KWALITEITS JAAR VERSLAG PATHOLOGIE FRIESLAND 2012

KWALITEITS JAAR VERSLAG PATHOLOGIE FRIESLAND

2012

2011 FRIESLAND 2012 PATHOLOGIE FRIESLAND JAARVERSLAG PATHOLOGIE KWALITEITS JAARVERSLAG KWALITEITS

Inhoud 1.

Algemeen

6

1.1. 1.2.

Personeel Organisatiestructuur

6 8

1.2.1. 1.2.2.

Organogram Toelichting

8 8

1.3.

Overlegstructuren

9

2.

Investeringen

10

2.1. 2.2.

Aanschaf/vervangingsinvesteringen Boeken/tijdschriften

10 11

3.

Patiëntenzorg

12

3.1.

Algemeen

12

3.1.1. 3.1.2.

Productie-eenheden Aantal verrichtingen

12 13

3.2.

Histologie

24

3.2.1. 3.2.2. 3.2.3.

Aantallen vriescoupe onderzoek Aantallen haematopathologisch onderzoek Aantallen blokjes/aantal histologische kleuringen

24 24 24

3.3.

Cytologie

26

3.3.1. 3.3.2. 3.3.3.

Aantal verrichtingen speciële cytologie onderzoek Aantal verrichtingen cervixcytologie Cervix cytologie (BVO en medische indicatie apart)

26 32 33

3.4.

Obducties

40

3.4.1. 3.4.2.

Aantal obducties en obductiepercentage per specialisme Obductiepercentage per ziekenhuis

40 41

3.5.

Immunohistochemie

41

3.5.1. Verdeling immunohistochemische onderzoeken over histologie en cytologie 41

2

Kwaliteitsindicatoren

42

4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5. 4.6. kwaliteit 4.7. 4.8.

Doorloopsnelheden*1 (afwerktijd) histologie/cytologie/obducties Consulten extern (CTC) en Revisies extern (CTI) Vriescoupe onderzoek Punctie cytologie Cervixcytologie (indicatie en bevolkingsonderzoek) Lopende projecten met andere disciplines ter bevordering van de 50 Klinisch pathologische besprekingen Aandachtsgebieden vakgroep

42 45 45 46 46

5. 6.

Klachten en afwijkingen Rondzendingen

54 55

6.1.

SKML

55

6.1.1. 6.1.2. 6.1.3. 6.1.4.

Pathologische Oncologie Moleculaire Pathologie Weefsel Specifiek Cytologie

55 55 56 56

6.2.

NordicQC

56

7.

Lidmaatschappen

57

7.1. 7.2.

Vakgroep Analisten

57 58

7.2.1. 7.2.2.

Cytologie Histologie

58 58

7.3.

Overige

58

7.3.1. 7.3.2. 7.3.3.

Administratie P&O adviseur Staffunctionaris beleidsadvisering- en ondersteuning

58 58 58

8.

Nascholing

59

8.1. 8.2.

Vakgroep Analisten

59 61

8.2.1. 8.2.2.

Cytologie Histologie

61 63

51 53

3

KWALITEITS JAARVERSLAG PATHOLOGIE FRIESLAND 2012

4.


8.3.

Overige

65

8.3.1. 8.3.2. 8.3.3.

Administratie P&O adviseur Staffunctionaris beleidsadvisering- en ondersteuning

65 65 65

9. 10.

Visitaties Commissies/bestuurswerk-zaamheden

66 67

10.1. 10.2.

Intern Extern

67 68

10.2.1. 10.2.2. 10.2.3.

Pathologen Cytologie Overige

68 69 69

11.

Wetenschappelijke activiteiten

70

11.1. 11.2. 11.3.

Onderzoeksprojecten Publicaties Voordrachten

70 70 71

4

2012 is voor Pathologie Friesland een goed jaar geweest. Door de medische staf (vakgroep) en medewerkers is enorm hard gewerkt om het dagelijks werk gedaan te krijgen ( “alles voor de diagnose”) maar is tevens veel energie gestoken in het waar mogelijk verbeteren van de organisatie. In 2012 is een aantal belangrijke projecten in de steigers gezet welke in 2013 hun voltooiing zullen krijgen. Dit zijn allemaal projecten die het mogelijk maken ons werk beter en/of efficiënter uit te voeren. Zo zijn de voorbereidingen getroffen voor het “nieuwe werken” van de klinisch pathologen (efficiëntere werkopzet), wordt de functie van Pathologist’s Assistent binnen Pathologie Friesland formeel ingevoerd en wordt hard gewerkt aan de voorbereidingen om een CCKLaccreditatie te kunnen verkrijgen. Een andere belangrijke ontwikkeling is de verdere opbouw van de unit moleculaire diagnostiek geweest. In 2012 zijn de eerste moleculaire bepalingen in eigen beheer uitgevoerd (FISH Her-2) en we hopen dat er nog vele volgen. De samenwerking met de afdeling moleculaire pathologie van het UMCG is in dit kader van grote betekenis. Onze moleculair bioloog is zowel werkzaam binnen Pathologie Friesland als het UMCG en de hoogleraar moleculaire pathologie UMCG is buitengewoon staflid bij Pathologie Friesland. Dat de voortgang in ons werk wordt gezien en erkend bleek ook in 2012. Als vervolg op een visitatie in 2011 door de NVVP (Nederlandse Vereniging voor Pathologie) is in 2012 vastgesteld dat Pathologie Friesland met goed gevolg

gehoor heeft gegeven aan een aantal adviezen ter verbetering. Daarmee voldoet Pathologie Friesland aan de eisen van de beroepsgroep. Tevens is in 2012 de erkenning van Pathologie Friesland als opleidingsinstituut voor de Aio’s pathologie (perifere stage) met 5 jaar verlengd. In 2012 zijn door ons klanttevredenheidsonderzoeken uitgevoerd bij de ziekenhuizen en de huisartsen. De resultaten uit deze onderzoeken waren op hoofdlijnen positief maar er zijn ook mogelijkheden voor verbetering vastgesteld. Aan de uitvoering van deze verbeteringen wordt inmiddels hard gewerkt. Al de geschetste vernieuwingen krijgen vorm tegen “de financiële stroom in”. Om onze doelen te kunnen (blijven) realiseren moeten wij enerzijds de organisatie nog efficiënter zien in te richten en anderzijds de samenwerking intensiveren met partners zoals het UMCG, andere pathologie-afdelingen van ziekenhuizen in de regio en zeker ook de industrie. Steeds duurder wordende investeringen in apparatuur maar ook zaken als noodzakelijke subspecialisaties kunnen in de toekomst alleen nog maar worden gerealiseerd door met andere pathologieafdelingen samen te werken en af te stemmen. Dit vanuit onze eigen kracht, betrokkenheid en kwaliteit. Eric Weernink Raad van Bestuur

5


Voorwoord


1. ALGEMEEN 1.1.

Personeel

Raad van Bestuur L. Benthem T. Pollema Drs. E.J. Weernink Vakgroep Dr. D. Berends R.A.C. Boorsma Mw. S.M.M. Dijkhuizen J.J. Doff Dr. H.F. Eggink Dr. M.C. van den Heuvel Dr. R.E. Kibbelaar Dr. E.M.J. van der Logt Mw. J.J.C. van der Meij Mw. Dr. J. Nieken Mw. Dr. R. Postma - de Roos Prof. Dr. E.M.S. Schuuring H.J.F. Semmelink B.E. van der Worp Histologie Mw. N.J. Abbema - vd Tol Mw. A.E.J. ten Berge Mw. T.J. Bergsma J.J. Conradie Mw. G.W. Dijkstra Mw. A. Greydanus Mw. R. Jelsma Deelstra Mw. R.C. de Jong -Ferwerda Mw. P. Keuning-Hoekstra Mw. A.M.R. Kooistra-Hassing Mw. D.A.J. Kuperus Mw. G. Nassette-Dijkstra Mw. G.D. Piso-Schrale Mw. M. Post S.M. Roeders Mw. M.E. van Rooijen - Sybrandy Mw. Y. Schouwstra J.W. van Setten Mw. A.Y.J. vd Bijl Mw. M.Y. Teernstra Mw. J. Terpstra Mw. T. Titsing-Holwerda Mw. Y. Trap- Buurstra Mw. T. Tuinhof-Venema Mw. A. Uitterdyk-Brouwer

6

Bestuurder (tot 1 maart 2012) Bestuurder a.i. (vanaf 1 maart tot 1 juni 2012) Bestuurder (vanaf 1 juni 2012)

FTE 80,00 80,00 80,00

Patholoog Patholoog Patholoog Patholoog Patholoog Patholoog Patholoog Moleculair bioloog Patholoog Patholoog Patholoog Moleculair bioloog Patholoog Patholoog

FTE 80,00 100,00 60,00 80,00 100,00 100,00 100,00 40,00 60,00 80,00 80,00 00,00 100,00 80,00

Laboratoriummedewerker routinehistologie Laboratoriummedewerker IHC histologie Laboratoriummedewerker IHC histologie Laboratoriummedewerker routinehistologie Laboratoriummedewerker routinehistologie Laboratoriummedewerker routinehistologie Laboratoriummedewerker IHC histologie Laboratoriummedewerker routinehistologie Laboratoriummedewerker routinehistologie Kernanalist IHC histologie Laboratoriummedewerker routinehistologie Laboratoriummedewerker routinehistologie Laboratoriummedewerker IHC histologie Lab. med. routinehistologie/ass. Patholoog i.o. Lab. med. routinehistologie/ass. Patholoog Laboratoriummedewerker routinehistologie Teammanager histologie Laboratoriummedewerker IHC histologie Laboratoriummedewerker routinehistologie Laboratoriummedewerker IHC histologie Laboratoriummedewerker routinehistologie Laboratoriummedewerker routinehistologie Laboratoriummedewerker routinehistologie Laboratoriummedewerker routinehistologie Laboratoriummedewerker routinehistologie

FTE 50,00 100,00 55,56 50,00 88,89 100,00 77,78 55,56 100,00 85,56 25,00 50,00 72,22 100,00 100,00 100,00 100,00 25,00 100,00 100,00 50,00 75,00 66,67 55,56 86,66

Laboratoriummedewerker routinehistologie Laboratoriummedewerker routinehistologie Lab. med. routinehistologie/ass. Patholoog i.o. Laboratoriummedewerker routinehistologie/IHC histologie Lab. med. rout.hist./ass. Patholoog i.o.

FTE 75,00 88,89 75,00 100,00 100,00

Cytologie Mw. S. Bijlsma G. de Boer Mw. S.M.A. Doeleman Mw. M. de Jong Mw. Y. Kooistra L.D. vd Meulen Mw. L.T. Rinkema-Prosje Mw. E.P. Sirisantana Mw. W.J. Stienstra Mw. B. Timmers J. Visser Mw. T Vlieger Mw. I.A. vd Wal Mw. J.R. Wedzinga Mw. A.K. Zuidema

Medewerker kleurvertrek (tot 1 oktober 2012) Cytologisch analist Cytologisch analist Cytologisch analist Cytologisch analist Cytologisch analist Cytologisch analist Cytologisch analist Medewerker kleurvertrek Cytologisch analist Cytologisch analist Medewerker kleurvertrek Cytologisch basisanalist Teammanager cytologie Cytologisch analist

FTE 100,00 100,00 75,00 66,67 62,96 100,00 84,72 63,89 50,00 100,00 77,78 100,00 66,67 79,17 66,67

Moleculaire Diagnostiek J.J. Conradie Mw. D.A.J. Kuperus J.W. van Setten

analist MD analist MD analist MD

FTE 50,00 50,00 50,00

Administratie Mw. T. vd Woude Mw. A.J. Dolder van-Folkertsma A. Durkstra Mw. J. Hoekstra Mw. S.H. Jonker-Postema Mw. A.A. Nawijn-Roelsma Mw. R. Postma Mw. J.E. Reinders-Verbeek Mw. W.J. Stienstra Mw. P. Terpstra Mw. A.A.J. Yntema

Medewerker administratie Medewerker administratie Medewerker archief/ algemene ondersteuning Medewerker administratie Medewerker administratie Teammanager administratie Medewerker administratie Eerste medewerker administratie Medewerker administratie Medewerker administratie Medewerker administratie

FTE 83,33 38,89 66,67 63,33 58,33 34,00 66,67 66,67 16,67 83,33 91,67

Stafmedewerker beleidsadvisering en -ondersteuning PR- en communicatie (tot 1 juli 2012) Opleidings- en stagecoördinator Adviseur P&O Directiesecretaresse Palga contactpersoon

FTE 52,78 22,22 11,11 66,00 52,78 22,22

Ondersteuning Mw. J.C. Herbig Mw. Y. Kooistra Mw. A.A. Nawijn-Roelsma Mw. I van Olst J. Visser

7


Histologie Mw. S. Westra Mw. E. Wijbenga-Hibma Mw. L.J. Wijngaarden van-Sterken A.P. Zabala Pasmino M.A.J. Zon


1.2.

Organisatiestructuur

1.2.1. Organogram Raad van Toezicht

Raad van Bestuur

medische staf

ondernemingsraad

medewerkers ondersteuning

teammanager administratie

teammmanager cytologie

teammanager histologie

medewerkers administratie

medewerkers cytologie

medewerkers histologie/IHC

1.2.2. Toelichting Het organogram is een feitelijke weergave van de hiërarchische verhoudingen. De eindverantwoordelijkheid binnen Pathologie Friesland wordt gedragen door de Raad van Bestuur. Verder zijn de verantwoordelijkheden zo laag mogelijk in de organisatie neergelegd. De teammanagers zijn primair verantwoordelijk voor de te leveren diensten en de beheersing van de kosten van eigen team. De teammanagers leggen verantwoording af aan de Raad van Bestuur. De vakgroep pathologen heeft naast de primaire professionele diagnostische taken ook taken op het niveau van relatiebeheer, beleid- en organisatieontwikkeling, professionele ontwikkeling en opleiding. Deze taken zijn verder uitgewerkt in het ’Vakgroep reglement’. Vakgroep besluiten en afspraken van de vakgroep met implicaties voor de afdelingen of externe relaties worden als advies of voorstel aan de bestuurder voorgelegd. Door middel van een ‘aanspreekpatholoog’ participeert de vakgroep in de vakinhoudelijke beleidsontwikkeling en uitvoering van de afdelingen. Er zijn aanspreekpathologen voor de administratie, cytologie, histologie/-immunohistochemie, ICT en moleculaire diagnostiek. Ter voorbereiding van besluitvorming bestaat er een Management Team. Naast de bestuurder en de teammanagers participeren in dit MT-overleg de P&O adviseur, de controller en de voorzitter van de vakgroep. De bestuurder neemt 1x in de maand deel aan de vakgroepvergadering. Zie hoofdstuk 1.3 voor een overzicht van de overleggen. Er zijn een aantal commissies belast met specifieke taken: de kwaliteitscommissie, de ROGcommissie, de statistiek & informatie commissie en de ICT commissie. Ondersteunende diensten zoals: ICT, financieel en facilitaire diensten worden ingehuurd.

8


1.3.

Overlegstructuren

Overleg DB Vakgroep DB Vakgroep en RvB overleg Functioneel beheer Glims ICT-commissie Kwaliteitscommissie Managementteam vergadering Moleculaire Diagnostiek UMCG/PF Ochtendrapport pathologen P&O en teammanager Pathassen overleg Preparaatbespreking Cytologie Refereren ROG-commissie RvB en adviseur P&O RvB en controller RvB en staffunctionaris beleidsadvisering RvB en teammanager SMT bijeenkomst Statistiek en informatie commissie Teammanager en medewerker Cytologie Teammanager en senior analisten Cytologie Teammanagersoverleg Vakgroepvergadering Werkbespreking Cytologie Werkbespreking Histologie Werkbespreking IHC + aanspreekpatholoog Werkbespreking moleculaire diagnostiek Werkoverleg Administratie Werkoverleg Cytologie Werkoverleg MD (alternerend + aanspreekpatholoog)

Frequentie wekelijks wekelijks 2 x per maand 1 x per maand 1 x 2 wekelijks 1x per maand 1 x in de maand Iedere ochtend 1 x in de maand maandelijks 1 x per week 1 x per maand 1 x per maand 1 x per 3 weken 1 x in de maand 1 x per 2 weken 1 x in de maand 1 x per maand 1 x 2 wekelijks 1 x per 2 maanden 1 x per week 1 x per 2 weken 2 x per maand 1 x per 2 weken Iedere ochtend 1 x per 6 weken wekelijks 1 x per 2 maanden 1 x per 6 weken 1 x per 2 weken

9


2. INVESTERINGEN 2.1.

Aanschaf/vervangingsinvesteringen

Datum 27-01-2012 01-04-2012 03-05-2012 01-06-2012 14-06-2012 09-07-2012 21-09-2012 18-09-2012 21-09-2012 01-10-2012 31-11-2012 05-12-2012 17-12-2012

Omschrijving Universal 320 + Easy rotor 10 werkplekken (ICT) Koelkast Brandmeldinstallatie Waterzuivering systeem PC' s Microtomen Printer HP 4540 Integrated Imager D-sight Menarini Bond 3 (3x) Liebherr koelvriescombi Liebherr koelkast

Kostenplaats Cytologie Cytologie Histologie Algemeen Histologie Administratie Histologie Administratie Cytologie Histologie Histologie Histologie Histologie

Bedrag 4.540,00 4.524,76 2.975,00 31.535,00 19.040,00 2.152,71 33.320,00 4.267,15 17.850,00 122.570,00 (inbegrepen bij reagentia) 1.883,67 1.783,27

Thin Prep Integrated Imager Op de afdeling cytologie is het besluit genomen om de Thin Prep Integrated Imager (Imager), van de firma Hologic, in te zetten op de pre-screening van de bevolkingsonderzoek uitstrijkjes. Het principe van de Imager : Het is een combinatie van het computer geassisteerd prescreenen in combinatie met de menselijke expertise (interpretatie)

Imager Het Imagen van 1 ThinPrep prep. gebeurt in 90 seconden en er worden dan 20 velden met afwijkende cellen/ of cellen die extra aandacht nodig hebben geselecteerd. Daarnaast 2 velden met daarin een groep. In totaal dus 22 velden ter beoordeling. In vergelijking bij het normale screenen, dan worden er 120 velden met cellen door de analist bekeken. Door de cellen in deze geselecteerde gebieden te beoordelen kan een snelle selectie worden gemaakt tussen geen en wel afwijkende cellen en/of groepen. De Imager wordt ingezet voor de prescreening van de BVO uitstrijken, gezien de grote aantallen negatieve uitstrijken. De technische werking van het scannen is gebaseerd op het meten van grijswaarden. Een constante hoge kwaliteit van de PAP kleuring is daarom een vereiste en van cruciaal belang. Voordat de Imager ingezet kan worden gaat hieraan vooraf een intensieve validatie. De validatie is met een goed resultaat afgesloten.

10


2.2.

Boeken/tijdschriften

Omschrijving ABONNEMENT KENNISBANK 2012 ABONNEMENT PERSONEELSMANAGEMENT ABONNEMENT VAP 2012 ACTA CYTOLOGICA ALS DISNEY DE BAAS WAS IN UW ZIEKENHUIS AMERICAN JOURNAL OF CLINICAL PATHOLOGY AMERICAN JOURNAL OF DERMATOPATHOLOGY AMERICAN JOURNAL OF PATHOLOGY AMERICAN JOURNAL OF SURGICAL PATHOLOGY AMIRSYS ANNUAL SUBSCRIPTION PATH IQ IMMUNOQUERY APPLIED IMMUNOHISTOCHEMISTRY ARCHIVES OF PATHOLOGY & LAB. MEDICINE ATLAS MENSELIJK LICHAAM BLOOD CANCER CANCER CYTOPATHOLOGY FWG CAO ABONNEMENT HISTOPATHOLOGY HUMAN PATHOLOGY INZICHT OR 2013 JOURNAL OF CUTANEOUS PATHOLOGY KENNISBANK KWALITEITSMANAGEMENT KWALITEIT I/D ZORG LEIDERSCHAP ONTRAADSELD NEDERLANDS TIJDSCHR. VOOR DE GENEESK. OR RENDEMENT 2013-12 ORGANISATETHEORIE EN ONTWERP/DE BLAUWE OCEAAN PRAKTIJKGIDS SOCIALE ZEKERHEID PROCESMANAGEMENT ROBBINS AND COTRAN SEMINARS IN DIAGNOSTIC PATHOLOGY SERVICE PAKKET NVZ VERENIGING VAN ZIEKENHUIZEN 2012 THE JOURNAL OF HISTOTECHNOLOGY THE LANCET THE NEW ENGLAND JOURNAL OF MEDICINE VAP BLAD WEZENLIJK WERKEN HR-PROCESSEN ZEVEN EIGENSCHAPPEN EFFECTIEF LEIDERSCHAP ETC ZORG & FINANCIERING

Kostenplaats Directie Directie Cytologie Vakgroep Directie Vakgroep Vakgroep Vakgroep Vakgroep Vakgroep Vakgroep Vakgroep Immunohistochemie Vakgroep Vakgroep Vakgroep Directie Vakgroep Vakgroep OR Vakgroep Directie Directie Directie Vakgroep OR Directie Directie Directie Histologie Vakgroep Directie Vakgroep Vakgroep Vakgroep Histologie Directie Cytologie Directie

11


3. PATIËNTENZORG 3.1.

Algemeen

3.1.1. Productie-eenheden Totaal aantal productie-eenheden (naar NZa-factor) per ziekenhuis/instelling/huisarts t.o.v. voorgaande jaren Instelling Medisch Centrum Leeuwarden Antonius Ziekenhuis Sneek Nij Smellinge Drachten Tjongerschans Heerenveen De Sionsberg Dokkum Eerste lijn Overig Totaal

2012 29.283 15.825 14.106 11.419 4.578 21.318 352

2011 29.503 14.931 14.193 11.532 5.121 21.939 581

96.881

97.800

Toelichting NZa-eenheden: Histologie / Cytologie Indicatie cytologie Bevolkingsonderzoek Immunopathologie Obductie Obductie foetus Moleculair onderzoek

12

1 onderzoek is 1 eenheid 1 onderzoek is 0,4 eenheden 1 onderzoek is 0,25 eenheden 1 onderzoek is 2 eenheden 1 onderzoek is 10 eenheden 1 onderzoek is 15 eenheden 1 onderzoek is 7 eenheden

Cervixcytologie BVO

Her2Neu

EBER

HPV

Obductie foetus

Obductie volwassenen

Immunohistochemie

Cervixcytologie MI

Speciële cytologie

Histologie

Medisch Centrum Leeuwarden 2012

Specialisme Cardio-chirurg

53

1

-

6

3

-

-

-

-

-

Cardioloog

20

20

-

5

9

-

-

-

-

-

Chirurg

3.292

299

-

775

4

-

-

12

180

-

Dermatoloog

4.241

4

-

309

-

-

-

-

2

-

Gastro-enteroloog (MDL)

2.528

114

-

243

-

-

-

-

-

-

Gynaecoloog

1.789

119

1.482

114

-

18

18

-

-

49

Intensivist Internist Kaakchirurg Kinderarts Klinisch geriater

11

19

-

-

6

-

-

-

-

-

1.730

239

-

512

10

-

-

6

8

-

576

70

-

97

-

-

-

2

-

-

2

1

-

-

-

-

-

-

-

-

14

2

-

4

6

-

-

-

-

-

KNO-arts

542

118

-

71

-

-

-

12

-

-

Longarts

697

1.101

-

218

3

-

-

1

-

-

Neuroloog Oogarts Orthopeed Plastisch chirurg Radioloog Reumatoloog Seksuoloog Uroloog Totaal

11

170

-

7

-

-

-

-

-

-

127

2

-

13

-

-

-

-

-

-

171

4

-

12

-

-

-

-

2

-

1.617

8

-

68

-

-

-

-

1

-

40

39

-

15

-

-

-

1

2

-

9

4

-

3

-

-

-

-

-

-

-

-

3

-

-

-

-

-

-

1

933

890

-

256

-

-

-

1

-

-

18.403

3.224

1.485

2.728

41

18

18

35

195

50

BVO= Bevolkingsonderzoek EBER= Epstein-Barr Virus, in situ hybridisatie Her2Neu= Her2Neu, immunohistochemische bepaling HPV= Humaan papillomavirus (uitbesteed onderzoek afdeling pathologie UMCG)

13


3.1.2. Aantal verrichtingen Aantal verrichtingen, per inzendend specialisme, per ziekenhuisaanstelling t.o.v. voorgaande jaren

Cervixcytologie BVO

Her2Neu

EBER

HPV

Obductie foetus


Immunohistochemie

Cervixcytologie MI

Speciële cytologie

Histologie


Medisch Centrum Leeuwarden 2011

Specialisme Anaesthesist Cardio-chirurg Cardioloog

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

56

4

-

6

-

-

-

-

-

-

14

13

-

3

9

-

-

-

-

-

Chirurg

3.412

340

-

730

6

-

-

5

302

-

Dermatoloog

4.166

1

-

372

-

-

-

-

1

-


2.463

131

-

272

1

-

-

-

-

-

Gynaecoloog

1.733

142

1.382

129

-

21

6

1

-

61

7

11

-

-

20

-

-

-

-

-

1.361

201

-

458

10

-

-

6

9

-

587

85

-

110

-

-

-

4

-

-

5

3

-

3

-

1

-

-

-

-

Intensivist Internist Kaakchirurg Kinderarts Klinisch geriater

15

4

-

2

6

-

-

-

-

-

KNO-arts

477

112

-

67

-

-

-

8

-

-

Longarts

755

1.310

-

282

3

-

-

-

1

-

12

167

-

6

-

-

-

1

-

-

Oogarts

117

1

-

7

-

-

-

-

-

-

Orthopeed

180

2

-

10

1

-

-

-

-

-

1.541

9

-

74

1

-

-

1

-

-

Radioloog

45

45

1

16

-

-

-

-

5

-

Reumatoloog

13

9

-

1

1

-

-

-

-

-

Neuroloog

Plastisch chirurg

Seksuoloog Uroloog Totaal

14

-

-

-

-

-

-

-

-

-

3

1.024

960

-

268

-

-

-

-

-

-

17.983

3.550

1.383

2.816

58

22

6

26

318

64

Cervixcytologie BVO

Her2Neu

EBER

HPV

Obductie foetus


Immunohistochemie

Cervixcytologie MI

Speciële cytologie

Histologie Specialisme Anaesthesist

-

-

-

-

3

-

-

-

-

-

Cardioloog

2

3

-

1

4

-

-

-

-

-

Chirurg

1.858

291

1

457

2

-

-

7

150

-

Dermatoloog

3.108

-

-

190

-

-

-

-

-

-


708

-

-

74

-

-

-

-

-

-

Gynaecoloog

1.209

53

859

76

-

14

79

-

1

29

Internist

1.461

60

-

256

3

-

-

-

1

-

Kaakchirurg

84

4

-

10

-

-

-

-

-

-

Kinderarts

1

-

-

-

-

-

-

-

-

-

KNO-arts

199

20

-

14

1

-

-

-

-

-

Longarts

161

303

-

92

2

-

-

-

-

-

Neurochirurg

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

Neuroloog

3

26

-

2

1

-

-

-

-

-

Oogarts

39

-

-

3

-

-

-

-

-

-

Orthopeed

46

5

-

3

-

-

-

-

-

-

Psychiater

2

-

-

1

-

-

-

-

-

-

Radioloog

147

101

-

72

-

-

-

-

10

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

Reumatoloog SEH Uroloog Totaal

-

-

-

-

1

-

-

-

-

-

926

312

-

178

-

-

-

-

-

-

9.954

1.178

860

1.429

17

14

79

7

162

29

15


Antonius Ziekenhuis Sneek 2012

Cervixcytologie BVO

Her2Neu

EBER

HPV

Obductie foetus


Immunohistochemie

Cervixcytologie MI

Speciële cytologie

Histologie


Antonius Ziekenhuis Sneek 2011

Specialisme Anaesthesist Cardioloog

-

-

-

-

4

-

-

-

-

-

2

2

-

1

9

-

-

-

-

-

Chirurg

1.851

240

-

408

2

-

-

3

155

-

Dermatoloog

2.876

1

-

200

-

-

-

-

-

-

633

1

-

59

-

-

-

1

-

-

Gynaecoloog

1.257

52

873

68

-

14

28

-

-

44

Internist

1.481

61

-

279

3

-

-

-

1

-

91

11

-

12

-

-

-

-

-

-

Kinderarts

-

-

-

-

1

-

-

-

-

-

Klinisch geriater

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

KNO-arts

208

18

-

10

-

-

-

1

-

-

Longarts

155

277

-

81

-

-

-

-

2

-

Neurochirurg

1

-

-

-

-

-

-

-

-

-

Neuroloog

-

29

-

-

-

-

-

-

-

-

Oogarts

35

-

-

3

-

-

-

-

-

-

Orthopeed

61

11

-

6

1

-

-

-

-

-

Psychiater

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

Radioloog

112

79

-

49

-

-

-

-

7

-

1

-

-

-

-

-

-

-

-

-

994

319

-

194

-

-

-

-

-

-

9.758

1.101

873

1.370

20

14

28

5

165

44


Kaakchirurg

Reumatoloog Uroloog Totaal

16

Cervixcytologie BVO

Her2Neu

EBER

HPV

Obductie foetus


Immunohistochemie

Cervixcytologie MI

Speciële cytologie


-

-

-

-

1

-

-

-

-

-

Cardioloog

2

2

-

1

5

-

-

-

-

-

Chirurg

1.561

130

-

451

-

-

-

6

134

-

Dermatoloog

2.356

-

-

238

-

-

-

-

-

-


1.966

31

-

178

1

-

-

-

-

-

Gynaecoloog

1.004

30

1.061

65

-

4

12

-

-

21

2

-

-

2

-

-

-

-

-

-

Internist

697

46

-

183

7

-

-

1

4

-

Kaakchirurg

160

3

-

11

-

-

-

-

-

-

Kinderarts

2

4

-

2

-

-

-

1

-

-

KNO-arts

122

18

-

12

-

-

-

3

-

-

Longarts

130

150

-

65

1

-

-

1

-

-

Neurochirurg

4

-

-

1

-

-

-

-

-

-

Neuroloog

2

8

-

-

-

-

-

-

-

-

Oogarts

21

-

-

2

-

-

-

-

-

-

Orthopeed

51

-

-

5

-

-

-

-

-

-

Plastisch chirurg

358

1

-

11

-

-

-

-

1

-

Radioloog

109

61

-

53

-

-

-

-

2

-

Uroloog

474

460

-

128

-

-

-

-

-

-

21

1

-

1

-

-

-

-

-

-

9.042

945

1.061

1.409

15

4

12

12

141

21

Intensivist

Geen Totaal

17


Nij Smellinghe Drachten 2012

Cervixcytologie BVO

Her2Neu

EBER

HPV

Obductie foetus


Immunohistochemie

Cervixcytologie MI

Speciële cytologie

Histologie


Nij Smellinghe Drachten 2011

Specialisme Cardioloog

2

2

-

1

4

-

-

-

-

-

Chirurg

1.468

125

-

372

-

-

-

1

145

-

Dermatoloog Gastro-enteroloog (MDL)

2.249

2

-

192

-

-

-

-

-

-

2.071

42

-

211

1

-

-

-

-

-

Gynaecoloog

1.137

54

1.098

55

-

6

9

-

-

31

1

1

-

1

2

-

-

-

-

-

Internist

817

36

-

203

2

-

-

1

1

-

Kaakchirurg

179

2

-

9

-

-

-

-

-

-

KNO-arts

124

17

-

12

-

-

-

1

-

-

Longarts

135

179

-

59

-

-

-

-

1

-

Neurochirurg

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

Neuroloog

1

6

-

1

1

-

-

-

-

-

Oogarts

11

-

-

1

-

-

-

-

-

-

Orthopeed

64

1

-

7

-

-

-

-

-

-

335

-

-

20

-

-

-

-

-

-

Psychiater

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

Radioloog

128

37

-

45

-

-

-

-

2

-

Uroloog

641

617

-

146

1

-

-

1

-

-

9.363

1.121

1.098

1.335

11

6

9

4

149

31

Intensivist

Plastisch chirurg

Totaal

18

Cervixcytologie BVO

Her2Neu

EBER

HPV

Obductie foetus


Immunohistochemie

Cervixcytologie MI

Speciële cytologie


2

5

-

-

4

-

-

-

-

-

Cardioloog

2

11

-

2

6

-

-

-

-

-

Chirurg

1.858

176

-

434

1

-

-

13

102

-

Dermatoloog Gastroenteroloog (MDL)

1.759

-

-

146

-

-

-

1

-

-

1.035

27

-

88

-

-

-

-

-

-

Gynaecoloog

741

42

594

45

-

4

10

-

-

35

Internist

343

134

-

108

-

-

-

-

3

-

Kaakchirurg

122

4

-

30

-

-

-

1

-

-

Kinderarts

1

-

-

1

1

-

-

-

-

-

Klinisch geriater

6

4

-

5

-

-

-

-

-

-

KNO-arts

300

40

-

23

-

-

-

3

-

-

Longarts

196

699

-

63

-

-

-

-

1

-

Neurochirurg

1

-

-

-

-

-

-

-

-

-

Neuroloog

5

7

-

-

-

-

-

-

-

-

Oogarts

35

1

-

3

-

-

-

-

-

-

Orthopeed

63

5

-

5

-

-

-

-

1

-

Radioloog

16

20

-

6

-

-

-

-

-

-

462

186

-

110

-

-

-

-

-

-

6.945

1.361

594

1.069

8

4

10

18

107

35

Uroloog Totaal

19


De Tjongerschans Heerenveen 2012

Cervixcytologie BVO

Her2Neu

EBER

HPV

Obductie foetus


Immunohistochemie

Cervixcytologie MI

Speciële Cytologie

Histologie


De Tjongerschans Heerenveen 2011

Specialisme Anaesthesist

5

7

-

1

-

-

-

-

-

-

Cardioloog

-

-

-

-

3

-

-

-

-

-

Chirurg

1.891

159

-

436

-

-

-

6

121

-

Dermatoloog

1.857

1

-

149

-

-

-

-

-

-


1.073

11

-

103

-

-

-

-

-

-

Gynaecoloog

808

45

636

41

-

2

10

-

-

45

Internist

281

170

-

107

1

-

-

3

2

-

Kaakchirurg

104

3

-

18

-

-

-

-

-

-

Kinderarts

3

2

-

-

-

-

-

-

-

-

Klinisch geriater

-

2

-

-

-

-

-

-

-

-

KNO-arts

254

45

-

36

-

-

-

2

-

-

Longarts

223

713

-

70

-

-

-

-

-

-

Neurochirurg

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

Neuroloog

8

12

-

4

-

-

-

-

-

-

Oogarts

30

-

-

2

-

-

-

-

-

-

Orthopeed

45

1

-

6

-

-

-

-

-

-

Radioloog

13

15

-

4

-

-

-

-

-

-

492

294

-

141

-

-

-

-

-

-

7.087

1.480

636

1.118

4

2

10

11

123

45

Uroloog Totaal

20

Cervixcytologie BVO

Her2Neu

EBER

HPV

Obductie foetus


Immunohistochemie

Cervixcytologie MI

Speciële cytologie

Histologie Specialisme Cardioloog

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

Chirurg

674

44

-

116

-

-

-

3

24

-

Dermatoloog

686

-

-

65

-

-

-

-

1

-

Gynaecoloog

341

30

472

16

-

1

60

1

-

33

Internist

708

32

-

119

-

-

-

-

1

-

Kinderarts

-

-

-

-

-

1

-

-

-

-

KNO-arts

66

8

-

7

-

-

-

-

-

-

Longarts

8

23

-

4

-

-

-

-

-

-

Neuroloog

-

1

-

-

-

-

-

-

-

-

13

-

-

1

-

-

-

-

-

-

7

-

-

-

-

-

-

-

-

-

150

-

-

6

-

-

-

-

-

-

Radioloog

21

22

-

11

-

-

-

-

-

-

Uroloog

78

120

-

35

-

-

-

-

-

-

2.752

280

472

380

-

2

60

4

26

33

Oogarts Orthopeed Plastisch chirurg

Totaal

21


De Sionsberg Dokkum 2012

Cervixcytologie BVO

Her2Neu

EBER

HPV

Obductie foetus


Immunohistochemie

Cervixcytologie MI

Speciële cytologie

Histologie


De Sionsberg Dokkum 2011

Specialisme Cardioloog

3

3

-

1

-

-

-

-

-

-

Chirurg

768

78

-

159

-

-

-

2

64

-

Dermatoloog

524

-

-

45

-

-

-

-

-

-

Gynaecoloog

374

29

512

24

-

9

72

-

-

42

Internist

805

41

-

146

1

-

-

1

2

-

KNO-arts

75

7

-

12

-

-

-

1

-

-

Longarts

18

35

-

6

-

-

-

-

-

-

-

1

-

-

-

-

-

-

-

-

Oogarts

28

-

-

1

-

-

-

-

-

-

Orthopeed

18

-

-

1

-

-

-

-

-

-

111

-

-

6

-

-

-

-

-

-

Radioloog

28

37

-

10

-

-

-

-

-

-

Uroloog

99

107

-

43

-

-

-

-

-

-

2.851

338

512

454

1

9

72

4

66

42

Neuroloog

Plastisch chirurg

Totaal

22

7.666 138 7.804

289 9 298

17 1 18

-

Cervixcytologie BVO

Her2Neu

EBER

HPV

Obductie foetus


Immunohistochemie

Cervixcytologie MI 4.190 23 4.213

Cervixcytologie MI

Speciële cytologie 36 9 45

Speciële cytologie

Histologie Specialisme Huisarts Overig Totaal

870 3 873

-

-

20.406 37 20.443

Specialisme Huisarts Overige Totaal

8.184 346 8.530

44 9 53

4.015 17 4.032

320 9 329

18 3 21

2 2

852 1 853

Cervixcytologie BVO

Her2Neu

EBER

HPV

Obductie foetus


Immunohistochemie

Histologie

Eerste lijn en overige 2011

-

2 71 73

21.284 18 21.302

23


Eerste lijn en overige 2012


3.2.

Histologie

3.2.1. Aantallen vriescoupe onderzoek Ziekenhuis Antonius Ziekenhuis Sneek Medisch Centrum Leeuwarden Nij Smellinghe Drachten Tjongerschans Heerenveen Huisarts Totaal

2012 102 341 128 60 2 633

2011 84 324 138 75 621

2012 2 85 102 22 2 3 34 9 279 95 633

2011 91 85 50 36 5 1 237 116 621

Verdeling per specialisme Specialisme Cardio-chirurg Chirurg Dermatoloog Gynaecoloog Huisarts Internist Kaakchirurg KNO-arts Oogarts Plastisch chirurg Uroloog Totaal

3.2.2. Aantallen haematopathologisch onderzoek Haematopathologie Maligne lymfoom Beenmerg

2012 296 557

2011 320 556

3.2.3. Aantallen blokjes/aantal histologische kleuringen Aantal cassettes Aantal cassettes per onderzoek Aantal coupes Aantal coupes per onderzoek

24

2012 153.736 2,90 190.382 3,59

2011 150.587 2,79 186.448 3,46

Schildwachtklier onderzoeken: i.v.m. mammacarcinoom i.v.m. melanoom

2012 94 203 201 144 136 47 261 392 895 13 6 5.810 38 163 165.538 4 240 593 1 11.453 10 960 576 127 32 120 11 1.550 470 290 4 190.382

2011 68 201 174 1 133 148 46 246 313 993 13 1 6.272 30 144 160.708 4 4 218 594 2 12.175 15 861 585 165 53 133 29 1.336 466 314 3 186.448

2012 1.299 151

2011 1.639 94

Schildwachtklier onderzoek i.v.m. mammacarcinoom: parallelle coupes HE en cytokeratine 18 op 3 niveaus. Schildwachtklier onderzoek i.v.m. melanoom: parallelle coupes HE, HMB45, Melan-A en S100 op 3 niveaus.

25


Kleuring AlcianBlue Auramine rhodamine AZAN Bodian BosmaSteiner CongoRood Cu Dun Giemsa Dun HE Fe Fontana Fouchet Giemsa Gram Grocotte HE kleuring Kossa Leder Methenamine May_Grunwald Giemsa kleuring Mucikarmijn PAS kleuring PCR Pdias Ret+ Reticul Schmorl Thioflavine Tolueen blauw VriescoupeHE Verhoeff zAlcianBlue zAlcianBlueHyla Totaal


Moleculair onderzoek uitbesteed Her2Neu+ FISH hr-HPV cervixcytologie

2012 57

2011

1.141

1.055

154 4 25 78 3 -

107 7 2 7 15

K-RAS / EGFR BRAF DNA algemeen MIPA MSI Mammaprint DNA detectie micro-organisme

48

DNA detectie micro-organisme is uitgevoerd door Izore. Overige moleculaire onderzoeken zijn door de afdeling pathologie van UMCG uitgevoerd. De FISH Her2Neu is vanaf eind oktober 2012 in eigen beheer uitgevoerd.

3.3.

Cytologie

3.3.1. Aantal verrichtingen speciële cytologie onderzoek Speciële cytologie onderzoek 2012 A

Specialisme

Medisch Centrum Leeuwarden punctie

Anaesthesist Cardio-chirurg Cardioloog Chirurg Dermatoloog Gastro-enteroloog (MDL) Gynaecoloog Huisarts Intensivist Internist Kaakchirurg Kinderarts Klinisch geriater KNO-arts Longarts Neuroloog Oogarts Orthopeed Plastisch chirurg Radioloog Reumatoloog Uroloog Totaal

1 223 4 59 9

125 59

115 240 3 2 3 7 37 4 4 895

Antonius Ziekenhuis Nij Smellinge Sneek Drachten overig

punctie

overig

1 19 76

1 247

2 44

55 110

8

45

19 114 11 1 2 3 861 167

41 4

19

overig

117

2 13

2 7

29 23

30 4 4

16

289 26

17 14

1 136 8

4

1 56

5

2 254

458 691

5 1 1 2

97

886 2.329

5 442

Overig: pleura, ascites, liquor, peritoneum of pericard.

26

20 14

punctie

307 736

Specialisme Anaesthesist Cardioloog Chirurg Gastro-enteroloog (MDL) Gynaecoloog Huisarts Intensivist Internist Kaakchirurg Klinisch geriater KNO-arts Longarts Neuroloog Oogarts Orthopeed Radioloog Uroloog Overige Totaal

Tjongerschans Heerenveen punctie 1 139 8 10

116 4 2 39 15 3 4 19

360

De Sionsberg Dokkum overig punctie 4 11 39 28 19 32 7

18 2 1 682 4 1 1 1 186 1.001

11

Niet ziekenhuizen overig

punctie

overig

2

33

7 9

2 35

16 23

21

8 23 1

18

4 120

72

208

27


Speciële cytologie onderzoek 2012 B


Speciële cytologie onderzoek 2011 A Specialisme Cardio-chirurg Cardioloog Chirurg Dermatoloog Gastro-enteroloog (MDL) Gynaecoloog Intensivist Internist Kaakchirurg Kinderarts Klinisch geriater KNO-arts Longarts Neuroloog Oogarts Orthopeed Plastisch chirurg Radioloog Reumatoloog Uroloog Totaal

28

Medisch Centrum Leeuwarden punctie overig 4 13 248 92 1 61 70 20 122 11 122 79 73 12 1 2 1 3 102 10 294 1.016 1 166 1 2 8 1 45 8 1 10 950 998 2.552

Antonius Ziekenhuis Sneek punctie overig 1 192 1 1 9

1 48

31 11

30

18 15 1

43

262 28

11

Nij Smellinge Drachten punctie overig

105 2 1 14 23 1

15 7

2 20 41 40 1 13 1

2 172 6

1

77

2

34

3

6 374

313 727

4 207

613 914


Speciële cytologie onderzoek 2011 B Specialisme Anaesthesist Cardioloog Chirurg Dermatoloog Gastro-enteroloog (MDL) Gynaecoloog Huisarts Intensivist Internist Kaakchirurg Kinderarts Klinisch geriater KNO-arts Longarts Neuroloog Orthopeed Radioloog Uroloog Overige Totaal

Tjongerschans Heerenveen punctie overig 3 4 119 1 6 7

143 3 2 43 17 2 1 15 3 365

De Sionsberg Niet ziekenhuizen Dokkum punctie overig punctie overig

40

53

3 25

5 38

3

26

27

17

2 2 696 10

7 1

10

34

2 12

7 41

24

34 1

291

33 1

4 106

1.115

115

223

29

30

97 8 895 584 7 27 41 5 169 5 538 77 2 2 41 4 38 16 123 241 112 66 4 43 3 25 8 16 2 25 3.224

13 1 304 206 4 1 1 26 4 176 120 4 23 8 1 2 54 66 72 11 6 31 8 14 3 19 1.178

3 188 236 1 2 3 5 5 150 67 12 10 4 3 43 131 92 26 339 14 5 2 1 3 16 1.361

1 130 18 3 1 1 41 13 1 7 23 9 5 4 6 8 9 280

Totaal

De Sionsberg Dokkum

Tjongerschans Heerenveen

Nij Smellinghe Drachten 1 465 80 2 14 9 6 117 55 2 6 9 7 1 2 31 62 40 12 10 2 1 11 945

Niet ziekenhuizen

Materiaal BAL Bijnier Blaas Bronchus Carina Cavumdougl Dchol Lever Liquor Long Lymfklier Mamma Nier Oesofagus Onbekend materiaal Ovarium Pancreas Pericard Peritoneum Pleura Schildklier Speekselklier Sputum Subcutis Synovia/ bursa Tepel Trachea Ureter Urethra Vagina Totaal

Antonius Ziekenhuis Sneek

2012 Medisch Centrum Leeuwarden


Verdeling naar aard materiaal

16 2 1 3 1 1 1 1 1 18 45

115 9 1.998 1.124 7 37 58 10 210 20 1.024 333 8 8 86 39 44 23 274 509 322 119 350 105 19 51 9 22 2 98 7.033

108 9 956 669 14 23 48 2 168 12 567 101 8 3 48 15 36 15 126 292 105 71 4 31 6 51 18 11 2 31 3.550

12 1 313 186 2 1 30 4 154 113 4 1 16 3 1 2 60 64 43 11 1 25 12 16 3 23 1.101

2 608 116 1 8 19 1 6 1 83 45 2 7 10 12 2 44 57 35 17 15 2 2 9 17 1.121

5 278 232 2 1 6 9 170 44 2 10 5 5 36 173 136 18 301 6 1 5 14 21 1.480

108 24 4 1 39 48 1 5 3 1 24 23 23 4 5 1 11 13 338

Totaal

Niet ziekenhuizen

De Sionsberg Dokkum


Nij Smellinghe Drachten


Medisch Centrum Leeuwarden

Materiaal BAL Bijnier Blaas Bronchus Carina Cavumdougl Dchol Lever Liquor Long Lymfklier Mamma Nier Oesofagus Onbekend materiaal Ovarium Pancreas Pericard Peritoneum Pleura Schildklier Speekselklier Sputum Subcutis Synovia/ bursa Tepel Trachea Ureter Urethra Vagina Totaal

13 2 4 2 3 1 1 1 1 2 23 53

127 10 2.276 1.229 15 39 67 5 211 26 1.017 353 17 11 92 38 37 25 290 610 343 122 307 82 24 80 23 37 2 128 7.643

31


2011


3.3.2. Aantal verrichtingen cervixcytologie Cervixcytologie waaronder indicatie cytologie en bevolkingsonderzoek 2012 Specialisme Chirurg Gynaecoloog Seksuoloog Totaal

Specialisme Gynaecoloog Huisarts Overige Totaal

Medisch Centrum Leeuwarden BVO MI 49 1 50

1.482 3 1.485

Tjongerschans Heerenveen BVO MI 35 594 35

594

Antonius Ziekenhuis Sneek BVO MI 1 29 859 29

Nij Smellinge Drachten BVO

860

De Sionsberg Dokkum BVO 33 33

MI

21

1.061

21

1.061

Niet ziekenhuizen MI 472 472

BVO

MI

20.406 37 20.443

4.190 23 4.213

Cervixcytologie waaronder indicatie cytologie en bevolkingsonderzoek 2011 Specialisme Chirurg Gynaecoloog Radioloog Seksuoloog Totaal

Specialisme Chirurg Gynaecoloog Huisarts Overige Totaal

32

Medisch Centrum Leeuwarden BVO MI 61 3 64

Tjongerschans Heerenveen BVO 45

45

Antonius Ziekenhuis Sneek BVO

1.382 1

44

MI 1 873

1.383

44

874

MI

De Sionsberg Dokkum BVO

636

636

42

42

Nij Smellinge Drachten BVO MI 31

1.098

31

1.098

Niet ziekenhuizen MI

BVO

MI

21.285 18 21.303

4.021 17 4.038

512

512

Totaal aantal uitstrijken medische indicatie en BVO met vermelding percentage uitstrijken zonder endocervicale cellen en percentage niet beoordeelbare uitstrijken. Medische Indicatie Aantal (%) Geen endocervicale cellen Niet beoordeelbare strijken

2012 1.044 (12,02%) 195 (2,25%)

2011 933 (10,92%) 193 ( 2,26%)

2012 3.213 (15,59%) 398 (1,93%)

2011 3.346 (15,54%) 359 (1,67%)

Bevolkingsonderzoek Aantal (%) Geen endocervicale cellen Niet beoordeelbare strijken

33


3.3.3. Cervix cytologie (BVO en medische indicatie apart)


KOPAC verdeling De resultaten van cytologisch baarmoeder onderzoek worden gegeven als een beschrijvende cytologische diagnose, gecodeerd naar de te verwachte histologische afwijking, volgens KOPAC-B (zie hieronder). K

O

P

A

C

0 1

Onvoldoende Onvoldoende

n.v.t. Virusinfectie

n.v.t. Geen afwijkende plaveiselepitheelcellen

n.v.t. Geen andere afwijkingen

n.v.t. Geen afwijkingen endocervicale cylindercellen aangetroffen

2

Endocervicale (ec) cellen aangetroffen

Trichomonas vaginalis

Abnormale epitheelcellen

Epitheelatrofie

Geen endocervicale cylindercellen aangetroffen

3

Squameus metaplastische (sm) cellen aangetroffen

Bacteriele infectie

Atypische squameuze metaplasie

Atypische regeneratie reactie

Atypie endocervicale cylindercellen

4

ec + sm cellen aangetroffen

Candida (monilia) albicans

Geringe dysplasie

Geringe atypie endometrium

Geringe atypie van endocervicaal cylindrisch epitheel

5

ec + em cellen

Gardnerella (haemophilus) vaginalis

Matige dysplasie

matige atypie endometrium

Matige atypie van endocervicaal cylindrisch epitheel

6

sm + em aangetroffen

Geen tekenen van ontsteking

Ernstige dysplasie

Ernstige atypie endometrium

Ernstige atypie van endocervicaal cylindrisch epitheel

7

ec + sm + em aangetroffen

Actinomyces

Carcinoma in situ

Endometrium adenocarcinoom

adenocarcinoma in situ van endocervicaal cylinderepitheel

8

uitsluitend plaveiselcellen

Chlamydia

Micro-invasief carcinoom

Metastase maligne tumor

invasief adenocarcinoom van de endocervix

9

n.v.t.

niet-specifieke ontsteking

Invasief plaveiselcelcarcinoom

Andere maligne tumor

n.v.t.

Het KOPAC-B systeem bevat 5 assen van ieder 9-10 beschrijvingen. Deze assen zijn:  Kompositie; de cellulaire samenstelling van het preparaat.  Ontstekingsverschijnselen; de aanwezigheid van ontstekingsveranderingen en zo mogelijk het oorzakelijk micro-organisme.  Plaveiselepitheel; de te verwachte histopathologische verandering in het plaveiselcellige of squameus metaplastische slijmvlies.  Andere afwijkingen; epitheliale atrofie of reparatieve of regeneratieve processen, afwijking van het endometrium en metastasen van maligniteiten.  Cylinderepitheel; veranderingen in het cylindrisch epitheel van de endocervicale mucosa.

34

De toevoeging B in KOPAC-B is voor de beoordeelbaarheid van het preparaat. Een goed beoordeelbaar preparaat wordt geclassificeerd als ‘B1’. Beoordeelbaarheid 1 goed beoordeelbaar 2 voldoende beoordeelbaar, maar beperkt door: (probleem typering) 3 niet beoordeelbaar door: (probleem typering) Probleem typering a = veel bloed b = veel leukocyten c = (te) weinig epitheelcellen d = slechte fixatie e = mechanische beschadiging f = cytolyse g = (te) dikke uitstrijk h = (te) weinig plaveiselepitheel cellen bij veel endocervicale cilinder cellen KOPAC- score BVO 2012 Uitslag 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Totaal

K 398 1.586 227 46 15.043 6 3 364 2.938 20.611

O 398 153 21 581 733 16.382 59 2.284 20.611

P 398 19.369 520 30 153 75 48 18 20.611

A 398 17.891 2.311 2 6 1 1 1 20.611

C 398 16.965 3.213 30 4 1 20.611

BVO 2011 Uitslag 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Totaal

K 359 1.783 146 44 15.487 5 15 552 3.138 21.529

O 359 130 24 591 723 17.341 80 2.281 21.529

P 359 20.109 643 52 160 100 74 32 21.529

A 359 18.834 2.317 17 1 1 21.529

C 359 17.765 3.346 51 3 3 1 1 21.529

35


Het KOPAC-B systeem maakt een uniform (microscopisch) verslag, conclusie en advies in het rapport van het cytologisch onderzoek mogelijk.


KOPAC-score Medische indicatie 2012 Uitslag 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Totaal

K 195 559 121 43 6.471 5 6 413 872 8.685

O 195 353 22 536 317 5.820 43 1.399 8.685

P 195 7.201 710 50 345 119 46 12 7 8.685

O 193 261 14 503 338 5.910 39 1.283 8.541

P 193 7.045 712 42 333 145 47 15 9 8.541

A 195 7.650 773 2 35 1 16 11 2 8.685

C 195 7.383 1.044 47 5 6 1 3 1 8.685

Medische indicatie 2011 Uitslag 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Totaal

36

K 193 553 77 29 6.409 3 8 456 813 8.541

A 193 7.554 694 1 73 1 15 9 1 8.541

C 193 7.366 933 36 4 4 1 3 1 8.541


Frequentietabel ontstekingen BVO Waarde Nvt Virusinfectie trichomonas vaginalis bacteriële infectie Candida albicans geen tekenen van ontsteking Actinomyces aspecifieke ontsteking Totaal

Medische indicatie Waarde Nvt Virusinfectie trichomonas vaginalis bacteriële infectie Candida albicans geen tekenen van ontsteking Actinomyces aspecifieke ontsteking Totaal

Aantal

Percentage

2012 397 153

2011 359 130

2012 2% 1%

2011 2% 1%

21 581 733 16.383

24 591 723 17.34

0% 3% 4% 79%

0% 3% 3% 81%

59 2.284 20.611

80 2.281 21.529

0% 11% 100%

0% 11% 100%

Aantal 2012 195 353 22 536 317 5.820 43 1.399 8.685

2011 193 261 14 503 338 5.910 39 1.283 8.541

Percentage 2012 2011 2% 2% 4% 3% 0% 0% 6% 6% 4% 4% 67% 69% 0% 0% 16% 15% 100% 100%

37


Frequentietabel procentuele verdeling van de PAP klassen per leeftijdsgroep BVO 2012 Leeftijd tot 35 jaar 35 - 40 jaar 40 - 45 jaar 45 - 50 jaar 50 - 55 jaar 55 - 60 jaar > 60 Jaar Totaal

PAP 0 38 41 51 69 77 60 62 398

PAP 1 2.126 2.227 3.082 3.208 3.212 3.004 2.480 19.339

PAP 2 82 89 108 119 90 54 29 571

PAP 3a 38 26 22 29 16 15 7 153

PAP 3am 26 15 14 7 7 9 2 80

PAP 3b 16 15 8 4 3 3 1 50

PAP 4 3 4 3 2 3 3 18

PAP 5 1 1 2

Totaal 2.329 2.417 3.288 3.438 3.409 3.148 2.582 20.611

BVO 2011 Leeftijd tot 35 jaar 35 - 40 jaar 40 - 45jaar 45 - 50 jaar

PAP 0 21 45 61 57

PAP 1 2.349 2.376 3.207 3.417

PAP 2 116 97 141 160

PAP 3a 34 22 37 33

PAP 3am 33 15 22 15

PAP 3b 29 15 18 7

PAP 4 9 9 4 5

PAP 5 -

Totaal 2.591 2.579 3.490 3.694

50 - 55 jaar 55 - 60 jaar

68 44

3.231 2.968

113 69

21 12

12 15

3 3

3 1

1 -

3.452 3.112

63 359

2.510 20.058

26 722

4 163

5 117

1 76

2 33

1

2.611 21.529

PAP 3b

PAP 4

PAP 5

> 60 Jaar Totaal

Medische indicatie 2012 Leeftijd

PAP 0

PAP 1

PAP 2

PAP 3a

PAP 3am

Totaal

tot 35 jaar 35 - 40 jaar 40 - 45jaar

35 7 21

1.630 789 1.041

232 101 156

143 40 59

59 15 18

17 5 8

4 4 -

-

2.120 961 1.303

45 - 50 jaar 50 - 55 jaar 55 - 60 jaar > 60 Jaar Totaal

22 20 21 69 195

997 873 679 1.096 7.105

119 76 56 42 782

51 29 15 13 350

8 14 10 31 155

4 4 6 18 62

2 1 4 15

1 5 4 11 21

1.204 1.022 791 1.284 8.685

Medische indicatie 2011 Leeftijd tot 35 jaar 35 - 40 jaar 40 - 45jaar 45 - 50 jaar 50 - 55 jaar 55 - 60 jaar > 60 Jaar Totaal

38

PAP 0 35

PAP 1 1.420

PAP 2 193

PAP 3a 106

PAP 3am 58

PAP 3b 23

PAP 4 5

PAP 5 Totaal 1 1.841

11 14 20 19 17 77

827 1.058 1.019 914 619 1.060

116 147 106 92 69 51

49 75 42 27 19 18

14 29 20 23 30 45

6 7 1 9 5 12

4 2 3 1 1 2

1 2 1 15

1.027 1.333 1.213 1.085 761 1.280

193

6.918

774

336

219

63

18

20

8.541

2012 PAP 0 PAP 1 PAP 2 PAP 3a PAP 3am PAP 3b PAP 4 PAP 5 Totaal

Medische indicatie Aantal Percentage 195 2,25 7.105 81,81 782 9,00 4,03 350 1,78 155 62 0,71 15 0,17 21 0,24 8.685 100

2011

Medische indicatie

PAP 0 PAP 1 PAP 2 PAP 3a PAP 3am PAP 3b PAP 4 PAP 5 Totaal

Aantal 193 6.918 774 336 219 63 18 20 8.541

Percentage 2,26 81,00 9,06 3,93 2,56 0,74 0,21 0,23 100

BVO Aantal Percentage 398 1,93 19.339 93,83 571 2,77 0,74 153 0,39 80 50 0,24 18 0,09 2 0,01 20.611 100 BVO Aantal 359 20.058 722 163 117 76 33 1 21.529

Percentage 1,67 93,17 3,35 0,76 0,54 0,35 0,15 0,00 100

Interne revisie cervix cytologie Interne revisie is een belangrijk onderdeel van de kwaliteitsborging van de cervixcytologie. Indien een uitstrijk discrepant is met een vorige uitstrijk wordt de vorige uitstrijk gereviseerd. Het terugkijken gaat tot maximaal 6 jaar terug. Bij deze herbeoordeling is een zekere bias onvermijdelijk, immers de follow-up (de huidige uitstrijk) is bekend. Uitkomsten interne revisies 2012 SOORT onderzoek BVO BVO MI MI

Waarde Concordant Discordant Concordant Discordant

2012 272 66 288 72

Verklaring van bovenstaande gegevens: Bij het BVO werd 338 maal een revisie op het voorgaande onderzoek uitgevoerd. In deze 338 gevallen was in het verleden (tot 6 jaar terug) ook een uitstrijk afgenomen, waarin destijds geen afwijking van gelijke ernst werd geconstateerd. Bij revisie in 2012 bleek dat er in 66 (0, 32%) gevallen retrospectief toch een tot een andere beoordeling werd gekomen. Bij de medische indicatie uitstrijken werd 360 maal een revisie op het voorgaande onderzoek uitgevoerd. In deze 360 gevallen was in het verleden (tot 6 jaar terug) ook een uitstrijk afgenomen, waarin geen afwijkingen van gelijke ernst werd geconstateerd. Bij revisie in 2012 bleek dat er in 72 (0,83%) gevallen retrospectief toch tot een andere beoordeling werd gekomen.

39


Verdeling van de cervixcytologie in PAP-klassen, gesplitst in medische indicatie (MI) en bevolkingsonderzoek (BVO)

Obducties

3.4.1. Aantal obducties en obductiepercentage per specialisme

Anaesthesist Cardio-chirurg Cardioloog Chirurg Gastro-enteroloog (MDL) Gynaecoloog Huisarts Intensivist Internist Kinderarts Klinisch geriater KNO-arts Longarts Neuroloog SEH Geen Totaal

40

3 10 6 1 20 7 11

3

1

5

5 2

5

6 1

14

1 5

68

3

Totaal

Niet ziekenhuizen 2 16

4

7

7 3

De Sionsberg Dokkum


Nij Smellinge Drachten

Specialisme


2012 Medisch Centrum Leeuwarden


3.4.

1 2 1 1 33

1

1

16

3

1

20

3 19

9 3 26 9 2 44 16 7 22 2 7 1 6 1 1 3 159

Totaal

Niet ziekenhuizen

De Sionsberg Dokkum


Nij Smellinge Drachten



Specialisme

4

Anaesthesist Cardio-chirurg Cardioloog Chirurg Gastro-enteroloog (MDL) Gynaecoloog Huisarts Intensivist Internist Kinderarts Klinisch geriater Longarts Neuroloog Orthopeed Plastisch chirurg Reumatoloog Uroloog Overige Totaal

9 6 1 21

9 2 14

4

3

1 6

2

4 0 25 8 2 52 20 22 17 2 6 3 1 2 1 1 1 2 169

9 20

20 10 1 6 3

2 2

3 1

1

1

1 1 1 1

1

1 80

34

17

6

10

2 20

3.4.2. Obductiepercentage per ziekenhuis Instelling

aantal obducties

Antonius Ziekenhuis Sneek De Sionsberg Dokkum

% obducties t.o.v. het aantal overledenen

2012

2011

2012

2011

33

33

13%

6%

3

10

6%

24%


68

80

13%

14%

Nij Smellinghe Drachten

20

17

7%

6%


16

6

6%

3%

3.5.

Immunohistochemie

3.5.1. Verdeling immunohistochemische onderzoeken over histologie en cytologie Aantal / % Histologie Cytologie

2012 6.959 305

96% 4%

2011 7.220 350

95% 5%

41


2011


4. KWALITEITSINDICATOREN 4.1.

Doorloopsnelheden*1 (afwerktijd) histologie/cytologie/obducties

Histologie Doorlooptijd in dagen 1 dag 2 dagen 3 dagen 4 dagen 5 dagen 6 of 7 dagen 8 dagen en <= 10 dagen 11 dagen en <= 15 dagen 16 dagen en <= 20 dagen > 21 dagen

aantal rapporten aantal cumulatief 2012 2011 2012 11.832 19.877 11.832 19.799 15.014 31.631 10.061 7.588 41.692 4.876 4.128 46.568 1.931 1.827 48.499 2.020 2.674 50.519 1.467 1.499 51.986 833 974 52.819 239 274 53.058 349 396 53.407

2011 19.877 34.891 42.479 46.607 48.434 51.108 52.607 53.581 53.855 54.251

% cumulatief 2012 2011 22,2% 36,6% 59,2% 64,3% 78,1% 78,3% 87,2% 85,9% 90,8% 89,3% 94,6% 94,2% 97,3% 97,0% 98,9% 98,8% 99,3% 99,3% 100,0% 100,0%

Voor histologie inzendingen is het streven om binnen 5 werkdagen na ontvangst een geautoriseerd verslag te versturen. Voor een aantal specifieke materialen of inzendingen zijn aparte streef- of resultaatnormen afgesproken; bijvoorbeeld mammanaaldbiopten binnen 3 dagen, mamma excisies binnen 5 dagen inclusief hormoonreceptor bepaling, en aanvullende Her2Neu immunohistochemie binnen 7 dagen. In 2012 is voor 91% van alle histologie inzendingen een geautoriseerd verslag binnen 5 werkdagen verstuurd (2011 89%). Speciële cytologie Doorlooptijd in dagen 1 dag 2 dagen 3 dagen 4 dagen 5 dagen 6 of 7 dagen 8 dagen en <= 10 dagen 11 dagen en <= 15 dagen 16 dagen en <= 20 dagen > 21 dagen

aantal rapporten 2012 2011 3.622 2.449 1.583 2.182 948 1.516 318 715 201 297 160 242 120 105 41 70 16 26 24 42

aantal cumulatief % cumulatief 2012 2011 2012 2011 3.622 2.449 51,5% 32,0% 5.205 4.631 74,0% 60,6% 6.153 6.147 87,5% 80,4% 6.471 6.862 92,0% 89,8% 6.672 7.159 94,9% 93,7% 6.832 7.401 97,1% 96,8% 6.952 7.506 98,8% 98,2% 6.993 7.576 99,4% 99,1% 7.009 7.602 99,7% 99,5% 7.033 7.644 100,0% 100,0%

Voor speciële cytologie inzendingen is het streven binnen 3 werkdagen een geautoriseerd verslag te versturen. In 2012 voldeed 87% van de speciële cytologie hieraan (2011 80%). N.B. in geval van extra technieken (Immunologie) is de doorlooptijd hoger.

Definitie doorlooptijd*1: Aantal dagen van binnenkomst onderzoeksmateriaal tot dag van eerste autorisatie.

42

1 dag 2 dagen 3 dagen 4 dagen 5 dagen 6 of 7 dagen 8 dagen en <= 10 dagen 11 dagen en <= 15 dagen 16 dagen en <= 20 dagen > 21 dagen

Obductie foetus Doorlooptijd in dagen 1 dag 2 dagen 3 dagen 4 dagen 5 dagen 6 of 7 dagen 8 dagen en <= 10 dagen 11 dagen en <= 15 dagen 16 dagen en <= 20 dagen > 21 dagen

aantal rapporten 2012 2011 1 1 3 2 4 2 11 5 5 6 5 11 5 10 9 12 5 65 66

aantal cumulatief 2012 2011 1 1 4 3 8 5 19 10 24 16 29 27 34 37 43 49 48 114 114

aantal rapporten 2012 2011 1 1 0 2 2 1 5 0 1 2 2 2 3 2 2 2 33 30

aantal cumulatief 2012 2011 1 1 1 1 3 3 4 8 4 8 5 10 7 12 10 14 12 16 45 46

% cumulatief 2012 2011 0,0% 0,9% 0,9% 3,5% 2,6% 7,0% 4,4% 16,7% 8,8% 21,1% 14,0% 25,4% 23,7% 29,8% 32,5% 37,7% 43,0% 42,1% 100,0% 100,0%

% cumulatief 2012 2011 2,2% 2,2% 2,2% 2,2% 6,7% 6,5% 8,9% 17,4% 8,9% 17,4% 11,1% 21,7% 15,6% 26,1% 22,2% 30,4% 26,7% 34,8% 100,0% 100,0%

43


Obductie Doorlooptijd in dagen


Cervixcytologie BVO Doorlooptijd in dagen 1 dag 2 dagen 3 dagen 4 dagen 5 dagen 6 of 7 dagen 8 dagen en <= 10 dagen 11 dagen en <= 15 dagen 16 dagen en <= 20 dagen > 21 dagen

aantal rapporten 2012 2011 2.755 945 3.106 2.538 2.155 1.328 2.060 2.333 2.417 564 1.355

1.884 2.836 3.303 3.245 5.326 3.408 558 6 18

aantal cumulatief 2012 2011 2.755 945 5.861 8.399 10.554 11.882 13.942 16.275 18.692 19.256 20.611

2.829 5.665 8.968 12.213 17.539 20.947 21.505 21.511 21.529

% cumulatief 2012 2011 13,4% 4,4% 28,4% 40,8% 51,2% 57,6% 67,6% 79,0% 90,7% 93,4% 100,0%

13,1% 26,3% 41,7% 56,7% 81,5% 97,3% 99,9% 99,9% 100,0%

Voor cervixcytologie BVO inzendingen is het streven om binnen 5 werkdagen een geautoriseerd verslag te versturen. Door de validatie van de Integrated Imager zijn de doorlooptijden helaas niet optimaal geweest in 2012. Cervixcytologie Medische indicatie Doorlooptijd in dagen aantal rapporten 2012 2011 4.921 1 dag 2.539 2.377 2 dagen 743 800 3 dagen 217 215 4 dagen 109 58 5 dagen 73 65 6 of 7 dagen 72 50 8 dagen en <= 10 dagen 179 19 11 dagen en <= 15 dagen 192 14 16 dagen en <= 20 dagen 780 22 > 21 dagen

aantal cumulatief 2012 2011 3.782 4.921 6.321 7.298 7.064 8.098 7.281 8.313 7.390 8.371 7.463 8.436 7.535 8.486 7.714 8.505 7.906 8.519 8.686 8.541

% cumulatief 2012 2011 43,5% 57,6% 72,8% 85,4% 81,3% 94,8% 83,8% 97,3% 85,1% 98,0% 85,9% 98,8% 86,7% 99,4% 88,8% 99,6% 91,0% 99,7% 100,0% 100,0%

Voor medische indicatie cervixcytologie inzendingen is het streven om binnen 3 werkdagen een geautoriseerd verslag te versturen. Door de validatie van de Integrated Imager zijn de doorlooptijden helaas niet optimaal geweest in 2012. Voor een aantal specifieke materialen, zoals de hrHPV is een langere doorlooptijd van toepassing (16- > 20 dagen).

44


4.2.

Consulten extern (CTC) en Revisies extern (CTI)

SOORT onderzoek Aantal 2012 43 CTI - Niet gynaecologische cytologie 545 CTI - Histologie 20 CTC - Niet gynaecologische cytologie 587 CTC - Histologie

4.3.

Vriescoupe onderzoek

Percentage discrepanties definitieve diagnose Aantal / % Definitieve diagnose conform Discrepantie definitieve diagnose Diagnose uitgesteld Totaal

2012 450 98% 8 2% 1 0% 459

2011 325 98% 7 2% 0 0% 332

45

Punctie cytologie

Percentage gevallen te weinig materiaal/te slechte kwaliteit voor diagnose 2012 2.032 358 18%

Totaal aantal puncties Te weinig materiaal / te slechte kwaliteit

2011 2.071 321 15%

4.5.

13 17 1

23 29 8

55 73 4

14 45

55 115

14 33 2 1 51 101

98 230

Totaal

60 159 11 1 258 489

Te weinig materiaal

184 53 14 1 126 378

Geen diagnose

Maligne Benigne Reactief Geen diagnose Geen Histologie Totaal

Reactief

Histologie

Atypie

Punctie

Benigne

Voor de follow up analyse van punctie cytologie (lymfklier, speekselklier, schildklier en ductus choledochus) is de volgende benadering gekozen. De follow up van de puncties uit 2011 zijn ingedeeld in categorieën maligne, benigne, atypie, reactief, geen diagnose, te weinig materiaal en gecorreleerd met vervolg histologie tot begin 2013.

Maligne


4.4.

349 364 40 3 602 1.358

Cervixcytologie (indicatie en bevolkingsonderzoek)

Follow-up cervixcytologie Bij de diverse Pap-klassen worden herhalingsadviezen gegeven. Bij een Pap 3A (matige dysplasie) of hoger wordt histologisch onderzoek geadviseerd. Bij een Pap 2 of Pap 3A (lichte dysplasie) wordt geadviseerd om na een half jaar de uitstrijk te herhalen. Dit laatste is dan ook de reden dat de follow-up van de uitstrijken van 2011 pas in dit jaarverslag kunnen worden gepresenteerd. In onderstaande tabellen worden de histologische data van de follow-up getoond. Indien geen histologisch onderzoek werd verricht, wordt volstaan met de cytologische follow-up. Percentage van geadviseerde cytologie en/of histologische follow-up Medische indicatie BVO

46

2012 30% 6%

2011 28% 7%

BVO Endocervicale cylinder afwijkingen ↓Cytologische diagnose over 2011

CYTOLOGIE tot begin 2013 GEEN Pap Pap Pap Pap CIN follow- 1 2 3a 3b 0 up

Totaal

Follow-up →

Licht atypisch cylinderepitheel (C 4)

3

Matig atypisch cylinderepitheel (C 5)

3

Sterk atypisch cylinderepitheel (C 6)

1

Adenocarcinoom (C 7)

1

Adenocarcinoom (C 9) Totaal

8

HISTOLOGIE tot begin 2013 CIN CIN CIN CarciI II II1 noom

1

Geen diag.

2

2

1

1 1

1

0

0

0

0

0

0

2

4

1

0

Andere afwijkingen (endometriumafwijkingen/metastasen)

↓Cytologische diagnose over 2011

Totaal

Follow-up →

Licht /matig atypisch endometrium (A 4-5)

17

Verdacht voor endometriumcarcinoom (A 6)

GEEN followup

5

1

Endometriumcarcinoom (A 7) Metastase / andere maligniteit (A 8-9) 1 Totaal 19

CYTOLOGIE tot begin 2013 Pap Pap Pap Pap CIN 1 2 3a 3b 0

9

HISTOLOGIE tot begin 2013 CIN CIN CIN Carci- Geen I II II1 noom diag.

1

1

1

1

5

10

1

0

1 1

0

1

0

0

0

1

47


Histologische en/of cytologische follow-up resultaten

Squameuze afwijkingen Follow-up →

CYTOLOGIE tot begin 2013 HISTOLOGIE tot begin 2013 Pap Pap Pap Pap CIN CIN CIN CIN CarciGeen 1 2 3a 3b 0 I II II1 noom diag.

Totaal

GEEN followup

↓Cytologische diagnose over 2011 Abnormale plaveiselcellen Atypische metaplasie (P2 + P3) 695

43

395

127

11

58

32

14

14

41

13

23

18

30

24

9

3

10

14

29

41

2

2

6

58

Lichte dysplasie (P 4)

160

2

Matige dysplasie (P 5)

100

3

Sterke dysplasie (P 6)

74

6

32

1

Carcinoma in situ (P 7) Plaveiselcelcarcinoom (P 9) Totaal

1059

53

436

140

37

-

88

78

73

1

30

1

152

2

-

Medische indicatie Endocervicale cylinder afwijkingen Follow-up → ↓Cytologische diagnose over 2011

Totaal


BVO

GEEN followup

Licht atypisch cylinderepitheel (C 4)

4

Matig atypisch cylinderepitheel (C 5)

4

Sterk atypisch cylinderepitheel (C 6)

1

1

Adenocarcinoom (C 7)

3

1

Adenocarcinoom (C 9) Totaal

1 13

1 5

48

CYTOLOGIE tot begin 2013 Pap Pap Pap Pap CIN 1 2 3a 3b 0

2

HISTOLOGIE tot begin 2013 CIN CIN CIN CarciGeen I II II1 noom diag.

1

2

1

1

1

1

2

1

1

-

-

2

1

1

-

1

-

Andere afwijkingen (endometriumafwijkingen/metastasen) CYTOLOGIE tot begin 2013 Pap Pap Pap Pap CIN 1 2 3a 3b 0

GEEN followup

↓Cytologische diagnose over 2011

Totaal

Follow-up →

Licht /matig atypisch endometrium (A 4-5)

74

23

Verdacht voor endometriumcarcinoom (A 6) 15

11

Endometriumcarcinoom (A 7) 9 Metastase / andere maligniteit (A 8-9) 1 Totaal 99

22

HISTOLOGIE tot begin 2013 CIN CIN CIN Carci- Geen I II II1 noom diag.

20

2

7

1

2

1

8 1 43

1

22

0

0

0

21

0

0

0

5

8

Squameuze afwijkingen

↓Cytologische diagnose over 2011 Abnormale plaveiselcellen Atypische metaplasie (P2 + P3)

Totaal

Follow-up →

GEEN followup

CYTOLOGIE tot begin 2013 HISTOLOGIE tot begin 2013 Pap Pap Pap Pap CIN CIN CIN CIN CarciGeen 1 2 3a 3b 0 I II II1 noom diag.

754

81

365

64

19

Lichte dysplasie (P 4)

333

28

56

19

Matige dysplasie (P 5)

145

5

1

2

Sterke dysplasie (P 6)

47

1

15

3

3

9 1304

2 121

425

Carcinoma in situ (P 7) Plaveiselcelcarcinoom (P 9) Totaal

85

103

76

28

16

14

44

87

56

17

2

11

27

63

32

1

2

1

6

35

2

8

1

108

7 12

35

1

1 160

191

153

1

12

1

13

49


Medische indicatie


4.6.

Lopende projecten met andere disciplines ter bevordering van de kwaliteit

In 2012 hebben gesprekken plaatsgevonden met de Oncologie Commissie van het MCL over het vergroten van de zichtbaarheid en participatie van de klinische pathologie in het MCL. Onderdeel hiervan is het in gebruik nemen van een pathologenwerkkamer waar het mogelijk is diagnostiek te verrichten en overleg te voeren met clinici. In dit traject is ook gesproken over het ontwikkelen van digitale pathologie t.b.v. het vriescoupe onderzoek. Hiermee wordt het mogelijk de vriescoupe service te verbeteren en collegae op het laboratorium te consulteren. Pathologie Friesland heeft in 2012 deel genomen aan het ‘routing project’ van het MCL. Dit project is geïnitieerd op verzoek van de directie van het MCL met als doel adviezen uit te brengen ter verbetering van de processen rond aanvragen en retour verslagen. In de 2011 is de logistiek rond uitbesteed moleculair onderzoek m.n. de K-RAS, EGFR, ALK en BRAF mutatie analyse verbeterd. In de 2012 is in samenwerking met het UMCG de mogelijkheid onderzocht van digitaal versturen van de moleculaire rapportage en vervolgens papierloos afhandelen in de eigen rapporten met een geïntegreerde moleculaire diagnose. Dit geeft een snelheidswinst en een kwaliteitswinst door het verkleinen van de kans op dicteerfouten. Eind 2012 is een geslaagde pilot uitgevoerd, in 2013 zal dit worden geïmplementeerd in het routine proces.

50


4.7.

Klinisch pathologische besprekingen

Klinicopathologische patiëntbesprekingen Ziekenhuis MCL

Bespreking Hoofd-Hals (MCL, Antonius) Gastro-enterologie (oncologie en algemeen) Mamma (oncologie) Algemene oncologie Oncogenetica Hematologie Long oncologie Perinatale audit

Frequentie 1 x per week 1 x per week 1 x per week 1 x per week 1 x per maand 2 x per maand 1 x per week 1 x per 3 maanden

A7 Teleconf. (Antonius, Nij Smellinghe, Tjongerschans)

Mamma

1 x per week

A7 Teleconf. (Antonius, Nij Smellinghe, Tjongerschans)

Gastro-enterologie

2 x per maand

Antonius

Interne Intensive care incidenten bespr.

4 x per jaar 2 x per jaar

Nij Smellinghe

Hematologie Perinatale audit

1 x per maand 1 x per 3 maanden

Tjongerschans

Oncologie, Long (incidenteel) Perinatale audit

1 x per maand 1 x per 3 maanden

Talma Sionsberg

Oncologie Perinatale audit

1 x per week 1 x per 3 maanden

Necrologie (obductie) besprekingen Ziekenhuis MCL MCL Antonius Tjongerschans

Vakgroepen Interne, IC, Long Alle vakgroepen Alle vakgroepen Alle vakgroepen

Frequentie 1 x per maand 4 x per jaar 5 x per jaar 4 x per jaar

Opleidingsbesprekingen Ziekenhuis MCL

Vakgroepen Interne Plastische chirurgie Gynaecologie Longziekten Reumatologie + orthopedie Dermatologie

Frequentie 1 x per maand ad hoc 2-3x per jaar 1 x per maand 1 x per maand 1 x per 2 maanden 1 x per maand

51


Regionale Klinicopathologische patiëntbesprekingen Naam Gynaecologie Urologie Dermatologie

Locatie RIF MCL Pathologie Friesland

Frequentie 2 x per maand 1 x per maand 1 x per maand

Regionale pathologiepanels of –besprekingen Naam Hematopathologie Noordelijke pathologen

Locatie UMCG Vlgs rooster

Frequentie 1 x per maand 2x per jaar

Locale en Regionale Werkgroepen Werkgroep Werkgroep Hematologie Friesland Werkgroep mamma tumoren Werkgroep GE-tumoren

Locatie roulerend MCL MCL

Dag / Tijd 4 x per jaar 6 x per jaar ad hoc

Ziekenhuis- en stafcommissies Ziekenhuis MCL

Commissie Necrologie cie Oncologie cie Opleidings cie Co-ass. overleg

Dag / Tijd 1 x per maand 4 x per jaar 4-6x per jaar

Antonius

Oncologie cie

6 x per jaar

Nij Smellinghe

Oncologie cie Necrologie cie

4 x per jaar 4 x per jaar

Tjongerschans

Oncologie cie Necrologie cie Vertrouwensarts medische staf

6 x per jaar 1 x per maand Op afroep

Stafvergaderingen ziekenhuizen Ziekenhuis MCL

Vergadering Rompstaf

Frequentie 1 x per maand

Antonius

Rompstaf

1 x per maand

Nij Smellinghe

Kernstaf Kernstaf – Directie ALV Thema bijeenkomst

1 x per maand 1 x per maand 4 x per jaar 8 x per jaar

Tjongerschans

Kernstaf

2 x per maand

Talma Sionsberg

Algemeen

1 x per 2 maanden

52

Patholoog D. Berends R.A.C. Boorsma S.M.M. Dijkhuizen J.J. Doff M.C. van den Heuvel R.E. Kibbelaar J.J.C. van der Meij J. Nieken R. Postma-de Roos H.J.F. Semmelink B.E. van der Worp

Aandachtsgebied Hematopathologie, longpathologie Obductiepathologie, perinatale pathologie* Cytologie*, gynaecopathologie, hematopathologie* Gynaecopathologie, leverpathologie*, nierpathologie* Cytologie*, leverpathologie*, mammapathologie, nefropathologie*, weke delen tumoren, uropathologie Cytologie*, hematopathologie*, mammapathologie Cytologie*, dermatopathologie, longpathologie Cytologie*, GE-pathologie, obductiepathologie, weke delen tumoren, hoofd-hals pathologie GE-pathologie, uropathologie Dermatopathologie, mammapathologie Perinatale pathologie*

*Differentiatie gebieden: diagnostiek wordt alleen door de betreffende pathologen gedaan.

53


4.8. Aandachtsgebieden vakgroep De aandachtsgebied patholoog fungeert als intern consulent en draagt zorg voor protocollen betreffende het aandachtsgebied.


5. KLACHTEN EN AFWIJKINGEN Afwijkingen en klachten (ongewenste gebeurtenissen) worden binnen Pathologie Friesland geregistreerd en geanalyseerd. Dit om beter inzicht in klachten en tekortkomingen van Pathologie Friesland te krijgen en om daarmee de kwaliteit van de dienstverlening van de organisatie te verbeteren. Onderstaande informatie is een samenvatting van de geregistreerde ongewenste gebeurtenissen en de genomen verbeteracties over 2012. Uitgebreide informatie hierover is opgenomen in het rapport ‘analyse afwijkingen en klachten 2012’. Inzendfouten In 2012 zijn 2683 ongewenste gebeurtenissen gemeld die veroorzaakt worden door het niet op de juiste wijze inzenden van de aanvraag door inzender. Een groot aantal van deze 2683 ongewenste gebeurtenissen wordt door de medewerkers van Pathologie Friesland geregistreerd zodat altijd achterhaald kan worden wat afwijkend is geweest. Dit omdat bijv. de aanvrager navraag kan doen of omdat later nog sprake kan zijn van fouten, verwisseling en/of problemen bij de beoordeling. Ten opzichte van 2011 is het totaal aantal inzendfouten met 5 % gedaald. Interne ongewenste gebeurtenissen Onder de interne ongewenste gebeurtenissen vallen:  door medewerkers gemelde afwijkingen in het proces (met uitzondering van de inzendfouten)  kritiek en suggesties voor verbetering door aanvragers. In 2012 zijn in totaal 563 interne ongewenste gebeurtenissen geregistreerd. Ten opzichte van 2011 is het aantal geregistreerde interne ongewenste gebeurtenissen met 25,2% afgenomen. Het overgrote deel van deze ongewenste gebeurtenissen is tijdig gecorrigeerd. Waar nodig en mogelijk zijn preventieve maatregelen genomen. Een aantal keren had dit een positief resultaat, echter in een aantal gevallen bleek de genomen maatregel toch niet afdoende te zijn. De meeste ongewenste gebeurtenissen zijn gemeld over incomplete coupes. Eind 2012 is onderzoek gedaan naar de mogelijk oorzaken hiervan. In 2013 zal een plan van aanpak worden gemaakt en preventieve maatregelen worden genomen. Regeling klachtenbehandeling Pathologie Friesland In het kader van de Wet klachtrecht cliënten zorginstellingen is een klachtencommissie ingesteld die zowel voor Izore als Pathologie Friesland werkzaam is. In 2012 zijn geen klachten over Pathologie Friesland ontvangen. Verbeteracties In 2012 zijn meerdere acties in gang gezet om ongewenste gebeurtenissen te voorkomen en het huidige ROG-systeem (Registratie Ongewenste Gebeurtenissen) te verbeteren. Zoals:  Onderzoek naar het voorkomen van verwisselingen.  Verbeteren oorzaak-gevolg analyses.  Er is uitvoer gegeven aan het plan van aanpak om het aantal inzendfouten te reduceren.  Instellen van een ROG-commissie.  Verbeteren van het registratiesysteem voor inzendfouten.  Verbeteren van het registratiesysteem voor interne ongewenste gebeurtenissen.

54

Pathologie Friesland neemt deel aan externe kwaliteitsrondzendingen met als doel de eigen kwaliteit te toetsen aan de algemene nationale en internationale standaarden. In landelijk verband wordt deelgenomen aan rondzendingen van de SKML (Stichting Kwaliteitsbewaking Medische Laboratoriumdiagnostiek). De afdeling Immunohistochemie neemt daarnaast deel aan de rondzendingen van de internationale organisatie NordiQC. In 2012 heeft Pathologie Friesland aan onderstaande kwaliteitsrondzendingen deelgenomen. 6.1.

SKML

6.1.1. Pathologische Oncologie 2012.1 Her2neu, ER, P63, AMACR, CK34be12 Resultaat: Her2neu goed ER optimaal P63 optimaal AMACR optimaal CK34BE12 optimaal 2012.2 CD3, CD5, CD20, CD23, Cycline D1 Resultaat: CD3 optimaal CD5 goed CD20 optimaal CD23 optimaal Cycl-D1 goed 2012.3 CD56, Synaptofysine, Chromogranine Resultaat: CD56 goed Synaptofysine optimaal Chromogranine optimaal 2012.4 ER, Her2Neu (IHC en ISH), CD10, MUM, BLC-6, TDT Resultaat: ER optimaal Her2neu goed CD10 optimaal MUM1 optimaal BCL-6 optimaal TDT optimaal

6.1.2. Moleculaire Pathologie 2012.4 ISH HERr2 mammaweefsel Resultaat: uitslag was optimaal, performance Dual-FISH Leica 8/8 (100%) komen overeen.

55


6. RONDZENDINGEN


6.1.3. Weefsel Specifiek 2012.2 Leverpanel; PAS, PAS-d, Gomori, FE, Elastica van Gieson Resultaat: De PAS, PAS-d, FE en Elastica van Gieson zijn als goed beoordeeld. De Gomori-reticuline was niet te beoordelen. NB: Sinds eind 2012 worden de Gomori-reticuline, Elastica van Gieson en FE machinaal gekleurd in plaats van met de hand.

6.1.4. Cytologie 2012.1 2x uitstrijkje sediment van sereus vocht / vraagstelling PAP en Giemsa kleuring Resultaat: Behaalde score 2 van 2. (max = 2). De kleuring PAP en Giemsa zijn als goed beoordeeld. De door Pathologie Friesland gegeven conclusie komt overeen met de door SKML verwachte conclusie. 2012.2 buisje met 10 ml sereus vocht / vraagstelling PAP en Giemsa kleuring Resultaat: Behaalde score 1 van 2. (max= 2). De kleuring PAP en Giemsa zijn als goed beoordeeld. De door SKML verwachte microscopische conclusie was maligniteit, de Pathologie Friesland gegeven conclusie is reactief. NB: Ook door 95% van de andere inzenders is de bevinding ‘reactief’ gegeven.

6.2.

NordicQC

NordiQC 2012 RunH2 ISH HER2 mammaweefsel Resultaat: optimaal; scoring consensus: ja. Performance Dual-FISH Leica 5/5 (100%) komen overeen. NordicQC Run 34: CD5, CD23 en S100 Resultaat: uitslag CD5 en CD23 goed, S100 borderline. Naar aanleiding van de resultaten is bij S100 de titer en voorbehandeling aangepast. NordicQC Run B13: Her2, ER en Ki 67 Resultaat: uitslag Her2 optimaal, ER en Ki 67 optimaal. NordicQC Run 35: CD20, CK20, Desmine en PLAPl Resultaat: uitslag CD20, CK20 goed. Desmine en PLAP optimaal. NordicQC Run B14: Her2, PR Resultaat: uitslag Her2 slecht, na herhaling goed. PR optimaal. NordicQC Run 36: CD138, GCDFP15, CKpan Resultaat: uitslag CD138, GCDFP15 optimaal. CKpan slecht. Naar aanleiding van de resultaten is bij CKpan de titer bijgesteld.

56


7. LIDMAATSCHAPPEN 7.1.

Vakgroep

D. Berends:  NVVP  International Academy of Pathology (IAP)  European Association for Hematopathology (EAHP) R.A.C. Boorsma:  Staflid Antonius  Staflid De Sionsberg  NVVP S.M.M. Dijkhuizen:  Staflid MCL  NVVP  European Association for Hematopathology (EAHP)  European Society of Pathology (ESP) J.J. Doff:  Staflid Nij Smellinghe  NVVP H.F. Eggink:  Staflid MCL  Staflid De Tjongerschans  NVVP  Werkgroep Cervix Uteri M. van den Heuvel:  Staflid MCL  Patholoog UMCG  NVVP  BDIAP  NVH R.E. Kibbelaar:  Staflid MCL  NVVP  European Association for Hematopathology (EAHP)  Nederlandse Vereniging voor Hematologie (NVVH)  Vereniging Filosofie en Geneeskunde (VFG) E.M.J. van der Logt:  NVVP J.J.C. van der Meij:  Staflid Nij Smellinghe  NVVP  Vereniging Analisten Pathologie J. Nieken:  Staflid MCL  NVVP

57


R. Postma-de Roos:  Staflid MCL  NVVP  British division International Academy of Pathology (IAP)  European Network of Uropathology (ENUP)  European Network of Gastrointestinal Pathology (ENGIP) H.J.F. Semmelink:  Staflid Antonius  NVVP  European Society of Pathology (ESP) B.E. van der Worp:  Staflid De Tjongerschans  NVVP

7.2.

Analisten

7.2.1. Cytologie VAP-lid: G. de Boer, M. de Jong, Y. Kooistra, L. v.d. Meulen, S. Pekguc, B. Rinkema, E. Sirisantana, B. Timmers, C. Visser, I. v.d. Wal, J. Wedzinga, A. Zuidema. J. Wedzinga:  NVML  WHAPA (Werkgroep hoofdanalisten Pathologie)

7.2.2. Histologie VAP-lid: N. van Abbema, A. ten Berge, T. Bergsma, A. Greydanus, P. Keuning-Hoekstra, M. Kooistra-Hassing, D. Kuperus, G. Piso-Schrale, M. Post, R. Jelsma-Deelstra, M. Teernstra, T. Titsing-Holwerda, J. v. Setten, S. Westra. M.Kooistra-Hasing:  Werkgroep WIHC Noord Nederland S. Westra:  Vesalius

7.3.

Overige

7.3.1. Administratie A. Nawijn:  VAP

7.3.2. P&O adviseur A. Nawijn:  NVP (Nederlandse Vereniging voor Personeelsmanagement en Organisatieontwikkeling)

7.3.3. Staffunctionaris beleidsadvisering- en ondersteuning J. Herbig:  VAP  NVML

58

In 2012 is de vakgroep gestart met het traject Individueel Functioneren Medisch Specialist (IFMS). Doelstelling van het IFMS is continue verbetering van het professioneel handelen om de kwaliteit van de patientenzorg te borgen en (waar mogelijk) verder te verbeteren. Dit gebeurt door de ontwikkeling van een eigen portfolio met een individueel verbeterplan gebaseerd op omgevingsfeedback. IFMS wordt een verplichte eis voor alle geregistreerde medische specialisten. Pathologie Friesland heeft gekozen voor de IFMS methode vakgroepfunctioneren (methode Oosterom). Er zijn in 2012 2 bijeenkomsten geweest, een eerste sessie in de vorm van een ‘hei-dag” 24 en 25 april te hotel Tjaarda Oranjewoud, en een tweede sessie 30 november in het hotel Wyswert. Een IFMS cie. is ingesteld die o.l.v. dhr. Oosterom het IFMS traject verder zal ontwikkelen. In het kader van de opleiding heeft de vakgroep 7x een refereerbijeenkomst gehouden over de volgende onderwerpen:  Sinonasale tumoren  Tyrosine kinase inhibitors bij GIST  C-KIT antigen retrieval  Her2Neu: IHC en FISH  Melanocytaire afwijkingen  Papillaire laesies van de blaas: WHO 1973 vs 2004  Endometriumcarcinoom: PORTEC IV-studie In het kader van de Noordelijke Pathologen nascholingsbijeenkomsten was Pathologie Friesland in oktober gastheer. Onderwerp van deze geslaagde bijeenkomst met ca. 35 deelnemers was “Scoren met Prostaten” met als externe sprekers prof. A. Leenders (uropatholoog Erasmus MC) en dr. M. Lampe (uroloog MCL). 8.1.

Vakgroep

D. Berends:  4e cursus Moleculaire Pathologie 15 t/m 17 februari 2012  NVVP Pathologendagen, april 2012  Lymfomenpanel pathologen in iKNO gebied (7x)  Regioavond Noordelijke Pathologen: scoren met prostaten, Leeuwarden, 9 oktober 2012  XVI EAHP congres, Lissabon, 22 – 25 oktober 2012 R.A.C. Boorsma:  USCAP, Vancouver 18 - 23 maart 2012  Minisymposium + presentatie “Komt een vrouw bij de dokter” Sneek 13 juni 2012  Regioavond Noordelijke Pathologen: scoren met prostaten, Leeuwarden, 9 oktober 2012  BDIAP Symposium on Breast Pathology Londen 23 en 24 november 2012 S.M.M. Dijkhuizen:  Wenckebach cursus Cytologie UMCG, schildklier en pancreas, 9 en 10 februari 2012  NVVP Pathologendagen, april 2012  24e ESP congres, Praag, 8 –12 september 2012  XVI EAHP congres, Lissabon, 22 – 25 oktober 2012

59


8. NASCHOLING


J.J. Doff:      

Symposium Moleculaire diagnostiek, nu en in de toekomst (Amsterdam), 10 februari 2012 Regioavond Noordelijke pathologen: erfelijke darmkanker, Zwolle, 14 februari 2012 19e Amsterdamse Zomercursus Leverpathologie, 30 maart 2012 NVVP Pathologendagen, april 2012 Regioavond Noordelijke pathologen: scoren met prostaten, Leeuwarden, 9 oktober 2012 Wenkebach Cursus Leverpathologie UMCG, 15 en 16 november 2012

H.F. Eggink:  NVVP Pathologendagen, april 2012  Regioavond Noordelijke Pathologen: scoren met prostaten, Leeuwarden, 9 oktober 2012  5e Symposium Nieuwe ontwikkelingen in de behandeling van NSCLC, 31 oktober 2012 M. van den Heuvel:  Wenckebach cursus Cytologie UMCG, schildklier en pancreas, 9 en 10 februari 2012  24e ESP congres, Praag, 8 –12 september 2012  Regioavond noordelijke pathologen: scoren met prostaten, Leeuwarden, 9 oktober 2012  Wenkebach Cursus Leverpathologie UMCG, 15 en 16 november 2012  Weke delen panel pathologen in iKNO gebied, 26 november 2012 R.E. Kibbelaar:  Symposium Moleculaire diagnostiek, nu en in de toekomst, 10 februari 2012  Regioavond Noordelijke Pathologen: erfelijke darmkanker, Zwolle, 14 februari 2012  2e Casuïstiek Symposium Hematologie Noord Nederland, 27 maart 2012  Discussie bijeenkomst NVVP, 28 maart 2012  NVVP Pathologendagen 2012 , april 2012  Histopathologie van schildkliertumoren, AvL Amsterdam, 18 september 2012  MMV workshop Competenties vertalen naar opleidingsactiviteiten, 20 september 2012  Lymfomenpanel pathologen in iKNO gebied (3x)  MMV workshop Draagvlak vergroten bij collega’s, 27 september 2012  1e Najaarssymposium Werkgroep Hematologie Friesland: “Population Based Registries: meten is weten & registreren is leren!”, 3 oktober 2012  Regioavond Noordelijke Pathologen: scoren met prostaten, Leeuwarden, 9 oktober 2012  XVI EAHP congres, Lissabon, 22 – 25 oktober 2012  5e symposium "Nieuwe ontwikkelingen in de behandeling van NSCLC, 31 oktober 2012  Wenkebach Cursus Leverpathologie UMCG, 15 en 16 november 2012 Dr. E.M.J. van der Logt:  NVVP Pathologendagen, april 2012  2nd EACR-OECI Joint Training Course “Molecular Pathology Approach to cancer”, 7 t/m 9 mei 2012  Training Normkennis RvA/CCKL (Kerteza), 3 oktober 2012  1e Najaarssymposium Werkgroep Hematologie Friesland: “Population Based Registries: meten is weten & registreren is leren!”, 3 oktober 2012  NVvO Milestone dag: “Targeted therapy tegen kanker”, 11 oktober 2012  5de Avondsymposium “Nieuwe ontwikkelingen in de behandeling van NSCLC”, 31 oktober 2012  24th Euroclonality / BIOMED-2 meeting, 6 en 7 november 2012 J.J.C van der Meij:  Oncologiedag ’Longkanker’, 2 februari 2012  4e cursus Moleculaire Pathologie 15 t/m 17 februari 2012  Dermatopathology (BD-IAP), 14 april 2012  NVVP Pathologendagen, april 2012

60


J. Nieken:  Wenckebach cursus Cytologie UMCG, schildklier en pancreas, 9 en 10 februari 2012  E-learning maagcarcinoom, 7 mei 2012  Adult cardiovascular pathology, Londen, 17-18 mei 2012  Head and neck pathology, Oxford, 21-23 september 2012  MMV workshop Draagvlak vergroten bij collega’s, Utrecht, 27 september 2012  Regioavond Noordelijke Pathologen: scoren met prostaten, Leeuwarden, 9 oktober 2012  Wenkebach Cursus Leverpathologie UMCG, 15 en 16 november 2012 R. Postma-de Roos:  USCAP, Vancouver, 18 - 23 maart 2012  NVVP Pathologendagen, april 2012  Symposium perinatale sterfte, 28 juni 2012  IAP Kaapstad 30 september t/m 5 Oktober 2012  NVVP nascholing 16 November 2012, Blaricum  5de Avondsymposium “Nieuwe ontwikkelingen in de behandeling van NSCLC”, 31 oktober 2012  BDIAP symposium on breast pathology 23-24 November, Londen  Regioavond Noordelijke Pathologen: scoren met prostaten, Leeuwarden, 9 oktober 2012 H.J.F. Semmelink:  Noordelijk melanoompanel (4x)  Regioavond Noordelijke Pathologen: Erfelijke darmkanker, Zwolle, 14 februari 2012  NVVP Pathologendagen, april 2012  Minisymposium zorgtraject mammacarcinoom, 13 juni 2012  24th European Congress of Pathology Prague, 12 september 2012  Regioavond Noordelijke Pathologen: scoren met prostaten, Leeuwarden, 9 oktober 2012  Najaarsscholing NVVP 2012, 16 november 2012 B.E. van der Worp:  Teach the teacher MCL, 19 en 20 januari 2012  Regioavond Noordelijke Pathologen: Erfelijke darmkanker, Zwolle, 14 februari 2012  KWC MCL, 14 maart 2012  USCAP, Vancouver, 19 – 23 maart 2012  Symposium prenatale screening, 17 april 2012  NVVP Pathologendagen, april 2012  Regioavond Noordelijke Pathologen: scoren met prostaten, Leeuwarden, 9 oktober 2012  5de Avondsymposium “Nieuwe ontwikkelingen in de behandeling van NSCLC”, 31 oktober 2012  BDIAP Londen 21, 23 november 2

8.2.

Analisten

8.2.1. Cytologie G. de Boer:  HBO projectmanagement NCOI  IAC examen Parijs  Schildklier presentatie BR/MJ/SD  Word 2010 M. de Jong:  Excel 2010  Imager training  Info BVO nieuwe stijl door Rycolt Hamoen  Meewerkend leidinggevende SKML  Papendal symposium  UMCG FNA Pancreas/Thyroid  Word 2010

61


Y. Kooistra:  Excel 2010  Imager training  Info BVO nieuwe stijl door Rycolt Hamoen  Opleidingsmanagement VAPRO  VAP regioavond  VAP voorjaarscongres  WCD Themadag (Pancreas/Thyroid)  Word 2010 L.v.d Meulen:  Excel 2010  IAC examen Parijs  Imager training  Info BVO nieuwe stijl door Rycolt Hamoen  Meewerkend leidinggevende SKML  UMCG FNA Pancreas/Thyroid  Word 2010 S. Pekguc:  Excel 2010  Imager training  Info BVO nieuwe stijl door Rycolt Hamoen  Meewerkend leidinggevende SKML  UMCG FNA Pancreas/Thyroid  Word 2010 B. Rinkema:  Excel 2010  Imager training  UMCG FNA Pancreas/Thyroid  Word 2010 E. Sirisantana:  Excel 2010  Imager training  Info BVO nieuwe stijl door Rycolt Hamoen  WCD Themadag (Pancreas/Thyroid)  Word 2010 B. Timmers:  IAC examen Parijs  Imager training  Info BVO nieuwe stijl door Rycolt Hamoen  Liquor presentatie  Veldhuiscursus FNA: hfd/hals, schilkl. lymfkl, liquor C. Visser:  Imager training  Info BVO nieuwe stijl door Rycolt Hamoen  Papendal symposium  VAP regioavond  VAP voorjaarscongres  Word 2010

62


I. v.d. Wal:  Excel 2010  Imager training  Info BVO nieuwe stijl door Rycolt Hamoen  Word 2010 J. Wedzinga:  Excel 2010  Fred Lee Wald Disney Management  Info BVO nieuwe stijl door Rycolt Hamoen  Papendal symposium  PDCA management  VAP voorjaarscongres  WHAPA (NVML) 10 april, 4 december  Word 2010 A. Zuidema:  IAC examen Parijs  Imager training  Info BVO nieuwe stijl door Rycolt Hamoen  Liquor presentatie  Veldhuiscursus FNA: hfd/hals, schilkl. lymfkl, liquor  WCD Themadag (Pancreas/Thyroid)

8.2.2. Histologie N.van Abbema:  Communicatietraining  Interne cursus histo- en kleurtechnieken A. ten Berge:  Communicatietraining  Interne cursus histo- en kleurtechnieken  Persoonlijke effectiviteit training T. Bergsma:  Communicatietraining J. v/d Bijl:  Communicatietraining  Interne cursus histo- en kleurtechnieken J. Conradi:  Communicatietraining G. Dijkstra:  Communicatietraining  Obductie-assistent opleiding A. Greydanus:  Communicatietraining  Interne cursus histo- en kleurtechnieken R. Helmhoudt:  Communicatietraining  Interne cursus histo- en kleurtechnieken

63


R. Jelsma-Deelstra:  Communicatietraining  Herhalingslessen EHBO  Herhalingslessen BHV  Immunohistochemie R. de Jong-Ferwerda:  Communicatietraining M. Kooistra-Hassing:  Communicatietraining  Interne cursus histo- en kleurtechnieken P. Keuning-Hoekstra:  Communicatietraining  Interne cursus histo- en kleurtechnieken D. Kuperus:  Avondsymposium: ‘Nieuwe ontwikkelingen in de behandeling van NSCLC’, Leek, 31-10-2012.  Communicatietraining  Cursus: ‘De PCR; theoretische achtergronden en applicaties’, Centrum Bioscience en Diagnostiek, Hogeschool Leiden, 13-01-2012 en 20-01-2012 (vervolg op november/december 2011).  Cursus: ‘Immunologie voor gevorderden’, Centrum Bioscience en Diagnostiek, Hogeschool Leiden. 32, 17-2, 9-3, 23-3, 13-4, 27-4, 11-5 en 25-5-2012.  Dagsymposium WIHC, onderwerp neuropathologie, Ermelo, 3-11-2012.  Moleculaire dag, VAP  Workshop: ‘Primer en probe design’, Centrum Bioscience en Diagnostiek, Hogeschool Leiden, 16 en 17-02-2012. G. Nassette-Dijkstra:  Communicatietraining G. Piso-Schrale:  Communicatietraining  Herhalingslessen BHV  Immunohistochemie, Leidsehogeschool M. Post:  Pathass opleiding J. v. Setten:  Avondsymposium: ‘Nieuwe ontwikkelingen in de behandeling van NSCLC’, Leek, 31-10-2012.  Cursus: ‘De PCR; theoretische achtergronden en applicaties’, Centrum Bioscience en Diagnostiek, Hogeschool Leiden, 13-01-2012 en 20-01-2012 (vervolg op november/december 2011).  Workshop: ‘Primer en probe design’, Centrum Bioscience en Diagnostiek, Hogeschool Leiden, 16 en 17-02-2012. M. Teernstra:  Communicatietraining J. Terpstra:  Communicatietraining  Interne cursus histo- en kleurtechnieken T. Titsing-Holwerda:  Communicatietraining  Interne cursus histo- en kleurtechnieken

64


Y. Trap-Buurstra:  Communicatietraining  Interne cursus histo- en kleurtechnieken T. Tuinhof-Venema:  Communicatietraining  Interne cursus histo- en kleurtechnieken A. Uitterdijk-Brouwer:  Communicatietraining  Herhalingslessen BHV  Interne cursus histo- en kleurtechnieken S. Westra:  Communicatietraining  Obductie-assistent opleiding L. Wijngaarden-Sterken:  Communicatietraining M. Zon:  Pathass opleiding

8.3.

Overige

8.3.1. Administratie Alle medewerkers hebben interne colleges m.b.t ontvangst en cursus Word 2010 gevolgd.

8.3.2. P&O adviseur A. Nawijn: Leergang Management van Organisaties/AOG, Rijksuniversiteit Groningen

8.3.3. Staffunctionaris beleidsadvisering- en ondersteuning J. Herbig:  Masterclass Strategisch Management voor Zorg en Welzijn, NCOI  NVML: kwaliteit in beweging  Workshop overgang ISO 15189, Kerteza

65


9. VISITATIES De vakgroep van Pathologie Friesland is 30 juni 2011 gevisiteerd door de Landelijke Visitatie Commissie van de NVVP in het kader van de 5 jaarlijkse kwaliteitsvisitaties van de wetenschappelijke verenigingen. De praktijk werd ten aanzien van de beroepsuitoefening met een termijn van 2 jaar gewaardeerd en met een rapportage omtrent een drietal zwaarwegende adviezen na 1 jaar. In 2012 zijn de zwaarwegende adviezen adequaat opgevolgd, in augustus 2012 is de erkenning voor 5 jaar ontvangen. De vakgroep, opleidingsgroep, is 4 april 2012 gevisiteerd door de opleidingsvisitatie commissie. Erkenning is verkregen voor de reguliere termijn van 5 jaar. Op 24 mei 2012 is de vakgroep gevisiteerd door het bureau medische Staf MCL. Het doel van deze visitatie is het verstevigen van de relatie tussen BMS en de vakgroep door middel van informatie-uitwisseling. Door de visitatiecommissie zijn een vijftal aanbevelingen gedaan om aan de streefnormen van het MCL te voldoen. In september heeft de vakgroep een plan van aanpak gemaakt voor het realiseren van deze aanbevelingen. Dit zal in 2013 zijn beslag krijgen. Op 17 maart 2012 heeft de ‘Labvisitatie Baarmoederhalskanker’, bestaande uit de Regionaal Coördinerend Patholoog en een vertegenwoordiger van het Bevolkingsonderzoek Noord plaats gevonden. De visitatie is naar tevredenheid verlopen. Het certificaat is voor de duur van 3 jaar toegekend. In 2012 is de implementatie van het kwaliteitssysteem volgens de CCKL-praktijkrichtlijn, dat eind 2011 een herstart heeft gekregen, onder regie van de kwaliteitscommissie voortvarend voortgezet. In 2013 zal de aanmelding voor CCKL-accreditatie worden gedaan met als doel in april 2014 de initiële beoordeling uit te laten voeren. Het streven is om eind 2014 CCKL geaccrediteerd te zijn.

66


10. COMMISSIES/BESTUURSWERKZAAMHEDEN 10.1. Intern ICT commissie B. Benthem, voorzitter (tot feb) T. Pollema, interim voorzitter (feb-mei) E. Weernink, voorzitter (vanaf mei) J. Meijer, coördinator H. Zandleven, teammanager ICT G. Kraak, informatie analist R.E. Kibbelaar, aanspreekpatholoog IFMS commissie J.J.C. van der Meij R. Postma-de Roos Klachtencommissie G. Botke, voorzitter A.M.W. van Elsacker-Niele, lid op voordracht van Izore J.C. Herbig, lid op voordracht van Pathologie Friesland J. Peenstra, secretaresse Kwaliteitscommissie B. Benthem, voorzitter (tot feb) T. Pollema, interim voorzitter (feb-mei) E. Weernink, voorzitter (vanaf mei) J. Herbig, coördinator en secretaris R. Postma- de Roos, vertegenwoordiger vakgroep R. Kibbelaar, tijdelijk vertegenwoordiger vakgroep Ondernemingsraad C. Visser, voorzitter I. v.d. Wal, secretaris (tot 03-12-2012) G. van Dolder G. van Dolder (secretaris vanaf 03-12-2012) J. Hoekstra (vanaf 03-12-2012) R. Jelsma-Deelstra M. Zon ROG-commissie J. Herbig, coördinator en secretaris R. Kibbelaar, patholoog J. Wedzinga, teammanager Cytologie Y. Schouwstra, teammanager Histologie A. Nawijn, teammanager Administratie Statistiek & Informatie commissie J. Reinders, coördinator G. Kraak, informatie analist R.E. Kibbelaar, aanspreekpatholoog

67


VGW-commissie R. Jelsma-Deelstra, lid namens OR G. van Dolder, lid namens OR Werknemersklachtencommissie J. van Setten, voorzitter B. Rinkema - Prosje, secretaris T. Bergsma, plaatsvervangend secretaris

10.2. Extern 10.2.1. Pathologen D. Berends:  Lid lymfomenpanel IKNO-gebied  Lid Werkgroep Hematologie Friesland R.A.C. Boorsma:  Lid Werkgroep Kinder Pathologie Lage Landen (WKPLL) J.J. Doff:    

Lid bij- en nascholingscommissie NVVP Lid oncologiecommissie Nij Smellinghe Lid regionale gynaecologische oncologie commissie Friesland Regionaal patholoog voor de PORTEC 4 studie

S.M.M. Dijkhuizen:  Lid Werkgroep Hematologie Friesland H.F. Eggink:  Voorzitter Necrologiecommissie Heerenveen  Vice-voorzitter Oncologiecommissie Heerenveen  Vertrouwenspersoon voor leden Medische staf Heerenveen  Lid werkgroep hoofd-hals tumoren UMCG-MCL  Voorzitter overleg Hoofd-Hals MCL  Voorzitter Arend-Haddersstichting Pathologie UMCG M. van den Heuvel:  Lid werkgroep mammatumoren MCL  Lid Werkgroep weke delentumoren Noord-Nederland R.E. Kibbelaar:  Opleider  Lid MCL rompstaf  Voorzitter Werkgroep Hematologie Friesland  Secretaris Landelijke Visitatie Commissie E.M.J. van der Logt:  Lid Werkgroep Hematologie Friesland J.J.C van der Meij:  Voorzitter necrologie cie Drachten  Lid Landelijk Longpanel voor Interstitiële Longziekten  Lid Werkgroep Kinder Pathologie Lage Landen

68


J. Nieken:  Plv. opleider  Lid oncologiecommissie  Lid werkgroep GE-tumoren MCL  Lid Werkgroep weke delentumoren Noord-Nederland R. Postma-de Roos:  Lid necrologiecommissie MCL H.J.F. Semmelink:  Lid melanomenpanel Noord Nederland UMCG  Lid Oncologiecommissie Antoniusziekenhuis Sneek  Lid Nederlandse Werkgroep Dermatopathologie  Lid IKN-werkgroep Dermato-oncologie B.E. van der Worp:  Lid oncologie cie. Tjongerschans  Lid kernteam perinatale audit MCL  Lid perinataal audit team De Tjongerschans  Lid International workinggroup paleopathology  Lid affiliatie commissie MCL (opleiding co-assistenten)  Lid Werkgroep Kinder Pathologie Lage Landen

10.2.2. Cytologie Y. Kooistra  Onderwijscommissie VAP J.R. Wedzinga  Lid werkgroep BMHK, regio Noord

10.2.3. Overige J. Herbig  Lid Werkgroep Kwaliteitszorg Regio Noord  Lid werkgroep kwaliteitsfunctionarissen pathologie laboratoria regio noord

69


11. WETENSCHAPPELIJKE ACTIVITEITEN De wetenschappelijke activiteiten van Pathologie Friesland zijn door de verschillende interne en externe ontwikkelingen afgelopen jaren op een laag pitje geraakt. De uitwerking van het nieuwe curriculum voor de opleiding tot klinisch-patholoog en het opzetten van moleculaire diagnostiek technieken in samenwerking met het UMCG heeft een boost gegeven voor nieuwe wetenschappelijke activiteiten. 11.1. Onderzoeksprojecten Validation of the Oracle IHC and Leica FISH technique for breast cancer Her2Neu expression by digital image scanning and analysis. E. van der Logt, M. van den Heuvel, E.M.S. Schuuring, R.E. Kibbelaar Onderzoeksproject i.s.m. UMCG en Pathologie Isala klinieken; gestart eind 2011. Genetic analysis of transforming and non-transforming follicular lymphoma using deep sequence techniques. D. de Jong, R.E. Kibbelaar et al. Onderzoeksproject i.s.m. AvL/NKI en VUMC; gestart eind 2011. Nieken J. begeleider PhD-project van Bao Tung Pham, MSc: Novel treatment of intestinal fibrosis in inflammatory bowel disease. UMCG; gestart eind 2010. Nieken J. begeleider PhD-project van drs. Inge Westra: Prevalidation of human and rat precision-cut liver slices as model for liver fibrosis and for testing of anti-fibrotic drugs. UMCG; gestart eind 2011. Nieken J. begeleider Master-researchproject van Tobias van Haaften (medisch student): The pathway(s) of intestinal fibrosis in Crohn’s disease. UMCG; gestart eind 2011. Heuvel van den M. begeleider Msc project van S. Hoeks: Portal and sinusdoidal fibrosis in pediatric liver grafts: the significance of ductular cells and myofibroblasts. Heuvel van den M. begeleider PhD project van drs. J. Han: levercel adenomen (o.a. The hepatic microenvironment of inflammatory type hepatocellular adenomas, in prep.). Kibbelaar R.E. In samenwerking met Werkgroep Hematologie Friesland, Interne MCL, Klinische Farmacie MCL, Klinische Chemisch Laboratorium MCL, MCL Academie, Hematologie UMCG en Farmaco-economie RUG diverse hemato-oncologische onderzoeksprojecten gericht op epidemiologie en doelmatigheidsonderzoek.

11.2. Publicaties Traumatic lingual ulceration in a newborn: Riga-Fede disease. E.H. van der Meij, Tj. De Vries, H.F.Eggink, JGAM de Visscher Italian Journal of Pedriatics 2012,38:20 Mutations in NEK8 link multiple organ dysplasia with altered Hippo signalling and increased c-MYC expression” (Human Molecular Genetics HMG-2012-D-01458.R1) auteur R. Boorsma M. van den Heuvel: How Normal Is the Liver in Which the Inflammatory Type Hepatocellular Adenoma Develops? Han J, van den Heuvel MC, Kusano H, de Jong KP, Gouw AS. Int J Hepatol. 2012;2012:805621. Epub 2012 Sep 17.

70

A Significant Better Two Year Survival in the Very Elderly Patients with a Diffuse Large B-Cell Lymphoma (DLBCL) Who Did Complete Standard Therapy: A Population-Based Cohort Study On Treatment, Toxicity and Outcome. Karin Boslooper, Peter Joosten, Nic J.G.M. Veeger, Robby Kibbelaar, Eric van Roon, Sjoerd Hovenga, Gerhard Woolthuis, Hanneke C. Kluin-Nelemans and Mels Hoogendoorn Abstract ASH 2012. The comparison of the cobas® KRAS Mutation Test and the high resolution melt curve analysis with reflex typing by Sanger sequencing method for detecting KRAS mutations in formalin-fixed paraffin-embedded tissue specimens of colorectal cancer E Schuuring, I Platteel, E van der Logt, L Slagter-Menkema, S Brouwer, E Geuken, C Weggemans, R Kibbelaar, H Sietsma, Ph Kluin. Abstract EORTC-NCI-AACR 2012

11.3. Voordrachten R.E. Kibbelaar. Heeft de LVC normen nodig? NVVP thema avond 28-03-2012, Moleculaire diagnostiek en Kwaliteit. R.E. Kibbelaar. HemoBase: terugblik en toekomst. Najaarssymposium WHF 03-10-2012, Population based registries: meten is weten & registreren is leren! M. de Jong: Ascites punctie; metastase adenocarcinoom colon. Bernice Timmers: Afwijkingen in de mamma. Het microscopische beeld. Beide gepresenteerd op de Workshop voor het Antoniusziekenhuis Sneek bij Pathologie Friesland op vrijdag 9 november 2012. Y. Kooistra: VAP docenten; Toegevoegde waarde voor het werkveld. Gepresenteerd op de Landelijke VAP(Vereniging analisten pathologie) dag 31 maart 2012.

71


Prognostic Importance of Comorbidity in a Population-Based Analysis of Patients with Advanced-Stage Diffuse Large B-Cell Lymphoma (DLBCL) Treated with R-CHOP. Andrë Wieringa, Eric N. van Roon, Pharm*, Peter Joosten,, Tim Beerden, Huib Storm*, Robby Kibbelaar, Hanneke C. Kluin-Nelemans,, Nic J.G.M. Veeger and Mels Hoogendoorn. Abstract ASH 2012.


Dit kwaliteitsjaarverslag is een uitgave van Pathologie Friesland.

Pathologie Friesland Jelsumerstraat 6a Postbus 3305 8901 DH Leeuwarden T 058 293 93 93 www.pathologiefriesland.nl

Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt worden zonder schriftelijke toestemming van Pathologie Friesland.

Redactie: E. J. Weernink, Raad van Bestuur G. Kraak, informatie analistapplicatiebeheerder Glims J. C. Herbig, staffunctionaris beleidsadvisering en –ondersteuning R.E. Kibbelaar, vakgroepvoorzitter Concept en ontwerp: BootsmaDesign Fotografie: Henri Vos Uitgifte: Juli 2013

72

KWALITEITS JAAR VERSLAG PATHOLOGIE FRIESLAND 2012

Recommend Documents