Goede Week 2016 Mensen van de weg dit boekje is voor alle vieringen in deze week.
1
Witte Donderdag Drempeltekst (tekst Aukje Wijma) Stilte voor de storm… - adembenemend. Gespannen afwachten, bang zijn Dicht bij elkaar zitten en eten… Brood en wijn delen… Krachten krijgen om de reis te maken. Waar vriendschap is – Ubi Caritas (t. Huub Oosterhuis, m. Antoine Oomen)
2
3
Gebed voor de maaltijd Soep en brood ronddelen. – intussen luisteren we naar muziek Evangelielezing: Joh. 13, 1 – 15 Het was kort voor het pesachfeest. Jezus wist dat zijn tijd gekomen was en dat hij uit de wereld terug zou keren naar de Vader. Hij had de mensen die hem in de wereld toebehoorden lief, en zijn liefde voor hen zou tot het uiterste gaan. Jezus en zijn leerlingen hielden een maaltijd. De duivel had intussen Judas, de zoon van Simon Iskariot, ertoe aangezet Jezus te verraden. Jezus, die wist dat de Vader hem alle macht had gegeven, dat hij van God was gekomen en weer naar God terug zou gaan, stond tijdens de maaltijd op. Hij legde zijn bovenkleed af, sloeg een linnen doek om en goot water in een waskom. Hij begon de voeten van zijn leerlingen te wassen en droogde ze af met de doek die hij omgeslagen had. Toen hij bij Simon Petrus kwam, zei deze: ‘U wilt toch niet mijn voeten wassen, Heer?’ Jezus antwoordde: ‘Wat ik doe, begrijp je nu nog niet, maar later zul je het wel begrijpen.’ ‘O nee,’ zei Petrus, ‘míjn voeten zult u niet wassen, nooit!’ Maar toen Jezus zei: ‘Als ik ze niet mag wassen, kun je niet bij mij horen,’ antwoordde hij: ‘Heer, dan niet alleen mijn voeten, maar ook mijn handen en mijn hoofd!’ Hierop zei Jezus: ‘Wie gebaad heeft hoeft alleen nog zijn voeten te wassen, hij is al helemaal rein. Jullie zijn dus rein – maar niet allemaal.’ Hij wist namelijk wie hem zou verraden, daarom zei hij dat ze niet allemaal rein waren. Toen hij hun voeten gewassen had, deed hij zijn bovenkleed aan en ging weer naar zijn plaats. ‘Begrijpen jullie wat ik gedaan heb?’ vroeg hij. ‘Jullie zeggen altijd “meester” en “Heer” tegen mij, en terecht, want dat ben ik ook. Als ik, jullie Heer en jullie meester, je voeten gewassen heb, moet je ook elkaars voeten wassen. Ik heb een voorbeeld gegeven; wat ik voor jullie heb gedaan, moeten jullie ook doen.
4
Tafellied: Gezegend de onzienlijke (t. Huub Oosterhuis, m. Bernard Huijbers) Cantorij: Gezegend de onzienlijke, gezegend de verborgene, gezegend de levende dag liefde die dorstig maakt, licht dat ziende maakt. Allen:
Cantorij: Gezegend zij de vrouw voor de man en de man voor de vrouw en oud voor jong en sterk voor zwak. Allen:
Cantorij: Die zich gegeven heeft, zich nemen laat, die wordt gebroken, uitgedeeld van hand tot hand, als brood gegeten. 5
Allen:
Cantorij: Gezegend de onzienlijke, gezegend de verborgene, gezegend de levende dag liefde die dorstig maakt, licht dat ziende maakt. Verhaal over uitgeprocedeerde vluchtelingen Afsluitende tekst God, op deze avond die zo anders is dan alle andere naderen wij tot U: Met een honger die wij niet zelf kunnen stillen Met voeten die wij niet zelf kunnen wassen Met een bestaan dat wij niet zelf kunnen beminnen. Span dan de boog van uw barmhartigheid over ons uit en help ons te aanvaarden dat wij aanvaard zijn door U. Door Jezus Christus, onze Heer. G: Amen Slotlied Blijf bij Mij (Taizé, m. J. Berthier))
In stilte verlaten we de kerkzaal. Collecte bij de deur voor het AZC met uitgeprocedeerde vluchtelingen.
6
Goede vrijdag - Kruisweg Een kruiswegstatie naar Marcus Informatie bij de kruisweg: “Blijf bij me” Beelden: Gerard Ursem Teksten: Margreet Spoelstra Deze kruisweg begint eerder dan de traditionele kruisweg: namelijk bij Getsemane in plaats van bij Pilatus. Het tot drie maal toe vallen onder het kruis, eigenlijk de kern van de traditionele Kruisweg maar in de geschriften nergens te lezen, is vervangen door één statie. De geseling en de bespotting zijn in twee taferelen gesplitst. Jezus wordt consequent niet afgebeeld. Hij is tot een sjabloon gemaakt. Het hele gebeuren rondom Jezus is geschilderd, maar Jezus zelf niet. Gerard Ursem zegt hierover: als Jezus de zoon van God is, deel uitmaakt van de goddelijke drieeenheid, en het afbeelden van de Schepper is taboe, dan beeldt men (ergo) ook Jezus niet af. Daarnaast staat (opengelaten) wit bij mij voor kwetsbaarheid. Gerard Ursem, februari 2009 Binnenkomen in stilte Blijf bij Mij (Taizé, m. J. Berthier))
Tekst (Margreet Poelstra) Blijf bij me want de dag versmalt Nog even en de nacht zal het licht verjagen blijf bij me als je kunt help me het zwart te verdragen hou de nacht met me uit zing me liedjes van liefde vertel me verhalen van licht en als je kunt dat na de nacht de morgen komt Zingen: Blijf bij mij
7
Gebed Lezing: Marcus 8;27-37 Kom en volg mij (t. Henk Jongerius, m. Jan Raas)
2. Kom en volg mij op de weg waarvan het eind verhuld is, maar wie volbrengt wat ik hem zeg, draagt de vervulling in zich.
5. Kom en volg mij op de weg die mensen zal verbinden, de zwakken in hun rechten zet en zicht geeft aan verblinden.
3. Vraag niet of hij wel veilig is, maar durf mij te geloven: ik ben voor u in duisternis het schijnsel voor uw ogen.
6. Kom en volg mij op de weg en doe elkander leven. Ontvang wat u tot vrede strekt als zegen van Godswege.
4. Ik geef u niet de overvloed waarvan de mensen dromen, maar kracht die overwinnen doet wat ons wil overkomen. Inleiding op de kruisweg 1. Jezus in Getsemane Hij liet zich op de grond vallen en bad dat dit uur zo mogelijk aan hem voorbij mocht gaan.
8
Hoe ver te gaan? (t. Huub Oosterhuis, m. Antoine Oomen)
Cantorij: Nog bijna slaven, vreemden voor elkaar. Kreupelen, blinden. Maar met iets in hun hoofd dat stroomt en licht geeft. Allen:
De zon zal hen niet steken overdag. Bij nacht de maan niet. Zij stoten zich aan stenen. Niemand draagt hen.
Cantorij: Omdat zij willen leven als nog nooit, angstig te moede zijn zij gegaan met grote hinkstapsprongen. Allen:
Niet hier hun vaderland, en schaamteloos wagen zij alles. Soms wordt woestijn oase waar zij komen.
Cantorij: Vrijheid ontkiemt in hen, gloeit aan, dooft uit, zal weer ontvlammen. Zij blijven kinderen, zij worden groter. Allen:
Hun stoet is zonder einde en getal. Tel maar de sterren. Zij weten van de stad met fundamenten.
2. Jezus verraden door Judas Toen Judas eraan kwam, liep hij recht op Jezus af, zei: Rabbi, en kuste hem. 3. Jezus voor het Sanhedrin Jezus werd meegevoerd naar het huis van de hogepriester om te worden voorgeleid, en allen kwamen daar bijeen. 4. Jezus verloochend door Petrus Toen het dienstmeisje Petrus bij het vuur zag zitten, keek ze hem aan en zei: jij was ook bij die Jezus van Nazareth. 5. Jezus voor Pontius Pilatus Pilatus vroeg hem: bent U de koning der Joden ? Jezus antwoordde: Gij zegt het.
9
6. Jezus gegeseld Pilatus leverde Jezus uit om gekruisigd te worden, nadat hij hem eerst nog had laten geselen. Beurtzang bij Psalm 69 (t. Kees Waaijman, m. Tom Löwenthal)
Buig je naar mij, bevrijd mij, haal mij uit het slijk, uit de greep van mijn vijanden omhoog, uit de diepte van het water. - vanuit de diepte jouw bevrijding voelen, Machtige. Om jou wordt ik veracht, een vreemde voor mijn vrienden. De ijver voor jouw huis verteert mij, Ik huil mijn ziel uit. - vanuit de diepte jouw bevrijding voelen, Machtige. Zien zullen die gebogen zijn. O, laat leven jullie hart Zijn geboeiden veracht hij niet. - vanuit de diepte jouw bevrijding voelen, Machtige Gebogen en gewond ben ik, laat mij vanuit de diepte jouw bevrijding voelen, Machtige. 7. Jezus met doornen gekroond Ze trokken hem een purperen gewaad aan, vlochten een kroon van doorntakken en zetten hem die op. 8. Jezus naar buiten gebracht Toen brachten ze hem naar buiten om hem te kruisigen. 9. Jezus op weg naar Golgotha Ze dwongen een voorbijganger die net de stad binnen kwam om het kruis te dragen. 10. Jezus wordt gekruisigd Ze brachten hem naar Golgotha, en kruisigden hem.
10
Beklag van God: Wat moet ik met jullie - (Iona, t. Marjet de Jong, m. John L. Bell) 1. Wat moet ik met jullie, die mijn roep negeerden, hoe vaak Ik ook riep: ‘Mijn volk - je naam?’ Wat moet ik met jullie, wat heb Ik misdreven? Wat zegt jullie zwijgen, zo beschaamd?
2. Wat stond je zo tegen? Wat ik je wou geven, bedoeld om je rijk te maken, blij? Wat stond je zo tegen? Nooit zou Ik je dwingen; ik liet je de keuze: je was vrij. Wat moesten wij horen? Wij zijn toch uw volk niet? Er zijn vast wel and’ren naar wie U kunt gaan. 3. Zijn jullie vergeten, heeft niemand onthouden mijn moederborst, mijn vaderhand, mijn zorgzaamheid? Zijn jullie vergeten mijn naam, je verleden, de toekomst, die Ik voor je bereid? Wat moesten wij horen? Wij zijn toch uw volk niet? Er zijn vast wel and’ren naar wie U kunt gaan. 4. Hoe lang moet Ik dragen dit grote negeren, en blijf je je bergen voor mijn smart? Nooit zal Ik me wreken. Ik laat je niet vallen. en nooit laat ik los jou, de liefde van mijn hart. 11. Jezus aan het kruis bespot De voorbijgangers keken hoofdschuddend toe en dreven de spot met hem. 12. Jezus sterft aan het kruis Op het middaguur viel er een duisternis over het hele land. Jezus slaakte een luide kreet en blies de laatste adem uit. Stilte 11
12
13. Jezus van het kruis genomen Jozef van Arimathea kocht een stuk linnen en haalde Jezus van het kruis. 14. Jezus wordt begraven Daarna legde men hem in een graf dat in de rots was uitgehouwen. Door liefde sterk bewogen (Iona – t. René van Loenen, m. Ierse volksmelodie)
2. Hoor toch het luide roepen van hen die dag aan dag gebukt gaan onder hebzucht en harteloos gedrag: ‘Waar blijft, o God, uw vrede en uw gerechtigheid? Welk teken krijgt de arme die onder onrecht lijdt?’
5. God vraagt: ‘Wie heeft het lef nog te leven naar mijn woord en als profeet te spreken, door weinigen gehoord? Wie raakt, als gast niet welkom, de grens van het bestaan? Wie durft, haast zonder bijval, die ene weg te gaan?’
4. Wat hebben wij te bieden dan blinde angst en strijd aan God, die eens zijn schepping van alle kwaad bevrijdt? ‘Wanneer ontvangt de arme genoegdoening en recht? Hoe lang wordt aan de minsten uw koninkrijk ontzegd?’ 13
Stilte GEBEDEN VAN DE VRIJDAG Onze vader, uit Eerste en Laatste (t. Huub Oosterhuis, m. Antoine Oomen)
Slotlezing: Hosea 6;1-6 In stilte verlaten we de kerk
14
Paaswake De paasnachtwake is voor velen het hoogtepunt van het liturgisch jaar. Van oudsher is deze viering van grote betekenis. Nieuwe leden van de gemeente werden gedoopt en opgenomen. In de doop werd het 'met Christus mee sterven en opstaan tot een nieuw leven' aanschouwelijk gemaakt. In witte gewaden werden zij 'met Christus bekleed'. De paaswake kan wel een nacht duren! Men komt bijeen als het nacht is en men gaat uiteen als het licht van de dageraad doorbreekt. De avond gaat voorop, dat al is een hoopvolle manier om tegen de duisternis aan te kijken: je ziet het donker dan niet als het einde van het licht, maar het licht als het einde van het donker, het licht zal overwinnen. En men heeft dan wel tien lezingen over de betekenis van dood en opstanding. Maar dat is een lange zit. Wij hebben enkele lezingen gekozen, passend bij deze nacht, uitlopend op het Paasevangelie. Deze nacht zit vol symboliek met duisternis- en lichtmotieven, vol gedachtenis en belevenis. Alles staat in het teken van de beweging vanuit de dood naar de opstanding, vanuit de nacht naar het licht van de Opgestane Heer. Het is stil in de kerk Drempeltekst (naar Sytze de Vries) Het is donker geworden als het duister van de nacht. En hier zijn wij mensen in het duister van een wereld waarin zoveel mensen lijden. Mensen ook in het duister dat onszelf raakt: eenzaamheid, angst, verlies… In dit duister wachten wij op een bevrijdend woord van U, o God. Want zoals door alle duister heen verlangen naar de morgen groeit, zo wachten wij op U. Hier vieren wij de hoop, de liefde, het geloof en wachten wij op U. Hier leven wij het licht, de nieuwe dag, de opstanding, een nieuw begin van leven en wachten wij op U. Kind: Waarom zijn we hier met al die mensen, in het donker van de nacht? Voorganger: Omdat wij in de nacht tot rust komen van het gejaag van overdag. Omdat in het duister ons oog gescherpt wordt en wij kunnen zien hoe het was, wie wij zijn en wie wij kunnen worden. – we gaan staan – Het licht van Christus wordt binnengedragen, Lichtdrager (drie maal): Licht van Christus Allen herhalen: 15
We verspreiden het licht en zingen: Ontwaakt gij die slaapt (t. Huub Oosterhuis, m. Bernard Huijbers)
1. Wij wachten op licht, maar het blijft donker, op het licht van de zon, maar wij dolen in duisternis. Als blinden tasten wij langs de wand, onzeker als mensen zonder ogen. Wij struikelen op klaarlichte dag, in de bloei van ons leven zijn wij als doden. - Refrein. 2. Sta op en word helder, uw licht is gekomen. De glorie van God zal over u lichten. Hij is een mantel van licht om u heen. Hij zal u noemen: “niet langer verlaten”. En ’s nachts zal de maan uw licht niet meer zijn, want God de Heer zal een licht voor u zijn. - Allen: Refrein Vers 3 (In twee groepen na elkaar)
16
Vers 4
Vers 5
Refrein in canon 17
DIENST VAN DE SCHRIFTEN Kind: Waarom is deze nacht anders dan alle andere nachten? Waarom luisteren we naar wat we al weten en waarom gaan we terug naar het begin? Voorganger: Om niet te vergeten wie we zijn, om te herkennen en te geloven dat wij mensen van God zijn. Dit is de nacht waarin de wereld tot leven wordt geroepen en de mensen uit het duister tot het licht. Lezing: Genesis 1, 1-5 Na deze lezing gaan de lichten aan en doven we onze kaarsen. Als het kaarsvet gestold is leggen we de kaars onder onze stoel. De kaars kunt u meenemen als Paaslichtje voor thuis. - We gaan zitten Ballade van de Mens (t. Huub Oosterhuis, m. Antoine Oomen) 1. cantorij 2.allen
Die dag boetseerde Hij, niet uit het licht van de hemel, boetseerde Hij uit het stof van de aarde mij, stof van de aarde blies adem van leven in mijn neusgaten, werd ik een levende ziel, een mensje – wie zijn wij dat Gij ons gedenkt. 18
Hij plantte vlakbij zonsopgang een tuin, Hij nam de mens in zijn hand, Hij plaatste de mens in de tuin. Hij sprak tot mij: Het is niet goed als jij alleen blijft mensenkind – zou ik niet iemand die jou zoekt en vindt voor je maken? Die mij aanziet? Die jou roept en antwoord geeft, die jou aanziet. Tamme dieren, wilde beesten, hoge vogels die Hij maakte. Alle namen die ik riep, die zij dragen als een lichtglans. Maar geen die mij riep. 1. cantorij 2. allen
Kind: Waarom is deze nacht anders dan alle andere nachten? Waarom luisteren we naar wat we al weten en waarom gaan we terug naar het begin? Voorganger: Dit is de nacht waarin God zijn volk bevrijd heeft uit de slavernij en door water en woestijn geleidde naar het land van belofte. Lezing: Exodus 14: 15-27, 30 a
19
De toekomst is al gaande. (t. Inge Lievaart, m Willem Vogel)
2. De toekomst is al gaande, schept doorgang door de vloed, dwars door het ongebaande een pad dat voortgaan doet. 3. De toekomst is al gaande, een bron in de woestijn zingt tegen het vergaan in: de dood zal niet meer zijn. 4. De toekomst is al gaande, verborgen en gezien, een stem die te verstaan is, een God die draagt en dient. 5. De toekomst houdt ons gaande, voert ondanks tegenstand ons uit het doods bestaande naar nieuw, bewoonbaar land. VERNIEUWING VAN DE DOOPBELOFTE Kind: Waarom is deze nacht anders dan alle andere nachten? Waarom luisteren we naar wat we al weten en waarom gaan we terug naar het begin? Voorganger: Dit is de nacht waarin wij worden teruggebracht naar de oorsprong van de doop: ook wij zijn door het water getrokken, bekleed met licht, beademd met nieuw leven. Een nieuwe naam is ook over ons uitgesproken. Deze nacht gedenken wij hoe ook wij zijn weggeroepen uit de dood en duisternis. Water wordt in de doopvont gegoten Heilig water (Elly Boudrie) Stromend water, schuimende golven als helder kristal. Bewegende wolken, dalende druppels in een omvangrijke oceaan. Helder en koel, dorstlessend, helend. Als een kleed om je lichaam, doorschijnend als glas, Dankbaarheid voor het leven, het heilig water. Gebed U krijgt de gelegenheid naar voren te komen om herinnerd te worden aan uw eigen doop. Dat doen wij op een wijze waarmee de oosters orthodoxe kerken vertrouwd zijn: met water uit het doopvont ontvangt u het kruisteken van Jezus op uw voorhoofd, met daarbij de bede: “Je bent een gezegend mens”. U kunt daarop antwoorden met: “Amen”. 20
Tijdens dit ritueel zingen we: Neem mij aan zoals ik ben (t. en m. John Bell, Iona)
- we gaan staan Geloofsbelijdenis (Sytze de Vries) Wij vertrouwen ons toe aan de levende God. Hij heeft ons gedacht en uitgesproken, blijvend tot zijn vrienden genoemd. Haar naam is ons vertrouwd, kreeg kleur dankzij Jezus, de Messias. In zijn leven en dood vinden wij onszelf terug. Hij is een weg, betrouwbaar ook door alle donker. Wij geloven dat onze dagen niet tevergeefs zijn ons leven niet ten dode opgeschreven. Hij zal ons herscheppen naar lijf en leden nieuw, bekleed met licht. Bewogen door Haar adem, tot leven gewekt door Zijn hartslag zullen wij bestaan. Herschep ons hart (t. Huub Oosterhuis, m. Tom Löwenthal)
21
Kind: Waarom is deze nacht anders dan alle andere nachten? Waarom luisteren we naar wat we al weten en waarom gaan we terug naar het begin? Voorganger: Dit is de nacht, waarin wij gedenken dat onze messias heeft verbroken de banden van de dood, als eerste der mensen. De Heer is opgestaan! Lezing: Lucas 24, 1- 11 Acclamatie: Alleluja ( Taize)
- we gaan zitten BEELDMEDITATIE Dan zal ik leven (t. Huub Oosterhuis, m. Antoine Oomen) Het zal in alle vroegte zijn als toen. De steen is weggerold. Ik ben uit de grond opgestaan. Mijn ogen kunnen het licht verdragen. Ik loop en struikel niet. Ik spreek en versta mijzelf. Mensen komen mij tegemoet - wij zijn in bekenden veranderd.
22
Daarachter, kristal geworden, verblindend, de zee die haar doden teruggaf. Wij overnachten in elkaars schaduw. Wij worden wakker in het eerste licht. Alsof iemand ons bij naam en toenaam heeft geroepen.
Cantorij: Dan zal ik leven 23
DIENST VAN GAVEN EN GEBEDEN Inzameling van de gaven voor de wereld: De RK-vastenactie is voor een project in het noordoosten van Oeganda. Het is een arm, achtergebleven gebied, waar de mensen afhankelijk zijn van de landbouw. Door de extremere weersomstandigheden zijn de opbrengsten veel te laag. Het campagneproject richt zich op een aantal gemeenschappen in Katakwi, waar de hulp nog op gang moet komen. Voorbeden Intenties uit het voorbedenboek Stil gebed Onze Vader, die in de hemel zijt, Uw naam worde geheiligd, Uw koninkrijk kome, Uw wil geschiede op aarde zoals in de hemel. Geef ons heden ons dagelijks brood en vergeef ons onze schulden, zoals ook wij onze schuldenaars vergeven, en leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze. Want van U is het koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid in eeuwigheid. Amen - we gaan staan Wat vrolijk over u geschreven staat (t. Huub Oosterhuis, m. Antoine Oomen)
2. Wat vurig staat geschreven: dat Gij komt, ‘redden wat verloren is’, dat woord, dat Gij het hart hebt, ogen, dat Gij hoort, ‘Ik zal er zijn’, zonsopgang, nieuw verbond 3. Dat hoge woord, geschreven wit op zwart, trouw van trouw, hoe heeft het ons bevrijd, beschaamd, vervoerd, getroost, dan weer getart. Hoe dorsten wij te weten wie Gij zijt. ZEGEN 24
Blijf bij me, want de dag versmalt nog even en de nacht zal het licht verjagen blijf bij me als je kunt help me het zwart te verdragen hou de nacht met me uit zing me liedjes van liefde vertel me verhalen van licht en als je kunt dat na de nacht de morgen komt Margreet Spoelstra 25
Oe cum en isch e ge lo of sgem ee n scha p He t B ra n dp un t
GOEDE WEEK 2016 WITTE DONDERDAG 24 maart 17:30 uur Tafel van verbondenheid Voorbereiding; Commissie vieringen Met medewerking van: Ytzen Tamminga en Diaconie Piano: Dick van der Niet M.m.v. de cantorij o.l.v. Kees van Mechelen GOEDE VRIJDAG 25 maart 20.30 uur Voorganger: Josephine van Pampus Met medewerking van: Dominique de Boer en Ytzen Tamminga Piano: Dick van der Niet M.m.v. de cantorij o.l.v. Kees van Mechelen PAASWAKE 26 maart 21.00 uur Voorganger: Anna Walsma Met medewerking van: Ytzen Tamminga Piano: Dick van der Niet Dwarsfluit: Anja van den Bedem M.m.v. de cantorij o.l.v. Kees van Mechelen
PAASVIERING: 27 MAART, 10:45 UUR GEZINSVIERING Om 9.30 uur is er een gezamenlijk paasontbijt voorafgaande aan de viering Voorgangers: Josephine van Pampus en Mirjam Koole Welkom: Roland Meeuwsen Piano: Marijke van Leerzem M.m.v. Gelegenheidskoor o.l.v. Marijke van Leerzem
26
