Preventieve acties. Dit document is een voorlopige opsomming van zaken die nu in het Trappenhuis gebeuren. Deze zaken kunnen gezien worden als preventie, omdat ze kinderen een veilig gevoel geven op school. Dit is geen afgewerkt document!
-
-
-
-
-
-
Schoolregels en afspraken. In sept 2008 zijn we begonnen met de drie hoofdregels te implementeren op school-, klas, kindniveau. 1) We dragen zorg voor onszelf en elkaar 2) We dragen zorg voor natuur en materiaal 3) De groep gat voor Op de schoolraad, klasraden, teamvergaderingen en ouderwerkgroep en forum werden deze bekendgemaakt. Tijdens de klasraden worden deze regels concreet gemaakt en warm gehouden. Wanneer zich een incident, ruzie, spanning voordoet wordt dit besproken en gaat men telkens refereren met welke regel(overtreding) dit heeft te maken. Hetzelfde geldt voor de pluimenronde. Regels zijn niet bespreekbaar, afspraken wel. Er zijn voorwaarden aan verbonden. Het werk staat centraal (de groep gaat voor). Regels zijn…. (voorbeelden van regels toevoegen). De evaluatie van regels en afspraken gebeurt regelmatig in teamvergaderingen en schooljaar 2012-2013 werd hierover een pedagogische studiedag gehouden. (zie apart verslag) Het logboek: in de personeelsruimte is er een logboek waarin leerkrachten en externe toezichters elkaar op de hoogte kunnen houden ivm op te volgen gedrag van specifieke kinderen om het even wanneer dit negatief gedrag gesteld werd. klasraad, schoolraad. Kinderen leren omgaan met het principe van democratische besluitvorming en kunnen dit op die manier ook oefenen. Verslagen kunnen dit aantonen, alsook de klasraadmappen, schoolraadmappen, leefboeken. Kindgesprekken. Gaat om één op één gesprekken. In het kader van HandelingsGericht Werken betrekken leerkrachten, zorgcoördinator, directie, CLB, PBDbegeleider het kind ook bij het bespreken van allerlei zaken. Zo dat we niet enkel over het kind maar ook met het kind in interactie gaan om zijn noden, behoeften, suggesties te achterhalen. Deze bevindingen zijn terug te vinden in de individuele kinddossiers. En in sommige gevallen enkel teruggekoppeld naar de leerkracht of relevante persoon op dat moment. Hoe gaan we om met de regels en afspraken? (straffen en belonen) Hier gebruiken we de logische pedagogische principes. Het kruisjessysteem gebruiken we vanaf tweede graad. Er is een lijst met gedragsregels op klasniveau en op schoolniveau. Het kruisjessysteem gaat ervan uit dat kinderen de dag zelf er op gewezen worden dat ze gedrag gesteld hebben dat het werk verstoorde. Dit wordt in de afsluitronde elke dag bekeken. Kinderen starten elke week met 5 kruisjes. De bedoeling is dat ze ook op het einde van de week (minimum) 5
-
-
-
-
kruisjes hebben. Als kinderen toch in die week hun 5 kruisjes kwijt zijn, verliezen ze de week daarna hun autonomie. Het goede aan dit systeem is dat ze zich heel snel weer kunnen herpakken en dus vrij veel nieuwe kansen krijgen. In onze manier van werken krijgen kinderen veel autonomie (Bijv. in de werktijd mogen ze zelfstandig in de verschillende hoeken aan de slag en zelf hun materiaal nemen. Bijv. tijdens de les naar het toilet gaan. Bijv. Het zede leerjaar mag tijdens de middagpauze zelfstandig in het clubhuis verblijven…. Autonomie kwijt zijn betekent concreet dat het kind die week constant onder toezicht staat en voor alles toestemming moet vragen. Vb hij mag enkel naar het toilet met toestemming van de leerkacht, misschien moet een ander kind mee. Bijv. Bij vrije werktijd spreekt het kind af met de leerkracht welke activiteit hij mag doen en spreekt duidelijk af met de leerkracht waar hij mag zitten en wat hij precies mag. (meer controle). Het kind kan in die week ook terug kruisjes bijverdienen als hij zich herpakt heeft en de week ook eindigen met 5 kruisjes. Dit systeem wordt nog regelmatig op teamvergaderingen besproken. De kinderen die hun autonomie verloren hebben in die week worden genoteerd op het bord in de personeelruimte, zodat alle toezichters congruent kunnen optreden. We proberen vooral corrigerend te werken door kinderen positief te bekrachtigen (eveneens kort op de bal) in het volledige schoolleven zowel op allerlei formele (zowel in de schoolraad al in de klasraad is een luik voorzien waar kinderen en leerkracht elkaar positieve feedback kunnen geven. We noemen dit de pluimen-, bravo- of knuffelronde. Een ander voorbeeld: voorbeeldgedrag wordt beloond door bijvoorbeeld: binnen gaan na de pauze mag je zelfstandig doen als je rustig bent. Wie niet rustig is gaat onder toezicht naar boven..) en informele wijze; bijvoorbeeld kinderen krijgen al eens een knipoog, een schouderklopje, een knuffel… Dit vinden we heel belangrijk zodat het kind dat et goed doet niet verdwijnt in de anonieme massa maar als individu blijft gezien en gewaardeerd worden. De basisgedachte is dat de leerkracht de eerste vertrouwenspersoon is waar de kinderen terecht kunnen. Indien gewenst, kan een kind ook terecht bij de zorgcoördinator. Zij treedt dan op als vertrouwenspersoon. Ook teamleden en ouders kunnen beroep doen op de zorgcoördinator en/of directie als vertrouwenspersonen. Ook aandacht hebben voor de leefomgeving kan bijdragen tot een veilig schoolklimaat: rust (schoolafspraken via de schoolraad, worden ook gevisualiseerd: rustig stappen op de gangen en trappen, stil praten op de gangen, … ), orde :klaslokalen, gangen, refter, speelplaats, turnzaal: afspraken via de schoolraad , zorg dragen voor materiaal, … Sfeer: We streven naar een positieve sfeer: kinderen mogen voor zichzelf en elkaar opkomen, kritisch zijn. We leren hen echter om dit op een aanvaardbare en respectvolle manier te brengen. Aandacht voor ik, wij, omgeving: Kinderen kunnen in zekere mate mee beslissen en verantwoordelijkheid krijgen in het bepalen van de klas-en schoolomgeving. In de klas- en schoolraad zijn zaken als inrichting, faciliteiten, beschikbare
-
-
-
-
-
-
-
materialen en speelgoed onderwerpen waarin kinderen mogen mee beslissen en verantwoordelijkheid nemen. We zijn ervan overtuigd dat dit de verbondenheid met hun directe omgeving verhoogt en hun verantwoordelijkheidszin en motivatie toeneemt. Aandacht voor positieve bekrachtiging : wat je voedt, groeit! Dit is voor het team de basishouding van waaruit alles vertrekt en die onze reactie op situaties zal bepalen. We benadrukken talenten en sterktes van kinderen doorheen hun ontwikkeling, en gebruiken ze in de dagelijkse werking. Als een situatie dreigt uit de hand te lopen, willen we niet vanuit een repressieve houding meer weerstand opwekken waarop we nog harder moeten reageren, maar integendeel een positieve uitweg zoeken via communicatie en democratische besluitvorming (klasraad en schoolraad). Groepsvorming, groepsdynamiek, extra-murosaktiviteiten: we geloven in de organisatie van uitdagingen buiten de schoolmuren als middel om aan groepsvorming en –verbondenheid te werken. Ook natuur- en milieubeleving kunnen hier een rol spelen. Kinderen krijgen de kans om hier een andere rol op te nemen en elkaar eens op een andere manier te appreciëren. Extra-murosaktiviteiten: 3de leefgroepen : driedaagse 4de en 5de lfgrpn: 4- of 5-daagse. Doel: elkaar in een andere context leren kennen, kinderen leren de lk beter kennen en komen op een spontane manier in aanraking met regels en afspraken.
Graadsklassen (leefgroepen): kinderen ervaren een wisselende rol als jongste en oudste in een leefgroep. Coöperatief werken, afwisselende werkvormen stimuleren: groepswerk, ateliers, Klasoverschrijdende aktiviteiten: ateliers, forums, gezamenlijke start en afsluiting schooljaar, schoolfeest, Ouderparticipatie: ochtendonthaal, koffiemomenten, ouderwerkgroep, individuele oudergesprekken, … Klasraad: wrevels, ideeën en afspraken maken zijn een wekelijks vast item in de klasraad. Kinderen leren dit positief onder woorden brengen, constructief en respectvol reageren op elkaar. Ook het geven en ontvangen van positieve feedback (‘pluimen’, ‘bravo’s, ‘knuffels’) is in de klasraad een belangrijk onderdeel. Schoolraad: idem als klasraad, maar dan op schoolniveau, geen individuele casussen! Het doel is het schoolleven samen organiseren. Een belangrijk onderdeel is dat kinderen niet zomaar wrevels uiten, maar constructieve voorstellen doen. Alle klasgroepen worden betrokken bij het bedenken en democratisch stemmen van sancties als gemaakte afspraken niet gerespecteerd worden. Zo weet iedereen waar zich aan te houden, en welke gevolgen het kan hebben. Ook voor begeleiders is het makkelijker als er op voorhand goed afgesproken is welke sancties gegeven kunnen worden in welke situatie. Ontwikkeling en brede evaluatie vd totale persoonlijkheid : MDO’s, zorgteams, soc-emot rapporten, sociogrammen, … Kindgesprekken: volgens de noden van kind of lk.
-
Speelplaatsbeleid: (nog verder uitwerken!) Hoe reageren we op conflicten op de speelplaats? (belang schoolraad, bijgewoond door de externe toezichters). Sancties verbaal of fysiek geweld: afgesproken in schoolraad! Duidelijk voor kinderen en toezichters.
Conflicthantering: - De kleutergroepen werken rond gevoelens herkennen, erkennen en leren verwoorden. - In de oudere leefgroepen: is oplossingsgericht werken aan conflicten door gesprekstechnieken aan te leren, aanleren van de stappen van conflicten oplossen, gekoppeld aan aktiviteiten, sjabloon vd vraagstelling en de stappen, afsprakenblad. Dit gebeurt in kringgesprekken met sociaal-emotionele inslag, of in kleinere deelgroep als het niet aangewezen is dit met de volledige klasgroep te doen. - Conflicthantering komt ook regelmatig aan bod in de teamwerking (teamvergaderingen) : sjabloon, stappenplan, afsprakenblad, (interne afsraken) , logische niveaus van R. Dilts, implementatieplan sociale vaardigheden : wie doet wat? In welke graad?
Meer maatregelen in de school Vertrouwenspersonen - wegen om pestgedrag te melden: leerkracht-kindgesprek, klasraad, andere teamleden, - Vertrouwenspersoon is in de eerste plaats de leerkracht. Gesprek met de directie, zorgcoördinator, gokleerkracht of beleidsondersteuner kan uiteraard ook altijd. Herinnering: In de klas- en schoolraad wordt continu gerefereerd naar de gemaakte afspraken en bestaande regels. Binnen de klasgroepen worden afspraken samen gemaakt en hangen de ze uit.
Sancties of straf :Als kinderen iets gedaan hebben dat tegen de afspraken en de regels inging , hanteren we een instrument dat in de klasgroep het individuele gedrag opvolgt (kruisjessysteem) . Bij ernstige of aanhoudende zaken worden de ouders ingelicht. Geldigheid :De regels bij ons op school, gelden ook bij vervangende leerkrachten, op de gang en op de speelplaats. Dus overal en altijd tijdens de schooluren en voor iedereen die op onze school werkt of taken uitvoert.
Inspraak : Inspraak is van grote waarde als het gaat om je eigen steentje bij te kunnen dragen aan de samenleving waar je zelf deel van uit maakt. Je doet er toe als er naar je geluisterd wordt. Daarom werken we met een kinderschoolraad.
