Kunst- en cultuureducatieprogramma

Kunst- en cultuureducatieprogramma 14-15.

Inleiding: Beste lezer, Heel trots presenteren we weer deze prachtige brochure met het totale kunst- en cultuuraanbod voor alle basisscholen in de Gemeente Wijchen. Veel aandacht dit keer voor Muziek en de herdenking rond Operatie Market Garden. Het kan ook bijna niet anders in het jaar dat op alle Wijchense basisscholen Algemeen Muzikale Vorming gegeven gaat worden en dat het zeventig jaar geleden is dat met Operatie Market Garden de bevrijding begon. Veel docenten en culturele instellingen werken met ons samen en denken met ons mee om er een verantwoord educatief aanbod van te maken. De kinderen zullen zeker weer gaan genieten. Wij hebben heel veel waardering voor de inzet en betrokkenheid van de interne cultuurcoördinatoren bij de samenstelling van dit programma. Een programma met veel verbindingen tussen de kunstdisciplines. Voor de tweede keer wordt het programma EDSO gebruikt om de inschrijving en de planning te doen van alle programma’s. De ICC-er van je school is op de hoogte van de werking van het bovenstaande programma en kan hierbij een helpende hand bieden. We willen je vragen je keuzes voor je groep te maken voor 8-9-2014. Middels het nieuwe boekingssysteem wordt de ICC-er/contactpersoon op de hoogte gebracht van de keuzes die worden gemaakt. Het aanbod spreekt voor zich. Uit het menu cultureel erfgoed mag je voor elke groep één keuze maken naast het gehele aanbod voor de andere disciplines. Dit keuzemenu is opgenomen in het eerste hoofdstuk van dit boekje. In hoofdstuk 2 vind je het overige aanbod voor de andere disciplines per 2 leerjaren (uitzonderingen daar gelaten). Ook dit jaar is het aanbod van materiaal, leskisten en/of projecten in een apart hoofdstuk opgenomen. Edu-artalage heeft de beschikbare kisten verkocht aan het Cultuurknooppunt om deze uit te zetten binnen het Wijchense onderwijsveld. Dit aanbod, met de daaraan verbonden voorwaarden, vind je terug in hoofdstuk 3. Dit programma verschijnt aan het begin van het schooljaar. Het blijft daarom goed mogelijk dat er tussentijdse wijzigingen kunnen optreden. Je ontvangt, bij elke essentiële wijziging, een bevestiging hiervan van het cultuurknooppunt. Wat je in dit programma niet aantreft zijn de activiteiten die buiten het kunst en cultuureducatieprogramma worden aangeboden door de culturele instellingen. Hiervoor verwijzen we naar onze site www.cultuurknooppunt.nl en www.alicemoves.nl. Indien er vragen, onduidelijkheden of problemen zijn, dan kun je altijd contact opnemen met het cultuurknooppunt. Wij wensen iedereen, maar vooral de kinderen, veel plezier met de activiteiten. Cultuurknooppunt/Wijchen

Henk van Haeften Anne-Marie Dennissen Janny Akkermans

Cultuurknooppunt 14-15

Pagina 2

Inhoudsopgave:

Inleiding Inhoudsopgave Opbouw kunst- en cultuureducatieprogramma 13-14 Adressenlijst scholen 2013-2014 Adresgegevens Cultuurknooppunt/Wijchen 1. Keuzemenu cultureel erfgoed 1.2 Aanbod groep 1 en 2 1.3 Aanbod groep 3 en 4 1.4 Aanbod groep 4 en 5 1.5 Aanbod groep 5 1.6 Aanbod groep 5 en 6 1.7 Aanbod groep 7 en 8 2. Aanbod overige disciplines 2.1 Werkwijze 2.2 Kinderboekenweek 2.3 Aanbod groep 1 en 2 2.4 Aanbod groep 3 2.5 Aanbod groep 4 2.6 Aanbod groep 3 en 4 2.7 Aanbod groep 5 en 6 2.8 Aanbod groep 7 en 8 3. Aanbod leskisten en/of projectkoffers 3.1 Werkwijze 3.2 Cultureel erfgoed 3.3 Beeldend 3.4 Dans 3.5 Drama 3.6 Literair 3.7 Media 3.8 Muziek 3.9 Wereld oriëntatie 3.10 Materialen


2 3 4 5 6 7 8 12 17 18 19 25 37 37 37 38 39 39 40 41 43 45 45 45 47 48 49 50 51 52 53 55

Pagina 3

Opbouw Kunst en cultuureducatieprogramma 14-15. (uit vierjarenplan).

Schooljaar 2014-2015: Groep 1 en 2

Voorstelling

AV/Moderne media

Drama

Cult.erf

Kinderboekenweekvoorstelling in het Mozaïek d.d. 6-7 oktober 2014 Theatergroep: WELLES Voorstelling: “Niks goed”, een dansvoorstelling gebaseerd op het prentenboek “Feest” van Brigitte Minne en An Candaele

Gastles Drama.

Elke groep mag (naast het voorafgaande) een keuze maken uit het menu Cultureel Erfgoed.

Groep 3 en 4

Literair Verteller Bureau Buitenkans?

Dans Gastles dans.

Groep 5 en 6

EXTRA

Cult.erf Elke groep mag (naast het voorafgaande) een keuze maken uit het menu Cultureel Erfgoed. Cult.erf

Groep 7 en 8

Muziek KICK-OFF muziekproject gr. 4 Muziektheater d.d. 17-9-2014 Blikskaters! met de voorstelling “Takkenherrie” Drama

AV/Moderne media Light-graffiti

Muziekvoorstelling Elke groep mag in de Vereeniging (naast het d.d. 20 januari voorafgaande) 2015 een keuze Het Gelders Orkest maken uit het “Symfonie voor menu Cultureel angsthazen en Erfgoed. durfals” Thema Muziek Dans Cult.erf Thema 2014-2015 : Operation Market Garden/bevrijding - Lesbrief OMG met daarin opgenomen museumbezoek en verwerkingsles - Kinderboekenweekaanbod binnen het thema c.q. feest/de bevrijding - Muziekgastles : Get Vibes met als thema Big bands / na oorlogse muziek - Gastles dansschool Swing : workshop “de Swing” op muziek zoals aangeboden in de muziekles

Aanbod projecten, leskisten en overig materiaal: Terug te vinden in hoofdstuk 3.


Pagina 4

Adressenlijst scholen 2014-2015: school Antonius

adres Heumenseweg 46

PC 6603 CZ

plaats Wijchen

telefoon (024)6453319

De Bolster

Homberg 29-94

6601 XR

Wijchen

De Boskriek

Oudelaan 2102

6605 SG

Wijchen

(024)6454241 06-14950784 (024)6452829

De Buizerd

Buizerdstraat 11

6601 AT

Wijchen

(024)6413337

Contactpersoon:

Heilig Hart

Loffertweg 14

6616 AV

Hernen

(0487)531512

Anne Fleuren

Sint Jan Baptist Sint Jozef

Willibrordusstraat 1

6634 AM

Batenburg

(0487)541386

Kerkstraat 9

6606 AJ

Niftrik

(0486)413841

Noorderlicht (Paulusschool) ’t Palet

Roerdompstraat 76

6601 DL

Wijchen

(024)6452881

Contactpersoon: Ad Lingsveld Contactpersoon: Daniëlle Verhoeven Eric Graauwmans

Huissteden 1304

6605 HJ

Wijchen

(024)6452068

Paschalis Roncalli

Veenhof 1712 Suikerbergseweg 2 Boomsestraat 4

6604 AZ 6604 AE 6613 AH

Wijchen Wijchen Balgoy

(024)6452718 (024)3661209 (024)6413382

Sam Sam

Kraayenberg 8020

6601 RM

Wijchen

(024)6452687

De Speelhoeve

Blauwe Hof 4003

6602 WT

Wijchen

(024)6416780

De Trinoom

Diemewei 4505

6605 XH

Wijchen

(024)6456608

De Viersprong

Lijsterbesstraat 2

6602 GM

Wijchen

(024)6450901

Contactpersoon: Saphira Samusamu Annelie van Raaij Yvonne Frenay Contactpersoon: Francoise Laughs Contactpersoon: Lucienne Hoogenboom Marie-Louise Hooymans Janneke Pastors Diana Cieremans Marian Rutten

Wingerd

Dorpsstraat 51

6617 AC

Bergharen

(0487)531488

Ingrid v.d. Donk


ICC Contactpersoon: Ineke Hoffies Marie-José Wiebe Toos v.Haeften

Pagina 5

Adresgegevens Cultuurknooppunt/Wijchen: Coördinatie Cultuureducatie P.O. Bezoek- en postadres: Huissteden 1401, 6605 HK Wijchen.

Email algemeen : [email protected] Henk van Haeften Combinatiefunctionaris / beleid Email: [email protected] Tel.: 06-46740190 Anne-Marie Dennissen Combinatiefunctionaris / cultuurcoördinator aanbieders/instellingen Email: [email protected] Tel.: 06-44656476 Janny Akkermans Bovenschools cultuurcoördinator PO-onderwijs Wijchen Email: [email protected] Tel.: 06-27862003


Pagina 6

1. Keuzemenu cultureel erfgoed. 1.1. Werkwijze. Het aanbod cultureel erfgoed is een keuzemenu wat nog steeds groeiende is. Per jaarlaag worden de keuzemogelijkheden aangegeven. Soms is de keuze groot, soms valt er nog niet veel te kiezen. Elke groep kan/mag zich inschrijven, naast het volledige aanbod zoals omschreven in hoofdstuk 2, voor één onderdeel uit het keuzemenu cultureel erfgoed. Voorwaarden: Bij elk onderdeel wordt aangegeven wat de voorwaarden zijn om het geheel succesvol te laten verlopen. Tevens wordt duidelijk aangegeven wat verwacht wordt aan voorbereiding en begeleiding bij een bezoek aan het museum, het kasteel, de molen e.d. Eventuele bijzonderheden worden met rood of zwart aangegeven binnen de kaderlijnen. Geschikt voor welke groep: Het aanbod is ontwikkeld voor een bepaalde doelgroep. Deze doelgroep is gerelateerd aan een jaarlaag c.q. jaarlagen. Een keuze voor een jaarlaag hoger of lager houdt dus in dat het lesmateriaal niet helemaal zal aansluiten bij het niveau van de leerlingen. Digitale inschrijfformulieren invullen voor 8-9-2014: Zoals je van het CKP gewend bent, is dit jaar er weer voor gekozen om de scholen in te laten schrijven en daarna de planningen rond te maken. Dit jaar wordt er opnieuw gekozen voor een digitale inschrijving via het planningsprogramma EDSO wat gekoppeld is aan de site van het cultuurknooppunt www.cultuurknooppunt.nl De ICC-er van je school is op de hoogte van de werking van het bovenstaande programma en kan hierbij een helpende hand bieden. We willen je vragen je keuzes voor je groep te maken voor 8-9-2014. Middels het nieuwe boekingssysteem wordt de ICC-er/contactpersoon op de hoogte gebracht van de keuzes die worden gemaakt.

Cultuurknooppunt Wijchen, Huissteden 1401, 6605 HK Wijchen


Pagina 7

1.2. Aanbod groep 1 en 2: Tatiana Klinkert Locatiebeheerder kasteel Hernen 0487-531976 [email protected]

CE 001 “Ridders en kastelen” De projectkist “Ridders en kastelen” wordt verzorgd door het Cultuurknooppunt en is erg geschikt als voorbereiding op het bezoek aan het kasteel in Hernen. Deze leskist wordt automatisch geboekt bij inschrijving voor dit onderdeel van het programma. Het bezoek en de rondleiding aan/in kasteel Hernen wordt verzorgd door Geldersch Landschap & Kasteelen. Aanwezigheid van een aantal volwassenen naast de leerkracht is gewenst. Periode Dag Duur Plaats Lesmateriaal

: najaar september-oktober en voorjaar/zomer april-juli. : alle dagen van de week : 1 uur voor bezoek aan het kasteel : kasteel Hernen, Dorpsstraat 40, 6616 AH Hernen. : leskist 3 weken op school rond bezoek kasteel Hernen.

Hoe leefde men vroeger in kastelen? Tijdens dit multidisciplinaire project zingen de leerlingen liederen, luisteren ze naar verhalen, spelen toneel, bouwen minikastelen, maken een ridderdans, koken een middeleeuws gerecht, enzovoort. Hoogtepunt van het project is een bezoek aan het kasteel in Hernen, waar het leven van de ridders van vroeger voor de leerlingen werkelijkheid wordt. Alle activiteiten in de klas kunnen uitmonden in een presentatie.

CE 002 Serenade draaiorgel “de Korsikaan”. Periode Dag Duur Plaats Lesmateriaal

: het gehele jaar m.u.v. de wintermaanden : dinsdag, woensdag en donderdag : ½ tot ¾ uur bezoek Korsikaan : eigen schoolplein : leskist 3 weken rond bezoek “de Korsikaan” Draaiorgels horen bij de Hollandse cultuur. De belangstelling vanuit jongeren voor deze oude muziekvorm loopt terug. Het zou jammer zijn als dit stukje Hollandse Cultuur verdwijnt. Het coördinatiepunt verzorgt na inschrijving een draaiorgelserenade op het kleuterplein van de school met in de hoofdrol “de Korsikaan”.

Leskist: Om het bezoek door de Korsikaan niet een op zichzelf staand iets te laten zijn heeft het coördinatiepunt i.s.m. een PABO-studente een leskist ontwikkeld met als thema; “De techniek achter het pierement”. Kleuters kunnen zelf proefjes nemen met kammetjes en muziekdoosjes en kunnen een eigen stukje muziek maken door met een tang gaatjes in papier te maken en de zo ontstane ponskaart af te spelen op een speciaal apparaatje. In deze kist zit een cd met orgelmuziek en achtergrondinformatie samengesteld door het museum “van speelklok tot pierement” te Utrecht. De Korsikaan heeft een open achterzijde zodat goed te zien is hoe het een en ander werkt binnen een draaiorgel.


Pagina 8

Algemene informatie aanbod Museum Kasteel Wijchen: Museum Kasteel Wijchen 024 642 47 44 Kantoor bereikbaar: woe t/m vrij 9.00 - 17.00 uur Mirjam Bovenga [email protected]

Museum Kasteel Wijchen biedt een gevarieerd educatief programma aan. Het bestaande aanbod wordt regelmatig herzien en/of geactualiseerd om aansluiting met de basisschoolgroepen te optimaliseren. Voor de meeste workshops geldt een soortgelijke formule. Het museum biedt de scholen kant-en-klare informatiepakketten aan die materiaal bevatten voor gebruik voorafgaand aan het museumbezoek. Het museumbezoek bestaat uit een workshop met diverse activiteiten c.q. opdrachten die door de leerlingen worden uitgevoerd. Dit gebeurt onder begeleiding van twee leden van de Werkgroep Educatie.

Het lesmateriaal dat gebruikt wordt, is geschreven voor een bepaalde leeftijdsgroep, vandaar dat sommige projecten voor groepen 1 en 2, 3 en 4 of 5 en 6 worden aangeboden en sommige voor groepen 6, 7 en 8 maar in overleg zijn aanpassingen mogelijk. Na de inschrijving wordt door Museum Kasteel Wijchen contact opgenomen met de betreffende leerkrachten om nadere afspraken te maken. De aanwezigheid van de leerkracht plus ongeveer één volwassenen per zes leerlingen is uiteraard ook van belang voor een geslaagd bezoek. Algemeen doel De leerlingen maken kennis met het cultureel erfgoed in het algemeen, maar er wordt expliciet aandacht geschonken aan het cultureel erfgoed van Wijchen en omgeving. Aansluiting bij de kerndoelen Voor alle lesbrieven geldt dat er wordt aangesloten bij de canon Geschiedenis. Gestreefd wordt om aan te sluiten bij de kerndoelen zoals die staan beschreven. De lesbrieven sluiten in grote lijnen aan bij de volgende kerndoelen: 51: De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen. 56: De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor de aspecten van cultureel erfgoed. 52: De leerlingen leren over kenmerkende aspecten van de volgende tijdvakken:  Nomadische samenlevingen in de prehistorie.  Agrarische samenlevingen in de prehistorie  De Romeinse invloed in Nederland en met name in Wijchen en omgeving.  De Middeleeuwse samenleving, de ontwikkeling van steden en handel. Het leven in de Middeleeuwen. De tijdvakken die behandeld worden zijn in te delen in de volgende perioden: Prehistorie: De tijd van jagers en boeren. Dit betreft dan de Bronstijd en de IJzertijd. Oudheid: De tijd van de Romeinen Middeleeuwen: De tijd van monniken en ridders en van steden en staten.


Pagina 9

CE 003 “Op bezoek in een museum”

Op zoek naar de schatten in het museum Periode Dag

: het gehele schooljaar : in principe worden de workshops in het museum op werkdagen in de ochtend gegeven, maar in overleg is het ook mogelijk om op maandag- of dinsdagmiddag een workshop te volgen. Duur : 1 uur voor de workshop in het museum Plaats : Museum Kasteel Wijchen, Kasteellaan 9, 6602 DA Wijchen, T 024 642 47 44 Lesmateriaal : er is geen inleidende les bij deze lesbrief maar de leerkracht kan gebruik maken van het boek ”Nijntje gaat naar het museum” Doel : De leerlingen maken kennis met het museum en ontdekken welke schatten er in het museum bewaard worden. Tijdens de workshops zoeken de leerlingen naar de schatten in het museum. Ze ontdekken waarom de museumstukken bewaard worden en kunnen aangeven welke schatten zij zouden willen bewaren. Er wordt ook gespeeld met de belangrijkste bewoonster van het kasteel: Emilia van Nassau.

Connie de Graaf [email protected]

Daniëlla Krijt [email protected]

CE 004 “Wiep gaat naar een expositie” Periode : het gehele schooljaar Dag : in overleg Duur : 3 lessen + verwerkingsopdracht Plaats : op school en Kunstpost Wijchen, Herenstraat 18, 6602 BB Wijchen. Lesmateriaal : kunstkoffer Doel: Brede kennismaking met kunst, stijlen, kleuren, de kunstenaar en een expositieruimte. Bewust leren kijken, kleuren, fantasie. Zelf kunst maken en daarna een tentoonstelling in een echte expositieruimte.

Thema: op pad met Wiep. Hallo, ik ben Wiep. Ik wil altijd alles zien en overal zijn geweest. En nu, nu wil ik graag naar een expositie! Kunnen jullie dat misschien regelen voor Wiep? Les 1: In de eerste les komt kunstenares Daniella Krijt in de klas. Zij zal vertellen wat de kinderen gaan doen, haar eigen werk laten zien en Wiep voorstellen. Inhoud: Kringgesprek over kunst, fantasie, de kunstenaar en een expositie. Wat doet nou precies een kunstenaar en wat is kunst? Wat is een expositie? En ben je al wel eens op een echte expositie geweest? Vervolgopdracht: Zelf aan het werk. Als je overal naar toe zou mogen, alles kan…wat vind je mooi, waar zou je het liefst heen willen? In de komende week gaat ieder kind deze plek schilderen. De leerkracht kan dit zelf plannen/verzorgen. Voor de jongste kinderen zijn er ook plaatjes van Wiep die ze er zelf op kunnen plakken. Zo krijgen we allemaal kunstwerkjes met Wiep op allerlei plekken. Les 2: door de leerkracht. De kunstwerkjes van de kinderen worden afgemaakt. Ook kan de leerkracht met de inhoud van de kist zelf één of meer lessen verzorgen; o.a. een kringgesprek en een aantal leuke spelletjes. Meer informatie hierover staat in de lesbrief die ook in de koffer zit.


Pagina 10

Les 3: De kinderen gaan naar een expositie. De hele klas gaat naar KunstPost-Wijchen. Onder leiding van Connie de Graaf gaan ze een echte expositie bekijken en krijgen uitleg over de kunstwerken. Daarna richten ze met hun eigen werk een expo in KinderKunstPost. Doel: (Eerste) kennismaking. - Leerlingen kennis laten maken met verschillende manieren van schilderen, stijl en gebruik van kleur. - Leerlingen laten zien hoe eigen ervaringen het begin kunnen zijn van een nieuw idee of beeld. - Leerlingen laten kennismaken met kunst en een expositieruimte. Doelen Cultuureducatie: - ontwikkeling creativiteit - goede werkhouding - reflectie eigen handelen - emotionele en verstandelijke ontwikkeling - ontwikkelen van zelfvertrouwen Kunstzinnige oriëntatie: (kerndoelen 54, 55 en 56) - oriëntatie op jezelf - kennismaken met cultureel erfgoed waarmee mensen in de loop der tijd vorm en betekenis hebben gegeven aan hun bestaan. - kennismaken met hedendaagse kunstzinnige en culturele diversiteit. - leerlingen leren zichzelf te uiten met beeldende middelen. Onder meer vorm, kleur, textuur, ruimte, compositie. - leerlingen leren beeldende middelen te gebruiken om gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om ermee te communiceren. - leerlingen leren te onderzoeken en experimenteren. Inhoud van de KunstKoffer: - lesbrief - Wiep - een verhaal over Wiep - kunstenaars benodigdheden en een (afdek)doek - geplastificeerde kaarten met benodigdheden van verschillende disciplines - kijkplaten met kunst - objecten in de eerste 6 kleuren. - lijst met kunstboeken voor kinderen - toegangskaartjes voor KunstPostWijchen


Pagina 11

1.3. Aanbod groep 3 en 4: SOGK coördinatie schoolbezoeken Leur Mw. Marja Urbach 0313-630624 Secretariaat SOGK 026-3552555 06-48532664

CE 005 De kerk van Leur, een bijzonder gebouw. Aan de hand van de docentenhandleiding is de docent in staat zelf de lessen te verzorgen. Bij de les op locatie is wel een vrijwilliger aanwezig in de kerk om de groep welkom te heten en wegwijs te maken, maar de docent is zelf verantwoordelijk voor de invulling van de les aan de hand van de lesbrief. Begeleiding van 1 volwassene op max. 6 kinderen zorgt dat de groepjes onder begeleiding zelfstandig kunnen werken. Periode

: In verband met kou in de kerk worden de lessen bij voorkeur tot eind oktober en vanaf begin april gegeven. In overleg kan hier van afgeweken worden. Dag : maandag t/m donderdag* Duur : 1 tot 1,5 uur Plaats : Kerk van Leur, Van Balverenlaan 4, 6615 AH Leur Lesmateriaal : lesbrief voor groep 3-4 voor op locatie (te verkrijgen bij het CKP) *Als er een trouwerij of begrafenis op de geplande datum plaatsvindt, zal het schoolbezoek niet kunnen doorgaan, in overleg met de betreffende groep zal een nieuwe datum worden afgesproken. De kerk van Leur is een prachtig oud kerkje in een klein dorpje vlakbij Wijchen en Nijmegen. Al voor 1100 stond hier een kerkje. Natuurlijk zag het er toen heel anders uit. Door de eeuwen heen is er veel veranderd. Er is flink aan gebouwd, maar ook is het deels door brand verwoest en heeft het flink geleden onder de Beeldenstorm. Momenteel is deze kerk in eigendom van de Stichting Oude Gelderse Kerken. Zij zorgen er voor dat deze kerk, samen met zes andere religieuze gebouwen in Gelderland bewaard blijven voor de toekomst. Aan de hand van lesbrieven voor op school en op locatie leren kinderen meer over de geschiedenis van de kerk van Leur. Het lespakket is niet religieus van aard.

 0487 – 595002

[email protected] www.museumtweestromenland.nl Contactpersoon: Hannie Wakker

CE 006 “Verzamelen” Periode Dag en tijd

: het gehele schooljaar : voorkeur dag en tijd kunnen worden aangegeven dinsdag-, woensdag- en donderdagmorgen 09.00 - 10.00 uur of 10.30 - 11.30 uur Duur : museumbezoek 1 uur. Plaats : Streekhistorisch Museum Tweestromenland, Pastoor Zijlmansstraat 3, 6658 EE Beneden Leeuwen. Lesmateriaal : project map “Verzamelen”, cd, sorteerspel en mand met voorwerpen. Allen op basis van bruikleen wordt minimaal 1 week van tevoren verstrekt door het museum.


Pagina 12

Doel: - lln leren wat verzamelen is en hoe een verzameling tot stand komt. - lln leren dat een collectie van een museum ook een verzameling is. - lln leren hoe een collectie van een museum tot stand komt. - lln krijgen een indruk van de veelheid en soorten van voorwerpen die je kunt verzamelen. - lln kunnen verschillende voorwerpen sorteren. - lln leren een verzameling tentoon te stellen en te presenteren. Kerndoel: 56 - de lln verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed.

Globale werkwijze: 1 . Op school :  

Een voorbereiding binnen de groep, maakt het museumbezoek zinvoller voor de leerlingen. De groep op school in vieren verdelen i.v.m. de rondleiding o.l.v. een jeugdgids.

2 . In het museum :

a. gezamenlijke inleiding b. rondleiding door het museum in groepjes o.l.v. een jeugdgids. c. gezamenlijke afsluiting

3 . Verwerking op school.

Het project “Verzamelen” bestaat uit drie delen. Een introductieles, de leerlingen maken kennis met het verzamelen en ordenen van voorwerpen. Daarna gaan ze het Streekhistorisch Museum “Tweestromenland” in Beneden-Leeuwen bezoeken en ten slotte als de afsluitende verwerkingsles, maken ze hun eigen museum. Er worden in dit project allerlei lessuggesties gegeven. Natuurlijk kan de leerkracht zelf het best beoordelen wat bij de leerlingen van zijn/haar groep past en de tijd die hij/zij er aan wil/kan besteden. Dit kan variëren van de introductie en het museumbezoek tot de uitvoering van het gehele project. Voor meer info, kijk op de museumwebsite www. museumtweestromenland.nl onder de titel “schoolprojecten”. Annuleren kan tot 3 werkdagen voor het bezoek. Daarna zal bij het niet doorgaan van het bezoek €20, administratiekosten in rekening gebracht worden


Museum Kasteel Wijchen biedt een gevarieerd educatief programma aan. Het bestaande aanbod wordt regelmatig herzien en/of geactualiseerd om aansluiting met de basisschoolgroepen te optimaliseren. Voor de meeste workshops geldt een soortgelijke formule. Het museum biedt de


Pagina 13

scholen kant-en-klare informatiepakketten aan die materiaal bevatten voor gebruik voorafgaand aan het museumbezoek. Het museumbezoek bestaat uit een workshop met diverse activiteiten c.q. opdrachten die door de leerlingen worden uitgevoerd. Dit gebeurt onder begeleiding van twee leden van de Werkgroep Educatie.


CE 024 “Emilia en haar leven op het kasteel” Periode Dag

: het gehele schooljaar : in principe worden de workshops in het museum op werkdagen in de ochtend gegeven, maar in overleg is het ook mogelijk om op maandag- of dinsdagmiddag een workshop te volgen. Duur : 1,5 uur in het museum Plaats : Museum Kasteel Wijchen, Kasteellaan 9, 6602 DA Wijchen, T 024 642 47 44 Lesmateriaal : er is geen inleidende les bij deze lesbrief Doel : De leerlingen maken kennis met Emilia van Nassau, prinses van Portugal. Zij kocht het kasteel en ging er in 1609 met haar gezin wonen. De leerlingen maken kennis met Emilia en ontdekken hoe het leven was op het kasteel. Dit gebeurt tijdens enkele opdrachten in circuitvorm. Zij maken ook een spannende tocht door het kasteel.


Pagina 14

Connie de Graaf [email protected]

Daniëlla Krijt [email protected]

CE 004 “Wiep gaat naar een expositie” Periode : het gehele schooljaar Dag : in overleg Duur : 3 lessen + verwerkingsopdracht Plaats : op school en Kunstpost Wijchen, Herenstraat 18, 6602 BB Wijchen. Lesmateriaal : kunstkoffer Doel: Brede kennismaking met kunst, stijlen, kleuren, de kunstenaar en een expositieruimte. Bewust leren kijken, kleuren, fantasie. Zelf kunst maken en daarna een tentoonstelling in een echte expositieruimte.

Thema: op pad met Wiep. Hallo, ik ben Wiep. Ik wil altijd alles zien en overal zijn geweest. En nu, nu wil ik graag naar een expositie! Kunnen jullie dat misschien regelen voor Wiep? Les 1: In de eerste les komt kunstenares Daniella Krijt in de klas. Zij zal vertellen wat de kinderen gaan doen, haar eigen werk laten zien en Wiep voorstellen. Inhoud: Kringgesprek over kunst, fantasie, de kunstenaar en een expositie. Wat doet nou precies een kunstenaar en wat is kunst? Wat is een expositie? En ben je al wel eens op een echte expositie geweest? Vervolgopdracht: Zelf aan het werk. Als je overal naar toe zou mogen, alles kan…wat vind je mooi, waar zou je het liefst heen willen? In de komende week gaat ieder kind deze plek schilderen. Zo krijgen we allemaal kunstwerkjes met Wiep op allerlei plekken. De leerkracht kan dit zelf plannen/verzorgen. Les 2: door de leerkracht. De kunstwerkjes van de kinderen worden afgemaakt. Ook kan de leerkracht met de inhoud van de kist zelf één of meer lessen verzorgen; o.a. een kringgesprek en een aantal leuke spelletjes. Meer informatie hierover staat in de lesbrief die ook in de koffer zit. Les 3: De kinderen gaan naar een expositie. De hele klas gaat naar KunstPost-Wijchen. Onder leiding van Connie de Graaf gaan ze een echte expositie bekijken en krijgen uitleg over de kunstwerken. Daarna richten ze met hun eigen werk een expo in KinderKunstPost. Doel: (Eerste) kennismaking. - Leerlingen kennis laten maken met verschillende manieren van schilderen, stijl en gebruik van kleur. - Leerlingen laten zien hoe eigen ervaringen het begin kunnen zijn van een nieuw idee of beeld. - Leerlingen laten kennismaken met kunst en een expositieruimte. Doelen Cultuureducatie: - ontwikkeling creativiteit - goede werkhouding - reflectie eigen handelen - emotionele en verstandelijke ontwikkeling - ontwikkelen van zelfvertrouwen


Pagina 15

Kunstzinnige oriëntatie: (kerndoelen 54, 55 en 56) - oriëntatie op jezelf - kennismaken met cultureel erfgoed waarmee mensen in de loop der tijd vorm en betekenis hebben gegeven aan hun bestaan. - kennismaken met hedendaagse kunstzinnige en culturele diversiteit. - leerlingen leren zichzelf te uiten met beeldende middelen. Onder meer vorm, kleur, textuur, ruimte, compositie. - leerlingen leren beeldende middelen te gebruiken om gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om ermee te communiceren. - leerlingen leren te onderzoeken en experimenteren. Inhoud van de KunstKoffer: - lesbrief - Wiep - een verhaal over Wiep - kunstenaars benodigdheden en een (afdek)doek - geplastificeerde kaarten met benodigdheden van verschillende disciplines - kijkplaten met kunst - objecten in de eerste 6 kleuren. - lijst met kunstboeken voor kinderen - toegangskaartjes voor KunstPostWijchen


Pagina 16

1.4. Aanbod groep 4 en 5: CE 007 “De oude molen van Wijchen”. Het materiaal bestaat uit een lesbrief, die voor het bezoek aan de molen behandeld dient te worden, lesmateriaal wat gebruikt wordt tijdens het bezoek aan de molen en een verwerkingsles. Periode Dag Duur Plaats Lesmateriaal Begeleiding

: het gehele jaar m.u.v. de wintermaanden : donderdag : 75 min : “de oude molen”, Wijchen. : lesbrief op site www.cultuurknooppunt.nl : afhankelijk van de grootte van de groep maximaal 4 tot 5 begeleiders. Het bezoek wordt gepland na inschrijving. Voorkeur voor een bepaalde periode kan aangegeven worden. De bezoekjes vinden altijd plaats op donderdag. De molenaar vertelt over de molen en zijn werk. De Groep wordt vooraf in 2 groepen verdeeld, 1 groep gaat werken met de opdrachtkaarten, de andere heeft de rondleiding. Dit wordt halverwege gewisseld. Groep 4 kan de molen bezoeken in het kader van een communieproject.


Pagina 17

1.5. Aanbod groep 5 (op aanvraag geschikt voor alle groepen):

TWEESTROMENLAND Historische Vereniging voor het Land van Maas en Waal en het Rijk van Nijmegen West [email protected] en/of [email protected]

CE 008 Streekdracht rond 1900. Periode Dag Duur Plaats Lesmateriaal

: het hele schooljaar : op afspraak : 1 – 1 ½ uur : op school in de klas : lesbrief op site www.cultuurknooppunt.nl

Naar aanleiding van ervaringen met verschillende scholen is dit programmaonderdeel aangepast. Mw. Wies Berris-Visschers komt dit schooljaar, in gepaste dracht, naar de klas en brengt een mand vol kinderkleding mee; zowel jongens als meisjes kleding. Een aantal kinderen (soms afhankelijk van de lengtemaat) trekken voor in de klas (over hun eigen ondergoed) de meegebrachte kleding aan. Al passend wordt er met de groep een gesprek aangegaan over hoe het vroeger was. Leerlingen kunnen op een leuke speelse manier kennismaken met de kleding – ook ondergoed - die de mensen rond 1900 droegen. Het betreft zowel meisjes als jongenskleding compleet met wollen kousen en klompen en/of hoge schoenen. Ook hoedjes en petten horen erbij. Kinderen kunnen zelf ervaren dat niet alles even prettig zat. Vooral meisjes vinden het verwonderlijk dat er geen lange broeken werden gedragen! Het is natuurlijk leuk als de “verkleedpartij” en het eindresultaat kan worden vastgelegd. In overleg kan er ook kleding voor een volwassen persoon meegebracht worden in de maat van de leerkracht.


Pagina 18

1.6. Aanbod groep 5 en 6: Algemene informatie aanbod Museum Kasteel Wijchen: Museum Kasteel Wijchen 024 642 47 44 Kantoor bereikbaar: woe t/m vrij 9.00 - 17.00 uur Mirjam Bovenga [email protected]




Pagina 19

CE 009 “De Bronstijd” Periode Dag

: het gehele schooljaar : in principe worden de workshops in het museum op werkdagen in de ochtend gegeven, maar in overleg is het ook mogelijk om op maandag- of dinsdagmiddag een workshop te volgen. Duur : min. 1 uur voor de lesbrief op school 1½ uur voor workshop in museum Plaats : Museum Kasteel Wijchen, Kasteellaan 9, 6602 DA Wijchen, T 024 642 47 44 Lesmateriaal : lesbrief De Bronstijd Doel : Leerlingen maken kennis met het leven in de Bronstijd en ontdekken de verschillen met de huidige tijd. Tijdens de workshop gaan de leerlingen verschillende vaardigheden uit de Bronstijd uitproberen en er wordt ingegaan op het leven in de Bronstijd. Deze workshop is gedeeltelijk vernieuwd t.o.v. voorgaande jaren. Zo zal deze worden ingeleid d.m.v. een PowerPoint presentatie en zal meer worden aangesloten bij de lokale collectie afkomstig uit Wijchen. Tijdens het bezoek zijn er vier verschillende workshops waardoor de leerlingen een beter begrip ontwikkelen voor het leven in de Bronstijd. Zo ontdekken de leerlingen welke gereedschappen er gebruikt en gemaakt werden, zij spinnen wol met een spintol, versieren een urn en bedenken hoe en waar mensen leefden tijdens de bronstijd.

CE 013 “De Romeinen” Periode Dag

: het gehele schooljaar : in principe worden de workshops in het museum op werkdagen in de ochtend gegeven, maar in overleg is het ook mogelijk om op maandag- of dinsdagmiddag een workshop te volgen. Duur : min. 1 uur voor de lesbrief op school 1½ uur voor workshop in museum Plaats : Museum Kasteel Wijchen, Kasteellaan 9, 6602 DA Wijchen, T 024 642 47 44 Lesmateriaal : lesbrief Romeinen Doel : Leerlingen maken kennis met de Romeinse tijd en ontdekken hoe de Romeinen leefden en wat hiervan de invloed was op de eerste bewoners. Ook krijgen de leerlingen inzicht in de betekenis van de Romeinen voor Wijchen en omgeving. Workshop die de Romeinse wereld tot leven brengen. Onder andere kunnen de leerlingen zich verkleden als Romein, leren Romeinse cijfers schrijven op wastabletten, verschillende Romeinse gebruiksvoorwerpen zoeken en ontdekken dat de Romeinen betaalden met munten waarop de keizer was afgebeeld. Het is erg leuk om “de Romeinen” op de foto te zetten; wij raden u dan ook aan om een fototoestel mee te nemen.

CE 014 “Eten en drinken met de Romeinen” Periode Dag

: het gehele schooljaar : in principe worden de workshops in het museum op werkdagen in de ochtend gegeven, maar in overleg is het ook mogelijk om op maandag- of dinsdagmiddag een workshop te volgen. Duur : eventueel 1 uur voor de lesbrief Romeinen op school 1½ uur voor workshop in museum Plaats : Museum Kasteel Wijchen, Kasteellaan 9, 6602 DA Wijchen, T 024 642 47 44 Lesmateriaal : lesbrief Romeinen

Deze lesbrief sluit aan en biedt verdieping op het onderwerp leven in de Romeinse tijd maar kan ook afzonderlijk gevolgd worden. De lesbrief Romeinen wordt in dit geval als voorbereiding aanbevolen. Doel

: Leerlingen ontdekken het verschil tussen het eten en drinken in de Romeinse tijd en de huidige tijd.


Pagina 20

Workshop waarin Romeins eten centraal staat. Verschillen tussen eetgewoontes en kookmethoden worden spelenderwijs duidelijk gemaakt.

CE 015 “De Middeleeuwen” Duur Dag Plaats Doel

: min. 1 uur voor de lesbrief op school 1½ uur voor workshop in museum : In principe worden de workshops in het museum op werkdagen in de ochtend gegeven, maar in overleg is het ook mogelijk om op maandag- of dinsdagmiddag een workshop te volgen. : Museum Kasteel Wijchen, Kasteellaan 9, 6602 DA Wijchen, T 024 642 47 44 : Leerlingen ontdekken hoe men leefden in de Middeleeuwen. Zij ontdekken de verschillen tussen de verschillende standen, zoals bijvoorbeeld monniken en ridders.

Tijdens de workshops bepalen de leerlingen waar je het beste een kasteel kunt bouwen, proberen te schrijven als een monnik, maken kennis met de Juliaanse kalender en spelen de troubadour.

Voor groep 5 en 6 wordt de workshop over de Juliaanse kalender vervangen door een opdracht waarbij de leerlingen inzicht krijgen in de verschillende standen.

CE 016 “Archeoloog in de klas” Periode : het gehele schooljaar Dag : op afspraak Duur : 1 uur voor de lesbrief op school Plaats : eigen groepslokaal Lesmateriaal : geen Workshop waarin de groep op school bezoek krijgt van een archeoloog die vertelt wat archeologie inhoudt en die allerlei interessante voorwerpen laat zien en uitleg geeft daarover.

CE 017 “De IJzertijd” Periode Dag

: het gehele schooljaar : in principe worden de workshops in het museum op werkdagen in de ochtend gegeven, maar in overleg is het ook mogelijk om op maandag- of dinsdagmiddag een workshop te volgen. Duur : eventueel 1 uur voor de lesbrief Romeinen op school 1½ uur voor workshop in museum Plaats : Museum Kasteel Wijchen, Kasteellaan 9, 6602 DA Wijchen, T 024 642 47 44 Lesmateriaal : lesbrief Romeinen Doel : Leerlingen maken kennis met het leven in de IJzertijd. De inleiding vindt plaats in het Kennislab met een PowerPoint presentatie en daarna volgen de leerlingen vier workshops waarbij ingegaan zal worden op het leven in de IJzertijd. De leef en belevingswereld van de leerlingen wordt geplaatst tegenover het leven van een kind in de IJzertijd.


Pagina 21

 0487 – 595002


CE 010 “Het dagelijks leven in en om ’t huis “ Vernieuwd programma: zowel de voorbereiding vooraf op school als de manier van aanbieden in het museum is herzien en aangepast! Periode Dag en tijd

: het gehele schooljaar : voorkeur dag; dinsdag-, woensdag- en donderdagmorgen en tijd; 09.00 - 10.00 uur of 10.30 - 11.30 uur, kunnen worden aangegeven. Duur : museumbezoek 1 uur. Plaats : Streekhistorisch Museum Tweestromenland, Pastoor Zijlmansstraat 3, 6658 EE Beneden Leeuwen Lesmateriaal : lesbrief “de mensen en hun huizen en hun omgeving” te downloaden via website www.museumtweestromenland.nl Doel: Voor de groepen 5 en 6 wordt het dagelijkse leven in en om het huis in beeld gebracht. Tijdens het museumbezoek vergelijken we de vroegere tijd met de tijd van nu. Tijdens de rondleiding zijn er doe-opdrachten voor de leerlingen. Kerndoel: 56 - de lln verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed. Globale werkwijze: 1 . Op school : 

Een voorbereiding, aan de hand van de lesbrief, binnen de groep, maakt het museumbezoek zinvoller voor de leerlingen.

 De groep op school in vieren verdelen i.v.m. de rondleiding o.l.v. een jeugdgids. 2 . In het museum :

a. gezamenlijke inleiding c. Onder begeleiding van een gids ervaren de leerlingen d.m.v. opdrachten het verschil tussen de vroegere tijd en de tijd van nu. b. gezamenlijke afsluiting

3 . Verwerking op school.

Voor meer info, kijk op de museumwebsite www. museumtweestromenland.nl onder de titel “schoolprojecten”. Annuleren kan tot 3 werkdagen voor het bezoek. Daarna zal bij het niet doorgaan van het bezoek €20, administratiekosten in rekening gebracht worden.


Pagina 22

SOGK coördinatie schoolbezoeken Leur Mw. Marja Urbach 0313-630624 Secretariaat SOGK 026-3552555 06-48532664

CE 011 De kerk van Leur, 1000 jaar bouwen en verbouwen. Aan de hand van de docentenhandleiding is de docent in staat zelf de lessen te verzorgen. Bij de les op locatie is wel een vrijwilliger aanwezig in de kerk om de groep welkom te heten en wegwijs te maken, maar de docent is zelf verantwoordelijk voor de invulling van de les aan de hand van de lesbrief. Begeleiding van een volwassene op max. 6 kinderen is gewenst. Periode

: in verband met kou in de kerk worden de lessen bij voorkeur tot eind oktober en vanaf begin april gegeven. In overleg kan hier van afgeweken worden. Dag : maandag t/m donderdag* Duur : 1 tot 1,5 uur + 1 tot 1,5 voor de lesbrief op school Plaats : Kerk van Leur, Van Balverenlaan 4, 6615 AH Leur Lesmateriaal : 2 lesbrieven voor groep 5-6: één voor op school en één voor op locatie De docentenhandleiding en de lesbrief voor op school is te verkrijgen bij het CKP. De lesbrief voor in de kerk is op de dag zelf in de kerk verkrijgbaar. *Als er een trouwerij of begrafenis op de geplande datum plaatsvindt, zal het schoolbezoek niet kunnen doorgaan, in overleg met de betreffende groep zal een nieuwe datum worden afgesproken. De kerk van Leur is een prachtig oud kerkje in een klein dorpje vlakbij Wijchen en Nijmegen. Al voor 1100 stond hier een kerkje. Natuurlijk zag het er toen heel anders uit. Door de eeuwen heen is er veel veranderd. Er is flink aan gebouwd, maar ook is het deels door brand verwoest en heeft het flink geleden onder de Beeldenstorm. Momenteel is deze kerk in eigendom van de Stichting Oude Gelderse Kerken. Zij zorgen er voor dat deze kerk, samen met zes andere religieuze gebouwen in Gelderland bewaard blijven voor de toekomst. Aan de hand van lesbrieven voor op school en op locatie leren kinderen meer over de geschiedenis van de kerk van Leur. Het lespakket is niet religieus van aard.


Pagina 23

Alette Barendse Coördinator educatie GLGK Hernen/Leur/Batenburg 024-3446463 of 06-16268334 [email protected]

CE 012 “Meer dan een veilige plek” Begeleiding, afhankelijk van de groepsgrootte, 4-5 volwassenen. Periode Dag Duur Plaats Lesmateriaal

: in het najaar (september–oktober) of het voorjaar/zomer (april-juli). Dan zijn de temperaturen aangenaam voor buitenlessen. : alle dagen van de week : ± 2 uur voor de lessen op school Een ochtend (± 2,5 uur) voor het bezoek aan het bezoekerscentrum in Leur, het Hernense bos en het kasteel. : Bezoekerscentrum Land van de Heerlijkheden, Van Balverenlaan 1B, 6615 AH Leur. Kasteel Hernen, Dorpsstraat 40, 6616 AH Hernen. : lesmateriaal de downloaden via: http://www.glk.nl/54/voor-kinderen

Globale omschrijving van het project/doel: - De leerlingen krijgen inzicht in de rol van het kasteel binnen haar omgeving door de tijd: waarom staat het kasteel op deze plek? - De leerlingen krijgen inzicht in de rol van het kasteel binnen haar omgeving in het heden en denken na over deze rol in de toekomst. Opbouw

Les 1:

Les 2: Les 3:

op school: introductie/kennismaking met behulp van een film. De film gaat over de vraag: “Waarom staan kastelen op de plek waar ze staan”? Presentatie op CD-rom: verdiepen in kasteel Hernen en zijn omgeving. Waarom staat het kasteel hier? Hoe is het ontwikkeld? Met behulp van plattegronden ontdekken de leerlingen wat de relatie is tussen het kasteel en de omgeving. Hierbij staat de nutsfunctie van de omgeving centraal: bijna alle elementen uit de omgeving van het kasteel hadden een nut (ze leverden de Heer van Hernen iets op). bezoek aan het bezoekerscentrum in Leur, het Hernense Bos en kasteel Hernen. Tijdens het bezoek staat de relatie tussen kasteel en de omgeving centraal (de omgeving had een nutsfunctie voor het kasteel) terug op school bekijken de leerlingen een plan uit 1915 voor een nieuw park rond kasteel Hernen. Naar aanleiding van dit oude plan maken de leerlingen in groepjes zelf een plan voor het park. Dit nieuwe plan heeft een duidelijk nut (het levert iets op).


Pagina 24

1.7. Aanbod groep 7 en 8: CE 027 Project “Operation Market Garden”

Operatie Market Garden De Britse veldmaarschalk Montgomery maakte, onder de codenaam Market Garden, een plan om via Nederland Duitsland binnen te vallen. Hij wilde zo de Duitse versterkingen van de Westwall vermijden en de lanceerbasissen van de V2 raketten in West Nederland uitschakelen. Drie luchtlandingsdivisies moesten de bruggen over het Wilhelminakanaal, Zuid-Willemsvaart, Maas, Maas-Waalkanaal, Waal en Rijn veroveren. Het 2eBritse Leger zou via deze route naar Arnhem oprukken. Na de oversteek van de IJssel lag dan de weg naar Duitsland open en zou de oorlog in december 1944 beëindigd zijn. De operatie begon op zondag 17 september 1944. Door een gebrek aan vliegtuigen en geoefende bemanning werden de luchtlandingen over 3 dagen verdeeld waardoor het verrassingselement verloren ging. Bovendien verliep de opmars trager dan verwacht. Bij Son zagen de Duitsers kans de brug over het Wilhelminakanaal te vernielen. Bij Veghel moesten de Amerikanen zware gevechten leveren om de route naar Arnhem open te houden. De Maasbrug bij Grave viel snel in geallieerde handen, maar in Nijmegen hadden Duitse troepen de omgeving van de Waalbrug zwaar versterkt. Pas na een oversteek van de Waal door Amerikaanse parachutisten in canvasboten kon de brug worden veroverd. De opmars naar Arnhem bleef echter steken bij Elst. In september 2014 is het 70 jaar geleden dat Operatie Market Garden plaatsvond. In 2014 zal daarom in onze regio veel aandacht geschonken worden aan deze belangrijke historische gebeurtenis. De operatie in 1944 is voor het Rijk van Nijmegen van groot belang geweest. Omdat we willen dat de jeugd kennis neemt van Market Garden is er, in nauw overleg met diverse partners, een uitgebreid erfgoededucatieprogramma ontwikkeld. Cultuurpact Rijk van Nijmegen, waaronder ook de gemeente Wijchen valt, is hierin een belangrijke subsidiegever en aanjager.


Pagina 25

Het projectleiderschap voor het erfgoedprogramma ligt voor de gemeenten Wijchen, Beuningen, Druten en Heumen bij het Cultuurknooppunt Wijchen-Beuningen. Gezien het historisch belang van deze operatie voor de regio is in overleg met de Intern Cultuur Coördinatoren van de Wijchense en Beuningse scholen besloten om het eerder genoemde programma in de programmering op te nemen voor alle groepen 7 en 8.

Project Operatie Market Garden. De Liberation Route volgt het pad dat de geallieerden bewandelden tijdens de bevrijding van Europa. De route begint bij Normandië en loopt via Nijmegen, Arnhem en het zuiden van de Veluwe richting Berlijn. De regio Arnhem, Nijmegen, Zuid-Veluwe speelde aan het einde van de Tweede Wereldoorlog een hoofdrol op het wereldtoneel. Om Nederland te bevrijden startten de geallieerden in september 1944 Operatie Market Garden. Ondanks dat het één van de grootste luchtlandingsoperaties was uit de geschiedenis, is de operatie slechts deels geslaagd. Nijmegen werd bevrijd, maar Arnhem kon door de geallieerden niet worden behouden. Ook de Veluwe wachtte een barre winter. In februari 1945 startte vanuit dit gebied de finale van de bevrijding, Operation Veritable. Veel plekken in Gelderland hebben direct te maken met historische gebeurtenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook in Wijchen zijn dingen gebeurd die de geschiedenis van de omgeving kleuren. De plekken in Wijchen zijn gemarkeerd door diverse monumenten en een luisterkei van de Liberation Route. Leerlingen maken in deze lessenserie kennis met de kleine, persoonlijke verhalen die zich in hun directe omgeving hebben afgespeeld. De lessenserie bestaat uit vier lessen. LES 1: De eerste les is een algemene les over de Tweede Wereldoorlog. LES 2: De tweede les bestaat uit een bezoek aan een museum in de buurt, om het regionale verhaal te leren kennen. Rode draad door deze lessen, is het thema ‘Keuzes maken’. In de oorlog hadden de burgers te maken met een onbetrouwbare overheid. Hierdoor werden de mensen aan hun eigen lot overgelaten. Vanuit dat perspectief onderzoeken de leerlingen wat zij zouden doen als ze voor verschillende keuzes komen te staan. Voor de leerlingen van Wijchen betekent dit dat zij een bezoek brengen aan het Museum Kasteel Wijchen voor een bezoek aan de tentoonstelling:

CE 027.2 “De Bevrijding van het Land van Maas en Waal 1944 - 1945” Periode Dag

: september 2014 tot maart 2015 : in principe wordt de lesbrief in het museum verzorgd op werkdagen in de ochtend maar in overleg is het ook mogelijk op maandag- en dinsdagmiddag. Duur : 1,5 uur in het museum. Plaats : Museum Kasteel Wijchen, Kasteellaan 9, 6602 DA Wijchen, T 024 642 47 44 Lesmateriaal : Als inleiding kunnen buiten de voorbereidende lessen van dit project enkele filmpjes van Beeldbank worden gebruikt, bijvoorbeeld: Een dapper plan mislukt.

Doel: Leerlingen maken kennis met het leven van kinderen tijdens de bevrijding van Wijchen. Zij komen meer te weten over het dagelijks leven tijdens de oorlog. De inleiding vindt plaats in het kennislab van Museum Kasteel Wijchen aan de hand van een kort filmpje.


Pagina 26

Hierna gaat een groep op ontdekkingstocht door de expositie Van Tienakker tot de Oversteek. De bevrijding van het Land van Maas en Waal 1944 - 1945 en een groep gaat aan de slag in het kennislab met diverse opdrachten. LES 3 en LES 4: De derde les zoomt verder in op de monumenten en handelt over datgene wat er in de directe omgeving van de leerling gebeurde tijdens de Tweede Wereldoorlog. Leerlingen gaan onder begeleiding van Bureau Buitenkans op pad en bezoeken herdenkingsplekken in de omgeving waar zij een verhaal horen over deze plek en waar zij inspiratie opdoen voor het ontwerpen van een kindermonument dat gaat over Kinderrechten in oorlog en over verantwoordelijk zijn voor vrijheid. Leerlingen denken na over verantwoordelijkheid en vrijheid. Tijdens de vierde les maken de leerlingen een eigen monument.

CE 027.3 Activiteit bij een monument in de omgeving Marian van Steen Moeflonstraat 41 6531 JS Nijmegen 024 3236489 + 31 (0)6 44150148 bureaubuitenkans.nl [email protected] Periode Dag Duur Plaats Nodig Begeleiding

: na de herfstvakantie t/m april : in overleg : max. 45 min., exclusief reistijd : bij monument in eigen dorp : max 5 digitale fotocamera’s met usb aansluiting Eventueel regenkleding : 1 begeleider Bureau Buitenkans en leerkracht

Bezoek met één klas aan één plek in de omgeving waar de geschiedenis van WOII een rol speelt: een herdenkings/vredes monument of een kerkhof waar oorlogsslachtoffers een plek hebben. van kinderen in oorlogen toen en anno nu. plek vormt de eerste inspiratiebron voor de leerlingen. Zij fotograferen zoveel mogelijk op en rond de plek. De kinderen gaan hierna terug naar school, korte pauze op school.

Activiteit in de klas, aansluitend aan bezoek monument/kerkhof. Periode Dag Duur Nodig

: zie voorafgaande activiteit : gekozen dag activiteit CE 027.3 : max. 1,5 uur : digi bord, zwart wit printer; printpapier 90 stuks A4 per klas; elk kind heeft een potlood, een gum en een schaar; lijm. Materialen meegebracht door Bureau Buitenkans: groot (gekleurd) karton, eventueel vernis en stevige lijm. Inspiratievoorbeelden op USB sticks. : 2 begeleiders van Bureau Buitenkans en de leerkracht

Begeleiding Klassikale les: iratie via afbeeldingen van vrijheidsbeelden van kunstenaars op digi bord, mondeling middels informatie over kinderrechten en hoe daar wel/niet aangehouden wordt. Wat kunnen kinderen er zelf in betekenen?


Pagina 27

van aanplakzuilen en hun bijzondere uiterlijk: een kakafonie van vormen en restvormen van flyers en affiches. De opdracht voor de leerlingen: elke leerling krijgt drie geprinte foto’s die eerder buiten door hen gemaakt zijn. Zij maken onder begeleiding nieuwe “kinderrechten tekens” en tekenen die met potlood op de prints. Ze knippen die uit. Alle vormen én restvormen worden op een aanplakzuil [van karton] geplakt. Tot slot komt het dak erop waar in tekst duidelijk wordt dat het een kindermonument is over kinderrechten. Het monument blijft in de klas tot eind april.

Na die dag worden alle klas-monumenten elders bij elkaar geëxposeerd rondom de 5 mei vieringen.

Met de lesbrief “Operation Market Garden” kan de leerkracht de eerste les zelf uitvoeren en de overige lessen voorbereiden. Een praktische handleiding wordt tzt aan de deelnemende klassen gestuurd via het Cultuurknooppunt Wijchen-Beuningen. Uiteraard is de school c.q. groep vrij in het maken van de keuzes. Bovenstaand aanbod wordt geadviseerd door het Cultuurknooppunt. Het aanbod zoals omschreven vormt een afgerond samenhangend geheel. Een alternatief voor CE 027.3 vormt de dorpswandeling verzorgd door Dhr. Hendriks en Dhr. Looijmans. Wanneer je kiest voor dit aanbod binnen het kader van de lesbrief Market Garden, zal het accent van de wandeling op het oorlogsverleden liggen.

CE 023 Dorpswandeling Wijchen Periode Duur Dag Plaats

: voorjaar 2014 : ruim 1 uur : op afspraak : aanvang dorpswandeling kerkplein Antonius Abt

De wandelingen verzorgd door Gerard Hendriks en Wim Looijmans vinden plaats op dinsdag- en donderdagmiddag. Indien nodig kan hiervan worden afgeweken na overleg met de gidsen. De wandeling neemt ruim 1 uur in beslag en start om 13.45 uur. Op het kerkplein kunnen eventuele fietsen worden geplaatst. Zo nodig wordt de groep in tweeën opgesplitst. Het is fijn als er per groep (2) een fototoestel meegenomen wordt. Voor pen en papier wordt gezorgd.


Pagina 28

Bij calamiteiten of andere redenen waarom de wandeling niet door kan gaan graag tijdig een bericht naar : Gerard Hendriks [email protected] en [email protected]

De verhalenroute wordt, over het algemeen gesproken, enthousiast en fanatiek beleefd. Vooral het feit dat leerlingen tijdens de wandeling 9 vragen moeten beantwoorden, vinden ze erg leuk. Als de gids bij een gebouw of plek aan het vertellen is, schrijven de kinderen ondertussen met kernwoorden de belangrijkste zaken op. Vervolgens worden die aantekeningen geraadpleegd bij de opdracht. Het is verrassend dat er zoveel te vertellen is over de historie van Wijchen. Gezien de vrije situatie tijdens de wandeling is het van belang, i.v.m. het opsplitsen van de groep, dat de begeleider naast de leerkracht de kinderen goed kent. Een tweede alternatief voor CE 027.3 vormt de bombardementswandeling in Nijmegen. Dit aanbod is afgelopen jaar voor het eerst opgenomen in het kunst- en cultuureducatie programma. Gezien de betrokkenheid van Bureau Buitenkans bij het uitvoeren van de eerdergenoemde lesbrief, is dit aanbod enkel af te nemen vanaf maart 2015.

CE 021 Bombardementswandeling Nijmegen Marian van Steen Moeflonstraat 41 6531 JS Nijmegen 024 3236489 + 31 (0)6 44150148 bureaubuitenkans.nl [email protected] In het geschiedenisonderwijs komt WOII aan bod volgens de kerndoelen PO. Kennis opdoen van historie is meestal niet voldoende om werkelijk geraakt te worden zodat de essentie beklijft. In de huidige beelden belevingscultuur is het van belang te zoeken naar verhalen, beelden en plekken liefst dichtbij huis waar de geschiedenis als het ware voor het oprapen ligt. Daar gaat dit aanbod over: belangrijke momenten uit de geschiedenis van WOII op plekken in de eigen omgeving, op foto’s/ filmfragmenten en middels verhalen. Kennismaking, bewustwording en verwerking zijn de ingrediënten van elk hieronder aangeboden onderdeel. Marianne van Steen heeft ruim 30 jaar ervaring in het ontwikkelen en uitvoeren van kunst- en cultuureducatie in verschillende disciplines, waaronder erfgoed en cultuurhistorie. Haar website is goed en eerlijk gedocumenteerd zodat je een helder beeld van haar kunt krijgen. Marianne werkt samen met drie medebegeleiders, allen goed opgeleid als kunst- en cultuurdocenten. Het cultuurknooppunt heeft goede ervaringen met Bureau Buitenkans (programma “Kiek een stoel”). Periode Dag Duur Plaats

: vanaf maart 2015 : op afspraak : 90 minuten : Vanaf en naar CS Nijmegen, begeleid door Marian van Steen. Max. één groep per begeleider. Naast Marian twee extra begeleiders inzetbaar. Voorbereiding: WO II is als lesstof aan de orde gekomen. Zorgen voor regen- en/of warme kleding indien nodig Inhoud : Begeleide wandeling: lopen, stilstaan, zitten, kijkopdrachten op locatie in de binnenstad van Nijmegen. Kijken naar foto’s, luisteren naar het verhaal van de schooldag van 220244 en naar het verhaal achter het bombardement.


Pagina 29

Bij het bombardement op Nijmegen van 22 februari 1944 kwamen 800 mensen om, waaronder 12 Wijchenaren. Verhalen over oorlog spreken kinderen enorm aan en dit verhaal spreekt des te meer tot de verbeelding omdat zij zich de benarde situatie van andere kinderen op die fatale schooldag van 22 februari 1944 goed kunnen voorstellen. Wie na de middagpauze om 13.28 uur op school was, werd getroffen. Wie onderweg naar school was, moest geluk hebben om niet geraakt te worden en zag de meest vreselijke gevolgen van het bombardement elders in het centrum van de stad.

Foto: stationsplein Nijmegen vlak na het bombardement

Wie terug uit school naar Wijchen ging met de bus van half twee vanaf het station Nijmegen, werd zwaar getroffen. Twaalf Wijchenaren vonden bij dit bombardement de dood. Voor hen werden op twee begraafplaatsen in Wijchen monumenten opgericht. De verhalen van deze en andere mensen van alle leeftijden worden in Nijmegen op de plek waar zij omkwamen verteld. Onderweg kijken we ter vergelijking met het heden ook naar foto’s van de stad van vóór het bombardement en naar foto’s van de verwoestingen. De verhalen maken vaak diepe indruk op kinderen, maar laten hen niet bang of verdrietig achter.

 0487 – 595002


CE 018 “Leven met het water in het land van Maas & Waal” Periode Dag en tijd Duur Plaats Materiaal

: het hele jaar : voorkeur dag en tijd kunnen worden aangegeven; dinsdag-, woensdag- en donderdagmorgen 09.00 - 10.00 uur of 10.30 - 11.30 uur : museumbezoek 1 uur : Streekhistorisch Museum Tweestromenland, Pastoor Zijlmansstraat 3, 6658 EE Beneden Leeuwen : lespakket (te downloaden via website www.museumtweestromenland.nl).


Pagina 30

Doelen:  

Leerlingen maken kennis met de geschiedenis van hun eigen omgeving. Leerlingen leren de karakteristieke eigenschappen van hun eigen omgeving (her)kennen.

Kerndoelen: Oriëntatie op jezelf en de wereld, tijd Kerndoel 51 De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen en ze leren aanduidingen van tijd en tijdsindeling te hanteren. Kerndoel 52 De leerlingen leren over kenmerkende aspecten van de tijdvakken ‘Tijd van burgers en stoommachines’ en ‘Tijd van wereldoorlogen’. Oriëntatie op jezelf en de wereld, kunstzinnige oriëntatie Kerndoel 56 De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed. Het project sluit aan bij het canonvenster ‘De watersnood, dreiging van het water’. Het project bestaat uit drie lessen: * De eerste les is een korte voorbereidende les op school. De leerlingen onderzoeken ‘het water als vijand´. * De tweede les vindt plaats in het museum. Daar onderzoeken de leerlingen ‘het water als vriend’. Met behulp van opdrachtkaartjes speuren de leerlingen zelfstandig het museum door, op zoek naar personen en beroepen, die met het water te maken hebben. * Het project wordt afgesloten met een derde les op school. Tijdens deze les ontdekken de leerlingen de rol van het water in het heden. Voor meer info, kijk op de museumwebsite onder de titel “schoolprojecten”. Annuleren kan tot 3 werkdagen voor het bezoek. Daarna zal bij het niet doorgaan van het bezoek €20, administratiekosten in rekening gebracht worden

SOGK coördinatie schoolbezoeken Leur Mw. Marja Urbach 0313-630624 Secretariaat SOGK 026-3552555 06-48532664

CE 019 De kerk van Leur, voor en na de Beeldenstorm. Aan de hand van de docentenhandleiding is de docent in staat zelf de lessen te verzorgen. Bij de les op locatie is wel een vrijwilliger aanwezig in de kerk om de groep welkom te heten en wegwijs te maken, maar de docent is zelf verantwoordelijk voor de invulling van de les aan de hand van de lesbrief. Begeleiding van een volwassene op max. 6 kinderen is gewenst. Periode

: in verband met kou in de kerk worden de lessen bij voorkeur tot eind oktober en vanaf begin april gegeven. In overleg kan hier van afgeweken worden. Dag : maandag t/m donderdag* Duur : 1 tot 1,5 uur + 1 tot 1,5 voor de lesbrief op school Plaats : Kerk van Leur, Van Balverenlaan 4, 6615 AH Leur Lesmateriaal : 2 lesbrieven voor groep 7-8: één voor op school en één voor op locatie De docentenhandleiding en de lesbrief voor op school is te verkrijgen bij het CKP. De lesbrief voor in de kerk is op de dag zelf in het kerkje verkrijgbaar.


Pagina 31

*Als er een trouwerij of begrafenis op de geplande datum plaatsvindt, zal het schoolbezoek niet kunnen doorgaan, in overleg met de betreffende groep zal een nieuwe datum worden afgesproken. De kerk van Leur is een prachtig oud kerkje in een klein dorpje vlakbij Wijchen en Nijmegen. Al voor 1100 stond hier een kerkje. Natuurlijk zag het er toen heel anders uit. Door de eeuwen heen is er veel veranderd. Er is flink aan gebouwd, maar ook is het deels door brand verwoest en heeft het flink geleden onder de Beeldenstorm. Momenteel is deze kerk in eigendom van de Stichting Oude Gelderse Kerken. Zij zorgen er voor dat deze kerk, samen met zes andere religieuze gebouwen in Gelderland bewaard blijven voor de toekomst. Aan de hand van lesbrieven voor op school en op locatie leren kinderen meer over de geschiedenis van de kerk van Leur. Het lespakket is niet religieus van aard.

TWEESTROMENLAND Historische Vereniging voor het Land van Maas en Waal en het Rijk van Nijmegen West [email protected] en/of [email protected]

CE 020 Familiegeschiedenis. Voorbereiding van het project Stamboomonderzoek volgens het plan van aanpak is voor een goed verloop gewenst. Met betrekking tot de begeleiding bij het bezoek aan het archief is een volwassene op 67 leerlingen een prettig aantal. Periode Dag

: het gehele schooljaar : maandagmorgen van 10.30 - ±12.00, vrijdagmorgen van 10.30 - ±12.00, vrijdagmiddag van 13.30 - ±15.00 Duur : 1 uur voorbereiding op school 1 uur voorbereiding thuis 1 ½ uur voor het bezoek aan het archief Plaats : archief Historische Vereniging Tweestromenland, ingang fietsenkelder gemeentehuis, Kasteellaan. Lesmateriaal : geen, wel wordt verzocht het plan van aanpak tijdig in gang te zetten Ook dit jaar wil de vereniging voor de groepen 7 en 8 het onderdeel Stamboomonderzoek verzorgen en is dit als keuze opgenomen in het cultureel erfgoed programma voor deze groepen. Het documentatiecentrum van de Historische Vereniging Tweestromenland te Wijchen heeft de beschikking over allerlei gegevens betreffende hun werkgebied. Voor leerlingen die iets meer willen weten over hun voorouders of hun woonplaats in het land van Maas en Waal zijn zij in het bezit van bidprentjes, rouwadvertenties en kleine berichtjes. Er zijn gegevens van vóór 1813 over Dopen, Trouwen en Begraven, de DTB-boeken. Tevens heeft de vereniging een grote verzameling knipsels, foto’s en dia’s en ook ca. 1700 boeken die geheel of gedeeltelijk gaan over hun werkgebied.


Pagina 32

Plan van aanpak Familiegeschiedenis. 1

2

Actie Achternaam, voornamen, geboorteplaats en –datum van ouders en de datum en plaats waar ouders getrouwd zijn. Dezelfde gegevens van opa en oma.

door wie Leerling met ouders

Dezelfde gegevens van de opa’s en oma’s van papa en mama. Verzamelen van deze gegevens.

Leerling met ouders en of grootouders Leerling met ouders en of grootouders Leerkracht

5 6

4 groepen per klas maken Verzamelde gegevens aanreiken aan documentatiecentrum.

leerkracht Leerkracht/medewerker documentatiecentrum

7

Verder uitwerken en meerdere gegevens verzamelen bij de aangereikte gegevens. Ontvangst in documentatiecentrum en verdeling in de 4 groepen. Groep 1 bekijkt bladzijden uit een doopboek, daarna proberen de kinderen een bladzijde te vertalen. Groep 2 bekijkt bidprentjes, een oud en een nieuw prentje worden voorgelezen en er wordt gesproken over het verschil. Verder wordt er geprobeerd een prentje van een voorouder uit het groepje te vinden. Groep 3 bekijkt dia’s uit de diakast en evt. oude krantenartikelen. Groep 4 krijgt aan de hand van eigen gegevens instructies over genlias op internet. Met de instructies thuis verder zoeken op internet.

Medewerkers doc. Centrum

3 4

8 9

10


Waar/wanneer 2 1/2 week voor datum bezoek thuis

1 1/2 week voor datum bezoek school school 1 week voor datum bezoek documentatiecentrum documentatiecentrum

Medewerkers documentatiecentrum Medewerker 1 documentatiecentrum

documentatiecentrum

Medewerker 2 documentatiecentrum

documentatiecentrum

Medewerker 3 documentatiecentrum Medewerker 4 documentatiecentrum

documentatiecentrum

Met ouders

thuis

documentatiecentrum

documentatiecentrum

Pagina 33





Pagina 34

CE 013 “De Romeinen” Periode Dag

: het gehele schooljaar : in principe worden de workshops in het museum op werkdagen in de ochtend gegeven, maar in overleg is het ook mogelijk om op maandag- of dinsdagmiddag een workshop te volgen. Duur : min. 1 uur voor de lesbrief op school 1½ uur voor workshop in museum Plaats : Museum Kasteel Wijchen, Kasteellaan 9, 6602 DA Wijchen, T 024 642 47 44 Lesmateriaal : lesbrief Romeinen Doel : Leerlingen maken kennis met de Romeinse tijd en ontdekken hoe de Romeinen leefden en wat hiervan de invloed was op de eerste bewoners. Ook krijgen de leerlingen inzicht in de betekenis van de Romeinen voor Wijchen en omgeving. Workshop die de Romeinse wereld tot leven brengen. Onder andere kunnen de leerlingen zich verkleden als Romein, leren Romeinse cijfers schrijven op wastabletten, verschillende Romeinse gebruiksvoorwerpen zoeken en ontdekken dat de Romeinen betaalden met munten waarop de keizer was afgebeeld. Het is erg leuk om “de Romeinen” op de foto te zetten; wij raden u dan ook aan om een fototoestel mee te nemen.

CE 015 “De Middeleeuwen” Duur Dag Plaats Doel

: min. 1 uur voor de lesbrief op school 1½ uur voor workshop in museum : In principe worden de workshops in het museum op werkdagen in de ochtend gegeven, maar in overleg is het ook mogelijk om op maandag- of dinsdagmiddag een workshop te volgen. : Museum Kasteel Wijchen, Kasteellaan 9, 6602 DA Wijchen, T 024 642 47 44 : Leerlingen ontdekken hoe men leefden in de Middeleeuwen. Zij ontdekken de verschillen tussen de verschillende standen, zoals bijvoorbeeld monniken en ridders.

Tijdens de workshops bepalen de leerlingen waar je het beste een kasteel kunt bouwen, proberen te schrijven als een monnik, maken kennis met de Juliaanse kalender en spelen de troubadour.

CE 016 “Archeoloog in de klas” Periode : het gehele schooljaar Dag : op afspraak Duur : 1 uur voor de lesbrief op school Plaats : eigen groepslokaal Lesmateriaal : geen Workshop waarin de groep op school bezoek krijgt van een archeoloog die vertelt wat archeologie inhoudt en die allerlei interessante voorwerpen laat zien en uitleg geeft daarover.

CE 017 “De IJzertijd” Periode Dag

: het gehele schooljaar : in principe worden de workshops in het museum op werkdagen in de ochtend gegeven, maar in overleg is het ook mogelijk om op maandag- of dinsdagmiddag een workshop te volgen. Duur : eventueel 1 uur voor de lesbrief Romeinen op school 1½ uur voor workshop in museum Plaats : Museum Kasteel Wijchen, Kasteellaan 9, 6602 DA Wijchen, T 024 642 47 44 Lesmateriaal : lesbrief Romeinen Doel : Leerlingen maken kennis met het leven in de IJzertijd.


Pagina 35

De inleiding vindt plaats in het Kennislab met een PowerPoint presentatie en daarna volgen de leerlingen vier workshops waarbij ingegaan zal worden op het leven in de IJzertijd. De leef en belevingswereld van de leerlingen wordt geplaatst tegenover het leven van een kind in de IJzertijd.


Pagina 36

2. Aanbod overige disciplines: 2.1. Werkwijze: Elke groep mag zich voor alle onderdelen van de betreffende jaarlaag van dit programma-aanbod inschrijven naast de keuze die gemaakt is uit het keuzemenu Cultureel Erfgoed. Wanneer er sprake is van een combinatieklas die valt buiten de kaders van de programmaopzet, (2/3, 4/5, 6/7 of anders) graag de keuzes maken voor/binnen het aanbod voor één van de twee jaarlagen.

Inschrijving op een onderdeel brengt een verplichting met zich mee. Op grond van de inschrijvingen worden er afspraken gemaakt met de aanbieders en/of gastdocenten. Hieraan zijn uiteraard kosten verbonden die niet worden aangepast als groepen onverhoopt toch niet deelnemen aan het programmaonderdeel waarvoor zij zich hebben ingeschreven.

2.2. Informatie kinderboekenweek: De eerste informatie over de kinderboeken-week is de ICC-ers toegestuurd. In september volgt een verdere uitwerking. Een aantal onderdelen zijn opgenomen in de programmering, met name de kinderboekenweekvoorstelling voor groep 1/2 en de vliegensvlugge verhalenverteller voor groep 7/8. Dit betekent dat de kosten hiervoor ten laste komen van het CKP. Aanmelding voor de kinderboekenweekactiviteiten vindt plaats via EDSO.


Pagina 37

2.3 Aanbod groep 1-2: DA1 14-15 1-2 Danstheatervoorstelling “Niks goed”. Periode Dag Duur Plaats Lesmateriaal

: kinderboekenweek FEEST 2014 : maandag 6 en dinsdag 7 oktober 2014, volgens planning (voorkeur opgeven) : 1 uur voorbereiding, voorstelling 50 minuten : theater ’t Mozaiek : lesbrief op site www.cultuurknooppunt en “kamishibai” vertelplaten “Feest” van Brigitte Minne en An Candaele Niks goed! Danstheater met filmbeelden.

Twee kevers willen een feestje bouwen. Een niet zomaar een feestje, nee, een onvergetelijk spetterend super-taarten-feest! Vele dieren zetten hun allerbeste pootje voor om een uitnodiging te krijgen, maar de kevers trekken keer op keer hun neuzen op: te mooi, te slim, te dit, te dat en zo mankeert er aan iedereen wel wat. Dus houden ze uiteindelijk een partijtje voor hen beiden. Daar zitten ze dan, met taarten, toeters en bellen, maar niks te vertellen. Het wordt een slaapverwekkend feest…..of….? “Niks goed” gaat op speelse wijze over jezelf en de ander accepteren. Genieten van elkaar mooie kanten. Niemand is perfect, iedereen is anders en dat is mooi!!! Laat het feest maar beginnen! Algemene gegevens: Producenten : Welles danstheater Leeftijd : 4/7 jaar Uitvoerenden : Iris van Ginkel/Ornella Marchwicka, Jason Gwen en Teun Kok Brengouders mogen de voorstelling bijwonen en nemen in het theater plaats tussen de kinderen.

DR1 14-15 1-2 Gastles drama verzorgd door een dramadocent: Beschikbaar : schooljaar 2014-2015 Dag : nader te bepalen Duur : 60 minuten Plaats : speel-, gymzaal of aula Voorbereiding: geen Planning : volgt na inschrijving Spelen met prentenboeken In de dramales die de gastdocent aanbied “leest” hij/zij met de kinderen een prentenboek. Dit ‘lezen’ gaat samen met allerlei dramaspelletjes. Zo horen, voelen en ervaren kinderen zelf het verhaal en ontdekken ze spelenderwijs het thema van het boek. Na afloop van de les krijgt de leerkracht een lesbrief. Hierin staat de les uitgewerkt op papier. Met deze overdracht wordt de leerkracht uitgedaagd om het volgende prentenboek ook met de klas te gaan ‘lezen’. Bij inschrijving kan het thema en of boek worden aangegeven waarin/mee de docent aan de slag gaat.


Pagina 38

2.4 Aanbod groep 3 LI 1 14-15 3 Letterfeest Periode Dag Duur Plaats Lesmateriaal

: oktober 2014 kinderboekenweek : volgens planning : 30-40 minuten : eigen klaslokaal : geen

Terwijl Myrna een tafel opbouwt van allerlei letters (letterpoten bijvoorbeeld) en die feestelijk dekt met letters en korte woorden, hoor je ondertussen een verhaal. De letters en de woorden komen erin voor. Het verhaal gaat over zoek geraakte letters en woorden die in het water vielen, die opgegeten zijn door de hond, die door opa zijn verzaagd en dat soort (on)gein.

2.5 Aanbod groep 4: (en voor alle combigroepen die deelnemen aan het muziekproject)

MU1 14-15 4 Muziektheater “Takkenherrie” door : Alle hoeken van de Kamermuziek/gezelschap Blikskaters! Periode Dag Duur

: aftrap muziekproject groep 4 2014-2015 : 17-9-2014 : voorbereidingsles , voorstelling ca. 60 minuten, verwerkingsles Plaats : “De schakel” te Wijchen Lesmateriaal : lesbrief op site www.cultuurknooppunt en CD

Voor deze voorstelling is een lesbrief ontwikkeld ter voorbereiding op het bezoek aan Takkenherrie. De lesbrief bevat o.a. een introductie op en opdrachten rond het thema, een in te studeren lied en een verwerkingsles. Een CD met de muziek is inbegrepen. Blikskaters acht het gebruik van deze lesbrief van groot belang als voorbereiding op de voorstelling. Takkenherrie is een interactieve muziekvoorstelling voor kinderen van 8 jaar en ouder. Voor het muziekproject in Wijchen wordt deze voorstelling aangepast zodat deze geschikt is voor 7+. Takkenherrie vertelt het verhaal van drie musici en een priesteres waarin niets is wat het lijkt. Omdat verwarring spannender is dan zekerheid en vragen mooier dan feiten. Takkenherrie Lang geleden leefde er een priesteres bij een orakelboom. Van heinde en verre kwamen de mensen om hun vragen aan de boom voor te leggen. De wind blies de antwoorden door de takken en de priesteres vertaalde het geruis van de boom in woorden. Maar de boom is omgehakt…… Sindsdien doolt de priesteres rond en stelt ze vragen waar niemand het antwoord op heeft en geeft ze antwoorden waar niemand de vragen bij weet. Waarom keert ze na al die jaren terug naar de plek waar de boom ooit stond? Blikskaters! Besluit haar te helpen met datgene waarin ze het beste is: de muziek! En het publiek helpt mee.


Pagina 39

Brengouders mogen de voorstelling bijwonen. Actrice/zang Trombone Klarinet/basklarinet Hoorn Componist Regie/tekst Concept

: : : : : : :

Reineke Jonker Bastiaan Woltjer Rudi van Hest Anneke Wensink Bastiaan Woltjer Paul Knieriem Blikskaters! & Paul Knieriem

2.6 Aanbod groep 3-4: DA2 14-15 3-4 Kom met muziek tot dans o.l.v. Sanne Rutten Periode Dag Duur Plaats Lesmateriaal

: vanaf januari : in overleg met de gastdocent(en) : minimaal 60 min. : op school : geen

Voor de uiteindelijke invulling van dit programma-aanbod is het Cultuurknooppunt afhankelijk van de Gemeente Wijchen. Vraag is in hoeverre gastdocenten van “de Stroming” (voormalig kunstencentrum) ingezet kunnen worden binnen de basisscholen. Het CKP heeft de wens uitgesproken om voor de groepen 3-4 een dansaanbod uit te werken wat verder gaat dan enkel een gastles verzorgd door Sanne Rutten-de Haan. Meer informatie omtrent dit dansaanbod kunnen we pas geven in de eerste helft van het nieuwe schooljaar.


Pagina 40

2.7 Aanbod groep 5-6: MU2 14-15 5-6 Symfonie voor angsthazen en durfals Periode

: januari 2015 (eventueel kan er in november gestart worden met de projectvoorbereiding) Dag : dinsdag 20 januari 2015 Duur : 50 minuten Plaats : concertgebouw De Vereeniging, Nijmegen Lesmateriaal : lesbrief op site www.cultuurknooppunt Leerkrachttraining: Ter voorbereiding van dit aanbod wordt een leerkrachttraining aangeboden op 29 oktober 2014. Eric Robillard, de verteller/acteur van het verhaal, geeft deze training van een uur, 2 x op deze dag. Om 13.30 uur in De Vereeniging en om 15.00 uur in Wijchen op het Cultuurknooppunt. Activiteit : interactief schoolconcert inclusief opstartworkshop voor leerkrachten en een lespakket met 3 lessen (uit te breiden tot 5) met karaoke-cd en dvd waarop alle bodypercussiebewegingen stap voor stap worden voorgedaan. Symfonie voor angsthazen en durfals: Alles wat normaal niet “mag” bij een klassiek concert, mogen kinderen nu juist wel! Opstaan en een wave doen. Lawaai maken, klappen, een dansje doen. Of een spreekkoor beginnen! Sterker nog… al deze dingen zijn juist de bedoeling! Tijdens de Symfonie voor angsthazen en durfals is alles toegestaan. De leerlingen zingen en dansen samen met presentator Emile Zeldenrust en Het Gelders Orkest op de muziek van de Schilderijententoonstelling van Moessorgski. Het verhaal gaat over een jongen die nergens bang voor is en graag wil leren griezelen. Hoe dat afloopt, ontdekken de kinderen tijdens het concert! Een onvergetelijke ervaring, volgens het concept van de succesvoorstelling Concert voor Rafiq uit 2013. Kerndoelen: 8, 9, 34, 54, 55 en 58. Leren zingen en muziek maken met heel je lichaam. Oefenen met sociale vaardigheden als samenwerken, zelfexpressie en creatief schrijven. EXTRA AANBOD: gastles door een zangdocente (aanrader!), €1,50 per ll. (vanuit eigen schoolbudget).

Brengouders mogen plaatsnemen op het balkon en zijn gratis. Enkele QUOTES n.a.v. het Concert voor Rafic: Annemarie Oerlemans, cultuurcoördinator het Element over Concert voor Rafiq: ‘Ik wil jullie de

complimenten geven! Dit is waar kunsteducatie over gaat! Prachtig hoe de kinderen meededen met de voorstelling. Echt goed: voorbereiden in de klas, een professional erbij voor de puntjes op de i en dan samen de voorstelling doen. Een topformule!’ Juliette Damen, De Tuimelaar Westervoort: ‘Ik vond het ontroerend en geweldig om kinderen van die

leeftijd geboeid te zien. Ben heel erg blij meegedaan te hebben.’

Anne-Marie Dennissen, Cultuurknoopppunt Wijchen: ‘Super om te zien wat Het Gelders Orkest met

het concert van Mahler en de kinderen heeft neergezet. De opbouw was zeer goed gedaan, zelfs op het einde van het concert waren de kinderen geboeid! Prima verteller. Heel indrukwekkend.‘


Pagina 41

ME1 14-15 5-6 workshop Light-graffiti “Vang het licht”. Periode Dag Duur Plaats Lesmateriaal Activiteit

: na de meivakantie : volgens planning, voorkeurdatum opgeven : 50-60 minuten : op school in een verduisterde ruimte of op basisschool ’t Palet waar alles klaar staat : lesbrief op www.cultuurknooppunt.nl : tekenen met licht

Vang Het Licht Light Graffiti is fotografie in een hip jasje, het is als het ware milieu vriendelijke graffiti. Het is ook tekenen zonder papier en je doek is een plein in je stad of een boom in het park. Light Graffiti (ook wel Light Painting of Vang Het licht genoemd) is het vangen van bewegend licht en jij zorgt ervoor dat het licht beweegt. Met allerlei lampen teken je in de lucht en maak je de meest waanzinnige creaties. Heel belangrijk om te weten: er komt dus geen Photoshop aan te pas. Alle foto’s worden met lampen gemaakt. Dit nogal abstracte verhaal wordt duidelijk wanneer je de foto hieronder bekijkt. Het poppetje op de fiets is te zien op de foto, maar in werkelijkheid is er niets te zien op de locatie waar de foto is gemaakt. Door de fotografietechniek kan alleen het licht opgevangen worden, terwijl de persoon die tekent onzichtbaar blijft. Ervaring met een camera is niet noodzakelijk. Het gaat om creativiteit en het manipuleren van je omgeving. De workshop docent neemt zelf een camera en lampen mee. Deze lampen zijn heel divers: Het zijn simpele zaklampen, maar ook complexe lichten met veel losse lampjes er in, waardoor er mooie structuren gemaakt kunnen worden. Ook is het mogelijk om sjablonen te maken. Dit werk hetzelfde als sjablonen voor een verfspuitbus, alleen worden ze bij Light graffiti belicht zodat ze op de foto staan. Kijk ook eens op: http://workshopstartpagina.nl/workshops/workshops-beeldend/workshop-lightgraffiti/ Benodigdheden waar de school voor dient te zorgen: - schoolbord of flip-over met bijpassend schrijfmateriaal - stoel en tafel (waar de docent zijn apparatuur op kwijt kan) - schrijfgerei voor de deelnemers (bij voorkeur potloden, gummen, fineliners, papier) - een beamer of digibord waarop de workshopleider zijn laptop op aan kan sluiten - een ruimte op de begane grond i.v.m. veel en zware apparatuur met tafels en stoelen MAAR de ruimte moet geheel donker gemaakt zijn! NOTE: De school dient er dus voor te zorgen dat de ruimte al donker gemaakt is alvorens de workshopleider arriveert; deze moet 45 min. van tevoren in het lokaal kunnen. Alle workshops op een school vinden plaats in dezelfde ruimte!


Pagina 42

2.8 Aanbod groep 7-8: LI1 14-15 7-8 Vliegensvlugge Verhalenvertellers in de klas Periode Dag Duur Plaats Lesmateriaal Activiteit

: kinderboekenweek 2014 : volgens planning, voorkeurdatum opgeven : 20 minuten : op school : geen : Marskramer in de klas binnen het thema “oorlog en bevrijding”

De Vliegensvlugge verhalenvertellers komen als Marskramer in de klas. Op hun rug dragen ze een kast met snuisterijen, parafernalia en andere interessante objecten. Ieder ding hoort bij een boek. Maar welk ding hoort bij welk boek? Omdat de kinderboekenweek zo dicht bij de lesbriefactiviteiten ligt rondom Market Garden vertelt de Marskramer over boeken rond het thema “Oorlog en bevrijding”. In 20 minuten komen zoveel mogelijk boeken aan de orde. Ondertussen proberen de leerlingen op het werkblad het juiste object bij het juiste boek te vinden. Ook kunnen ze op he werkblad aangeven welke boeken ze zouden willen lezen. Op die manier hebben ze een boekenboodschappenlijstje voor de Kinderboekenweek.

MUDA1 14-15 7-8 Project “Swing it out” Periode Dag Duur

: na de meivakantie : volgens planning, voorkeurdatum opgeven : 50-60 minuten voor de muziekworkshop 60 minuten voor de dansworkshop Plaats : op school en in dansstudio “de Swing” Lesmateriaal : lesbrief Activiteit : muziek- en danswokshop

De swing-kids waren gek op jazz en swing, omdat deze muziek voor hun, met haar elementaire ritmes, de vrijheid symboliseerde. Zij hadden ook hun eigen mode. De meisjes droegen (toen heel ongebruikelijk) broeken, de jongens droegen, bij regen en zonneschijn, altijd een paraplu bij zich en het haar tot op de kraag van hun overhemd. Mede door deze uiterlijkheden, was het voor de Nazi’s gemakkelijk, om ze op te pakken.

Het project bestaat uit een muziekworkshop (door Herman v. Teffelen) in de school en een dansworkshop in dansstudio “Swing’ (Marktpad 27, 6602 HP Wijchen). Het muzikale gedeelte van dit project bestaat uit een lesbrief (voor de leerkracht) een workshop en een verwerkingsles (leerkracht). De workshop wordt gegeven door Herman v. Teffelen waarin de swing-muziek centraal staat uit de periode van net na de oorlog. De leerlingen gaan met een kazoo zelf actief meedoen in deze workshop.


Pagina 43

Workshop dans: Terug naar de sfeer van net na de oorlog. Hoe vierden de mensen hun vrijheid? Ze gingen dansen en maakten muziek. We willen de kinderen de manier van dansen laten ervaren die toen populair was, met de muziek van toen…… Na een korte sfeerimpressie in beeld willen we samen aan de slag. Aan het eind van de workshop ook nog even een kort vergelijk met toen en nu. Hoe dansen we nu en wat voor muziek hoort daar bij.


Pagina 44

3. Aanbod projectkoffers en/of leskisten en materialen. 3.1. Werkwijze: Het Cultuurknooppunt heeft al een aantal jaren een ruime hoeveelheid projectkoffers/leskisten van allerlei disciplines in beheer, deze staan ter beschikking voor het onderwijsveld. Voorheen waren deze projectkoffers in bezit van Edu-art. Naast het kunstmenu kan er vrij ingeschreven worden voor deze projectkoffers en leskisten. Uitleen is kosteloos, echter ontbrekende onderdelen of spullen die vervangen moeten worden zullen in rekening worden gebracht van de school. Inschrijven voor een leskist betekent automatisch dat akkoord gegaan wordt met de voorwaarden tot bruikleen. (Deze voorwaarden zijn te vinden op de website van het Cultuurknooppunt.) Afhankelijk van het aantal aanvragen zal er een eerlijke verdeling worden gemaakt over de ingeschreven scholen. Transportafspraken: Uitgangspunt voor dit schooljaar is dat de projectkoffers weer gebracht en opgehaald worden op de school. Aflever- en ophaalplaats wordt dit jaar per school(locatie) vastgelegd. Verdere distributie naar de desbetreffende groep(en) wordt door de school verzorgd. De school zorgt, voor de retourdatum, dat de kist is gecontroleerd en weer op de afgesproken plek wordt neer gezet. Als de kist niet op de afgesproken tijd en plaats klaar staat zorgt de school dat deze wordt teruggebracht naar het Cultuurknooppunt c.q. de volgende school wordt gebracht.

3.2. Cultureel erfgoed Ridders en kastelen PK CE 001-004

Deze leskist is niet apart te reserveren, de projectkoffer is gekoppeld aan het bezoek van het kasteel in Hernen! Tijdens dit multidisciplinaire project zingen de leerlingen liederen, luisteren ze naar verhalen, spelen toneel, bouwen mini-kastelen, maken een ridderdans, koken een middeleeuws gerecht enzovoort. Hoogtepunt van het project is een bezoek aan een middeleeuws kasteel in Hernen, waar het leven van de ridders van vroeger voor de leerlingen werkelijkheid wordt. Alle activiteiten in de klas kunnen uitmonden in een presentatie. doelgroep duur materiaal

competentie

groep 1 en 2 3 weken lesbrief, leskaarten, boeken, cd's, kleurboek, kopieerbladen, ridderhes en -kap, jonkvrouwjurk en -hoed, patroonmallen, puzzel, jongleerringen/-ballen, dia's, vertelplaten, zwaarden verbaallinguïstisch, visueel-ruimtelijk, muzisch-ritmisch, lichamelijkkinesthetisch, intrapersoonlijk receptief, onderzoekend, creërend

Leskist Korsikaan

PK CE 005-008

meervoudige intelligentie

Deze leskist is niet apart te reserveren, wordt altijd gekoppeld aan het bezoek van draaiorgel de Korsikaan!

Om het bezoek door draaiorgel de Korsikaan niet een op zichzelf staand iets te laten zijn heeft het coördinatiepunt i.s.m. een PABO-studente een leskist ontwikkeld met als thema; “De techniek achter het pierement”. Kleuters kunnen zelf proefjes nemen met kammetjes en muziekdoosjes en kunnen een eigen stukje muziek maken door met een tang gaatjes in papier te maken en de zo ontstane ponskaart af te spelen op een speciaal apparaatje. In deze kist zit een cd met orgelmuziek en achtergrondinformatie samengesteld door het museum “van speelklok tot pierement” te Utrecht.


Pagina 45

De Korsikaan heeft een open achterzijde zodat goed te zien is hoe het een en ander werkt binnen een draaiorgel. doelgroep groep 1 en 2 duur 3 weken materiaal lesbrief, orgelplaten, kammetjes, minipiano-muziekdoosjes, muziekspeeldoosjes, ponskaarten meervoudige intelligentie verbaallinguïstisch, visueel-ruimtelijk, muzisch-ritmisch competentie receptief, onderzoekend, creërend Koe-kist PK CE 009 Het project start met een projectkoffer in de klas. In de projectkoffer zitten allerlei voorwerpen. Van wie is de projectkoffer? De zoektocht naar de eigenaar van de kist vormt de kern van het project. De leerlingen bekijken de voorwerpen, bedenken wat het voorstelt, waarvoor het wordt gebruikt, wat de herkomst en de waarde is en wat het vertelt over de eigenaar. De eigenaar komt de projectkoffer opeisen maar moet eerst aan de leerlingen bewijzen dat de kist zijn eigendom is. Stemt het verhaal dat hij vertelt overeen met de inhoud van de kist? Een bezoek aan een boerderij(museum) is een optioneel onderdeel van het project. (www.metdeklasdeboerop.nl) doelgroep duur materiaal meervoudige intelligentie competentie

groep 1, 2 3 weken lesbrief, kaasvorm, tegel, koe-touw, merklap, snijbonenmachine, wollen hemd verbaallinguïstisch, visueel-ruimtelijk, lichamelijk-kinesthetisch, intrapersoonlijk, naturalistisch receptief

Boerderijen PK CE 010 Oude foto's, verhalen en werktuigen van het boerenleven rond 1900. Hoe zag het leven op een boerderij in Gelderland er rond 1900 uit? Uitgangspunt van dit multidisciplinaire project is materiaal over het boerenleven rond 1900 waardoor we meer te weten kunnen komen: foto's, verhalen, werktuigen. In de inleidende lessen leren de leerlingen hoe het leven en werken er op een boerderij in die tijd uit zag. Een bezoek aan een boerderij(museum) kan een verdieping van deze leskist zijn. Voor de verwerking in de klas maakt de leerkracht een keuze uit de aangeboden lessen. Er zijn lessen rond oude verhalen, dialect, klompen, foto's en boerderijdieren. Uitgaande van dit materiaal gaan de leerlingen situaties naspelen, verhalen schrijven en vertellen, zingen, dansen, schilderen/tekenen en knutselen). doelgroep duur materiaal meervoudige intelligentie competentie aantal

groep 3, 4, 5, 6 3 weken lesbrief, cd's, voorbeeldkoeien, boeken, plaat-/kopieerplaten, klompen, tapijttegels verbaallinguïstisch, visueel-ruimtelijk, muzisch-ritmisch, lichamelijkkinesthetisch, intrapersoonlijk, naturalistisch receptief, onderzoekend, creërend 1 (set van 3 kisten)

Berend en de toverkruiden PK CE 011 Dit derde boek van Martine Letterie gaat over de werking van kruiden in de Middeleeuwen. Het kruidenboek van Anholt speelt een belangrijke rol in het boek. Ook deze keer heeft de schrijfster een uitgebreid historisch onderzoek gedaan voordat zij het boek ging schrijven. In de lessen verdiepen de leerlingen zich in het verleden, en met name in het kruidengebruik. Ze schrijven zelf ook middeleeuwse avonturen, waarin kruiden een belangrijke rol spelen. In een natuurles gaan de leerlingen buiten op zoek naar (on)kruiden. Ze maken op basis van hun zoektocht samen een eigen kruidenboek. Dit multidisciplinair project is ook goed te combineren met een bezoek aan een middeleeuwse kruidentuin. (tip: www.stadskruidentuinnijmegen.nl)


Pagina 46

doelgroep duur materiaal meervoudige intelligentie competentie

groep 5, 6 3 weken lesbrief, lesplaten, informatiekaarten, kruidenwijzer, geurzakjes, boeken verbaallinguïstisch, intrapersoonlijk, naturalistisch receptief, onderzoekend, creërend

Boer en uitvinder PK CE 012 Boeren zijn echte uitvinders. Zij passen steeds hun gereedschap aan om het beter en efficiënter te kunnen gebruiken. De leerlingen ervaren in dit project aan den lijve hoe het is om voor een probleem te staan en daarbij oplossingen te zoeken. Ze ontdekken de techniek die de boeren gebruikten bij het werk en zoeken zelf nieuwe toepassingsmogelijkheden In de Gelderse boerderijmusea zijn veel oude boerenwerktuigen te bekijken. De meeste zijn al lang vernieuwd en dus in onbruik geraakt. Soms weten we niet eens meer waar ze precies voor gebruikt zijn! De leerlingen leren over het boerenleven in de vorige eeuw en de oplossingen die boeren bedachten voor technische problemen. doelgroep duur materiaal bijzonderheden

groep 7 en 8 3 weken lesbrief, cd, opdrachtkaarten, spelbord, lego, diverse voorwerpen een bezoek aan een boerderij(museum) geeft extra verdieping.

3.3. Beeldend Kikker van Max Velthuijs PK BE 051 Wie kent kikker met zijn rood met wit gestreepte zwembroekje nou niet? Kikker beleeft samen met zijn vriendjes in elk prentenboek weer een ander herkenbaar avontuur. Door zijn eenvoud en herkenbaarheid is hij nu al jaren populair bij kleine en grote mensen. De reizende tentoonstelling, samengesteld van een selectie prenten en schetsen, gemaakt door Max Velthuijs voor de wereldberoemde boeken, heeft het CKP niet over kunnen nemen. Het CKP stelt een aantal (gelamineerde) kopieën samen die overeenkomen met deze originele prenten. Deze platen kunnen tentoongesteld worden. Een bezoek aan deze kleurrijke tentoonstelling vormt de basis van het project. Daarnaast maken de leerlingen hun eigen Kikker, gaan bewegen als kikkers en luisteren naar een van de vele Kikkerverhalen. De tentoonstelling van prenten (originele werken) is niet meer beschikbaar bij dit project. doelgroep groep 1, 2, 3, 4 duur 3 weken materiaal lesbrief, dvd, CD, brochures, posters, boeken, plaatmateriaal, voorbeeldkikkers, kopieprenten meervoudige intelligentie visueel ruimtelijk, intrapersoonlijk competentie receptief, creërend Vliegvleugels en kriebelpoten PK BE 052 De tentoonstelling, welke is ontwikkeld door Kunstkidt, bestaat uit vier kunstwerken die geïnspireerd zijn op insecten en andere geleedpotigen. De werken zijn speciaal voor deze tentoonstelling gemaakt en geplaatst in glazen vitrines. Anna van Bohemen, de kunstenaar die deze objecten maakte, werd gefascineerd door de bizarre schoonheid van de insectenwereld. Het inspireerde haar tot het maken van een serie insectachtige wezens in haar eigen techniek en materiaal. Bewerkt en beschilderd papier vormen de basis voor de ruimtelijke verbeeldingen van de insecten. doelgroep groep 1, 2, 3, 4 duur 3 weken materiaal lesbrief, CD, kunstkaarten, boeken, plaatmateriaal, tentoonstelling originele prenten meervoudige intelligentie visueel ruimtelijk, intrapersoonlijk, naturalistisch competentie receptief, reflecterend, creërend


Pagina 47

Kunstkoppen PK BE 053 De tentoonstelling, welke is ontwikkeld door Kunstkidt, bestaat uit vier bijzondere portretten. Geen geschilderde of getekende portretten maar ruimtelijke objecten, gemaakt van verschillende materialen en op een bijzondere manier vormgegeven. De kunstwerken zitten in glazen vitrines. Het accent ligt op de emotie van het portret en de manier waarop dit is vormgegeven. Het werk voor deze tentoonstelling wordt gemaakt door: Johan Claassens (hout), Bunny Soeters (papier), Marijke van Vlaardingen(keramiek) en Johanna Schweizer (textiel). doelgroep groep 5, 6, 7, 8 duur 3 weken materiaal lesbrief, dvd, kunstkaarten, plaatmateriaal, boeken, 4 kunstwerken onder glas op een sokkel meervoudige intelligentie visueel-ruimtelijk, intrapersoonlijk competentie receptief, onderzoekend, zich te presenteren bijzonderheden kunstwerken zijn kwetsbaar en mogen daarom niet in een loopruimte geplaatst worden.

3.4 Dans Poppen aan het dansen

PK DA 031-032 Drie soorten poppen uit de 20ste eeuw komen tot leven. Achter de kleurige deurtjes van de projectkoffer zitten een breekbare porseleinen pop, 2 blikken opwindpoppetjes en een zachte Teletubbiepop. Tijdens de lessen voorafgaand aan de danslessen zien en voelen leerlingen hoe de poppen bewegen en uit welk materiaal ze bestaan. Tijdens de danslessen wordt ingegaan op deze manier van bewegen. Het onderwerp “poppen” wordt verbreed aan de hand van illustraties van poppen uit andere landen, een lied en een voorleesverhaal. De leerlingen mogen hun eigen poppen meenemen. Ter afsluiting van het project kijkt u samen met hen naar een dvd, waarop professionele dansers delen uit o.a. “Pinokkio” en de “Notenkraker” dansen. In dit project vormen de leerlingen zich een beeld van de talloze poppen die er bestaan. In de danslessen kunnen de leerlingen de bewegingen die ze bij de porseleinen pop, de opwindpop en de Teletubbiepop hebben gezien gebruiken als voorbeeld en inspiratie voor dansbewegingen met hun eigen lijf. Daarbij kunnen ze bij elke pop andere en nieuwe dansbewegingen bedenken. doelgroep groep 1, 2, 3, 4 duur 3 weken materiaal lesbrief, dvd, CD, kussentjes, opwindsleutels, fotoplaten, boek meervoudige intelligentie lichamelijk-kinestetisch, intrapersoonlijk

Dansen met materialen

PK DA 033 Twee kisten vol sjaaltjes, ballonnen, elastieken en een groot zeil nodigen u en de leerlingen uit om te gaan dansen. Met de materialen 'onder handbereik' dansen de leerlingen over het versieren van de zaal, een verre ballonnen reis, een marionettendans of een heerlijke dag aan zee. De leerlingen maken door middel van de materialen uit de projectkoffer kennis met dansbewegingen zoals zweven, golven, wapperen, wegschieten en bedenken nieuwe dansbewegingen die passen bij de thema's die aan de materialen gekoppeld zijn (zee, marionetten, versieren, ballonnenreis). Ze dansen individueel en in samenwerking met anderen. doelgroep groep 1, 2, 3, 4 duur 3 weken materiaal lesbrief, cd, ballonnen, sjaaltjes, landbouwplastic, elastieken, afbeeldingen meervoudige intelligentie lichamelijk-kinesthetisch, intrapersoonlijk bijzonderheden maximaal 4 groepen per projectkoffer, set van 2 koffers

Dansen met materialen – tricots

PK DA 034 Een projectkoffer behorende bij dans met materialen, bestemd voor gastdocenten die een workshop willen geven.


Pagina 48

3.5. Drama Hoera... poppenspel

PK DR 041 Een mand vol poppenspelmaterialen. Jonge kinderen zijn dol op poppenspel. Het ligt heel dicht bij hun belevingswereld. In de projectmap krijgt u diverse suggesties aangereikt om met uw leerlingen tot poppenspel te komen. Leerlingen brengen poppen tot leven, middels stem en beweging, waardoor ze zich kunnen inleven. doelgroep groep 1, 2, 3, 4 duur 3 weken materiaal lesbrief, handpoppen, sokpoppen, marionetten, achterdoek meervoudige intelligentie intrapersoonlijk competentie creërend

Kist per vergissing bezorgd PK DR 042 Als Gerrit van Van Loos en Gent het 'Museum Voor Vreemd Spul' niet kan vinden, bezorgt hij zijn vrachtje maar met een begeleidend briefje erbij op de dichtstbijzijnde school. Misschien kunnen de leerlingen er nog wat van leren. De kist blijkt vreemde, exotische voorwerpen uit een verre wereld te bevatten. U helpt de leerlingen aan de hand van deze vreemde voorwerpen verhalen te verzinnen en deze verhalen om te zetten in toneelspel. Leerlingen kunnen aan de hand van vreemde voorwerpen verhalen verzinnen en spelen. doelgroep groep 5, 6 duur 3 weken materiaal lesbrief, cd, scheepsjournaal, Oscar, oeran malou, toverfluit, ratel, dromenvangers, maskers meervoudige intelligentie verbaal-linquïstisch competentie creërend

Frot

PK DR 043 De vuilnisbak rolt de klas is, het deksel wordt opgetild en daar is Frot. De kinderen kunnen de theaterpop Frot tot leven wekken, hem een stem en een karakter geven, met hem praten, hem laten dansen en zwemmen. Met Frot kunnen kinderen avonturen bedenken en uitwerken, bijvoorbeeld via een stripverhaal. Of ze maken een vriendje voor hem met een sok, een washand of een want. Theater is het uitgangspunt in Frot, daarnaast is er aandacht voor muziek en beeldende kunst. doelgroep duur materiaal meervoudige intelligentie

groep 3, 4, 5, 6 3 weken projectmap met kennismakings-, verdiepings- en hoe-te-presenteren activiteiten, cd, dvd, vuilnispop visueel-ruimtelijk, lichamelijk-kinesthetisch, intrapersoonlijk

Familiekoffer

Nieuw! PK DR 044 De familiekoffer laat u en uw leerlingen kennismaken met tante Dora en haar beeldencollectie. Ze ontmoeten oom Walter, die geheimagent is, tante Ans, de wereldreizigster, en oom Ricardo, de wereldberoemde goochelaar. De leerlingen laten hun fantasie de vrije loop en brengen aan de hand van de foto’s die uit de koffer opduiken de verschillende personages in de klas tot leven. Ze gebruiken daarvoor verschillende werkvormen: vertelpantomime, tableau, uitbeeldspel en rolopbouw. Leerlingen kunnen zelfbedachte personages in spel vormgeven met behulp van verschillende dramawerkvormen.

doelgroep


groep 7, 8

Pagina 49

duur materiaal meervoudige intelligentie competentie

3 weken lesbrief, cd, foto's, neus, beeldjes, snor, zonnehoed, tulband, hoofddoek, landkaart, rollenkaartjes, hoge hoed, goochelstokje, witte doek, truckaartjes verbaal-linquïstisch, lichamelijk-kinesthetisch creërend

Herman het kind en de dingen

Nieuw! PK DR 045 In het boek 'Herman, het kind en de dingen' van Harrie Geelen praat de kleine Herman vanuit zijn bed met allerlei dingen in zijn slaapkamer. De knop van het licht, een vaasje en het trommelaapje komen in zijn fantasie tot leven. Net als Herman kunnen ook de leerlingen niet slapen. Zij springen en dansen op hun bed en spelen met imaginaire voorwerpen. Ook brengen ze als een poppenspel echte voorwerpen tot leven: een vrolijke bal wordt Jopie Hup en een nieuwsgierig lichtje Sjaantje Schijn. De leerlingen verzinnen en spelen een dialoog tussen Herman en het aapje. In de laatste les kunt u naar een presentatie toewerken. Leerlingen maken aan de hand van een prentenboek kennis met het uitbeelden van voorwerpen en leren zelf dialogen te schrijven en een presentatie te maken.


groep 3, 4 3 weken lesbrief, boek, belletje, stickers, lichtje, bal, schaar, aap, kleding aap, pyjama verbaal-linquïstisch, lichamelijk-kinesthetisch, intrapersoonlijk creërend

3.6. Literair Kamishibai

PK LI 061 Een Japans verteltheaterkastje als hulpmiddel bij het vertellen in de klas. De Kamishibai biedt de mogelijkheid om met eigen woorden een verhaal te vertellen bij vertelplaten. De platen worden in het vertelkastje geschoven. De wijd openstaande deurtjes en het omkaderd 'toneel' richten alle aandacht op de platen. Deze manier van vertellen bevordert de wisselwerking tussen de verteller en het publiek. Ook de leerlingen kunnen de kamishibai gebruiken om elkaar (verzonnen) verhalen te vertellen. doelgroep groep 1, 2, 3, 4 duur 3 weken materiaal lesbrief, cd, dvd, vertelkastje, gelamineerde prenten, boeken, voorwerpen behorende bij de vertelplaten meervoudige intelligentie verbaal-linquïstisch competentie onderzoekend

School vol poëzie

PK LI 062 Een schoolproject waarin literaire en beeldende vorming samengaan. Bij elk van de tien gelamineerde poëzieposters, van Stichting Plint, worden lessuggesties gegeven en voor elke bouw is er een projectmap. De belangrijkste activiteiten zijn: kijken en luisteren naar gedichten, voordragen, praten over gedichten, het schrijven van gedichten, het maken van poëzieposters. Een mogelijke afsluiting van dit project is een tentoonstelling van de poëzieposters in de school, bibliotheek of andere locatie. Ook kan dit project gekoppeld worden aan het project 'Schrijver (dichter) op school'. De leerlingen kunnen zelf poëtische teksten maken en vormgeven en worden daartoe geïnspireerd door allerlei lesactiviteiten rond poëzieposters van de stichting Plint. doelgroep groep 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 duur 3 weken


Pagina 50

materiaal meervoudige intelligentie

lesbrief, (poëzieposter)tentoonstelling; 11 gelamineerde posters, prentbriefkaarten, woordspel verbaal-linquïstisch, intrapersoonlijk

Poëziepaleis

Nieuw! PK LI 064 In de klas komt het grote 'Poëziepaleis'. Elke ruimte in dit paleis inspireert tot het schrijven van een gedicht. In 10 lessen schrijven de leerlingen verschillende gedichten en maken kennis met verschillende vormen. Ter afsluiting maken de leerlingen een dichtbundeltje van hun werk.


groep 5, 6, 7, 8 3 weken lesbrief, portretkaarten, voorwerpen behorend bij elke ruimte verbaal-linquïstisch receptief, creërend, zich te presenteren

3.7. Media Leve L’Artigue

PK ME 071-072 Het werk van Jacques Henri Lartigue is uitgangspunt voor deze projectkoffer. Deze franse fotograaf leefde van 1894 tot 1986. Hij hield in het begin van de vorige eeuw een fotodagboek bij, dat een uniek tijds-document werd. Lartigue was een geboren fotograaf die vanaf zijn achtste jaar foto's maakte. Hiermee is hij een van de weinige kinderen uit die tijd die zijn belevingswereld op een speelse manier vastlegde. 'Leve Lartigue' is een hommage aan deze man, in de vorm van een fotoproject voor kinderen van nu. Met zijn foto's als uitgangspunt, worden kinderen van deze tijd aangemoedigd de gebeurtenissen die belangrijk zijn in hùn leven in foto's en teksten vast te leggen. Het resultaat is een ontroerende tentoonstelling van foto's met aanvullende teksten. doelgroep groep 5, 6, 7, 8 duur 3 weken materiaal lesbrief, oude camera's, digitale camera's, inspiratiemap, map met tentoonstelling competentie receptief, reflecterend, creërend, zich te presenteren bijzonderheden introductiebijeenkomst wenselijk maximaal 3 groepen per project

Oog van Jasper

PK ME 073-074 Een introductie op fotografie voor onderbouwleerlingen. Het project bestaat uit: - goed kijken - licht en schaduw/kleur en vorm - wat is een foto? - zelf foto's maken. De gelijknamige tentoonstelling bestaat uit vijf werken van Marije van der Hoeven. Elke foto wordt besproken, waarbij de persoonlijke associaties van de leerlingen veel ruimte krijgen. Met behulp van attributen wordt inzichtelijk gemaakt hoe deze foto's zijn ontstaan. De lessen zijn speels van opzet en dankzij de vele materialen eenvoudig uit te voeren. Zo kunnen de leerlingen kijken door rare en gekleurde brillen, caleidoscopen, een vergrootglas, een verrekijker en viewmaster, maar ook spelen met verschillende lotto's. De leerlingen kunnen een camera maken, een caleidoscoop, een bril en nog veel meer. Uiteindelijk maken ze zelf een foto. Met al deze werkstukken kan een tentoonstelling worden ingericht. doelgroep groep 1, 2, 3, 4 duur 3 weken materiaal lesbrief, cd, dvd, caleidoscopen, 'kijk'spulletjes, lotto's, camera's, boeken meervoudige intelligentie visueel-ruimtelijk, intrapersoonlijk bijzonderheden maximaal 3 groepen per projectkoffer, 1 leskist met tentoonstelling


Pagina 51

kosten

1 meter spiegelfolie en 4 kleuren folie

Grote kunst voor kleine kinderen

PK ME 075-078 Grote kunst voor kleine mensen is een uniek project. Voor het eerst zijn korte videofilms van videokunstenaars en beeldend kunstenaars op één DVD verzameld. De inhoud en beeldtaal van de elf producties sluit aan bij de ervarings- en belevingswereld van jonge kinderen. Kunstenaars kijken, net als jonge kinderen, met verbazing en verwondering naar de wereld om hen heen. Die onbevangen blik spreekt uit de hierin verzamelde filmpjes. De makers kozen voor producties die niet noodzakelijk een lineair en logisch verhaal vertellen, maar selecteerden films die de fantasie prikkelen en die kinderen uitdagen en uitnodigen om goed te kijken. Het gaat daarbij om onderwerpen uit de directe leefomgeving, zoals rollende knikkers en een middag in het park. Op een vanzelfsprekende manier krijgen de leerlingen met deze filmpjes al op jonge leeftijd iets mee van de beeldtaal die kunstenaars gebruiken. doelgroep groep 1, 2, 3, 4 duur 3 weken materiaal handleiding, DVD, achtergrondinformatie en knieboek meervoudige intelligentie visueel-ruimtelijk, intrapersoonlijk bijzonderheden maximaal 3 groepen per projectkoffer

Hardop dromen

PK ME 079 'Hardop dromen' is een projectkoffer met als basis de dvd 'Grote kunst voor kleine mensen, deel 2', een verzameling filmpjes van kunstenaars die telkens bij een 'normale' uitgangssituatie beginnen en van daaruit met hun fantasie aan de loop gaan. Met dit project beginnen we door middel van een ervaringsgerichte aanpak aan de media-educatie van kleuters. Aan de ene kant introduceren we de kleuters in de unieke manier van kijken van videokunstenaars (hardop dromen), aan de andere kant gaan we in op de technische kant van films. Hana wil haar pop tot leven brengen. De klas gaat dit haar leren door haar de vier basiselementen van de film te leren, namelijk licht, geluid, kader/perspektief en beweging. Elke les heeft een van deze elementen als thema. Elke les begint ook met de vorderingen van Hana's pop (haar droom wordt steeds completer). Vervolgens wordt telkens een ander filmpje laten zien in het kader van deze elementen. Het is in dit project niet de bedoeling om de kleuters de abstracte begrippen helemaal aan te leren, maar om hen in ieder geval alvast ervaringen mee te geven, waar ze later in hun audiovisuele leerlijn mee verder kunnen. doelgroep groep 1, 2, 3 duur 3 weken materiaal projectmap, dvd's, pop Zuki, oceandrum, zaklamp, rainmaker, kleurentol, spinnerscoop, thaumtropen, duimboekjes, A3-platen meervoudige intelligentie verbaal-linquïstisch, visueel-ruimtelijk, intrapersoonlijk, interpersoonlijk competentie receptief, reflecterend, creërend, zich te presenteren, samenwerken

3.8. Muziek Het geluidenhuis

PK MU 021 Het geluidenhuis biedt jonge kinderen een mooie en fantasievolle omgeving waar hun verbeelding en creativiteit aangesproken en gestimuleerd worden. Jonge kinderen experimenteren graag. Ze zijn van nature nieuwsgierig en leren door zelf te manipuleren en te experimenteren. Op die manier verzamelen ze informatie en trekken ze conclusies.


Pagina 52

Het geluidenhuis biedt hen de ruimte om te experimenteren met klanken en geluiden, onder andere met behulp van slag-, snaar- en blaasinstrumenten. doelgroep groep 1, 2 duur 4 weken materiaal geluidenrek, klankstaven, kloppertas, stemvork, voltbord met klanksymbolen, buizentafel, klankkastkrukjes, voelhandschoenentas, instrumenten- en gebruiksvoorwerpentas, snarenplankenbankje meervoudige intelligentie verbaal-linquïstisch, visueel-ruimtelijk, muzisch-ritmisch, lichamelijkkinesthetisch, competentie receptief, onderzoekend, creërend

Rammelnesten

PK MU 022 Een muziekproject rondom Boomwhackers (gekleurde plastic buizen) die geluid maken door er op te slaan, te tikken of neer te leggen als een grote xylofoon. Het lesmateriaal bestaat uit kennismakings-, verdiepings- en presentatiekaarten. Muziek is de hoofdmoot maar men kan ook de slag maken met spel en beeldend. Bij het project horen de zogenaamde “rammelnesten” die passen op de buizen en zo objecten vormen waar ook weer muziek op gemaakt kan worden. doelgroep duur materiaal meervoudige intelligentie competentie

groep 1, 2, 3, 4 4 weken lesbrief, CD, vertelkastje, Boomwhackers, Rammelnesten visieel-ruimtelijk, muzisch-ritmisch, lichamelijk-kinestetisch creërend, samenwerken

Wereld percussie

PK MU 023 De hoofdpersoon uit de DVD bezoekt 6 allochtonen muzikanten uit : Cuba, Brazilie, Indonesië, Senegal en Turkije. Tijdens het bezoek aan de percussionist wordt ingezoomd op het betreffende instrument of de stijl. De leerlingen zien sfeerbeelden van het land van herkomst en horen de muziek. Elke les behandelt een land en start met een filmpje en treft u lesvoorbeelden aan voor de leerkracht. Na het bekijken van de fragmenten gaan de leerlingen met het materiaal, uit de bijgeleverde projectkoffer, aan de slag. Een introductiegastles percussie (op kosten van de school) is mogelijk. doelgroep groep 5, 6, 7, 8 duur 4 weken materiaal lesbrief, dvd, percussie-instrumenten (cajon, darbuka, djembe, tama, ganza, agogo, campana, tamborim, kleine gong, surdo, sangban, maraca, clave, guiro) meervoudige intelligentie muzisch-ritmisch, Competentie creërend, samenwerken

Er zijn andere leskisten met muziekinstrumenten in ontwikkeling. Bij interesse; informeer bij het Cultuurknooppunt naar de mogelijkheden.

3.9 Wereld Oriëntatie “Heldenkast” Iedereen is een held. Thema Duur Plaats

PK AC 081

: Iedereen is een held. : afhankelijk van aantal aanmeldingen en aantal groepen per school max. 4 weken : in eigen klaslokaal


Pagina 53

De Heldenkast, in het bezit van het Cultuurknooppunt, biedt lesmateriaal voor zowel de ondermidden als bovenbouw. Het verhaal Iedereen is een held wordt voor de onderbouw verteld in vertelplaten. De verhaaltekst is opgebouwd uit korte genummerde teksten die corresponderen met de vertelplaten. Er zijn 6 vertelplaten. Het verhaal van Olifant en Muis kan beginnen met het voorstellen van de handpoppen die te vinden zijn in de kast. Bij het verhaal zijn twee liedjes geschreven, waarmee de leerlingen zich zingend kunnen inleven in de personages. Hoe te werken met de ingesloten lessen: De 10 lessen met een gemiddelde duur van 20-30 min. kunnen worden uitgevoerd in één á twee weken. Je kunt dan per dag bijvoorbeeld één nieuwe activiteit doen of een activiteit herhalen. De uitgeschreven lessen volgen de stappen in het verhaal. Je kunt naar believen eerst het hele verhaal vertellen en dan de lessen uitvoeren of lessen koppelen aan de vertelling van delen van het verhaal. Activiteiten die je kunt doen: - Olifanten en muizenoren (les 1) - Bewegen als olifant en muis (les 5) - Poppen maken (les 3) - Het liedje Bom bom bom (kennismaken met de helden van dit verhaal) - De bewegingsspelen Oversteekspel (les 6) en Duwen en trekken (les 7) (heldendaden van Olifant en Muis) - Speel het verhaal met de handpoppen (les 2) en met de strippopjes (heldendaden van Olifant en Muis) - Het liedje Olifant is onze held, de bewegingsles Feest (les 8), de tekening Olifant is jarig in het verteltheater (les 9) (de goede afloop van het verhaal). In de heldenkast zitten voor de onderbouw: - twee hoofddeksels met oren, voor Olifant en Muis - twee hessen voor Olifant en Muis - twee handpoppen, Olifant en Muis - de pet van de politieagent - de stok van Buurvrouw Oma - drie glitterhesjes voor de popgroep Fantasie - een poezenmasker - zes stripfiguurpoppetjes - sheet: Olifant en Muis

“Groeten uit Karnapur” PK AC 082 India, een fascinerende wereld van kleuren, geuren, geloof en geluiden. Wie wil er niet naar toe? Voor leerlingen van het basisonderwijs is dit hun kans. De leerlingen maken hun eigen virtuele ontdekkingsreis en leren via het denkbeeldige dorp Karnapur een stukje van dit enorme land kennen. Met foto’s, video’s, muziek en geluid willen we de sfeer van India zoveel mogelijk benaderen. Er zijn 3 hoofdthema’s: onderwijs, thuis en religie.

Opzet CD-rom: Doel: Het doel van de CD-rom is dat de leerlingen op ontdekkingsreis gaan en op die manier zoveel mogelijk van India zien en er over horen. Hoewel in India armoede en misstanden nog steeds voorkomen, willen wij vooral ook de rijkdom van de cultuur en de kracht van de mensen laten zien. Aan de hand van de beelden en de lessuggesties gaan de leerlingen zelf praten en nadenken over de situatie en trekken hun eigen conclusies. Doelgroep:


Pagina 54

De CD-rom is bedoeld voor de groepen 5 t/m 8 van het PO. Aangezien er veel beeldmateriaal in is verwerkt, kan er onder begeleiding ook in lagere groepen gebruik van gemaakt worden. Museum: Naast de CD-rom is er ook een Karnapur museum. Dit kan in school worden opgezet en bevat de vier gebouwen: huis, school, werkplaats en tempel, die de leerlingen op de CD-rom bezoeken. Een combinatie van deze twee is het meest ideaal. Het museum is zeer geschikt voor de groepen 1 t/m 4. Het museum wordt opgebouwd door het CKP. Het project mag 4 weken op school blijven. Bij vermissing of stuk materiaal worden de vervangingskosten in rekening gebracht van de school.

3.10 Materialen MA MA MA MA MA MA

001 002 003 004 005 006

Afrika maskers (er zijn 19 verschillende maskers beschikbaar) 1 Sint Nicolaaspak (compleet) 2 Pieten pakken 1 Kerstmanpak 1 Barok voorleesstoel goud/groen brokaat 1 Barok voorleesstoel blauw op wielen


Pagina 55

Kunst- en cultuureducatieprogramma

Recommend Documents