SBML Stichting Bedrijventerreinen Moleneind / Landweer Gemeente Oss
Rapportage eindmeting vragenlijstonderzoek ‘Risicobeheersing en Preventie’
Oss, 29 juni 2007
Inhoudsopgave Inhoudsopgave.........................................................................................................................2 Samenvatting ...........................................................................................................................3 1
2
3
4
5
Inleiding.............................................................................................................................5 1.1
Project ‘Risicobeheersing en preventie’.....................................................................5
1.2
Leeswijzer ..................................................................................................................6
Resultaten eindmeting gezamenlijke analyse ...................................................................7 2.1
Algemene respons .....................................................................................................7
2.2
Bedrijfsgrootte............................................................................................................7
2.3
Interne veiligheidsorganisatie ....................................................................................8
2.4
RI&E en plan van aanpak ........................................................................................10
2.5
Arbeidsongevallen ...................................................................................................12
2.6
Bedrijfshulpverlening................................................................................................14
2.7
Gevaarlijke stoffen ...................................................................................................16
2.8
Samenvatting resultaten ..........................................................................................17
Resultaten algemene evaluatie.......................................................................................18 3.1
Inleiding....................................................................................................................18
3.2
Algemene resultaten ................................................................................................18
3.3
Evaluatie nulmeting..................................................................................................19
3.4
Evaluatie themakaarten ...........................................................................................19
3.5
Evaluatie workshops ................................................................................................20
3.6
Evaluatie netwerkuitbreiding en informatievoorziening............................................21
Conclusie ........................................................................................................................22 4.1
Conclusie resultaten eindmeting..............................................................................22
4.2
Conclusie algemene evaluatie .................................................................................22
Vervolg ............................................................................................................................23
Bijlage 1 Lijst van deelnemers................................................................................................24 Bijlage 2 Vragenlijst eindmeting .............................................................................................25 Bijlage 3 Toelichting Opbouw scores .....................................................................................36
2
Samenvatting De laatste stap van het project ‘Risicobeheersing en preventie’ is het uitvoeren van een eindmeting bij alle deelnemende bedrijven. Het doel van de eindmeting is nagaan of het project heeft geleid tot verbetering van (arbeids)veiligheid en arbeidsomstandigheden bij de deelnemende bedrijven. In dit rapport worden de resultaten van de vergelijking van de nul- en eindmeting beschreven voor alle bedrijven die hebben deelgenomen. In totaal hebben 35 bedrijven zich aangemeld als deelnemers van het project. Hiervan hebben 32 bedrijven de nulmeting geretourneerd. In totaal hebben 22 bedrijven deelgenomen aan één of meerdere workshops. Vervolgens hebben 19 bedrijven ook de eindmeting geretourneerd. De belangrijkste bevindingen zijn in onderstaande tabellen weergegeven. In deze tabellen worden alleen de resultaten vergeleken van de bedrijven die zowel hebben deelgenomen aan de nulmeting als aan de eindmeting. Dit betreft in totaal 18 bedrijven. Onderwerp
Nulmeting
Eindmeting
Interne veiligheidsorganisatie In bezit van verzuimregistratie
88,9%
88,9%
Preventiemedewerker aanwezig
88,9%
94,4%
Bedrijven met een RI&E
88,9%
88,9%
Bedrijven met een getoetste RI&E
72,2%
83,3%
Bedrijven met een RI&E jonger dan 4 jaar
61,1%
61,1%
Bedrijven met een plan van aanpak
72,2%
77,8%
Bedrijven met een getoetst plan van aanpak
44,4%
70,6%
Bedrijven met een actueel plan van aanpak
50,0%
50,0%
72,2%
83,3%
Bedrijven met een bedrijfshulpverleningsplan (BHV-plan)
72,2%
77,8%
Het BHV-plan is actueel
84,6%
92,9%
Bedrijven met minimaal één BHV-er
100%
100%
88,2%
100%
88,2%
100%
72,2%
93,8%
RI&E en plan van aanpak
Arbeidsongevallen Bedrijven met een ongevalregister Bedrijfshulpverlening
Gevaarlijke stoffen Bedrijven met een gevaarlijke stoffen register aanwezig Bedrijven waar voorlichting gegeven wordt over gevaarlijke stoffen Bedrijven met een actuele milieuvergunning
3
In onderstaand tabel zijn de scores van de deelnemers opgenomen voor de diverse onderwerpen: Rood Onderwerp Interne veiligheidsorganisatie RIE en plan van aanpak Ongevallen
Oranje Eind
Start
0,0%
0,0%
22,2%
16,7%
77,8%
83,3%
27,8%
16,7%
38,9%
44,4%
33,3%
38,9%
Start
Eind
Groen Start
Eind
0,0%
0,0%
27,8%
16,7%
72,2%
83,3%
BHV
27,8%
5,6%
50,0%
55,6%
22,2%
38,9%
Gevaarlijke stoffen
11,1%
0,0%
38,9%
6,3%
50,0%
93,8%
Bij de eindevaluatie heeft 95 % van de bedrijven aangegeven te denken dat het project ‘Risicobeheersing en preventie’ (mogelijk) een bijdrage heeft geleverd aan het verbeteren van (arbeids) veiligheid en arbeidsomstandigheden binnen het eigen bedrijf. Daarnaast geeft bij de eindevaluatie 89 % van de bedrijven aan te denken dat het project ‘Risicobeheersing en preventie’ (mogelijk) een bijdrage heeft geleverd aan het vergroten van het netwerk op het bedrijventerrein op het gebied van (arbeids) veiligheid en arbeidsomstandigheden.
4
1
Inleiding
1.1
Project ‘Risicobeheersing en preventie’
Het project ‘Risicobeheersing en preventie’ is een initiatief van Stichting Bedrijventerreinen Moleneind Landweer (SBML). Zowel VBML- leden als OIK-leden zijn in de gelegenheid gesteld om deel te nemen aan dit project. Voor het uitvoeren van het project heeft SBML subsidie ontvangen van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Het gesubsidieerde project eindigt op 1 juli 2007. Het project is gestart met een nulmeting. Hierbij is gekeken hoe de deelnemende bedrijven scoren op het gebied van (arbeids)veiligheid en arbeidsomstandigheden. Op basis van de resultaten van de nulmeting zijn de volgende workshops aangeboden aan de deelnemers: • Workshop RI&E en plan van aanpak; • Gevaarlijke stoffen (Stoffenmanager); • Workshop BHV/ calamiteitenplan; • Motiveren van veilig gedrag (o.a. met PIMEX). Voor alle deelnemers zijn themakaarten ontwikkeld. In deze themakaarten zijn risico’s behandeld die binnen veel van de bedrijven aanwezig zijn. Tevens werden indien mogelijk handreikingen aan de deelnemers aangeboden in de vorm van standaardformulieren of voorbeeldrapportages. Deze standaardformulieren en rapportages waren veelal afkomstig van mededeelnemers. De volgende themakaarten zijn ontwikkeld: omgaan met ongevallen/ ongevallenregister met voorbeeld ongevallenregistratie; beeldschermwerk met handleiding ‘gezond beeldschermwerk’; PIMEX met cd-rom; geluid met een voorbeeld van een nadere inventarisatie; machineveiligheid met checklisten; Alle presentaties, syllabi en themakaarten die zijn ontwikkeld ten behoeve van dit project zijn te downloaden via www.icet.nl/vbml . De laatste stap van het project ‘Risicobeheersing en preventie’ is het uitvoeren van een eindmeting bij alle deelnemende bedrijven. Het doel van de eindmeting is nagaan of het project heeft geleid tot verbetering van (arbeids)veiligheid en arbeidsomstandigheden bij alle deelnemende bedrijven. De resultaten van de nulmeting en de eindmeting worden in dit rapport met elkaar vergeleken. In dit rapport worden de resultaten van de vergelijking van de nul- en eindmeting beschreven voor alle bedrijven die hebben deelgenomen. Daarnaast worden de resultaten van de evaluatie van het project ‘Risicobeheersing en preventie’ in dit rapport beschreven. De resultaten zijn gebaseerd op de door de deelnemers ingevulde vragenlijsten en de aangeleverde informatie.
5
1.2
Leeswijzer
In hoofdstuk 2 wordt de groepsanalyse weergegeven. Hoofdstuk 3 besteedt aandacht aan de algemene evaluatie. De conclusies zijn te vinden in hoofdstuk 4. In hoofdstuk 5 wordt ten slotte ingegaan op het vervolg van dit project. In bijlage 1 is een lijst van deelnemers weergegeven. In bijlage 2 vindt u de vragenlijst van de eindmeting. In bijlage 3 is uitgelegd hoe de opbouw van de scores tot stand is gekomen.
6
2
Resultaten eindmeting gezamenlijke analyse
2.1
Algemene respons
In totaal hebben 35 bedrijven zich aangemeld om deel te nemen aan het project ‘Risicobeheersing en preventie’. Gedurende het project hebben zich 3 deelnemers afgemeld: één vanwege een verhuizing van de bedrijfslocatie naar een locatie buiten Oss, één bedrijf is gesloten en een andere deelnemer heeft het lidmaatschap van VBML opgezegd. In totaal hebben 32 bedrijven de nulmeting geretourneerd en 19 bedrijven hebben de eindmeting geretourneerd. Om een representatieve vergelijking te kunnen maken van de resultaten van de nul- en eindmeting worden in dit hoofdstuk alleen de resultaten beschreven van de bedrijven die zowel hebben deelgenomen aan de nulmeting als aan de eindmeting. Dit betreft in totaal 18 bedrijven. 2.2
Bedrijfsgrootte
In onderstaande grafiek wordt de verdeling van de bedrijfsgrootte weergegeven van de bedrijven die zowel de nulmeting als eindmeting hebben geretourneerd.
Percentage bedrijven
Bedrijfsgrootte 45,0% 40,0% 35,0% 30,0% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% 0 - 10
10-25
26 - 50
51 - 100
> 100
Aantal w erknem ers
Het gemiddeld aantal werknemers per bedrijf is 426,4. Dit gemiddelde is zo hoog, door een aantal bedrijven met zeer veel werknemers. Kijkend naar het vijftig percentiel (P50), dan heeft de helft van de bedrijven minder dan 75 werknemers in dienst.
7
2.3
Interne veiligheidsorganisatie
Managementsystemen 94,4 % van de deelnemende bedrijven heeft bij de eindmeting aangegeven te werken volgens één of meer managementsystemen. Dit is een stijging ten opzichte van het aantal bedrijven dat tijdens de startmeting werkte volgens één of meer managementsystemen (83,3 %). In onderstaande grafiek zijn de resultaten van de nul- en eindmeting per managementsysteem vergeleken.
Percentage bedrijven
Managementsystemen 100% 80% 60%
Nulmeting
40%
Eindmeting
20% 0% Kwaliteit
Arbo
Milieu
VCA
Ander
Soort systeem
Verzuimregistratie 88,9 % van de bedrijven houdt op dit moment een verzuimregistratie bij. In onderstaand tabel wordt een overzicht gegeven van de verzuimcijfers over de laatste 4 jaar. Niet alle deelnemers hebben voor alle jaren verzuimcijfers kunnen vermelden, omdat een deel korter bestaat of pas sinds kort een registratie bij houdt. Jaartal
Gemiddeld verzuimcijfer in Nederland*
Gemiddeld verzuimcijfer in Oss
Aantal bedrijven
2003
4,7 %
5,1 %
16
2004
4,0 %
4,1 %
16
2005
4,0 %
4,3 %
16
2006
Nog niet bekend
4,3 %
14
* bron CBS Bij de eindmeting is bij 94,4 % van de bedrijven tenminste één medewerker aangewezen als preventiemedewerker. Bij de nulmeting was bij 88,9 % van de bedrijven tenminste één medewerker aangewezen als preventiemedewerker.
8
Score interne veiligheidsorganisatie Het merendeel van de bedrijven heeft op het onderdeel ‘Interne veiligheidsorganisatie’ een goede score gehaald bij zowel de nul- als de eindmeting. Geen van de bedrijven scoorde ‘rood’ . Het resultaat van de eindmeting is ten opzichte van de nulmeting licht verbeterd.
Totaalscore interne veiligheidsorganisatie
Percentage bedrijven
100% 80% Rood
60%
Oranje 40%
Groen
20% 0% Nulmeting
Eindmeting
9
2.4
RI&E en plan van aanpak
Iedere werkgever in Nederland moet in bezit zijn van een RI&E. Deze moet getoetst zijn door een geregistreerde deskundige en moet actueel zijn. Als vuistregel voor de actualiteit van een RI&E wordt aangehouden dat de RI&E jonger dan 4 jaar moet zijn. Het niet goed op orde hebben van de RI&E kan betekenen dat arbeidsrisico’s onvoldoende beheerst worden. Dit kan leiden tot onveilige situaties binnen bedrijven, maar ook in de directe omgeving. In onderstaand tabel zijn de resultaten van de deelnemers weergegeven.
Vraag
Nulmeting
Eindmeting
Bedrijven met een RI&E
88,9%
88,9%
Bedrijven met een getoetste RI&E
72,2%
83,3%
Bedrijven met een RI&E jonger dan 4 61,1% jaar
61,1%
Plan van Aanpak Na het maken van een RI&E dient een plan van aanpak (PvA) opgesteld te worden door de werkgever. In dit plan van aanpak wordt vastgesteld welke maatregelen ondernomen worden om de geconstateerde risico’s te verminderen. Ook het plan van aanpak dient getoetst te worden door een gecertificeerd deskundige. Het plan van aanpak dient minimaal jaarlijks geactualiseerd te worden. In onderstaande tabel zijn de resultaten van de deelnemers weergegeven. Vraag
Startmeting
Eindmeting
Bedrijven met een plan van aanpak
72,2%
77,8%
Bedrijven met een getoetst plan van aanpak
44,4%
70,6%
Bedrijven met een actueel plan van aanpak
50,0%
50,0%
10
Score ‘RI&E en plan van aanpak’ In onderstaand figuur is de totaalscore van de bedrijven bij de nul- en eindmeting op het gebied van de RI&E en plan van aanpak met elkaar vergeleken. Het aantal bedrijven met een goede score is gestegen. Dit wordt veroorzaakt doordat bij de eindmeting meer bedrijven in het bezit zijn van een getoetste RI&E en een getoetst plan van aanpak.
Totaalscore RI&E en plan van aanpak
Percentage bedrijven
100% 80% Rood
60%
Oranje 40%
Groen
20% 0% Nulmeting
Eindmeting
11
2.5
Arbeidsongevallen
83,3 % van de deelnemers is bij de eindmeting in bezit van een ongevallenregistratie (nulmeting: 72,2 %). De vraag over het aantal ongevallen kon daardoor door een deel van de bedrijven alleen op basis van geheugen worden ingevuld. Om deelnemers die nog niet in het bezit waren van een ongevallenregistratie te ondersteunen bij het opzetten van een beleid hieromtrent, is de themakaart ’het opzetten van een ongevallenregistratie’ ontwikkeld. Om een zeer globale indruk te krijgen van het aantal ongevallen en de categorie ongevallen die hebben plaatsgevonden, is in onderstaand tabel het gemiddeld aantal ongevallen bij de 18 deelnemers weergegeven.
Gemiddeld aantal Bijna ongevallen Ongevallen zonder medische behandeling Ongevallen met medische behandeling Ongevallen met verzuim Ongevallen met opname in het ziekenhuis Ongevallen met blijvend letsel Ongevallen met dodelijke afloop
2006
2005
2004
2003
14,4
6,3
4,1
1,8
3,4
0,9
1,1
0,4
1,5
1,4
4,6
7,3
1,9
1,9
1,7
1,9
0,2
0,0
0,1
0,0
0,0
0,0
0,1
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
Opvallend is dat het aantal gemelde bijna- ongevallen opmerkelijk is gestegen. Dit is een goede ontwikkeling, omdat door het melden en registreren van bijna ongevallen maatregelen getroffen kunnen worden om daadwerkelijke ongevallen te voorkomen.
12
Score ‘Arbeidsongevallen’ In onderstaand figuur is de totaalscore van de bedrijven bij de nul- en eindmeting op het gebied van ongevallenregistratie weergegeven. Het aantal bedrijven met een ongevallenregistratie is gestegen.
Totaalscore ongevallen
Percentage bedrijven
100% 80% Rood
60%
Oranje 40%
Groen
20% 0% Nulmeting
Eindmeting
13
2.6
Bedrijfshulpverlening
Een BHV-plan is nodig om in geval van calamiteiten snel en adequaat te kunnen handelen. Bedrijven zonder actueel BHV-plan vormen een verhoogd risico voor hun omgeving. In totaal is 77,8 % van de bedrijven bij de eindmeting in bezit van een bedrijfshulpverleningsplan (nulmeting: 72,2 %). Van deze plannen is 92,9 % actueel (nulmeting: 84,6 %). Alle bedrijven hebben minimaal één opgeleide bedrijfshulpverlener in dienst. Het aantal bedrijven dat minimaal jaarlijks ontruimingsoefeningen houdt, is gestegen (nulmeting: 55,6 %, eindmeting 72,2 %). 66,7 % van de deelnemers geeft bij de eindmeting aan dat de aanvalsplannen actueel zijn (nulmeting: 55,6 %). In de workshop ‘Bedrijfshulpverlening’ is de toegevoegde waarde van de aanvalsplannen besproken. Om tijdens calamiteiten goed te kunnen optreden, heeft de brandweer bij sommige bedrijven bereikbaarheidskaarten en/of aanvalsplannen nodig. Een bereikbaarheidskaart is bedoeld voor de bevelvoerder van het eerst aankomende brandweervoertuig bij een incident. Een bereikbaarheidskaart bevat, beknopt weergegeven op één A4, de meest belangrijke informatie van een bedrijf en/of instelling alsmede de bluswatervoorziening in de omgeving van het desbetreffende object. Bedrijven en instellingen met bijzondere gevaren of risico’s hebben een aanvalplan nodig. Ook bedrijven die zijn voorzien van een brandmeld- of sprinklerinstallatie met rechtstreekse doormelding naar de brandweer hebben een bereikbaarheidskaart nodig. Dit betreft over het algemeen bedrijven en instellingen : • waar veel mensen aanwezig zijn; • met complexe gebouwen; • waar gevaarlijke stoffen aanwezig zijn. Een aanvalplan is een document met gegevens over het betreffende gebouw en /of instelling. In een aanvalplan is meer gedetailleerde informatie opgenomen dan in een bereikbaarheidskaart. In het aanvalplan is o.a. opgenomen: • een plattegrond van het gebouw; • het mogelijke aantal aanwezige personen; • de opslag en hoeveelheden van gevaarlijke stoffen; • de toegangen en nooduitgangen. Met zowel de informatie vanuit de bereikbaarheidkaart en het aanvalplan kan de brandweer effectiever een inzet doen na de melding van een incident en veiliger te werk gaan. Om de documenten actueel te houden worden is het van belang dat deze jaarlijks gecontroleerd en indien mogelijk beoefend worden.
14
Score ‘bedrijfshulpverlening’ In onderstaand figuur is de totaalscore van de bedrijven bij de nul- en eindmeting op het gebied van bedrijfshulpverlening weergegeven. Het aantal bedrijven met een goede score is gestegen. Ten opzichte van de nulmeting zijn bij de eindmeting meer bedrijven in het bezit van een actueel bedrijfshulpverleningsplan en een actueel aanvalsplan en meer bedrijven houden ontruimingsoefeningen.
Totaalscore bedrijfshulpverlening
Percentage bedrijven
100% 80% Rood
60%
Oranje 40%
Groen
20% 0% Nulmeting
Eindmeting
15
2.7
Gevaarlijke stoffen
Wanneer gewerkt wordt met producten die voorzien zijn van een gevaarssymbool, dan is het verplicht een gevaarlijke stoffen register op te stellen. Alle bedrijven die hebben deelgenomen aan de eindmeting zijn in bezit van een gevaarlijke stoffen register (nulmeting: 88,2 %) en geven allemaal voorlichting aan werknemers over de gezondheidsrisico’s van (gevaarlijke) stoffen (nulmeting: 82,4%). Het percentage bedrijven dat een actuele milieuvergunning heeft of waarbij een milieuvergunning niet van toepassing is, is 93,8 % (nulmeting: 72,2 %). In onderstaand figuur is de totaalscore van de bedrijven bij de nul- en eindmeting op het gebied van gevaarlijke stoffen weergegeven. Het aantal bedrijven met een goede score is opmerkelijk gestegen. Dit wordt veroorzaakt doordat alle bedrijven inmiddels in het bezit zijn van een gevaarlijke stoffenregister en voorlichting geven aan werknemers over gezondheidsrisico’s van (gevaarlijke) stoffen!
Totaalscore gevaarlijke stoffen
Percentage bedrijven
100% 80% Rood
60%
Oranje 40%
Groen
20% 0% Nulmeting
Eindmeting
16
2.8
Samenvatting resultaten
Om een representatieve vergelijking te maken van de resultaten van de nul- en eindmeting worden alleen de resultaten beschreven van de bedrijven die zowel hebben deelgenomen aan de nulmeting als aan de eindmeting. Dit betreft in totaal 18 bedrijven. De belangrijkste bevindingen zijn in onderstaand tabel weergegeven. Onderwerp Nulmeting
Eindmeting
Interne veiligheidsorganisatie In bezit van verzuimregistratie
88,9%
88,9%
Preventiemedewerker aanwezig
88,9%
94,4%
Bedrijven met een RI&E
88,9%
88,9%
Bedrijven met een getoetste RI&E
72,2%
83,3%
Bedrijven met een RI&E jonger dan 4 jaar
61,1%
61,1%
Bedrijven met een plan van aanpak
72,2%
77,8%
Bedrijven met een getoetst plan van aanpak
44,4%
70,6%
Bedrijven met een actueel plan van aanpak
50,0%
50,0%
72,2%
83,3%
Bedrijven met een bedrijfshulpverleningsplan (BHV-plan)
72,2%
77,8%
Het BHV-plan is actueel
84,6%
92,9%
Bedrijven met minimaal één BHV-er
100%
100%
88,2%
100%
88,2%
100%
72,2%
93,8%
RI&E en plan van aanpak
Arbeidsongevallen Bedrijven met een ongevalregister Bedrijfshulpverlening
Gevaarlijke stoffen Bedrijven met een gevaarlijke stoffen register aanwezig Bedrijven waar voorlichting gegeven wordt over gevaarlijke stoffen Bedrijven met een actuele milieuvergunning
In onderstaand overzicht zijn de scores van de deelnemers opgenomen voor de diverse onderwerpen: Rood
Oranje Eind
Start
0,0%
0,0%
22,2%
16,7%
77,8%
83,3%
27,8%
16,7%
38,9%
44,4%
33,3%
38,9%
0,0%
0,0%
27,8%
16,7%
72,2%
83,3%
BHV
27,8%
5,6%
50,0%
55,6%
22,2%
38,9%
Gevaarlijke stoffen
11,1%
0,0%
38,9%
6,3%
50,0%
93,8%
Onderwerp Interne veiligheidsorganisatie RIE en plan van aanpak Ongevallen
Start
17
Eind
Groen Start
Eind
3
Resultaten algemene evaluatie
3.1
Inleiding
In dit hoofdstuk worden de resultaten van de algemene evaluatie weergegeven. De resultaten in dit hoofdstuk zijn gebaseerd op de ingevulde vragenlijsten van alle bedrijven die hebben deelgenomen aan de eindmeting. Dit betreft in totaal 19 bedrijven. 3.2
Algemene resultaten
In onderstaand tabel zijn de redenen weergegeven waarom bedrijven hebben deelgenomen aan het project. Waarom deed u mee aan dit project? (meerdere antwoorden mogelijk) We wilden graag meer samenwerken met de overige deelnemende bedrijven;
73,7 %
Onze organisatie had nog niet alles goed geregeld op dit gebied;
31,6 %
Onze organisatie wilde graag weten of we het goed geregeld hadden;
31,6 %
We willen graag een voorbeeldfunctie vervullen;
10,5 %
Anders
5,3 %
In onderstaand figuur is weergegeven of bedrijven denken dat het project ‘Risicobeheersing en preventie’ een bijdrage heeft geleverd aan het verbeteren van (arbeids) veiligheid en arbeidsomstandigheden binnen het eigen bedrijf.
Bijdrage verbeteren (arbeids) veiligheid en arbeidsomstandigheden
5%
ja 37%
misschien 58%
nee
18
Alle bedrijven hebben het project in zijn geheel als positief ervaren. Zie hiervoor onderstaand tabel. Beoordeling project als geheel
% Bedrijven
zeer goed Goed Voldoende matig Slecht
15,8 % 52,6 % 31,6 % 0% 0%
78,9 % van de bedrijven vindt dat het project heeft voldaan aan de verwachtingen. Redenen waardoor het project niet heeft voldaan aan de verwachtingen zijn: - raakvlakken met onze organisatie zijn te klein; - verwachting lag hoger tav nieuwe informatie. Vanuit workshops blijkt dat wij zeer veel reeds hebben georganiseerd waardoor voor ons bedrijf de toegevoegde waarde lager lag dan voor andere deelnemende bedrijven; - keuze in data van workshops: door te weinig kunnen deelnemen aan de workshops is geen netwerk of toegevoegde waarde ontstaan; - te weinig aanvullingen cq verbeteringen van ons huidige systeem. Niveau verschil van bedrijven betreffende veiligheid remt. 3.3
Evaluatie nulmeting
In onderstaand figuur is weergegeven hoe de bedrijven de individuele rapportage en de groepsrapportage hebben beoordeeld.
Beoordeling nulmeting
Percentage bedrijven
70% 60% 50% 40%
Individuele rapportage
30%
Groepsrapportage
20% 10% 0% zeer goed
3.4
goed
voldoende
matig
slecht
Evaluatie themakaarten
Voor alle deelnemers zijn themakaarten ontwikkeld. In deze themakaarten zijn risico’s behandeld die binnen veel van de bedrijven aanwezig zijn. In de themakaarten zijn de wettelijke aspecten rondom een onderwerp nader belicht. Tevens werden indien mogelijk handreikingen aan de deelnemers aangeboden in de vorm van standaardformulieren of voorbeeldrapportages. Deze standaardformulieren en rapportages waren veelal afkomstig van mededeelnemers.
19
De volgende themakaarten zijn ontwikkeld: omgaan met ongevallen/ ongevallenregister met voorbeeld ongevallenregistratie; beeldschermwerk met handleiding ‘gezond beeldschermwerk’; PIMEX met cd-rom; geluid met een voorbeeld van een nadere inventarisatie; machineveiligheid met checklisten; In onderstaand tabel is weergegeven hoe de themakaarten werden beoordeeld door de bedrijven. Beoordeling themakaarten
% bedrijven
zeer goed Goed Voldoende matig Slecht 3.5
5,3 % 68,4 % 21,1 % 0% 0%
Evaluatie workshops
Op basis van de resultaten van de nulmeting zijn de volgende workshops aangeboden aan de deelnemers: • Workshop RI&E en plan van aanpak: 13 december 2006; • Gevaarlijke stoffen (Stoffenmanager): 30 januari 2007; • Workshop BHV/ calamiteitenplan: 14 maart 2007; • Motiveren van veilig gedrag (o.a. met PIMEX): 25 april 2007. 89,5 % van de bedrijven vond het tijdstip dat de workshops plaatsvonden (14.00 uur tot 18.00 uur) geschikt. Redenen voor bedrijven om niet aan alle workshops deel te nemen waren (meerdere antwoorden mogelijk: het onderwerp was niet van toepassing voor mijn bedrijf (7,7%); de datum kwam niet uit (76,9 %); ik heb alles al goed geregeld op dat gebied (15,4 %); anders (7,7 %). In totaal heeft 89,5 % van de bedrijven aangegeven dat zij willen dat er in de toekomst meer workshops georganiseerd gaan worden. Onderwerpen waar de bedrijven in zijn geïnteresseerd zijn: Lichamelijke belasting (77,8 %) Machineveiligheid (55,6 %) Beeldschermwerk (50 %) Ziekteverzuimbeleid (50 %) Geluid (44 %) Opslag gevaarlijke stoffen (38,9 %) Anders (22,2 %)
20
Daarnaast heeft tijdens de afsluitende bijeenkomst op 7 juni 2007 een discussie plaatsgevonden over mogelijke onderwerpen voor vervolgworkshops. Uit deze discussie kwam naar voren dat deelnemers behoefte hebben aan de volgende vervolgworkshops: - kennis van buren - werkplek inventarisaties en RSI - BHV gezamenlijk oefenen, scenario’s opstellen - Veiligheidsronde en audits bij elkaar - Belonen of sancties voor gewenst/ongewenst gedrag - Registreren van (bijna) ongevallen - Betrokkenheid overheid vergroten 3.6
Evaluatie netwerkuitbreiding en informatievoorziening
In onderstaand figuur is weergegeven of bedrijven denken dat het project ‘Risicobeheersing en preventie’ een bijdrage heeft geleverd aan het vergroten van het netwerk op het bedrijventerrein op het gebied van (arbeids) veiligheid en arbeidsomstandigheden.
Bijdrage vergroten netwerk
11%
ja
42%
misschien nee 47%
Verreweg de meeste bedrijven denken nog contact te onderhouden met één à twee andere bedrijven op het gebied van (arbeids) veiligheid en arbeidsomstandigheden (57,9 %). In totaal denkt 10,5 % van de bedrijven contact te onderhouden met één bedrijf, 15,8 % met twee of meer bedrijven. In totaal denkt 15,8 % van de bedrijven geen contact te onderhouden met andere bedrijven op het bedrijventerrein. Tijdens het gehele project hebben bedrijven informatie ontvangen over de voortgang van het project en de inhoud en data van de workshops. De informatieverstrekking werd door de bedrijven als volgt beoordeeld: Beoordeling informatieverstrekking
% Bedrijven
zeer goed Goed Voldoende matig Slecht
10,5 % 68,4 % 21,1 % 0% 0%
21
4
Conclusie
4.1
Conclusie resultaten eindmeting
Uit de overzichten komt duidelijk naar voren dat de score van elk onderwerp bij de bedrijven in de loop van het project ‘Risicobeheersing en preventie’ is verbeterd. Deze score is met name veroorzaakt door het aantal bedrijven: - dat in het bezit is van een getoetste RI&E; - dat in het bezit is van een getoetst plan van aanpak; - met een ongevallenregistratie; - met een actueel bedrijfshulpverleningsplan; - met een gevaarlijke stoffenregister; - waar voorlichting gegeven wordt over gevaarlijke stoffen; - met een actuele milieuvergunning. 4.2
Conclusie algemene evaluatie
Uit de resultaten van de algemene evaluatie blijkt dat bedrijven over het algemeen erg tevreden zijn over het project ‘Risicobeheersing en preventie’. De meeste deelnemers beoordelen de nulmeting, de workshops, de themakaarten, de informatieverstrekking en het project in zijn geheel als goed. Bij de eindevaluatie heeft 95 % van de bedrijven aangegeven te denken dat het project ‘Risicobeheersing en preventie’ (mogelijk) een bijdrage heeft geleverd aan het verbeteren van (arbeids) veiligheid en arbeidsomstandigheden binnen het eigen bedrijf. Daarnaast geeft bij de eindevaluatie 89 % van de bedrijven aan te denken dat het project ‘Risicobeheersing en preventie’ (mogelijk) een bijdrage heeft geleverd aan het vergroten van het netwerk op het bedrijventerrein op het gebied van (arbeids) veiligheid en arbeidsomstandigheden. Het project heeft bij 78,9 % van de bedrijven voldaan aan de verwachtingen. Redenen voor bedrijven waardoor het project niet heeft voldaan aan de verwachtingen zijn: - raakvlakken met onze organisatie zijn te klein; - verwachting lag hoger tav nieuwe informatie. Vanuit workshops blijkt dat wij zeer veel reeds hebben georganiseerd waardoor voor ons bedrijf de toegevoegde waarde lager lag dan voor andere deelnemende bedrijven; - keuze in data van workshops: door te weinig kunnen deelnemen aan de workshops is geen netwerk of toegevoegde waarde ontstaan; - te weinig aanvullingen cq verbeteringen van ons huidige systeem. Niveau verschil van bedrijven betreffende veiligheid remt.
In totaal wil 89,5 % van de bedrijven dat er in de toekomst meer workshops georganiseerd gaan worden.
22
5
Vervolg
Om bedrijven te blijven stimuleren om onderling samen te werken op het gebied van (arbeids) veiligheid, arbeidsomstandigheden en calamiteitenvoorzorg is het nodig om deze samenwerking te continueren en nog verder te verbeteren. Een projectteam zal operationeel blijven om ook in de toekomst workshops te organiseren. Hierbij zullen de onderwerpen aan de orde komen zoals beschreven in deze rapportage. Daarnaast zullen preventiemedewerkers minimaal twee keer per jaar worden uitgenodigd om met elkaar van gedachte te wisselen over actuele onderwerpen en problemen waar zij tijdens het werk mee te maken hebben. Omdat u heeft deelgenomen aan het project ‘Risicobeheersing en preventie’ zult u automatisch op de hoogte gehouden worden van geplande bijeenkomsten en de meest recente ontwikkelingen. Mocht u dit niet meer op prijs stellen dan kunt u dit kenbaar maken via emailadres
[email protected] .
23
Bijlage 1 Lijst van deelnemers Eques Coatings BV
Van den Udenhout BV, vestiging Oss
Zwanenberg Food Group
Stork Townsend B.V.
Nelissen van Gerwen
Unipol Holland BV
N.V. Organon
Kuijpers Installaties Oss BV
De Kantsingel B.V.
Muller Bouw
Kampert Drukwerk BV
Geurts Technisch Adviseurs
ReVaBo
Ball Packaging Europe Oss B.V.
Chemetall N.V.
Maasland Brouwerij
Loonpak Centrale / LocoPack Copacking
Vrieshuis van Oss B.V.
DRT Vloeren B.V
Ploegmakers B.V.
Arbo Unie
Philips Lighting Oss
Houtindustrie Noord Brabant
ASV Automobielbedrijven BV
Kaal Mastenfabriek
Technisch Handelsbureau Hacos B.V.
VBI Oss BV
IBN-Groep
Fysicon medical technology
CCL Label Oss BV
INVIC BV
Vos Autobedrijven
Acket Drukkerij-Kartonnage
Hendriks Bouw en Ontwikkeling BV
Nooijen Groep BV
24
Bijlage 2 Vragenlijst eindmeting
Project ‘Risicobeheersing en preventie’ Eindmeting
Bedrijventerreinen Oss Deelnemers: VBML en OIK
25
Instructie invullen vragenlijst Sommige vragen zijn ook in de 0-meting gesteld. Het is van belang om na te gaan of veranderingen in uw situatie zijn opgetreden, bijvoorbeeld op het gebied van risicoinventarisatie en –evaluatie. Bij deze vragen zijn 2 kolommen opgenomen. De resultaten van de 0-meting die u heeft ingevuld, zijn hierbij voorgedrukt. Wij vragen u om de huidige situatie in te vullen in de kolom ‘nu’. Wanneer uw bedrijf meerdere bedrijfslocaties heeft, willen we u vragen alleen voor de vestiging in Oss de vragenlijst in te vullen. Mocht u tijdens het invullen van de lijst vragen hebben, neemt u dan contact op met mevrouw F. van der Heijden, telefoonnummer 0162-517080. De ingevulde vragenlijst kunt u sturen aan: ICET T.a.v. F. van der Heijden Postbus 430 4940 AK Raamsdonksveer
Bedankt voor uw deelname!
Alle gegevens die u in deze lijst invult worden vertrouwelijk behandeld. Alleen leden van het projectteam kunnen de lijst en bijbehorende documenten inzien. Communicatie over de inhoud van de lijst naar andere deelnemers, het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en derden vindt alleen in geanonimiseerde vorm plaats.
26
Algemeen
Bedrijfsnaam
: .............................................................................................................
Uw naam
: .............................................................................................................
Uw functie
: .............................................................................................................
Telefoonnummer
: .............................................................................................................
Emailadres
: .............................................................................................................
27
Interne veiligheidsorganisatie 1
2
Hoeveel medewerkers werken er op dit moment in uw bedrijf (inclusief tijdelijk personeel)? Aantal medewerkers:
………………….
Aantal FTE:
………………….
Welke systemen zijn binnen uw bedrijf aanwezig (meerdere antwoorden mogelijk)? Start
Nu kwaliteitsmanagementsysteem (bijvoorbeeld ISO 9001, INK) arbomanagementsysteem (bijvoorbeeld OHSAS) milieumanagementsysteem (bijvoorbeeld ISO 14001, BRL) VCA een andere: ………. ……….. geen
3
Hoe hoog was het verzuimpercentage binnen uw organisatie in 2006 (exclusief zwangeren)? ` Het verzuimpercentage is het aantal verzuimde kalenderdagen gedeeld door het totaal aantal werkdagen maal 100)
2006: …………………..% ik weet de cijfers niet
4
Is binnen uw organisatie een preventiemedewerker aangewezen? Start
Nu ja, één preventiemedewerker ja, meerdere preventiemedewerkers, namelijk …. (aantal invullen op stippellijn) nee
28
RI&E en plan van aanpak 5
Heeft u een RI&E die na 01-01-2003 is opgesteld? Start
Nu ja nee (ga verder met vraag 7) nee, maar we zijn er wel mee bezig (ga verder met vraag 7) weet ik niet (ga verder met vraag 7)
6
Is de huidige RI&E getoetst door één of meerdere kerndeskundigen (bedrijfsarts, arbeids- en organisatiedeskundige, veiligheidskundige, arbeidshygiënist)? Start
Nu ja nee
7
Bent u in het bezit van een plan van aanpak die na 01-01-2006 is opgesteld? Start
Nu ja nee (ga verder met vraag 9) weet ik niet (ga verder met vraag 9)
8
Is het huidige plan van aanpak getoetst door één of meerdere kerndeskundigen (bedrijfsarts, arbeids- en organisatiedeskundige, veiligheidskundige, arbeidshygiënist)? Start
Nu ja nee weet ik niet
29
Arbeidsongevallen 9
Is er binnen uw organisatie een ongevallenregistratie aanwezig? Start
Nu ja nee nee, maar we zijn er wel mee bezig
10
Hoeveel ongevallen en bijna-ongevallen hebben er het afgelopen jaar in uw bedrijf plaatsgevonden? Als een ongeval in meerdere categorieën kan worden geplaatst, noteer dit ongeval dan slechts één keer. Als u binnen uw organisatie geen ongevallenregistratie bijhoudt, vragen wij u om deze tabel zo goed mogelijk op basis van uw herinneringen in te vullen. gemiddeld aantal 2006 bijna-ongevallen ongevallen zonder medische behandeling ongevallen met medische behandeling ongevallen met één of meerdere dagen verzuim ongevallen met opname in ziekenhuis* ongevallen met blijvend letsel* ongevallen met dodelijke afloop*
11
Indien er binnen uw organisatie in 2006 sprake is geweest van een meldingsplichtig ongeval (de met * gearceerde ongevallen), heeft u dit dan gemeld bij de arbeidsinspectie? ja nee, deze heb ik niet gemeld nee, niet van toepassing
30
Bedrijfshulpverlening 12
Is een actueel bedrijfshulpverleningsplan aanwezig (Kloppen de algemene gegevens van het bedrijf, zijn de bedrijfshulpverleners actueel etc)? Start
Nu ja, er is een actueel BHV-plan het BHV-plan is wel aanwezig, maar is niet actueel nee er is geen BHV-plan nee, maar we zijn er wel mee bezig
13
Zijn aanvalsplannen en/of bereikbaarheidskaarten van de brandweer actueel? Start
Nu ja nee weet ik niet
14
Is uw bedrijf in bezit van een gebruiksvergunning inzake het brandveilig gebruik? Start
Nu ja nee (ga verder met vraag 16) weet ik niet (ga verder met vraag 16) niet van toepassing (ga verder met vraag 16)
15
Is de gebruiksvergunning inzake het brandveilig gebruik actueel? Start
Nu ja nee
16
Zijn binnen uw organisatie opgeleide bedrijfshulpverleners (BHV-ers) aanwezig? ja, één opgeleide BHV-er ja, meerdere opgeleide BHV-ers, namelijk ………. (aantal invullen op de stippellijn) nee
17
Houdt u ontruimingsoefeningen? ja, ……………. (aantal keer per jaar invullen) nee
31
Gevaarlijke stoffen 18
Heeft u een gevaarlijke stoffen register? Start
Nu ja nee nee, maar we zijn er wel mee bezig niet van toepassing
19
Worden de werknemers in uw bedrijf voorgelicht over de gezondheidsrisico’s van (gevaarlijke) stoffen? Start
Nu ja nee niet van toepassing
20
Is de milieuvergunning in overeenstemming met de actuele situatie? Start
Nu ja nee weet ik niet niet van toepassing
32
Evaluatie algemeen 21.
Waarom deed u mee aan dit project? Onze organisatie had nog niet alles goed geregeld op dit gebied; We wilden graag meer samenwerken met de overige deelnemende bedrijven; Onze organisatie wilde graag weten of we het goed geregeld hadden; We willen graag een voorbeeldfunctie vervullen; Anders namelijk: …………………………………………………………………………
22.
Heeft u deelgenomen aan de 0-meting? ja nee (ga verder met vraag 24)
23.
Hoe beoordeelde u de individuele rapportage die u heeft ontvangen naar aanleiding van de door u ingevulde vragenlijst? zeer goed goed voldoende matig slecht ik heb deze niet gelezen
24.
Hoe beoordeelde u de groepsrapportage die naar aanleiding van de 0-meting is opgesteld? zeer goed goed voldoende matig slecht ik heb deze niet gelezen
25.
Hoe beoordeelde u de themakaarten die u heeft ontvangen? zeer goed goed voldoende matig slecht ik heb deze niet gelezen 26. Wat vond u van het tijdstip dat de workshops plaatsvonden (14.00 uur tot 18.00 uur) geschikt ongeschikt, een beter tijdstip is…………….
33
Als u aan alle workshops heeft deelgenomen, kunt u verder gaan naar vraag 28 27.
Als uw bedrijf niet aan alle workshops heeft deelgenomen, wat was daarvoor de reden? (u kunt hier meerdere antwoorden invullen) het onderwerp was niet van toepassing voor mijn bedrijf (bv. geen gevaarlijke stoffen aanwezig) de datum kwam niet uit ik heb alles al goed geregeld op dat gebied anders, namelijk:…………….
28.
Heeft het project ‘Risicobeheersing en preventie’ een bijdrage geleverd aan het vergroten van uw netwerk op het bedrijventerrein op het gebied van (arbeids) veiligheid en arbeidsomstandigheden? ja nee misschien
29.
Met hoeveel bedrijven denkt u nog contact te onderhouden op het gebied van (arbeids) veiligheid en arbeidsomstandigheden? geen misschien één één à twee twee of meer
30.
Heeft het project ‘Risicobeheersing en preventie’ een bijdrage geleverd aan het verbeteren van (arbeids) veiligheid en arbeidsomstandigheden binnen uw bedrijf? ja nee misschien
31.
Tijdens het gehele project heeft u informatie ontvangen over de voortgang van het project en de inhoud en data van de workshops. Hoe beoordeelt u de informatieverstrekking? zeer goed goed voldoende matig slecht
32.
Hoe heeft u het project in zijn geheel ervaren? zeer goed goed voldoende matig slecht
33.
Heeft het project voldaan aan uw verwachtingen? ja nee, want …………………………………….
34.
Wat had verbeterd kunnen worden en hoe? _____________________________________________________________________
34
35.
Wilt u dat er in de toekomst nog meer workshops georganiseerd worden voor de bedrijven in Oss? ja nee (ga verder naar vraag 38)
36.
Zo ja, in welke onderwerpen bent u geïnteresseerd? Geluid Opslag gevaarlijke stoffen Machineveiligheid Lichamelijke belasting Beeldschermwerk Ziekteverzuimbeleid anders, namelijk ……..
37.
Zou u willen optreden als gastheer bij één van deze bijeenkomsten? ja nee
38.
Welke zaken zou u nog gezamenlijk met andere bedrijven willen oppakken? ……………………………………. ……………………………………. ……………………………………. ……………………………………. weet ik niet
Tot slot Heeft u nog opmerkingen? __________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________
Bedankt voor het invullen van de vragenlijst en uw deelname aan dit project!
35
Bijlage 3 Toelichting Opbouw scores Interne veiligheidsorganisatie Voor de totaalscore op dit onderdeel tellen mee: - is er een managementsysteem? (ja: 1 punt, nee: 0 punten) - Zijn de verzuimcijfers bekend? (ja: 1 punt, nee: 0 punten) - Is er minimaal één preventiemedewerker? (1 of meer: 1 punt, geen: 0 punten) Score = (1 x managementsysteem) + ( 2 x verzuimcijfer) + ( 2 x preventiemedewerker) Rood: score 0 en 1 Oranje: score 2 en 3 Groen: score 4 en hoger Als bedrijf dient u dus zowel een preventiemedewerker te hebben én verzuimcijfers te weten om groen te scoren.
RI&E en plan van aanpak Voor de totaalscore op dit onderdeel tellen mee: Heeft u een RI&E? (ja: 1 punt, nee: 0 punten, weet niet: 0 punten) Is de RI&E getoetst? (ja: 1 punt, nee: 0 punten) Is de RI&E jonger dan 4 jaar (na 1-1-2003)? (ja: 1 punt, nee: 0 punten) Bent u in het bezit van een plan van aanpak? (ja: 1 punt, nee: 0 punten, weet niet: 0 punten) Is het plan van aanpak getoetst? (ja: 1 punt, nee: 0 punten) Is het plan van aanpak actueel (na 1-1-2006)? (ja: 1 punt, nee: 0 punten) Rood: score 0, 1 en 2 Oranje: score 3, 4 en 5 Groen: score 6 Als bedrijf dient u dus zowel een actuele, getoetste R&E en Plan van aanpak te hebben om groen te scoren.
36
Arbeidsongevallen Voor de totaalscore op dit onderdeel tellen mee: Is er binnen uw organisatie een ongevallenregistratie aanwezig? (ja: 1 punt, nee: 0 punten) Indien er binnen uw organisatie sprake is geweest van een meldingsplichtig ongeval (de met * gearceerde ongevallen), heeft u dit dan gemeld bij de arbeidsinspectie? (ja: 1 punt, nee: 0 punten, niet van toepassing: 1 punten) Rood: score 0 Oranje: score 1 Groen: score 2 Als bedrijf dient u dus zowel een ongevallen register te hebben en meldingsplichtige ongevallen te melden (indien van toepassing) aan de arbeidsinspectie om groen te scoren.
Bedrijfshulpverlening Voor de totaalscore op dit onderdeel tellen mee: - Is een actueel bedrijfshulpverleningsplan aanwezig? (ja: 1 punt, niet actueel: 0 punten, nee: 0 punten) - Zijn aanvalsplannen en/of bereikbaarheidskaarten van de brandweer actueel? (ja: 1 punt, nee: 0 punten, weet niet: 0 punten) - Is uw bedrijf in bezit van een gebruiksvergunning inzake het brandveilig gebruik? (ja: 1 punt, nee: 0 punten, weet niet: 0 punten, niet van toepassing: 1 punt) - Is de gebruiksvergunning inzake het brandveilig gebruik actueel? (ja: 1 punt, nee: 0 punten) - Zijn binnen uw organisatie opgeleide bedrijfshulpverleners (BHV-ers) aanwezig? (ja: 1 punt, nee: 0 punten) - Houdt u ontruimingsoefeningen? (ja: 1 punt, nee: 0 punten) Rood : score 1 en 2 Oranje : score 3 en 4 Groen: score 5 en 6 Als bedrijf dient u de beschikking te hebben over een actueel BHV-plan, actuele aanvalsplannen en/of bereikbaarheidskaarten, een actueel gebruiksvergunning inzake brandveilig gebruik (indien van toepassing), opgeleide BHV-ers binnen de organisatie en ontruimingsoefeningen te houden om groen te scoren.
37
Gevaarlijke stoffen Voor de totaalscore op dit onderdeel tellen mee: Heeft u een gevaarlijke stoffen register? (ja: 1 punt, nee: 0 punten) Worden de werknemers in uw bedrijf voorgelicht over de gezondheidsrisico’s van (gevaarlijke) stoffen? (ja: 1 punt, nee: 0 punten) Is de milieuvergunning in overeenstemming met de actuele situatie? (ja: 1 punt, nee: 0 punten, weet niet: 0 punten) Rood: score 0 en 1 Oranje: score 2 Groen: score 3 Als bedrijf dient u beschikking te hebben over een gevaarlijke stoffen register, een milieuvergunning die in overeenstemming is met de huidige situatie (indien van toepassing) en dienen medewerkers voorgelicht te worden over de gezondheidsrisico's van (gevaarlijke) stoffen om groen te scoren.
38