips • TEKST : MARCEL VAN DIEPEN, STIGAS ALKMAAR

Duwen en Trekken Er wordt op bloembollenbedrijven steeds meer met kuubkisten en dus met heftrucks en elektrische palletwagens gewerkt, maar ook nog veel met gewone palletwagens, steekkarretjes, en andere transportmiddelen. Het duwen en trekken daarvan kan een behoorlijke lichamelijke belasting met zich meebrengen. Handzame uitleg hierover is terug te vinden in de Arbocatalogus Bloembollenteelt en Bloembollenhandel. Het valt me op dat op de kleinere bedrijven waar ik een elektrische palletwagen aantref, de ondernemer meestal bekend is met rugklachten. Het is jammer dat pas bij rugklachten overgegaan wordt tot een dergelijk investering. Vaak hoor ik “Dat had ik tien jaar eerder moeten doen”. Factoren die bepalend zijn hoe zwaar het handmatig duwen en trekken is, zijn de mate van onderhoud aan de hulpmiddelen, soort wielen, de werkvloer (glad, vlak, schoon of niet) en natuurlijk het gewicht van de lading. Ook de manier waarop wordt gewerkt is heel bepalend. Maximaal 50 kg Door BGZ Wegvervoer is er een onderzoek gedaan naar de gemiddeld uit te oefenen kracht in kilogrammen bij het op gang brengen van een beladen handpalletwagen. Als onder gunstige omstandigheden een gewicht van 500 tot 750 kg in gang wordt gebracht, dan vergt dit ongeveer 45 tot 100 kg duw- of trekkracht. Die 45 kg geldt als de eerste meter in 5 seconde wordt afgelegd en 100 kg wanneer dit in 2,5 seconde wordt gedaan. Bij ‘effe gauw’ gaat het dus ook eerder fout. Duizend kilo in gang brengen vergt, ook als het rustig aan gedaan wordt, al meer dan 60 kg duw-/trekkracht. De norm voor de maximale duw- of trekkracht is 50 kg. Bij veelvuldig duwen of trekken (gemiddeld meer dan 12 keer per uur) is de maximale duw-/trekkracht 30 kg. Aanbevelingen: • Gebruik een heftruck of elektrische palletwagen, zeker bij een gewicht boven de 750 kg; • Maak gebruik van een handpalletwagen met extra aanzetkracht. Dat is een mechanisme dat helpt bij het op gang brengen; • Voer een periodieke controle en onderhoud uit aan met name de wieltjes; • Zorg voor een vlakke, schone vloer; • Maak duidelijke afspraken over het maximale beladingsgewicht. Bij veelvuldig duwen en trekken is dit al bereikt bij ongeveer 200 kg; • Stel goed schoeisel beschikbaar. Zorg dat er stevige schoenen met een slipvaste zool worden gedragen; • Geef instructie bij het op de juiste manier op gang brengen van het gewicht. Zie erop toe dat dit op een rustige manier gebeurt. Voor nadere informatie kunt u bellen naar Marcel van Diepen (06-20140798), mailen naar: [email protected], ga naar de vernieuwde site van Stigas: www.stigas.nl of ga voor de arbocatalogus ‘Duwen en trekken’ naar www.agroarbo.nl.

Kijk voor het ’Laatste Nieuws’ op

GLAD IJS Iconen Nico Heemskerk en Ton van Schadewijk. Twee BKD-iconen. Ton blijft nog een paar jaar om Maarten de Kock in te werken, maar als deze column verschijnt zijn ze bij de BKD alweer tien dagen zonder Nico. Tja, met pensioen. Hoe zal het nu verder gaan? Zit er een ander op zijn plaats, of wordt zijn werk via een reorganisatie bij collega’s onder gebracht? En begint het nu al in het honderd te lopen? Heel stilletjes hoop ik dat een beetje. Maar mag niet te lang duren hoor. Belangrijk was hij vast en zeker. Als een buitenlandse inspectiedienst kwam kijken of de afspraken wel werden nageleefd en er moest een groepsfoto worden gemaakt, Nico stond er altijd op. Dat gaf meteen meerwaarde aan zo’n foto. Geen Japanner of Chinees kon om hem heen. Ben dus heel benieuwd wie dat gat gaat opvullen. Want je wordt niet zomaar een BKD-VIP. Ik kan dat weten, want ik heb hem zowat van het begin meegemaakt. Met tulpen, maar vooral met lelies. Als je het over het stappenplan had, dan had je het over Cees Segers en Nico Heemskerk. Segers ging en Heemskerk bleef en maakte mede het sjouw af. Je kon ook echt merken dat hij uit de praktijk kwam. Kon het niet helemaal volgens de regels, dan maakten de productgroep en de BKD na goed overleg de regels zo, dat het wel haalbaar was. Want ja, die Noordelijke zandhazen zagen in het begin zowat hun hele streek vol met kassen staan om te kunnen voldoen aan de eisen van het stappenplan. Dat vroeg creativiteit. Met horten en stoten en na bomvolle boeiende jaarvergaderingen hebben we de zaak toch op de rails gekregen. Was er dan nooit iets wat lastig was of mis ging? Vast wel. Oké, er gaan hardnekkige geruchten dat Nico, samen met Ton van Schadewijk en Peter Knippels, wel eens een raam opende als het wat te rustig werd. Dan waaide er vanzelf weer een paar nieuwe virussen naar binnen, maar ja, wie zeurt daarover bij een afscheid? Benaderbaar als hij was, kon je Nico altijd bellen of mailen over wat dan ook. Zoals over het totale areaal. Het CBS kwam als gewoonlijk door dubbeltellingen van contractteelt met een veel te grote landelijke oppervlakte aan zetten. Daar had de KAVB-belastingcommissie weer veel last van. Wij moesten met de juiste cijfers het gesprek in gaan bij de Inspectie voor de waardebepaling van de bollenkraam. Nico met z’n BKD hielpen ons dan uit de brand. Tja, als je dat zo nagaat hebben we heel wat afgekonkeld. ’t Zal wennen zijn zonder Nico.


SERVICE HOBAHO

HOBAHO BEMIDDELEN DIRECTEUR

Sam van Egmond

zaak (0252) 434 709

fax (0252) 434 609

RECLAMES

naam

zaak

fax

mobiel

prive

e-mail

Theo van Dijk

(0252) 434 715

(0252) 434 615

06 510 115 83

(0252) 411 258

[email protected]

ADMINISTRATIE

naam

zaak

fax

e-mail

In- en verkoop

(0252) 434 706

(0252) 434 606

[email protected]

zaak (0224) 591 444

fax (0224) 593 518

REGIOKANTOOR

Kantoor BolleNoord VERTEGENWOORDIGERS

naam

zaak

fax

mobiel

e-mail

fax prive

Peter Apeldoorn

(0252) 434 731

(0252) 434 631

06 536 954 23

[email protected]

(0224) 591 823

Rick Bleeker

(0252) 434 743

(0252) 434 643

06 229 714 35

[email protected]

(0252) 434 643

Rober Dol

(0252) 434 717

(0252) 434 617

06 510 872 80

[email protected]

(0252) 434 617

John Droog

(0252) 434 747

(0252) 434 647

06 212 629 39

[email protected]

(084) 750 2327

Piet Goemans jr.

(0252) 434 728

(0252) 434 628

06 534 302 06

[email protected]

(0252) 434 628

Ronald van Gijlswijk

(0252) 434 829

(0252) 434 625

06 538 451 33

[email protected]

(0252) 434 625

Per Hoogenboom

(0252) 434 724

(0252) 434 624

06 201 374 57

[email protected]

(071) 3319 365

Simon Huisman

(0252) 434 723

(0252) 434 623

06 539 306 24

[email protected]

(0228) 562 517

Wilfred Keijzer

(0252) 434 756

(0252) 434 656

06 551 827 23

[email protected]

(0252) 434 656

Johan Kiekebos

(0252) 434 746

(0252) 434 646

06 139 353 83

[email protected]

(0224) 582 351

Tinus Lustig

(0252) 434 752

(0252) 434 652

06 537 337 83

[email protected]

(0223) 647 600

Marco Meijer

(0252) 434 718

(0252) 434 618

06 511 456 19

[email protected]

(0252) 434 618

Rob Müller

(0252) 434 749

(0252) 434 649

06 513 897 39

[email protected]

(0252) 434 649

Marcel Noppen

(0252) 434 722

(0252) 434 622

06 533 779 82

[email protected]

(0252) 434 622

Peter Nulkes

(0252) 434 735

(0252) 434 635

06 513 897 38

[email protected]

(0252) 434 635

Ruud Pennings

(0252) 434 750

(0252) 434 650

06 513 894 79

[email protected]

06-30577693

Frank van der Ploeg

(0252) 434 742

(0252) 434 642

06 533 799 36

[email protected]

(0252) 434 642

Aad Rood

(0252) 434 834

(0252) 434 677

06 511 942 94

[email protected]

(020) 600 5716

Rik Schoon

(0252) 434 732

(0252) 434 632

06 516 873 20

[email protected]

(0252) 434 632

Joost Schut (agent)

(0591) 521 508

(0252) 434 677

06 528 442 06

[email protected]

Bob Siecker

(0252) 434 730

(0252) 434 630

06 533 795 69

[email protected]

Eric Steltenpool

(0252) 434 754

06 215 008 47

[email protected]

(0252) 434 630

Dick Timmer

(0252) 434 720

(0252) 434 620

06 533 666 71

[email protected]

Paul Verkleij

(0252) 434 753

(0252) 434 653

06 116 036 88

[email protected]

Rob Visser

(0252) 434 738

(0252) 434 638

06 513 894 75

[email protected]

(0252) 434 638

Gert Vriend

(0252) 434 739

(0252) 434 639

06 536 718 57

[email protected]

(0228) 592 560

Nico Wiering

(0252) 434 721

(0252) 434 621

06 533 119 01

[email protected]

(0229) 574 872

Bert Zonneveld

(0252) 434 726

(0252) 434 626

06 513 894 66

[email protected]

(0251) 652 516

Kuno Zonneveld

(0252) 434 719

(0252) 434 619

06 531 735 15

[email protected]

(0252) 434 619

HOBAHO KETENDIENSTEN functie

naam

Manager

Arno Verkley

Administratie

zaak

mobiel

fax/e-mail

06 533 915 07

[email protected]

(0252) 434 703

(0252) 434 603

TESTCENTRUM VOOR SIERGEWASSEN

adres

postcode

zaak

fax

Hyacinthenlaan 8

2182 DE Hillegom

(0252) 517 687

(0252) 525 347

[email protected]

mobiel

HOBAHO VEILEN functie

naam

zaak

fax

(0224) 590 888

(0224) 590 498

Patrick Blijleven

(0224) 590 888

(0224) 590 372

06 202 189 99

[email protected]

Eline Schilder

(0224) 590 888

(0224) 590 372

06 515 535 39

[email protected]

Kantoor BolleNoord Veilingmeester

e-mail [email protected]

Veilingen, bemiddeling: materialen & machines


(0224) 299 997

NIEUWS HOBAHO

Kentering in aanbod groene veilingen verwacht Hoewel het voorjaar begin januari nog ver weg lijkt, worden bij Hobaho voorzichtig alweer de eerste plannen gesmeed voor het groeneveilingseizoen 2014. Na een aantal magere jaren verwacht veilingmeester Patrick Blijleven dit jaar een kentering. Het komende broeiseizoen zal bepalend zijn voor de stemming in het bollenvak, en de voortekenen zijn goed.

Het is eind december als we aanschuiven bij Hobaho Veilen op BolleNoord. Patrick Blijleven geeft toe dat het nog wat vroeg is om over groene veilingen te praten. “Het seizoen moet uiteraard nog beginnen”, zegt hij. “De bollen zitten nog maar net in de grond. Toch zijn we al met een aantal kwekers in gesprek.” Op de meeste kwekerijen is het nu wat rustiger. Volgens de veilingmeester is de winter dan ook bij uitstek de periode om over groen veilen na te denken. “Komende twee à drie maanden zullen de meeste potentiële opdrachtgevers hun definitieve besluit nemen. Men is in afwachting van het broeiseizoen dat een behoorlijk grote graadmeter is voor de bollenprijzen, met name voor de tulpen, narcissen en krokussen. Zodra de tulpen grotendeels boven de grond staan, loopt het broeiseizoen ten einde en zal de knoop - wel of niet groen veilen - worden doorgehakt.” Voldoende animo Het aanbod groene veilingen liep afgelopen jaren steeds iets terug met 2013 als dieptepunt. De magere bollenprijzen, zeker in de

tulpen, waren daar debet aan. “Afgelopen jaar trok de markt na een goed broeiseizoen wel aan, maar de groeneveilingcyclus gaat al in de winter van start en op dat moment waren de bollenprijzen nog matig. Momenteel ligt het prijsniveau hoger dan vorig jaar om deze tijd.” Het is nog te vroeg om te juichen, maar de verwachtingen zijn - mede door de late start van de broeierij - goed. “Als de markt zich inderdaad positief ontwikkelt, zul je zien dat men het aanbod uit de groene veilingen goed kan gebruiken. Dat zal resulteren in een prijsniveau waar de koper weer wat aan verdient.” Over één ding is volgens de veilingmeester geen discussie mogelijk: voor goede partijen is voldoende animo. “Voordeel van de magere jaren is dat de markt aardig is opgeschoond. Kwekers zijn zich steeds meer bewust van het feit dat elke roe bollen die de grond in gaat van goede kwaliteit moet zijn voor een rendabele teelt. De onderkant van de meeste bollenkramen is weggesaneerd.” Perfect medium Volgens het veilingteam kan het feno-

meen groen veilen nog steeds op voldoende draagvlak rekenen. “Dit blijft het perfecte medium om een gehele bollenkraam of een deel daarvan in een keer van de hand te doen. De verkoper hoeft de bollen niet meer door de behuizing te halen, waarmee verwerkings- en energiekosten worden uitgespaard.” Hobaho heeft ruim negentig jaar ervaring met groen veilen. “Wij zijn in staat om het traject van begin tot eind te begeleiden.” Het veilingteam bestaat verder uit collega Kees Hopman en Henk Hoogervorst die ook na zijn pensionering de groene veilingen zal leiden. “Zijn kennis en ervaring zorgen ervoor dat de groene veilingen bij Hobaho in goede handen zijn.” De veilingmeesters worden ondersteund door collega’s Marian van der Meer en Eline Schoon-Schilder. “Daarnaast zijn we op zoek naar teamuitbreiding, want Hobaho Veilen groeit nog steeds, met name de online aanbodsbank. De persoon die wij zoeken moet een duizendpoot zijn en bij voorkeur ervaring hebben met zowel de bollenteelt als de machines die gebruikt worden.” 10 januari 2014VISIE 59

VRAAG EN AANBOD HOBAHO

GEHEEL VRIJBLIJVEND Aanbod gladiolen oogst 2013 HOLLAND GLADIOLUS GROUP Ronald van Gijlswijk 06 538 451 33 Email [email protected] Alexandra the Great Casablanca

Dubbele late tulp: zift 12-op € 90,00 zift 11-12 € 75,00 Rob Müller Mobiel Telefoon Email

5.000 3.500 500 12.000

06 513 897 39 0252-434749 Fax 434649 [email protected]

Charisma

Princess Lee Puccini

4,00

ong

17,50

5-11

1,75

ong

9,00

Dynasty®

Fire Queen Rose

4.000

Aanbod tulpenplantgoed

0-12

1.500 10.000

10.000

Georgia Peach

Doberman® De Dijk

Expression®

700

Emotion

0-11

1.500

2.500

Columbus

Dior®

3,50

ong

14,00

5-11

1,75

Flaming Prince®

ong

7,50

Flying Dragon®

ong

700

Gander’s Rainbow®

0-11

2,75

Flaming Flag®

Irene Parrot®

0-12

4,00

10.000

Jan Seignette®

5-10

1,50

Rosiebee Red

Broeibollenteam

10.000

King’s Orange

5-11

1,50

White Knight

Rick Bleeker

06 229 714 35

10.000

Kung Fu

5-11

1,75

Per Hoogenboom

06 201 374 57

5.000

Leen van der Mark

5-10

1,50

Simon Huisman

06 539 306 24

5.000

Light Pink Prince®

ong

3,00

Bijzondere bolgewassen aangeboden:

TOP7

1.500

Lions Glory® oogst 2015 0-11

4,00

1.700

Marit

3,00

Rober Dol

06 510 872 80

4.000

Mascara® incl. 3 ha 3jr. bet. ong

Marco Meijer

06 511 456 19

5.000

Match®

0-11

3,25

Marcel Noppen

06 533 779 82

7.000

Maureen

4-11

4,50

ong

30,00

5-10

1,25

06 533 799 36

750

Rik Schoon

06 516 873 20

15.000

Dick Timmer

06 533 666 71

5.000

Monarch Parrot® incl. 1,5 ha lic. 0-11 4,00

Nico Wiering

06 533 119 01

4.000

Monsella®

5-10

1,75

Kuno Zonneveld

06 531 735 15

7.000

Montreux®

Aanbod 2014 Aantal kg Productnaam 8.000

Abba

1.500

Adore®

5.000

Prijs 1,50

ong

9,00

Alibi®

0-11

2,75

4.000

Alicante®

4-11

2,00

3.000

André Citroen

5-10

2,00

Antarctica®

0-11

3,25

Aquilla®

5-11

2,00

10.000

1.500

Avant Garde incl. 1 ha 3jr. bet. ong

4.000

Belica®

ong

Boston®

0-12

10.000 5.000

Bourbon Street®

5.000

Brigitta

1.000

Bullit® (paars Buis)

10,00 4,00

ong

4,00

5-10

2,00

ong

18,00

Candy Prince® kl.I Jap. 5-10

1,75

4.000

Cartouche®

2,00

1.000

Casual® incl. 1 ha lic.

ong

2.500

Circuit®

ong

5,00

1.000

Columbus®

0-12

5,00

10.000

Coquette

5-11

2,00

4.000

Crossfire®

4-11

5,00

5.000

Deshima

5-10

1,50

12.000


Maat 5-10

5.000

Tabledance (Yokohama x Upstar)

3,75

Frank van der Ploeg

10.000

Erythronium Pagoda oogst 2013

0-11

5-11

Milkshake® Mistress®

5-10

1,50

Orange Juice®

ong

4,00

5.000

Orange Princess

5-11

3,75

4.000

Oviedo®

ong

5,00

15.000

Pikant®

5-10

2,00

5.000

Pink Twist®

5-11

3,00

5.000

Pionier® incl. 2 ha lic-15 ha 0-11

4,00

1.000

Pretty Princess

ong

9,00

10.000

Prinses Irene

5-11

1,75

3.500

Prinses Irene Parkiet®

6.000

Purple Flag

1.500

Queensday®

2.000

Red Bright Parrot®

2.000

Red Planet®

ong

Red Princess

0-11

4,50

ong

15,00

5.000 500

Russia®

ong

6,00

5-10

1,75

ong

7,50

0-11 incl. 1 ha lic. 4,00

4.000

Robinho®

4-11

2,50

10.000

Ronaldo®

4-11

1,65

10.000

Royal Virgin®

0-11

1,50

20.000

Salmon Prince®

4-11

1,50

1.000 15.000

Sandor®

ong

Seadov

4-10

1,65

2.000

Sahara Rally®

0-11

5.000

Silver Dollar

4-11

1,50

10.000

Snowboard®

0-11

3,00

GEHEEL VRIJBLIJVEND 5.000

Snowhill®

Aanbod en Vraag Hyacinten

0-11

2.000

Smirnoff®

0-12

7,50

1.000

Spitfire®

ong

10,00

2.500

Strong Fire® 2015

0-12

5,00

10.000

Strong Gold

5-10

3,00

15.000

Sunny Prince®

0-10

1,50

10.000

Super Parrot®

5-10

2,50

1.500

Surrender®

ong

7,00

1.500

Timeless® incl. 1 ha lic.

ong

7,50

1.000

Time Out®

ong

16,50

5.000

Tom Pouce®

0-11

3,00

1.000

Tresor®

ong

32,50

5.000

Triple A®

ong

3,00

5.000

Update®

ong

5,50

10.000

Van Eijk®

5-10

1,00

5.000

Virichic®

0-11

2,50

15037 Plantkar 15036 Stapelaar

Neem vrijblijvend contact met op ons voor informatie over het gehele sortiment hyacinten oogst 2014, nat van het veld of droog, voor zowel vroeg/laat broei en droogverkoop. Ook voor vraag en aanbod van Werkbollen kunt u contact met ons opnemen. Kijk voor onder andere exclusief kwekersrechtsoorten op www.hyacinthus.nl en www.bluepearl.nl De handel in hyacinten loopt goed op het moment. Er worden voor de export al behoorlijk droge bollen gekocht voor zowel droogverkoop als broeierij export. De handel in Bol op Pot loopt nog steeds goed en tegen redelijke prijzen. De omloopsnelheid is hoog te noemen. Wel is er een duidelijk verschil tussen klok en bemiddelinghandel. De Snijhyacinten komen nu ook in steeds grotere aantallen op de markt en worden goed opgenomen, hoewel het prijsniveau nog onder verleden jaar blijft liggen.

15032 Drainage reiniger 15030 Rugspuit

7.500,00 4.500,00

15025 Kantelaar

van Rooyen

1.500,00

15023 Spuittank

-

400,00

Nobels

1.500,00

Douven

2.500,00

15022 Rooimachine 15021 Veldspuit 15020 Pallets

120x100 cm

p.s. 4,00

Potveer

2.750,00

15017 Kantelaar

-

300,00

15016 Stelconplaten

- p.s. 39.50

15015 Centrifugaal ventilator

-

500,00

15010 Gaasbakken

-

p.s. 0,90

14999 Gaasbakken

-

p.s. 0,75

14997 Koppalen

-

p.s. 0,75

Curtec

p.s. 1,00

Compas

400,00

15018 Ontbolmachine

5,00

5.000

White Prince®

0-12

4,00

14996 Broeibakken

White Prince® 2015

0-11

3,00

14994 Schudzeef 14993 Bunker 14992 Diepploeg

Christmas Gift

5-11

3.000

Columbus®

0-12

3000,00 3.500,00 600,00 200,00

4,00

14987 Heater

-

150,00

14986 Assimilatielampen Light Interaction p.s. 20,00

5-10

1,60 3,00

2.000

Flash Point®

ben-5

3,75

5.000

Jumbo Pink®

5-10

2,75

Kung-Fu

5-10

1,50

14985 Kantelaar verhoger 14984 Tractor

Orange Dream®

1,50

15.000

Strong Gold

5-10

2,50

10.000

Verandi

5-11

2,50

5.000

Victor Mundi

5-11

2,50

5.000

World’s Favourite®

5-11

4,00

Claas

-

p.s. 2,25

Curtec

p.s. 1,00

-

750,00

Schouten

750,00

14981 Broeibakken

Hyacinthus Pearls Passion

14980 Elektrische pomp 14977 Leesband

Informatie: Hyacinten Team Hobaho Piet Goemans jr. 06 534 302 06 Bob Siecker 06 533 795 69 Paul Verkleij 06 116 036 88 Coördinator Kwekersverenigingen: Piet Goemans sr. 06 532 950 91 Hyacinten Team Hobaho op Twitter

14975 Ontklisteraar

Perfect

750,00

14974 Hakselaar met messenbalk Taarup

1.750,00

14972 Goan pomp

Goan

325,00

14971 Ventilator

EMI

150,00

14970 EC Meter

Van Nieuwkoop B.V.

14969 Chrysanten oogstmachine

750,00

14968 Ontbolmachine

Van den Berg

3.250,00

14967 Ontbolmachine

Van den Berg

2.900,00

-

700,00

14963 Tussenband

Voor vragen over gebruikswaarden en aanbod in alle gladiolenrassen

14962 Bochtband 14961 Bosband

Kunt u contact opnemen met: Tinus Lustig

Vraag & aanbod www.hobaho.nl Hobaho Veilen 0224 590888

specialist in gladiolen

Artnr.

235,00

BTM

14964 Transportband

@hyacintenteam

125,00

Prijs op aanvraag

14983 Leliekratten

2,00

10.000

06 537 337 83 Mail: [email protected] Voor droogverkoop en bloemproductie

Panter M.A. v/d Sluis -

5-11

5-11

14990 Dekmachine

-

Denmark®

5-10

2.500,00

14988 Hyacintenontboller

Dynasty®

Margarita

900,00

Duivenvoorden

14989 Grondbak

5.000

10.000

Tibo Blokker

14991 Ploeg

2,00

7.000

10.000

200,00

-

ong

3.000

6.500,00

Renault

White Master®

5-10

Imants Bichmeier

15026 Vrachtauto

4.000

Barcelona

2.000,00

15027 Rolkas

5-10

5.000

4.200,00

Homburg

15028 Radiaal rollensorteerder Allround 22.500,00

5-11

5-11

6.500,00

vd Sluis

15031 Spitmachine

White Dynasty®

Aafke®

3.700,00

-

15033 Kopmachine

White Dream

10.000

Nobels

15034 Plantdak met voorlader

15.000

Vraag

7.500,00 3.800,00

15035 Plantmachine

20.000

10.000

Peco Akerboom

14960 Bochtband

van den Berg

500,00

Overveld

2.000,00

Potveer

400,00

van den Berg

3.000,00

14959 Duwband

Potveer

1.250,00

Artikel

Merk

Vraagprijs

14957 Kantelaar

Antha

1.750,00

15048 Spuitmachine

Byne

3.000,00

14956 Plantmachine

Krukowiak

1.200,00

-

p.s. 2,20

15047 Leliekratten 15046 Beddenvlakker

Gercon

600,00

15045 Beddenfrees Hollands Noordkop

1.800,00

15040 Maaibalk 15039 Kunstmeststrooier

Busatis

800,00

Vicon

300,00

Volg het aanbod van machines en materialen op:

@hobahoveilen 10 januari 2014VISIE 61

KAVB NIEUWS KEURING

Beoordeling kerstkeuring 2013 De KAVB organiseerde op maandag 16 december 2013 een kerstkeuring in de showruimte bij CNB in Lisse. Dit jaar stond de keuring in het teken van Hippeastrum en Hyacinthus: de twee

Foto’s: KAVB

traditionele sfeermakers met de kerst.

Hippeastrum ‘Red Rival’

Muscari ‘Big Smile’

F

loralia uit ’s Gravenzande zette een grote collectie Amaryllis/Hippeastrum op pot neer. De collectie kreeg een gouden medaille. De hoogste score, 9,5 punten, ging naar ‘Red Rival’, die opviel door het grote aantal kelken per steel, de goede verhouding steel/ blad in combinatie met het goede bloeistadium. De planten zijn relatief kort en voldoen daarmee aan de eisen die gesteld worden aan potplanten. Verder trokken de rood met witte ‘Samba’ en de roze met witte ‘Faro’ de aandacht. Zij kregen respectievelijk 9,3 en 9,2 punten. De collectie omvatte verder de rode ‘Souvenir Giant’, de tweekleurige ‘Ambiance’ en de witte ‘Athene’. Bij de hyacinten werd de complete range van Pearls geshowd door het Hyacintenteam Hobaho uit Lisse. Die range wordt vermarkt onder de naam Pearls Passion. ‘White Pearl’, ‘Pink Pearl’, ’Blue Pearl’ en ‘Purple Sensation’ kregen een gouden medaille van de commissie. Markglory, Lisse liet twee zaailingen zien, een witte en een paarsrode 07-14001. Daarnaast liet N.J.J. de Wit & Zn, Anna Paulowna/Markglory de bekende gele ‘Yellowstone’ in knopstadium zien. Blij verrast was de jury met de inzending van een kerstsfeer verhogend kerstarrangement, ingezonden door J.S. Pennings, Breezand. Het

kerststuk werd gekenmerkt door rendier, kaarsjes en de tulp ‘Yellow Flight’. Visser Oostwoud zond als enige een tulp op pot in. De Nederlands geteelde ‘Beauty of White’ had het gehaald op deze vroege datum voor de kerstkeuring, en dat in een laat jaar. Bij de bijzondere bolgewassen wist Sj. de Groot, De Zilk de commissie te bekoren met Galanthus elwesii hiemalis groep, deze pot witte sneeuwklokken kreeg maar liefst 9,50 punten.

Collectie Pearls Passion

KONINKLIJKE ALGEMEENE VEREENIGING VOOR BLOEMBOLLENCULTUUR Postbus 175 • 2180 AD Hillegom • Bezoekadres: Weeresteinstraat 10a • 2181 GA Hillegom, telefoon (0252) 536 950 • fax (0252) 536 951 • e-mail: [email protected]


Dezelfde inzender liet de Zuidafrikaanse Massonia pustulata (9,30 punten) en Haemanthus deformis (9,00 punten) zien. Paul van Bentem / Kw. Vereniging Big Smile, Noordwijkerhout liet een mooie pot blauwe Muscari ‘Big Smile’ zien. De jury waardeerde het op 9,30 punten. C.P.J. Breed, Noordwijkerhout presteerde het weer om jaarrond inzendingen te showen op de bloemenkeuring. Nu trokken zijn Crocus laevigatus en zijn Galanthus nivalis var. cilicicus de aandacht. Deze laatste kreeg een ronde negen van de jury. Breed zond verder nog een narcis en een Nerine in.

www.kavb.nl

HET PANEL Met 2014 op de kalender krijgt de bloembollensector in ieder geval te maken met het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Elke teler kan er voor kiezen om daar aan mee te doen. Onlangs maakte staatssecretaris Dijksma de voorwaarden bekend, en die zijn voor de bloembollenteler niet al te ingewikkeld. Kortom, er valt geld te verdienen zonder al te veel extra inspanningen. Vandaar deze keer de stelling

GLB, daar doe ik aan mee Ard Kroon, bloembollenteler te Breezand In principe ben ik niet voor subsidies, zeker als ze alleen maar het ‘produceren’ stimuleren. Wat dat betreft is de huidige ombuiging van de landbouwsubsidies wel positief, doordat deze subsidie meer insteekt op vergroening en duurzamere landbouw/plattelandsontwikkeling en niet op louter productie. Zoals het er nu voorstaat kunnen wij bollentelers redelijk voldoen aan de normen voor vergroening, dus waarom zouden we hier niet van profiteren? Het zijn weliswaar geen bedragen waarmee je bedrijf al dan niet overeind blijft of waarmee je grote veranderingen door kunt voeren maar het is een leuk extraatje in een tijd waarin alles duurder wordt behalve de bollen. In heel Europa profiteren agrariërs van deze subsidie, dus we mogen wel gek zijn als we dit niet meepikken.

Alfons Kuip, teler van narcis, pootaardappelen, tulpen en lelies, Texel GLB, daar blijf ik aan mee doen. Omdat ik op mijn gemengd bedrijf ook graan teel heb ik al toeslagrechten en heb er later ook nog bijgekocht vanwege het goede rendement. De komende jaren zullen er een aantal dingen veranderen en daar is de 5% eis voor ecologische aandachtsgebieden er een van. Toeslagrechten is leuk, maar als het een te groot (negatief ) neveneffect op mijn bedrijfsvoering krijgt, dan pas ik daar voor. Dat zal dus ook af hangen van hoe de ecologische aandachtsgebieden mogen worden ingevuld. Op Texel is van de 16.000 hectare grond slechts 8.500 ha ingevuld door de landbouw. Het lijkt mij dat er op die overige hectares (waarvan duizenden hectares zogenaamde natuur) voldoende ruimte is voor ecologisch aandachtsgebied. Ik ga zorgvuldig om met mijn grond en gewassen. Gebruik verantwoord mest en gewasbeschermingsmiddelen en zie niet in waarom de productielandbouw naast de teeltvrije zones nog meer grond moet afstaan.

Energieprojecten 2014 van start Onlangs heeft de Stuurgroep Energie (met daarin o.a. het Ministerie van Economische zaken) de inhoud van het mede door de KAVB opgestelde programma “Schoon en zuinig bloembollen” voor 2014 goedgekeurd. Met de door de overheid en sector toegezegde budgetten kan een deel van de projecten nu worden gestart. Daarin wordt onder meer onderzoek gedaan om de normen bij ventilatie en circulatie verder terug te kunnen brengen, worden bedrijven ondersteund bij het besparen op energie en is er aandacht voor het aandeel duurzame energie in het energiegebruik van de sector. Binnenkort wordt duidelijk of de overheid ook in de toekomst wil blijven meefinancieren aan het energieprogramma. De KAVB hoopt het programma ook zonder het PT voort te kunnen zetten en zoekt naar alternatieven voor de financiering.

COLUMN Paarse krokodil: RIP? Onze sector heeft volgens recent onderzoek van Flynth, waarover in de vorige BloembollenVisie werd bericht, het afgelopen jaar gewaardeerd met het rapportcijfer zeven, een ruime voldoende. En dat terwijl toch macro-economisch gezien in datzelfde jaar de economie met 1% kromp, de officiële werkloosheid steeg naar 8,5% (zonder rekening te houden met alle ZZP’ers die zonder werk thuis zitten), er weer een bank door de overheid (dus door ons allemaal) gered moest worden van de ondergang, het begrotingstekort bij lange na niet onder de 3% kwam en er wekelijks ongeveer 175 bedrijven, groot en klein, failliet gingen. Je zou dus kunnen zeggen dat onze sector het (zaken) leven zonniger ziet dan menig ander. Anders is dat waar het gaat om de vermindering van de regeldruk door de overheid. Slechts één ondervraagde sectorgenoot is van mening dat die is verminderd, meer dan de helft ervaart een gelijkblijvende druk en 44% vindt zelfs dat er sprake is van een toename van weten regelgeving. En dat is nu op zijn zachtst gezegd opvallend, omdat de afgelopen kabinetten het terugbrengen van de regeldruk allemaal hoog in het vaandel hadden. Kennelijk is er echter van merkbare uitvoering van die plannen niet veel terecht gekomen. Herinnert u zich de paarse krokodil van zo’n jaar of acht geleden nog, het symbool van overdreven en klantonvriendelijke bureaucratie en regelzucht? Ik hoor er nooit meer iemand over en kennelijk wordt door ondernemers ook niet meer ervaren dat regelgeving en administratieve lastendruk actief wordt teruggedrongen. Daarom blijft het in de belangenbehartiging van essentieel belang om – waar mogelijk voortdurend te blijven waken voor onnodige regelgeving. Wij zullen als KAVB ons daar ook komend jaar voor inzetten, want de rol van de overheid is om het kader te scheppen waarbinnen vrij ondernemerschap kan gedijen en niet om door regelgeving als hinderpaal daarvoor te dienen. En o ja, ik wens natuurlijk de hele sector komend jaar veel succes toe, op weg naar een acht. René le Clercq Algemeen voorzitter KAVB


KAVB NIEUWS

VELDWERK Louis Poel:

‘Tulp verdient goed onderzoek’ De KAVB telt onder zijn leden veel ondernemers die zich inzetten voor de vereniging. In de rubriek Veldwerk komt telkens een ondernemer aan het woord over datgene wat hij voor de KAVB en de bloembollensector doet. Dit keer is dat Louis Poel, die eind januari afscheid neemt als voorzitter van de KAVB-productgroep Tulp.

Eigen onderzoek Bij zijn afscheid is het verdwijnen van het PT een feit, en daarmee het collectief gefinancierde onderzoek. In zijn ogen moet het bolgewas met het grootste areaal in staat zijn om voldoende geld bijeen te brengen voor een voortzetting van eigen onderzoek. “In 2012 was er voor Niets doen is geen optie geen 70% deelname van het totale tulpenareaal bereikt en daarmee was er onvoldoende steun. Binnen het bestuur van de productgroep hebben we toen gezegd dat er voor tulp toch een vervolg moet komen. In samenwerking met LTO Groeiservice is daaruit het Tulpen Onderzoeks Fonds (TOF) voortgekomen. Ik hoop echt dat we op deze manier een vorm van collectiviteit kunnen behouden. Immers, samen kom je verder dan alleen.” Dat onderzoek nodig blijft bewijst het project Actieplan Minder Virus in Tulp, dat najaar 2011 van start ging, en waarbij diverse partijen betrokken zijn. “Tijdens de eerste bijeenkomst bleek al dat virus in tulp bovenaan het wensenlijstje stond van veel aanwezigen. Daar is het actieplan

Foto: René Faas

Na vier jaar bestuurslid en nog eens acht jaar voorzitter is de tijd voor Louis Poel in de KAVB-productgroep Tulp voorbij. In die twaalf jaar is er veel gebeurd in de tulpenwereld. Tijd om nog even om te kijken met de scheidend voorzitter. Onder zijn voorganger Willy Schutte speelden vooral de onderwerpen zuur en kwaliteit een belangrijke rol. Wat betreft zuur kan Poel stellen dat daar het onderzoek in principe voldoende helderheid heeft verschaft. “Vooral het feit dat het ideale pelmoment veel eerder ligt dan we altijd dachten vond ik opvallend. Wie binnen een paar dagen na het rooien pelt loopt veel minder risico op zuur.” Op kwaliteitsgebied is Poel minder positief. “Willy Schutte heeft er veel aan gedaan om de onderkant uit de markt weg te halen. Dat is goed gelukt. Tijdens mijn voorzitterschap is er bij de BKD veel veranderd: van collectieve naar private financiering, en het project Maak Uitvoering Simpel. Dat project heeft geleid tot het verdwijnen van klasse II. Wat ik jammer vind is dat er nu een klasse EU is gekomen, alleen maar omdat de export niet meer alle partijen ‘Ben van Zanten’ naar Scandinavië kon exporteren. Wat voorheen alleen onder vervoersbewijs weg mocht kan nu gewoon als klasse EU worden verhandeld. Daarmee is die klasse het afvalputje van de tulpenhandel geworden. Kopers moeten nu echt oppassen wat ze op de dam krijgen. Ook het verdwijnen van de gecombineerde monsters is te betreuren. En dat alleen maar omdat van de overheid correspondenten van het Scheidsgerecht niet dezelfde status hebben als een keurmeester van de BKD. Zoiets jaagt de sector onnodig op kosten.”

uit voortgekomen, dat nu draait. Ook een onderwerp als intrinsieke bolkwaliteit scoorde hoog, maar dat moet nog even wachten. Daar is ook nog veel winst te behalen.” Dag van de Tulp Louis Poel neemt op vrijdag 31 januari afscheid tijdens de Dag van de Tulp. Een initiatief waar hij zelf mede aan de wieg van heeft gestaan. “De tulp organiseerde samen met iris en narcis de jaarvergadering. Ik vond dat de tulp op zich al groot genoeg was om een bijeenkomst te rechtvaardigen. Door samen te gaan werken met LTO Groeiservice en Proeftuin Zwaagdijk is daar deze dag uitgekomen. Daar heb ik een goed gevoel bij.” Meer over de Dag van de Tulp is te vinden op pagina 44 en 45 van dit nummer.

KONINKLIJKE ALGEMEENE VEREENIGING VOOR BLOEMBOLLENCULTUUR Postbus 175 • 2180 AD Hillegom • Bezoekadres: Weeresteinstraat 10a • 2181 GA Hillegom, telefoon (0252) 536 950 • fax (0252) 536 951 • e-mail: [email protected]


www.kavb.nl

Zekerheid met Scheidsgerechtmonsters Zantedeschia

Gereserveerde tulpennamen

Door correspondenten van het Scheidsgerecht kunt u uw (aankoop)partijen Zantedeschia laten bemonsteren. Zantedeschia-monsters worden opgeplant in de kas en beoordeeld op soortechtheid, virus en verborgen gebreken. Aspecten zoals bijvoorbeeld olifantsoren, bosjesplanten en chimaerie worden daarbij ook meegenomen. Alle uitslagen van monsters, genomen door correspondenten zijn in principe bruikbaar voor het scheidsgerecht en dat biedt u extra zekerheid. Meer informatie leest u op www.kavb.nl.

Karen Tran; dubbele zaailing, onbekende winner; wit; Goede Tulpen Yellow Fire; mutant Yokohama; geel, met verdubbelde bloembladen; Fred Klein Whispering Dream; INRA zaailing 695; wit met roodpaars; Inra Innovations Kisha; tetra zaailing Sylvestris; paars; Mts Mellema - Versteeg Carre; zaailing BW 6 blauw/grijs; violet; Nic. Van Schagen & Zn. Pink Power; zaailing 08-MA-1139; roze; Marax Tulips Dream Dance; zaailing 11-MA-1383; roze, kort; Marax Tulips

KAVB ontwikkelt Keuzehulp Admire De KAVB heeft voor bloembollentelers een schema ontwikkeld waarmee snel is na te gaan welke mogelijkheden er zijn om het middel Admire te gebruiken. De KAVB heeft dit initiatief genomen omdat de etikettekst van Admire te ingewikkeld is geworden. Admire mag namelijk zowel in de bedekte- als de onbedekte teelt van bloembollen worden gebruikt. Ook is het middel toepasbaar in de boldompeling als volvelds. Voor elke combinatie gelden echter specifieke regels. Alle KAVB-leden hebben in december een nieuwsbrief ontvangen met het volledige schema en alle regels per combinatie. Mocht u dit zijn ontgaan, dan kunnen leden deze nieuwsbrief opvragen via [email protected].

Inzenden KAVB-registratieopplant lelie en Zanteschia U kunt nu lelie en Zantedeschia inzenden ter identificatie en/of registratie. Hiervoor zijn twaalf stuks van een goed bloeibare maat nodig. De ingezonden bollen/knollen worden in de kas beoordeeld op uniformiteit, onderscheidbaarheid van het bestaande sortiment, en stabiliteit. De bollen/knollen moeten van goede kwaliteit en gezond zijn. De kosten bedragen € 250,- excl. BTW voor leden en € 350,excl. BTW voor niet-leden. Elke inzending dient voorzien te zijn van een kleurenfoto en een aanmeldingsformulier. Lelies dienen voor 1 maart en Zantedeschia’s voor 1 april te worden aangeleverd aan de achterzijde van het KAVB-kantoor, Weeresteinstraat 10A te Hillegom. Voor meer informatie kunt contact opnemen op met Johan van Scheepen of Saskia Bodegom, tel. 0252-536954 / 536955.

Foto: René Faas

Wisseling van de wacht panel

Hester van Gent nieuwe medewerker KAVB Per 1 januari is bij de KAVB mevrouw Hester van Gent in dienst getreden. Zij werkt drie dagen per week als beleidsmedewerker product, markt en keten. De komende maanden zal zij de werkzaamheden uitvoeren van Daniëlle Kroes die afwezig is vanwege zwangerschapsverlof. Zij zal in deze maanden onder meer de werkzaamheden voor de KAVB-productgroepen coördineren. De afgelopen jaren is Hester van Gent werkzaam geweest bij het Productschap Tuinbouw, waar zij de functie van onderzoekscoördinator bomen, water en bloembollen vervulde.

Het vaste panel van twaalf deelnemers, die elke uitgave van BloembollenVisie reageren op een stelling, krijgt dit jaar een aantal nieuwe gezichten. Na twee jaar geven Carlo Randag, Wilbert Mans, Anke Oostenbrug, Jacob Jan Dogterom en Piet van der Poel de pen door aan nieuwe deelnemers. Dat zijn geworden: - Ard Kroon, bloembollenteler uit Breezand die is gespecialiseerd in de teelt van bijzondere bolgewassen - Marieke van den Berg-Haver, bij Boltha uit Breezand verantwoordelijk voor personeel en organisatie en de logistiek - René van der Slot, medefirmant van J.W. van der Slot uit Noordwijkerhout, een bedrijf dat zich bezighoudt met de teelt van tulpen, narcissen en hyacinten, en de broei van snijhyacinten - Leo van de Westelaken, lelieteler uit Sint Michielsgestel


B.Z.A. Allround Hyacinten - Selecteur - Ziekzoeker

Bindelastiek

Uitsluitend Noordelijk Zandgebied Reacties Tel. 06-19055772 Bellen tussen 1800 - 1900 uur

VLAMING Agri MASSEY FERGUSON

7 Internet: www.vlaming -groep.nl

PER ROL, DOOS OF COMPLETE PALLET

Toploader

GRONDBUNKER MET AFVOERVIJZEL

BloembollenVisie Nieuwsbrief * aanmelden kan op: www.bloembollenvisie.nl/informatie/aanmelden

Dagelijks (op werkdagen) GRATIS in uw mailbox of kijk op www.bloembollenvisie.nl

GRATIS*

Total Systems BV Industrieweg 31 1775 PV Middenmeer tel. +31(227) 501211 www.totalsystems.nl

Overtollige machines en materialen te koop?

Plaats dan nu uw aanbod in

Het meest gelezen vakblad voor de bloembollen- en vaste plantensector Neem voor meer informatie over advertentietarieven e.d. contact op met Ruud van Viersen. Bureau van Vliet b.v. Postbus 20 2040 AA Zandvoort Tel. 023-5714745 Fax. 023-5717680 E-mail: [email protected]

tŝũŶŬĞƌDĞĐŚĂŶŝƐĂƟĞs :͘͘ĚĞ>ĞĞƵǁǁĞŐϮϲ ϭϳϲϰE'ƌĞĞǌĂŶĚ dĞů͗ϬϮϮϯͲϱϮϯϱϵϬͲ&Ăǆ͗ϬϮϮϯͲϱϮϯϱϵϲ ǁǁǁ͘ǁŝũŶŬĞƌŵĞĐŚĂŶŝƐĂƟĞ͘Ŷů ŝŶĨŽΛǁŝũŶŬĞƌŵĞĐŚĂŶŝƐĂƟĞ͘Ŷů

Robijnslaan 54 2211 TH Noordwijkerhout mob. 06 20297365 tel. 0252 344509 fax 0252 341632

ANEMONEN

e-mail: [email protected]

Dealer van: sĂŶEŽďĞůĞŶdĞůŵĂĐŚŝŶĞƐ EŝĞƵǁ͕ŽŶĚĞƌŚŽƵĚĞŶƌĞƉĂƌĂƟĞ͘ ǁǁǁ͘ǁŝũŶŬĞƌŵĞĐŚĂŶŝƐĂƟĞ͘Ŷů Een nieuwe klant binnenhalen? Valt niet mee!

ilk, V De Z A 1 9 1 2 72, inweg 3 252) 516027. u d r e k l i Z Tel.: (0

Bel 023 571 47 45 en vraag naar Remco Wijnhout of mail [email protected] voor gratis advies over de advertentiemogelijkheden.

www.bureauvanvliet.com

Kistenfabriek M. Bakker & Zonen BV Kisten - pallets - voorraadkisten - exportkratten Akervoorderlaan 2 - 2161 DS Lisse - tel: 0252-211114 - fax: 0252-211115 Sinds 1914

www.kistenfabriek.nl

[email protected]

Naast de uitgebreide kennis en ervaring op ons vakgebied onderscheiden wij ons door het bedenken van creatieve oplossingen, het leveren van kwaliteit en het verlenen van snelle service. ° KLIMAATBEHEERSING ° CO2- EN ETHYLEENREGELING ° KRACHT-, LICHT- EN

HUISINSTALLATIES ° PROGRAMMA’S VOOR

BOLLENCELLEN EN KASSEN ° ZONNEPANELEN ° KEURING EN INSPECTIE VAN

INSTALLATIES ° ADVISERING

Zandvaart 25, 1764 NK Breezand Telefoon: (0223) 52 1500

[email protected] www.kaandorp-wijnker.nl

Ook in het nieuwe jaar staan we graag voor u klaar!

Wij wensen u een succesvol 2014. Samen met CNB. • Marktkennis • Product- en assortimentskennis • Kwaliteitsbegeleiding • Betalingszekerheid • Ondersteuning bij reclames en geschillen • Marketing en promotie van uw product • Toegang tot de juiste zakelijke netwerken • De beste verkooppositie Neem voor meer informatie vrijblijvend contact met ons op.

Heereweg 347 2161 CA Lisse Tel. +31 (0)252 43 14 31

cnb.nl

LEEN VREUGDENHIL: SCHAARSTE IN AMARYLLIS

Recommend Documents