LANDELIJKE ORGANISATIE VAN BEGRAAFPLAATSEN jaarverslag 2012

LANDELIJKE ORGANISATIE VAN BEGRAAFPLAATSEN jaarverslag 2012 2 2 3 4

2 kennis, advies en informatie 2.1 vraag en antwoord rubriek 2.2 ledenvergaderingen 2.3 regionale ledenbijeenkomsten 2.4 intervisie bijeenkomsten 2.5 beleidsplan 2012 - 2016 2.6 uitvaartbeurs 2.7 vakblad ‘de Begraafplaats’ 2.8 overige publicaties, pers en media 2.9 grafkostenonderzoek 2.10 opleidingen 2.11 werkgroep grafadministratie

5 5 5 5 6 6 6 6 7 7 8 8

3 belangenbehartiging en vertegenwoordiging 3.1 Besluit op de lijkbezorging / Lijkomhulselbesluit 3.2 Kamervragen 3.3 ombudsman 3.4 natuurbegraafplaatsen

9 9 9 9 9

Pagina

1 algemeen 1.1 leden 1.2 bestuur 1.3 bedrijfsbureau

1

inhoudsopgave

LANDELIJKE ORGANISATIE VAN BEGRAAFPLAATSEN jaarverslag 2012 1.

640 630 620 610 600

aantal leden

algemeen

Het verslagjaar stond voor een belangrijk deel in het teken van de vaststelling van het beleidsplan 2012 - 2016,de publicatie van het thematijdschrift ‘Begraven is zo gek nog niet!’ en de voortgang van het werk aan de Handleiding Grafadministratie. Tijdens bijeenkomsten stond het onderwerp “Kwaliteit op begraafplaatsen” steeds hoog op de agenda. Het jaarlijkse grafkostenonderzoek was aanleiding voor o.a. een discussie in het TV programma “de vijfde dag” tussen de voorzitter van de LOB en de persvoorlichter van de Dela. Door de fracties van de Christen Unie en de S.G.P. werden Kamervragen gesteld over de grote verschillen in gemeentelijke legeskosten (grafrechten). Voor het eerst werd een uitgebreid onderzoek gedaan naar de gemiddelde grafkosten.

6,4% 37,9%

gemeente joods protestants

Twee belangrijke vacatures binnen bestuur en bedrijfsbureau konden worden vervuld.

particulier 0,5%

1.1

leden

Per 1 januari 2012 bedroeg het ledenaantal 636. Einde verslagjaar waren er 631 leden. Dit is het resultaat van 11 opzeggingen en 6

2

katholiek

23,9%

Pagina

31,3%

Omdat er enige zorg is ontstaan over het kwaliteitsniveau, participeerde de LOB dit jaar zeer actief in de evaluatie van IPC opleidingen Uitvoerder en Beheerder Begraafplaatsen en Crematoria.

LANDELIJKE ORGANISATIE VAN BEGRAAFPLAATSEN jaarverslag 2012 nieuwe aanmeldingen. Fusies van gemeenten en begraafplaatsen zijn een belangrijke reden van de lichte daling. Met uitzondering van het verslagjaar is er sedert 2007 jaarlijks sprake van een lichte stijging van het aantal leden. De leden vertegenwoordigen circa 80 % van de begravingen op Nederlandse begraafplaatsen, waarvan:  37,9 % gemeentelijke (243) en  62,1 % bijzondere (388) begraafplaatsen. Deze laatste kunnen worden verdeeld in:  31,3 % rooms katholieke (186),  23,9 % protestantse (151),  6,4 % particuliere (48) en  0,5 % joodse (3) begraafplaatsen.

In de samenstelling van zowel Dagelijks als Algemeen bestuur traden de volgende wijzigingen op. Wegens verandering van werkgever werd Bas van der Ven opgevolgd door Frank Hamers; econoom in dienst van het bisdom Roermond. Het bestuur is er in geslaagd een nieuwe voorzitter te vinden. In de ALV van april werd de Henry Keizer voorgedragen en door de leden vrijwel unaniem verkozen. In het dagelijks leven is hij Voorzitter van de Raad van Bestuur van “de Facultatieve Groep” met het hoofdkantoor in Den Haag, onder andere secretaris van de Landelijke Vereniging van Crematoria ( L.V.C.) en actief betrokken bij de landelijke politiek.

naam

functie

sinds

J.M.H.J. Keizer F.P.H.A.M. Korsten A. van der Laan L. van Eijk C.A. Hollestelle mw. M. Kiekebosch J. la Croix H.J. van der Ven F.L.G. Hamers

voorzitter penningmeester secretaris bestuurslid bestuurslid bestuurslid bestuurslid bestuurslid bestuurslid

2012 1998 2008 2008 1998 2003 2005 2005 2012

einde termijn 2016 2014 2016 2016 2014 2015 2013 2013 2016

3

bestuur

Pagina

1.2

LANDELIJKE ORGANISATIE VAN BEGRAAFPLAATSEN jaarverslag 2012 Door zowel het Dagelijks Bestuur als het Algemeen Bestuur werd 7 keer vergaderd. Tussendoor werd door het Dagelijks Bestuur regelmatig (8 x) telefonisch overlegd met de medewerkers van het bedrijfsbureau. Tweemaal werd een Algemene ledenvergadering belegd. Deze werden bezocht door respectievelijk 55 en 60 leden. Er werd dit jaar geëxperimenteerd met diverse vergaderlocaties met het doel na afloop van het experiment een goede keus te kunnen maken voor de beste permanente locatie(s).

1.3

bedrijfsbureau

De vacature “organisatie assistent” werd per 1 januari ingevuld met benoeming van mevrouw Carolien Kerlen. Consulent Wim van Midwoud ging per 1 mei 24 uur per week werken voor de LOB. Het bedrijfsbureau was gedurende het verslagjaar als volgt bemenst: 24 uur/wk. 8 uur/wk.

24 uur/wk. 16 uur/wk.

4

dhr. Jo Beltman

org.assistent consulent tot mei vanaf mei consulent

Pagina

mw. Carolien Kerlen dhr. Wim van Midwoud

LANDELIJKE ORGANISATIE VAN BEGRAAFPLAATSEN jaarverslag 2012 2.3

2.1

vraag en antwoord rubriek

Er waren vier succesvolle en goedbezochte regionale bijeenkomsten, achtereenvolgens in Assen, Enschede, Delft en Maastricht. Evenals in 2011 zijn alle leden voor alle bijeenkomsten uitgenodigd. Dit stelt hen in staat zelf te bepalen welke bijeenkomst hij/zij wil bezoeken. Deze wijze van uitnodigen is inmiddels gebruikelijk geworden. Regelmatig werd door de consulenten het onderwerp: “Kwaliteit op begraafplaatsen” op de agenda geplaatst.  In Assen werd gesproken en gediscussieerd over historie en toekomst van de Noorder- en Zuiderbegraafplaats.  In Enschede op de Oosterbegraafplaats was de focus onder andere gericht op de fraaie wandgraven  In Delft op de begraafplaats Iepenhof stond het grote aantal algemene keldergaven en de mooie nieuwe aula annex crematorium van de coöperatieve uitvaartorganisatie “De laatste eer” centraal.  In Maastricht werd een jubileum gevierd vanwege het 200-jarig bestaan van de begraafplaats Tongerenseweg. Er waren mooie voorbeelden te zien van restauratie en hergebruik van monumentale grafbedekkingen. Ook hier vormde ook de exploitatie problematiek een boeiend gespreksonderwerp.

In het verslagjaar zijn er digitaal ongeveer 300 vragen gesteld aan het bedrijfsbureau. Deze worden ter beantwoording doorgestuurd naar de consulenten. De organisatie assistent zorgt voor registratie en archivering. Van de voor medebeheerders relevante vragen worden antwoorden ingevoerd in de database op de site. De vragen hadden overwegend een juridisch karakter. Het aantal vragen neemt jaarlijks aanzienlijk toe (in 2011: 220 vragen). 2.2

ledenvergaderingen

Er werden twee Algemene Ledenvergaderingen gehouden. De gemiddelde opkomst per bijeenkomst lag rond de 60 leden. De voorjaarsvergadering (april) werd gehouden in Driebergen/Zeist. De vereniging de Terebinth hield een presentatie over haar organisatie. Tijdens de najaarsvergadering in Utrecht was er een presentatie over Natuurbegraafplaatsen. Mevrouw Ada Wille, landschapsarchitect en begraafplaatsontwerper nam het beleids- en ontwerp gedeelte voor haar rekening. De heer Ge Peterink van natuurbegraafplaats Weverslo belichtte het thema vanuit de beheerdershoek. Belangrijke besluitpunten waren o.a. de benoeming van de nieuwe voorzitter, de vaststelling van het beleidsplan 2012 – 2017 en de uitbreiding van de formatie het bedrijfsbureau.

regionale ledenbijeenkomsten

De regionale ledenbijeenkomsten zijn en blijven een belangrijk platform voor contact en uitwisseling van kennis en informatie voor zowel de organisatie van de LOB als de begraafplaatsbeheerders. Ook in 2012 waren deze bijeenkomsten druk bezocht. Het onderling discussiëren over actuele onderwerpen en het uitwisselen van kennis en ervaring vormen belangrijke issues.

5

kennis, advies en informatie

Pagina

2.

LANDELIJKE ORGANISATIE VAN BEGRAAFPLAATSEN jaarverslag 2012 2.6

uitvaartbeurs

Op 7 juli 2011 werd in Utrecht de eerste verkennende LOB intervisiebijeenkomst werd gehouden Tijdens dit overleg is een inventarisatie gemaakt van te behandelen onderwerpen en zijn hieraan prioriteiten gekoppeld. In het verslagjaar vonden een tweetal van deze bijeenkomsten plaats over het onderwerp “Toenemende variëteit in graven en asbestemmingen”. Het over dit onderwerp gemaakte document werd geplaatst op de LOB website.

Van 26 – 28 september werd door de VTU de vierjaarlijkse Uitvaartbeurs In Gorinchem georganiseerd. De LOB was daar gedurende alle drie de dagen aanwezig met een stand. Natuurlijk kwamen er veel bezoekers uit de ‘uitvaartwereld’ voorbij. Gelukkig waren er opvallend veel LOB leden en veel bezoekers, niet direct gerelateerd aan de uitvaartbranche. In de LOB-stand werd het thematijdschrift ‘Begraven’ gepresenteerd.

Het is de bedoeling deze bijeenkomsten te blijven organiseren met een frequentie van 2 x per jaar. Voortdurend monitoren de consulenten de organisatie en invulling van deze bijeenkomsten.

2.7

2.5

beleidsplan 2012 – 2016

In de Algemene ledenvergadering van april 2012 werd het beleidsplan 2012 – 2016 vastgesteld. In het betreffende werkplan zijn voor de jaren 2012/2013 de volgende beleidspunten geformuleerd:  Kwaliteitszorg (speerpunt)  Grafkostenonderzoek (verdere detaillering)  Bedrijvendag  Handleiding grafadministratie  Evaluatie intervisiegroep  Website (vergroten gebruiksvriendelijkheid)

vakblad ‘de Begraafplaats’

Het vakblad ‘de Begraafplaats’ is tezamen met de site www.begraafplaats.nl het belangrijkste medium van de LOB. Het blad wordt uitgegeven door de LOB, maar wordt door een onafhankelijke redactie gestuurd. Actuele aandachtspunten en interviews met collega’s worden door de lezers als belangrijke artikelen beschouwd. De inhoudelijke kwaliteit van de redactionele stukken wordt door de lezers als hoog ervaren (zie Imago Onderzoek). Het juninummer was een themanummer ‘duurzaamheid’ en het decembernummer ‘licht’; de voors en tegens van verlichting op de begraafplaats. De totale advertentie inkomsten op jaarbasis in 2012 waren lager dan in 2011. Het feit dat Nederland in een recessie zit, werkt inmiddels door. Kostendekkendheid van het vakblad blijft vrijwel mogelijk.

6

intervisie bijeenkomsten

Pagina

2.4

LANDELIJKE ORGANISATIE VAN BEGRAAFPLAATSEN jaarverslag 2012

overige publicaties, pers en media

De LOB verleende haar medewerking en ondersteuning aan het verschijnen van het thematijdschrift ‘Begraven is zo gek nog niet’. Hoe om te gaan met pers en media is en blijft een belangrijk aandachtspunt. Inmiddels wordt er door het bestuur gewerkt aan het opstellen van een persprotocol en wordt kennis uitgewisseld over de vraag hoe zo professioneel mogelijk met de pers om te gaan. Er zijn 195 exemplaren besteld van de LOB-brochures: Opgraven en Ruimen Kostendekkend begraven Islamitisch begraven Begraven en Begraafplaatsen Arbo handleiding De Begraafplaats als cultuurbezit en verder: 700 folders “Als ik later dood ben…” en 9 extra ledenschildjes

grafkostenonderzoek

Begin april kwam het vijfde door de LOB verzorgde grafkostenonderzoek 2012 online. In totaliteit zijn in het onderzoek de tarieven van 791 algemene (578) en bijzondere (213) begraafplaatsen in Nederland opgenomen. In 2011 werden door 880 begraafplaatsen cijfers aangeleverd. Vergeleken werden de tarieven per jaar voor een graf voor 2 overledenen. Enkele cijfers: Ten opzichte van 2011 bedroeg de gemiddelde tariefstijging 4,5 % (3,5 % in 2010) Op 17 begraafplaatsen daalden de tarieven Op 136 begraafplaatsen bleven de tarieven ongewijzigd Op 638 begraafplaatsen stegen de tarieven Hoogste tarieven particuliere graven; Stichting Oude Begraafplaats Naarden Hoogste tarieven algemene graven: gemeente Graafstroom, Nieuw Lekkerland en Liesveld Laagste tarieven particuliere graven: gemeente Middelbert Laagste tarieven algemene graven: gemeente Strijen Naast genoemd jaarlijks grafkosten(tarieven)onderzoek werd onderzoek uitgevoerd naar de gemiddelde prijs per graftype per jaar. Daarbij werden onderscheiden algemene en particuliere graven, 1 diepe en 2 diepe graven en de kosten per provincie.

7

2.8

2.9

Pagina

Behalve naar de leden van de LOB wordt het blad ook verstuurd naar 283 abonnementhouders. De oplage omvat 1850 exemplaren.

LANDELIJKE ORGANISATIE VAN BEGRAAFPLAATSEN jaarverslag 2012 2.10

opleidingen

Gedurende 2012 werden er diverse gesprekken gevoerd met het IPC Groene Ruimte over de cursussen Uitvoerder en Beheerder Begraafplaatsen en Crematoria. Aanleiding hiervoor waren enkele opmerkingen van cursisten en de zorg van het bestuur over de kwaliteit en actualiteit van deze cursussen.

2.11

werkgroep grafadministratie

Pagina

8

Nadat in 2011 een plan van aanpak was opgesteld werd tijdens het verslagjaar gewerkt aan de totstandkoming van de Handleiding Grafadministratie. De grafadministratie werd gedefinieerd en werd verdeeld in een aantal werkprocessen. Een belangrijk gedeelte van de tekst kwam in concept gereed. Voorts werden vele standaard brieven en formuleren verzameld. Voor het onderdeel automatisering werd een enquête uitgezet onder leden/gebruikers en werden geautomatiseerde pakketten beschreven en beoordeeld.

LANDELIJKE ORGANISATIE VAN BEGRAAFPLAATSEN jaarverslag 2012 belangenbehartiging en vertegenwoordiging

Niet alleen via media en pers profileerde de LOB zich. Ook werd contact gezocht c.q. gecontinueerd met andere branche- en belangenorganisaties, zoals de LVC, de BVOB, de VNG en de Terebinth.

De LOB is participant in het Klachteninstituut Uitvaartwezen. Eind 2012 heeft ombudsman Chris Spierings zijn functie neergelegd. In afwachting van benoeming van een opvolger worden de zaken tijdelijk waargenomen door voormalig ombudsman de heer Gerrit Morren.

Besluit op de lijkbezorging / Lijkomhulselbesluit

Op verzoek van het Ministerie van Binnenlandse zaken heeft de LOB advies uitgebracht over aanpassing van het Besluit op de lijkbezorging c.q. het Lijkomhulselbesluit. Onder andere werden adviezen uitgebracht over het gelijktrekken van administratieve vastlegging bij begraven en cremeren, regels voor grafkelders en de afstand tussen graven en erfafscheiding van de begraafplaats. De voorstellen van de LOB zijn echter vrijwel niet gehonoreerd. 3.2

ombudsman

Kamervragen

Door leden van de Kamerfracties van de Christen Unie en de SGP werden vragen gesteld aan de minister over de grote verschillen in leges(tarieven), die gemeenten berekenen voor grafrechten. Bij brief van 6 april 2012 werden deze vragen door minister Spies beantwoord. Een publicatie van de Dela was de aanleiding voor het stellen van genoemde vragen.

3.4

natuurbegraafplaatsen

Sedert enige jaren is er sprake van de ontwikkeling van natuurbegraafplaatsen. Deze begraafplaatsen onderscheiden zich door de volgende criteria: terrein heet officiële bestemming als natuurgebied alle toegepaste materialen zijn biologisch afbreekbaar inkomsten worden onder andere gebruikt voor ontwikkeling van natuur en beheer eeuwigdurende grafrust Veelal vinden deze ontwikkelingen plaats op landgoederen en/of in bospercelen, maar soms wordt de begraafplaats ook aangelegd in nieuwe natuur. Einde verslagjaar kende Nederland negen van deze begraafplaatsen. Er bestaan plannen voor zeker eenzelfde aantal. De LOB ondersteunt dit nieuwe initiatief.

9

3.1

3.3

Pagina

3.