Layla Aerts. Jaarverslag 2014

© Layla Aerts

Jaarverslag 2014

Child Focus dankt de Koning Boudewijnstichting voor haar bijdrage tot de realisatie van dit jaarverslag.

Child Focus dankt van ganser harte de Nationale Loterij, haar meest gulle schenker!

Child Focus dankt Proximus voor het ter beschikking stellen van de kantoren aan de Houba-de Strooperlaan te Brussel

INHOUD • Samenstelling van de Raad van Bestuur in 2014………………………………………………………………………………… 1 • De cijfers 2010-2014 in een oogopslag……………………………………………………………………………………………… 2 • Voorwoord van de directie en de voorzitter……………………………………………………………………………………… 4 • 116 000: het noodnummer van Child Focus……………………………………………………………………………………… 5 • De twee actiedomeinen van Child Focus…………………………………………………………………………………………… 6

1. Vermiste kinderen

7

• Weglopers…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 11 • Internationale kinderontvoeringen door een ouder…………………………………………………………………………… 14 • Verdwijningen van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen (NBMV)………………………………………… 16 • Ongedefinieerde verdwijningen………………………………………………………………………………………………………… 17 • Ontvoeringen door derden………………………………………………………………………………………………………………… 18 Preventie- en sensibiliseringsacties……………………………………………………………………………………………………… 19

2. Seksueel uitgebuite kinderen

20

• Seksueel misbruik: intensieve samenwerking met andere organisaties en diensten ……………………… 21 • Verscherpte focus op seksuele uitbuiting……………………………………………………………………………………………23 • e-safety : de hulplijn voor een veilig internet………………………………………………………………………………………25 • Aantastingen van de seksuele integriteit van kinderen: zeer vaak een link met IC……………………………27 Preventie- en sensibiliseringsacties………………………………………………………………………………………………………29 • Financiering en jaarrekeningen…………………………………………………………………………………………………………… 31 • Financiering……………………………………………………………………………………………………………………………………… 31 • Jaarrekeningen…………………………………………………………………………………………………………………………………32 • Verslag van de Bedrijfsrevisor……………………………………………………………………………………………………………34 • Waarderingsregels………………………………………………………………………………………………………………………………35 • Lijst van partners…………………………………………………………………………………………………………………………………36

Hoofdredactie: Dirk Depover en Maryse Rolland Redactie: Nadège Bastiaenen, Hilde Demarré, Yasmin Van Damme, Nathalie Fallon, Alexandre Isakhanian, Brigitte Maca, Sofia Mahjoub, Melissa Palomo Lopez, Adinda Van Poucke, Elisa Van Speybroeck, Sandra Voet, Nel Broothaerts, Bélinda Noé, Katrijn Van Den Abeele Copywriting: Bart Lombaerts Grafisch ontwerp: Dominique Cabanac I www.wysiswyg.com, Françoise Albertyn Druk: gillis.be Vertaling: igtv.be Leescomité : Heidi De Pauw, Dirk Depover, Nathalie Fallon, Sofia Mahjoub, Yasmin Van Damme, Miguel Torres Garcia, Nel Broothaerts Foto’s : Layla Aerts I www.laylaaerts.be Verantwoordelijke uitgever: Heidi De Pauw, Houba – de Strooperlaan 292, B- 1020 Brussel

De Stichting voor Vermiste en Seksueel Uitgebuite Kinderen werkt onder de naam ‘Child Focus’. Het is een stichting van openbaar nut. Zeven dagen op 7 en 24 uur op 24 stelt de organisatie alles in het werk om vermiste kinderen terug te vinden en hun seksuele uitbuiting tegen te gaan, offline en online. Om een verdwijning of seksuele uitbuiting te melden, gebruik één noodnummer, 116 000. Op de chatlijn 116000.be kunnen jongeren en volwassenen in alle vertrouwen terecht. Mensen die op beelden van seksueel misbruik van kinderen op internet botsen, kunnen dit anoniem melden via het burgerlijk meldpunt stopchildporno.be. De overheidssubsidies dekken ca. een derde van de behoeften van Child Focus. Deze fondsen worden per project of op jaarbasis onderhandeld. Ondernemingen en het grote publiek zorgen voor de andere twee derden.

Child Focus is lid van: . Belgisch Netwerk van Stichtingen . Kinderrechtencoalitie Vlaanderen . Missing Children Europe (MCE) . International Centre for Missing and Exploited Children (ICMEC) . International Association of Internet Hotlines (INHOPE) . Internationaal netwerk van sensibilisatieplatforms rond veilig internet (INSAFE) . Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving (VEF) . Association pour le Volontariat . Vzw Het Punt . European NGO Alliance for Child Safety Online (eNACSO) . Testament.be

Onder het Erevoorzitterschap van H.M. de Koningin

Samenstelling van de Raad van Bestuur in 2014 Voorzitter Jean-Louis Duplat Vicevoorzitter Hilde Witters-Burie Leden Stef Anthoni Willy Bruggeman Vincent Bruyère Heidi De Pauw Jérôme Glorie Marina Maes Joël Moresco Benoît Parmentier Françoise Pissart Dirk Vanden Branden Cédric Visart de Bocarmé Jean-Pierre Wellens Jeroen Wils Waarnemer aangeduid door de Federale Regering Jérémie Tojerow (tot regeringswissel) Vincent Stragier Waarnemers aangeduid door de drie Gemeenschappen - Regeringen Margot Cloet (tot regeringswissel) Pepijn Hanssens Isabelle Pierret (tot regeringswissel) Didier Cornet Marco Zinnen (tot regeringswissel) Robert Hagen 1

Child Focus 2014 Jaarverslag

Cijfers 2010-2014 in een oogopslag Behandelde dossiers “verdwijningen” 2010-2014 2010 2011 2012

p.11 Weglopers

2014

1 042

1 101

1 095

989

1020

p.14 Internationale kinderontvoeringen door een ouder

470

508

455

383

406

p.16 Verdwijningen van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen

299

93

83

64

43

p.17 Ongedefinieerde verdwijningen

32

61

77

82

54

p.18 Ontvoeringen door derden

29

31

17

33

35

1 872

1 794

1 727

1 551

1 558

253

294

279

282

208

TOTAAL verdwijningsdossiers

TOTAAL onrustwekkende verdwijningen (zie p.8 en p.10)

p.10 Affichagecampagnes

14 33 31 33 62

p.10 Vignettagecampagnes

47

61 87 106 93 149

TOTAAL opsporingscampagnes

Behandelde dossiers “verdwijningen” per categorie in 2014 952

68

265

141

7%

TOTAAL

TOTAAL

35 %

54

75

60

87

Afgesloten dossiers

Niet-afgesloten dossiers 31.12.2014

31

23

TOTAAL

29

14

8 23 %

33 %

43 %

54

27

TOTAAL

TOTAAL

35

1020

406

93 %

65 %

57 %

67 %

77 %

Internationale kinderontvoeringen door een ouder

Ongedefinieerde verdwijningen

Verdwijningen van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen

Ontvoeringen door derden

Weglopers

2

2013

43


Dossiers seksuele uitbuiting, hulplijn e-safety en algemene vragen Vragen over vormingen of pedagogisch materiaal

Dossiers algemene vragen/doorverwijzingen

2064

91 85

1500 1025

2010

2011

952

782

2012

2013

1479

198

2012

2013

2014

157

161

13

Andere/niet gepreciseerd

17

Kinderporno

10

Kinderprostitutie

4

Kindersekstoerisme

8 47

2014 2012

91

Dossiers hulplijn e-safety

24

2011

Opvoeding/ gezin

17

130

‘geen info’ 2010

85

2014

Dossiers hulplijn e-safety 169

Juridische vragen

4

1232

2011

94

Dossiers seksuele uitbuiting

10

2010

116 Mishandeling

2014

116

1432

1395

299 Seksueel misbruik 198 Verdwijning ‘niet bevoegd’

94

2014

Meldingen via Stopchildporno.be 1320

299

2013

2014

41

43

47

Andere

43

Grooming

41

Sexting

24

Privacy

13

Seksuele intimidatie

8

Ongewenst contact via internet

3


Voorwoord

Veranderen is een avontuur In 2013 werkte Child Focus een nieuwe “identiteit” uit waarin we een antwoord bieden op de vraag wie we zijn en wat we de maatschappij bieden. Onze missie werd scherp gesteld en de waarden van onze organisatie werden vastgelegd. Op basis daarvan werden de strategische doelstellingen uitgestippeld voor de vier komende jaren (2014-2017). Er werden in dit eerste werkjaar van die planning dan ook meerdere werven opgestart, die op (middel)lange termijn vruchten zullen afwerpen. In 2014 werden de eerste stappen gezet inzake de verdieping van onze werking inzake seksuele uitbuiting. Wij willen op termijn meer kunnen betekenen voor de strijd tegen prostitutie van minderjarigen hier en elders in de wereld en voor het aanpakken van ‘nieuwe’ vormen van seksuele uitbuiting via internet, bijvoorbeeld via livestream. We maakten van de strijd tegen beelden van seksueel misbruik van kinderen onze prioriteit. Dat ook het regeerakkoord voorrang geeft aan de strijd tegen kinderpornografie is dan ook erg goed nieuws. Een beleid dat meer investeert in mankracht en middelen dient hiervan de consequentie te zijn. Dit werd ook gevraagd door 22.700 burgers die in oktober op amper één week onze petitie onderschreven. Child Focus wil binnen een toereikend wettelijk kader een meer actieve rol spelen, initieel om meldingen van burgers op een

4

Heidi De Pauw, algemeen directeur

Jean-Louis Duplat, voorzitter

meer efficiënte wijze te kunnen doorgeven aan de bevoegde politiediensten, en aan het einde van de rit om illegale beelden te kunnen doen verwijderen. De toegenomen kinderen- en jongerenparticipatie binnen onze organisatie is een ander belangrijk proces. Hoewel onze werking zich in de eerste plaats op de ondersteuning van ouders en naasten blijft richten, zien we kinderen en jongeren als de uiteindelijke doelgroep. Daarom worden zij - op één of andere wijze - steeds meer bij acties en preventie- of sensibiliseringsprojecten betrokken. Dat draagt er ook toe bij dat Child Focus op lange termijn voeling met de samenleving behoudt. We merken nu al dat we meer vragen en meldingen krijgen van jonge mensen, o.m. via nieuwe communicatiekanalen als de chatlijn 116000.be. We willen hen daar ook actief toe uitnodigen, bijvoorbeeld met het ‘ABC-jaarverslag’ voor jongeren dat we parallel met dit rapport publiceren. Child Focus wil ook een “impact-driven” organisatie zijn. Daartoe werd in 2014 een intern instrument voorbereid, een ‘dashboard’, om vanaf 2015 onze maatschappelijke impact permanent te kunnen meten. Door het meten en evalueren van de resultaten die we voor de samenleving behalen, kunnen we het jaar na jaar nog beter gaan doen. We zijn het niet enkel aan ons-

zelf verplicht, maar tevens aan alle belanghebbenden, kinderen en jongeren, ouders en naasten, onderwijs, beleid, justitie, politie, sponsors, donateurs en vrijwilligers en, last but not least, aan onze medewerkers. Elke organisatie staat of valt met haar mensen. We kunnen dagelijks rekenen op zeer gemotiveerde, gedreven en bedreven medewerkers voor wie een kind geen abstract begrip is. Het is dan ook van belang aandacht te hebben voor hun welzijn. Diverse initiatieven werden daartoe genomen, onder meer door meer interne en externe vorming, betere onderlinge communicatie, aandacht voor de niet strikt-werkgerelateerde aspecten van de job, diverse welzijnsondersteunende initiatieven en een evenwichtigere salarispolitiek, inclusief een verbetering van de wachtcompensaties. Ook van onze vrijwilligers overal te lande vragen we heel wat. Daarom blijven we investeren in de kwaliteit van hun onthaal en omkadering. Het financieel beleid van Child Focus wordt streng in het oog gehouden, zowel bij de interne organisatie (interne procedures) als voor het opvolgen van de jaarrekeningen en de begrotingen. Wij sluiten het jaar 2014

af in evenwicht. U vindt, in dit jaarverslag, alle nodige cijfers. Een meerjarenplanning vereist eveneens aandacht voor de financiële duurzaamheid van onze Stichting. 2014 werd het eerste jaar waarin het aandeel in het werkingsbudget vanwege burgers zoals u en ik ruim 35% van het totaal bedroeg. Hartelijk dank daarvoor. Ook onze traditionele subsidiërende overheden, sponsors en mecenassen geven onverminderd present. Zo blijven we er in slagen om nagenoeg al onze diensten gratis aan de bevolking aan te bieden. Onze doelen zijn duidelijk: de weg in ons strategisch plan volgen; dit vereist veel inzet en aanpassing aan een voortdurend evoluerende wereld. Daarbij verliezen we nooit de kernactiviteit van Child Focus uit het oog: het aanpakken en voorkomen van de verdwijning van kinderen en jongeren en het aanpakken en voorkomen van de seksuele uitbuiting van minderjarigen. Wij nodigen u uit om ons jaarverslag 2014 te ontdekken en blijven ter beschikking voor elke vraag of verduidelijking.


Het noodnummer dat aan bekendheid wint Eén van de belangrijkste troeven van Child Focus is de laagdrempeligheid. Dankzij het gratis noodnummer 116 000 is de organisatie dag en nacht, elke dag van de week, te bereiken. Iedereen kan op het nummer terecht om een verdwijning of een situatie van seksuele uitbuiting van een minderjarige te melden. In 2014 werden meer dan 19.000 oproepen geregistreerd. De onthaalverantwoordelijken: medeleven en efficiëntie Wie belt, komt terecht bij één van de acht onthaalverantwoordelijken. Zij moeten vlug kunnen afleiden wat de vraag van de beller is. Eens dat duidelijk is, moet snel de juiste informatie bekomen worden. Daarna geeft de onthaalverantwoordelijke de oproep door aan een consulent ‘verdwijning’ of ‘seksuele uitbuiting’. Oproepen die niet tot de bevoegdheid van Child Focus behoren, worden doorgestuurd naar een consulent ‘sociale kaart’. Deze consulent heeft een uitgebreide kennis van het hulpverleningslandschap en zal de beller snel doorverwijzen naar de juiste organisatie of dienst.

Het noodnummer 116 000 kreeg 19 228 oproepen in 2014. 561 bellers werden doorverwezen naar een organisatie of dienst die meer geschikt was om een antwoord op de vraag te bieden.

Evoluties in het profiel Ouders en familie enerzijds en de politie anderzijds blijven de belangrijkste melders voor verdwijningen op het noodnummer 116 000. De oproepen van ouders en familie (34,5%) kenden in 2014 een lichte daling, terwijl de oproepen van politie (14,2%) gelijk bleven. Opmerkelijk is wel de stijging van het aantal oproepen door getuigen (2,2%), wellicht het gevolg van het aantal onrustwekkende verdwijningen waarbij een publieke oproep werd gedaan.

OPROEPEN VAN POLITIE, MAGISTRATEN:

OPROEPEN VAN FAMILIELEDEN:

OPROEPEN VAN GETUIGEN:

14,2 %

34,5 %

2,2 %

(14,4 % in 2013)

(38 % in 2013)

(1 % in 2013)

De overige oproepen zijn afkomstig van derden, vrijwilligers, journalisten, andere diensten, administraties, etc.

Chatlijn 116000.be, een extra kanaal De chatlijn 116000.be startte op 25 mei 2014 en speelt in op het toenemend gebruik van sociale media en chat-toepassingen. Deze chat is toegankelijk voor iedereen die een verdwijning of seksuele uitbuiting wil melden. Op zeven maanden tijd behandelde Child Focus 106 chatgesprekken, die vaak geruime tijd in beslag nemen. Opmerkelijke vaststelling: jongeren zoeken veel meer via de chat contact met Child Focus dan via de telefoon. Meisjes lijken sneller naar dit medium te grijpen dan jongens.

116 000, in Europa Hetzelfde noodnummer 116 000, over geheel Europa erkend als geharmoniseerde dienst met maatschappelijke waarde, is operationeel in 27 EU-lidstaten. Daarnaast beslisten Albanië en Servië het ook te gebruiken, waardoor het nummer nu ook buiten de EU opgang maakt. In 2013 is het nummer 110 trouwens definitief afgeschaft. Dit zorgt ervoor dat het nummer 116 000 sneller zijn plaats in het collectieve geheugen zal innemen. De afschaffing van 110 leidde tot een opmerkelijke daling van het aantal vergissingen die op de noodlijn terechtkomen. Tevens maakt dit de promotie van het nummer 116 000 eenvoudiger. 5


Actief op twee

domeinen met een team

van specialisten

Child Focus behandelt verdwijningsdossiers en dossiers inzake seksuele uitbuiting. Dat gebeurt met een uitgebreid team van specialisten. Multidisciplinair team Een multidisciplinair team van negen consulenten (psychologen, juristen, criminologen, sociologen, pedagogen, seksuologen en maatschappelijk assistenten) behandelt de dossiers. Daarnaast onderzoeken twee analisten de fenomenen van verdwijningen en seksuele uitbuiting van kinderen en doen ze aan beleidsbeïnvloeding. Tot slot zijn er vijf projectverantwoordelijken, die projecten en preventietools ontwikkelen en het grote publiek sensibiliseren.

Precieze taken In geval van verdwijningen informeert de consulent regelmatig naar de stand van zaken van het politieonderzoek, waakt hij erover dat er geen informatie aan de aandacht van de onderzoekers ontsnapt en zorgt hij ervoor dat de ouders en slachtoffers op een correcte manier worden bijgestaan. Soms houdt de consulent ook na sluiting van het dossier verder contact. Indien nodig zal hij doorverwijzen naar de gepaste hulpverlening voor verdere psychosociale of andere begeleiding. In geval van seksuele uitbuiting en e-safety luistert de consulent met empathie naar het verhaal, probeert de ernst ervan in te schatten en peilt naar de noden van het slachtoffer en zijn omgeving. Hij informeert de persoon over mogelijke hulp of gerechtelijke procedures, en wijst hem zo nodig door naar gespecialiseerde diensten of organisaties. Hierbij staan de noden van het slachtoffer centraal.

6

Communicatie is essentieel voor de werking van Child Focus. Child Focus streeft bewust een hoge naambekendheid na en wil het vertrouwen van het publiek verwerven. Dit helpt mensen die met verdwijning of seksuele uitbuiting van een kind geconfronteerd worden om op het moment van nood aan Child Focus te denken, en de noodlijn 116 000 te bellen. Gepercipieerd worden als competente organisatie door diverse doelgroepen, waaronder steeds meer kinderen en jongeren voedt de nodige brongeloofwaardigheid die sensibiliserings- en preventieactiviteiten kracht geeft. Child Focus is uiteindelijk afhankelijk van honderden partners en duizenden burgers, zowel voor haar werking (projecten, affichage, sociale kaart…) als voor haar duurzame financiering. Ook hier is naambekendheid en goodwill instrumenteel. Als kleine organisatie is het onmogelijk beroep te doen op gekochte publiciteit. Een transparant en assertief persbeleid is dus aangewezen. De communicatiedienst is 24/7 bereikbaar en medewerkers worden aangemoedigd om op relevante vragen van de media te antwoorden. Dit resulteerde in 2014 in 945 vermeldingen in kranten of magazines, en in ongeveer 800 vermeldingen op nieuwssites. Child Focus kwam bovendien aan bod in 65 TV-nieuwsuitzendingen en werd ongeveer even vaak vermeld in een radiojournaal. De berichtgeving over Child Focus is haast zonder uitzondering positief van toon. Het menselijke aspect staat voorop in de beeldvorming. Datzelfde streeft Child Focus ook na bij de realisatie van eigen publicaties zoals websites en nieuwsbrieven. Sociale media zoals Facebook en Twitter spelen daarbij een steeds belangrijkere rol, omdat zij mensen toelaten actief (verdwijnings)berichten te delen, om zo in sommige gevallen ruim één miljoen landgenoten te bereiken. Al deze inspanningen genereren resultaat. In Y&R’s ‘brandassetvaluator’, een instrument dat de 100 sterkste merken (op basis van differentiatie, relevantie, vertrouwdheid en waardering) in België rangschikt staat Child Focus op de 25° plaats, als allereerste niet-commercieel merk (mei 2014).


VERMISTE KINDEREN Child Focus doet er alles aan om vermiste kinderen snel terug te vinden. Daarom is het belangrijk om de gevallen onder te verdelen in vijf categorieën: weglopers, internationale kinderontvoeringen door een ouder, de verdwijning van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen, ontvoeringen door derden en ongedefinieerde verdwijningen. Voor elk type verdwijning worden verschillende procedures toegepast. Daarvoor is samenwerking met o.a. de politiediensten cruciaal.

Wanneer is een verdwijning minder of meer onrustwekkend? Een verdwijning wordt als meer onrustwekkend beschouwd indien één of meer criteria uit de Ministeriële Richtlijn van 20 februari 2002 inzake de opsporing van vermiste personen van toepassing zijn: 1. de vermiste persoon is jonger dan 13 jaar; 2. d e vermiste persoon heeft een lichamelijke of geestelijke beperking of mist de nodige zelfredzaamheid;

Om een verdwijningsdossier te kunnen opmaken, ongeacht de aard ervan, is het belangrijk dat er aangifte van verdwijning wordt gedaan bij de lokale politie. Dit is echter geen verplichting voor een internationale kinderontvoering door een ouder. Tevens bestaan er verschillende samenwerkingsverbanden met politie, justitie, de FOD Buitenlandse Zaken, maar ook hulpverleningsorganisaties.

Ook verdwijningen van jongvolwassenen tot en met 24 jaar behandeld Naast verdwijningen van kinderen behandelt Child Focus ook gevallen van vermiste jongvolwassenen tot en met 24 jaar. De voorwaarde daarvoor is dat minstens één van de verontrustende criteria uit de Ministeriële Richtlijn inzake de opsporing van vermiste personen van toepassing is (zie kaderstuk).

3. d e vermiste persoon is afhankelijk van medicatie of medische behandeling; 4. d e vermiste persoon bevindt zich mogelijk in een voor hem/haar levensbedreigende situatie; 5. d e vermiste persoon bevindt zich mogelijk in het gezelschap van derden die zijn welzijn kunnen bedreigen of is het slachtoffer van een misdrijf; 6. d e afwezigheid van de persoon is in complete tegenstelling tot zijn normale gedrag. 7


Wat doet Child Focus bij een

onrustwekkende verdwijning? Wanneer een ouder, een kennis, een magistraat, een politiedienst of een instelling naar de gratis noodlijn van Child Focus belt, wordt een stappenplan ontrold. De ondersteuning van de naasten van de vermiste persoon staat daarbij centraal. Ook wordt nauw contact gehouden met de onderzoekers op het niveau van politie en parket. Afhankelijk van de situatie wordt een affichagecampagne gevoerd, nemen de woordvoerders contact op met de pers of wordt gekozen voor een discretere aanpak.

Wanneer het leven van het kind in onmiddellijk gevaar is: CHILD ALERT Child Alert werd in februari 2011 op initiatief van Child Focus in het leven geroepen. Het is een uiterst snel systeem voor de grootschalige verspreiding van opsporingsberichten over een kind dat in onmiddellijk levensgevaar verkeert. Maximum 24 uur lang worden alle mogelijke communicatiemiddelen ingezet: e-mails, sociale media, een app voor smartphones, media (radio en televisie), netwerken van ondernemingen (digitale schermen, webbanners), digitale signalisatieborden, enz. Wie wil kan zich inschrijven via childalert.be zodat hij opsporingsberichten kan ontvangen en verspreiden via zijn netwerken (vrienden, klanten, werknemers, lezers, luisteraars, kijkers, enz.). De reacties op de oproep worden gecentraliseerd via het noodnummer 116 000 of 0800 30 300 (nummer van de Federale Politie). Enkel de magistraat die met het verdwijningsdossier is belast, beslist over de lancering van een Child Alert. In 2014 werd één Child Alert gelanceerd.

Het spreekt voor zich dat elke ouder ongerust is wanneer zijn kind verdwijnt. Op basis van ervaring en een reeks criteria die werden vastgelegd in een Ministeriële Richtlijn met betrekking tot vermiste personen (zie p.7), probeert Child Focus de situatie objectief in te schatten en de juiste stappen te zetten.

Ouders ondersteunen tijdens moeilijke momenten Vanaf het eerste moment van de verdwijning staat een consulent van Child Focus de ouders bij door hen te steunen en hen op de hoogte te houden van het verloop van het onderzoek. Zonodig doet hij een beroep op de diensten van slachtofferonthaal of slachtofferhulp. De consulent staat voortdurend in contact met de onderzoekers. Zodra een kind wordt teruggevonden, zorgt de consulent ervoor dat het kind en zijn familie, indien gewenst, psychologische steun of begeleiding krijgen. De ondersteuning tijdens en na de verdwijning is volledig gratis.

Snel en efficiënt handelen Child Focus heeft een samenwerkingsprotocol met politie en justitie. Een consulent neemt contact op met de politiedienst die zich bezighoudt met de desbetreffende verdwijning en gaat na of de Cel Vermiste Personen van de Federale Politie op de hoogte is. Indien nodig, kan de Cel grote zoekmiddelen inschakelen, zoals helikopters, speurhonden, duikers, enz.

Affichage: via vrijwilligers en partners Na overleg met de onderzoekers en de magistraat die zich over het dossier ontfermt, wordt zo nodig een affichageprocedure opgestart. Naast vrijwilligers werken daar ook diverse organisaties en bedrijven aan mee (zie p.10). Child Focus haalt ook alle opsporingsberichten weer

8

weg wanneer het kind teruggevonden is.

Pers op de hoogte houden Ook de pers is een belangrijke partner. De woordvoerders van Child Focus houden de journalisten zo nodig tijdens de hele verdwijningszaak op de hoogte van wat Child Focus doet.

Vignetten, een discreet hulpmiddel Als in het belang van het kind een discretere aanpak aangewezen is, kunnen er vignetten verspreid worden in plaats van affiches. Een vignet is een miniaffiche die in een portefeuille past of achter een toonbank discreet wordt bewaard. Het wordt niet uitgehangen en is dus niet voor iedereen zichtbaar. Vrijwilligers verdelen vignetten onder zorgvuldig geselecteerde doelgroepen (stationchefs, handelaars, taxibestuurders, bewakingsagenten, enz.) met de vraag uit te kijken naar dit kind. Alle getuigenissen die na zo’n affichage- of vignettagecampagne binnenkomen via de 116 000, worden meteen doorgestuurd naar de betrokken politiedienst(en) en de verantwoordelijke magistraat.

Toenemend belang van sociale media Sinds enkele jaren worden de oproepen tot getuigen ook via de sociale media, in het bijzonder Twitter en Facebook, verspreid. Omdat de sociale media zelf constant evolueren, is het nodig de procedures voortdurend bij te sturen. Zo waken we er zorgvuldig over dat, eens het kind werd teruggevonden, alle informatie over het kind in kwestie verdwijnt uit de tijdlijn van de Facebook- en Twitter-gebruikers. Dat sociale media bijzonder krachtige communicatiemiddelen zijn, wordt geïllustreerd door het feit dat sommige berichten door meer dan 50.000 mensen gedeeld worden en zo tot 1,5 miljoen Facebook-gebruikers bereiken.


De vrijwilligers: de sterkste schakel van de solidariteitsketen! Ruim 800 vrijwilligers, uit alle hoeken van België, kiezen ervoor om zich voor Child Focus in te zetten. De cel Netwerk van Child Focus heeft als taak om deze vrijwilligers te coachen en te omkaderen. Er wordt hen een uiteenlopend palet aan mogelijkheden aangeboden, dat zo goed mogelijk aan hun verwachtingen voldoet en waarmee ze al hun talenten en vaardigheden kunnen benutten.

Ze werken mee aan de opsporingscampagnes … De vrijwilligers bieden concrete hulp bij een geval van onrustwekkende verdwijning van een kind of jongere: ze hangen opsporingsaffiches op of verdelen vignetten in winkels en op andere plaatsen in hun omgeving. In 2014 deed Child Focus een beroep op haar vrijwilligers voor 113 van de 149 opsporingscampagnes die de organisatie op touw zette.

… organiseren evenementen en bemannen stands … De vrijwilligers werken ook mee aan verschillende soorten evenementen en stands om de organisatie meer bekendheid te geven bij het grote publiek of om

“

geld in te zamelen. In 2014 waren vrijwilligers aanwezig op een kleine honderd evenementen die door ons of anderen werden georganiseerd, zoals het Autosalon, de 20 km door Brussel, talloze markten en rommelmarkten en verschillende vrijwilligersbeurzen.

… treden op namens Child Focus …

… zetten zich in voor preventie- en sensibiliseringsacties …

… en helpen de werknemers binnen de organisatie

Ook wanneer Child Focus projecten en campagnes voor sensibilisering en preventie voert, is de hulp van vrijwilligers bijzonder waardevol. Zo leidt Child Focus sinds eind 2011 vrijwilligers op tot “Vrijwillige Ambassadeurs in de Scholen” (zie p.19).

Een tiental vrijwilligers helpt de werknemers van Child Focus binnen de organisatie met bepaalde administratieve, logistieke of andere taken. Ze komen op regelmatige basis of wanneer we ze nodig hebben. Child Focus zet zo vrijwilligers in die zich bezighouden met het persoverzicht, helpen bij de verzending van preventiemateriaal of het nalezen van publicaties.

… steunen de ouders van weggelopen kinderen …

In het kader van onze burgerlijke partijstelling in rechtszaken rond kinderpornografie (zie p.24) kan Child Focus rekenen op meerdere advocaten die hun diensten kosteloos ter beschikking stellen.

Het gezicht van Child Focus overal in België Dankzij de uitzonderlijke inzet van de vrijwilligers is Child Focus in het hele land aanwezig. De menselijke contacten die ze dag in dag uit hebben tijdens hun verschillende activiteiten zijn van onschatbare waarde en zijn broodnodig, ook wanneer nieuwe technologieën zich in een sneltreinvaart ontwikkelen. Zo werden ongeveer de helft van de handtekeningen voor een petitie tegen kinderporno (zie p. 23) verzameld door vrijwilligers.

Sinds 2011 kan Child Focus rekenen op een team van vrijwillige ervaringsdeskundige ouders die deel uitmaken van haar ‘Bijstandsteam. Deze vrijwilligers maakten eerder het weglopen van hun eigen kind mee en delen nu hun ervaring met ouders die hetzelfde doormaken.

Sinds juli 2014 ben ik de coördinator van de vrijwilligersgroep in Aarlen. De vrijwilligers daar zijn formidabel. Toen in de buurt de jonge Béatrice ontvoerd werd, hebben zij echt een titanenwerk gepresteerd. Ik kan hen niet genoeg bedanken.

”

CHRISTIAN DENAYER, coördinator van de vrijwilligersgroep van Aarlen. 9


De affichagepartners:

ondernemingen met een hart Naast de trouwe vrijwilligers kan Child Focus rekenen op een sterk netwerk van affichagepartners. Het gaat om ondernemingen waarop de organisatie een beroep kan doen tijdens opsporingscampagnes en informatie-en sensibiliseringscampagnes. Elk jaar breidt dit netwerk zich uit en melden nieuwe kandidaten zich aan om ons te ondersteunen. Steeds meer bedrijven en ondernemingen vinden hun weg naar Child Focus. Ze komen uit verschillende sectoren (distributie, transport, veiligheidsagenten, gezondheidszorg, de digitale sector …) en wensen graag hun steentje bij te dragen en de grote solidariteitsketen te versterken. Hun verdeelen communicatienetwerk kan bijzonder nuttig zijn om opsporingsberichten te verspreiden, maar ook om de verschillende missies van Child Focus onder de aandacht te brengen.

2014 via de vrijwilligersgroepen en/of affichagepartners en/of sociale media liepen, werden bij 62 acties publieke affichage ingezet en bij 87 vignetten. Van de 62 publieke acties werden er 36 uitsluitend verspreid via Facebook en Twitter.

Niet enkel bij opsporing Naast hun onmisbare steun tijdens opsporingscampagnes, stellen de affichagepartners ook hun verdeelen communicatienetwerken ter beschikking tijdens

verschillende communicatie-, informatie- en sensibiliseringscampagnes. In 2014 was dat bv. het geval tijdens de jaarlijkse campagne ter gelegenheid van de Internationale Dag van de Vermiste Kinderen op 25 mei (zie p.19) en bij de Stop Child Porno-campagne in het najaar (zie p.23). Zo werd de sensibiliseringsfilm massaal verspreid via hun sociale netwerken, op digitale schermen, via elektronische nieuwsbrieven, in verkooppunten en zelfs via het intranet van sommige bedrijven.

Het belang van de partners in 2014 In 2014 kon Child Focus rekenen op de steun van de Gemeenschapswachten van acht nieuwe steden en gemeenten. Ook daar zijn de extra paar ogen en oren op straat een welgekomen hulp. Enerzijds krijgen de Gemeenschapswachten de vignetten van vermiste kinderen en worden ze gevraagd de noodlijn 116 000 te bellen als ze de kinderen opmerken; anderzijds kunnen ze de lokale vrijwilligersteams ondersteunen bij de verdeling van vignetten of het ophangen van affiches indien nodig. In 2014 noteerden we 208 onrustwekkende verdwijningen, bijna 13% van het totaal van 1558 verdwijningszaken. Van de 149 opsporingscampagnes die in 10

“

We staan 24/7 klaar om bij de onrustwekkende verdwijning van kinderen en jongeren zo snel mogelijk in actie te treden en de affiche op ons groot netwerk aan schermen te publiceren. Dat dit vaak ’s avonds of in het weekend gebeurt, is niet erg. Het is ons engagement om er mee voor te zorgen dat kinderen en jongeren zo snel en efficiënt mogelijk worden teruggevonden. Vanwege het hele team: “Graag gedaan!”.

”

STEVEN DE BLOCK, Digitopia


Weglopers: kaap van 1000 dossiers opnieuw overschreden In 2014 behandelde Child Focus 1020 wegloopdossiers (tegenover 989 in 2013), waarin 833 kinderen waren betrokken. Dit is een lichte stijging ten opzichte van vorig jaar waarin het aantal dossiers uitzonderlijk laag was. Het aantal wegloopdossiers komt hiermee opnieuw tot iets boven de duizend, wat overeenkomt met de cijfers tussen 2008 en 2012. Aantal wegloopdossiers in 2014

Minder onrustwekkend

Onrustwekkend

Totaal

Preventief dossier Effectief weggelopen kind

21 845

1 153

22 998

Totaal

866

154

1020

Child Focus kan op twee manier worden ingeschakeld: wanneer het kind al is weggelopen wordt een “effectief” dossier geopend; voor meldingen over jongeren die van plan zijn om weg te lopen of waar de ouders vrezen dat hun kind zal weglopen, wordt een “preventief” dossier geopend. In 2014 waren er 22 preventieve dossiers (15 in 2013), tegenover 998 effectieve dossiers. Het lage aantal preventieve dossiers zet Child Focus aan om de komende jaren werk te maken van meer preventieve acties, waarbij jongeren die het moeilijk hebben zullen worden aangemoedigd om contact op te nemen met Child Focus of andere hulp- en dienstverlening vooraleer ze beslissen om weg te lopen. Aan een haalbaarheidsstudie naar aangepaste kanalen wordt momenteel de laatste hand gelegd.

Meer herhaaldelijke weglopers Elk jaar zijn er jongeren die meerdere keren weglopen. Telkens wordt een nieuw dossier geopend, wat verklaart waarom het aantal dossiers (1020) hoger ligt dan het aantal kinderen (833). In 2014 zijn 121 kinde-

ren (115 in 2013) 2 tot 5 keer weggelopen; een aantal dat jaar na jaar licht stijgt. Het aantal jongeren dat uit een instelling wegloopt en aan Child Focus wordt gemeld, is dan weer licht gedaald. Gemiddeld gaat ruim één op vier dossiers over jongeren die in een instelling geplaatst zijn; in 2014 liep dit op tot bijna één op drie. In deze moeilijke dossiers moeten de consulenten vaak extra creatief zijn in het vinden van oplossingen, gezien deze jongeren vaak al een heel ‘hulpverleningsparcours’ hebben afgelegd en de mogelijkheden voor hen steeds beperkter worden.

Vaker gemeld door de autoriteiten De meeste weglopers worden door de politie gemeld aan Child Focus. In 2014 ging het om 54% van de gevallen, een stijging met 7% tegenover 2013. Verder wordt ruim één op drie dossiers door de ouders gemeld (voornamelijk door de moeder van het kind). In een minderheid van de gevallen opent Child Focus een wegloopdossier op vraag van een ander lid van de familie (8%) of op vraag van de jongere zelf (2%).

De meeste dossiers in 2014 kwamen uit Antwerpen (22%), gevolgd door Brussel (16%) en Henegouwen (12%). De grafiek op p.12 illustreert dat er per provincie grote verschillen zijn bij de melders van wegloopdossiers. Maar liefst vier op vijf dossiers uit Antwerpen werd door de politie aan Child Focus gemeld, wat het grote aantal dossiers uit deze provincie verklaart. In Brussel werd ruim de helft van de wegloopdossiers door de politie gemeld en in Henegouwen was dat slechts één op vier.

Helft weglopers tussen 13 en 15 In 6% van de 1020 dossiers uit 2014 was de wegloper op het ogenblik van de opening van het dossier jonger dan 13 jaar oud. 50% was 13 tot 15 jaar oud en 36% 16 tot 17. 5% was meerderjarig. Zodra één (of meerdere) van de onrustwekkende criteria uit de Ministeriële Richtlijn met betrekking tot de opsporing van vermiste personen van toepassing is, opent Child Focus een dossier voor de verdwijning van een jongere ouder dan 18 jaar (tot en met 24 jaar). Ook voor personen die verlengd minderjarig werden verklaard kan een dossier geopend worden. Dit gebeurde drie keer in 2014. Net als in 2013 zijn meisjes in 2014 oververtegenwoordigd in de gevallen die aan Child Focus worden gemeld. In ruim twee op drie dossiers was de wegloper een meisje. 11


Duur wegloopdossiers 2007 - 2014

1-2d

2-7d

7d-1md

1-6md

6md+

NVT

De duur van het weglopen neemt stelselmatig toe

2014

In 2014 was 36 % van de weglopers terecht binnen de 48 uur.

2013

Dit is een daling van 4% tegenover 2013. Jaar na jaar daalt

2012

het aantal dossiers dat binnen deze termijn is opgelost.

2011 2010 2009 2008 2007 0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Melder per provincie + Brussels Hoofdstedelijk Gewest 2014 250 derde (politie, parket) 200 kind/ouder/familie 150 100 50

35% was terecht na 2 dagen maar binnen de week. In 19 % van de gevallen duurde de verdwijning een week tot een maand, een stijging van 4%. Ruim 8% van de jongeren liep tussen 1 en 6 maand weg. Deze jongeren komen soms in zeer precaire situaties terecht. Om in hun levensonderhoud te voorzien, zijn zij in vele gevallen aangewezen op overlevingsstrategieën zoals het plegen van kleine diefstallen of het zich prostitueren. Naast de wettelijke criteria beschouwt Child Focus elke verdwijning die langer dan 30 dagen duurt als meer onrustwekkend.

13 - 15 jaar

Aantal onrustwekkende gevallen iets gedaald Ruim 15% van de wegloopdossiers werd als een onrustwekkende verdwijning beschouwd. Dit aandeel is iets gedaald ten opzichte van 2013.

Hulp aan weglopers en potentiële weglopers

onbekend

12

an ab Br ls-

Het onrustwekkende karakter van een dossier is afhankelijk van de aanwezigheid van één (of meerdere) criteria zoals bepaald in de Ministeriële Richtlijn met betrekking tot de opsporing van vermiste personen. Child Focus hecht evenwel hetzelfde belang aan de zogenaamde “minder onrustwekkende” verdwijningen. Elk dossier wordt onpartijdig, professioneel en met dezelfde zorg behandeld.

2%

16 -17 jaar 18+

t

g mb

Vl

0 - 12 jaar

W aa

xe Lu

ba ra

ur

nt

n aa

ms -B

Na

me

rg Lim

bu

ik Lu

nd laa t-V

t-V

laa

nd

er

er

we ou W es

eg

en

en

n

l se us Br

n pe er tw An

He n

Oo s

6%

6%

36%

50%

van de weglopers bleef langer dan één week vermist 39% in 2013 en gelijkaardige cijfers de voorgaande jaren). Ruim één wegloper op drie (36%) keerde uit eigen beweging terug. Er werden ook dossiers afgesloten omdat het kind werd teruggevonden door zijn ouders (9%) of door een derde persoon (6%). Tot slot zijn er nog andere redenen (4%) voor de afsluiting van een dossier: misverstand, verloren gelopen kind, overlijden of wanneer een volwassene (categorie 18-24 jaar ) na verloop van tijd blijkt uit eigen wil te zijn vertrokken.

0

Leeftijd weglopers 2014

27 %

Voor het eerst meer weglopers teruggevonden door de politie dan uit zichzelf teruggekeerd Voor het eerst werden de meeste weglopers teruggevonden door de autoriteiten (45% ten opzichte van

Op 25 mei lanceerde Child Focus een chat voor de 116 000 noodlijn. Sindsdien is Child Focus ook via dit kanaal bereikbaar op vaste tijdstippen. De chat biedt dezelfde dienstverlening als de telefonische noodlijn en behandelt dezelfde thema’s. Sinds de zomer werkt Child Focus, in samenwerking met de KULeuven, aan een haalbaarheidsstudie over chatten met weglopers. De bedoeling is om na te gaan of dit chatkanaal specifiek gericht zou kunnen worden op jonge weglopers en potentiële weglopers. Daarenboven wil Child Focus nagaan of zo’n chat, indien hij voldoet aan een reële behoefte van deze jongeren, kan worden op poten gezet door Child Focus.


Missing Children Europe vat de risico’s die weglopers in Europa lopen als volgt samen: Weglopen is vaak het gevolg van misbruik, verwaarlozing of conflict en is dus in vele gevallen een scherp signaal van onvrede en onwelzijn. In andere gevallen loopt een minderjarige weg naar iemand, vaak naar een onbekende die niet zelden met kwade bedoelingen contact heeft gezocht via het internet. 1 op 6 weglopers verblijft en overnacht in ruwe omstandigheden, 1 op 8 zoekt voor zijn overleving zijn toevlucht tot stelen in stelen of bedelen, 1 op 4 loopt ernstig risico op misbruik. Drug- en alcoholgebruik is schering en inslag. Weglopers vertonen tot 9 keer meer zelfmoordgedachten dan de gemiddelde jongere. Velen onder hen breken met vrienden en familie of verlaten de school.

“

Wanneer een jonge gast geheel tegen zijn gewoonte in na een avondje stappen niet is thuisgekomen, lanceren we een campagne. De familie is wanhopig op zoek naar antwoorden en voelt een enorme machteloosheid. Ik ben er voor hen. Dagelijks telefoon of bezoek, luisteren naar de angst, maar ook naar de positieve verhalen over hem. Enkele weken later wordt zijn lichaam aangetroffen in het water. In een periode van onnoemelijk verdriet nemen zij toch de moeite en de tijd om ons te bedanken. Voor hen hebben we een verschil gemaakt, gewoon door er te zijn.

”

LIEN DE VROE, consulent

13


Opnieuw meer internationale kinderontvoeringsdossiers In 2014 behandelde Child Focus 406 dossiers internationale kinderontvoering door een ouder. Hierbij waren 505 kinderen betrokken: 256 meisjes en 249 jongens. Dit is een stijging met 6% ten opzichte van 2013. Toen werden 383 dossiers behandeld.

dat in minder dan ¼ van de gevallen (23% in 2014) een daadwerkelijke ontvoering plaatsvindt naar een Afrikaans land. Terwijl in meer dan de helft van de gevallen (52% in 2014) de kinderen ontvoerd werden naar een Europese bestemming.

269 dossiers werden geopend in 2014. De overige 137 waren reeds vroeger geopend maar waren in 2014 nog in behandeling.

De top 3 van landen waarnaar kinderen het meest ontvoerd worden, is volledig Europees: 36 ontvoeringen (14%) naar Frankrijk, 20 ontvoeringen (8%) naar België en 15 (6%) naar Nederland. Marokko en Tunesië vervolledigen de top 5 met elk 12 ontvoeringen (5%). Wanneer we kijken naar de landen waarnaar gevreesd wordt dat een ontvoering zou plaatsvinden, zijn Afrikaanse bestemmingen veel prominenter: Marokko staat op kop met 30 gevallen (20%), Frankrijk is tweede met 12 gevallen (8%), nadien komt Algerije met 7 gevallen (5%). Daarna komen de VS met 6 gevallen (4%) en een gedeelde vijfde plaats voor Turkije, Tunesië en Spanje met elk 5 gevallen (3%).

Van de 406 behandelde dossiers in 2014 ging het in 255 dossiers om een effectieve ontvoering (in 2013 waren dat er 244) en in 151 gevallen om een preventie-dossier (138 gevallen in 2013). Ontvoerde kinderen zijn doorgaans vrij jong. In 2014 waren meer dan de helft van de kinderen 5 jaar of jonger (53%). 15% van de ontvoerde kinderen waren zelfs nog een baby (-2 jaar). Moeders ontvoeren nog steeds vaker dan vaders. In 2014 was in 67% van de gevallen de moeder de ontvoerende ouder, in 32% van de gevallen de vader en in 1% van de gevallen een ander familielid.

Bestemming voornamelijk europa Nog steeds blijft het misverstand bestaan dat kinderen voornamelijk naar Noord-Afrikaanse landen zouden ontvoerd worden. Wanneer een ouder een ontvoering vreest is dit in bijna de helft van de gevallen naar een Afrikaans land (43% in 2014). We stellen evenwel vast

14

Minder dan de helft van de dossiers afgesloten Van de 255 effectieve ontvoeringsdossiers konden er in 2014 109 worden afgesloten, dit komt overeen met 43%. Dit percentage is beduidend lager dan de voorgaande jaren (65% in 2013, 64% in 2012) en duikt zelfs onder de 50%. Mogelijks is dit te wijten aan het feit dat een meerderheid van de dossiers werd geopend in de tweede helft van 2014 (57%). Aangezien deze zaken doorgaans lang duren (gemiddeld bijna één jaar), zou dit kunnen verklaren waarom op het einde van het

jaar een groot aandeel dossiers is blijven openstaan. In 25 gevallen (23%) werd het kind uiteindelijk teruggevonden in België en was er geen sprake van een internationale kinderontvoering. In 23 gevallen (21%) werd het dossier opgelost door een gerechtelijke beslissing. In 23 gevallen (21%) werd een onderling akkoord gevonden tussen de ouders. In 7 gevallen (6%) bleek geen oplossing mogelijk.

Het afsluiten van een dossier In 13 gevallen (12%) besliste de ouder het dossier af te sluiten en in 18 gevallen (17%) besliste Child Focus tot sluiting over te gaan, doorgaans omdat het niet meer mogelijk was de ouder te contacteren. Dit wil niet noodzakelijk zeggen dat de achterblijvende ouder het opgeeft om zijn/haar kind terug te laten keren. Het betekent enkel dat hij/zij niet langer nood had aan de hulp en steun van Child Focus.

Terugkeren na een ontvoering: zoeken naar kindvriendelijke oplossingen In 2014 startte Child Focus een specifiek project om een antwoord te bieden op het probleem van de uitvoering van terugkeervonnissen na een internationale kinderontvoering. Een internationale ouderlijke ontvoering is het gevolg van een geëscaleerd familiaal conflict.

52%

van de kinderen werd ontvoerd naar een Europese bestemming


“

Veel van die ontvoeringen konden perfect worden voorkomen als ouders gewoon veel meer met elkaar in dialoog waren gegaan. We kunnen niet genoeg beklemtonen dat vaders en moeders erg veel met elkaar moeten praten en dus niet zomaar impulsief de vlucht moeten nemen. Want een kind zomaar lange tijd weghalen is onwettig en kan in een later stadium zware gevolgen hebben bij de jeugdrechter die mogelijk over het kind zal moeten beslissen. (Het Nieuwsblad, 26 juni 2014)

”

DIRK DEPOVER, woordvoerder

Bij zo’n ontvoering staat Child Focus de achterblijvende ouder bij om het ontvoerde kind zo snel mogelijk te laten terugkeren of een andere oplossing te vinden in het belang van het kind. Hiervoor wordt onder meer beroep gedaan op internationale verdragen waardoor in het andere land snel een beslissing kan genomen worden over de terugkeer van het ontvoerde kind. Deze procedures werken doorgaans goed. Maar wat als de ontvoerende ouder weigert een terugkeerbeslissing uit te voeren? In vele landen zorgt dit voor problemen. Politiemensen en deurwaarders zijn niet snel geneigd dwang te gebruiken of een ouder te arresteren omdat in deze zaken vaak jonge kinderen betrokken zijn. Op die manier gaat kostbare tijd verloren en het kind integreert zich al snel in zijn nieuwe omgeving. Uiteindelijk is het niet meer mogelijk het kind terug te sturen naar zijn oorspronkelijke verblijfplaats zonder opnieuw een trauma te veroorzaken. Child Focus werkte in 2014 aan een oplossing voor dit probleem. In samenwerking met een internationaal partnerschap (MiKK uit Berlijn, International Family Mediation uit Athene en Asociación Madrileña de Mediadores uit Madrid) creëerde Child Focus een bemiddelingsmodel dat bruikbaar is in deze specifieke gevallen. In het najaar werden meer dan 30 internationale bemiddelaars uit Europa opgeleid om te werken met dit bemiddelingsmodel.

15


Extra aandacht nodig

voor de verdwijning van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen Niet-begeleide minderjarige vreemdelingen (NBMV) zijn kinderen afkomstig uit een land buiten de Europese Economische Ruimte die in België aankomen zonder hun ouders of wettelijke vertegenwoordigers. Child Focus maakt zich al jaren zorgen om het grote aantal jongeren dat na korte of langere tijd weer zonder spoor verdwijnt. Deze NBMV zijn kwetsbare jongeren die vaak een traumatische voorgeschiedenis hebben, in een onzekere verblijfssituatie verkeren, een gezinsomkadering missen en een grote nood hebben aan psychologische ondersteuning en praktische begeleiding. Ze lopen meer dan andere jongeren het risico slachtoffer te worden van mensenhandel en diverse vormen van (seksuele of economische) uitbuiting.

24 nieuwe dossiers in 2014 In 2014 behandelde Child Focus 43 dossiers van vermiste NBMV, tegenover 64 in 2013. Het aantal meldingen van vermiste niet-begeleide minderjarigen aan Child Focus daalt, wat strookt met het dalend aantal verdwijningen uit de Observatie- en Oriëntatiecentra voor NBMV’s. Van de behandelde 43 dossiers ging het om 24 nieuwe dossiers in 2014. Veertien dossiers werden gesloten. De ene helft omdat de minderjarige teruggevonden of gelokaliseerd was, de andere helft omdat de jongere intussen 18 jaar was geworden. 16

Twee op drie van de betrokken NBMV waren jongens, één op vier was afkomstig uit Afghanistan.

Vaak jonger dan 13 Op het moment van hun verdwijning was ruim één vierde van de bij Child Focus gemelde vermiste NBMV jonger dan 13 jaar. Bij veel van de door Child Focus behandelde dossiers gaat het om jonge kinderen, terwijl de gesignaleerde NBMV op het Belgisch grondgebied gemiddeld 16-17 jaar oud zijn. Dit is ongetwijfeld gelinkt aan het feit dat wanneer een vermist kind jonger dan 13 jaar is, dit door de autoriteiten automatisch als een onrustwekkende verdwijning wordt gecategoriseerd. In tegenstelling tot andere verdwijningen zijn er, wanneer het gaat om vermiste NBMV, geen ongeruste ouders die de melding van verdwijning aan Child Focus overmaken. Voor deze meldingen is Child Focus afhankelijk van de politie, de voogd of de instelling waar het kind verbleef.

Leeftijd NBMV 2014 bij Child Focus

16 en 17 jaar: 39%

Jonger dan 13 jaar: 26% 11

17

15 13 tot en met 15 jaar: 35%


Ongedefinieerde verdwijningen:

meestal zeer onrustwekkend

Indien er bij de opening van een verdwijningsdossier onvoldoende informatie is over de aard van de verdwijning, wordt deze als een ongedefinieerde verdwijning geregistreerd. Deze dossiers zijn meestal onrustwekkend omdat het onduidelijk is of de minderjarige verdween als gevolg van een kwaadwillig opzet, een ongeluk, een vrijwillig vertrek, een verdwaling of een (poging tot) zelfdoding. In 2014 behandelde Child Focus 54 ongedefinieerde verdwijningen, gevoelig minder dan in 2013 waar het ging over 82 gevallen. 31 dossiers werden afgesloten. In 15 van die gevallen ging het om een misverstand of een verloren gelopen kind. Acht kinderen werden veilig en wel teruggevonden door de politie, ouders of bekenden en één kind keerde uit eigen beweging terug. Vijf dossiers werden door Child Focus afgesloten omdat er geen enkele actie meer mogelijk bleek of de ouder niet meer bereikbaar was. Eén

“

1 kind en 1 jongvolwassene werden

levenloos teruggevonden

kind en één jongvolwassene werden levenloos teruggevonden.

Vaak jonge kinderen of jongvolwassenen In de behandelde dossiers was meer dan de helft van de kinderen jonger dan 13 jaar, een derde was jongvolwassen en één op tien tussen 14 en 17 jaar. Net zoals in 2013 ging het in deze dossiers dus vaak om jonge kinderen (verdwaald, misverstanden) en jongvolwassenen (misverstanden, vrijwillige verdwijningen, ongeval).

Child Focus bestaat al even lang als ikzelf. Ik vind het heel belangrijk dat Child Focus bestaat, want zo kunnen kinderen overal in België beter beschermd worden.

”

MATTHIAS, 16 jaar

17


Ontvoering door derden:

vaak door bekenden Child Focus definieert de ontvoering door een derde als de onrechtmatige onttrekking van de minderjarige aan de hoede van de wettelijke ouder of voogd. Deze dossiers omvatten dus niet enkel criminele ontvoeringen, maar ook en vooral ontvoeringen door bijvoorbeeld biologische (maar niet erkende) ouders, ouders die uit hun rechten werden ontzet of familieleden zonder ouderlijk gezag. Het aantal ontvoeringen door derden stijgt licht. Wat betreft de ontvoering door een ‘gekende derde’ behandelde Child Focus 32 dossiers in 2014 (tegenover 28 in 2013). Het ging om 24 effectieve ontvoeringen en acht preventieve dossiers waarbij de melder vreesde dat zijn kind zou worden ontvoerd.

Onbekende derde: drie gevallen in 2014 Child Focus behandelde ook drie dossiers waarbij sprake was van (een poging tot) ontvoering door een onbekende derde. Het ging om twee effectieve ontvoeringen en een poging tot ontvoering. In één geval betrof het een criminele ontvoering waarna het kind levenloos werd teruggevonden.

“

Het kind werd op geen enkele manier bedreigd. De ontvoering werd gepleegd door een bekende derde en leidde niet tot extreme ongerustheid. We hebben dan ook beslist om de opsporingscampagne te beperken tot de sociale media en de mama van de kleine jongen te ondersteunen. (L’Avenir, 24 april 2014)

”

MARYSE ROLLAND, communicatieverantwoordelijke en woordvoerster

Zoals steeds gaat het in deze dossiers meestal om jonge kinderen. In de helft van de dossiers ging het om kinderen die jonger waren dan 7 jaar.

Ontvoering door derden Onbekende 3de Bekende 3de

2 1

TOTAAL

Effectieve ontvoeringen 18

8

24 Mislukte pogingen

35 Preventieve dossiers


Preventie- en sensibiliseringsacties Meer dan 5.000 leerlingen kregen het bezoek van een Vrijwilliger als Ambassadeur van Child Focus

25 mei 2014: Internationale Dag van de Vermiste Kinderen

Sinds drie jaar biedt Child Focus informatiesessies voor kinderen van 10 tot 12 jaar. Die behandelen de voornaamste thema’s van de organisatie : kinderverdwijningen - met extra focus op weglopen -, seksuele uitbuiting en veilig surfen op internet. Het zijn goede opgeleide “Vrijwilligers als Ambassadeurs in de Scholen” (VAS) die deze taak op zich nemen, gratis en met behulp van aangepast didactisch materiaal.

Voor de dertiende keer op rij nam Child Focus deel aan dit wereldwijd initiatief dat de solidariteit met de slachtoffers van verdwijningen wil aanwakkeren.

In 2014 heeft het team van 35 vrijwilligers mooi werk geleverd : niet minder dan 260 klassen, goed voor meer dan 5.200 leerlingen uit het vijfde en zesde leerjaar van de lagere school, kregen het bezoek van één van hen. Ze reizen daarom het hele land af om schooldirecteurs, opvoeders, leerkrachten en uiteraard leerlingen te overtuigen dat ze niet moeten aarzelen om beroep te doen op de diensten van Child Focus wanneer ze daartoe de nood voelen.

Politiemensen en magistraten worden opgeleid Child Focus richt zich met praktische opleidingen ook tot de politiediensten en justitie. We willen zo de samenwerking met onze belangrijkste operationele partners verder verbeteren. De modules zijn bedoeld voor aspirant-politieagenten en stagiair-magistraten. Zij komen zo te weten hoe Child Focus dankzij haar breed actieterrein kan helpen bij een verdwijning of seksuele uitbuiting, ouders kan ondersteunen en de contacten tussen de verschillende partijen in een dossier kan vergemakkelijken. Eenmaal goed geïnformeerd kunnen politieagenten en magistraten de operationele en preventieve mogelijkheden van Child Focus in het belang van het kind, het beste gebruiken. In 2014 werden 200 politieagenten in spe en 50 stagiair-magistraten opgeleid door de medewerkers van de organisatie.

U kent het nummer om een pizzeria te vinden. En om een vermist kind terug te vinden?

Het reclameagentschap Grey creëerde een communicatiecampagne rond de lancering van het chatkanaal 116 000.be. Het zusterbedrijf Mediacom hielp Child Focus om kosteloos ter beschikking gestelde mediaruimte te verwerven. 25 mei 2014 was tevens verkiezingsdag op Europees, federaal en gemeenschapsniveau: enerzijds bemoeilijkte dat de organisatie van lokale events, anderzijds was het een gelegenheid om de kandidaat-politici een mailing te sturen met het symbolische vergeet-me-nietje. Ook de ouders betrokken in lopende dossiers kregen een campagnekaart.

Vanaf nu ook per chat:

25 Mei Dag van de Vermiste Kinderen

www.116000.be Samen vinden we ze wel! With financial support from the Daphne III Programme of the European Union The contents of this publication are the sole responsibility of Child Focus and reflect in no way the views of the European Commission

Preventie door internationale familiebemiddelaars In samenwerking met partners uit verschillende landen creëerde Child Focus een netwerk van familiebemiddelaars. (zie p. 14-15). Zij kunnen niet enkel tussenbeide komen wanneer een internationale kinderontvoering reeds plaas had, maar dragen er in vele gevallen ook toe bij dat het niet zover hoeft te komen.

19


SEKSUEEL UITGEBUITE KINDEREN Sinds 2014 richt Child Focus zich voornamelijk op volgende drie vormen van seksuele uitbuiting van kinderen:

Child Focus stelt alles in het werk om kinderen zowel offline (in de reële wereld) als online (op internet) zoveel mogelijk te beschermen en seksuele uitbuiting te voorkomen. Begin 2014 werden zowel de actieradius (waarop legt de organisatie zich toe?) als de taken (hoe doet ze dat?) van Child Focus inzake seksuele uitbuiting scherper gedefinieerd. 20

prostitutie van minderjarigen, kindersekstoerisme en de aanmaak en verspreiding van beelden van seksueel misbruik van kinderen (kinderpornografie). De organisatie doet ook aan preventie en bestrijding van online seksuele uitbuiting van kinderen. Zo focust ze op het fenomeen online grooming. Dat is het proces waarbij een volwassene een kind online benadert en manipuleert met het oog op seksueel contact. De duidelijker afgebakende actieradius betekent een belangrijke wijziging in de werking van Child Focus.


Seksueel misbruik: intensieve samenwerking

met andere organisaties en diensten 2014 betekende een verschuiving in de prioriteiten voor Child Focus. Omdat andere organisaties in België beter geplaatst zijn om gespecialiseerde hulp te verlenen, besliste de organisatie om zich bij meldingen van individueel seksueel misbruik van kinderen te beperken tot luisteren, raad geven en doorverwijzen naar gespecialiseerde lokale hulporganisaties en/of politiediensten. In 2014 ontving Child Focus via haar kanalen 299 vragen of meldingen in verband met seksueel misbruik van kinderen. Hiermee wordt misbruik bedoeld binnen het gezin, door bekenden van buiten het gezin of door onbekenden. Het kan daarbij gaan om meldingen van éénmalige feiten tot langdurig misbruik, en van ongepaste aanrakingen tot gewelddadige verkrachtingen. Het overgrote deel (84%) van deze meldingen werd

gemeld per telefoon. De overige meldingen gebeurden via mail, per chat of na een bezoek van een melder aan Child Focus. In 75% van de gevallen heeft de betrokken consulent de hulpvrager doorverwezen naar een andere organisatie, wat in lijn is met het nieuwe beleid van Child Focus. In de overige 25% van de gevallen was het voldoende om een luisterend oor te bieden, de persoon gerust te stellen of erkenning te geven voor de reeds ondernomen stappen.

“

Seksuele uitbuiting vond ik een heel moeilijk woord, ik wist niet precies wat het betekende. Toen ik meer informatie opzocht ontdekte ik dat het gaat om kinderen die in de prostitutie worden geduwd of pornografische foto’s die worden getrokken en die op het internet verschijnen. Zelfs meisjes van mijn leeftijd. Dat vind ik verschrikkelijk. Niemand zou dit mogen meemaken!

”

ELENA, 13 jaar 21


Vooral doorverwijzen naar politie of Vertrouwenscentrum Kindermishandeling In ongeveer 40% van de gevallen werd doorverwezen naar de politie, terwijl dit in 2013 slechts 25% was. 40% van de meldingen komt terecht bij het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling (VK) of de Franstalige tegenhanger les équipes SOS enfants. Veel meer dan vorige jaren werd naar deze instanties doorverwezen. Dit valt te verklaren door het feit dat Child Focus eind 2014 een overeenkomst heeft afgesloten met het VK voor overdrachten van meldingen over seksueel misbruik, zodat het doorverwijzen op de meest zorgzame wijze kan gebeuren.

Child Focus heeft in 2014 een samenwerkingsprotocol afgesloten met de SAJ (Service Aide à la Jeunesse) en met SOS Enfants.

Kanaal waarlangs zaken van seksuel misbruik binnenkomen

In 23 gevallen werd doorverwezen naar een juridische bijstandsinstantie, zoals een justitiehuis of een advocaat. In 50 gevallen was dat naar Slachtofferonthaal of Slachtofferhulp en in 23 gevallen naar een CLB of PMS. De overige meldingen werden doorverwezen naar privé psychologen, psychiaters, de sociale dienst van de jeugdrechtbank, de SAJ of naar andere instanties. In bepaalde gevallen werd in eenzelfde dossier naar verschillende diensten doorverwezen, bijvoorbeeld naar politie én hulpverlening.

1%

6%

1%

8%

299

252

Binnengekomen per telefoon

23

Binnengekomen per mail

19

Binnengekomen per chat

2

Binnengekomen via bezoek Child focus

3

Binnengekomen via chat 116000.be

84 %

Naar wie verwijzen we door in zaken van seksueel misbruik? 95

90

36 23

23 14

14

14

22

5

4

4

3

Ve r mi trou sh we Po an ns lit de ce ie lin nt g/ rum SO S Kin en de Sl fa rac nt ht s of f e Ju ro sti nt ha tie al hu is/ ad vo ca at CL B/ PM S Bi jzo An nd de er re eJ eu gd zo rg Sl ac ht of fe rh Pr ulp ivé Ce ps nt y c re ho de loo pla g nn ing fa mi lia An l de re SP hu J/ lpl so ijn cia le Ps die yc hia ns tj tri eu e gd re ch tb an k

6


Verscherpte focus op seksuele uitbuiting Child Focus richt zich sinds 2014 voornamelijk op prostitutie van minderjarigen, kindersekstoerisme en (online) beelden van seksueel misbruik van kinderen (kinderpornografie). De komende jaren zal de expertise hierover verder worden uitgebouwd, zal verder aan beleidsbeïnvloeding gedaan worden en zal aandacht besteed worden aan de visibiliteit van deze fenomenen. Doelstelling is dat burgers, hulpverleningsinstanties én de overheid Child Focus contacteren wanneer ze ermee in aanraking komen. Zo kan de strijd tegen deze uitbuitingsvormen beter gevoerd worden. Prostitutie van minderjarigen: expertise uitbreiden

Kindersekstoerisme: actief binnen werkgroep

In 2014 waren er 10 meldingen over prostitutie van minderjarigen (7 effectieve gevallen en 3 zaken met ernstig vermoeden). Op één geval na ging het telkens om jongeren tussen de 15 en 17 jaar en in twee gevallen ging het om een jongen. In één zaak was er sprake van een ‘loverboy’, dat is een pooier die meisjes via verleidingstactieken inpalmt om hen uiteindelijk in de prostitutie of in (andere) illegale activiteiten uit te buiten.

Child Focus kreeg in 2014 vier meldingen binnen over kindersekstoerisme. Bij deze vorm van seksuele uitbuiting van kinderen reist een persoon, meestal naar het buitenland, en stelt er seksuele handelingen met een kind, vaak tegen betaling of een andere vorm van beloning.

In 2015 zal Child Focus haar expertise in deze materie meer in de verf zetten. De organisatie verwacht dan ook een verhoging van het aantal gevallen dat ons gemeld wordt. De gegevens zullen vervolgens scherper worden geanalyseerd om zo bepaalde trends te kunnen ontdekken, wat belangrijk is voor preventie, bestrijding en beleidsbeïnvloeding. Verder zal ook een analyse worden gemaakt van de link tussen verdwijningen van minderjarigen en het (risico) op belanden in de prostitutie. Jongeren die bijvoorbeeld van thuis zijn weggelopen kunnen zich immers in een bijzonder kwetsbare positie bevinden. Als deze link beter in kaart gebracht wordt, kunnen preventie en hulpverlening effectiever gebeuren.

Child Focus is ook in 2014 actief geweest binnen de werkgroep Stop prostitutie van minderjarigen, die gecoördineerd wordt door ECPAT België (End Child Prostitution, Child Pornography and Trafficking of Children for sexual purposes). Via deze werkgroep ondersteunt Child Focus onder meer gezamenlijke sensibiliseringscampagnes. Ook andere actoren zoals de Federale Politie, de NMBS, de FOD Buitenlandse Zaken en de Dienst Strafrechtelijk Beleid zijn er lid van.

Beelden van seksueel misbruik van kinderen: stijgend aantal meldingen Via het burgerlijk meldpunt stopchildporno.be ontving Child Focus in 2014 1432 meldingen, een gemiddelde van vier per dag. Het online burgerlijk meldpunt

biedt burgers de kans beelden te melden van seksueel misbruik van minderjarigen die ze online zijn tegengekomen. Dit gebeurt via een meldingsformulier op de website, dat indien gewenst volledig anoniem kan worden ingevuld. Zo biedt Child Focus een laagdrempelig meldingskanaal voor deze beelden, dat complementair is met het politionele meldpunt e-cops.be.

Meldingen naar land van herkomst doorsturen

Het aantal meldingen in 2014 betekent een stijging tegenover 2013, toen het er 1232 waren. Child Focus kan deze meldingen niet zelf behandelen. Als een melding voldoende informatie bevat, wordt deze doorgestuurd naar de Federale Politie.

Deze meldingen zouden door Child Focus naar het land van herkomst kunnen worden doorgestuurd. Child Focus is immers lid van INHOPE, een internationaal netwerk van burgerlijke meldpunten uit 52 landen van de wereld. Binnen dit netwerk wisselen de leden informatie, expertise en meldingen met elkaar uit. Het einddoel van deze samenwerking is de beelden overal ter wereld zo snel mogelijk van het internet te halen. Zo wordt het slachtoffer niet steeds opnieuw slachtoffer van seksueel misbruik telkens iemand de opnames van het misbruik bekijkt.

Via beleidswerk startte Child Focus in 2014 een actie om verandering in deze situatie te brengen. De organisatie wil de zaken die haar gemeld worden immers zelf screenen en uitzoeken of het effectief om kinderpornografie gaat, en zo ja, de oorsprong van de beelden achterhalen. Dat is voorlopig wettelijk nog niet mogelijk, maar zou er waarschijnlijk toe leiden dat slechts enkele tientallen meldingen voor verder onderzoek moeten doorgestuurd worden naar de Federale Politie. Het merendeel gaat naar alle verwachting om kinderpornografie die niet uit België komt.

Het offline halen van kinderpornografie is een zeer heikel punt in België, dat op dat vlak (samen met Italië) enorm achterloopt op andere Europese landen en zelfs wereldwijd. Om ervoor te zorgen dat dit ook in België mogelijk wordt, organiseerde Child Focus op 17 oktober 2014 een rondetafelgesprek in aanwezigheid van o.a. Hare Majesteit de Koningin, premier Charles Michel en vicepremier Alexander De Croo en vertegenwoordigers van het College van procureurs-generaal en de Federale Politie. De problematiek werd uitvoerig besproken met alle belang23


“

Child Focus heeft in 2014 via beleidsbeïnvloeding enorm hard ingezet op de verbetering van de strijd tegen kinderpornografie in België. Uiteindelijk slaagden we er na intensief lobbywerk in om een clausule in het Federaal reggeerakkoord te laten opnemen die stelt dat de strijd tegen kinderpornografie een prioriteit is. Deze is van onschatbare waarde voor het toekomstige beleidswerk van Child Focus !

”

YASMIN VAN DAMME, beleidsmedewerker seksuele uitbuiting

hebbenden en met experts uit binnen- en buitenland. Het evenement was een groot succes en betekende het startpunt van een belangrijke lobby-campagne van Child Focus om de strijd tegen kinderpornografie in België op te drijven.

Ook meldingen via andere kanalen In 2014 kwamen verder 17 dossiers in verband met kinderporno via het noodnummer 116 000 binnen. In de meeste gevallen betrof het een partner, kennis of familielid van een persoon bij wie men kinderporno 24

heeft aangetroffen op de computer, of van wie men vermoedt dat hij of zij naar kinderporno kijkt (in 16 van de 17 gevallen ging de melding over een mannelijke dader, bij 1 melding was het geslacht onbekend). De beller contacteert Child Focus om zijn bezorgdheid te uiten of verder advies te vragen over de te ondernemen stappen. De organisatie legt de melder vervolgens uit dat kinderporno bekijken of verzamelen een ernstig misdrijf is. Achter elk beeld gaat immers zwaar misbruik van een kind schuil en door het bekijken van

die beelden wordt het kind telkens opnieuw misbruikt. Child Focus wil zo bijdragen tot een verandering in de mentaliteit van de gehele samenleving, waar de idee nog sterk heerst dat “enkel kijken toch zo erg niet is, zolang men zelf geen kinderen misbruikt”. Child Focus adviseert de beller bij dergelijke meldingen dan ook steevast om naar de politie te stappen en onderneemt zelf stappen als daar geen gevolg aan gegeven wordt. Child Focus stelt zich tenslotte ook regelmatig burgerlijke partij in zaken van kinderpornografie. De

advocaten van de organisatie stellen alles in het werk om de vaak tientallen, soms honderden ongeïdentificeerde slachtoffers, die in kinderpornografiecollecties worden aangetroffen, een stem en een gezicht te geven. Vaak doen zij dat geheel belangeloos, waarvoor dank! Op deze manier wil Child Focus opnieuw het algemene publiek sensibiliseren over het feit dat achter elk beeld een reëel misbruikt kind schuilgaat.


e-safety : de hulplijn voor een veilig internet

Wie contacteert de e-safety hulplijn? 3 3 18

1

Child Focus fungeert als hulplijn voor iedereen die een vraag of probleem heeft i.v.m. het gebruik van het internet door minderjarigen. De gespecialiseerde consulenten van Child Focus luisteren naar de vragen en zoeken naar een oplossing, bieden een luisterend oor of geven advies.

2

Sexting 7 Moeder 5

In 2014 heeft Child Focus 161 e-safety dossiers geopend over één of meerdere thema’s rond online veiligheid. Dit betekent een aanzienlijke stijging van 42% t.o.v. 2013. De stijging kan verklaard worden door de succesvolle lancering van pedagogisch materiaal zoals Master F.I.N.D. en iRespect, maar ook door een grotere visibiliteit van de hulplijn en het actief inzetten op het bereiken van jongeren. De hulplijn kan bereikt worden via telefoon (116 000) of chat (116000.be)

“

Melders voornamelijk ouders In het aantal dossiers cyberpesten is er een daling merkbaar van 52 in 2013 naar 22 in 2014. Child Focus positioneert zich immers niet langer op dit thema en verwijst liever door naar het toenemend aantal organisaties die het thema cyberpesten integreren in hun werking, vormingsaanbod of expertise. Verder is er een stijging van het aantal vragen of problemen over privacy van kinderen, van 11 in 2013 naar 22 in 2014. Dergelijke vragen gaan bijvoorbeeld vaak over het ongewild delen van foto’s van minderjarigen op sociale

Een mama belt ons op, ze heeft net ontdekt dat haar 16-jarige zoon via een chatbox contact zoekt met andere mannen om zich te laten betalen voor seks. Mama wist wel dat haar zoon zich de laatste tijd erg dure dingen kon veroorloven maar ze geloofde hem toen hij zei dat hij deze van zijn grootmoeder kreeg. Samen met mama zijn we op zoek gegaan naar de beste oplossing voor haar en haar zoon. We namen contact op met verschillende instanties die gespecialiseerd zijn in prostitutie en zijn er uiteindelijk in geslaagd een gespecialiseerde hulpverleningsorganisatie te alarmeren en een traject op poten te zetten. We laten pas los wanneer we er zeker van zijn dat de nodige hulp is gevonden.

”

1

Vader

4

Betrokken minderjarige

2

21 Familielid

2

Grooming

4

Politie Hulpverlener

3

Leerkracht

6

Andere

8 5

26

Overige helpline thema’s

9 5 12

10

JULIE VAN BOXSTAEL, consulent seksuele uitbuiting 25


Het aantal kinderen en jongeren dat contact opnam met de hulplijn ligt in de lijn van vorig jaar. Child Focus blijft zich sterk inzetten om jongeren aan te sporen contact met de organisatie op te nemen.

media. Het blijven voornamelijk ouders die vragen of problemen melden via de hulplijn (in 54% van alle dossiers), terwijl het slechts in 14% van de dossiers de betrokken minderjarige zelf is die een melding doet.

Waarom wordt contact opgenomen met de hulplijn? 43

41

24

22 13

tve ne

iee

er Int

ls

ch

rsl

ad

av

ing

eli jke

rs te te Po

nt co st

1

On g

ew

en

nt

ac

ia-

4

Fil

t ne

6

tv

op

vo

ia int

er

ed

ida im le int ue

Se

ks

M ed

es rp be Cy

8

ing

tie

n te

cy iva Pr

ng xti Se

Gr

oo

mi

ng

9

“

Een minderjarige belt om te melden dat er een foto van haar eigen account gekopieerd werd en gepost op de Facebookpagina ‘Hoeren van…”, waar ze in de commentaren uitgescholden en gepest werd. Het meisje vraagt ons wat ze kan doen. Ze heeft het al aan Facebook gemeld, zonder succes. Ik bespreek met haar de stappen en neem zelf contact op met Facebook. Uiteindelijk lukt het ons om de foto te laten verwijderen door Facebook. Het meisje is opgelucht. De nachtmerrie is eindelijk voorbij. Ze bedankt ons voor de steun en hulp.

”

ELODIE TRUYENS consulent 26


Aantastingen van de seksuele integriteit van kinderen:

zeer vaak een link met ICT

Leeftijden sextingdosiers (aantal dossiers) 9 8 7

Van de 161 thematische dossiers hadden er 97 te maken met de (mogelijke) aantasting van de seksuele integriteit van kinderen via ICT. Het gaat om grooming (43 dossiers), sexting (41 dossiers) of seksuele intimidatie (13 dossiers). Onder deze laatste categorie valt bijvoorbeeld het ongevraagd ontvangen van een naaktfoto van een volwassene door een minderjarige. Grooming is een strafbaar feit Bij grooming benadert een volwassene doelbewust een minderjarige online, met een seksuele bedoeling. De meerderjarige wil daarbij een afspraakje bekomen met de minderjarige om deze te misbruiken (8 dossiers), seksueel getint beeldmateriaal te verkrijgen verkrijgen (20 dossiers) of seksueel getinte gesprekken te voeren (16 dossiers). In 7 dossiers was de seksuele bedoeling nog niet duidelijk op het moment dat Child Focus gecontacteerd werd. Of de groomer uiteindelijk in zijn opzet slaagt, is niet relevant, noch voor de behandeling van het dossier door Child Focus, noch voor de gerechtelijke instanties, aangezien grooming zelf sinds april 2014 een strafbaar feit is. Pas wanneer de dader in zijn opzet slaagt, is er echter zekerheid over de seksuele bedoeling. Soms werden in grooming-dossiers meerdere (vermoedelijke of mogelijke) seksuele bedoelingen geregistreerd.

84% van de slachtoffers van grooming is een meisje De leeftijd van de slachtoffers in de grooming-dossiers varieert tussen 7 en 17 jaar. In de meeste dossiers ging het om jongeren van 13 (9 dossiers) of 14 jaar (9 dossiers). In 14 dossiers was het slachtoffer jonger dan 13. In 11 dossiers was het slachtoffer tussen de 15 en 17 jaar oud. In 84 % van de gevallen betrof het een vrouwelijk slachtoffer. In 63% van de gevallen is het één van de ouders die belt, meestal uit bezorgdheid nadat bijvoorbeeld seksueel getinte gesprekken ontdekt werden op de computer. Tot slot valt op dat de contactname met de minderjarige in meer dan de helft van de gevallen via Facebook gebeurde (51%).

Sexting: slechts 17% van meldingen door jongere zelf Van de 41 hulpvragen over sexting die Child Focus in 2014 ontving, oordeelde de gespecialiseerde consulent in slechts drie gevallen dat het ging om niet-pro-

6 5 4 3 2 1 11 jaar

“

12 jaar

13 jaar

14 jaar

15 jaar

16 jaar

17 jaar

onbekend

Je hoeft geen grote technicus te zijn om je online te beschermen. Soms zijn het maar kleine dingen zoals een veilig paswoord kiezen of twee keer nadenken voor je iets online zet.

“

”

HASSAN, 14 jaar

Wanneer ik aan het gamen ben, maak ik soms mee dat iemand vieze dingen schrijft in de chat. Ik schrijf dan niets terug. Ik weet dat het beter is om zoiets te melden met een kopie van de tekst en die persoon te blokkeren.

”

LOUISE, 11 jaar

27


blematische sexting en het eerder een vraag om informatie betrof. In meer dan de helft van de gevallen (23) was de sexting achteraf problematisch geworden, omdat één van de twee jongeren de pikante foto’s van de andere had verspreid (sexting in tweede graad). In zeven gevallen dreigde één van de twee jongeren ermee de foto’s te verspreiden en werd daarom contact opgenomen met Child Focus. In vier gevallen werd tot slot contact opgenomen omdat de jongere spijt had van de sexting of vreesde dat de foto’s zouden verspreid worden en daarom om verder advies werd gevraagd. Opmerkelijk is dat ook in dergelijke gevallen vooral de ouders contact opnemen (56%). In slechts 17% van de

Sexting, what’s in a name? Het woord ‘sexting’ is een samenvoeging van de Engelse woorden ‘sex’ en ‘texting’, of ‘seks’ en ‘sms’. Dit wil zeggen dat jongeren naaktfoto’s of opwindende foto’s van zichzelf sturen naar iemand anders. Dit kan via sms, e-mail, webcam of andere communicatiemiddelen. Zolang de jongere dit doet uit vrije wil, hoeft dit niet per se problematisch te zijn want het kan deel uitmaken van de normale seksuele ontwikkeling van jongeren. 28

gevallen contacteert de jongere zelf Child Focus. Verder valt op dat het opnieuw meestal om 13-14 jarigen gaat (in 18 van de 41 dossiers). In 16 van de 23 dossiers waarin seksueel getinte foto’s effectief verspreid werden, werd dit gedaan via Facebook. Dankzij bevoorrechte contacten met verschillende sociale netwerksites zoals Facebook, Twitter en Ask. fm. kan Child Focus snel tussenkomen in probleemsituaties op het internet. Ook in 2014 deden we meermaals beroep op onze contacten. Aangezien het aanbod in sociale media groeit, wordt deze link met de industrie steeds belangrijker.

“

Maxime, 15 jaar oud, contacteert me omdat hij een ‘stommiteit’ begaan heeft. Zo verwoordt hij het. Hij kreeg een foto van een vriend toegestuurd waarop een naakt meisje te zien is. Onder invloed van zijn vriendengroep heeft hij de foto naar al z’n Facebookvrienden gestuurd. Maxime vraagt me welke risico’s hij loopt. Ik leg hem het juridisch kader uit en ga samen met hem na waarom hij dat gedaan heeft. Ik geef hem enkele tips en verzeker er me van dat de boodschap overgekomen is. Maxime bedankt me voor het luisterend oor, het niet-oordelen en de raadgevingen.

”

ELODIE TRUYENS, consulent


Preventie- en sensibiliseringsacties Master F.I.N.D.

iRespect: een inclusief verhaal

In 2014 ontwikkelde Child Focus haar eerste ‘serious game’, een online spel met een educatieve insteek. Aangezien jongeren gemiddeld één uur per dag gamen, is dit een uitstekende manier om jongeren te sensibiliseren. De klemtoon bij Master F.I.N.D. ligt op de verschillende aspecten van online privacy en sociale netwerken. Een succesvolle lancering in april 2014 zorgde ervoor dat duizenden jongeren tussen 14 en 16 jaar kennismaakten met het spel. Tieners kruipen in de huid van een webdetective en moeten in het sociaal netwerk F.I.N.D. tal van mysteries ontrafelen. Door het oplossen van verschillende missies, merkt de speler waarom het belangrijk is om privégegevens goed af te schermen en na te denken alvorens iets online te zetten. Master F.I.N.D. is een virtuele ontdekkingstocht waar de spanning te snijden is en waar spelers de mogelijkheden en valkuilen van het web ontdekken. Zelf spelen? Via www.masterfind.be, gratis download in de Appstore en Google Play of via Facebook games.

‘Veilig internet’ - opleidingen voor ouders, professionals en bedrijven Om haar positieve visie op internet door te geven aan opvoeders (ouders, leerkrachten, psychologen …) en hen aan te moedigen aandacht te besteden aan een verantwoord, kritisch en intelligent gebruik ervan, organiseert Child Focus opleidingen voor ouders, professionals en bedrijven. Niet iedereen voelt zich immers klaar om jongeren te begeleiden in hun ontdekkingstocht van het internet. In 2014 volgden meer dan 4800 (groot)ouders tijdens meer dan 160 informatiesessies onder de noemer ‘Veilig online’ een educatief programma over e-safety. Parellel daarmee werden niet minder dan 850 professionals (opvoeders, leerkrachten, hulpverleners) opgeleid. Deze vormingen waren zowel formeel als niet-formeel. Tot slot sensibiliseert Child Focus de internetindustrie om het goed gebruik van sociale media voor kinderen op te nemen in hun sociale bedrijfsstrategie. Zo zijn er bijvoorbeeld de workshops ‘Internet: fun in alle veiligheid’, in samenwerking met Microsoft en Proximus. Zoals elk jaar boden beide organisaties ook in 2014 lagere scholen de mogelijkheid tot sensibiliseringsprogramma’s, gegeven door vrijwilligers van deze bedrijven. In totaal ging het om meer dan 135 personen, die met het preventieproject meer dan 13.000 kinderen bereikten. Child Focus ondersteunt deze werking met didactisch materiaal en opleiding voor de vrijwilligers.

iRespect is de meest recente tool van Child Focus, die op de valreep van 2014 gelanceerd werd. Het is een lespakket rond online privacy met 10 korte interactieve video’s en bijhorende lesfiches voor de leerkracht. Een primeur binnen het gamma aan pedagogische hulpmiddelen van Child Focus want iRespect is de eerste tool die ook geschikt is voor het Buitengewoon en inclusief Onderwijs. Het Clicksafe-team werkte heel intensief aan de juiste methode om een tool te ontwikkelen die ook de educatieve noden van meer kwetsbare jongeren invult. Het is een inclusieve tool die zich richt op zoveel mogelijk leerlingen waaronder ook jongens en meisjes van het type 1- en het type 8-onderwijs (jongeren met een licht mentale beperking of een leerstoornis). Aan de hand van een actie-onderzoek, een literatuurstudie en een samenwerking met experts en ouders kreeg iRespect inhoudelijk vorm. Dankzij de medewerking van het B-CCENTRE, EMSOC en de Digital Champion Saskia Van Uffelen kon het iRespect-lespakket verspreid worden in alle Belgische basisscholen. Child Focus is van plan om deze inclusieve aanpak nog verder uit te bouwen in de toekomst.

Interesse? Neem een kijkje in het Media Center via www.childfocus.be 29


Nieuwe website Clicksafe

Safer Internet Day 2014

www.clicksafe.be kreeg in juni 2014 een spiksplinternieuw jasje. De vernieuwde Clicksafe website probeert een nóg beter antwoord te bieden op vragen rond veilig en verantwoord internetten. De site richt zich naar ouders, professionelen, jongeren en kinderen, met voor elke doelgroep wat wils.

Op dinsdag 11 februari 2014 vond de elfde editie van de Safer Internet Day plaats – de Werelddag voor een Veilig Internet. Als nationale actie organiseerde Child Focus de ‘Safer Internet Day Quiz’ voor het vijfde en zesde leerjaar. Heel wat Belgische scholen namen deel aan deze online quiz en uiteindelijk vielen de Don Bosco school in Sint-Niklaas en de Trieux-Hameau school in Montignies-sur-Sambre in de prijzen. Zij hadden het creatiefste ontwerp, behaalden de beste quiz-score en wonnen zo een leuke uitstap! De Safer Internet Quiz spelen? Ga naar het Media Center op de website childfocus.be. Safer Internet Day werd aangegrepen als ideaal moment om zes kwaliteitsvolle websites voor kinderen in de kijker te zetten. De Europese Unie organiseerde daarom de wedstrijd ‘Best Content for Kids Award’. Ook uit België kwamen een aantal inzendingen voor de Europese wedstrijd. Mét resultaat want België werd meerdere malen bekroond. De websites www.kidscam.be en de kinderwebsite van het AZ Sint Lucas http://lucas.azstlucas.be/ werden beloond met een Europese bronzen medaille, overhandigd door voormalig Europees commissaris Neelie Kroes.

De website is inhoudelijk sterk onderbouwd dankzij de links naar verschillende preventievideo’s of pedagogisch materiaal en heel wat verwijzingen naar externe organisaties. Ook visueel kreeg de website een grondige update en talrijke interne links maken het de surfer gemakkelijk om de juiste info te vinden. Wie aan de slag wil met pedagogisch materiaal, kan via het Media Center de pedagogische tools raadplegen: gamen, quizzen, met lespakketten aan de slag gaan en nog veel meer. Het pedagogisch materiaal dat Child Focus ontwikkelt is gratis, enkel verzendkosten worden aangerekend. Al het materiaal kan aangevraagd worden via clicksafe.be

Jongerenparticipatie Child Focus zet steeds meer in op het betrekken van jongeren in haar werking. Binnen het e-safety team werden jongeren doorheen het jaar meermaals ingeschakeld. We kregen Diego en Laura op bezoek, zij volgden een stage bij Child Focus en maakten preventieve video’s rond veilig internetten. Voor de evaluatie van de tools (Master F.I.N.D., helpline spots, Smartcard) ging de organisatie op schoolbezoek en bezocht ze tientallen jongeren. Ook in het ontwikkelingsproces zelf gingen jongeren aan de slag. iRespect is een schoolvoorbeeld van hoe Child Focus met jongeren preventiemateriaal ontwikkelt. Zij mochten zelf acteren, voice-overs inspreken en monteren. De leerlingen van het vijfde en zesde leerjaar van de Unesco school in Koekelberg kregen de kans om met Child Focus en auteur Kristien Dieltiens mee te werken aan het boek ‘Sam en de Ongelooflijk lieve boy’ rond grooming. In 2015 bouwt Child Focus hier proactief op voort en staat jongerenparticipatie centraal op de agenda. Naast fysieke ontmoetingen laat ook het online youth panel via Facebook steeds meer van zich horen. Child Focus wint duidelijk aan visibiliteit bij kinderen en jongeren. 30


Financiering en jaarrekeningen In 2014 ontving Child Focus in totaal 4,51 miljoen euro. Deze waren afkomstig van vijf grote financieringsbronnen. De giften van het grote publiek zijn daarbij de belangrijkste bron. Subsidies van de Nationale Loterij 1 259.500 €

27,87%

485.262 € 10,74%

Overige overheidssubsidies Giften en andere bijdragen van Privéorganisaties (in contanten en in natura)

1 138.756 €

25,20%

Giften van het grote publiek (giften en netto verkoop van Child Focus artikelen)

1 603.918 €

35,50%

31.074 €

0,69%

4 507.180 €

100,0%

Netto financiële opbrengst Totaal

Sinds 2001 geniet Child Focus de steun van de Nationale Loterij via een aanzienlijke schenking. Dit is de bijdrage van de federale regering aan Child Focus, een bijdrage die in 2012 voor het eerst werd geïndexeerd (2%) maar in 2013 en 2014 met 5% daalde (net als voor alle ngo’s ondersteund door de Nationale Loterij). De federale regering voorziet, via OFO, ook in een deel van de opleidingsnoden van Child Focus en biedt financiële tewerkstellingssteun (Plan Activa). De regionale regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest blijft dan weer trouw op post sinds de oprichting van Child Focus, door het loon van 5,5 werknemers deels te bekostigen. De Vlaamse regering stortte een uitkering voor de inpassing van één medewerker en bood ook financiële steun voor een project van Child Focus: e-safety-opleidingen voor ouders, in samenwerking met de Gezinsbond. 14 gemeenten maakten een subsidie over in het kader van activiteiten van vrijwilligers van Child Focus.

De Europese Commissie: een waardevolle steun… De subsidies van de Europese Commissie bedroegen 284 000 euro in 2014 en betroffen hoofdzakelijk drie projecten. Dankzij een eerste project, in het kader van het programma Safer Internet Plus, kon Child Focus blijven optreden als burgerlijk meldpunt voor beelden van seksueel misbruik van kinderen op het internet, kon het ook haar expertisecentrum rond mediaopvoeding ontwikkelen, en kon het ook een hulplijn beheren om zo een antwoord te bieden op vragen van jongeren, leerkrachten of ouders over het internet. Dit project zal verlengd worden in 2015. Dankzij een tweede project dat door de Europese Commissie werd gefinancierd (budgetlijn Civil Justice), in het kader van familiale conflicten over de grenzen heen, werden medewerkers van justitie gesensibiliseerd over de voordelen van bemiddeling bij het uit-

voeren van gerechtelijke beslissingen. Een derde project (budgetlijn Daphné) zorgt voor een verbetering van de kwaliteit van de dienstverlening via het noodnummer 116 000. De resterende subsidie voor dit project zal in 2015 gestort worden.

…net als die van de privésector Wat de privésector betreft, kon Child Focus eens te meer rekenen op de steun van één van haar oprichters, de Koning Boudewijnstichting, net als op die van haar bevoorrechte financiële partners: Allen & Overy, Belgacom, buyaAid, Carrefour, Cera, D’Ieteren, Grey, ING, Hewlett-Packard, Microsoft, Mutas en Ricoh. Meer dan honderd andere bedrijven boden Child Focus financiële steun en dat rechtstreeks of via speciale acties, zoals de storting van een percentage van de omzet gerealiseerd tijdens een bepaalde periode (de actie van Carrefour in samenwerking met Kimberly-Clark, Bongrain, Corman, General Mills, Henkel, Mondelez Kraft, Nestlé en Yoplait), de financiering van een project of speciaal evenement (BNP Paribas Fortis Foundation, Fedex, Generali) – of nog in de vorm van steun (competentiemecenaat, giften in natura of sterke kortingen) – zoals bijvoorbeeld: e-safety opleidingen in de scholen (werknemers/vrijwilligers van Belgacom en Microsoft), vastgoedadvies (Bopro), beheer van maaltijdcheques (Sodexo), afvalbeheer (Net Brussel) of van meubilair (Pami Solution), tickets voor openbaar vervoer (NMBS), drank (Coca Cola, Rombouts, Spadel), enz. Zonder de duizenden kmo’s en zelfstandigen te vergeten, die met de aankoop van post-its, pennen, plakband, snoep en wenskaarten van buy aid Child Focus steunden voor 10% van het bedrag van hun aankopen. Child Focus kon in

2014 ook vijf tombola’s organiseren, de belangrijkste in samenwerking met Gouden Gids, Bpost en Babyliss.

…en het grote publiek Net als elk jaar steunde het grote publiek Child Focus via gerichte giften, permanente betalingsopdrachten en de aankoop van artikelen van Child Focus, maar ook via activiteiten en evenementen. Vier voorbeelden: Eind 2014 telde Child Focus 15 750 schenkers die haar maandelijks een vast bedrag stortten. Deze schenkers werden thuis gecontacteerd of, in enkele gevallen, bij de ingang van de Carrefour-hypermarkten door medewerkers van het bedrijf Direct Dialogue Fundraising (tot en met februari 2012) en Pepperminds (sinds april 2013). Deze medewerkers, voor het merendeel jobstudenten, hebben de schenkers aangemoedigd om rechtstreeks giften op de rekening van Child Focus te storten. Twee bestuurders van bedrijven hebben gevraagd dat hun zitpenningen voor hun mandaten in die bedrijven aan Child Focus gestort worden. Vrijwilligers hebben dit jaar zowat 100 informatiestands bemand en dat over heel het land. Zo kon Child Focus niet alleen aan fondsenwerving doen, maar ook sensibiliseren bij de bevolking. Drie personen dachten tot slot aan Child Focus bij het opstellen van hun testament of de ondertekening van hun levensverzekering. Zo namen ze het initiatief om alles of een deel van hun bezittingen bij hun overlijden na te laten aan Child Focus en dragen zo bij tot de financiering van de opdrachten van Child Focus.

31


BALANS

Rekeningen 31/12/14 31/12/13 Vaste Activa (netto) Immateriële vaste activa 21 34.259,54 40.052,27 Inrichting gebouw en Installatie 22/3 852,75 1.705,50 Meubilair en materiaal 24 80.775,41 106.910,46 Borgtochten 28 111,33 111,33 115.999,03 148.779,56 Vlottende Activa Handelsvorderingen 40/1 123.285,49 65.283,47 Geldbeleggingen 50/3 5.327.057,04 5.340.709,79 Liquide middelen 54/8 194.861,76 289.354,17 Over te dragen kosten en Verkregen opbrengsten 490/1 62.521,06 61.083,49 5.707.725,35 5.756.430,92 TOTAAL ACTIVA 5.823.724,38 5.905.201,48 Eigen Vermogen Fondsen van de vereniging 10 1.810.699,85 1.810.699,85 Fonds bestemd voor investeringen 13 54.000,89 79.717,58 Fonds bestemd voor sociaal passief 13 1.627.861,47 1.539.478,25 Fonds bestemd voor fondsenwerving 13 65.000,00 90.000,00 Overgedragen resultaat 14 1.503.312,29 1.492.535,98 Kapitaalsubsidies 15 61.998,15 69.061,98 5.122.872,65 5.081.493,64 Voorzieningen voor risico’s en lasten 160/5 66.405,16 89.787,33

Schulden Voorschotten Actiris 17 13.463,35 14.410,22 Handelsschulden 44 115.480,27 169.017,17 Belastingen 450/3 82.670,60 40.578,40 Bezoldigingen en sociale lasten 454/9 37.111,01 54.392,28 Provisie vakantiegelden 456 300.198,73 273.587,84 Overige schulden 48 16.892,06 Toe te rekenen kosten 492 1.966,83 1.956,72 Over te dragen opbrengsten 493 66.663,72 179.986,88 634.446,57 733.929,51 TOTAAL PASSIVA 5.823.724,38 5.905.201,48

32


RESULTATENREKENING

Rekeningen 2014 2013 Opbrengsten Subsidies 73 1.879.506,24 1.936.184,57 Schenkingen in natura 73 530.278,08 531.459,02 Geldschenkingen 73 2.107.613,86 1.578.096,29 Andere Opbrengsten 74 131.189,16 138.213,46 4.648.587,34 4.184.253,34 Uitgaven Lokalen 61 252.823,95 261.707,95 Verplaatsingen 61 80.466,52 69.848,39 Briefwisseling en telefonie 61 124.674,09 111.217,54 Materiaal en uitrusting 61 52.377,98 71.761,62 Voedsel & Drank 61 18.631,74 32.868,42 Documentatie 61 87.551,65 68.040,82 Publicaties en Informatiecampagnes 61 220.081,08 253.145,01 Honoraria 61 924.710,59 693.306,98 Gerichte financiële hulp 61 36.189,20 32.812,18 Lonen / Sociale Lasten 62 2.633.216,12 2.549.062,32 Afschrijvingen 630/41 131.139,56 221.933,63 Dotatie / Bestedingen Voorzieningen voor risico’s en lasten 636 (23.382,17) 16.725,72 Andere Kosten 64 92.736,10 91.125,79 4.631.216,41 4.473.556,37 Financiële Opbrengsten 75 40.813,51 90.349,73 Financiële Kosten 65/7 9.739,01 17.534,10 Netto Uitzonderlijke Opbrengsten (Lasten) 76/66 (2,59) (34,59) Winst (verlies) van het boekjaar vóór bestemmingen 48.442,84 (216.521,99) Beslissingen genomen door de Raad van Bestuur tijdens de vergadering van 24 maart 2015 Overgedragen resultaat van vorig boekjaar 1.492.535,98 1. Resultaten van het boekjaar 48.442,84 2. Netto Onttrekkingen (Netto Bestemmingen) Fonds bestemd voor investeringen 25.716,69 Fonds bestemd voor sociaal passief (88.383,22) Fonds bestemd voor fondsenwerving 25.000,00 Resultaat over te dragen 1.503.312,29

1.442.423,75 (216.521,99) 6.288,30 10.345,92 250.000,00 1.492.535,98

33


VERSLAG VAN DE COMMISSARIS AAN DE LEDEN VAN DE RAAD VAN BESTUUR VAN DE STICHTING Rapport du réviseur VAN OPENBAAR NUT VOOR VERMISTE EN SEKSUEEL UITGEBUITE KINDEREN

Bedrijfsrevisoren - Reviseurs d’Entreprises - Registered Auditors

Houba de Stropperlaan 292 – 1020 Brussel

West Point Park ’t Hofveld 6 C3 1702 Groot-Bijgaarden Tel: 02 464 20 50

OVER HET BOEKJAAR AFGESLOTEN OP 31 DECEMBER 2014 Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen, brengen wij u verslag uit in het kader van het mandaat van Commissaris die u ons heeft toevertrouwd. Dit verslag omvat ons oordeel over de jaarrekening en tevens de vereiste bijkomende verklaringen. De jaarrekening bevat de balans op 31 december 2014 en de resultatenrekening voor het boekjaar afgesloten op die datum en de toelichting.

Wij hebben van het bestuursorgaan en van de aangestelden van de stichting van openbaar nut de voor onze controle vereiste ophelderingen en inlichtingen verkregen.

Verslag over de jaarrekening – Oordeel zonder voorbehoud Wij hebben de controle uitgevoerd van de jaarrekening van de stichting van openbaar nut voor vermiste en seksueel kinderen over het boekjaar afgesloten op 31 december 2014, opgesteld op grond van het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel, met een balanstotaal van € 5.823.724,38 en waarvan de resultatenrekening afsluit met een winst van het boekjaar van € 48.442,84.

Oordeel zonder voorbehoud Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van het vermogen en de financiële toestand van de stichting van openbaar nut voor vermiste en seksueel uitgebuite kinderen per 31 december 2014, alsook van diens resultaten over het boekjaar dat op die datum is afgesloten, in overeenstemming met het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel.

Verantwoordelijkheid van het bestuursorgaan voor het opstellen van de jaarrekening Het bestuursorgaan is verantwoordelijk voor het opstellen van de jaarrekening die een getrouw beeld geeft in overeenstemming met het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel, alsook voor het implementeren van de interne beheersing die het bestuursorgaan noodzakelijk acht voor het opstellen van de jaarrekening die geen afwijking van materieel belang bevat, die het gevolg is van fraude of van fouten.

Verslag over andere door weten regelgeving gestelde eisen

Verantwoordelijkheid van de commissaris Het is onze verantwoordelijkheid een oordeel over deze jaarrekening tot uitdrukking te brengen op basis van onze controle. Wij hebben onze controle volgens de internationale controlestandaarden (ISA’s) uitgevoerd. Die standaarden vereisen dat wij aan deontologische vereisten voldoen, alsook de controle plannen en uitvoeren teneinde een redelijke mate van zekerheid te verkrijgen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de in de jaarrekening opgenomen bedragen en toelichtingen. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de beoordeling door de commissaris, met inbegrip van diens inschatting van de risico’s van een afwijking van materieel belang in de jaarrekening als gevolg van fraude of van fouten. Bij het maken van die risico-inschatting neemt de commissaris de interne beheersing van de stichting in aanmerking die relevant is voor het opstellen door de stichting van de jaarrekening, die een getrouw beeld geeft, teneinde controlewerkzaamheden op te zetten die in de gegeven omstandigheden geschikt zijn, maar die niet gericht zijn op het geven van een oordeel over de effectiviteit van de interne beheersing van de stichting. Een controle omvat tevens een evaluatie van de geschiktheid van de gehanteerde waarderingsregels en van de redelijkheid van de door het bestuursorgaan gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van de presentatie van de jaarrekening als geheel.

Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om daarop ons oordeel te baseren.

Het bestuursorgaan is verantwoordelijk voor het naleven door de stichting van openbaar nut van de wet van 27 juni 1921 betreffende de verenigingen zonder winstoogmerk, de internationale verenigingen zonder winstoogmerk en de stichtingen, alsmede van de statuten en de wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften die van toepassing zijn op het voeren van de boekhouding. In het kader van ons mandaat en overeenkomstig de Belgische bijkomende norm bij de internationale auditstandaarden (ISA’s), is het onze verantwoordelijkheid om, in alle van materieel belang zijnde opzichten, de naleving van bepaalde wettelijke en reglementaire verplichtingen na te gaan. Op grond hiervan leggen wij de volgende bijkomende verklaringen af, die niet van aard zijn om de draagwijdte van ons oordeel over de jaarrekening te wijzigen: • Onverminderd formele aspecten van ondergeschikt belang, werd de boekhouding gevoerd in overeenstemming met de in België van toepassing zijnde wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften. • Wij dienen u geen verrichtingen of beslissingen mede te delen die in overtreding met de statuten of de wet van 27 juni 1921 betreffende de verenigingen zonder winstoogmerk, de internationale verenigingen zonder winstoogmerk en de stichtingen zijn gedaan of genomen. Brussel, 24 maart 2015 VRC Bedrijfsrevisoren BV o.v.v.e. CVBA Vertegenwoordigd door Brigitte Motte

VRC BEDRIJFSREVISOREN – VRC REVISEURS D’ENTREPRISES – VRC REGISTERED AUDITORS Burgerlijke vennootschap onder de vorm van een cooperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid / Société Civile sous forme d’une société coopérative à responsabilité limitée Maatschappelijke zetel | Siège social | Registered address: 8820 Torhout, Lichterveldestraat 39A • BTW | TVA | VAT BE 462 836 191 – RPR | RPM Ger. Arr. | Arr. Jud. 0462 836 191 Vennoten | Associés | Partners: Vander Donckt Hedwig – Roobrouck Bart – Christiaens Yves – Geeroms Andre – Motte Brigitte – Van Steenberge Bart – Vander Donckt Frederik

34


Waarderingsregels en boekhoudkundige impact in 2014 Hierna de specifieke waarderingsregels die momenteel van kracht zijn bij Child Focus en hun impact op de boekhouding 2014 :

(Im)materiële vaste activa, Kapitaalsubsidies en Fondsen bestemd voor investeringen Regelmatig ontvangt Child Focus d.m.v. een legaat een onroerend goed dankzij een schenker (publiek of privé) die bepaalt dat zijn gift in contanten of in natura wordt bestemd voor die bepaalde investering. Boekhoudkundig worden deze activa, geschat op hun marktwaarde (btw inbegrepen) gewaardeerd op de rekening (Im)materiële vaste activa en worden de bedragen die overstemmen met deze giften geboekt op het passief van de rekening Kapitaalsubsidies. Voor de andere (Im)materiële vaste activa ontvangen dankzij giften zonder specifieke bestemming, reserveert de Raad van Bestuur het bedrag noodzakelijk voor deze aankopen door een bestemming van de winsten te boeken op de rekening Fonds bestemd voor investeringen. De (Im)materiële vaste activa ingeschreven op het actief en hun financieringen, ingeschreven op het passief van de rekeningen Kapitaalsubsidies en Fondsen bestemd voor investeringen worden lineair afgeschreven, rekening houdend met de volgende afschrijvingstermijnen: 2 tot 3 jaar voor de immateriële vaste activa, 3 tot 4 jaar voor bureel- en informaticamateriaal en 10 jaar voor het meubilair.

Fonds bestemd voor Fondsenwerving De Raad van Bestuur heeft tijdens zijn vergadering van 26 maart 2013 besloten om een nieuw Fonds te openen bestemd om de financiële duurzaamheid van Child Focus te waarborgen, en meer bepaald om de opstart van een fondsenwervingscampagne georganiseerd door Pepperminds te financieren. Sinds april 2013, moedigt dit bedrijf het grote publiek aan om Child Focus financieel te ondersteunen door middel van maandelijkse schenkingen. Het duurt ongeveer drie jaar voor deze nieuwe activiteit een effectieve bron van financiering wordt. Daarom had de Raad van Bestuur besloten om 340.000 € te onttrekken aan de resultaten van 2012 om deze te boeken in dit nieuwe fonds. Na een onttrekking van 250.000 € in 2013, heeft de Raad van Bestuur tijdens de vergadering van 24 maart 2015 besloten om nogmaals 25.000 € over te schrijven naar de resultatenrekening om deze campagne te ondersteunen. Het saldo van 65.000 € wordt behouden in dit Fonds. Dit bedrag zal de start-up van andere fondsenwervingscampagnes dekken, indien nodig.

Provisies voor risico’s en kosten De Raad van Bestuur heeft beslist om jaarlijks provisies voor risico’s en kosten aan te leggen op basis van de evaluatie van de risico’s op afsluitdatum. Deze provisies worden teruggenomen zodra de last in rekening werd genomen of zodra uit een nieuwe evaluatie blijkt dat het risico niet langer bestaat.

Eind 2014 bedroeg het netto saldo van de (Im)materiële Vaste Activa 115.999,03 € (tegenover 148.779,56 € in 2013). Dit bedrag was voor 61.998,15 € gedekt door de rekening Kapitaalsubsidies en voor 54.000,89 € door de rekening Fondsen bestemd voor investeringen

Eind 2014, bedroef het bedrag van deze Provisies 66.405,16 €, t.t.z. een netto vermindering van 23.382,17 € vergeleken eind 2013.

Thesauriebeleggingen

Giften in natura

De thesaurie wordt hoofdzakelijk geplaatst op spaar- of speciale lopende rekeningen, geopend bij vier banken. Op het einde van 2014 bedroegen zij 5.089.370,58 €. Het saldo van deze beleggingen bevindt zich in een effectenportefeuille voor een aankoopwaarde van 237.686,46 €, voornamelijk samengesteld uit obligaties en uit BEVEK obligaties; deze effecten worden gevaloriseerd tegen de aankoopprijs of de markprijs indien deze lager is.

Elke bedrijfsuitgave wordt altijd geëvalueerd aan zijn marktwaarde, BTW inbegrepen (of aan de vervangingswaarde van dit goed of dienst voor Child Focus) en niet overeenkomstig de werkelijk betaalde prijs. Derhalve wordt het eventuele verschil, dat ofwel een korting, ofwel een volkomen gratis terbeschikkingstelling van een goed of een dienst vertegenwoordigd, geboekt in Giften in natura.

Fonds bestemd voor sociaal passief

In 2014 werd het totaal van deze giften in natura geschat op 530.278,08 € (tegenover 531.459,02 € in 2013) en “financierde” de uitgaven zoals huren, erelonen, onderhoudsdiensten, tickets voor openbaar vervoer, dranken, enz. evenals de afschrijvingen van het lopende jaar op de in natura ontvangen investeringen.

In 2006 gaf de Raad van Bestuur te kennen een Fonds bestemd voor sociaal passief in het leven te willen roepen, met een bedrag voorbehouden voor de medewerkers van Child Focus ten belope van de verschuldigde vergoedingen in geval van een aanzienlijke herstructurering of sluiting van de Stichting. De Raad van Bestuur behoudt zich de vrijheid dit fonds te blijven spijzen door de bestemming van de resultaten van een boekjaar of, integendeel dit Fonds te verminderen in het geval dat deze te hoog blijkt in vergelijking met de verschuldigde vergoedingen, geschat op datum van 31 december van elk jaar. Op het einde van 2014 werd een bedrag van 88.383,22 € overgedragen van de resultatenrekening om dit Fonds te verhogen; deze stijging weerspiegelt de impact van de nieuwe berekeningswijze van de ontslagen ingevoerd door de wet van 26/12/13 op het “enig statuut”. Het Fonds bedraagt momenteel 1.627.861,47 €.

Andere producten en bedrijfskosten In 2014, heeft Child Focus de ontvangsten en uitgaven te boeken in de rekeningen 74 Andere bedrijfsproducten en in de rekeningen 64 Andere bedrijfskosten beter gedefinieerd. De cijfers voor 2013 werden enigszins aangepast om een vergelijking van het ene jaar met het andere jaar mogelijk te maken. 35

Financiering en jaarrekeningen Overheden

Bevoorrechte financiële partners

Europese Commissie

Allen & Overy

Financiële partners Afibel BNP Paribas Fortis Foundation

buy aid

Coca-Cola Enterprises Belgium Cronos (Mobizz)

Federale Regering

Carrefour

Henkel Cera

R egering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Kimberly-Clark Mondelez (Kraft)

D’Ieteren

Nationale Bank van België NMBS

Egon Zehnder

Bevoorrechte partners

Danone Belgium

Pami Office Solutions Patrick & Anne-Marie Demoucelle

Nationale Loterij

Grey Worldwide Belgium

Snack Venture Europe (Pepsico) Spadel

ING Belgium Koning Boudewijnstichting

Microsoft Proximus

Mutas Ricoh Belgium

36

Sodexo Pass Belgium United Way Worldwide (Fedex) Yoplait Benelux

WE PLAATSEN MENS EN KIND CENTRAAL WE KIEZEN RESOLUUT VOOR PARTNERSCHAP EN OVERLEG

WE GAAN MOEILIJKE THEMA’S NIET UIT DE WEG

WE NEMEN GEEN BLAD VOOR DE MOND WE FOCUSSEN OP VERDWIJNINGEN EN SEKSUELE UITBUITING VAN KINDEREN EN KIEZEN DAARBIJ HET PAD VAN PROFESSIONALISME EN INNOVATIE

WE REKENEN OP DE SOLIDARITEIT VAN IEDEREEN

Child Focus Stichting van openbaar nut Proximus gebouw Houba - de Strooperlaan 292 1020 Brussel - België Tel.: +32 (2) 475 44 11 - Fax: +32 (2) 475 44 01 Gratis noodnummer: 116 000 (24 uur op 24) Noodnummer vanuit het buitenland: +32 2 475 44 99 (24 uur op 24) 116000.be childfocus.be childalert.be stopchildporno.be clicksafe.be Rekeningnummer: BE19 3101 2229 9912

© Layla Aerts

Giften vanaf 40 euro per jaar zijn fiscaal aftrekbaar.

Layla Aerts. Jaarverslag 2014

Recommend Documents