Laat mensen groeien. Addendum De Woenselse Poort

Laat mensen groeien Addendum De Woenselse Poort

Dit is het addendum van De Woenselse Poort horende bij het Jaarverslag 2014 van concern GGzE

Inhoudsopgave Inleiding............................................................................................... 4 Van dwangmaatregelen naar High & Intensive Care ...................... 7 Wat is High & Intensive Care? .......................................................... 8 Uitgangspunten High & Intensive Care-visie................................... 8 Doelstelling High & Intensive Care-visie.......................................... 9 Herstel Ondersteunende Zorg......................................................... 11 Herstel Ondersteunende Zorg vanuit de hulpverlening ............... 11 Vier vormen van herstel................................................................... 11 Cliënten Service Punt....................................................................... 12 Wat is het Cliënten Service Punt?................................................... 12 Recoverycenter................................................................................. 12 Uitgangspunten................................................................................ 12 Wat doet het Cliënten Service Punt?............................................... 13 Prestatie Indicatoren Doelmatigheid 2014...................................... 16 TBS-gestelden met begeleid verlof binnen twee jaar................... 16 TBS-gestelden met onbegeleid verlof binnen vier jaar................. 17 TBS-gestelden met transmuraal verlof binnen zes jaar................ 18 Beëindiging TBS-maatregel na acht jaar........................................ 19

Jaarverslag GGzE 2014 Addendum De Woenselse Poort

4

Inleiding 2014 is voor De Woenselse Poort een jaar geweest waarin verbindingen zijn gelegd tussen verschillende ontwikkelingen in het werkveld, de zorguitvoering en de eigen organisatie. We hebben de organisatie van De Woenselse Poort in oktober 2014 ingericht op basis van vier zorgpaden. Te weten: • Zorgpad Opname, Ambulant en Ketenzorg • Zorgpad Psychose, Verstandelijke Beperking en Autisme, (ZP PsyVBA) • Zorgpad Persoonlijkheidsproblematiek • Zorgpad Intensieve Behandeling. De organisatie in zorgpaden stelt ons in staat om beter in te spelen op de met behandeling samenhangende doelen die we ons hebben gesteld, namelijk: • de behandelroute ligt vast op basis van de diagnostiek; • we streven naar zo min mogelijk contactbreuk in het behandeltraject; • snellere doorstroom naar een lager beveiligingsniveau; • meer continuïteit in behandeling door een vaste contactpersoon in het zorgpad; • een op de problematiek toegesneden behandelprogramma; • passende vervolgzorg vanwege uitgebreide schakelmogelijkheden in de keten; • verkorting van de behandelduur wanneer alle voorgaande doelen worden gerealiseerd. De afdeling Balans is een samenwerkingsverband gestart met het PPC van PI Vught en vormt een onderdeel van het zorgpad PsyVBA. In de afdeling Balans bieden we een schakeltraject: Detentie / PPC

• zo snel als mogelijk overstappen naar behandeling

Forensische behandeling • herweging toestandsbeeld risico’s en interventies

Reguliere GGZ met toezicht • uitstroom naar ambulante of klinische reguliere GGZ


5

Om zo goed als mogelijk de bestaande uitstroommogelijkheden te benutten, zijn we gaan werken met uitstroom-coördinatie. Er is een uitstroomcoördinator benoemd die zich vooral richt op het versterken van contacten met ketenpartners en waar nodig op te bouwen, consultatie en opvang te bieden én de ontvangende ketenpartner in een vroeg stadium van de behandeling mede verantwoordelijk te maken voor het traject. Uiteindelijk komt dit ten goede aan snellere doorplaatsing naar reguliere voorzieningen. Reden om de functie van uitstroomcoördinator voor de gehele DWP in te gaan zetten. Afdeling Balans mag nog verder aan bekendheid winnen (verbinden naar meerdere Penitentiair Psychiatrische Centra), maar verder stemt de ontwikkeling van deze schakelfunctie tot tevredenheid.

Samenwerkingsafspraken met name gericht op het delen van inzichten en initiatieven gericht op herstelondersteunende zorg en inzet ervaringsdeskundigheid, zijn gemaakt met PI Heerhugowaard. De organisatie heeft verder gekozen om te gaan werken vanuit de principes van zelforganisatie. Deze keuze hangt samen met de wens te ontwikkelen naar meer eigen regie van cliënten en medewerkers. Vooruitlopend daarop is in de tweede helft van 2014, tegelijk met de overstap naar de zorgpaden, de managementlaag in volume sterk verkleind. De stap naar zorgpaden wordt geleid door vier transitiemanagers en drie programmamanagers. Door de overstap naar zelforganisatie ontstaat er meer verbinding tussen missie en doelen waaraan actief invulling geven wordt door alle betrokkenen. Een inspirerende uitdaging!


7

Van dwangmaatregelen naar High & Intensive Care Het reduceren van de inzet van dwang- en drangmaatregelen staat al een aantal jaren hoog op de agenda bij GGZ-instellingen en dus ook binnen De Woenselse Poort is dit zeker niet ongemerkt voorbij gegaan. We hebben separeerruimtes gesloten, ruimtes een andere bestemming gegeven, geëxperimenteerd met de-escalatie ondersteuning en hier wordt nog steeds mee gewerkt. Verschillende afdelingen zijn gaan werken conform het WKS-model. Dit model, vernoemd naar de grondlegger Willem Kleine Schaars, heeft als uitgangspunt ’Ieder mens heeft de regie over zijn of haar eigen mogelijkheden’. Het WKS-model helpt ons om hier inhoud aan te geven. Al deze acties en ingezette middelen werken, maar we misten een overkoepelende visie. Reden om verder op zoek te gaan en hieraan een eigen invulling te gaan geven. 2014 was dan ook het jaar van voorbereiding van de HIC-ontwikkeling (High & Intensive Care). Hierin worden visie, interventies en middelen aan elkaar verbonden.

8


Wat is High & Intensive Care? Al jaren is het verminderen van het aantal en de duur van separaties een belangrijk thema. Verschillende projecten hebben sinds 2006 geleid tot een gestage daling. Er is echter een groep cliënten die vaak en soms langdurig gesepareerd wordt. Deze cliënten hebben extra intensieve zorg nodig op een daarvoor geschikte afdeling. Het plan voor een High Intensive Care (HIC)-afdeling komt dus voort uit diverse initiatieven om in Nederland de inzet van dwang- en drangmaatregelen terug te dringen. Het betreft echter niet alleen de afdeling (bouwkundig), maar ook een model; het HIC-model met onderliggend de HIC-visie. Het concept van High & Intensive Care is gebaseerd op verantwoord omgaan met ‘dwang- en drang-maatregelen’. Het gaat uit van een zekere getraptheid in middelen (stepped-care): eerst vroeg signaleren, dan coachen, de-escalatie, comfortroom, kamerprogramma’s, afzonderingsruimtes, begeleide afzonderingsmogelijkheden en uiteindelijk separatie. Het doel van de High & Intensive Care-visie is dat cliënten sneller en menswaardiger door een crisis komen door onder andere opschaling van zorg in de vorm van 1-op-1 begeleiding. Van origine is het HIC-model ontwikkeld voor de acute, reguliere psychiatrie. Dat wil dus zeggen dat het niet integraal kan worden overgenomen binnen de forensische (langdurende) psychiatrie. Een voorbeeld hiervan is het uitgangspunt dat cliënten niet langer dan drie weken opgenomen mogen zijn. Echter, er ligt er met de HIC-visie/werkwijze wel een basis waarmee we binnen het forensisch kader kunnen starten.

Uitgangspunten HIC-visie Kortweg komt de HIC-visie op het volgende neer: • autonomie en veiligheid van de cliënt vormen de focus van de behandeling; • cliënt eigen regie laten hervinden en herstel mogelijk maken; • het bieden van herstelondersteunende zorg in combinatie met het medisch model (zie hieronder voor aanvullingen); • het bieden van een gastvrije en gezonde omgeving (healing environment); • contact is de basis van de behandeling; • een opname op een HIC-afdeling is een intermezzo in een (ambulant) behandeltraject. De (ambulante) behandeling is leidend; • focus op ‘begrijpen om een zo snel mogelijk herstel van de toestand te bevorderen vóór de ontregeling’ in plaats van ‘beheersen van de ontregelde situatie ter voorkoming van erger’; • verantwoord omgaan met dwang- en drangmaatregelen vraagt om een zekere getraptheid in middelen (stepped-care zorg).


9

Zoals gezegd kan niet het hele concept 1 op 1 worden overgenomen voor de afdelingen van De Woenselse Poort. Het gaat hier niet altijd om een acute As I decompensatie waarschijnlijk, maar meer over relationele crises. Er kan bijvoorbeeld een tijdelijke overname, crisisplaatsing of High Care consultatie gevraagd worden bij het zorgpad Intensieve Behandeling. Focus van deze interventie ligt met name op het opheffen van de (relationele) crisis en het weer kunnen oppakken van de behandeling bij de afdeling van herkomst.

Doelstelling HIC-visie De doelstellingen die we met de uitrol van de HIC-visie voor ogen hebben zijn: • implementatie HIC-visie betreft 20 afdelingen, te beginnen met enkele afdelingen die als koplopers gezien kunnen worden om het daarna verder uit te rollen; • het attitude- en bejegeningsaspect van de HIC-visie is geïntegreerd binnen alle zorgpaden van DWP; • terugdringen dwang- en drangmaatregelen binnen De Woenselse Poort. Op het niveau van concern GGzE wordt gesproken over 20%, maar deze 20% kan gespreid worden gerealiseerd. Het doel is het terugdringen van de inzet van drang- en dwangmaatregelen We zijn er van overtuigd dat deze ingezette ontwikkeling inhoudelijke resultaten gaat geven; • op basis ontwikkeling HIC-visie binnen DWP komen tot verdere uitrol bij collega forensisch psychiatrische instellingen.

11

Herstel Ondersteunende Zorg GGzE en De Woenselse Poort hebben een jarenlang bestaande traditie van cliëntenparticipatie en een hoge mate van medezeggenschap door de cliënten. Deze traditie richt ons nog steeds naar het zoeken van manieren om de werkrelatie met cliënten te verbeteren en sneller een passende behandeling te kunnen inzetten. Werken vanuit de principes van herstel ondersteunende zorg helpt ons vanaf de start van de behandeling meer aan te sluiten bij de mogelijkheden en kansen die de cliënt zelf ziet en wil gebruiken.

Herstel Ondersteunende Zorg vanuit de hulpverlening Om goede Herstel Ondersteunende Zorg (HOZ) te kunnen bieden moet een hulpverlener: • een attitude hebben van hoop en optimisme; • present (aandachtig aanwezig) zijn; • gebruik maken van zijn professionele referentiekader op een terughoudende en bescheiden wijze; • ruimte maken voor, ondersteunen van het maken van en aansluiten bij het eigen verhaal van de cliënt; • herkennen en stimuleren van het benutten van eigen kracht van de cliënt (empowerment) zowel individueel als collectief; • erkennen, benutten en stimuleren van de ontwikkeling van ervaringskennis van de cliënt; • erkennen, benutten en stimuleren van de ondersteuning van de cliënt door belangrijke anderen; • gericht zijn op het verlichten van lijden en het vergroten van eigen regie en autonomie.

Vier vormen van herstel Het herstel van cliënten is in vier vormen onder te verdelen: 1. Herstel van gezondheid 2. Herstel van persoon en identiteit 3. Herstel van rol functioneren en maatschappelijke participatie 4. Herstel van dagelijks functioneren

12


Cliënten Service Punt Wat is het Cliënten Service Punt? Bij het Cliënten Service Punt (CSP) werken verschillende ervaringsdeskundigen als stagiaire of als vrijwilliger. Ook werken er enkele professionals die zich bezighouden met alles wat te maken heeft of kan hebben met het herstel van cliënten. Samen bieden zij een scala aan activiteiten aan op verschillende gebieden zoals inloopactiviteiten, ontmoetingsgroepen, herstelmodules, hersteltrainingen, de bibliotheek, ontspanningsactiviteiten en het binnenhalen van nieuwe initiatieven. Maar bij alles wat zij doen staat één uitgangspunt centraal; de participatie van cliënten. Het credo ‘voor, door en met cliënten’ is bij hen volkomen op de goede plaats. Het Herstelcentrum groeit. We werken aan een leerafdeling voor ervaringsdeskundigheid. Kennis en inzichten worden ook gedeeld én opgedaan in de vele werkbezoeken van ketenpartners en collegainstellingen. In 2014 zijn 80.706 minuten geregistreerd vanuit het CSP. Dat aantal loopt komend jaar nog verder op.

Recoverycenter Begonnen als klein initiatief wordt het CSP steeds groter en krijgt ook steeds meer landelijke bekendheid. Dit doen we niet voor niets. Het is ons streven om door te groeien naar een Recoverycenter. Ofwel een Herstelcentrum waar cliënten bezig kunnen zijn met alledaagse, maar o zo belangrijke, dingen die dichtbij hen liggen en waar zij kunnen werken aan hun herstel. Dat Herstelcentrum krijgt langzaamaan steeds meer vorm. Het groeit en komt organisch tot stand. De visie erachter, de visie op Herstel Ondersteunende Zorg, is de basis van steeds meer activiteiten, maar vooral ook van de bejegening van onze cliënten. Herstel begint immers bij laagdrempelig contact.

Uitgangspunten Het Cliënten Service Punt heeft de volgende uitgangspunten gedefinieerd: 1. Respectvol met elkaar en elkaars mening omgaan. 2. Rekening houden met gevoelens en grenzen van de ander. 3. Biedt iedereen vertrouwen en veiligheid. 4. Maak afspraken met elkaar en kom deze na. 5. Neem verantwoording voor wat je zegt, doet en je gedrag. 6. Complimenteer elkaar op tijd, daar groei je van als mens. 7. Maak irritaties in alle openheid en eerlijkheid bespreekbaar. 8. Verruim je blik, interesseer jezelf ook oprecht voor de ander. 9. Zorg dat de ander zich gehoord en gekend voelt. 10. Zorg voor een ontspannen, open veilige sfeer.


Wat doet het Cliënten Service Punt Door middel van foto’s en links geven we u een beeld van waar het CSP zich mee bezig heeft gehouden. Konijnen uit Oldenkotte Bij De Woenselse Poort zijn een aantal cliënten in behandeling die zijn ingestroomd vanuit Oldenkotte. Met die cliënten kwamen ook een aantal konijnen mee waar een cliënte voor zorgde en zeer aan gehecht was én is. Het heeft wat voeten in de aarde om konijnen te laten instromen in een forensische kliniek, maar het is uiteindelijk gelukt! In de Binnentuin is veel te beleven In de binnentuin van De Woenselse Poort valt steeds meer te beleven. Het verbouwen van groenten, het verzorgen van dieren … het kan er allemaal en er is werk genoeg te doen.

Familie betrekken bij de behandeling We doen ons best familie en naasten van cliënten te betrekken bij de behandeling. Daarvoor organiseren we familieavonden. Dit leidt tot een beter begrip en meer ondersteuning vanuit het netwerk van cliënten. Soms lukt het relaties te herstellen die al langere tijd verbroken waren. Woenselse spelen Een beetje competitie is er natuurlijk ook van tijd tot tijd. Niet alleen in de behandeling maar ook tijdens de Woenselse spelen. En zoals het hoort bij competities, daar komt een winnaar uit.

Jannies Re-Style Vanuit de idee dat herstel begint bij een nieuw begin is het 2e hands kledingwinkeltje ‘Jannie’s Re-Style’ geopend. Cliënten krijgen bij opname een tegoedbon voor een andere outfit naar keuze; een echt nieuw begin.

13

14


Awards voor het congres van de Stichting Herstel en Terugkeer Het Cliënten Service Punt participeert in verschillende nationale en internationale initiatieven en projecten die bezig zijn met Herstel Ondersteunende Zorg. Daarbij worden soms prijzen uitgereikt. Deze houten onderscheidingen zijn door en met cliënten gemaakt binnen de afdeling Hout van De Woenselse Poort.

Social Sofa Niet alleen in de Eindhovense wijken kom je de social sofa tegen, ook De Woenselse Poort heeft zo’n fraaie zelf gemozaiekte sofa in de binnentuin staan.

Theseus Op 4-11 speelden cliënten van de Dr. van der Hoeven kliniek de voorstelling Theseus.

Woenselse has got talent Zeer tot ieders genoegen wordt jaarlijks Woensel has got talent opgevoerd; een platform voor muziek, dans, voordrachten, gedichten en verhalen. In de jury mogen zitten is altijd een eer!

No. 1 We’re walking in the Air

Met dit mooie lied en schitterende vertolking hiervan won A. in 2014. Wie wordt haar opvolg(st)er?

No. 2 De 2e prijs leverde de druk op van een gedichtenbundel van een erg getalenteerde cliënte.


Buitenwerkplaats de Tuin De buitenwerkplaats De Tuin van De Woenselse Poort is een bijzondere omgeving met een grote verscheidenheid aan werkzaamheden. Iedere cliënt vindt er wel iets van zijn of haar gading. De Tuin wordt vaak bezocht binnen werkbezoeken of is het decor voor personeelsbijeenkomsten. Het is een inspirerende omgeving waar zowel cliënten als medewerkers graag vertoeven. Drumband op bezoek Een drumband op bezoek kreeg al snel iedereen mee in het ritme.

15

16

Prestatie Indicatoren Doelmatigheid 2014; verantwoording van juistheid en snelheid

In de instroom van TBS-gestelden binnen De Woenselse Poort zijn al een aantal jaren grote fluctuaties te bemerken. In enige periode heeft de instroom helemaal stil gelegen. Op zo’n moment laten overzichten een ander patroon zien.

TBS-gestelden met begeleid verlof binnen twee jaar Dit is van toepassing op de groep TBS-gestelden met begeleid verlof binnen twee jaar. Het betreft hier een laag aantal cliënten in vergelijking met eerdere cohorten (van 24 naar 18 naar 15 naar 4) wat zorgt dat het cohort te klein is als basis om conclusies te trekken en de afgesproken norm op toe te passen. Overigens zal naar verwachting deze tendens ook terug te zien zijn in het volgende cohort. Gekeken naar de actualiteit van 2014 in relatie tot het hier getoonde cohort kunnen we constateren dat het in veel gevallen goed mogelijk is het begeleid verlof binnen de normtijd te realiseren.

Percentage TBS-gestelden met begeleid verlof binnen twee jaar FPC De Woenselse Poort 70%

60%

50%

40% 66,7%

66,7%

30% 38,3% 20%

23,0% 10%

0% 2007 t/m 2009

2008 t/m 2010

2009 t/m 2011 gemiddelde

2010 t/m 2012


17

TBS-gestelden met onbegeleid verlof binnen vier jaar Het overzicht ‘percentage TBS-gestelden met onbegeleid verlof binnen 4 jaar’ ligt in lijn met het eerdere cohort. Er is hard gewerkt in de behandeling om scherper te focussen op de criteria voor aanvraag onbegeleid verlof en het risicomanagement zodanig toe te passen dat de cliënt hierin optimaal participeert in voorbereiding, uitvoering en nabespreking van het onbegeleid verlof. We hebben bijvoorbeeld gewerkt aan een nog beter gebruik van signaleringsplannen. Deze worden samen met de cliënt opgesteld en periodiek bijgesteld naar aanleiding van bijzonderheden die zich eventueel hebben voorgedaan. De cliënt komt hiermee in een actieve positie bij het mede beoordelen van de mogelijkheid om van verlof gebruik te maken, inzicht te geven in plannen et cetera. Het streven is om in signaleringsplannen zichtbaar te krijgen in welke mate de cliënt kan reflecteren op het eigen gedrag en zijn stemming en daarbinnen correcties kan toepassen voor zover dit binnen de vermogens van de betreffende cliënt ligt. Het lerend vermogen van cliënten blijkt vaak meer mogelijkheden te hebben dan vooraf gedacht. Binnen de werkrelatie wordt telkens gezocht naar ruimte voor samenwerking en het delen van uitgangspunten.

Percentage TBS-gestelden met onbegeleid verlof binnen vier jaar FPC De Woenselse Poort 80%

70%

60%

50% 0% 40%

75%

72,2%

30%

20% 35,5%

43,5%

10%

2005 t/m 2007

2006 t/m 2008


2008 t/m 2010


18

TBS-gestelden met transmuraal verlof binnen zes jaar In het hierna volgende overzicht is te zien dat het percentage TBS-gestelden met transmuraal verlof binnen zes jaar in De Woenselse Poort onder de norm zit. Een tendens die over een langere periode doorloopt. Zoals ook aangehaald in de verantwoording 2013 is dit in onze optiek deels toe te schrijven aan een verandering in de populatie cliënten die binnen De Woenselse Poort kan worden behandeld. In 2004 is de keuze gemaakt om forensisch psychiatrische behandeling te gaan bieden aan TBS-gestelden met een verstandelijke beperking. Er is een begin gemaakt met één afdeling specifiek voor deze doelgroep in te richten. In het verantwoordingsjaar 2014 werken we nu 10 jaar met deze doelgroep en is er veel expertise opgebouwd in de behandeling. Tegelijkertijd moeten we ook constateren dat dit een moeilijke doelgroep is. Niet een moeilijke doelgroep in de zin van behandeling en bejegening, want er zijn voldoende mogelijkheden voor goede resultaten. Wel moeilijk in de zin van het regelen van goede en passende opvolgende zorg. Het blijkt moeilijk te zijn om verstandelijk beperkt cliënten met een TBS-titel aan te melden en te plaatsen in de reguliere LVG-zorg. Er worden diverse redenen aangegeven waarom dit niet kan. Onvoldoende expertise, een niet passend afdelingsklimaat, weerstand van betrokkenen tegen strafrechtelijk geplaatste cliënten, mogelijk risicovol gedrag, et cetera.

Percentage TBS-gestelden met transmuraal verlof binnen zes jaar FPC De Woenselse Poort 70%

60%

50%

40%

30% 38,3%

50,0%

2001 t/m 2003

2002 t/m 2004

51,6%

52,2%

20%

10%

0% 2003 t/m 2005 gemiddelde

2004 t/m 2006

19

Uiteraard zijn er ook binnen De Woenselse Poort cliënten die moeilijk plaatsbaar zijn vanwege bestaande en voortdurende risico’s. Echter, een deel van de cliënten in bovenstaand overzicht zijn voldoende behandeld, soms uitbehandeld. De recidivekans bij deze cliënten is voldoende afgenomen maar er worden toch geen doorplaatsingsmogelijkheden gevonden. Dit is een onwenselijke situatie die ook in de actualiteit nog voortduurt. Het zou wenselijk zijn dat voor deze groep moeilijk doorplaatsbare cliënten een aantal langdurigere schakelvoorzieningen worden gerealiseerd. Dergelijke schakelingen bieden een langer verblijf en een meer geleidelijke afbouw van de begeleiding. De Woenselse Poort staat in de top 3 van forensische klinieken waar TBS-gestelden met een verstandelijke beperking kunnen worden behandeld. We beschikken over een heel palet aan schakelmogelijkheden, maar voor deze doelgroep vinden wij onvoldoende passende mogelijkheden.

Beëindiging TBS-maatregel na acht jaar Over het bovenstaande overzicht kunnen wij tevreden zijn. Hoewel er nog steeds wordt gewerkt en gezocht naar een zo snel als mogelijke afronding van de behandeling wanneer het risicomanagement dit toelaat.

Percentage TBS-gestelden met PV(voorwaardelijke) beëindiging tbd-maatregel binnen acht jaar FPC De Woenselse Poort 60%

50%

40%

30%

56,3% 46,9%

20%

42,3% 36,8%

10%

0% 2005 t/m 2007

2006 t/m 2008


2008 t/m 2010

DE WOENSELSE POORT Postbus 909, 5600 AX Eindhoven

(040) 297 07 01 www.dewoenselsepoort.nl

Laat mensen groeien. Addendum De Woenselse Poort

Recommend Documents