Kwartslag Hart- en vaatproblemen en sporten
Ontmoetingsdag 21 maart 2014
NUMMER
4 - 2013
Natriumbeperkt recept: kaassalade
VAN EN VOOR MENSEN MET EEN HART- OF VAATZIEKTE
Regio West-Brabant
ADVERTENTIES BINNENVOOR
COLOFON Kwartslag is een uitgave van De Hart&Vaatgroep regio West-Brabant. Wat doet De Hart&Vaatgroep De Hart&Vaatgroep is een patiëntenvereniging voor mensen met een hartof vaatziekte en hun naasten. De vereniging houdt zich zowel landelijk als regionaal bezig met: belangenbehartiging lotgenotencontact informatievoorziening /voorlichting leefstijl en bewegen vakantieweken Van en voor mensen met hart- of vaatziekte De Hart&Vaatgroep is opgezet voor en door mensen die zelf een hart- of vaatziekte hebben (gehad) of hun naasten. Ook mensen die (nog) niet ziek zijn en de risico’s uit eigen familie kennen, bijvoorbeeld bij erfelijk hoog cholesterol (FH) of de ziekte van Rendu Osler Weber, kunnen bij De Hart&Vaatgroep terecht. De Hart&Vaatgroep Bezoekadres: Prinses Catharina-Amaliastraat 10 2496 XD Den Haag Postadres:
Postbus 300 2501 CH Den Haag
Internet:
www.hartenvaatgroep.nl
E-mailadres:
[email protected]
Telefoonnummer: 088 1111600
1
Het regioteam van De Hart&Vaatgroep, regio West-Brabant: Ron Soomer
voorzitter 06-53993215
[email protected]
0165-385121
Elfriede Reissenweber
secretaris
[email protected]
076-5019345
Ine de Ruyter
penningmeester
0162-516782
Ad Theeuwes
belangenbehartiging/ organisatie bijeenkomsten
[email protected]
076 8887553
Ina Smits
telefonische patiëntenbegeleiding 0161-431990
Ina Stevens-Roelvink
lotgenotencontact
[email protected]
076-5021215
Chrétien Robben
leefstijl
[email protected]
0416-282616
Jac. Aarts
Kwartslag
[email protected]
076-5418487
Gaarne uw aandacht voor: Inmiddels is ook Desiree Louwerse vrijwilliger in ons regio-team. Haar taak zal nader worden vastgesteld. Elders in deze Kwartslag stelt zij zich voor. Als u als vrijwilliger het regioteam bij de activiteiten wilt ondersteunen kunt u natuurlijk contact opnemen. Verdere informatie kunt u ook vinden op www.hartenvaatgroep.nl of verkrijgen via Coördinator vrijwilligers: Maaike Ligtvoet Email:
[email protected]
2
VAN DE REDACTIE Het volgend nummer staat gepland voor de maand maart 2014. Hebt u iets te melden of wilt u een tekstbijdrage leveren, mail dit vóór februari 2014 naar
[email protected]. Wij wensen u fijne feestdagen.
Uitgever Nolin Uitgevers B.V. www.nolin-binnenhofprojecten.nl De uitgever is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de advertenties. Niets uit de advertenties mag worden gekopieerd en/of verspreid zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.
INHOUD “KWARTSLAG” NUMMER 4-2013 Colofon
1
Van de redactie
3
Inhoud
3
Hart- en vaatproblemen en sporten
4
Natriumbeperkt recept: kaassalade
6
Hoge Bloeddruk
8
Hoog Cholesterol
10
Lotgenotencontact / Ontmoetingsdag
11
Desiree Louwerse stelt zich voor
13
Missie en visie van De Hart&Vaatgroep
15
Uw steun is belangrijk
16 3
HART- EN VAATPROBLEMEN EN SPORTEN
Intensief sporten is niet voor iedereen gezond. Bent u bang dat u klachten krijgt tijdens sporten, dan is sporten onder deskundige begeleiding misschien iets voor u.
4
Het is verstandig om uw huisarts of behandelend specialist advies te vragen over sporten en bewegen als u last heeft van: · hartproblemen · pijn op de borst · hoge bloeddruk · duizeligheid · problemen met uw botten of gewrichten Hartrevalidatie Net na een hartinfarct, dotterbehandeling of hartoperatie is het mogelijk mee te doen aan hartrevalidatie. Hier leert u onder deskundige begeleiding om opnieuw uw (sportieve) grenzen te ontdekken en krijgt u tips welke sport voor u het meest geschikt is. Alle mensen die zijn behandeld voor een hartaandoening komen in principe in aanmerking voor hartrevalidatie. Het doel van hartrevalidatie is om te leren gaan met de gevolgen van de hartaandoening. Positieve gevolgen hartrevalidatie Uit onderzoek blijkt dat hartrevalidatie veel kan opleveren, zoals: · verbetering lichamelijke fitheid · vertraging snelheid slagaderverkalking · vermindering aantal sterfgevallen door hartziekten · vermindering risico op (nieuw) hartinfarct · betere stemming, weer plezier hebben in leven · meer vertrouwen in toekomst en minder zorgen · weer deel kunnen nemen aan sociale leven Bewegen onder begeleiding Ruim 250 sportorganisaties zijn aangesloten bij De bij De Hart&Vaatgroep. Deze verenigingen bieden sport- en beweegactiviteiten onder deskundige begeleiding. U weet zeker dat er rekening wordt gehouden met uw aandoening en dat het beweegaanbod is afgestemd op uw mogelijkheden. Dat biedt zekerheid en veiligheid. Bij u in de buurt Bij meer dan 250 organisaties in Nederland worden verantwoorde sport- en beweegactiviteiten aangeboden voor alle leeftijden. Kijk voor een adres bij u in de buurt op www.beweegzoeker.nl. Op www.etalagebenen.nl staat een overzicht van het aanbod voor looptraining voor patiënten met etalagebenen (claudicatio intermittens). Bron: De Hart&Vaatgroep 5
NATRIUMBEPERKT RECEPT: KAASSALADE Benodigdheden • Hoeveelheden voor 4 personen. • 200 gram natriumarme kaas • 2 handpeer • 2 eetlepels natriumarme mayonaise • 2 eetlepels zure room • enkele druppels citroensap • zoutloze mosterd • paar blaadjes sla • enkele reepjes rode paprika Bereidingswijze Snijdt de kaas in dunne gelijke reepjes. Doe dit ook met de geschilde peer. Meng de mayonaise met de zure room, het citroensap en een beetje mosterd. Schep hier voorzichtig de reepjes peer doorheen. Leg in een schaaltje een paar blaadjes sla, schep hierop de kaas en de peer, garneer het met wat reepjes paprika. Toon de natrium berekening bij dit recept Ingrediënt Hoeveelheid Gewicht Na per 100 gram Natriumarme kaas 200 gram 50 mg Handpeer 2 stuks 260 gram 1 mg Mayonaise, natriumarm 2 eetlepels 30 gram ~ mg Zure room 2 eetlepels 40 gram 43 mg Citroensap enkele druppels ~ gram 0 mg ~ gram ~ mg Sla paar blaadjes ~ gram 0 mg Paprika, rood enkele reepjes ~ gram 6 mg Totaal natrium voor 4 personen Natrium per persoon
Bevat Natrium 100 mg ~ mg ~ mg 18 mg 0 mg ~ mg 0 mg ~ mg 118 mg 30 mg
Bron natriumgehaltes: o.a. verpakkingen, het Voedingscentrum en usda.gov
6
Belangrijke informatie over de natrium berekening. Erna’s ongezouten website, smakelijk eten zonder zout is een particulier initiatief. Om duidelijkheid te verschaffen over het natriumgehalte wordt bij de recepten op de website een natrium berekening vermeldt. Per recept wordt hiermee de hoeveelheid natrium per persoon óf per maateenheid gespecificeerd. Hierdoor wordt voor u, maar ook voor ons duidelijk wat het natriumgehalte van het recept is en hoe deze waarde tot stand is gekomen. Let u hierbij wel op dat het vermelde natriumgehalte een indicatie is! Gebruikt u zelf bij het bereiden van het gerecht andere (hoeveelheden) ingrediënten of eet u iets meer óf minder, dan zal dat de natriumhoeveelheid die u inneemt beïnvloeden! Ook al doen wij onze uiterste best om deze berekeningen zo goed mogelijk voor u uit te voeren, kunnen wij toch niet garanderen dat er zich geen aanname-, reken-, typ- of andere fouten in de berekeningen bevinden! Wij raden u aan de natrium berekening met de door u gebruikte (hoeveelheden) ingrediënten zelf van te voren na te rekenen óf neem voor het bereiden van het recept eerst contact op met uw diëtist of arts. Mocht u onverhoopt toch een fout vinden, laat ons dat dan direct weten! De gebruikte natriumwaarden op Erna’s ongezouten website zijn onder andere afkomstig van het Voedingscentrum, het Nutrient Data Laboratory, maar ook van de informatie die fabrikanten vermelden op de verpakkingen van producten of ingrediënten. Al deze informatie wordt gebundeld in onze natriumtabel. Voor de bereiding van onze gerechten wordt bij voorkeur gebruik gemaakt van vloeibare boter. Vloeibare boter is ten opzichte van normale boter beter voor het cholesterol, wat voor hartpatiënten weer gezond voordeel is. Let bij de aanschaf van de vloeibare boter natuurlijk wel op het natriumgehalte: er zijn merken die slechts 5 mg natrium bevatten. Bron: www.smakelijketenzonderzout.nl
7
HOGE BLOEDDRUK Bij u is hoge bloeddruk vastgesteld. Een hoge bloeddruk vergroot de kans op hart- en vaatziekten. Wat is een hoge bloeddruk? Bloeddruk is de druk die op de slagaders komt te staan, als het bloed rondgepompt wordt. Het hart pompt het bloed met kracht de slagaders in. Daardoor drukt het bloed tegen de wanden van deze bloedvaten. Als het hart samenknijpt is de druk het hoogst. Dit heet de bovendruk. Als het hart zich ontspant, is de bloeddruk het laagst. Dit heet de onderdruk. De bovendruk geeft de beste schatting van het risico op hart- en vaatziekten. Wanneer is de bloeddruk te hoog? Een bloeddruk rond de 120/80 mmHg is normaal. De bloeddrukmeting is een momentopname. De bloeddruk is te hoog als deze na meerdere keren meten op verschillende tijdstippen boven de 140/90 mm Hg uitkomt. Dat wil zeggen: • uw bovendruk is gemiddeld hoger dan 140 mmHg en/of • uw onderdruk is gemiddeld hoger dan 90 mmHg Thuis is uw bloeddruk over het algemeen iets lager dan in de spreekkamer bij de arts. Voor een thuismeting geldt daarom dat deze gemiddeld op 135/90 mmHg moet uitkomen.
8
Dagelijkse schommelingen De bloeddruk schommelt gedurende de dag. In de ochtend en avond is de waarde vaak wat lager dan ‘s middags. Ook stijgt de bloeddruk als u beweegt of praat of uw stemming verandert. Bent u angstig, boos of aangeslagen? Dan stijgt uw bloeddruk. Het is daarom goed dat de bloeddruk op verschillende tijdstippen en onder verschillende omstandigheden gemeten wordt. Pas dan kan een arts goed vaststellen of u werkelijk een hoge bloeddruk heeft. Bij de arts kan de bloeddruk hoger zijn dan thuis. Weet u van uzelf dat u gespannen bent bij de huisarts, dan is het verstandig thuis uw bloeddruk in de gaten te houden. Lees de adviezen over het thuis meten van uw bloeddruk en bekijk de lijst met betrouwbare bloeddrukmeters. Hogere bloeddruk bij ouder worden Als u ouder wordt, stijgt de bloeddruk. De wanden van de slagaders worden wat minder soepel, waardoor het bloed iets minder makkelijk door de bloedvaten stroomt. De waarde voor hoge bloeddruk van 140/90 mmHg geldt voor volwassenen tot 80 jaar. Voor 80-plussers is de streefwaarde van de bloeddruk 150-160 mmHg. Risicofactor Hoge bloeddruk is een risicofactor voor hart- en vaatziekten. Andere risicofactoren zijn: • roken • hoog cholesterol • diabetes (suikerziekte) • overgewicht • langdurige stress • erfelijkheid Hoe meer risicofactoren, hoe groter de kans op hart- en vaatziekten. Vrouwen die tijdens hun zwangerschap een hoge bloeddruk hebben gehad, hebben een verhoogd risico om op latere leeftijd een hoge bloeddruk te ontwikkelen. Bron: De Hartstichting, zie aldaar voor Doe de risicotest 9
HOOG CHOLESTEROL Een hoog cholesterolgehalte verhoogt de kans op hart- en vaatziekten. Toch is cholesterol ook nuttig. We hebben het dagelijks nodig. Cholesterol is een bouwstof voor uw cellen en hormonen. Zonder cholesterol kunt u niet leven. Het meeste cholesterol maakt u zelf aan in de lever. Hierbij spelen vetten een rol. Een klein gedeelte van het cholesterol krijgt u via uw voeding binnen. In het ideale geval maakt uw lichaam precies genoeg cholesterol aan. Maar dat gebeurt niet altijd. Risicofactor Een te hoog cholesterolgehalte verhoogt uw risico op hart- en vaatziekten. Andere risicofactoren zijn bijvoorbeeld roken, hoge bloeddruk, diabetes of overgewicht. Ook erfelijkheid speelt een rol. Hoe meer risicofactoren u heeft, hoe groter uw risico. Verschillende vormen Cholesterol is een vetachtige stof. Vet lost niet op in water of bloed. Eiwit wel. Om cholesterol te transporteren, is cholesterol daarom verpakt in een soort eiwitbolletjes: de lipoproteïnen. Er zijn 3 soorten lipoproteïnen: • Hoge Dichtheid Lipoproteïnen (HDL) • Lage Dichtheid Lipoproteïne (LDL) • Zeer (Very) Lage Dichtheid Lipoprotëinen (VLDL) De verschillen zitten in de hoeveelheid vet en eiwit. Density = dichtheid. Hoe meer vet en cholesterol des te lichter het deeltje. In LDL zit dus meer cholesterol dan in HDL. LDL is het ‘slechte’ cholesterol. Het LDL vervoert cholesterol naar de cellen en spieren van uw lichaam. Onderweg nestelt cholesterol zich gemakkelijk in de wanden van slagaders. De slagaders vernauwen en slibben dicht. Dit proces heet slagaderverkalking. Hoe meer uw slagaders vernauwd zijn, hoe groter het risico op een hart- of vaatziekte. Bron: De Hartstichting 10
LOTGENOTENCONTACT / ONTMOETINGSDAG Programma lotgenotencontact: In de volgende Kwartslag zult u hierover meer informatie vinden. Wilt u eerder informatie dan kunt u contact opnemen met: Ina Stevens, tel. 076 5021215
Ontmoetingsdag 21 maart 2014: De volgende ontmoetingsdag wordt gehouden in het Franciscus Ziekenhuis te Roosendaal op 21 maart 2014. Hierna treft u daarvoor een aanmeldingsformulier. Het programma is nog in voorbereiding en zal worden opgenomen in Kwartslag 1-2014 en op de site van het Franciscus Ziekenhuis Roosendaal.
11
AANMELDINGSFORMULIER ONTMOETINGSDAG VRIJDAG 21 MAART 2014 Aanmelden is noodzakelijk. U kunt zich middels onderstaand formulier aanmelden of via het Patiënten Service Bureau van het Franciscus Ziekenhuis route 94, tel. (0165) 588576 of
[email protected] Ik kom naar de ontmoetingsdag van De Hart&Vaatgroep regio West-Brabant. Deze wordt gehouden op 21 maart 2014 in het Franciscus Ziekenhuis Roosendaal. Naam
:
...........................................................
Man/vrouw
:
...........................................................
Aantal personen
:
...........................................................
Adres
:
...........................................................
Postcode en woonplaats :
...........................................................
Telefoon
...........................................................
:
Dit formulier sturen aan: De Hart&Vaatgroep, regio West-Brabant p/a Karel V laan 57 4931 HB Geertruidenberg 12
DESIREE LOUWERSE STELT ZICH VOOR Mijn naam is Desiree Louwerse. Ik ben sinds kort vrijwilliger van de Hart&Vaatgroep. Ik zal mij even voorstellen en iets over mijn achtergrond vertellen. Nadat mijn studies MBO Doktersassistente en HBO Gezondheidskunde en Gezondheidsvoorlichting te hebben afgerond, zijn mijn man en ik naar het buitenland verhuisd. Allereerst hebben we vier jaar in Schotland gewoond en daarna dertien jaar in Memphis, Tennesse, Verenigde Staten. Sinds juni van dit jaar zijn we weer woonachtig in Nederland. Mijn man had een goede functie aan de University of Memphis en dat was ook een van de redenen waarom we zo lang zijn gebleven. Ook heb ik veel werkervaring op gedaan bij de Universiteit en ook bij het St Jude Children’s Research Hospital, een wereld beroemd kinderziekenhuis. In Memphis heb ik als Project coordinator gewerkt voor de University of Memphis. Deze projecten waren met name gericht op ‘community health’, of te wel de gezondheid van de bevolking. De onderzoeken waren gericht op ‘obesity’ (vetzucht), seksuele voorlichting en ook roken. 13
Bij het St Jude Children’s Research hospital heb ik als Clinical Research Associate gewerkt. In deze functie was ik verantwoordelijk voor het uitvoeren van interventies als ontspanningstherapieen en humortherapie, naast het coordineren van het gehele onderzoek. Deze studie was gericht op kinderen die beenmergtransplantaties ondergingen om ze hun ziekte (met name leukemie) te genezen. Vervolgens kreeg ik twee kinderen en omdat part-time werken niet mogelijk was, heb ik besloten te stoppen met werken en de zorg voor de kinderen op mij te nemen. Inmiddels zijn ze vijf en acht jaar. Daarna heb ik nog wel regelmatig als vrijwilliger gewerkt bij St Jude Children’s Research Hospital en ook op de school van de kinderen. De afgelopen twee jaar ben ik mijn eigen bedrijf begonnen dat zich richt op het ontwerpen, maken en verstellen van kleding voor kinderen en volwassenen. Met mijn bedrijf ben ik ook consultant geweest op een grote grant van de University of Memphis die zich richt op spraakontwikkeling van kinderen van 0-3 jaar. Voor dit onderzoek heb ik zo’n zestig kindervestjes ontwikkeld en gemaakt. Deze vestjes waren nodig om de opname apparatuur in te verwerken. De behoefte om weer terug te keren naar Nederland werd de afgelopen jaren groter. Onze kinderen worden groter en bovendien vonden we het leuk hen meer van europa te laten zien. Het gemis van familie om ons heen werd ook groter en toen mijn man een hele goede functie kreeg aangeboden was dit voor ons de ideale kans om terug te keren. Sinds een paar maanden wonen we dus weer in Nederland. Sindsdien zijn we erg druk geweest met hier opnieuw te aarden en alles dat daarbij komt kijken. Maar tot nu toe bevalt het hier uitstekend. Op het moment ben ik op zoek naar een leuke baan. Toen ik de vacature van vrijwilliger van de Hart& Vaatgroep zag, leek mij dit erg interessant. Dit leek mij goed aan te sluiten bij mijn opleiding en ervaring. Bovendien is mijn vader nier- en hartpatient, en via hem weet ik ook veel van het leven met een hartkwaal. Ik zie heel erg uit om aan de slag te gaan. Desiree Louwerse 14
MISSIE EN VISIE VAN DE HART&VAATGROEP Missie Leef je leven met een hart- of vaatziekte.
Visie De impact van het krijgen van een hart- of vaatziekte is groot. In de eerste plaats omdat het levensbedreigende ziekten zijn, die soms onverwacht toeslaan. Iemand verandert plotseling in patiënt en daarna in iemand met een chronische ziekte. Gelukkig zijn hart- en vaatziekten steeds beter behandelbaar. Voor veel mensen is er een perspectief om door te leven op een eigen wijze. Wij vertalen dit perspectief in drie uitgangspunten:zelf regie voeren over je ziekteproces en het leven daarna, met de blik op de toekomst, persoonlijk en op maat.
15
UW STEUN IS BELANGRIJK Lid worden van De Hart&Vaatgroep? Door uw steun kunnen wij ons inzetten voor hart- en vaatpatiënten. Kijk voor meer informatie over De Hart&Vaatgroep, over het lidmaatschap (€ 20,- p.j.) of over het donateurschap op onze internetsite www.hartenvaatgroep.nl. U kunt ook een e-mail sturen aan
[email protected] of bellen met het secretariaat: 088 11 11 600 U kunt meer informatie en het aanmeldingsformulier aanvragen door hieronder uw gegevens in te vullen en op te sturen naar: De Hart&Vaatgroep Postbus 300 2501 CH Den Haag ---------------------------------------------------------------------------------------Graag ontvang ik meer informatie over De Hart&Vaatgroep. Naam:....................................................................................... Man/Vrouw* Adres:............................................................................................................ Postcode/woonplaats:................................................................................... E-mail:………………………………………………..........................................
16
ADVERTENTIES BINNENACHTER
ADVERTENTIES BUITENACHTER
