landbouw-breed - afdelingsprogramma landbouw Bij dit examen horen bijlagen, een uitwerkbijlage en digitale bestanden

Examen VMBO-GL

2015 gedurende 305 minuten

CSPE GL landbouw-breed - afdelingsprogramma landbouw

Naam kandidaat ____________________________

Kandidaatnummer ____________

Bij dit examen horen bijlagen, een uitwerkbijlage en digitale bestanden.

Dit examen bestaat uit 16 opdrachten. Voor dit examen zijn maximaal 108 punten te behalen. Voor elk opdrachtnummer staat hoeveel punten met een goede uitvoering behaald kunnen worden.

PG-5018-b-15-1-o

Inleiding Je werkt bij fruitteeltbedrijf Havergaard. Dit bedrijf verkoopt fruit aan huis. Je voert taken uit voor dit fruitteeltbedrijf. De eigenaren zijn op zoek naar een neventak voor het bedrijf. Ze hebben daarom gevraagd of jij je wilt oriënteren op andere agrarische sectoren. Ten slotte geef je een advies over een geschikte neventak.

Onderdeel A

gewasbescherming

tijdsduur ongeveer 45 minuten

Het fruitteeltbedrijf heeft een appelboomgaard van vijf hectare. De appelbomen (grootfruit) staan in bloei. Er zijn bladluizen (appelgrasluizen) gevonden, waarvoor een gewasbeschermingsmiddel nodig is. Daarover zoek je informatie. Het bespuiten van fruitbomen gebeurt op dit bedrijf met een tractor zonder cabine.

Voor dit onderdeel heb je het bestand gewasproblemen.xlsm nodig. Voordat je aan de opdrachten begint  De examinator vertelt je waar je het benodigde bestand kunt vinden.  Open het bestand gewasproblemen.xlsm.  Sla het bestand niet op.

PG-5018-b-15-1-o

2 / 18

lees verder ►►►

2p

1

Uitvoering van de opdrachten Je gaat opzoeken met welke middelen je de appelgrasluizen in appelbomen kunt bestrijden. Gebruik hiervoor het tabblad Oplossingen.  Kies het middel dat niet schadelijk is voor hommels, bijen en roofmijten. Klik op de naam van het middel voor informatie over het middel.  Selecteer het middel dat je kiest op het tabblad Oplossingen. Dit middel komt op de afdruk die je later maakt.

4p

2

Je weet nu welk gewasbeschermingsmiddel je gaat gebruiken. Maak onderstaande opdrachten met de informatie op het tabblad Bespuiting. Je kunt daar de knoppen Volgende en Vorige gebruiken en informatie over de benodigde hoeveelheid gewasbeschermingsmiddel berekenen en beschrijven.  



Je kiest wat nodig is voor persoonlijke veiligheid als je de bespuiting uitvoert. Je kiest welke dag het meest geschikt is om te spuiten. In het algemeen heeft een bespuiting het beste resultaat als het de rest van de dag droog is, en het bijna niet waait. Je berekent hoeveel liter gewasbeschermingsmiddel nodig is voor één bespuiting. Je bepaalt ook hoeveel van welke verpakkingen je daarvoor moet bestellen. Neem de berekeningen op.

Als je klaar bent met de opdrachten  Klik op 'naar printblad'.  Typ je naam en kandidaatnummer op het blad.  Maak een afdruk van je werk door op de knop Print te klikken. Lever de afdruk in bij de examinator. 20 p

3

Maak de minitoets bij opdracht 3.

PG-5018-b-15-1-o

3 / 18


Onderdeel B

bijen houden

tijdsduur ongeveer 50 minuten Fruitteeltbedrijf Havergaard heeft behalve vijf hectare appels, twee hectare peren en één hectare kersen. De eigenaren vragen of je informatie wilt verzamelen over bijenhouden en het effect daarvan op de fruitteelt. Je maakt een PowerPointpresentatie en een beplantingsplan op papier. Je gebruikt je presentatie en je beplantingsplan om in onderdeel C de gevonden informatie te bespreken met de eigena(a)r(en). Voor dit onderdeel heb je nodig:  een USB-stick  een hoofdtelefoon  het bestand start_bijen.htm  bijlage 1 Je maakt een PowerPointpresentatie over bijen en je maakt een beplantingsplan. 8p

4

Voordat je aan de opdracht begint De examinator vertelt je waar je het benodigde bestand kunt vinden.  Open het bestand start_bijen.htm.  Open ook het programma PowerPoint.  Sla je presentatie op de USB-stick op onder de bestandsnaam: bijen_houden [jouw naam]. Uitvoering van de opdracht Verwerk onderstaande vragen, aandachtspunten, toelichtingen en berekeningen in de presentatie.  Welke typen zichtbaar verschillende bijen zijn er in een bijenvolk? Noem van elk type bijen een taak.  Bijen zorgen voor bestuiving van fruitbloesem. Noem vier redenen voor een fruitbedrijf om bijenvolken in te zetten voor bestuiving.  De laatste jaren komt er meer bijensterfte voor dan eerder. Geef hiervoor drie oorzaken en licht die kort toe.  Hoeveel bijenvolken zijn in totaal nodig voor fruitteeltbedrijf Havergaard als je de benodigde volken per fruitsoort optelt? Geef ook de berekening. Als je klaar bent met de opdracht  Sla de presentatie nogmaals op de USB-stick op.  Maak een afdruk van bijen_houden[jouw naam] met twee dia's op één pagina. Lever de afdruk en de USB-stick in bij de examinator.

PG-5018-b-15-1-o

4 / 18


4p

5

Je gaat een beplantingsplan maken, zodat de honingbijen tijdens hun hele vliegseizoen honing en nectar kunnen verzamelen. In april en mei bloeit de fruitboomgaard. Dan is bloei van andere planten die nectar en stuifmeel leveren, ongewenst. De bijen blijven van november tot en met februari in de kast. Op bijlage 1 staat een plattegrond met de vier mogelijkheden voor beplanting bij het bedrijf. Je kiest alleen planten met een inheemse status, tenzij anders vermeld. Bloeiende planten hebben een pollen- en nectarwaarde die aangeven hoeveel stuifmeel en nectar de bloemen leveren. De pollen- en de nectarwaarde van de planten moeten allebei ten minste 3 zijn. Schrijf bij de vier beplantingsmogelijkheden de meest geschikte plant en de bloeiperiode ervan. De vier mogelijkheden zijn:  een klimplant, die een afscheiding vormt als je hem leidt. .................................................................................................................. 

een bol- of knolgewas voor onder de fruitbomen dat eerder bloeit dan de fruitbomen; dit mag een niet-inheemse soort zijn.

.................................................................................................................. 

een overblijvende, kruidachtige plant om met gras in te zaaien onder de fruitbomen.

.................................................................................................................. 

bomen voor naast de oprijlaan.

..................................................................................................................

PG-5018-b-15-1-o

5 / 18


Onderdeel C

bespreken informatie


Je hebt een presentatie gemaakt over bijen houden en de effecten daarvan op de fruitteelt. En je hebt de beplanting gekozen voor bij het bedrijf. Je gaat deze informatie aan de eigenaren van het fruitteeltbedrijf vertellen.

Voor dit onderdeel heb je nodig:  USB-stick met je PowerPointpresentatie  de afdruk van je PowerPointpresentatie  het bestand start_bijen.htm  bladzijde 5 van dit opgavenboekje  bijlage 1 Je krijgt vijf minuten de tijd om je voor te bereiden op het gesprek. 5p

6

Licht de informatie over bijen houden toe. Gebruik de PowerPointpresentatie, de plattegrond van het bedrijf en de door jou gekozen planten op bladzijde 5 in dit opgavenboekje.  Vertel wat je komt doen.  Geef een korte toelichting bij elke dia.  Geef een korte toelichting bij de gekozen planten.  Geef tussen drie en vijf minuten informatie.  Vraag of er nog vragen zijn en beantwoord die. Lever de afdruk van je PowerPointpresentatie in bij de examinator.

2p

7

Je hebt informatie over bijen verzameld, een beplantingsplan gemaakt en een toelichting gegeven. Je gaat nu je eigen werk beoordelen. In het schema staan drie beoordelingspunten.  Beoordeel jezelf. Gebruik hierbij één van de volgende cijfers: 2 = goed 1 = gedeeltelijk goed 0 = slecht of niet gedaan  Schrijf een toelichting bij elke beoordeling.

PG-5018-b-15-1-o

6 / 18


beoordelingspunt alle gevraagde informatie verwerken in de PowerPoint en een beplantingsplan maken

cijfer

toelichting .............................................................. .............................................................. .............................................................. .............................................................. ..............................................................

informatie vlot en duidelijk vertellen en de dia's niet voorlezen

.............................................................. .............................................................. .............................................................. .............................................................. ..............................................................

vriendelijkheid en houding bij begin van het gesprek en tijdens de toelichting

.............................................................. .............................................................. .............................................................. .............................................................. ..............................................................

PG-5018-b-15-1-o

7 / 18


Onderdeel D

bloemwerk maken

tijdsduur ongeveer 45 minuten Je kunt één punt verdienen door opdracht 8 binnen 25 minuten uit te voeren. Materialen, hulpmiddelen en gereedschappen klaarleggen en opruimen hoeft niet binnen die 25 minuten.

Voor oriëntatie op een neventak, bezoek je een winkel met huis- en tuindecoratie. Je maakt daar een voorjaarsbloemstuk, dat hieronder is afgebeeld. Daarna bereken je de kostprijs van het bloemwerk.

Vraag aan de examinator de kleurenafdruk van de foto. Voor dit onderdeel heb je nodig:  afdruk van het bloemstuk in kleur  plankje van ongeveer 40 cm lang en 7 cm breed  3 plastic steekbuisjes met dop, gevuld met water  3 roosjes  eierschalen  veren  droog platmos  klimopblad of prunusblad  wol of touw of gekleurd wikkeldraad  koudlijm (speciaal voor bloemschikken)  allesknipper  mes  schaar  klok of wekker

PG-5018-b-15-1-o

8 / 18


Voor de kostprijs van het bloemwerk wil je weten hoeveel tijd het maken ervan kost (zonder lezen en zonder klaarleggen van materialen, hulpmiddelen en gereedschappen en opruimen). Vertel de examinator als je begint met het maken van het bloemwerk. 

Schrijf hier op hoe laat je begint met het maken van het bloemwerk.

..................................................................................................................

gebruiksaanwijzing koudlijm Breng weinig koudlijm aan op het op te plakken object. Laat de lijm tien seconden drogen voor je het object aanbrengt. Pas na verder drogen, hecht de lijm. 8p

8

Je     

stelt het bloemwerk samen. Verdeel de drie steekbuisjes over het plankje en lijm ze vast. Verdeel het mos en de klimop- of prunusbladeren over het plankje. Lijm het mos, de bladeren en de eierschalen vast. Verwerk de veren en de roosjes. Omwikkel het plankje met daarop de vastgelijmde materialen, met wol, touw of gekleurd wikkeldraad.



Schrijf op hoe laat je klaar bent met het maken van het bloemwerk. ............................................................................................................

Waarschuw de examinator dat je klaar bent met het maken van het bloemwerk.

PG-5018-b-15-1-o

9 / 18


3p

9

Je gaat de kostprijs van het bloemwerk berekenen. Een werknemer kost de bloemenwinkel € 15,00 per uur. In de tabel staan de inkoopprijzen van de gebruikte materialen. materialen en hulpmiddelen

inkoopprijs (€)

plankje, 40 x 7 cm

0,50

plastic steekbuisje met dop, per 100 stuks

11,00

rozen, per stuk

0,35

eierschalen, per doos van 25 stuks (halve schalen)

5,00

doos gedroogd platmos

6,40

klimopblad of prunusblad, per bosje van 15 stuks

0,50

koudlijm, per tube

4,45

wol, touw of gekleurd wikkeldraad en veren, per bloemstuk

0,20

  

Gebruik je eigen werktijd om de kosten voor arbeid te berekenen. Gebruik de prijzen in de tabel. Reken voor koudlijm 1/5 tube en voor mos 1/20 doos Schrijf de berekeningen overzichtelijk op.

.................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. ..................................................................................................................

PG-5018-b-15-1-o

10 / 18


Onderdeel E

vruchtensaus


De eigenaren van het fruitteeltbedrijf denken erover om als neventak vruchtensauzen te maken. Vruchtensauzen maken met aardappelzetmeel is bewerkelijker dan met allesbinder. Je gaat onderzoeken of een saus gemaakt met allesbinder kwalitatief gelijk is aan een saus gemaakt met aardappelzetmeel.

Voor dit onderdeel heb je nodig:  aardappelzetmeel  allesbinder  400 ml vruchtensap  maatbeker  grammenweegschaal  etiketten of stift om te coderen 3p

10

Standaard-vruchtensaus is saus op basis van aardappelzetmeel met een verhouding aardappelzetmeel-vruchtensap van 1 : 40. Je mag ervan uitgaan dat 1 ml vloeistof gelijk is aan 1 g vloeistof. 

Hoeveel gram aardappelzetmeel moet je aan 200 ml vruchtensap toevoegen om de standaard-vruchtensaus te maken? Schrijf de berekening op. ............................................................................................................ ............................................................................................................ ............................................................................................................

Laat de examinator je werk beoordelen. Je gaat eerst de standaard-vruchtensaus bereiden. algemeen recept aardappelzetmeel Roer een papje van aardappelzetmeel met enkele eetlepels van het te gebruiken vocht. Breng de rest van het vocht aan de kook. Voeg al roerend het zetmeelpapje toe. Kook het geheel al roerende nog ongeveer een halve minuut zachtjes door. 

PG-5018-b-15-1-o

Bereid de standaard-vruchtensaus van 200 ml vruchtensap.

11 / 18


5p

11

Voor het bepalen van de viscositeit (dikte) van de saus maakt het niet uit of je water of vruchtensap gebruikt. Allesbinder heeft minder bindkracht dan aardappelzetmeel. Jij onderzoekt met welke verhouding allesbinder-vloeistof je een saus krijgt met dezelfde viscositeit als de standaard-vruchtensaus. Je maakt hiervoor sauzen met allesbinder en water. Je kiest een eerste verhouding allesbinder-vloeistof en bereidt de saus. Daarna kies je een andere, kansrijke verhouding. Maak zo maximaal drie van deze sauzen. Als je allesbinder in een verhouding van 1 : 10 toevoegt, is de saus te dik. algemeen recept allesbinder Voeg allesbinder direct toe aan de hete vloeistof of aan het gerecht. Strooi de allesbinder al roerend in de hete vloeistof en kook één minuut zachtjes door.  

Bereid de sauzen met allesbinder en water zo dat de kans groot is dat je een saus maakt met dezelfde dikte als de standaard-saus. Vul de tabel in. Rond af op hele getallen.

verhouding allesbinder-vloeistof

  

aantal gram allesbinder per 200 ml vocht

Codeer de gemaakte sauzen. Bewaar slechts ongeveer de helft van elke saus, zodat die sneller afkoelt. Welke verhouding heeft de saus waarvan de viscositeit het beste overeenkomt met de standaard-vruchtensaus?

..................................................................................................................

PG-5018-b-15-1-o

12 / 18


5p

12

Je weet nu bij welke verhouding allesbinder-vloeistof een saus ontstaat die ongeveer dezelfde viscositeit heeft als de standaard-saus. Je bereidt vruchtensaus met deze viscositeit. Je keurt deze saus en de standaardsaus onder andere op smaak en viscositeit.  Bereid de vruchtensaus met allesbinder en gebruik 200 ml vruchtensap.  Vermeld in de eerste kolom van de keuringstabel twee extra keuringsaspecten, die passen bij vruchtensaus.  Keur de twee sauzen en vul de tabel volledig in. keuring vruchtensaus keuringsaspecten

gebonden met aardappelzetmeel

gebonden met allesbinder

viscositeit smaak

totaal 0 = slecht, 1 = onvoldoende, 2 = matig, 3 = voldoende, 4 = goed 

Geef een advies over het gebruik van aardappelzetmeel en allesbinder voor vruchtensaus. Licht je advies toe met gegevens van de ingevulde tabel.

.................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. ..................................................................................................................

PG-5018-b-15-1-o

13 / 18


Onderdeel F

werken in een dierenpension

tijdsduur ongeveer 30 minuten Voor dit onderdeel heb je de uitwerkbijlage nodig.

Om je te oriënteren op nog een andere neventak, help je in een dierenpension bij de intake van cavia's en konijnen.

Voor dit onderdeel heb je nodig:  een cavia  (rubber) mat  thermometer  stopwatch of klok  weegschaal  bakje om de cavia in te zetten bij het wegen Vraag aan de examinator met welke cavia je de opdracht moet uitvoeren. 11p

13

Je gaat de gezondheid beoordelen van een cavia die is binnengekomen bij het dierenpension.  Pak de cavia op door hem van onderen met twee handen 'op te scheppen' en vast te houden als op de foto. Voor het gezondheidsonderzoek doe je metingen en waarnemingen. De lichaamstemperatuur meet je in de oksel van de voorpoot van de cavia.  Geef op het gezondheidsformulier in de uitwerkbijlage aan, welke omschrijvingen het beste passen bij de cavia en vul het gewicht in.  Zet de cavia terug in het hok.

PG-5018-b-15-1-o

14 / 18


Waarom zegt de snelheid van de ademhaling in dit onderzoek weinig over de gezondheid van de cavia? .................................................................................................................. .................................................................................................................. Is de cavia die je onderzocht hebt gezond? Licht je antwoord toe. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. Lever de uitwerkbijlage in bij de examinator.

PG-5018-b-15-1-o

15 / 18


Onderdeel G

onderzoek naar klantgedrag

tijdsduur ongeveer 50 minuten Voor dit onderdeel heb je bijlage 2 nodig.

De eigenaren van fruitteeltbedrijf Havergaard hebben kortgeleden meegewerkt aan een streekmarkt met duurzame agrarische producten in de eigen woonplaats. 120 bezoekers hebben daar een enquête ingevuld.

De gegevens uit de enquête zijn verwerkt en staan op bijlage 2. 5p

14

De eigenaren van fruitteeltbedrijf Havergaard willen weten of er genoeg klanten zijn:  die biologisch geteelde appels willen kopen en daarvoor voldoende willen betalen.  die andere appelrassen willen kopen en welke rassen dan.  die gebruik willen maken van nevenactiviteiten (bijvoorbeeld kinderfeestjes). En ze willen weten met welke producten ze de verkoop aan huis het beste kunnen uitbreiden. Aanwijzingen:  Als meer dan 50% van de personen in de enquête iets wil, kun je daarover positief adviseren.  De productie van biologisch geteeld fruit is financieel haalbaar als de klant ten minste 50% meer betaalt dan voor gangbaar geteeld fruit. Voordat je aan de opdracht begint  Maak een nieuw document in Word aan.  Sla het bestand op onder de bestandsnaam: advies [jouw naam].  Typ bovenaan het document je naam. Uitvoering van de opdracht  Geef over de punten die de eigenaren willen weten een advies.  Geef bij elk advies een argument uit de enquête. Als je klaar bent met de opdracht  Maak een afdruk van advies [jouw naam]. Lever de afdruk in bij de examinator.

19 p

15

Maak de minitoets bij opdracht 15.

PG-5018-b-15-1-o

16 / 18


Onderdeel H

adviseren over neventak


De eigenaren van het fruitteeltbedrijf zijn op zoek naar een neventak.

Voor de keuze van een neventak, gaven ze de volgende informatie. Voor alle neventakken is een cursus beschikbaar om bij te scholen. De eigenaren zijn liefhebbers van dieren, ze zijn creatief en vinden contact met mensen belangrijk. De neventak moet passen bij hun persoonlijke voorkeuren en het rendement ervan moet hoog zijn. In het fruitteeltbedrijf is een arbeidspiek tijdens de oogst in augustus en september. Er zijn op jaarbasis 280-320 uur beschikbaar om te besteden aan de neventak. In de schuur is ruimte voor huisvesting van een neventak. In tabel 1 staat informatie over de arbeidspiek en het benodigde aantal uren op jaarbasis van verschillende neventakken. tabel 1 bijen houden

vruchtensaus dierenpension bloemwerk maken 'runnen' maken

arbeidspiek (in maanden: januari = 1 tot december = 12)

6, 7

8, 9, 10, 11

5, 7, 8, 9, 10

4, 5, 6, 10, 12

arbeidsuren per jaar

90

160

360

310

In tabel 2 staat informatie over het rendement en het contact met mensen van verschillende neventakken. tabel 2 bijen houden

vruchtensaus dierenpension bloemwerk maken 'runnen' maken

rendement

-

+

++

+

contact met mensen

--

-

+

++

-- zeer weinig / zeer laag, - weinig / laag, + veel / hoog, ++ zeer veel / zeer hoog

PG-5018-b-15-1-o

17 / 18

-+ neutraal,


4p

16

Je gaat een keuze maken voor een neventak op basis van de informatie in dit onderdeel.  Beschrijf eerst per neventak alle kenmerken die NIET voldoen aan de wensen en mogelijkheden van de eigenaren.  Kies daarna de meest geschikte neventak voor de eigenaren en licht je keuze toe. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. ..................................................................................................................

PG-5018-b-15-1-o

18 / 18

lees verdereinde ►►► 

landbouw-breed - afdelingsprogramma landbouw Bij dit examen horen bijlagen, een uitwerkbijlage en digitale bestanden

Recommend Documents