ET ERN T N I .N L OP OK VKI E M O K KIJ WW.FN W
Van onderwijzeres tot kunstenaar P07
Betaalbare atelierruimte schaars in Amsterdam P08
Kunst & Podium Jaargang 3 / Editie 02 / 9/6/2011 / Een uitgave van FNV KIEM / Gratis voor leden van FNV KIEM / Lid worden? www.fnvkiem.nl
FNV KIEM stapt uit de Tafel van Zes Leden uit de kunstensector voelen zich niet vertegenwoordigd FNV KIEM heeft afstand genomen van de Tafel van Zes en van het visiedocument dat op 29 maart door dit overleg gepubliceerd is. Het document heeft volgens FNV KIEM-leden niet geleid tot een breed gedragen visie op de toekomst van de sector. De leden herkennen zich niet in het document omdat daarin op geen enkel moment ‘de maker’ als uitgangspunt is genomen. FNV KIEM is bereid met acties te strijden tegen de disproportionele cultuurbezuinigingen. Daarbij staat de vakbond open voor samenwerking met koepelorganisaties en beroepsverenigingen uit de kunstensector.
Afstand van Tafel van Zes Het besluit om zich van de Tafel van Zes te distantiëren is genomen door het Dagelijks Bestuur van FNV KIEM. Dat gebeurde half mei na een bijeenkomst waarbij een brede vertegenwoordiging van de achterban uit de kunstensector aanwezig was.
FNV KIEM had gehoopt via de Tafel van Zes mee te praten over een actueel beleid voor de kunsten cultuursector. Er gaat 900 miljoen euro aan rijkssubsidie naar de kunstensector. Dat is een investering in een sector die belangrijk is voor de economie als geheel. De omzet van de creatieve industrie in Nederland is 70 miljard euro. Kunstenbestuurder Caspar De Kiefte: “Het beeld van een aan het subsidie-infuus hangende sector is dus volstrekt verkeerd. Ook uit recent onderzoek blijkt weer dat voor alle beroepen binnen de
groep ‘makers en uitvoerende kunstenaars’ het subsidiedeel gemiddeld minder dan vijf procent uitmaakt van het totale inkomen. Aan zo’n reële investering in een groeisector die van belang geacht wordt voor de toekomst van Nederland, moet geen overheid of politieke partij disproportioneel aan willen komen.”
Geen verbetering Concrete toezeggingen van de minister over verbetering van de voorwaarden die hedendaagse makers beter in staat moeten stellen om, verantwoord, cultureel te ondernemen, zijn tot op heden helaas uitgebleven. Over het behoud van werkgelegenheid van duizenden werknemers, of de manier waarop dit - op zijn minst – op sociaal verantwoorde wijze kan worden opgevangen, is met de overheid evenmin iets concreets afgesproken. Naar mening van FNV KIEM is er genoeg gepraat. Het overheidsbeleid betekent voor zeker 25.000
kunst financieren via crowdfunding sen, ook oprichter van crowdfunding-platform ‘Micromecenas.nl’. De opgekomen kunstenaars waren bijna allemaal van plan om via crowdfunding geld te zoeken. Ze hadden vooral behoefte aan praktische informatie. Hoe kom je aan donoren en hoe betrek je hun bij jouw werk? Hoe maak je transparant wat er met hun geld gebeurt? Welke projecten lenen zich voor crowdfunding? Hoe zet je social media in?
Op 18 mei wijdde de vakgroep Beeldend van FNV KIEM samen met de Cultuurfabriek in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam een avond aan Crowdfunding. Dat fenomeen houdt in dat mensen onder echte of virtuele vrienden geld inzamelen om een project te financieren. Vaak wordt hierbij gebruikt gemaakt van sociale netwerken als Facebook en Twitter.
Over het financieren van kunstprojecten ging het in Pakhuis De Zwijger. Een kleine honderd, overwegend jonge, kunstenaars ging in gesprek met vier ervaringsdeskundigen: ontwerper en creatief ondernemer Gijsbert Koren, projectmanager Roy Cremers van de crowdfunding-website ‘VoordeKunst.nl’, fotograaf Daniel Cohen, die een project volledig heeft laten financieren via crowdfunding en beeldend kunstenaar Niels Jans-
Om succesvol te crowdfunden, moet je het ook leuk vinden, werd het publiek voorgehouden. Een kunstenaar moet zijn donoren bij het creatieve proces betrekken. Hij moet zorgen dat hij zijn doelgroep kent en een relatie opbouwen met zijn donoren. Dat kan via social media, of door het organiseren van een borrel.
Meer Kijk op www.fnv kiem.nl/crowdfunding
werknemers en zelfstandigen in de kunstensector het (gedeeltelijke) verlies van hun baan en hun perspectief. En de positie van de mensen die wel in de sector aan het werk kunnen blijven, zal verder zal worden uitgehold. FNV KIEM gaat verder met de strijd tegen het desastreuze overheidsbeleid, en het behartigen van de belangen van de mensen in de sector. De kunstenvakbond staat pal voor
het werk en inkomen van de mensen in de creatieve sector In het hele land is FNV KIEM ondertussen druk met het opvangen van de gevolgen van sluitingen en reorganisaties voor zijn leden. Muziekscholen, bibliotheken, theatergezelschappen, orkesten en volksuniversiteiten zijn enkele voorbeelden van de vele culturele organisaties die in hun voortbestaan worden bedreigd.
Tip Museum aan de Stroom Antwerpen heeft er een icoon bij. Het tien verdieping tellende Museum Aan de Stroom (MAS) dat vanuit de verre omtrek is te zien. Vanaf het uitkijkplatform op het dak zie je de stad in al zijn glorie, net als de rivier de Schelde, de stroom waaraan het MAS ligt. De architectuur van het museum, rode baksteen en ingelegde munten met veel, heel veel grote ramen is van een overweldigende schoonheid. Het nieuwe museum herbergt de collecties van drie uiteenlopende Antwerpse musea: het Volkskundemuseum, het Nationaal Scheepvaartmuseum en Museum Vleeshuis. Samen moeten de collecties de geschiedenis vertellen over Antwerpen en zijn relatie met de rest van de wereld. De kunst wordt vertoond op basis van vier thema’s: Machtsvertoon, Wereldstad, Wereldhaven en Leven & Dood. De geschiedenis van de stad wordt opgediend met schilderijen en verhalen over onder andere de Tachtigjarige Oorlog, de Beeldenstorm, Congo en Japan. Een deel van de tachtigduizend kunstvoorwerpen in het museumdepot is ook te bezichtigen. Wanneer de bezoeker die zich door het gebouw begeeft komt hij in aanraking met het Antwerpen van weleer en van nu. Binnen in de expozalen ziet hij de historie, door de enorme glazen ramen buiten het heden. Dat is wat het museum in het de laatste jaren sterk opgekalefaterde havengebied van de Vlaamse havenstad zo bijzonder maakt.
PAGINA 2 Jaargang 3 / Editie 02 / 9/6/2011 / Een uitgave van FNV KIEM voor kunst & podium / Gratis voor leden van FNV KIEM
FNV KIEM tekent bezwaar aan tegen btw-verhoging op beeldende kunst FNV KIEM onderneemt stappen tegen de btw-verhoging op beeldende kunst. Daarmee wil de vakbond bereiken dat de invoering alsnog wordt uitgesteld. In opdracht van FNV KIEM heeft Dick Molenaar van belastingadviesbureau All Arts een nota opgesteld tegen de btw-verhoging. De actie wordt ondersteund door de Nationale Galerieorganisatie (NGA), de Beroepsvereniging van Beeldende Kunstenaars (BBK) en Stroom. FNV KIEM-advocaat Coby van der Berg van Jardin Advocaten begeleidt de zaak jurisch. De nota moet beeldend kunstenaars informeren over de achtergrond van de ondoordachte en schadelijke btw-verhoging op beeldende kunst van zes naar negentien procent. Ook moet de nota gedupeerde kunstenaars handvatten bieden om bezwaar aan te tekenen tegen de eigen btw-aangifte.
Snel Volgens Dick Molenaar is de gewraakte btw-verhoging veel te snel ingevoerd. “Dat ging razendsnel. In september vorig jaar stond het plan in het regeerakkoord. Op 29 oktober is het wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gestuurd. Op 1 januari is de btw-verhoging ingevoerd. De regeling bestaat al 43 jaar, sinds 1968, en is in drie maanden afgeschaft.” Het belangrijkste juridische tegenargument is volgens Molenaar dat een goede regeling in een mum van tijd om zeep is geholpen. Terwijl het gaat om een regeling waarop de markt, en het vaststel-
len van de prijzen, zijn gebaseerd. ”Voor invoering van zo’n verstrekkende maatregel moet een redelijke termijn worden gehanteerd, stelt Molenaar. “Dat heeft de overheid ook zelf gezegd.” Molenaar vraagt zich dus af waarom de btwverhoging er zo snel doorheen is gejaagd. “In de podiumkunsten is er een overgangsperiode van zes maanden, in de reisbranche een van vijftien maanden. Dat is goed. De markt moet zich op zo’n drastische verandering kunnen voorbereiden.”
niet gauw vergoeden aan de kunstenaar. Wat betekent dat de kunstenaar het verschil zelf moet ophoesten. Met een overgangsperiode zouden zij daar geen last van hebben.” Maar Molenaar ziet mogelijkheden. “Premier Rutte heeft in zijn brief aan de Eerste Kamer van 20 december 2010 gezegd dat het kabinet de ontwikkelingen nauwlettend zal volgen. Als blijkt dat beeldend kunstenaars onevenredig nadeel ondervinden van de btwmaatregel dan wil het kabinet daar iets aan doen. FNV KIEM gaat Rutte daar nu op aanspreken: ‘Kijk, hier hebt u acht gevallen. Zo zijn er nog veel meer. Wat gaat u hier aan doen?’” FNV KIEM wil uitstel. Bijvoorbeeld vijftien maanden zoals in de reisbranche. Molenaar: “Het lage btw-tarief voor beeldende kunstenaars bestaat al veel langer dan in de reisbranche.”
Voorbeelden
Inventarisatie
FNV KIEM heeft acht voorbeelden verzameld van kunstenaars die last hebben van de snel ingevoerde maatregel. Het gaat om kunstenaars die kunst hadden gemaakt voor scholen, gemeentes of buitenlandse musea. “Dat zijn opdrachtgevers die geen btw kunnen aftrekken omdat ze geen bedrijven zijn”, zegt Molenaar. “Ze zullen het verschil van dertien procent tussen het oude en het nieuwe tarief dus
Kunstbestuurder Irene Helle van FNV KIEM: “Wij hebben een notitie gemaakt waarin berekend is hoeveel de acht kunstenaars er bij inschieten nu zij zelf voor de btw verhoging moeten opdraaien. Die wordt samen met de nota van Dick Molenaar aangeboden aan premier Rutte en staatssecretaris Weekers van Financiën, alsmede aan de Commissie voor de Verzoekschriften van de Tweede Kamer.
Belastingadviseur Dick Molenaar
“Het gaat dus puur om politieke lobby”, zegt Helle. “Via gesprekken met politici proberen we het onderwerp op de politieke agenda te krijgen. Daarin willen de beeldend kunstenaars graag gezamenlijk optrekken met de podiumkunsten, die zich ook nog steeds tegen de btw-verhoging verzetten.”
Verder kunnen individuele kunstenaars bezwaar aantekenen bij de Belastingdienst. “Daarna komt de zaak bij de rechter”, zegt Dick Molenaar. “En dan kan ook de staatssecretaris van Financiën zich ermee gaan bemoeien. Ook zo kun je de discussie beïnvloeden.”
vitaliteitsbeleid vergroot kansen op de arbeidsmarkt
Met een zogenaamd vitaliteitsbeleid gaan FNV KIEM en collega-bonden KNTV en Ntb kunstdocenten aansporen om na te denken over hun loopbaan. Volgens bestuurder Tanja Magnée moet dit nieuwe, doelgerichte beleid mensen die in de sector kunsteducatie werken, helpen om hun loopbaan tijdig bij te sturen door het volgen van een opleiding, bijscholing of nascholing.
Net als in andere sectoren worden ook in de kunsteducatie de duimschroeven aangedraaid als het gaat om subsidie. Sommige gemeenten willen zelfs helemaal stoppen met subsidie. Dat kan leiden tot een ontslaggolf met grote gevolgen voor docenten op muziekscholen en andere kunsteducatieopleidingen. Een werknemer moet bij een reorganisatie gemakkelijker kunnen overstappen naar een andere werkgever, zodat hij zijn loopbaan kan voortzetten. Als veel banen in de kunsteducatie verdwijnen is er voor kunstdocenten weinig kans om elders een zelfde functie te vinden. Cao-partijen, werkgevers en werknemers, denken daarom na over manieren om kunstdocenten aan ander werk binnen of buiten de sector te helpen. Ze hopen er een deel van de problemen in de sector mee op te lossen. Bijkomend probleem is dat veel instellingen onvoldoende geld gespaard hebben om hun cao-
verplichtingen na te komen – denk aan het betalen van bovenwettelijke en na-wettelijke uitkeringen. De financiële perspectieven voor de medewerkers zijn dan ook beter als ze ander werk vinden.
Kansen In de afgelopen jaren hadden de instellingen te weinig aandacht voor loopbaan en ontwikkeling van hun medewerkers. Bestuurder Magnée: “Het vitaliteitsbeleid begint bij de instelling: die moet een visie ontwikkelen op de toekomst en inventariseren welke kennis en vaardigheden nodig zijn om die toekomst succesvol te maken. Daarna moet elke medewerker bepalen hoe hij staat tegenover de veranderingen in zijn werk en wat hij nodig heeft om daarin mee te gaan óf een andere weg in te slaan. Uitgangspunt is dat kunstdocenten zelf de regie over hun loopbaan nemen en het risico op langdurige werkloosheid verkleinen.”
Kunsteducatiedocenten zijn hoger opgeleid en veelal verregaand gespecialiseerd. Vaak werken ze al langere tijd bij dezelfde werkgever in dezelfde functie. Met het vitaliteitsbeleid denken vakbonden de kansen op ander werk voor kunstdocenten te verbeteren. Op een symposium in het spoorwegmuseum in Utrecht is op 18 april een eerste stap gezet om betrokkenen bewust te maken van de mogelijkheden van verandering en scholing. Met workshops werd aan kunstdocenten duidelijk gemaakt dat het in hun belang is om breder inzetbaar te zijn. En dat werk altijd beter is dan een uitkering. Dat loopbaanperspectief gelukkig kan maken. Kunstdocenten die mee willen denken over concrete invulling van het vitaliteitsbeleid kunnen zich melden door een mail te sturen naar
[email protected].
Meer Houd www. fnvkiem.nl in de gaten
PAGINA 3 Jaargang 3 / Editie 02 / 9/6/2011 / Een uitgave van FNV KIEM / Gratis voor leden van FNV KIEM
Vijf genomineerden FNV KIEM Award
kloof tussen overheid en vakbond wordt groter Sommige mensen stellen vast dat de overheid zich steeds meer onttrekt aan haar maatschappelijke verantwoordelijkheid en daarbij gebruik maakt van dogma’s en beeldvorming. Ook de FNV zou zich terugtrekken uit de samenleving met een beroep op bepaalde dogma’s. Als overheid en vakbond zich terugtrekken in plaats van te zoeken naar verbanden dan wordt de kloof tussen hen steeds groter. Dan komen we vaker terecht in conflictsituaties waarin partijen bewust op zoek gaan naar verschillen. Terwijl we ons zouden moeten richten op resultaten waarbij je elkaar ook wat gunt.
Vijf actieve leden zijn genomineerd voor de FNV KIEM Award. Dat is een vrijwilligerstrofee die op het bondscongres van 18 juni aanstaande voor de eerste keer wordt uitgereikt. De FNV KIEM Award is bedoeld voor een actief lid dat zich heeft onderscheiden door zijn of haar prestaties. Een driekoppige jury reikt de prijs uit aan minimaal één en maximaal drie actieve leden die voor FNV KIEM hebben onderscheiden door hun prestaties. De jury is paritair, dat wil zeggen samengesteld uit verschillende geledingen van onze vakbond. De jury belichaamt daardoor de diversiteit van het ledenbestand van FNV KIEM. Behalve de eer ontvangt de winnaar een beeld dat is vervaardigd door kunstenaar en vakbondslid Erik Buijs.
Meer Kijk op www. fnvkiem.nl/award
Of de hierboven geschetste visie juist is of niet, hij legt wel de vinger op de zere plek. In plaats van een open en respectvolle dialoog aan te gaan met de samenleving, komt het kabinet met ingrijpende bezuinigingsvoorstellen, gepaard aan een bewuste strategie die groepen mensen isoleert. Nergens vindt een eerlijk debat plaats over de toekomst van onze pensioenen, het (speciaal) onderwijs, arbeidsparticipatie en de waarde van kunst en cultuur. Dit kabinet heeft het over subsidieverslaafden, profiteurs en burgers die niets willen en daardoor ons systeem verzieken. Ook een deel van de FNV zoekt het conflict in plaats van de dialoog. Het keert zich af van de huidige overlegcultuur onder de noemer “laat de rijken de crisis betalen” of “rekening retour”. Met als resultaat dat de FNV rollebollend over straat gaat over het pensioendossier. Ook op een veel andere grote dossiers liggen de opvattingen van de overheid en de FNV ver uiteen. De overlegeconomie, die stamt uit de vorige eeuw, zijn we hardhandig van ons af aan het schudden. Dat is niet per se slecht want daarin spraken “professionals” over jouw cao, jouw pensioen, jouw werktijdregeling en jouw sociale vangnet. De mondige burger wil het heft in eigen handen nemen. Dus is het voor de FNV de komende jaren een uitdaging hoe de vakbond hem daarbij kan faciliteren. Kortom, het schuurt en wringt volop in onze overlegeconomie. Ook de vakbond is zoekende naar een nieuw evenwicht tussen collectieve belangenbehartiging en verdergaande individualisering. FNV KIEM onderzoekt hoe de vakbond het beste op de veranderende samenleving kan inspelen. Joke Hubert
Kunstenaar Erik Buijs naast de FNV KIEM Award
doe jij ook mee?
In Memoriam
Ben jij degene die ervoor zorgt dat wij samen met onze leden steeds sterker worden?
JAN DE GEUS
Hoe meer leden we hebben, hoe meer we kunnen bereiken. Als je nu een nieuw lid aanbrengt, ontvang je de Nationale Entertainment Card ter waarde van 10 euro. Maak ons groot en word er zelf ook beter van. Het nieuwe lid betaalt de eerste 4 maanden slechts 25 euro.
Meer Kijk voor meer informatie op www.fnvkiem.nl/ werflid.
Oud-voorlichter (1947 - 2011) Met groot verdriet heeft FNV KIEM kennisgenomen van het overlijden van oud-collega Jan de Geus (17/05/1947 - 19/03/2011). Wij herinneren ons Jan als een zeer betrokken vakbondsman en journalist. Onze gedachten gaan uit naar Bobby en Adriaan. Van Jan is op vrijdag 25 maart afscheid genomen. Hij is in besloten kring begraven. Het Dagelijks Bestuur van FNV KIEM
PAGINA 4 Jaargang 3 / Editie 02 / 9/6/2011 / Een uitgave van FNV KIEM / Gratis voor leden van FNV KIEM
‘actief lidmaatschap zit in de genen’ “Op mijn zestiende begon ik bij drukkerij Van Lindert in Cuijk in Noord-Brabant als leerling handzetter. Mijn vader was daar vertrouwensman. Hij heeft mij lid gemaakt van de vakbond. Naast mijn werk ging ik één dag in de week naar de Grafische School in Nijmegen. Na vier jaar haalde ik daar mijn vakdiploma handzetten.”
Rob Jansen (62), pre-pensioen/vutter, voorheen handzetter en sectorraadslid UGO
aan de slag bij elektrische drukkerij Bosch in Utrecht. Dat was een unicum want vrouwen werden niet toegelaten. De wereld van de typografen was een mannenbolwerk. Mijn oma werd toegelaten omdat zij iemand kende in de fabriek. Zij was lid van de toenmalige Algemene Nederlandse Typografen Bond (ANTB).”
“Mijn overstap van grafisch naar financiëel vergeet ik nooit meer. Ik zag aankomen dat het grafische handwerk vervangen zou worden door de computer. Toen heb ik bij dagblad De Limburger, waar ik werkte, gereageerd op een vacature. Na 22 jaar in het grafische vak “Een handzetter maakte vroeger begon ik in 1986 als advertentiekrantenpagina’s. Hij nam de letvertegenwoordiger bij de buitenters stuk voor stuk uit een lade en dienst. Alles wat ik tot dan toe gezette die in een regel. Die werden in een zetvorm geplaatst. Dit ‘lood- maakt had, ging ik nu verkopen. Ik was de enige die echt wist wat zetten’ was handwerk. Later werd hij verkocht, mijn collega’s werdit machinezetten.” den aangenomen op basis van verkooptechnieken.” “Mijn oma, de moeder van mij vader, was in 1920 de eerste “In 1972 ben ik begonnen als actief vrouwelijke machinezetter in lid van de vakbond. Ik heb het Nederland. Als 21-jarige ging zij
stokje eigenlijk overgenomen van mijn vader. Het zit in de genen. De eigen verantwoordelijkheid zat er al vroeg in. Ik vind het fijn om me voor collega’s in te zetten.” “Ik heb vaak mijn nek uitgestoken. De werknemers op de expeditieafdeling kwamen naar mij toe omdat ze niet werden uitbetaald voor overwerkuren op zondagavond. Ik heb er voor hun veel geld uitgehaald. De werkgever moest met terugwerkende kracht 45 duizend gulden terugbetalen. Daar werd ik door de directie op aangekeken. Directie en P&O wisten vaak niet wat er in de cao stond. Ik wist dat wel. Maar niet nadat ik er eerst ingedoken was. Die informatievoorsprong was ook een gevolg van de trainingen van de vakbond. Het was een combinatie van interesse en goede scholing.” Rob Jansen is tegenwoordig actief lid van de sector Uitkeringsgerechtigden en Ouderen (UGO) van FNV KIEM. “Voor FNV KIEM is het een uitdaging om zichtbaar-
der te worden op de werkvloer en in de samenleving. Meer mensen moeten weten wat FNV KIEM doet. De modernisering van de vakbond kan daarin een rol spelen.” “De vakbond is nog steeds noodzakelijk. Het is van belang dat met het ministerie van Sociale Zaken overeenstemming bereikt over het pensioenakkoord. Ook de samenwerking met UGO Bondgenoten over de communicatie met onze senioren is belangrijk. FNV KIEM heeft bijna elfduizend senioren in haar gelederen. Dat is een hele grote groep.”
“Mijn oma was de eerste vrouwelijke machinezetter van Nederland”
PAGINA 5 Jaargang 3 / Editie 02 / 9/6/2011 / Een uitgave van FNV KIEM / Gratis voor leden van FNV KIEM
Loopbaangesprek is duwtje in de rug Sinds een half jaar houdt FNV KIEM op het mediapark in Hilversum wekelijks spreekuur over loopbaanadvies. Als sparringpartner en loopbaancoach praat Angela Bottenberg van FNV KIEM met leden die zich hiervoor hebben aangemeld. Doel is om leden te helpen bij het zetten van een volgende stap in hun loopbaan. Drie van hen vertellen in deze krant wat ze aan het advies hebben gehad. Uit hun ervaringen blijkt dat juist voor de oudere jongeren doorzettingsvermogen een eerste vereiste is. Bij het vinden van ander werk speelt het geloven in eigen kunnen een belangrijke rol. Zeker als overwogen wordt om naar een ander vakgebied over te stappen. Wellicht kunnen de ervaringen andere mensen inspireren.
jannes van lenteren (31) Jannes van Lenteren is itemregisseur bij voornamelijk commerciële programma’s. “Een onzekere branche”. Hij ging naar het spreekuur omdat hij benieuwd was “hoe andere mensen zich redden in het mediawereldje. Ik was benieuwd of de loopbaanadviseur een toekomstbeeld zou hebben voor mensen van de rond de dertig, zoals ik, in de mediawereld.”
frank koorneef (47) Frank Koorneef is van huis uit gitarist. Hij werkt de helft van zijn tijd als gitaarleraar op een muziekschool. Sinds een jaar verdient hij ook geld met schrijven voor tijdschriften en het maken en bewerken van foto’s. “Reportages over het varen met de motorboot door Nederland en Europa.” Voor uitgeverij Hollandia heeft Frank de vaarwijzer geschreven, over varen door NL. Nu legt hij de laatste hand aan een vaarwijzer voor België. Zijn inkomsten op de muziekschool zijn zijn financiële vangnet. Schrijven en fotograferen doet hij in de vroege ochtenduren en aan het begin van de middag. De rest van de middag en ’s avonds geeft hij les. “Ik zocht een activiteit voor de normale uren.
ondine de kroon (46) Ondine meldde zich op het loopbaanspreekuur omdat zij “op zoek was naar een beetje structuur.” Zij is beeldend kunstenaar met als specialisme linoleumsnijden, en geeft workshops aan studenten in het hele land. Op een bijeenkomst van actieve leden van FNV KIEM had zij loopbaanadviseur Angela Bottenberg horen vertellen over haar eigen carrièreswitch. Dat zou ik ook wel willen, dacht de kunstenaar uit Rotterdam die zelf ook nadacht over haar toekomst.
Jannes van Lenteren is itemregisseur bij voornamelijk commerciële programma’s. “Een onzekere branche”. Het ging niet over de mogelijkheid om over te stappen van de commerciële naar de publieke omroep, zoals Jannes verwacht had. “De loopbaanadviseur trok het veel algemener. Naar dertigers die twijfelen over hun baan. En over fases in je leven waarin er vragen rijzen over zekerheid en uitdaging. Hoe je die vragen kunt beantwoorden.” Tijdens het gesprek bleek dat Jannes al goed met zijn eigen loopbaanontwikkeling bezig is. “Veel meer kun je niet doen.” Maar hij heeft zeker wat gehad aan het loopbaanspreekuur. “Ik heb inzicht gekregen in mijn eigen situatie. Nu weet ik dat ik niet de enige ben die worstelt in de media.”
Ondine de Kroon meldde zich op het loopbaanspreekuur omdat zij “op zoek was naar een beetje structuur.” “Ik ben voortdurend op zoek naar inkomsten.” Op het spreekuur kreeg zij daarvoor een paar handvaten aangereikt. Ze leerde hoe ze prioriteiten moest stellen en haar doel niet uit het oog moest verliezen. En om de praktische en financiële kant in de gaten te houden. Na haar loopbaangesprek heeft Ondine gesolliciteerd als docent op de academie voor beeldende kunsten in Rotterdam. Zij denkt dat een baan aan een academie heel goed bij haar zou passen. Zij heeft een cursus voor museumdocent gevolgd en denkt met een aanstelling bij een instelling regelmatiger verdiensten te hebben.
Pasklare antwoorden kreeg hij niet mee naar huis. “Zo simpel is het niet. Het is gewoon een heel ingewikkelde branche.” Er blijven natuurlijk altijd vragen. Moet je je specialiseren of juist heel breed bezig moet blijven.” Ik ben door het gesprek wel iets rustiger geworden. Ik weet dat ik nu dat ik best nog een jaar of drie kan blijven doen wat ik nu doe, en de keuzes die ik nu maak niet voor de rest van mijn leven hoeven te zijn.”
Angela Bottenberg, sparringpartner en loopbaancoach van FNV KIEM.
Frank Koorneef werkt de helft van zijn tijd als gitaarleraar op een muziekschool. Door het lesgeven ben ik altijd ’s avonds weg.” Vroeger trad hij ’s avonds altijd op. “Dat werd minder toen de kinderen kwamen. Ik ben niet meer elk weekend op pad.” Toen hij voor een deel als zelfstandige aan de slag wilde, meldde hij zich op het spreekuur van sparringpartner Angela Bottenberg van FNV KIEM in Hilversum. “Ik ben al jaren lid van de vakbond, en wilde kijken wat die voor mij kon doen.” Om een lijn te ontdekken in de enorme wirwar van wetgeving en regelgeving die op je afkomt als je zelfstandig wordt, wilde Frank zich aanmelden voor het zakelijk spreekuur. Door FNV KIEM werd hij doorverwezen naar de loopbaancoach. Tijdens dit gesprek kreeg hij het advies om een cursus onderhandelen te volgen. “Het was een leerzaam gesprek. Over hoe je je positie moet kiezen. Het loopbaangesprek heeft bevestigd dat ik op de goede weg was om ondernemer te worden.”
aanmelden Interesse in een loopbaangesprek? Meld je aan bij
[email protected]
MEER kijk op www.fnv kiem.nl/ loopbaan advies
PAGINA 6 Jaargang 3 / Editie 02 / 9/6/2011 / Een uitgave van FNV KIEM / Gratis voor leden van FNV KIEM
FNV op één lijn over pensioen De FNV is het half mei eens geworden over het pensioenstelsel. De vakcentrale FNV pakt de onderhandelingen met de werkgevers en de minister over de uitwerking van het AOW- en pensioenakkoord weer verder op. Het meningsverschil binnen de FNV ging over de mate van zekerheid die er wordt ingebouwd in het pensioenstelsel. Welke garanties geef je voor een vast bedrag? En hoeveel ruimte laat je over voor de pensioenfondsen om geld te verdienen met beleggingen. FNV-Bondgenoten, met 480 duizend leden de grootste bond, vond de toezeggingen over een nieuw pensioenstelsel die de FNV aan het kabinet een de werkgevers gedaan had gedaan veel te ver gaan. De overige 18 FNVbonden vonden dat beleggingswinsten broodnodig waren om de pensioenuitkeringen te laten meegroeien met de inflatie.
koopkracht van mensen met een pensioenuitkering op peil te houden. FNV KIEM-penningmeester Edwin Bouwers: “Het gaat om een toekomstbestendig pensioen dat overeind blijft als het mis gaat op de beurs. Een pensioenstelsel
dat de pieken en dalen van de beurs kan opvangen. En een stelsel dat is gebaseerd op het principe van solidariteit. De rekening moet evenwichtig verdeeld worden.” Nu de FNV intern weer op één lijn kan het overleg met de andere vakcentrales, de werkgevers en het
kabinet worden voortgezet. De FNV heeft “een aantal essentiële punten geformuleerd die zij in het onderhandelingsresultaat wil terugzien”, zegt Bouwers. “Het is voor Nederland van belang dat er een solide en toekomstbestendig pensioenstelsel komt.”
afspraken FNV-breed zijn nu goede afspraken gemaakt over indexatie. Er is gekozen voor een pensioenstelsel waarin koopkrachtbehoud voorop staat. Daarin is sprake van een goede mix tussen zekerheid en buffers die moeten worden opgebouwd. Dat betekent dat er een goede balans is gevonden tussen een gegarandeerd vast bedrag en de noodzaak tot indexering om de
FNV KIEM Academie FNV Loopbaanadvies regiobijeenkomst
Gratis workshop ‘Realtime’ (urenregistratie)
Wat zijn mijn mogelijkheden en reële kansen op de arbeidsmarkt? Op deze avond kan je kennismaken met de dienstverlening van FNV Loopbaanadvies, een korte workshop doen en geven we antwoord op je vragen. Deze avond is gratis.
Met ‘real-time’ urenregistratie duurt de hele urenadministratie nog maar anderhalve minuut per dag. Houd op simpele wijze je uren bij met TimeCounts, een applicatie die communiceert met je telefoon en je computer. De applicatie is voor leden met korting aan te schaffen. Datum: 9 juni Locatie: FNV Zelfstandigen Tijd: 13.00-16.30 uur Wie: Voor zzp’ers Kosten: gratis voor leden Aanmelden:
[email protected]
Datum: 6 juni Locatie: Zalencentrum Schipper, Purmerend Aanmelden:
[email protected] Datum: 8 juni Locatie: Mediapark Hilversum Aanmelden:
[email protected] Datum: 22 juni Locatie: Gebouw FNV Bondgenoten Rotterdam Aanmelden:
[email protected] Steeds om 19.30 uur en voor alle leden.
Macht en invloed ‘Zo kan het ook’ Waar veel macht wordt ingezet is weinig ruimte voor arbeidsverhoudingen die gericht zijn op respect, gelijkwaardigheid en openheid. Op deze dag leer je hoe macht uitgeoefend wordt en hoe je machtsgedrag van anderen kunt herkennen en bespreekbaar maken. Datum: 22 juni Locatie: FNV KIEM Amsterdam Tijd: 10.00-16.30 uur
Wie: Uitsluitend voor (bedrijfs) contactpersonen en vertrouwenspersonen Aanmelden:
[email protected]
Google en Internetmarketing Het uitbesteden van internetmarketing is voor kleine zelfstandigen niet haalbaar maar na het volgen van deze workshop kun je het heel goed zelf. Datum: 22 juni Locatie: FNV Zelfstandigen Utrecht Tijd: 13.00-16.30 uur Wie: Uitsluitend voor zzp’ers Kosten: € 125,- voor leden Aanmelden: www.fnvzzp.nl/trainingen
Social media (2 ochtenden) Het is soms lastig te volgen wat er nou gebeurt als je bepaalde knopjes op bijvoorbeeld Facebook, Linkedin en Twitter aanklikt. Op welke manier kom je het beste voor de dag op internet als iemand je even “googelt”? Laat je bijpraten in twee lessen. Datum: 13 en 20 september
Locatie: Multimedialab Amsterdam Tijd: 10.00-13.00 uur Wie: Uitsluitend voor zzp’ers Kosten: € 85,- (ex btw) voor leden Aanmelden: www.multimedialab.org
Introductie Photoshop Leer beeldmateriaal te verbeteren en vervormen met Photoshop, hét programma voor fotografen, beeldbewerkers en vormgevers. Datum: 27 september Locatie: Multimedialab Amsterdam Tijd: 10.00-13.00 uur Wie: Uitsluitend voor zzp’ers Kosten: € 35,- (ex btw) voor leden Aanmelden: www.multimedialab.org
Werk Slimmer (2 middagen) Heb je aan het einde van de dag het gevoel dat je niets bereikt hebt? Is je werkplek best wel rommelig? Jennefer Boskeljon is ‘professional organizer’ en reikt je in twee dagdelen praktische tips en vaardigheden aan om je werkplek
en je tijd efficiënter in te richten. Datum: 30 september en 28 oktober Locatie: FNV Zelfstandigen Utrecht Tijd: 13.30-16.30 uur Wie: Uitsluitend zzp’ers Kosten: € 125,- voor leden Aanmelden: www.fnvzzp.nl/trainingen
Aanleveren In deze korte workshop leer je hoe je documenten (visitekaartjes, foto’s) op verschillende bestandsformaten kan aanleveren bij de drukker. Datum: 4 oktober Locatie: Multimedialab Amsterdam Tijd: 10.00-12.30 uur Wie: Uitsluitend zzp’ers Kosten: € 35,- (ex btw) voor leden Aanmelden: www.multimedia lab.org
MEER Meer trainingen op www.fnv-kiem.nl/ academie
PAGINA 7 Jaargang 3 / Editie 02 / 9/6/2011 / Een uitgave van FNV KIEM voor kunst & podium / Gratis voor leden van FNV KIEM
van onderwijzeres tot kunstenaar Nora Hooijer komt uit het onderwijs. “In 1974 ging ik voor de klas staan en werd ik lid van FNV-onderwijsbond Aob.” Twintig jaar geleden ging zij verder als beeldend kunstenaar. Toen is zij overgestapt naar de kunstenbond die later overging in FNV KIEM. “Eigenlijk verdien ik al heel lang een speldje”, lacht Nora, die tegenwoordig voorzitter is van de vakgroep Beeldend.
Nora Hooijer (57), beeldend kunstenaar en voorzitter vakgroep beeldend Enthousiast vertelt de Amsterdamse schilderes over een wandtapijt dat zij digitaal heeft beschilderd. “In het Textielmuseum in Tilburg zag ik een weefmachine die digitaal werd aangestuurd. Die methode sluit aan bij mijn manier van werken. Ik schilder mijn eigen foto´s en druk ze vervolgens af als grafiek. Ook het wandtapijt heb ik bewerkt met mijn digitale schildermethode. Aan zo´n project hangt wel een prijskaartje. Daar-
door moet je op zoek naar partners. Doordat het stadsdeel bijsprong was ik in staat om de dure investering te doen. Als tegenprestatie hangt het wandtapijt nu in het stadsdeelkantoor van Amsterdam Westerpark. Als je een ding doet dan kan daar iets anders uit voortkomen. Ik hoop dat ik door deze ervaring op commerciële basis digitaal bewerkte wandtapijten kan gaan maken.” Nora is fotograaf en schilder. De zelfstandige zonder personeel (zzp´er) uit Amsterdam maakt foto’s en fotoreportages en bewerkt de beelden met de computer. Daarvoor hanteert zij een mengvorm van technieken. Nora heeft geen vaste galerie, maar is bezig met een idee voor een virtuele tentoonstellingsruimte. Het gaat om een 3d-variant op de voormalige Sandbergvleugel in het Stedelijk Museum. Totdat deze vleugel werd afgebroken beschouwden Amsterdams kunstenaars hem als hun expositieruimte, omdat er zes maanden per jaar werk van hun hing
Nora Hooijer is voor FNV KIEM actief als voorzitter van de vakgroep Beeldend. “We vergaderen om de twee maanden, zes keer per jaar.” Maar in het bondsbestuur zou zij niet willen. “De vakbond bestaat uit twee werelden. Je hebt mensen die helemaal opgaan in het bondsbestuur en oeverloos vergaderen over de organisatie. En mensen die hun doelgroep organiseren.” Zij schaart zichzelf onder de laatste groep. “Ik ben belangenvertegenwoordiger van de kunstenaars, een groep die zeer individueel bezig is. Die probeer ik te organiseren want als individu wordt je makkelijk tegen een ander uitgespeeld.” Nora spoort andere kunstenaars aan om zich meer verantwoordelijk te voelen voor de vakbond. De werkorganisatie van FNV KIEM is een groot betaald apparaat om met onze ideeën aan de slag te gaan. Het is onze verantwoordelijkheid om input te leveren. Ik heb moeite met kunstenaars die roepen: ‘Ze doen niks voor ons.’ De vakbond is geen product dat je koopt, zo werkt het niet.”
Nora ergert zich eraan dat bondscongressen vaak niet toekomen aan de inhoud. En dat het debat wordt bepaald door een kleine groep mensen die er al heel lang zitten. “Er wordt oeverloos gepraat over de vernieuwing van de organisatie. Maar een goede beleidsvisie komt amper aan de orde. Terwijl er wel uren vergaderd wordt over speldjes. Na zo’n nondiscussie pakte een gemotiveerd jong vakbondslid, een dertiger, eens de microfoon en zei: ‘Jullie zien mij hier nooit meer terug!’ Als er niks verandert dan jaag je de mensen weg.”
“Ik streef erna om dagelijks met kunst bezig te zijn, maar ben vooral veel tijd kwijt met administratie en netwerken.”
PAGINA 8 Jaargang 3 / Editie 02 / 9/6/2011 / Een uitgave van FNV KIEM voor kunst & podium / Gratis voor leden van FNV KIEM
Repetitiedagen tellen mee voor WW-recht FNV KIEM stapte onlangs met succes naar de rechter namens een actrice aan wie het UWV een verlengde WW-uitkering had geweigerd. Volgens het UWV voldeed het FNV KIEM-lid niet aan het criterium voor een verlengde WW-uitkering: de arbeidsverledeneis. Volgens die eis moet iemand die een WW-uitkering aanvraagt in vier van de vijf jaar vóór zijn werkloosheid, minimaal 52 loondagen per jaar hebben gehad. Wie niet aan deze eis voldoet krijgt maximaal drie maanden een WW-uitkering. Voor wie wel voldoet aan de eis is de duur van de werkloosheidsuitkering langer, namelijk vier tot 38 maanden, afhankelijk van het aantal gewerkte jaren en de leeftijd. De zaak van de actrice spitste zich toe op de vraag of repetitiedagen meetellen als loondagen. Zij had een contract dat bestond uit een repetitieperiode van een aantal weken gevolgd door een periode van optredens. Voor de beide peri-
odes kreeg zij betaald. Desondanks mochten volgens het UWV de repetitiedagen niet worden meegeteld als loondagen voor de opbouw van WW-recht. Daardoor voldeed zij net niet aan de arbeidsverledeneis en kreeg dus maar een uitkering voor drie maanden.
VOORDEEL Gratis rondleiding en lezing bij het IISG Bezoek het grootste documentatie- en onderzoekscentrum ter wereld op het terrein van de sociale geschiedenis. Meld je aan voor één van de middagen die het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis speciaal voor FNV-leden organiseert over de geschiedenis van de vakbeweging.
uitspraak Het UWV beriep zich voor haar standpunt op een uitspraak van de Centrale Raad van Beroep, waaruit zou kunnen worden afgeleid dat repetitiedagen niet als loondagen kunnen worden aangemerkt. De rechter oordeelde dat de vergelijking met de betreffende uitspraak niet opging omdat die ging over freelance-musici die alleen betaald kregen voor optredens en niet voor de daaraan voorafgaande repetities. De actrice kreeg echter wel loon betaald over de repetitiedagen. In dat geval dienen de repetitiedagen gewoon als loondagen te worden aangemerkt, aldus de rechtbank. Het beroep is dus gegrond verklaard. Aan het FNV KIEM-lid is alsnog een uitkering toegekend voor de maximale duur van 38 maanden.
Via FNV-voordeel ontvang je daarnaast nog 10% korting op posters in de webshop van het IISG.
Meer Kijk op www. fnvkiem.nl/ mijnkiem
VOORDEEL 25% korting bij Archeon Verken in juni en juli de prehistorische hutten, Romeinse gebouwen en middeleeuwse huizen van het Archeon. Je kunt ook vlotvaren, boogschieten of exerceren
met een echte Romeinse soldaat. Beleef een onvergetelijke dag in het verleden. Met kortingscoupon voor vijf personen.
atelierruimte amsterdam bijna onbetaalbaar
Meer Kijk op www. fnv-voordeel.nl
Betaalbare atelierruimte voor individuele kunstenaars in Amsterdam dreigt te verdwijnen. Dat was de meest gehoorde klacht op een symposium over het hoofdstedelijke atelierbeleid in het voormalige Volkskrantgebouw in Amsterdam. Het debat op 23 maart was georganiseerd door de Stichting Woon-Werkruimtes voor Kunstenaars (SWWK) in samenwerking met onder andere FNV KIEM. Na een verhaal over de betekenis van cultuur voor de maatschappij benadrukte Thomas van Dalen van
de Commissie Ateliers en (Woon) Werkpanden Amsterdam (CAWA) het belang van de werkplaats als basisbehoefte voor de kunstenaar. Jaap Draaisma (zie foto) van Urban Resort belichtte de economische waarde van de kunstenaar. Hij noemt kunstenaars een onmisbare schakel in de creatieve industrie van de stad.
discussie Daarna gingen de kunstenaars in debat over een aantal stellingen. Aan de Amsterdamse cultuurwethouder Caroline Gehrels werd na afloop een bundel aangeboden ter ere van het vijftigjarig jubileum van de SWWK.
VOORDEEL Gratis Running Coach bij de Atletiekunie Altijd al eens willen beginnen met hardlopen? Speciaal voor FNV-leden biedt de Atletiekunie een gratis Running Coach© aan voor op je MP3-speler. Hiermee leer je binnen 6 weken een afstand van 5 km hard te lopen. Zo ren je fit en gezond de zomer tegemoet.
Meer Sprint snel naar www.dutchrunners.nl/ fnvvoordeel om direct te beginnen
Colofon Jaargang 3, nummer 2, juni 2011 Redactieadres FNV Kunst Informatie Entertainment en Media, postbus 9354, 1006 AJ Amsterdam T (020) 355 36 36 F (020) 355 37 37 I www.fnvkiem.nl Uitgave Stichting FNV Pers Hoofdredactie Jurjen Roerdinkholder Tekstbijdragen Carlo Moerkens, Ninnoc Moons, Jitske van Kaam, Jolanda bij ‘t Vuur, Joke Hubert, Dunck Fotografie Barbara Boots, Anouck Wolf, Dunck Cartoon Keefer Vormgeving Brain Communication Druk Senefelder Misset Vragen
[email protected]