2685/zmolkerslecso/16032016/ab
Landelijke werkbijeenkomst ZMOLK d.d. 16.03.2016 te Utrecht – Den Hommel 1. Welkom/mededelingen Albert Boelen licht bij z’n welkomstwoord (20 aanmeldingen, 40 aanwezigen….!) de inhoud van de bijeenkomst toe en geeft een aantal ontwikkelingen aan: -
Scholingsbijeenkomsten ‘basisaanpak’ start in drie nieuwe regio’s – bij Lerarenregister zijn credits aangevraagd voor deze bijeenkomsten. Aanbod ‘OZA en geld’ van Paul Nota – op een centrale plaats in het land en daarnaast nog in drie regio’s (zie aankondiging via de mail) Vervolg ‘dwang en drang’: o.l.v. Vivianne Dörenberg (en met medewerking van ‘sociale veiligheid’ zal een model-protocol opgesteld worden. Maatschappelijke Business Case is nu gereed en aangevuld met kwalitatieve deel vanuit leerlingen. Filmpje op site ‘kennisnet jeugd’ en interview in kranten (Volkskrant en Arts en Auto) over ons project Er zijn nu een tweetal stukken in druk gereed: ‘basisaanpak’ en ‘competenties’; worden verspreid. Arbeidsscan (implementatiescan) wordt begeleid door ‘gebruikersgroep’, waaronder vertegenwoordigers uit de ZMOLK-ers-groep. Proces van ‘vragen en antwoorden’ gaat gewoon door, evenals allerlei activiteiten in diverse regio’s.
Bart van Kessel (projectleider) vult aan: blijf vragen sturen en voorbeelden, die ook anderen kunnen gebruiken. N.a.v. optreden vorige keer van Fouad: er is constructief overleg gevoerd met beide partijen en ook gezamenlijk: de groep in Amsterdam en onze vergaderaccommodatie. Er lijken zelfs ontwikkelingen op gang te komen in de richting van stageplekken bij Den Hommel ! Met betrekking tot de relatie van onze scholen met gemeenten (en samenwerkingsverbanden) wijst Bart nog eens op het boekje: ‘Niemand kan het alleen’ van Gedragswerk. (uitgedeeld). Op pagina 36 van dit boekje zit een ‘uitklapschema’ met een aantal kolommen: inhoud-procedure-relatie-emotie. Hanteren van dit schema geeft een kader voor het te voeren overleg.
2. Vervolg ontwikkeling arbeidsscan (implementatiescan) Henk Bakker en Lisa van Beek lichten de voortgang van de ontwikkeling toe: kennistool, alle kennis op een rij, ontsluiten van kennis, procestool en ook analysetool. Doelgroep is VSO, PrO-scholen plus netwerk eromheen. Eigenaarschap ligt bij iedereen (openbare tool). E.e.a. leidt tot een regionale werkagenda. Gesprekken leverde al op, dat veel organisaties deze
ontwikkeling steunen: UWV, MEE, Divosa, SBB, LCR, AKC, Regioplan, NJI en landelijke werkagenda. Vanuit LECSO is ook Denktank Uitstroomprofielen betrokken. Het gaat om een webbased hanteerbaar instrument. In mei 2016 wordt een eerste versie verwacht – er is nu een ontwikkeldemo. De demo wordt getoond: inhouden, vormgeving, filmpjes, samenstelling. Voorjaar 2017 wordt e.e.a. geëvalueerd. Via de KAN-bijeenkomsten wordt in mei de ontwikkeling verder gebracht naar de scholen.
3. Relatie met Gemeenten – Henk van der Broek, dir. Onderwijs-Zorg Pluryn Uitgangspunt bij Pluryn (grote zorgaanbieder voor jeugd met ook onderwijs) is: ‘heel de jongere’. Het gaat daarbij om een zo integraal mogelijk aanbod met ‘samenwerken’ als hoofditem. De transities bieden daarvoor nu meer mogelijkheden. In de gesprekken met gemeenten spelen de ‘complete mens in zijn/haar gezin’ een centrale rol in alle domeinen. Dus het gaat hierbij om: wonen, sport, zorg, arbeid, onderwijs, vrije tijd, gezin, begeleiding. Doel is daarbij om alle financiële bronnen bij elkaar te brengen: ‘verbindend onderwijs’ is daarbij het leidende concept. De geformuleerde MBC helpt daarbij – cijfers, gegevens, inschattingen etc. zijn van belang. Binnenkort is er een bijeenkomst met woningbouwverenigingen, zorg, onderwijs en gemeenten: verbinden van domeinen is daarbij de opdracht. Populatiebekostiging speelt in een aantal gemeenten: preventie, welzijn, arbeid, toegang en zorg via één aanbieder aanbesteden en laten verzorgen voor een hele ‘populatie’, b.v. gemeente Wijchen (40.000 inwoners, 98 organisaties) of b.v. Alphen aan de Rijn. De belangrijkste code bij de gesprekken wordt door ‘flexibiliteit’ gevormd b.v. VSO-PrOMBO-leerstromen. Van belang is gesprek met gemeenten: cijfers, ontwikkelingsperspectief van jongeren, maatschappelijke rol, problemen oplossen in de samenleving, meer naar ‘werk’ (= echt meedoen i.p.v. dagbesteding), regie bij jongere/ouder, naar ‘1 gezin-1 plan’. Discussie: ook onderwijs aan EMB-kinderen – ook 18+-onderwijs (vgl. WEC-artikelen, discussie met samenwerkingsverbanden op grond van OOP en wettelijke verblijfsduur tot 20 jaar op VSO) – doorlopende leerlijnen wisselen nogal eens – verzorgen onderwijs ‘van cursussen tot aan mbo/hbo.
4. Waar let je op bij de gesprekken met gemeenten ? , Jos van der Horst, Gedragswerk Inhoud en procedure verschillen (denk aan mediation, denk aan samenwerkingsverbandenoverleg) – belangrijk is de ‘gunfactor’ in de gesprekken vs. tegemoet treden vanuit een gevoel: “dit is belangrijkste, wat er is” (en anderen vinden dat uiteraard ook…). Samenwerken is ‘elkaars wereld kennen en snappen’ plus waarderen en beseffen wat je partner nodig heeft. In rationele zin worden keuzes gebaseerd op een viertal uitgangspunten/afwegingen: 1. Afweging van waarden en normen in ‘mijn kringen’ (b.v. ‘kind centraal’)
2. Regels, procedures, wetten, waar we rekening mee hebben te houden (b.v. zorgplicht) 3. De vraag, hoe onzekerheden te verminderen ? (greep op de werkelijkheid hebben) 4. De vraag: ‘what’s in for me’ ? - (b.v. politieke cyclus van wethouder: wat wil hij nog verwezenlijken ?) De inzet ‘vanaf de kansel’ in de vorm van: ‘gij zult niet…’ !, werkt meestal niet in deze gesprekken. Via een opdracht wordt gewerkt aan het in beeld brengen van toegevoegde waarde voor b.v. gemeenten, samenwerkingsverbanden, ouders. Met name komen aan de orde: jezelf gehoord voelen, grip krijgen op, problemen oplossen. Probeer daarbij niet in oppervlakkigheden te verzanden. Het gaat met name om: emotioneel, relationeel, veiligheid. Bedenk vooral: ‘wat zit er achter ? – wat beweegt de persoon van de wethouder – wat geeft hem/haar een goed gevoel/moment ? Van belang is ook een soort ‘startgesprek’ te voeren met de voornaamste inzet: ‘waar liggen mijn ambities – wat is het mij waard ?’ Discussie en bijdrage van Erik Dannenberg (stuurgroep VSO in transities) en Erie Merkus ( VOBC): Met name het perspectief van de burger is nu aan de orde in de transities. ‘Doelgroep’ is in feite een gepasseerde term: het gaat nu om ‘regionale groepen’. Er hing geld aan die term vanuit een vraag: ‘wat mankeert je’. De ontwikkeling gaat nu naar ‘maatschappelijke participatie’, op kwaliteit meedoen. Er wordt gezocht naar nieuwe verbindingen. Geld is in feite niet het probleem, het gaat om een verdelingsvraagstuk (ordeningsvraagstuk). B.v. 5 West-Groningse gemeenten (laag SES, veel mensen met afstand tot de arbeidsmarkt etc.) slaan handen ineen en kijken naar gezinnen als basis van hun aanpak: er is dan een ander perspectief dan ‘onderwijs en zorg’ met de ‘indicatiecriteria’, die daar bij horen. De basis van het ‘verzekerings-denken’ (individuele polis) wordt dan doorbroken. Je kunt ook even een stap achteruit doen en je afvragen: ‘wat mankeert het systeem nu’ – wat is er nu te veranderen en met name daar zit nu de kans op werkelijke aanpassing. Er moet meer gedacht worden vanuit ‘inclusie’ op de terreinen zorg, arbeid, onderwijs. Het gaat erom, de expertise naar de mensen te brengen in plaats van de mensen naar de expertise. Het ondersteunen in het ‘gewone leven’ gebeurt nauwelijks zonder ‘toegangsdeur’ (indicatie) (slechts 10 %). Goed voorbeeld is gemeente Utrecht, waar met name de zorg in de wijken georganiseerd wordt (ambulante zorg). Ont-schotten is daarbij geboden (v.b. brand, waarbij wordt opgeschaald, maar de eerste brandweerauto blijft staan om de boel te coördineren). Centrale vraag is: ‘wat is er nodig om het kind binnen te houden en het speciale te verbinden aan het speciale’. Bart noemt voorbeeld van Terneuzen: 1 dag niet over de brug naar Middelburg, maar blijven in Terneuzen. Hij vraagt naar meer ‘Terneuzens’ in ons land. Veel kansen liggen er volgens Erik Dannenberg ook in de jeugdgezondheidszorg, door de zorg voor 0-4-jarigen te koppelen aan de schoolartsvoorziening (4-12) en de jeugd-GGD-
werkzaamheden (12-19). Er is veel te doen vóór de schooltijd, om de schooltijd zonder problemen te laten verlopen: vanuit de AWBZ werden 85 ‘groepen’ onderscheiden. Hij beveelt aan, om de ZMOLK-doelgroep niet al te ‘afgegrensd’ te beschouwen. Gemeenten gaan ‘doelgroepenbeleid’ verlaten. (van doelgroepen naar regio-groepen). Er gaan andere sturingsmechanismen werken. Ook Erie Merkus geeft aan (vanuit 20 centra orthopedagogische behandelcentra), dat er een omslag gaande is: veel meer aandacht voor preventie ten koste van de behandeling. Perspectieven spelen een grote rol – ook voor 18+-jongeren – de gemeente zit nu ‘aan de knoppen’. Hij wil graag bijdragen aan de ‘beweging’: perspectiefrijk en vooral gezamenlijk in de regio. In de discussie wordt wat meer inhoud gegeven aan deze ‘beweging’: . niet meer doelgroepgericht – andere sturing . niet meer naar ‘terreinvoorzieningen’ . het lijkt een herhaling van de cie. Mik (van residentie naar ambulante) . v.b. Bascule: onderwijs-zorg-voorziening verdwijnt – terreinvoorziening ingekrompen . v.b. Punt Speciaal: naar buiten als speciaal VSO-onderwijs – speciale groep aan VO-school, maar specifieke groep blijft speciaal onderwijs nodig hebben . v.b. STIP: medewerkers met andere (nieuwe) focus. . v.b. ‘passende kinderopvang’ Nijmegen
5. OZA en financiën, Paul Nota Er is inmiddels veel casuïstiek, hoe met financiën wordt omgegaan in onze scholen en instituten. Er valt ook veel ‘geld te verdienen’ voor wethouders en samenwerkingsverbanden. Berekeningen in de trant van: ‘wat zou het schelen, als we het nu eens zo zouden doen…?’ hebben zin en leveren resultaat op. De inhoudelijke, Financiële en Politieke component moet dan gecombineerd worden. Er is een aanbod vanuit het ZMOLKtraject, om een landelijke bijeenkomst te organiseren en een aantal regionale bijeenkomsten op vraag vanuit de regio’s. Paul zal deze bijeenkomsten leiden. Zie hiervoor de mail van Bart met data.
6. Leerlingenvervoer, Gerard Bouma Gerard praat ons bij over de laatste ontwikkelingen onder het adagium: ‘inhoud maakt macht zwak’. Er is veel gereedschap ontwikkeld om de positie van jongeren te versterken. Gemeenten en samenwerkingsverbanden kunnen daar nu mee aan de gang. Aanbevelingen: 1. Ga ontwikkelgesprekken aan (bepalers en uitvoerders) – 2. Ga om tafel met gemeenten en samenwerkingsverbanden (uitvoering) en 3. Vervoer op de OOGO-agenda plaatsen. Het
recht op vervoer is bepaald ! E.e.a. is in verordeningen vertaald bij gemeenten – er zitten nog steeds schotten in die systematiek, maar de samenhang onderwijs-zorg begint meer en meer door te dringen. Er is nog wel veel afstemming nodig op dit terrein. Voor gemeenten is het handig om samenhang te brengen in het totale ‘vervoer’. Er is een ‘modelverordening’, die onlangs nog is aangevuld met ‘psychiatrie’ (vraag je af, of dit al verwerkt is in jouw gemeente !). De VNG bereidt nu een verbetering voor in die modelverordening en doet dit samen met ons als veld (onderwijs en zorg). Gerard vraagt om tips, inhouden, om daar in te kunnen brengen. Hij wil graag een clubje vormen van mensen uit onderwijs en zorginstellingen (ook WLZ-mogelijkheden uit-nutten).
[email protected]
7. Naar vervolg Vanuit de ideeën van de ‘schilderijententoonstelling’ en het werken in de regio’s, ontstaan er nu een aantal onderwerpen, waar mensen in een kleine groep een bijdragen aan zouden kunnen leveren. Het gaat dan om: a. b. c. d. e. f. g. h.
Dwang/drang: opstellen model-protocol i.s.m. juriste en ‘Sociale Veiligheid’ Nader uitwerken nieuwe modelverordening huisvesting i.s.m. Gerard Bouma Invulling kennispraktijknetwerken rond ‘basisaanpak’ i.s.m. Deanne Radema Gemeenten/samenwerkingsverbanden: uitwisseling ervaringen i.s.m. Bart van Kessel Arbeidsscan ontwikkelen: gebruikersgroep functioneert al i.s.m. Henk Bakker ‘Terneuzen’: hoe kind/jongere-nabij organiseren van zorg-onderwijs ? Winst halen in leeftijd 0-8: waar zitten de elementen ? Vragen vanuit ouders binnen dit traject ?
Daarnaast: vragen/opmerkingen blijven sturen voor onze ‘Vraag-Antwoord-rubriek’ Verzoek: Op deze onderwerpen vragen we aan onze deelnemers, om zich te melden om op één van deze thema’s mee te denken in een kleinere groep. Geef a.u.b. aan als reactie op deze mail met de notulen, aan welke van deze onderwerpen je een bijdrage zou willen leveren.
Volgende bijeenkomst: (s.v.p. alvast noteren !) Donderdagochtend 16 juni 2016 – Den Hommel – Utrecht Aanmelden kan vanaf vandaag via deze link.
i.v.
