LANDGOED BLEIJENBEEK, NATIONAALPARK DE MAASDUINEN. HERSTEL CULTUURHISTORISCHE WAARDEN EN CONSOLIDATIE VAN DE RUINE VAN HET 17 EEUWSE KASTEEL BLEIJENBEEK. ATELIER 12, MARC HENDRIKS, LANDSCHAPSARCHITECT BNT.
E Gewijzigd op 01 augustus 2010, opdrachtgever Stichting ruïne Bleijenbeek
INHOUD
01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22
HISTORISCHE KAART 1890 INVENTARISATIE KORTE BESCHRIJVING VAN HET VERWOESTE KASTEEL KORTE BESCHRIJVING VAN DE LANDSCHAPPELIJKE WAARDEN KASTEEL FOTO,S UIT HET VERLEDEN KAART VOOR 1680 NATUUR EN CULTUURHISTORISCHE UITGANGSPUNTEN
BRONVERMELDING: Archief Bergen, Universiteit Wageningen. De Maasgouw 1991 De geschiedenis van het kasteel Bleijenbeek (gem. Bergen) Historisch materiaal internet, atlassen e.d. Gesprekken met A. Viersen en T. Weijers.
LUCHT FOTO,S FOTO KASTEEL RUINE ROND 1950 TUIN HISTORISCH ONDERZOEK UITGANGSPUNTEN T.A.V. HET HISTORISCH SPOREN ONDERZOEK KASTEEL TUIN FOTO,S SAMENVATTING HISTORISCHE ONDERBOUWING ONTWERP VISIE HERSTEL CULTUURHISTORISCHE WAARDEN UITGANGSPUNTEN VOOR RECONSTRUCTIE EN HERSTELWERKZAAMHEDEN PLATTEGROND BESTAANDE TOESTAND PLATTEGROND BOMENKAPPLAN ONTWERP TEKENING VISIE HERSTEL CULTUURHISTORISCHE WAARDEN OVERZICHT HERSTELWERKZAAMHEDEN FOTO VAN DE NEOROMAANSE KAPEL BEGIN 1900 MET EEN GOED VERZORGDE TUINAANLEG KOSTENRAMING RENOVATIE TERREIN RUINE BLEIJENBEEK KOSTENRAMING ONDERHOUD TERREIN RUINE BLEIJENBEEK
01 HISTORISCHEKAART 1890
Bodemkaart: de Maas als vlechtende rivier in het landschap met oude rivierkleigronden en rivierduinen. Oude rivierkleigronden
Moerassen
Locatie Kasteel Bleijenbeek Podzolen Rivierduinen landschap
Ontginningen
Rivierduinen
Het kasteel is vele eeuwen een middelpunt in deze streek geweest, zowel geschiedkundig als uit landschappelijk oogpunt bezien.
Plattegrond van het kasteel met poortgebouw en padenstructuur.
02 INVENTARISATIE Locatie: De ruïne van het voormalige kasteel Bleijenbeek en het gelijknamige landgoed bevinden zich in het Maasdorp Afferden, in de gemeente Bergen in het noorden van Limburg, tussen Heijen en NieuwBergen. Ligging: De ruïne ligt aan de weg van Afferden en Goch aan de In de tweede helft van de veertiende eeuw is een omgracht Eckeltsebeek / Bleijenbeek, die in de eerste helft van de rechthoekig complex gebouwd uit baksteen en mergel met op 14e eeuw gegraven is voor de afwatering van veengronden de noordoosthoek een uitspringende toren. in het achterland. De ruïne geeft nog de contouren van het Aan het eind van de veertiende eeuw werd dit complex tot op gebouw prijs, dat eens gezien werd als een goed het maaiveld gesloopt, mogelijk naar een verwoesting. voorbeeld van een ridderlijke woning. Daarna is de bouw van het kasteel begonnen. Bleijenbeek is De Eckeltsebeek / Bleijenbeek heeft een lengte van 7 km uitgegroeid van een eenvoudig verdedigbare boerderij via een en wordt gevoed door de Horsterbeek. aantal bouwfasen tot een volledig middeleeuws kasteel, dat na Beide beken ontwateren het vrij omvangrijke oorlogshandelingen in 1589 in het midden van de zeventiende DuitsNederlands landbouwgebied dat zich op de eeuw wordt verbouwd tot een edelmanswoning. Zijn terrasvlakte uitstrekt. zeventiende eeuwse vorm behield het kasteel in grote lijnen tot De beek is volledig genormaliseerd. De Eckeltsebeek aan de verwoesting van de tweede wereldoorlog. In de heeft een breedte van 35 meter. De gemiddelde afvoer zestiende eeuw is rond het complex een tweede gracht is 0.20m3/s bij een gemiddelde stroomsnelheid van gegraven. Daarvoor werd de Bleijenbeek gebruikt. De 0.20.6 m/s. De beek valt nooit droog. De laagste afvoer buitengracht wordt gevoed door de beek die in het midden aan is 0.03m3/s. Maximaal peil afvoer bedraagt 1.9 m3/s. de oostkant binnen komt en aan de westzijde weer verder De benaming van Bleijenbeek is afgeleid van ‘Blije beek’, stroomt richting de Maas. De grond uit de gracht is gebruikt in de betekenis heldere beek. voor verdedigingswerken en later uitgevlakt. Het terrein binnen Op de kaart van 1890 ligt het kasteel ca. drie kilometer de buitengracht ligt ca. 2.00m. hoger dan de omgeving. De landinwaarts aan de Bleijenbeek (helderebeek) die buitengracht stond aan de oostzijde in verbinding met de overgaat in de Eckeltsebeek die in de Maas uitmondt. binnengracht. Een gedeelte van de gracht is bij een latere Bleijenbeek werd gebouwd in het beekdal van de zeventiende eeuwse uitbreiding dichtgeworpen om dat deze Eckeltsebeek. binnen de muren van het kasteel was komen te liggen. In het Het gebied rondom het kasteel bestond uit woeste midden van de negentiende eeuw werd het kasteel nog heidegronden en moerrassen. Het gebied was veel eenmaal ingrijpend verbouwd. De gracht die direct rond het minder bebost dan nu. Het dorp Afferden en het kasteel lag, werd gedempt waarschijnlijk door stankoverlast. gehucht Heukelom en de buurtschappen Plees, Rimpelt Aan de noordzijde van het kasteel is de uitgediepte en Flieraij behoorde eeuwenlang toe aan de heren binnengracht nog goed te herkennen. van kasteel Bleijenbeek. De buitengracht is de nu nog bestaande kasteelgracht.
De plattegrond zoals deze was voor de verwoesting van in 1945. Fase 2: eind 14e eeuw. Fase 3: begin 15e eeuw. Fase 5: eind 15e begin 16e eeuw. Fase 7: XVIIb. Fase 8: XVIId. Fase 9: 1704. Fase 10 XIXA Fase 12: ca. 1920.
Reconstructietekening van het kasteel in de 18e eeuw. Het kasteel en voorburcht met de dubbele gracht, zoals deze was tot in het midden van de 19e eeuw.
Reconstructie van Bleijenbeek, zoals het misschien in de 16e eeuw heeft uitgezien.
Plattegrond van de oudste fase (tweede helft van de 14e eeuw)
03 KORTE BESCHRIJVING VAN HET VERWOESTE KASTEEL
Kasteel Bleijenbeek is kort voor de 14e eeuw ontstaan en eindigde voorlopig in 1945 toen het verwoest werd. Uit opgravingen is gebleken dat de bouwgeschiedenis kort voor 1300 begint met een omgracht rechthoekig complex gemaakt van mergel en baksteen, met op de noordhoek een aan één zijde uitspringende hoektoren. Deze is verwoest of gesloopt en heeft men een grote woontoren neergezet met aansluitend een gedeeltelijke weergang. Kort na 1405 werd een zaalvleugel met kelder (beiden gedeeltelijk bewaard) aan toegevoegd en aan de zuidzijde een uitspringende vierkante toren. In de 15e eeuw werd er een schildmuur met weergang op de bogen aan toegevoegd ter afsluiting van de binnenplaats. Deze muur sloot aan op het poortgebouw, waarin een brugkelder kwam. In de 16e eeuw werd aan de oostzijde een tweede en grotere vleugel gebouwd. Na meerdere verbouwingen ontstond in de 17e eeuw een uit vier vleugels bestaand gebouw rond een binnenplaats. In 1688 werd een natuursteenomlijsting (deels nog aanwezig) rond de voordeur geplaatst. De toegang tot het gebouwencomplex was op de plaats, waar nu nog de brug over de kasteelgracht ligt. Hier lag het poort gebouw of voorburcht. Door de poort kwam men op de binnenplaats. In 2000 wordt het landgoed verkocht aan Fortis Vastgoed BV, die samen met Staatsbosbeheer, IVM Maas en Niers, Provincie Limburg en gemeente Bergen revitalisering van het landschap en natuurbehoud nastreeft met daarin een geïntegreerde golfbaan en beperkte bebouwing met behoud van de ruïne van het laatmiddeleeuwse kasteel Bleijenbeek. 04 KORTE BESCHRIJVING VAN DE LANDSCHAPPELIJKE WAARDEN Het kasteel is vele eeuwen een middelpunt in deze streek geweest, zowel uit geschiedkundig als uit landschappelijk oogpunt bezien. Het landschappelijk element moet zeker niet onderschat worden. Door fors grondbezit hebben de bewoners grote invloed gehad op de ontginning en in cultuur brengen van het omliggende gebied. De centrale positie van het kasteel in het Landschap wordt nog eens extra benadrukt door de nog aanwezige zichtassen. Een aan de noordzijde van het kasteel en een aan de zuidzijde. De locatie werd gekenmerkt door grote gebieden met weinig reliëf waar de moerassen en heidevelden lagen en terreinen waar flinke hoogteverschillen op korte afstand van elkaar voorkomen, de rivierenduinen. In de rivierduinen zijn naast humusijzerpodzolen vaak ook andere podzolen ontstaan. Het zand is bijna altijd grover dan dat van het dekzand. Op de bodemkaart treffen we bij Afferden humusijzerpodzolen aan, In koudere perioden, zoals in de jonge Dryastijd, zijn door de overheersend westelijke winden grote hoeveelheden zand uit de rivierbeddingen geblazen en vele rivierduinen rond Bleijenbeek opgeworpen. Om verstuivingen tegengegaan werd op grote schaal bossen aangeplant. De afbeelding van de historische kaart uit 1890 en een detail uit de bodemkaart geeft een indruk hoe het landschap rond die tijd was.
05 KASTEEL FOTO,S UIT HET VERLEDEN
Foto,s van het kasteel rond 1927
De toegang over de buitengracht met het poortgebouw (1915)
De ruïne na het bombardement in 1945, foto is uit 1987
06 KAART VOOR 1680
Op de kaart is duidelijk te zien dat vanuit de Afferder Ven de Bleijenbeek ontspringt en via de buitengracht van het kasteel overgaat in de Eckeltsebeek beek die in de maas uitmond.
07 NATUUR EN CULTUURHISTORISCHE UITGANGSPUNTEN
Landgoed Bleijenbeek (270 hectare) waarin de ruïne van het kasteel Bleijenbeek ligt in het noordelijke deel van het nationaal park de Maasduinen. Natuurontwikkeling is van groot belang omdat hiermee een zogenaamde robuuste ecologische zone gerealiseerd wordt, die de natuurgebieden ten zuiden en ten noorden van het landgoed met elkaar verbindt. Voorheen lag hier een landbouwgebied als een wig in het nationaal park de Maasduinen. Nu een ruim extensieve opgezette golfbaan met 30 hectare extra nieuwe natuur, moeras, heide, droog grasland en singels met struiken, houtwallen, poelen en watergangen. Door deze opzet kunnen de dassen, reeën en andere kleine zoogdieren weer over het landgoed Bleijenbeek trekken, niet meer gehinderd door de kale akkers. Door natuurontwikkeling, beekherstel en moerasvorming met een geïntegreerde golfbaan is er meer aansluiten ontstaan aan de fraaie mengeling van kleinschalig bos, weilanden, heidevelden en zandverstuivingen van natuurgebieden ten zuiden en ten noorden van het landgoed. Een ander onderdeel is het herstel van de cultuurhistorische waarde. De Bleijenbeek ruïne ligt als een belangrijk ‘landmark’ in het landgoed. De insteek is de ruïne van het kasteel Bleijenbeek te consolideren en de toren te herbouwen. Vervolgens zal het terrein binnen de buitenste slotgracht opgeschoond worden, en daarbij ligt een wens om de binnengracht die rond 1350 is aangelegd te herstellen. Het nu afgesloten terrein rond het kasteel moet meer toegankelijk worden gemaakt voor bezoekers en wandelaars. Daarbij kan mogelijk in een latere fase een nieuwe bestemming (in de vorm van bijvoorbeeld een eigentijds element) toegevoegd worden. Gedacht kan worden aan bijvoorbeeld een bezoekerscentrum of trouwlocatie. Herstel van oorspronkelijke beplanting en tuinstructuur en het zichtbaar maken van de contouren van het poortgebouw kan de status historische buitenplaats versterken. De bouwkundige toestand van de ruïne gaat wel steeds verder achteruit.
08 LUCHT FOTO,S
Zicht op de ruïne.
Luchtfoto ruïne met golfbaan. Kasteel Bleijenbeek vanuit het westen.
09 FOTO KASTEEL RUINE ROND 1950
10 TUIN HISTORISCH ONDERZOEK Komend bij de ruïne van Bleijenbeek is de hoofdopzet van het vroegere imposante kasteel nog goed te zien. Een omgracht complex van honderdtien bij honderdvijftig meter met daarop de ruïne. De ruïne geeft nog de contouren weer van het vroegere kasteel en is een belangrijk ‘landmark’ in de omgeving. De buitenste slotgracht is breed, imposant en helemaal in tact. Aan de noord en zuidzijde liggen twee brede lanen die de buitenplaats met het bos (Nationaalpark Maasduinen) verbinden. Aan de noordzijde ligt de Bleijenbeekweg een verbindingsweg tussen Afferden (Maas) en Goch (Duitsland). Aan de oostzijde de Bleijenbeek met inlaat in de buitengracht en aan de westzijde de uitstroom naar de Eckeltsebeek die richting de Maas stroomt. (kastelen lagen vaker bij voorkeur aan de beek). Aan de binnenzijde van de gracht staan in de directe omgeving van de ruïne enkele te behouden groenelementen. Aan de noordzijde langs de gracht een waardevol haagbeuklaantje wat vroeger een berceau was. Aan de westzijde van de gracht staat een prachtige dicht op elkaar staande beukenrij wat in het verleden een beukenhaag is geweest. Aan de noordwestzijde staat een monumentale Sequoiadendron giganteum met een kleine ruïne van een broeikas of schuurtje. Zowel aan de oost en westzijde van de gracht staat een bijzondere groep van ca. twaalf zeer dicht op elkaar staande lindebomen. Aan de oostzijde staat nog een gedeelte van een uitgegroeide taxushaag, dat ook aan de achterzijde van de ruïne terug is te zien. Enkele zichtbare sporen van het poortgebouw aan de zuidzijde met de asymmetrische toegang t.o.v. de hoofdingang van de ruïne geven minimale aanwijzing over de vroegere context prijs. Berceau Seguoiadendron Taxushaag Taxushaag Bleijenbeek Eckeltsebeek Ruïne Lindegroep Lindegroep Beukenhaag Buitengracht
De laan aan de noordzijde van het kasteel
Het huidige kasteel Bleijenbeek kent twee prachtige lanen. De laan aan de noordzijde bestaat uit een vier dubbele rij van Amerikaanse eiken en steekt tussen aan weerszijde gelegen akkers naar het bos. Aan het begin van de laan staat aan de rechterkant een wegkapelletje van ST. Jozef met een dennenboom en aan de linkerkant een veldkruis. Beide zijn geplaatst door de bewoners van kasteel Bleijenbeek en staan nu op de rijksmonumentenlijst.
De laan aan de zuidzijde van het kasteel
De laan aan de zuidzijde van het kasteel heeft een meer natuurlijke uitstraling. Een vier dubbele rij eiken (Amerikaanse en Inlandse eiken) met daaronder een beplanting van Rododendrons. De laan begint achter twee lanen van hoge populieren. De aansluiting met de ruïne kan beter. Beide lanen zijn onverhard.
Vroegere Berceau nu een haagbeukenlaantje Vroegere berceau nu een haagbeuken laantje kijkend in de richting noordoost. Aan de noordzijde langs de gracht staat zeer waardevol en karakteristiek groenelement. Een dubbel laantje van haagbeuk (Carpinus betulus) wat in het verleden een berceau is geweest. De haagbeuken zijn in het verleden vaak gesnoeid en de vroegere boogvorm is in de snoeiwijze nog te herkennen. Het laantje heeft een geschatte leeftijd van 100 jaar, de onderlinge afstand tussen de bomen is een meter vijftig. Op de kop aan de oostzijde van het laantje staan vier oude beuken met een betonnen sokkel. Een markant geheel om te laten staan en mogelijk is de sokkel aan te vullen met een beeldhouwwerk of bank.
Kop noordoostzijde met groep beuken en een betonsokkel.
Vroegere beukenhaag nu een beukenrij
Vroegere beukenhaag nu een beukenrij in noordelijke richting met zicht op de ruïne.
Langs de westzijde van het kasteel gracht staat een zeer waardevol en bijzondere dicht op elkaar staande beukenrij (Fagus Silvatica). Dit groenelement is in het verleden als haag aangeplant. In het huidige beeld dicht op elkaar staande beuken van ca. 100 jaar met een onderlinge afstand van ca. 1.50m. De stammen vormen een grillig beeld omdat zij in het verleden vaak gesnoeid zijn geweest. In het midden staat een groep zeer dicht op elkaar staande lindebomen. Beide vormen een mooie afsluiting en windkering langs de kasteelgracht.
De Sequoiadendron met de muurfragmenten
Aan de noordwestzijde staan op de punt van het eiland de muurresten van een gebouwtje, aan de steenvorm en het metselwerk te zien na 1900 gebouwd. Daarbij een monumentale Sequoiadendron giganteum. Beide zijn vanaf de Bleijenbeekweg zichtbaar. Het oorspronkelijke thee/tuinhuis was meer naar de noordwestpunt van de gracht geplaatst. De huidige muurresten en de Sequoiadendron vormen een schakel tussen het waardevolle, markante laantje van haagbeuken (berceau) aan noordzijde van de kasteelgracht en aan de dicht op elkaar staande beukenrij (beukenhaag) langs de westzijde van de kasteelgracht. Op het landgoed staan twee mammoetbomen. Een exemplaar buiten de slotgracht, deze is 30.00m. hoog en heeft een stamomvang van ca. 4.45m. De tweede staat dus binnen de slotgracht naast de muurresten. De hoogte is 23.00m. en de stamomvang ca. 4.20m. De boom samen met de kleine ruïne is visueel bijzonder.
In verschillend archief materiaal wordt gesproken over een theehuis. Dit stond op de noordwestpunt, achter de Sequoiadendron. Via een trap kwam je op een soort bordes in het achthoekige theehuis. Aan de rechterzijde een trap en aanlegpaal voor een bootje.
Seguoiadendron giganteum..
De Taxushagen
Aan de achterzijde van de ruïne en aan de noordoostzijde staan nog uitgegroeide resten van taxushagen. 20 stuks taxus van ca. 8.00m. hoog, deze is omgezet aan de oostkant van het gebouw met zes stuks taxus en aan de westkant met nog drie stuks. De taxushaag is waarschijnlijk geplant in het midden van de 19e eeuw nadat de binnengracht gedempt is. In die tijd stond vrij dicht om het kasteel een haag. Ook aan de voorzijde van het kasteel heeft een haag gestaan. Aan de oostzijde staat nog een taxushaag langs de gracht tot de insteek van water uit de buitengracht naar de gedempte binnengracht. Daartussen een groep lindebomen op dezelfde wijze aangeplant als eerder genoemd aan de westzijde langs de gracht. In tegenstelling tot de andere waardevolle groenelementen is het mogelijk om de nog aanwezige taxushagen terug te snoeien tot een gewenste haagvorm. (taxushagen lopen gemakkelijk weer uit). Daarmee zal het zicht op de ruïne en omgeving hersteld worden.
Foto boven: de achterzijde van het kasteel met de kleine kapel en de taxushaag met tuin rond 1900. Foto onder: de taxushaag aan de oostkant van de buitengracht met de groep lindebomen.
Het poortgebouw of voorburcht
Enkele muur fragmenten van het poortgebouw/brugdeel.
De toegang tot het kasteel was op de plaats, waar ook nu een brug over de kasteelgracht is. Hier lag het poortgebouw of voorburcht genoemd. Door de poort kwam men op de binnenplaats, waar tegenover het kasteel de boerderij en de dienstwoningen lagen. De voorgebouwen zijn in de zomer van 1911 grotendeels afgebrand en daarna op de oude fundamenten weer hergebouwd. Het poortgebouw is vlak na de oorlog in zijn geheel afgebroken. Enkele stukken fundering zijn tussen het mos en gras nog zichtbaar. De poortingang had een asymmetrische toegang t.o.v. de hoofdingang van de ruïne en de beide lanen. Vroeger kwam men over een verhoogd brugdeel over de slotgracht het poortgebouw binnen. Aan de oostkant van het brugdeel zijn nog sporen van de muur zichtbaar.
Overgroeid brugdeel.
Huidige toegangspoort.
11 UITGANGSPUNTEN T.A.V. HET HISTORISCH SPOREN ONDERZOEK
Uit het onderzoek en bekijken van archiefmateriaal staat vast dat het kasteel Bleijenbeek is uitgegroeid van een eenvoudige verdedigbare boerderij via een aantal bouwfases tot een middeleeuws kasteel, dat in het midden van de zeventiende eeuw wordt verbouwd tot een edelmanswoning. Zijn zeventiende eeuwse vorm behield het kasteel in grote lijnen tot de verwoesting aan het einde van de tweede wereldoorlog. Ook de tuin heeft in de loop van de tijd veranderingen doorgemaakt. Er is sprake van verval, verwoesting en brand van de voorburcht geweest dat invloed heeft gehad op de tuin van het kasteel. In de zestiende eeuw werd de buitengracht gegraven en in het midden van de 19e eeuw werd de binnengracht gedempt. In 1709 kwam het kasteel in handen van de familie Van Hoensbroek. In 1872 als gevolg van de Kulturkamf zorgt Van Hoensbroek dat Jezuïeten kasteel Bleijenbeek tot hun beschikking krijgen. De kapel aan de noordzijde is te klein en zij bouwen aan de westzijde een neoromaanse kapel. In 1900 verlaten de Jezuïeten het kasteel en wordt ingenomen door de zusters Ursulinen. Deze verlaten het kasteel in 1911. In dat zelfde jaar brand de voorburcht af, die vier jaar later wordt herbouwd. De Jezuïeten en de zusters Ursulinen hebben veel invloed gehad op de tuin rondom het kasteel. In deze perioden is de padenstructuur met berceau en hagenstructuur met fruitopstand aangelegd. Er was sprake van een goed onderhouden tuin met veel bomen en sierstruiken. Een stelsel van paden bracht de bewoners wandelend om de gracht en langs de gebouwen en onderdelen van de tuininrichting. In 1917 werd het kasteel verkocht aan de heer Prins die in 1924 het kasteel weer terug verkocht aan Van Hoensbroek. Deze doet het in 1937 over aan de heer Jurgens uit Nijmegen. In deze perioden is er niet zoveel gewijzigd aan de plattegrond van de tuin. Op foto,s kan je wel zien dat de tuin meer functioneel werd gebruikt. Aanleg van een eenvoudige moestuin aan de westkant van het kasteel, de fruitopstand en de tuin was meer verwilderd door minder onderhoud. In 1945 was het afgelopen. De burcht veranderde in een ruïne en de tuin raakte in verval. De enige overblijfselen zijn de beukenrij (beukenhaag), haagbeukenlaantje (berceau) en restanten van taxushagen met enkele monumentale beuken en eiken. Na de oorlog heeft aan de westzijde van de ruïne maïs gestaan daarna is het eiland grotendeels begroeid geraakt met bomen en opslag van struiken. Een aantal jaren geleden is het terrein opgeschoond en is de klimop van de ruïne verwijderd. De huidige situatie is een ruïne met een halfondergrondse verdieping met kelders. De ruïne verkeerd in een zeer slechte staat. Delen van de ruïne zit vol scheuren en diversen onderdelen staan op instorten. Door aanwezigheid van veel klimop (hedera) worden de resten van het gebouw letterlijk aangevreten en de muurdelen en de fundering op veel plaatsen ondermijnd. Op en in de ruïne staat veel opslag van jonge bomen. Op het middenterrein staat opslag van jonge bomen, o.a. els, berk, esdoorns, wilde kers, meidoorn, biezen, brandnetels en grassen. Langs de randen van de buitengracht staan veel elzen of esdoorns die vooral aan de westzijde de groei van de beukenrij bedreigen. Contouren van de vroegere plattegrond zijn verdwenen.
12 KASTEEL TUIN FOTO,S
Kasteel vanuit het westen gezien met eenvoudige moestuin na 1919, de tuin krijgt minder onderhoud.
Een rijk aangelegde van de tuin met veel verschillende bomen, struiken en kleinschalig groen. (zie ook 20 voor een uitvergroting )
Foto boven: kasteel rond 1919 met grind aangelegde paden en gras. Foto onder: Kasteel rond met taxushaag en groen binnen de haag.
Aanleg van de tuin met padenstructuur rond 1900 toen de Jezuïeten het kasteel bewoonde. Theehuis met daar aanvast een gebouwtje.
13 SAMENVATTING HISTORISCHE ONDERBOUWING
Het eiland is een toonbeeld van verval, de ruïne is in slechte staat en dat bij een ruïne dat de naam heeft een belangrijk ‘landmark’ te zijn. Het eiland kent geen spannende doorzichten meer, geen opbouw van sferen, maar een ravage van struiken en bomen. Maar als je goed kijkt staan er nog enkele belangrijke groenelementen uit het verleden, een bijzonder laantje van haagbeuk aan de noordzijde van het eiland, de oude beuken rij aan de westzijde, een taxushaag aan de oostzijde en de mammoetboom met een kleine ruïne aan de noordwestzijde. Wat daar van te maken? Vele bomen en struiken zullen gekapt moeten worden om de belangrijke groenelementen als accenten te onderscheiden, daarnaast zal de ruïne van klimop moeten worden ontdaan, zoals in Hertefeld bij Weeze (D) is gedaan. Als dat is opgeruimd wordt het tijd om iets te herstellen. De insteek is de tuin structuur van rond 1900 weer voelbaar maken. De luchtfoto van vlak voor het bombardement is een houvast om de structuur uit het verleden weer zichtbaar te maken. Het opwaarderen van de ruïne (consolidatie), herstel van de toren en reconstructie van de binnengracht geeft aanzet tot historisch herstel. Het mag zo zijn dat de binnengracht in 1850 is gedempt is, maar in de betekenis van de geschiedenis is deze zeer bijzonder is geweest. Het kasteel met dubbele gracht is historisch gezien erg bijzonder. Daarom wordt er gekozen voor herstel van de binnengracht. Door het zichtbaar maken van de contouren van het poortgebouw en van de binnenplaats worden de oude verbanden historisch en landschappelijk hersteld. De oude groenelementen krijgen daarin een centrale positie. Het eiland met de ruïne zal voor publiek toegankelijk moeten worden gemaakt en ontwikkeld kunnen worden tot een ontvangstgebied met thema,s als duurzaamheid, cultuur en sociale cohesie/participatie, de wijze waarop wordt gezocht op landschappelijke, cultuurhistorische en economische dimensies. Het nieuwe plan moet tegelijk terughoudend zijn en de echo van de geschiedenis naar waarde weten te schatten. Foto rechts: Theehuis vlak na de oorlog. Foto links: Ingang kasteel met houten brug over de binnengracht zonder water. Een muurtje met daarvoor een taxushaag stond de voorkant van het kasteel.
Luchtfoto voor het R.A.F bombardement op 21 februari 1945
Luchtfoto na het R.A.F. bombardement op 21 februari 1945
14 ONTWERP VISIE HERSTEL CULTUURHISTORISCHE WAARDEN
Uit cultuurhistorisch oogpunt levert het visueel zichtbaar maken van de contouren een belangrijke bijdragen aan reconstructie op het plattevlak. Dat geldt voor de belijning in tuin (padenstelsel) en de contouren van het poortgebouw. De asymmetrische toegang t.o.v. de hoofdingang van de ruïne over de slotgracht is een gegeven uit het verleden en moet gewaardeerd worden ondanks dat hiermee de aswerking verstoord is. Van de andere kant kan je ook zeggen dat de aswerking in de betekenis stond van de noordelijke laan, het gehele eiland met omgrachting, het kasteel als ‘landmark’ en de zuidelijke laan. (zie luchtfoto) Herbouw van de voorburcht lijkt geen goede oplossing omdat het gebouw geheel verdwenen is. Maar wel belangrijk is de context: de ruïne en de toren als ‘landmark’, de binnenplaats en het poortgebouw. Deze drie onderdelen waren kenmerkend voor de samenstelling van het kasteel. Uitgangspunt voor het ontwerp is de contour van het poortgebouw gedeeltelijk zichtbaar te maken d.m.v. een omranding van cortenstalenstrippen met daarbinnen bijvoorbeeld gemalen dakpannen of als bij nader onderzoek funderingsresten naar boven komen kunnen deze gebruikt worden om de plattegrond van de voorburcht zichtbaar te maken. Een andere invulling is mogelijk om de contour op te vullen met rode haagbeuk hiermee kan je de massa en de binnenkomst door de vroegere poort meer versterken. Het brugdeel stond vroeger in het water omdat de buitengracht toen sterk naar binnen boog nabij de brug. Het eiland met de brug is in de loop de tijd meer verland. De exacte ligging van het vroegere poortgebouw zal nader moeten worden bekeken (opgraving van het fundament, deze zijn gedeeltelijk aanwezig). De muurdelen aan weerskanten van de brug kunnen in de beleving van vroeger gedeeltelijk hersteld worden. Ook de huidige toegangspoort die nu het eiland afschermt tegen ongewenst bezoek kan een andere uitstraling krijgen, de poort heeft geen verleden en kan op een meer eigentijdse manier ontworpen worden. Het binnenplein kan samen met de padenstructuur hersteld worden en afgestrooid worden met fijn grind. In het verleden zaten er geen opsluitingranden langs de paden maar de paden lagen ingebed in grasvlakken. Hetzelfde beeld is wenselijk voor de reconstructie. De beukenrij en het haagbeuklaantje vormen de basis voor een omgang langs de gracht. Om de wortels van de bomen niet te beschadigen zal hier geen grind op de paden gebruikt worden, eerder wordt gedacht aan houtsnippers. De Sequoiadendron met de muurresten vormen een bijzondere schakel tussen de twee groenelementen. Er is een foto waarop het theehuis staat met een daar aanvast een gebouwtje (latere foto,s zonder gebouwtje) op de noordelijke westhoek nabij de gracht met daarachter de Seguoiadendron met de broeikas of schuur. Het theehuis is na de oorlog gesloopt. Het theehuis had voor de omgeving en vanaf de hoofdweg een belangrijke uitstraling. Het is de moeite waard om het theehuis te reconstrueren. De fundering van het achthoekige gebouwtje ligt er nog en kan in ieder geval zichtbaar gemaakt worden. De uitgegroeide taxushagen aan de oostzijde en aan de achterkant van de ruïne worden terug gesnoeid tot 1.00m. hoogte.
De taxushaag rond de ruïne stond geheel rondom het kasteel nadat de gracht was gedempt. De taxushaag gaf de contour aan van de binnengracht. De keuze die gemaakt wordt is de binnengracht te doen herleven, daarbij past niet het beeld van de taxushaag om de ruïne. Wel blijven twee taxusbomen als fragment op de hoeken staan. De geschiedenis heeft geleerd dat de tuin beplanting in de tijd is veranderd. Symbolisch is in het ontwerp een laagstamboomgaard aan de westzijde van de ruïne gedacht. Daar waar vroeger ook de moestuin en fruittuin waren gelegen. De ruïne en omgeving liggen in ecologische hoofdstructuur uit dat oogpunt bezien zal de behandeling van het eiland eenvoudig moeten zijn. Daarbij kun je denken dat de grasvlakken aan de noord en oostzijde meer ecologisch gemaaid worden. Het grasvlak aan de zuidwestzijde kan gebruikt worden voor een (toeristische) functie. Het parkeren vindt plaats aan de zuidwestzijde in de nabijheid van de boerderij / schuur buiten de omgrachting. De bomenopstand die na de oorlog is ontstaan wordt terug gebracht tot een omlijsting van een bomenrand langs de gracht zoals op de foto voor het bombardement te zien is. Enkele mooie vrij staande bomen op het terrein blijven staan in het bijzonder de grote eik bij het poortgebouw, enkele essen aan de zuidzijde, de bomengroep van beuk en eik aan de noordoostzijde van de gracht en de twee lindebomengroepen aan de oost en westzijde van de gracht. Een enkele eikenboom wordt opnieuw aangeplant om de structuur te verfraaien.
Referentiebeeld visie Herteveld (D) herstel toren en park. Referentiebeeld visie Herteveld (D) ruïne zonder klimop.
15 UITGANGSPUNTEN VOOR RECONSTRUCTIE EN HERSTELWERKZAAMHEDEN
Ruïne Om de ruïne van de ondergang te redden en de cultuurhistorische waarde te behouden zou zo spoedig mogelijk de groei van de klimop tot stoppen gedwongen moeten worden. Op maaiveld niveau zal met behulp van een slijptol de dikke klimop stammen doorgezaagd moeten worden, zonder de muurdelen te raken. De klimop zal dood gaan en al het blad laten vallen. Na verloop van tijd kan handmatig de klimop van de muurdelen verwijderd kunnen worden in overleg met monumentenzorg. De jonge opslag van els, berk en wilde kers kan handmatig met wortel verwijderd worden (de boompjes zijn nog niet zo groot). Aarde, puin en vuil wat niet bijdraagt aan de consolidatie van de ruïne kan worden weggehaald. Daarna kan pas consolidatie plaats vinden. Tijdens de consolidatie zal gekeken moeten worden of het mogelijk is de wortels van de klimop weg te halen of chemisch te spuiten zodat deze niet weer uitlopen. De klimop en opslag van jonge bomen overwoekert de ruïne. De wortels, de stammen met zuignappen tasten de fundering en de resten van de muurdelen van de ruïne aan. De bouwkundige toestand van de ruïne gaat steeds verder achteruit, klimop neemt bezit van de ruïne. Vooruit lopend op de consolidatie is het van belang de groei van de klimop (hedra) te stoppen. Het nu ingrijpen is noodzakelijk om tijd te nemen voor het afstervingsproces van de klimop.
Het haagbeuk laantje (berceau) Deze heeft een redelijke tot goed conditie (weinig herstel nodig, alleen snoei voor de vitalisatie en hele slechte bomen weghalen). Het laantje staat 8.00m. van het talud van de gracht. De bomen opslag aan de waterkant kunnen gekapt worden. Het laantje bestaat uit twee keer 42 stuks haagbeuken, ter hoogte van de achterzijde van de ruïne ontbreekt 12.00m. Deze opnieuw aanplanten. Het laantje heeft een geschatte leeftijd van 100 jaar, de onderlinge afstand tussen de bomen is 1.50m. Op de kop aan de oostzijde van het laantje staan vier oude beuken met een betonnen sokkel. Een markant geheel om te laten staan en mogelijk is de sokkel aan te vullen met een beeldhouwwerk of bank. Aan de buitenzijde van de gracht aan de noordzijde staat twee eikenbomen precies op de zichtlijn van de kasteellaan. Als dit gekapt wordt zal het visuele beeld naar de laan beter worden. Vier beuken met sokkel Zicht op de beuken rij, windkering monumentale Sequoia De beukenrij (beukenhaag) De beukenhaag aan de westzijde van de kasteelgracht heeft een goede conditie. Dicht op elkaar staande beuken van ca. 100 jaar met een onderlinge afstand van ca.1.50m. In het midden staat een groep van ca.12 zeer dicht op elkaar staande lindebomen. Beide vormen een mooie afsluiting en windkering langs de kasteelgracht. De beukenrij heeft wel enige herstelwerkzaamheden nodig. De beukenrij nabij de Sequoiadendron telt richting zuidwest 10 stuks beuken, overgaand in 8.00m. taxusbomen die vervangen moeten worden voor 6 stuks beuken, daarna staan er 14 beuken overgaand in een groep van ca. 12 stuks dicht op elkaar staande linde overgaand in nog 11 stuks beuken en dan ontbreekt over ca. dertig meter de beuken rij, deze is door stormschade weggevallen en zal met 23 nieuwe bomen hersteld moeten worden tot de zuidwesthoek. Aan de waterkant staan nabij de Sequoiadendron 4 esdoorns, deze kappen t.b.v. de Sequoiadendron. Aan de waterkant achter de beuken rij staan ca. 40 esdoorns en elzen die gekapt moeten worden om de beukenrij vrij te zetten en het zicht op de omgeving te optimaliseren. Om zonnebrand te voorkomen kan een elzengroep en enkele solitaire elzen behouden blijven. De beukenrij moet gesnoeid worden om voor de toekomst vitaal te blijven.
Muurfragmenten met de sequoiadendron giganteum (mammoetboom): De boom heeft weinig onderhoud nodig. (dode takken eruit halen). Alleen moet bij werkzaamheden de grond rond de boom niet verstoord worden. De ruïne is eenvoudig te noemen. Enkele stenen fragmenten staan nog overeind. Een reconstructie van het gebouw is niet nodig. Het theehuis gaf meer inspiratie over het leven van de bewoners op het kasteel en reconstructie is wenselijk. De huidige situatie is visueel aantrekkelijk voor een bezoeker. De oostkant langs de slotgracht: Aan de noordoostkant van de slotgracht aan de voet van het water staat een dikke eik en een groep van ca.12 linde bomen dicht op elkaar geplant. Gelijk met de voorzijde van de ruïne heeft de slotgracht een aftakking naar binnen. Deze is ongeveer 25.00m. lang en 10.00m. breed. Deze wordt aangepast om de binnengracht te voeden. Nabij de aftakking staat een grote mooie monumentale eik. De lindegroep en de vrijstaande eik en 2 eiken langs de gracht blijven staan. Aan deze oostkant staat de haag van 25 taxus deze terug snoeien op een meter hoogte. De in slechte staat verkerende kersenboom, en 24 esdoorns of elzen met opslag van jonge bomen kunnen grotendeels gekapt worden. Hierdoor ontstaat er een beter contact met de omgeving (golfbaan) en bezonning. Lindengroep met de doorgegroeide taxushaag. Mooie vrijstaande inlandse eik. Zicht op de slotgracht met aftakking naar binnen. De zuidkant langs de slotgracht met sporen van het poortgebouw: Aan weerszijde van de brug staan bomen, op een muurdeel groeit een esdoorn die het fundament aantast met zijn wortels. Aan de zuidwestkant van de gracht staan tien min of meervrijstaande esdoorns/essen met weinig visuele waarden. De meeste bomen kunnen gekapt worden. Een enkele grote es o.a. nabij de sculptuur kan blijven staan. Aan de zuidoostkant langs de gracht staan negen stuks esdoorns/essen met weinig betekenis. Aan deze zijde stond het poortgebouw waar als je goed kijkt soms nog een stuk fundering onder het mos/gras zichtbaar is. Nader onderzoek zal moeten uitmaken of er nog meer stukken fundering opgegraven kunnen worden. Het brughoofd zal gerenoveerd moeten worden als de belasting zal toenemen. Ook een waterdoorvoer (duiker) onder het brugdeel door is wenselijk voor een betere doorstroming van de buitengracht.
Het midden terrein van het eiland en de beplanting rondom de ruïne: Nabij de ruïne aan de noordkant van het gebouw staat een uitgegroeide haag van twintig stuks taxus van ca. 8.00m. hoog, deze is omgezet aan de oostkant van het gebouw met zes stuks taxus en aan de westkant met nog drie stuks taxus. Twee bomen op iedere hoek van de ruïne aan de noordzijde blijven als fragment aanwezig. Alle beplanting zoals de thuja,s en opslag van jonge bomen op het middenterrein wordt verwijderd. De insteek van water vanuit de buitengracht in het eiland kan dienen om de binnengracht te voeden. Het water in de binnengracht mag maximaal 1.00m diep worden, omdat anders de fundamenten worden aangetast. Ook zal er een strook grond rond de gevels moeten blijven om de fundering te beschermen. De uitkomende grond kan gebruikt worden om de insteek van het water in zijn huidige vorm aan het ontwerp voorstel aan te passen. Het talud rondom het eiland is aan de zuidzijde veel minder sterk aanwezig. Aan de andere zijden is het verval is tussen de zes en tien meter met een hoogte verschil van twee meter. Aan de zuidzijde ontbreekt het talud grotendeels, het terrein loopt vanaf de ruïne flauw naar beneden. Met het opwaarderen van het talud krijgt het eiland meer betekenis. Op het midden terrein staat naast opslag van jonge bomen ook veel brandnetel, biezen, grassen en bramen. Deze kunnen chemisch bestreden worden. Daarna kan de grond licht bewerkt worden tot bijvoorbeeld gemaaid gras en ecologisch beheerd gras. Het is niet ondenkbaar dat munitie uit de oorlog en fundamenten onder het maaiveld liggen. Aan de westzijde heeft na de oorlog maïs gestaan, de grond is hier dus wel geploegd tot ca. 0.25m. De insteek is om de grond zo ondiep mogelijk te bewerken. De verlaging van de binnengracht is hier nog goed zichtbaar. Opslag van o.a. berk, biezen en braam met op de achtergrond de beukenrij . Resten van de taxushaag aan de achterzijde van het kasteel die was aangeplant nadat de het water uit de binnengracht was gehaald.
De omgeving rondom de buitenste kasteel gracht: Aan de oostzijde van de buitenste gracht staan 30 hoge populieren, overgaand aan de zuidzijde in twee dubbele lanen van populieren. De twee lanen eindigen in de zuidwesthoek aan het golfterrein en nabij de leeg staande boerderij. De lanen zijn matig vitaal. In de nabije toekomst als deze kaprijp zijn kunnen zij vervangen worden door bijvoorbeeld inlandse eiken, die beter passen bij de structuur van de twee kasteellanen en bij de eikenlaan die in zuidoostelijke richting van het kasteel wegloopt. Het is aan te bevelen de toegang tot de zuidelijke laan beter zichtbaar te maken (zie ontwerpschets). Aan de westzijde en oostzijde van de gracht zit een waterinlaat in de kasteelgracht, die in verbinding staat met de Eckeltsebeek/Bleijenbeek. De beek ziet er als een sloot uit, een opwaarderen van deze beek zou op zijn plaats zijn. Beide lanen hebben onderhoud nodig d.m.v. vitaliteit snoei van de bomen en verwijderen van opslag onder de bomen en tussen de Rododendrons. Het wegkapelletje zou recht gezet kunnen worden (staat scheef) en de straat lantaarn staat wel er dicht op de kapel, deze zou verplaatst mogen worden. De combinatie dennenboom en kapel levert een waardevol beeld op. Populierenlaan met boerderij. Herhaling van stammende populieren. De buitengracht aan de noordoostzijde met zicht op de vroegere berceau en taxushaag.
16 PLATTEGROND BESTAANDE TOESTAND
17 PLATTEGROND BOMENKAPPLAN
18 ONTWERP VISIE HERSTEL CULTUURHISTORISCHE WAARDEN
REFERENTIEBEELDEN ONTWERP VISIE
Vlakken met gras en grind / kif paden opgesloten tussen het gras
Ruïne met gemaaid gras en niet gemaaid talud
Grindkoffer muur voorzijde binnengracht
Contour poortgebouw
Contour poortgebouw
Grind / kif (fijn grind) op voorplein
19 OVERZICHT HERSTELWERKZAAMHEDEN
Werkzaamheden onderhoud eiland ca. 15000 m2. Bomen kappen: bomen worden gemerkt met een wit kruis. Noordzijde langs gracht: ca. 5 stuks bomen kappen (esdoorns/elzen, leeftijd ca. 20 jaar.) Oostzijde langs gracht beneden de waterinlaat: ca. 15 stuks bomen kappen (esdoorns/elzen, leeftijd ca. 20 jaar.) Oostzijde langs gracht boven de waterinlaat: ca. 25 stuks taxus tot haag inkorten (8.00m. hoog),1 stuks wilde kers (leeftijd 40 jaar.) Zuidzijde langs gracht links van de brug: ca. 15 stuks bomen kappen (esdoorns, leeftijd ca. 30 jaar.) Zuidzijde langs gracht rechts van de brug: ca. 12 stuks bomen kappen (esdoorns, leeftijd ca. 30 jaar.) Zuidzijde op de brug: ca. 8 stuks bomen kappen (esdoorns leeftijd ca. 15 jaar.) Westzijde langs de gracht: ca. 45 stuks bomen en 6 taxusstruiken kappen (esdoorns/elzen en twee beuken leeftijd 15/40 jaar.) Noordzijde ruïne: ca. 30 taxus/thuja kappen (8.00m.hoog), twee stuks laten staan zie ontwerp. Tussen de taxus staan nog twee eiken bomen deze ook kappen (eiken, leeftijd ca. 15 jaar.) Totaal ca. 100 bomen kappen, afvoeren stammen en versnipperen van de takken, stobben weg frezen. Totaal ca. 60 taxus kappen of snoeien, afvoeren stammen en versnipperen van de takken, stobben weg frezen. (Bij het kappen van de bomen langs de westzijde rekening houden met de beperkte ruimte langs de gracht i.v.m. de beukenlaan.)
Bomen onderhoud:
Bij de dubbele haagbeuken laan en beuken rij: vitaliteit snoei toepassen, opsnoeien, dood hout verwijderen. Bij de bomen die blijven staan: vitaliteit snoei toepassen, opsnoeien, dood hout verwijderen. Bij de sequoiadendron boom: dood hout verwijderen. Totaal 90 haagbeuken snoeien, ca. 100 jaar oud onderlinge afstand 1.50m. Totaal 40 beuken snoeien, ca.100 jaar oud onderlinge afstand 1.50m. Totaal twee groepen van ca. 12 lindebomen en ca. 25 overigen bomen snoeien.
Terrein opschonen:
Het verwijderen/versnipperen van ca. 2000m2 opslag (bramen, berken, elzen, berken, esdoorns, leeftijd 3/5 jaar.) Het weg spuiten van ca. 15.000m2 vegetatie (brandnetels, biezen, ruwgras.)
Ruïne opschonen: Klimop verwijderen van de ruïne en het weghalen opslag van o.a. berken en esdoorns.
Herstelwerkzaamheden binnengracht 1750m2: Herstel binnengracht: Aanleg volgens tekening, inmeten en uitzetten ontwerp. Uitgraven binnengracht volgens tekening: ca. 1500m3, talud drie zijden 45 graden. Aan de voorzijde en binnenzijden rondom schanskorven 0.50m breed ( ca. 1.00m hoog gevuld met maaskeien). (bij het ontgraven is kan puin afkomstig van het kasteel en munitie uit de oorlog naar boven komen.) Het talud (gedeeltelijk) en de bodem bekleden met folie en bekleden met grond (klei). Aanpassen waterinlaat volgens tekening, vergraven van de huidige vorm. Techniek voor wateraanvoer, pomp. Herstel eiland volgens ontwerp ca. 14000m2: Herstel 1600m2 wandelpadenstructuur: Aanleg wandelpaden volgens tekening, inmeten en uitzetten ontwerp. Werkzaamheden uitgraven 1600m2 paden, 350m3 gebroken puin aanbrengen 0.20m laagdikte, trillen en 80m3 fijn grind aanbrengen, 0.05m laagdikte. (paden krijgen geen opsluiting, zie referentiebeeld.) Herstel 1500m2 plein en toegangsweg: Aanleg volgens tekening, inmeten en uitzetten ontwerp. Werkzaamheden uitgraven ca.2000m2 oppervlak, 500m3 gebroken puin aanbrengen 0.20m laagdikte, trillen en 130m3 fijngrind aanbrengen, 0.05m laagdikte. (paden krijgen geen opsluiting, zie referentiebeeld.) Herstel 8000m2 grasstructuur: Aanleg volgens tekening, inmeten en uitzetten ontwerp. Werkzaamheden 8000m2 egaliseren grasvlakken tussen de padenstructuur. (visueel horizontaal leggen.) (i.v.m. aanwezig puin in de grond en munitie uit de oorlog ligt het voor de hand om de grond ondiep te bewerken, maximaal 0.20m. diep.) Aanbrengen ca. 500m3 zwarte grond, frezen en inzaaien met graszaad / ecologisch grasmengsel. Herstel 1500 m2 talud naar de gracht: Aanleg volgens tekening, inmeten en uitzetten ontwerp. Werkzaamheden 1500m2 talud waar nodig egaliseren, herstellen en inzaaien met graszaad. (uitgangspunt zeer beperkt herstel.) Herstel 900m2 contour poortgebouw: Aanleg volgens tekening, inmeten en uitzetten ontwerp. Werkzaamheden leveren en aanbrengen cortenstalen strip om de contour te versterken (0.15m.hoog, 0.05m. boven maaiveld. Aanbrengen van ca. 50m3 grind of gemalen dakpannen in nader overleg, zichtbaar maken van funderingsresten of rodehaagbeuk.
Herstel beukenrij en haagbeukenlaantje:
De beukenrij is door stormschade over een lengte van ca. 35.00m verdwenen en het haagbeuklaantje mist een lengte van ca. 10.00m. Leveren 23 nieuwe beuken bomen, Fagus silvatica, stamomvang 1012. Planten van de bomen onderliggende afstand ca. 1.50m., incl. bemesting. De haagbeukenlaan met ca. 20 nieuwe bomen herstellen, Carpinus betulus stamomvang 1012. Planten van de bomen onderliggende afstand ca. 1.50m., incl. bemesting. Aanleg fruittuin met 40 stuks laagstam appelbomen, Malus landsberger renette, incl. bemesting. Herstel extra kunstingrepen op eiland Aanleg en het verbreden van het brugdeel aan de zuidzijde (opmetselen) met een beeldende versterking (poort/scherm.) Aanpassen 30.00m. wandelpad op de bomenlaan aan de zuidzijde, kappen van enkele populieren of in zijn geheel vervangen van populieren voor eikenlanen (volgens tekening.) Herstel theehuis. Ruïne na de oorlog, aan de westzijde staat maïs.
20 Foto van de neoromaanse kapel begin 1900 met een
goed verzorgde tuinaanleg toen de Jezuïeten en de zusters Ursulinen het kasteel bewoonde.