Laat niet op je neerkijken
Ede, 21 september 2014
1 Timoteüs 4:12–16 Vanavond.. richten op jonge mensen… Of ouderen die jong van geest willen blijven…. Jong in leeftijd… 10ers, 20ers.. Generatie Y, na generatie X (of nix)… Geboren vanaf 1986… tot zeg maar 2003.. wie?? handen omhoog! Ik haat het te moeten zeggen, maar jullie weten niet hoe goed jullie het wel niet hebben. Toen ik nog een kind was, hadden we nog geen internet. Als we iets wilden weten moesten we naar die takke bibliotheek fietsen en moesten we het zelf opzoeken in een boek. Er was toen nog geen e-mail. Wij moesten een brief schrijven met pen en papier, en je moest naar de andere kant van de straat lopen om die brief in die brievenbus te stoppen en pas een week later ontving die ander je brief. Toen waren er nog geen Cd’s of MP3’s. Als je muziek wilde jatten moest je helemaal naar de platenwinkel. Of je zat bij de radio te wachten met je cassetterecorder om een nummer op te nemen wat toch nooit lukte omdat die idiote DJ altijd erdoor praatte bij het begin van een nummer en het zo helemaal verziekte.
Pagina 1 van 11
En had je geld dan kocht je het singeltje van 5 of 6 gulden (ach ja, die gulden…) en kreeg je alleen dat wat je kocht + een B kant. Of je kocht 5 Raiders (at je misselijk… spaarde de papiertjs en betaalde 1 gulden bij) Je moest voor het andere nummer zelf de plaat omdraaien en de platenspeler weer opstarten. En we hadden geen mobieltjes. Als je van huis was, was je gewoon onbereikbaar tot je aankwam daar waar je zijn moest. En als de telefoon ging… hadden we ook geen nummer-herkenning! Als de telefoon ging, had je geen idee wie er belde, het kon je baas zijn, je moeder, een verkoper, je drugs dealer of nog erger je schoonmoeder!? Je wist het gewoon niet! Jahaa, je moest de telefoon gewoon opnemen en de gok wagen! 1 Timoteüs 4:12–16 12
Niemand schatte u gering om uw jeugdige leeftijd, maar wees een voorbeeld voor de gelovigen in woord, in wandel, in liefde, in geloof en in reinheid. 13 In afwachting van mijn komst moet gij u toeleggen op het voorlezen, het vermanen en het leren. 14 Veronachtzaam de gave in u niet, die u krachtens een profetenwoord geschonken is onder handoplegging van de gezamenlijke oudsten. 15 Behartig deze dingen, leef erin, opdat aan allen blijke, dat gij vooruitgaat. 16 Zie toe op uzelf en op de leer, volhard in deze dingen; want door dit te doen zult gij zowel uzelf als hen, die u horen, behouden. (NBG1951)
1. Lage verwachtingen Vs. 12… Niemand schatte u gering NBV: Sta niemand toe dat hij vanwege je jeugdige leeftijd op je neerkijkt, Pagina 2 van 11
HSV: Laat niemand u minachten vanwege uw jeugdige leeftijd, WV: Niemand mag u verachten om uw jeugd GNB: Niemand mag op je neerkijken omdat je zo jong bent.
Er is een trieste realiteit… Van jonge mensen wordt niet zoveel verwacht… Eigenlijk is dit van alle tijden.. Citaat van Socrates (469 v.Chr. – 399 v.Chr.), „De jeugd van tegenwoordig houdt van luxe. Ze heeft slechte manieren, veracht alle gezag, toont geen respect en praat wanneer ze zou moeten werken. De jongeren staan niet op wanneer ouderen binnenkomen, ze spreken hun ouders tegen, kletsen in gezelschap, schrokken hun eten naar binnen en tiranniseren hun leraren.” Toch is er wel een verschil… adolescentie lijkt steeds langer te duren… Lijkt wel doel tegenwoordig… volwassenheid zo lang mogelijk uitstellen… - Collega’s in de 30: nog steeds elk weekend stappen - Geen volwassen relatie aangaan… niet willen trouwen
Boek De grenzeloze generatie Ondertitel: en de eeuwige jeugd van hun opvoeders De jongste generatie leeft intens, gefascineerd door uiterlijk, kicks, status en netwerken; opgevoed in vrijheid en voorspoed. Veel jongeren treden de toekomst met vertrouwen tegemoet en wenden hun vitaliteit op een positieve manier aan. Maar daarnaast zijn de schadelijke gevolgen van een collectieve onverantwoordelijkheid zichtbaar: obesitas, alcoholmisbruik, schooluitval, criminaliteit, schulden en publieke agressie. Een leger hulpverleners krijgt deze problemen maar niet onder controle. Sinds de omarming van het forever young-ideaal door volwassenen, rust er een taboe op opvoeden met gezag en wordt Pagina 3 van 11
het belang van zelfbeheersing en het nemen van verantwoordelijkheid gebrekkig op jongeren overgedragen.
Mening van de wereld… - tieners zijn lui, rebels, onverschillig, onverantwoordelijk, labiel, onvolwassen, alleen met uiterlijk bezig, of muziek, lol trappen… Waarom is de jeugd zo verpest? Nou: Sneeuwwitje slaapt met 7 gasten, Tarzan loopt half naakt, Assepoester komt pas middernacht thuis, Pinokio liegt alleen maar!, Alladin is de koning der dieven, Batman rijdt 320 km per uur, Doornroosje ligt de hele dag in haar nest, Roodkapje luistert niet haar moeder! en Hans & Grietje vreten van andermans huis. Vindt je het gek dat de jeugd zo verpest is?
Ø Ook in de kerkwereld…. aanbodgericht kerkelijk jeugdwerk - hou ze bezig - passief entertainment Veel jeugd wordt beziggehouden… zonder geestelijke diepgang… wordt gewoon niet van ze verwacht.. Geref. Kerk: complete kroeg als tienerruimte… inclusief bier-tap Onder het mom “Ze komen in ieder geval nog naar de kerk” (om te drinken) Kunnen beter dronken worden in het kerkgebouw, dan in de kroeg… Idee is… Als ze de pubertijd maar uitzitten… Even door de zure appel (pubertijd) heenbijten… en dan komt het hopelijk daarna wel goed… Amish… ook Mennonieten…. Doen het anders… Rumspringa (rondspringen)… op 18e jaar… keuze… ze worden ze losgelaten… om de wereld in te gaan… of in hun gemeenschap te blijven
Pagina 4 van 11
Verwachting is… laat ze maar een aantal jaren van de werled proeven… ze komen er vanzelf wel achter dat het niet werkt en dan jaren later komen ze wel weer terug… Probleem… Het Gevolg… is dat ze zich er ook vaak naar gedragen… Het gevaar is dat jij als jongere er zelf ook zo over gaat denken… Dat je misschien ook niet zoveel van jezelf verwacht… Maar…De Bijbel is anders… geeft veel aandacht aan jongeren.. Weet je het boek Spreuken.. specifiek geschreven voor jongeren.. Spreuken 1:1–4 1
De Spreuken van Salomo, de zoon van David, de koning van Israël, om wijsheid en tucht te verkrijgen, 2 om verstandige woorden te verstaan, om de tucht aan te nemen, 3 die verstandig maakt, gerechtigheid en recht en rechtschapenheid; 4 om de onverstandigen schranderheid, de jongeling kennis en bedachtzaamheid te geven. (NBG1951)
Jammer van de vertaling in vers 4: onverstandigen… alsof jongeren dom zijn… Zelfs bijbelvertalers kunnen vooringenomen zijn… Hebreeuws: pe-ti… komt van het woord pathah… ruimtelijk, weid of open.. Letterlijke betekenins van het woord: open-minded, iets wat nog gevuld moet worden.. ongetraind, onervaren, misschien naïef… maar zeker niet dom/onverstandig NBV: 4 Ze vormen het ongeoefende verstand en geven de jeugd kennis en bezonnenheid. (NBV) WV: 4 Zij kunnen de onervarenen vaardigheid geven en de jonge mens kennis en voorzichtigheid.
In de Bijbel altijd de uitdaging om te groeien.. vooruit te gaan..
Pagina 5 van 11
Onze tekst vers 15: opdat aan allen blijke, dat gij vooruitgaat. Dus God staat achter je… Maar nog steeds… delen we met de realiteit… Er wordt wel eens op je neergekeken… Je wordt voor minder aangezien… Kan allerlei redenen hebben… - misschien vanwege idd leeftijd - maar misschien ook wel afkomst - opleiding - uiterlijk
Je zou denken: Wat kan ik daaraan doen? Je kunt er WEL iets aan doen…
2. Snoer ze de mond! Ik ben werkzaam in het speciaal onderwijs. Regelmatig zijn er kinderen die op kantoor belanden omdat zij zich niet kunnen conformeren aan de regels van de klas. Ook deze keer zat er een meisje in het kantoor. Zij gilde letterlijk om aandacht. Van haar juf moest zij twee bladzijden maken uit haar werkboekje. Dit weigerde ze en ze bleef maar gillen. Ik stond op de gang en liep naar binnen. Ik keek naar haar werk en zei: “Zo, dat werk is wel moeilijk, ik snap wel dat jij dat niet kan.” Het meisje keek me ongelovig aan en zei: “Dat kan ik wel hoor!” IJverig ging ze aan de slag. 1 Timoteüs 4:12–16 12
Niemand schatte u gering om uw jeugdige leeftijd, maar wees een voorbeeld voor de gelovigen in woord, in wandel, in liefde, in geloof en in reinheid. 13 In afwachting van mijn komst moet gij u toeleggen op het voorlezen, het vermanen en het leren. 14 Veronachtzaam de gave in u niet, die u krachtens een Pagina 6 van 11
profetenwoord geschonken is onder handoplegging van de gezamenlijke oudsten. 15 Behartig deze dingen, leef erin, opdat aan allen blijke, dat gij vooruitgaat. 16 Zie toe op uzelf en op de leer, volhard in deze dingen; want door dit te doen zult gij zowel uzelf als hen, die u horen, behouden. (NBG1951)
Samenvattend zegt Paulus tegen Timotheüs.. je kunt er 2 dingen tegen doen… om RESPECT af te dwingen… De eerste indruk heb je weinig invloed op… Alhoewel, je kan als man natuurlijk een snor of baard laten staan… nahhh… misschien toch niet zo’n goed idee… Je kunt ze wel de mond snoeren… Paulus zegt: 1. wees een voorbeeld 2. wees radicaal, ga er 100% voor
Ten eerste: wees een voorbeeld Film: cross and the switchblade… Jeugdrally.. alle bendes uitgenodigd… Collecte ophalen door de bendeleden… Gaven geld terug… wilden niet het label dragen van dief of crimineel… Laat zien dat je anders bent… Daar ligt een uitdaging in… - voorbeeld in woord - voorbeeld in wandel (gedrag) - voorbeeld in liefde… voor broertje/zusje.. niet stoer… kijk naar Nicky Cruz… Love is the gutsiest word in the American language - voorbeeld in geloof… vertrouwen op God - voorbeeld in reinheid -> kleding / omgang met andere geslacht… Er wordt van tieners gezegd dat ze erg beïnvloedbaar zijn… Gevoelig zijn voor de druk van de meerderheid… Ik zeg je… je kunt het ook omdraaien.. je kan een voorbeeld zijn! Pagina 7 van 11
Bijvoorbeeld op school…
Ten tweede: wees radicaal, ga er 100% voor Paulus in onze tekst…. geen halfslachtig werk… - toeleggen op het woord… lees je actief de Bijbel??? - niet veronachtzamen vd gave… je hebt gaven… gebruik ze! - behartig… , leef erin - vooruit gaan Ik kwam tot bekering op mijn 19e… Nog net een tiener… was blij dat ik iets voor God kon doen… Als alternatief voor de zonde… Anders had ik het niet volgehouden… Ik zou me niet voor kunnen stellen hoe ik bekeerd zou kunnen blijven door alleen op zondag naar de kerk te gaan en de rest van de hele week om te gaan met mijn onbekeerde klasgenoten / vrienden… We hebben een doel nodig!! Boek van Alex en Brett Harris 18 jarige broers die het zat waren om tegen de lage verwachtignen aan te lopen… Titel: Do hard things.. Ned. Vertaling: Denk groot, doe sterk Hun boodschap: Maak het niet te makkelijk voor jezelf… Vecht voor een goddelijk karakter… haal alles eruit wat erin zit voor God. In dit boek, dat ze schreven toen ze achttien waren, ontmaskeren ze de mythe van de pubertijd en laten ze zien waar de tienerjaren wél voor bedoeld zijn. En dan vooral waarvoor God ze bedoeld heeft: als voorbereiding op de toekomst.
Pagina 8 van 11
Rebolutionairen hebben een bepaalde mentaliteit nodig om moeilijke dingen te doen. Moeilijke dingen die de wereld kunnen veranderen, zoals: dingen waarbij je je niet op je gemak voelt; dingen die verder gaan dan er wordt verwacht; dingen die te groot zijn om alleen voor elkaar te krijgen; dingen waarvan je niet direct het resultaat ziet; dingen die tegen de heersende cultuur ingaan. Ze zien de rebelutie als een beweging die beantwoordt aan Gods roeping om het zout en licht der wereld te zijn. Hiervoor zijn drie pijlers van belang: een christelijk karakter, God-erende competentie en wereldwijde samenwerking. De verhalen laten zien dat jongeren tot grote dingen in staat zijn, juist door moeilijke, onaantrekkelijke en klein ogende dingen te gaan doen. Het heeft alles te maken met het verloochenen van jezelf, het kruis dragen achter Jezus aan. Doen waartoe God juist ook jongeren roept. Website: therebelution.com
3. Opwekking door jongeren God wil jongeren gebruiken / God wil JOU gebruiken… Het is een echte win/win situatie.. 16
Zie toe op uzelf en op de leer, volhard in deze dingen; want door dit te doen zult gij zowel uzelf als hen, die u horen, behouden.
Bijbelse voorbeelden: - Jozef… als tiener verkocht naar Egypte - Jozua… en de generatie onder 20, die beloofde land kon ingaan.. o Alle ouderen mochten niet, stierven in de woestijn Deuteronomium 1:39 39
En uw kleine kinderen, waarvan gij gezegd hebt: ten roof zullen zij zijn, – en uw zonen, die op dit ogenblik nog Pagina 9 van 11
geen kennis hebben van goed en kwaad, die zullen daar komen, ja, aan hen zal Ik het geven en zij zullen het in bezit nemen. (NBG1951)
- David… Goliath (1 Sam. 17:33) 1 Samuël 17:33 33
Maar Saul zeide tot David: Gij zult met deze Filistijn de strijd niet kunnen aanbinden, want gij zijt nog jong en hij is een krijgsman van zijn jeugd aan. (NBG1951)
- Koning Josia… 8 jarige Koning… deed de wil van God 2 Kronieken 34:3–5 3
In het achtste jaar zijner regering (hij was toen 16 jaar), toen hij nog jong was, begon hij de God van zijn vader David te zoeken, en in het twaalfde jaar (20 jaar) begon hij Juda en Jeruzalem te reinigen van de hoogten, de gewijde palen, de gesneden en de gegoten beelden. 4 Men brak in zijn tegenwoordigheid de altaren der Baäls af; de wierookaltaren die daarop stonden, hieuw hij om; de gewijde palen, de gesneden en de gegoten beelden verbrijzelde en verpulverde hij, en het stof strooide hij op de graven van hen die daaraan geofferd hadden; 5 de beenderen der priesters verbrandde hij op hun altaren. Zo reinigde hij Juda en Jeruzalem. (NBG1951)
- Daniël als tiener naar Babylon - Maria.. tienermoeder - Jezus… 12 jarige in de Tempel… o Discipelen… 21-35 jaar oud… jonge leiders van de eerste gemeente Voorbeelden geschiedenis: - Reformatie: Calvijn (20er / Luther 30ers die de reformatie startten) - 1700’s Jonathan Edwards en Georghe Whitefield in de Great Awakening… jonge predikers.. 20/30 jaar oud Pagina 10 van 11
Opwekking in Wales: Wales - From a report in 1859, "one of the most striking characteristics of the movement was its effect on young people and even on children. The youth of our congregations are nearly all the subjects of deep religious impressions. Very young people ... children from 10 to 14 years of age, gather together to hold prayer meetings, and pray very fervently. In many places, the young people hold a prayer meeting of their own, and these sometimes proved instrumental in bringing the powerful influences of the revival to that particular locality. The majority of all converts of the revival ... were young people. Evan Roberts - A movement known as the Welsh Revival began in 1904 when Evan Roberts, at the age of 26, said to his college principal, "I keep hearing a voice that tells me I must go home to speak to our young people in my home church." So began a sweeping revival in which 100,000 people were converted in five months throughout Wales. "The revival seems to work especially among young people. Its form, which is that of prayer, praise and personal testimony, and its absence of method make it the most methodical expression of the emotions of young hearts aflame with the love of God…
God wil iets nieuws doen… onder jonge mensen… echte opwekking brengen… Een nieuwe generatie in vlam voor Jezus!
Pagina 11 van 11