Pasen Diensten in de goede week

S’amen

Officieel orgaan van de Protestantse Gemeente Breda - 8e jaargang no. 3 - maart 2015

Diensten in de goede week Palmzondag 29 maart 10:00 10:00 10:30 10:30 10:30 10:45

uur uur uur uur uur uur

Markuskerk Prot. Laurentius, Ginneken Ekklesia (Waalse Kerk) Remonstrantse Gemeente Amphia, Molengracht Lucaskerk

Woensdag 1 april

19:30 uur Vesper, Lucaskerk

Witte Donderdag 2 april 15:30 16:00 18:30 19:30 19:30 19:30 19:30

uur uur uur uur uur uur uur

De Werve Amphia, Molengracht Lucaskerk Markuskerk Johanneskerk Ekklesia (Waalse Kerk) Doopsgezinde Gemeente

Goede Vrijdag 3 april 15:00 16:00 18:15 19:30 19:30 19:30 19:30 19:30

uur uur uur uur uur uur uur uur

De Breedonk, Mastbos Amphia, Molengracht Aeneas Lucaskerk Markuskerk Johanneskerk Ekklesia (Waalse Kerk) Remonstrantse Gemeente

Stille Zaterdag 4 april 18:15 19:30 21:00 21:00 22:30

Pasen 2015 Als u geen belangstelling heeft voor S’amen en het blad niet meer wilt ontvangen, kunt u dit doorgeven aan het Kerkelijk Bureau: [email protected] of Pottenbakkerstraat 51, 4813 LB Breda

uur uur uur uur uur

Aeneas Johanneskerk Johanneskerk Prot. Laurentius, Ginneken Lucaskerk

Paaszondag 5 april 10:00 10:00 10:00 10:30 10:30 10:30 10:45

uur uur uur uur uur uur uur

Markuskerk Johanneskerk Prot. Laurentius, Ginneken Ekklesia (Waalse Kerk) Remonstrantse Gemeente Amphia, Molengracht Lucaskerk

S’amen in kleur zien? Dat kan: downloaden

via Protestantsegemeentebreda.nl of Lucaskerk.nl

2

S’amen

Colofon

De Protestantse Gemeente Breda

S’amen is het maandblad van

de Protestantse Gemeente Breda. Uitgever Algemene Kerkenraad Protestantse Gemeente Breda scriba: Joke Gurke Koolmees 61, 4822 PP Breda [email protected]

Inleveren kopij De sluitingsdatum voor het volgende nummer is dinsdag 21 april. Verschijningsdatum is vrijdag 1 mei. Aanleveren van kopij uitsluitend als “platte tekst”. U krijgt een ontvangstbevestiging. Als dit daags na de kopijdatum nog niet is gebeurd: informeren bij [email protected] Redactie adres Kopij sturen naar: [email protected] Redactie Marlies Brandwijk Ger van Dooren Leon Geschiere Adriënne Hoevers - den Hollander Peter Jan Plooy

Protestantse wijkgemeente NoorderBeemden Website: www.noorderbeemden.nl Predikant ds. W. Bisschop, Elise van Calcarstraat 23 4822 VK Breda, tel. 076-541 96 03 E-mail: [email protected] Lucaskerk, Tweeschaar 125 4822 AS Breda, tel. 076-542 24 33 Protestantse wijkgemeente Midden/Zuid Johanneskerk, Dreef 5 4813 ED Breda (Princenhage), tel. 076-521 05 45 Predikant Ds. S. van Meggelen Voorstraat 14, 4268 AL Almkerk Tel. 0183-401265 of 06-22576592 E-mail: [email protected] Werkt op maandag, dinsdag en donderdag Markuskerk, Hooghout 96 4817 ED Breda tel. 076-514 00 80 Predikant ds. T. van Prooijen, 542 33 34 Arenberglaan 168, 4824 RD Breda E-mail: [email protected] Werkt op maandag, dinsdag en vrijdag.

Adreswijzigingen Kerkelijk bureau: Mieke Frankfoorder-Boevé Pottenbakkerstraat 51, 4813 LB Breda 076-5146523 [email protected]

Evangelische Lutherse Gemeente, Veemarktstraat 11/ Stadserf 3 (achteringang), Breda, tel. 5145585 Wijkpredikant Ds. M.J.A. Schulz, Cherbourglaan 51, 5627 MK Eindhoven, tel. 040-2417664 Scriba Dhr. J.N. Dijkshoorn, Markendaalseweg 118, 4811 KE, Breda

Druk: Drukkerij Roggeband, Breda

*

Website www.protestantsegemeentebreda.nl

Niels den Toom Studentenpastor, life coach en trainer bij ZuiderZin Tel. 06-19663873 E-mail: [email protected]

Collectebonnen A. Vellen van 20 bonnen met een waarde van € 0,75 per bon, totaal dus € 15.00 per vel. B. Vellen van 20 bonnen met een waarde van € 1,50 per bon, totaal dus € 30,00 per vel. Bonnen kunnen besteld worden door storting / overschrijving van € 15,00 of € 30,00 (of een veelvoud daarvan) op bankrekening NL91ABNA052.02.27.867 ten name van de Protestantse Gemeente te Breda (met vermelding van de gewenste soort vellen) Financiën: Postbank NL17 INGB 0001 0806 82 ABN AMRO NL91 ABNA 0520 2278 67

Diaconie Algemeen:

Postbank NL89 INGB 0001 0708 50 t.n.v. Diaconie Protestantse Gemeente Breda Diaconie ZWO: Postbank NL14 INGB 0001 5429 41 t.n.v. ZWO groep Protestantse Gemeente Breda/Ginneken

*

Vrijwillige bijdrage voor S’amen : Postbank NL17 INGB 0001 0806 82 t.n.v. Prot. Gemeente Breda o.v.v. “S’amen ” (Richtbedrag: € 25,- per jaar)

S’amen

meditatie Na de nacht, vijftig dagen feest Er kan veel stuk gaan tussen mensen, in mensen. Wat goed en gezond leek, mondt door een paar missers uit in iets onverkwikkelijks. Woorden die onverteerbaar zijn – “ik hoor niet bij jou”. Zo kan samenleven veranderen in zijn tegendeel, dat de vraag opkomt: wat wisten we tot hier helemaal van het leven en van onszelf? Met heel haar hebben en houden deelt de kerk in de ervaring van ontgoocheling. In de drie dagen van Pasen gedenken we dat zij uit een mislukking herboren is. Vriendschap, opgebouwd in jaren samen optrekken, ging in één donkere nacht kapot. Wie van de vrienden zag er werkelijk heil in de weg van Jezus en kon bij hem blijven? Toen het erop aan kwam, haakten ze, hoe bevlogen ook, stuk voor stuk af. Het eigen hachje woog het zwaarst. De kortste weg naar behoud - het verraad, het liegen, het zwijgen - was niets minder dan de afbraak van een tempel. Eén keer per jaar ziet de kerk dit eigen faillissement diep in de ogen. Om nooit meer te vergeten dat slechts de opstanding van Christus haar redding is. Hij kwam zijn vrienden tegemoet, dwars door die nacht heen. Zijn vrede na het geweld heeft een even onverwachte als onverdiende sanering gebracht: vergeving en nieuw begin waar niets meer was. Daar kunnen we de gehele Paastijd, dus tot aan Pinksteren, op teren. Vijftig dagen feest. En daar blijft het niet bij. De ervaring gaat met ons mee, het jaar door. Als wij de tafel dekken, brood aandragen en doen wat Hij ons vóór de nacht heeft opgedragen: zo vaak wij het brood breken en delen, delen we in de gebrokenheid. Die weg heeft Hij ons zelf in handen gegeven, één voor één. Als we van dit brood eten, brengen we ons Hem te binnen die ons kent, dieper dan wij onszelf kennen. Want door de nacht heen wil God bij ons zijn om in het midden, het binnenste van zijn gemeente te wonen. Vastgelopen, bezeerd, beschadigd, maar met Hem verenigd: één levend lichaam.

ds. Eward Postma

Clicktip 55 Wil je meedoen met de PKN enquête? Click op de website

www.protestantsegemeentebreda.nl in het menu op actualiteiten en click daar op de link www.protestantsekerk.nl/kerk2025 en vul dan vragenlijst in. Info Rob Snijders

In

3

houdsopgave

Pagina 3 : Meditatie 4 : Actueel 5 : Opinie 7 : Algemeen Kerkelijk nieuws 9 : Diaconie 11 : Nieuws uit de wijken 15 : Geknipt voor u 16 : Mediatheek 18 : Boekenplank 19 : Vieringen

4

S’amen

Actueel Zondag 29 maart

Cris

de

Palmzondag Manneke

Coeur

met

– Hartenkreten op Cappella Breda olv Daan

Passieconcert met de Totentanz van Hugo Distler ‘Palmzondag in Ginneken’ is een begrip geworden. Het eerste concert in deze reeks voerde Cappella Breda onder leiding van Daan Manneke uit op Palmzondag 2002. Op 29 maart krijgt deze traditie in de Katholieke Laurentiuskerk haar vervolg.

Toegangsprijs € 15,=, kinderen tot 16 jaar gratis. Kaarten in voorverkoop verkrijgbaar bij: Vrije Boekhandel (Veemarktstraat 40, Breda) en Boekhandel van Kemenade & Hollaers (Ginnekenweg 269/271 Breda) Aanvang Plaats

: 16:30 uur : Katholieke Laurentiuskerk Ginneken, Ginnekenweg 333

Donderdag 2 april

Beleef Witte Donderdag in de crypte

Deel samen de maaltijd in de crypte van de Lutherse Kerk en kijk gezellig met z’n allen op een groot scherm naar The Passion! Alle jongeren vanaf de middelbare school zijn van harte welkom!

Het hoofdwerk van dit concert is de Totentanz van de Duitse componist Hugo Distler (1908-1942) begeleid op orgel door Tommy van Doorn. Deze Totentanz bestaat uit een keten van veertien korte en scherp getekende madrigalen die steeds gevolgd worden door een dialoog tussen de Dood en de persoon die hij uitnodigt tot zijn ‘dans’. De hele samenleving passeert in de uitnodigingen; van hooggeplaatst tot eenvoudig, van jong tot oud. Deze ‘figuren uit de samenleving’ waaronder de Bisschop, de Edelman, de Koopman, de Landsknecht, de Kluizenaar, de Boer worden vertolkt door de zangers van Cappella Breda. Allen raken er zich in het gesprek met De Dood van bewust, dat het leven een kort intermezzo is, voordat het eeuwige leven begint. Het openingsmotet van dit concert, een compositie van Giovanni Clari (1677-1754) benut de tekst van de (voorchristelijke) oervorm van een cri de coeur: de tekst van psalm 130. De profundis clamavi: “uit de diepten roep ik”. Aansluitend volgt het aangrijpende anthem “Hear my prayer”, van Henry Purcell (1659-1695). Vervolgens van Antonio Lotti (1667-1740) het beklemmende achtstemmige Crucifixus ‘met stamelende accoordblokken’ van het Crucifixus etiam pro nobis. Van Heinrich Schütz (1585-1672), landgenoot en grote voorbeeld van Distler, zingen de sopranen het motet “Eile mich Gott”, zu erretten. Na Distlers Totentanz eindigt het concert met een kort Requiem in Aeternam van de componist waarmee dit concert aanving: Giovanni Clari, kapelmeester in de San Petronia van Bologna. Cappella Breda, Daan Manneke en Tommy van Doorn verwelkomen u graag met deze ‘andere passie’. Dit ‘Cris de coeur’ is een luister voor het oor.

Lutherse Kerk, Veemarktstraat 11, Breda Aanvang 19:00 uur Aanmelden om mee te eten bij Suzanne: [email protected]

Hoe ziet de kerk er in 2025 uit? Welke uitdagingen komen er op de Protestantse Kerk af? Een vragenlijst voor gemeenteleden, ambtsdragers, kerkelijk werkers en predikanten. Vul de vragenlijst in op: www.protestantsekerk.nl/kerk2025. De vragenlijst is in te vullen tot en met 31 maart.

Marloes Nouwens-Keller woordvoerder/ persvoorlichter

5

S’amen Dinsdag 21 april

Presentie-filosofie

Na de avonden over Empathie en Mindfulness, nu een avond over Presentie-filosofie. Kenmerkend in de presentie-filosofie en de daarbij aansluitende praktijken is de gerichtheid op het scheppen van rechtvaardige en liefdevolle menselijke verhoudingen, met name waar mensen onaanzienlijk, arm, ‘sociaal overbodig’, doodziek of ‘hopeloos’ zijn. Kijk voor meer informatie op www.presentie.nl Dorothe IJsseldijk van het Annahuis zal ons deze avond begeleiden aan de hand van de dagelijkse praktijk. Aanvang 20:00 uur Plaats: Markuskerk, Hooghout 96

Informatie en aanmelden: www.pknculemborg.nl Ds. Rieks Hoogenkamp, Culemborg

Zaterdag 25 april

Kindermiddag Leger des Heils Dit keer staat de middag geheel in teken van de heropening van het verbouwde korpsgebouw. Alle kinderen tussen 6 en 12 jaar zijn van harte welkom om dit samen met ons te vieren. Het is nog een verrassing wat er die middag allemaal te doen is. Maar uw kind(eren) willen dit vast niet missen. Tijd : 13:00 - 15:30 uur Plaats: Thomas Vincidorstraat 2 Zaterdag 25 april

Lieteboek foar Friezen om utens Op zaterdag 25 mei 2013 werd het nieuwe ‘Liedboek, zingen en bidden in huis en kerk’ gepresenteerd in Monnickendam aan de Protestantse Kerken. Een groot feest voor 3000 mensen met officiële momenten en informele contacten in 40 (!) workshops. Eten en zingen, mooi weer en het gevoel dat er (ook) mooie dingen in de kerk te beleven zijn. Wat blijkt nu? In Friesland hebben ze nu al dat hele Liedboek in het Fries vertaald. Zaterdag 18 april is de officiële aanbieding in de Grote Kerk van Leeuwarden. De eerste druk van het Lieteboek is dan klaar. Zelfde prijs, zelfde uitgever als het Liedboek. Geen enkele andere streek presteert zo iets! Maar zullen Friezen uit de rest van Nederland naar die aanbieding gaan? Een idee wordt geboren. Stel je voor dat we dit boek een week later ook presenteren aan alle Friezen om utens. In het midden van het land, in Culemborg, de navel van Nederland. Er zijn meer Friezen buiten het Heitelân dan er binnen. Vaak blijkt taal in de diaspora levenskrachtig: in familieverband, vriendschappen, gezin, huwelijk of als laatste wijkplaats in het hoofd. Heel belangrijk voor liederen met een vaak grote emotionele waarde. Er wordt (nog) Fries gesproken, gelezen en gedacht buiten Friesland. It Lieteboek is ook voor thuis. We gaan 25 april een feestelijke presentatie organiseren speciaal voor ‘om utens’. Tijd : 12:00 – 17:30 uur Plaats: protestantse Barbarakerk en binnenstad Culemborg

Opinie Verwondering In de vergadering van de kerkenraad Breda Midden-zuid van 11 november 2014 is aangenomen dat ik, Arie Roobol, voorgedragen wordt als ouderling-kerkrentmeester. Op 18 januari 2015 zou de bevestiging plaats vinden in de Johanneskerk. In de laatste week december 2014 hebben drie kerkenraadsleden bezwaren tegen mijn bevestiging ingebracht. Deze drie bezwaarmakers zijn (ook) lid van de Algemene Kerkenraad. Op 2 januari heeft een delegatie van de kerkenraad Breda Midden-Zuid mij he bovenstaande verteld. Tevens een samenvatting van de redenen. In het kort komt het er op neer dat bij de bezwaarmakers het vertrouwen ontbreekt dat ik in het College van Kerkrentmeesters en de kerkenraad respectvol en harmonieus kan samenwerken. Communicatie in het tweede halfjaar 2014 zou daar blijk van hebben gegeven. Tijdens die bijeenkomst heb ik direct aangeboden daarover in gesprek te willen gaan. Dit aanbod is door de bezwaarmakers afgewezen. De kerkenraad staat dan niets anders te doen dan deze bezwaren voor te leggen bij het Regionaal College voor het Opzicht van de Protestantse kerk in Nederland, regio NoordBrabant/Limburg. Na het mij gevraagde schriftelijke commentaar bleek de behandeling door het College niet eerder dan drie maanden later (24 maart 2015) plaats te kunnen vinden. Dit kwartaal heb ik als een kwelling ervaren. Een kwelling in de betekenis van “verstoring van gemoed- of geestesrust”. Deze kwelling is nog versterkt door een tweede weigering van de bezwaarmakers om met mij in gesprek te gaan. In de tweede week van februari heeft een kerkenraadslid, in samenspraak met mij, daar een initiatief toe genomen. Afgewezen door de bezwaarmakers. Wat het Regionale College voor het Opzicht ook uitspreekt; volgens mij is er maar één grote verliezer: de Protestantse Gemeente Breda. En daar wil ik die gemeente niet mee

6

S’amen belasten. Ik heb het College voor het Opzicht bericht dat ik mijn kandidatuur ouderling-kerkrentmeester, met heel veel verdriet, in trek. Laat duidelijk zijn dat ik een groot tegenstander ben van het door Olda Bode-Nuis en Pieter Flach afgelopen zomer 2014 bedachte plan Lucas-, Markus- en Johanneskerk op afzienbare tijd te sluiten en dat iedereen naar de Lutherse kerk gaat. Een doodsteek voor de drie geloofsgemeenschappen in en rond die kerken. En nog lang niet nodig. Van harte steun ik dan ook de pogingen van het Bredaas Alternatief. In die tweede week van februari, toen mijn vraag om een gesprek voor de tweede keer werd afgewezen, ging de preek op 15 februari over Psalm 131 en Kolossenzen 3. Toen mocht ik (weer) horen dat ook ik met vers 15 mag leven; “Laat in uw hart de vrede van Christus heersen: want daartoe bent u geroepen als de leden van één lichaam. Wees ook dankbaar”. Dat deze woorden ook voor mij geschreven zijn brengt mij positieve Verwondering.

Arie Roobol, [email protected]

Ikke niet Aan de oostkust van Engeland, vlakbij Ipswich, wonen kennissen die vaak kleinkinderen te logeren hebben. Daar wordt de tafel altijd voor één persoon extra gedekt, en er wordt verteld dat dit de plek is van ‘mister not me’ of ‘monsieur pas moi’ (er zijn ook Franse kleinkinderen). In het Nederlands zou dat zijn: ‘meneer ikke niet’. Het is een feest om daar te eten! Halverwege de jaren ’50 van de vorige eeuw heb ik besloten geen aandacht meer te besteden aan ruzie(tjes) over wie ergens de schuld van heeft. Dat soort gepraat heeft mij altijd erg gestoord: het lost namelijk niets op en alles blijft zoals het was. Op de vraag vroeger bij mijn ouders thuis “wie heeft dat gedaan”, antwoordde ik dan “ikke”. Mijn leven is sedertdien een stuk eenvoudiger geworden, èn het was ook zeer naar de zin van mijn broers en zussen, want die konden altijd zeggen “dat heeft Piet gedaan” en ze kregen van mij meteen gelijk. Ach, het begon allemaal bij Adam, toen God aan hem vroeg: “Wie heeft …?” En Adam probeerde, net als iedereen, eerst niets te horen en zei toen: “Die vrouw die U mij gegeven hebt, die heeft ...!” Ja, wij mensen vinden het onaangenaam om de schuld te krijgen, zeker als dat vervelende gevolgen voor ons kan hebben. Pontius Pilatus was vast iemand die in zijn leven ook van allerlei zaken de schuld kreeg, terecht of niet. Hij stamde uit het oude Romeinse patriciërsgeslacht ‘Pontius’, had uiteraard alle opleidingen voor lieden van zijn stand doorlopen en was officier in het Romeinse leger. Uit het feit dat hij ‘Pilatus’ werd genoemd, zou je kunnen afleiden dat hij heel goed was in speerwerpen en speervechten. Hij verkeerde in hofkringen en was voor dames die daar veel kwamen een opvallende man, in elk geval voor Claudia Procula met wie hij trouwde. Die naam zegt u misschien niets, maar zij was van de familie ‘Claudius’ en een dochter van Julia, het enige ‘echte’ kind van keizer Augustus. Wij zouden zeggen: zij was een dame van hoge geboorte en een Romeinse prinses. Pilatus maakte van

deze relatie bij allerlei zaken natuurlijk driftig gebruik; nee ... geen misbruik, in die tijd was dat heel gewoon, men verwachtte niet anders! Procula was dol op haar man; ik denk dat ik dit mag opmaken uit het feit dat zij met hem meeging naar het Romeinse Caesarea aan de kust van Israel, waar hij stadhouder was geworden. Ik denk dat Procula zelf de hand heeft gehad in die benoeming; het was namelijk zeer ongebruikelijk dat een vrouw haar man vergezelde naar zo’n post, zij deed dat wel. Zulke dames bleven gewoonlijk thuis tot de ambtsperiode van hun man erop zat. Procula zal haar invloed wel hebben aangewend. Zij kende het land en het volk, want zij was er geboren. Ze had er nog catechisatie gehad, zal ik maar zeggen. En Pilatus zelf? Dié waste zijn handen in onschuld, zoals we allemaal weten. Dat deed hij niet toen hij een paar jaar later een slachting liet aanrichten onder honderden Samaritanen op de berg Gerizim. Wie heeft schuld aan de veroordeling van de volgens gangbaar recht onschuldige Jezus de Nazarener? Ikke niet, was Pilatus’ antwoord! Claudia Procula wordt als Sint (Claudia) Procula in de Oosterse Orthodoxe en in de Abessijnse Orthodoxe Kerk vereerd. Er zijn overleveringen volgens welke Pilatus christen zou zijn geworden in navolging van zijn vrouw Procula. Hij zou in Rome gedood zijn, anderen hebben beweerd dat hij zelfmoord pleegde, nadat hij openlijk in Rome voor zijn geloof was uitgekomen. Maar of dat echt waar is? Wie zal het zeggen bij zo’n ‘ikke niet’ figuur ...?

Piet Winsemius

Toekomst We gaan op stap de eerste schreden zijn gezet in een voetspoor dat voor ons is uitgezet we volgen eerdere stappen zoeken nog de afdrukken van Hem die ons is voorgegaan nog is Zijn werk niet af maar zeker is dat het hierna door ons opnieuw wordt opgepakt. we leerden stap voor stap liefde geven en vergeving aan alle mensen vertrouwend op het goede in de verte is er Een die ons verwacht, ons omarmt en met zachte hand ons leidt naar de Eeuwigheid

Regina de Ruiter

7

S’amen

lgemeen Kerkelijk nieuws Van de voorzitter Zoals u bekend is, hebben de AK en vele mensen rondom de AK de afgelopen maanden intensief nagedacht over de toekomst van onze PGB. Doorgaan op de oude manier lijkt geen optie. Er moet iets veranderen. Maar wat dan? En hoe dan? Die vragen spelen al maanden lang door het hoofd van velen en de discussie daarover is nog in volle gang. Ik weet niet hoe het u vergaat in een dergelijke situatie, maar persoonlijk ben ik dan altijd erg benieuwd hoe andere mensen, andere gemeenten dergelijke problemen oplossen, of opgelost hebben. Wij zijn immers niet de enige gemeente in Nederland die geconfronteerd wordt met verminderende inkomsten, teruglopend kerkbezoek en vergrijzing. Onlangs kwam ik het boek ‘Verbeeld Geheim’ weer tegen. Het boek, met als ondertitel ‘Kunst en Religie in de Michaëlskerk’ handelt over een project dat opgezet is in het jaar 2000 in de Michaëlskerk in Oosterland. Ik was destijds erg onder de indruk van de manier waarop dit oecumenische centrum het begrip ‘gemeenschap’ vorm gaf en van de wijze waarop zij invulling gaven aan de vieringen. Vieringen die plaats vinden rondom een bepaald thema, uitgewerkt worden door (steeds wisselende) groepen mensen (gemeenteleden) en waarbij ook een kunstwerk een prominente plaats inneemt. Het werden vieringen waarbij mensen al zingend en luisterend geboeid raakten en betrokken werden, zoals in een theater. Een ‘liturgisch theater’. Ik was benieuwd of anno 2015 deze werkwijze nog steeds werkte en bezocht hun website (www.michaelskerk.org). Daar las ik het volgende: “De Michaëlskerk is een plek waar

maart plaatsvinden, maar hebben op het moment dat ik deze bijdrage voor S’Amen schrijf, nog niet plaats gevonden. U hoort daarover meer in de komende uitgave van S’Amen. Op zondag 12 april aanstaande zullen we in een bijzondere kerkdienst afscheid nemen van onze predikant ds. Wim Bisschop. Op die dag gaat hij met emeritaat. Ds. Bisschop heeft gedurende ruim 17 jaar niet alleen vorm en inhoud gegeven aan de wijkgemeente NoorderBeemden, hij is ook vele jaren actief geweest in de AK en het moderamen van de AK. Hij heeft daar een prominente rol gespeeld. Daarnaast heeft hij ook zijn sporen verdiend in de Classis en de Synode. Kortom, met het vertrek van ds Bisschop verliezen we een bevlogen predikant die als een ‘duizendpoot’ allerlei zaken regelde en bestierde. Natuurlijk gunnen we hem van harte zijn emeritaat, maar de PGB als geheel en de wijkgemeente NoorderBeemden in het bijzonder, zullen hem ongetwijfeld erg gaan missen. Wij wensen ds. Bisschop en zijn vrouw nog veel fijne en rustige jaren toe, samen met hun familie. We gaan op weg naar Pasen 2015. De belangrijkste feestdag van de christelijke kerk: Christus is gestorven en weer opgestaan! Het Licht overwint de duisternis; het leven overwint de dood. In het jaar 2000 was het thema in de Michaëlskerk tijdens de Paasnachtviering ‘De moed om te leven’. Het gaat te ver om hier de volledige toelichting op het thema te verwoorden. Ik zou in het kort willen zeggen dat door de overwinning van Christus op de dood wij moed mogen en kunnen putten. Moed om te leven! Moed - voor als het leven niet vanzelf gaat, voor als we ziek zijn, moeten vluchten, geen uitweg meer zien. Het Licht overwint de duisternis en wij MOGEN LEVEN! Ik wil eindigen met het lied/ gedicht dat voor deze paasnachtdienst door de werkgroep werd gemaakt; de werkgroep die zich daarbij liet inspireren door ‘De witte kruisiging’ van Chagall

levensvragen en ervaringen van mensen verwoord en verbeeld worden; geen liturgie, maar het leven zelf wordt tegen het licht gehouden van oude (Bijbelse) verhalen. Lage drempels, gewone taal, muziek en spel maken dat voor veel mensen de Michaëlskerk een unieke plek is waar zij zichzelf vinden en gevonden worden.” Prachtig! Maar betekent dit nu dat wij het in de PGB ook zo zouden moeten willen doen? Nee, in de PGB zullen we onze eigen trektocht moeten gaan, misschien wel met vallen en opstaan, maar….. het inspireert wel om na te denken over andere vormen van kerk-zijn. Vormen die tegemoet komen aan de tijdsgeest en de wijze waarop jonge mensen hun geloof willen ervaren en delen. Ondertussen gaat de discussie binnen de PGB door. Na de interne beraadslaging van de AK over de gepresenteerde scenario’s en de gesprekken met een afvaardiging van ‘Het Bredaas alternatief’ (het scenario dat gezien mag worden als

een doorontwikkeling van een aantal eerder gepresenteerde scenario’s en dat volgens de indieners kan rekenen op de steun vanuit twee wijkgemeenten), heeft de AK besloten om

het gesprek te verbreden. Dit betekent concreet dat de AK, samen met een afvaardiging van het ‘Bredaas alternatief’, in gesprek gaat met een afvaardiging vanuit de wijkkerkenraden. De bedoeling is om in die gesprekken deelonderwerpen die van belang zijn bij het veranderingsproces aan de orde te stellen, te weten ‘financiën’, ‘de inzet van de predikanten’ en ‘de bestuursvorm’. De samenstelling van de afvaardiging kan per onderwerp verschillen. Deze gesprekken zullen in de maand

‘De witte kruisiging’, Marc Chagall

8

S’amen Ten einde te weten wat leeft in de mensen, wat iemand beweegt of wat ander behaagt. Vraag dan naar gedachten, verlangens en wensen, als grens tussen leven en dood zijn, vervaagt. Weten……ten einde, geslagen, geslaagd. Ten einde te weten wat diep in je hart is, verlangen naar vrijheid, een eigen bestaan. Wanneer alle leven zo krom, zo verward is…… toch onderscheid duidend van zin en van waan. Weten…….ten einde, gehoord en verstaan. Ten einde te weten en nochtans te strijden, de dapperen troostend, de zwakken omarmd. Dat ondanks de vraag naar de zin van het lijden de moed om te leven de wereld verwarmt. Weten…….ten einde, dat ëën zich erbarmt. Ik wens u namens de Algemene Kerkenraad ‘Vrolijk Pasen’.

Namens de AK, Olda Bode-Nuis, voorzitter

Lutherse Kerk De Lutherse Kerk wordt door steeds meer mensen gevonden. Door Bredanaars die tijdens de Open Kerk (op dinsdagmiddag tot en met zaterdagmiddag van 13:00 uur tot 16:00 uur) een keer binnen lopen en ook door bedrijven, instellingen en particulieren. Zij vinden het gebouw een prachtige, inspirerende plek om collega’s eens in een andere omgeving te ontmoeten. Ook afgelopen maand waren er weer mooie evenementen. Bijgaand op de foto Travel Inspirations 2015 van Hemingstone Travel. De mogelijkheid om het aanwezige meubilair flexibel in te zetten kwam hier goed van pas.

We hebben een mooie brochure laten maken. Wilt u een digitale versie ontvangen? Neem even contact met me op, dan stuur ik ‘m toe! Op 18 april geeft een docente van de Nieuwe Veste, Centrum voor de Kunsten Breda met haar leerlingen een openbare harp les in de kerkzaal. Iedereen is van harte welkom te komen luisteren! Komende zondag, op 29 maart, verzorgt het projectkoor,

be­staande uit Zanggroep ARK Breda aangevuld met zangers en zangeressen uit de regio, een concert met onder andere liederen uit de musical en film “Jesus Christ Superstar”. Het combo zal een paar instrumentale nummers spelen. U bent van harte welkom! Aanvang: 15:00 uur Toegang: gratis, graag een vrijwillige bijdrage voor de dekking van de kosten. Joke Gurke, locatiemanager Lutherse Kerk

Bijbels Museum wordt opvanghuis voor oude bijbels Het Bijbels Museum in Amsterdam wordt een opvanghuis voor bijbels. Tijdelijk, want bezoekers van het museum mogen een andere, eerder ingeleverde bijbel ook weer meenemen. Het doel is om bijbels die ongebruikt bij mensen thuis staan een nieuw leven te geven. Het Bijbels Museum roept iedereen op oude bijbels in te komen leveren in het Bijbels Museum. De toegang tot het Bijbels Museum is voor iedereen die een bijbel komt inleveren gratis. Iedereen die een bijbel inlevert wordt gevraagd een opmerking of herinnering in deze bijbel te schrijven. De bijbels worden gepresenteerd in de Bijbelzaal van het museum, in een speciale wisselkast-op-zaal. Adres museum: Herengracht 336, Amsterdam. Judikje Kiers, directeur van het Bijbels Museum, over dit nieuwe project: “Het initiatief voor de tijdelijke opvang van bijbels past binnen onze hedendaagse recycle- en doorgeefcultuur. Het Bijbels Museum wil laten zien dat het oude tradities respecteert en tegelijkertijd meegaat met de actuele ontwikkelingen. Ik vind het prachtig dat we oude privé-bijbels aan nieuwe lezers kunnen doorgeven.”

In april mogen we gasten ontvangen voor ontbijt; lunch; diner; 100 mensen die een avond mantra’s komen zingen; een pleitwedstrijd en voor een gezellig feestje in de crypte.

Namens het Nederlands Bijbelgenootschap, Diny Fockens-Brink (Terheijden) 076 5934360

9

S’amen

Afdeling Breda Donderdag 9 april

Themamiddag De eerstvolgende themamiddag, waarvoor u van harte bent uitgenodigd, is op 9 april. Het onderwerp is ‘praktische psychologie van goed ouder worden’. Dit thema wordt ingeleid door drs. André van Leijenhorst, sociaal Psycholoog in Breda, gespecialiseerd in Seniorenvragen. De Seniorenleeftijd kent andere vragen dan de fases daarvoor. In de lezing wordt daarop ingegaan. Onderwerpen die o.a. aan de orde komen zijn: hoe behoud ik mijn ritme en structuur, hoe ga ik om met het feit dat mijn wereld steeds ietsje kleiner wordt, hoe ga ik om met fysieke beperkingen, hoe blijf ik mezelf ontwikkelen en hoe blijf ik optimistisch? Er is alle gelegenheid om vragen te stellen.

ruzies, eetproblemen... Over alles eigenlijk. 
Misschien heb je iets bijzonders ervaren en wil je dat met iemand delen. Soms zijn er problemen in je omgeving waar je zelf niet uitkomt, kom er dan mee. We kunnen je helpen door naar je te luisteren en er voor je te zijn.
Dit geldt ook voor ouders, soms is het gewoon fijn om te praten over opvoeden en om ervaringen te delen. We willen ook graag behulpzaam zijn in tijden van overlijden en rouw. Als je in je verdriet zelf haast niet in staat bent om je kind te steunen, kan een luisterend oor soms welkom zijn. In alle kerken van de PG Breda staan de folders: jeugdpastoraat, maar ook kun je ze vinden op de website. Is er iets of wil je er meer over weten? Neem dan de folder mee uit je kerk en neem contact op met de contactpersonen op de folder. Voor de Johannes en Markuskerk kun je hiervoor terecht bij ds. Saskia van Meggelen of bij ds. Ton van Prooijen. Bij de Lucaskerk kun je contact zoeken met het jeugdpastoraatteam van de Lucaskerk: Carolein Kasse of Diny van Door ([email protected]) Jeugdpastoraat - omdat we je zien!

Tijd : 14:00 – 16:00 uur Plaats : Markuskerk, Hooghout 96 Dit is de laatste themamiddag voor de zomerperiode. Vrijdag 22 mei

Voorjaarsdag Op vrijdag 22 mei gaan we met een bus vanuit ons vaste opstappunt: de Markuskerk, Hooghout 96, naar Leerdam, waar wij inschepen op een van de passagiersschepen van Rederij Leerdam, om tijdens een rondvaart van zo’n 3 uur over de Linge te genieten van een warm en koud buffet. Het vertrek is om 10:15 uur (Wilt u echter om 10:00 uur aanwezig zijn?) Het bestuur vraagt voor deze dag een bijdrage van slechts € 10,-- per PCOB-lid. Introducees en leden van onze zusterbonden betalen € 25,--. Aanmelden kan vanaf heden tot uiterlijk 18 mei. U kunt hiervoor contact opnemen met de secretaris: 076-5228628 of [email protected]. Betalen doet u door het bedrag over te maken op rekening: NL 72 ABNA 0520408241 ten name van: PCOB, afdeling Breda. Slotlaan 41, 4851 EA Ulvenhout. Uw inschrijving is definitief als dit bedrag door de penningmeester ontvangen is. Het bestuur hoopt op een grote deelname! Voor vervoer of inlichtingen: Wilma Bondzio-Hupkens, 0765228628: [email protected]

Wilma Bondzio-Hupkens

Jeugdpastoraat Jeugdpastoraat is kortweg de zorg voor de kinderen, tieners en jongeren van de Protestantse Gemeente Breda. Je kan een beroep op ons doen als je met vragen rondloopt. Dat kunnen allerlei vragen zijn, over school, werk, geloof, God, thuis, relaties, pesten, verdriet, echtscheiding, angsten, niet goed in je vel zitten, misbruik, verslaving, negatief zelfbeeld,

Strikt genomen is de Aktie Kerkbalans 2015 eind januari weer afgelopen. Vanaf deze plaats willen we daarom de vele lopers en overige vrijwilligers bedanken voor hun tomeloze inzet, want het was nog winter en erg koud. Het motto van dit jaar was ‘mijn kerk in balans’ en dat is niet aan dovemansoren gezegd. Het College van Kerkrentmeesters is daarom verheugd om te constateren dat de voorlopige opbrengst € 250.000 aan toezeggingen heeft opgebracht, een evenaring van de toezeggingen van vorig jaar. Enige daling op de ene locatie werd gecompenseerd door een stijging elders. Er zal nog een evaluatie worden gemaakt om de details van de verschuivingen te analyseren. Het College van Kerkrentmeesters is verheugd dat u in deze moeilijke tijden onze kerk blijft steunen, waarvoor onze hartelijke dank.

Jan Noordermeer Werkgroep Aktie Kerkbalans

Diaconie Breda-Wismar-Arad Zomerontmoeting 2015 / Gastgezinnen gezocht Het lijkt allemaal nog ver weg, maar de tijd vliegt! Dit jaar zal de Zomerontmoeting van Breda-Wismar-Arad plaatsvinden hier in Breda en wel van vrijdagavond 28 augustus t/m dinsdagmorgen 1 september. Dan hopen we een aantal mensen uit onze beide partnergemeenten te mogen ontvangen rond het thema ‘RIVIEREN’. Vorig jaar in Arad was het thema ‘BERGEN’ en volgend jaar, als Wismar aan de beurt is, zal het thema daar

10

S’amen ‘ZEE’ zijn. Zo hebben we samen drie thema’s gekozen aan de hand van onze geografische kenmerken: bergen, rivieren en de zee. Om samen rond het thema een kerkdienst te houden, op een creatieve manier over rivieren in de Bijbel, en in het leven met elkaar in gesprek gaan en natuurlijk ook gewoon genieten van het feit dat wij elkaar op deze bijzondere manier keer op keer mogen ontmoeten! Zoals gezegd duurt het nog wel even, maar wij weten ook dat agenda’s toch snel vollopen, en daarom willen wij u nu alvast vragen u op te geven als u gastgezin wilt/kunt zijn. Dit betekent logies met ontbijt voor 4 nachtjes. Wij verwachten zo’n 16 gasten en het zou fijn zijn als wij hen allemaal een gastvrij huis zouden kunnen aanbieden. Mocht het zo zijn dat u geen eigen vervoer heeft maar wel een bed over dan is dat geen probleem. Ophalen en terugbrengen kan geregeld worden. Belt of mailt u mij even als u gastgezin wilt zijn? Alvast bedankt!

Bijzondere hulpgoederen gezocht Wij zijn voor Arad nog op zoek naar:  een scootmobiel of een electrische rolstoel voor een gemeentelid die een herseninfarct heeft gehad en nu nog maar moeizaam kan lopen.  een po-stoel  incontinentiemateriaal (m/v)  looprekjes/wandelstokken  handgereedschap (bijv. hamers, beitels, boormachines) Wij halen het graag bij u op!!

Inzameling voor het Kindertehuis In het Kindertehuis voor dubbelgehandicapte kinderen in Arad laten zich de bezuinigingen nog altijd pijnlijk voelen. Vergoedingen voor de verzorgingsartikelen voor de kinderen beperken zich tot de luiers. Doucheschuim en andere toiletartikelen worden niet of minimaal vergoed. Daarom vragen wij u om op zondagmorgen 19 april specifieke toiletartikelen mee te nemen naar de Johannes- en de Markuskerk ten bate van het Kindertehuis. Een van ons is daar dan aanwezig om de artikelen in ontvangst te nemen. Half mei hopen wij deze dan met het volgende transport mee te kunnen sturen.

Wij vragen u om:

        

(Kruidvat) Baby lotiondoekjes (Kruidvat) Knoei doei doekjes Zwitsal Maxi Billendoekjes, maar ook van ander merk is prima. Toetendoekjes (supermarkt) Wattentips (drogist/supermarkt) Babypoeder (bijv. Zwitsal) Doucheschuim en shampoo voor kinderen (drogist/ supermarkt) Body-lotion voor kinderen Anti-bacteriële handzeep (pompje) bijv. van Unicura voor het personeel

Voorbede Omdat wij in Breda, Wismar en Arad, bovenal door het geloof in de opgestane Heer, met elkaar verbonden zijn, willen wij op Paasmorgen in alle kerken die betrokken zijn bij dit partnerschap, hier èn daar, God danken voor alles wat wij van elkaar ontvangen mogen, met de woorden:

Lieve God, Op deze feestelijke dag willen wij U onze dank betuigen voor de verbondenheid met onze broeders en zusters in Wismar en in Arad. Al zo vele jaren mogen wij ons thuis voelen bij elkaar, elkaar tot steun zijn en steeds weer opnieuw ervaren dat U het bent die ons samenbindt. U bent de bron waaruit wij allen putten. Dank U voor de liefde en voor de vruchten daarvan en wij bidden U dat wij blijvende vruchtdragende gemeenten mogen zijn die, vanuit die liefde voor U en elkaar, elkaar tot zegen kunnen zijn. Amen Wij wensen u allen Goede Paasdagen toe! Mieke Frankfoorder (vz) 076-5146523, [email protected]

Dienst voor groot en klein in de Johanneskerk 15 maart 2015

11

S’amen

Nieuws uit de wijken

Rondom de Lucaskerk Afscheid van onze wijkpredikant, Wim Bisschop Op zondag 12 april a.s. is het moment dan toch echt gekomen, dat Wim Bisschop ons na 17 jaar gaat verlaten. Vanaf die datum zal hij gaan genieten van zijn welverdiende emeritaat. Afgelopen oktober werd hij al 65. In het kader van de nieuwe pensioenwetgeving zou hij eigenlijk in december afscheid moeten nemen. Wim vond dat zelf echter theologisch gezien geen best moment: het moest met Pasen zijn, de kern van de Christelijke traditie. Wim vond dat een beter moment om zijn gemeente los te laten. Vanaf 13 april zullen we het dus zonder eigen wijkpredikant moeten doen. Gelukkig is de organisatie van onze wijk dermate ontwikkeld en zijn er zoveel goede en betrokken mensen, dat we met vertrouwen de toekomst in kunnen gaan. Dit is voor onze scheidend wijkpredikant dan ook een ger u s t s t e l l e n d i de e . O o k e e n geruststellend idee is het dat ds. Marlies Schulz een dag per week beschikbaar zal zijn voor het werk in de NoorderBeemden, dit totdat er definitieve besluiten zijn genomen rondom de toekomst van de PGB. Haar werkzaamheden zullen vooral op pastoraal gebied liggen en in het meedenken met de kerkenraad in het huidige veranderingsproces. We hopen

dat Marlies snel haar weg weet te vinden binnen ons werkgroepenmodel en onze wijk. Als gemeente nemen we afscheid van Wim Bisschop op 11 en 12 april. We dan k en W im voo r al l e in z et, betrokkenheid en enthousiasme, die hij de afgelopen 17 jaar ten toon gespreid heeft. Het is mede zijn verdienste dat de organisatie er nu zo stevig bij staat. We wensen Wim, samen met Jansje, een prachtige toekomst toe. We hopen hen beiden geregeld in onze Lucaskerk terug te zien, maar kunnen ons best voorstellen dat dat de komende maanden niet aan de orde zal zijn.

Rolf Boertien, Voorzitter Kerkenraad Protestantse Wijkgemeente NoorderBeemden

Vieringen We maken ons op voor de Goede Week en het feest van Pasen. Sommigen zeggen dat je dan de kerk op haar best kunt zien: een scala aan bijeenkomsten vol symboliek, rond indrukwekkende verhalen en alles uitlopend op het feest van nieuw leven en opstaan. Op 29 maart – Palmzondag- is de eerste bijzondere viering: Een projectkoor, bestaande uit Zanggroep ARK aangevuld met zangers en zangeressen zingt liederen uit de befaamde musical en film ‘Jesus Christ Superstar’. Deze dag is ds. GierkinkVan Geerenstein uit Giessen-Rijswijk onze voorganger. Woensdag 1 april is de laatste vesper in de veertigdagentijd. We kijken naar een statie uit de kruisweg van Aad de Haas, we horen passages uit de Johannespassion en we lezen een psalm.

Donderdag 2 april is Witte Donderdag; we houden een viering die speciaal bedoeld is voor kinderen, daarom beginnen we om 18:30 uur. We vieren ook de Maaltijd en dat doen we die avond met matzes en druivensap. Goede Vrijdag 3 april houden we een oecumenische viering om 19:30 uur. We lezen het lijdensverhaal, afgewisseld met samenzang en muzikale meditatie op de piano door Hans Dingemans. In de viering is gelegenheid om m eegebrach te bloemen bij het kruis te brengen. Zaterdag 4 april houden we de Paaswake, we beginnen om 22:00 uur. Een viering die helemaal vol zit met symbolische elementen die steeds weer voor zichzelf spreken: de lof van het licht, en de kaarsjes bij het kruis, de doopgedachtenis en het delen van brood en wijn. We horen de verhalen van de uittocht en het verbond. De cantorij zingt passende liederen en aan het eind roepen we elkaar toe: de Heer is opgestaan! Zondag 5 april vieren we de opstanding van Jezus in een dienst voor groot en klein. We horen het evangelie van Pasen: dat mensen in het spoor van Jezus mogen opstaan voor een nieuw begin. In deze viering zal Kees Meijll worden bevestigd als ouderling voor het pastoraat. Zo wordt het vast een feestelijke dienst. Zondag 12 april heet ook wel ‘beloken pasen’ om aan te geven dat de acht dagen van Paasfeest worden afgerond. Mooier vind ik de liturgische naam ‘quasimodo geniti’ : als pasgeboren kinderen. Voorzichtig, aarzelend, zetten we onze eerste stappen in nieuwe leven, zo gaan we

12

S’amen op weg, beschenen door het licht van Pasen. In de Lucaskerk zal de viering in het teken staan van mijn afscheid als gemeentepredikant. Het is een viering van onze wijkgemeente en we hebben de Bethlehemkern van de Augustinusparochie uitgenodigd om deze dienst samen met ons beleven. We hopen dat het een bijzondere en feestelijke dienst wordt. Zondag 19 april begroeten we ds. Silvis uit Middelharnis als onze voorganger, wij heten hem van harte welkom in ons midden. In Memoriam Op zaterdag 28 februari is Jan van Hemert overleden. De jaren met ALS hebben hem langzaam maar zeker gesloopt. Omdat Jan met vrouw en kinderen vaak in onze kerk was, zagen we allemaal hoe hij steeds meer in de gr eep v a n z i j n z i e k t e k w a m . Ongelofelijk dapper was hij steeds en vol levenslust. Ondanks zijn ziekte, of juist door zijn ziekte, heeft hij heel veel uit het leven kunnen halen. Misschien wel dingen die er anders niet geweest zouden zijn, zoals Team Jan en de Tour du ALS. Door zijn inzet en energie voor anderen heeft hij ook veel uit het leven teruggekregen. Het zijn heel intensieve jaren geworden, gedragen door de hulp en het meeleven van heel veel mensen om hen heen. Toch kwam de aanwezigheid van zijn ziekte steeds duidelijker als een schaduw over hun dagen hangen, en dat maakt het leven wel erg zwaar. Met kerst was hij nog in de kerk, in januari kwam een grote inzinking, die gelukkig nog opgevangen kon worden. Maar woensdag 25 februari ontstond een crisis die zoveel van zijn – toch al afgenomen – krachten vroeg, dat hij er niet meer bovenop kon komen. En zaterdag was zijn einde. Op zaterdag 7 maart hebben we afscheid van Jan genomen met een

indrukwekkende dienst in een stampvolle Lambertuskerk in Raamsdonk, Kerklaan 4. Daar hebben w e z i jn l ev en geëer d, go ede herinneringen opgehaald en verteld welke indrukken Jan op ons maakte. We hebben geluisterd naar 1 Johannes 4 over God die in mensen werkt als liefde. Daarna werd Jan ter ruste gelegd op de natuurbegraafplaats in Alphen. Wij zijn in gedachten en gebeden bij Maaike, Myrthe, Jesse en Saar.

heb veel vertrouwen in de kracht en mogelijkheden van onze wijkgemeente. Die gaat ongetwijfeld een goede toekomst tegemoet. Dat vertrouwen helpt zeker om los te laten. Ook hier wil ik heel veel mensen dank zeggen voor de fijne contacten en de plezierige samenwerking; ze hebben voor mij de jaren in Breda tot prachtige jaren gemaakt. Weest allen Gode bevolen,

ds. Wim Bisschop

Woensdag 1 april Leerhuis Op de woensdag in de Goede week, 1 april, houden we weer een oecumenische leerhuisavond. Jan Willem Scheurwater komt vertellen over de Johannespassion en daar gaan we natuurlijk ook gedeelten uit horen. Tijdens de vespers van de veertig dagen klonk ook steeds een gedeelte uit die Johannespassion. De Leerhuisavond begint om 20:00 uur, na de vesper. Afscheid De datum van mijn emeritaat komt nu wel heel dichtbij. Bij verschillende ontmoetingen wordt dat een onderwerp van gesprek en vaak halen we herinneringen op aan een goede tijd. Natuurlijk zal ik de mensen en het werk gaan missen, maar ik vind het ook een heerlijk idee om ruimte te krijgen voor een eigen invulling van de tijd. Daar zie ik wel naar uit. Om te beginnen ga ik eerst maar eens een hele tijd wennen aan mijn nieuwe status, in elk geval dit jaar uit. Maar eerst gaan we op 11 en 12 april afscheid nemen als wijkgemeente en wijkpredikant. Natuurlijk vind ik het jammer dat er – voorlopig- geen zicht is op een eigen predikant voor de Noorderbeemden. Maar er is als tijdelijke oplossing gezorgd voor een goede opvang en ik

Vastenmaaltijd Lukaskerk In het verleden werd de tijd voor Pasen de lijdenstijd genoemd wat iets zegt over het lijden van Jezus. Tegenwoordig spreken we van veerti gda gentij d, een t ijd van voorbereiding op Pasen. Ook zijn er wel mensen die zich in deze tijd bepaalde dingen ontzeggen, b.v. snoepen, het drinken van alcohoL en het eten van vlees. Daarom wordt de veertigdagentijd ook wel vastentijd genoemd. Voor ons betekent het dat we tot inkeer komen en nadenken over het lijden,sterven en de opstanding van Jezus. Paasfeest is niet het einde van de veertigdagentijd, maar een nieuw begin. Zo houden wij op 1 april een vastenmaaltijd (sobere maaltijd). Door de opbrengst van deze maaltijd steunen wij daarmee het kinderproject in La Paz, Bolivia. Tijdens de maaltijd wordt daar ook iets over verteld. U kunt zich opgeven via een intekenlijst in de kerk of via de website.

Seniorenmiddag in de Markuskerk 3 maart 2015

Jopie Snelleman, namens de diaconie

13

S’amen

Rondom de Markuskerk Pasen: een open einde Het komt mooi uit dat ons jubileumjaar ‘50 jaar Markuskerk’ een Marcusjaar is – een jaar waarin we het Marcusevangelie lezen. Met Pasen wordt meestal uitgeweken naar Johannes, naar het bekende Paasverhaal van Maria in de tuin, maar wij lezen met Pasen het slot van Marcus. Zijn opstandingsverhaal eindigt nogal plotseling, in hoofdstuk 16, vers 8, met de vrouwen die van schrik op de vlucht slaan. Bijna alle Bijbelgeleerden zijn het erover eens dat het gedeelte vanaf vers 9 er later aan is toegevoegd, misschien wel omdat het slot in vers 8 nogal onbevredigend lijkt. Wat je noemt een open einde. Dat zal het thema zijn van onze Paasdienst: een open einde! Natuurlijk met orgel, trompet en piano en met onze Markuscantorij.

De dagen voor Pasen Witte Donderdag vieren we als altijd aan tafel. Samen met de cantorij z i n g e n w e e e n de e l u i t h e t Paasoratorium ‘Als de graankorrel sterft…’ We horen – uit Marcus – het verhaal van ‘het laatste avondmaal’ en we vieren de Maaltijd van de Heer. Op Goede Vrijdag staan we stil bij de ‘zeven laatste woorden van Christus’ – zeven uitspraken van Jezus aan het

kruis, verzameld uit de verschillende Evangeliën. Woorden uit het donker, maar ook woorden van leven. Deze ‘zeven woorden’ zijn door verschillende componisten op muziek gezet, onder andere door Giovanni Battista Pergolesi (1710-1736). Van zijn versie horen we een klein gedeelte. Op Stille Zaterdag is er een gezamenlijke dienst in de Johanneskerk, die buiten begint met het ontsteken van het Paasvuur. Ik roep alle Markuskerkgangers graag op om deze bijzondere voorbereiding op Pasen samen mee te maken. Vervoer kan geen probleem zijn. Als u opgehaald wilt worden, kunt u contact opnemen met Joke van Tongeren (5212361).

Vesper & Vastenmaaltijd Elk jaar is er op de dinsdag voor Pasen een bijeenkomst voor ouderen in de Markuskerk. Dit jaar willen we dat verbreden. Ook de opzet is aangepast. We nodigen alle gemeenteleden (en gasten!) van harte uit, op dinsdag 31 maart vanaf 15:30 uur. U wordt, als altijd, ontvangen met koffie en thee. Om 16:00 uur is er een vesper (een eind-van-de-middag-viering) in de kerkzaal. Die hebben we voorbereid met de vaste groep vrijwilligers. Bert Brouwer bespeelt de vleugel. Na een korte pauze kunt u om 17:00 uur aanschuiven aan een lange tafel in de Voorhof voor een gezamenlijke vastenmaaltijd, een eenvoudige (‘doch voedzame’) maaltijd. Tot en met zondag 29 maart kunt u zich nog opgeven, door uw naam te schrijven op de intekenlijst in de kerk, of door te bellen naar Tineke Akkermans

(5216471). Als u vervoer nodig hebt, dan kunt u dat tegelijk ook aangeven.

Palmpasen Palmzondag vieren we samen met de Johanneskerk. De kinderen maken Palmpaasstokken en zullen in optocht de kerkzaal binnenkomen. “Dans en zing, hosanna voor de koning – dans en zing, hosanna voor de Heer!” (Liedboek 555). Deze zondag nemen we afscheid van onze koster Kees Smaling. Na meer dan 25 jaar kosterschap in de Markuskerk houdt hij ermee op. We staan, samen met zijn familie, graag stil bij alles wat hij voor onze kerk gedaan heeft. Na de dienst is er alle gelegenheid om Kees persoonlijk te bedanken en hem en Herma het allerbeste te wensen voor de tijd die voor hen ligt.

In Memoriam Op zondag 22 februari, in de vroege ochtend, overleed op 90-jarige leeftijd Marinus (Rinus) Peter Sanner, een vertrouwd gezicht voor alle Markuskerkgangers, voor de meesten van ons al zolang we ons kunnen herinneren. Vaak was hij in en rond de kerk te vinden, in de jaren dat zijn vrouw Adri de koster was, maar ook in de vele jaren daarna. Zo verzorgde hij de tuin rond de kerk, deed hij de autodienst en stond hij altijd klaar om je ergens mee te helpen. Dat ze het laatste jaar niet meer naar de kerk konden komen, vond hij moeilijk. Gelukkig hielden zijn trouwe vrienden uit de kerk hen van alles op de hoogte. Op 27 februari hebben we Rinus begraven op De Driesprong. In de kerkdienst in een volle Markuskerk zongen we zijn lievelingslied: ‘Tel uw zegeningen’. Dat deed hij – zijn

14

S’amen zegeningen tellen – als hij terugkeek op zijn lange leven. Dat leven kende veel verdriet. De dood van zijn broers, van zoon René, nog maar 16 jaar oud, en de laatste jaren van drie van zijn schoonkinderen. Rinus kwam uit een hecht gezin van zestien kinderen. Ook de band met zijn eigen kinderen en klein- en achterkleinkinderen was heel sterk. Iedere zondag is het familiedag in huize Sanner. “Uw vriendelijkheid zij alle mensen bekend”, schrijft de apostel Paulus. Zo zullen we ons Rinus blijven herinneren: als een bijzonder vriendelijk en hulpvaardig mens. In onze gedachten en gebeden zijn we bij Adri en de kinderen en kleinen achterkleinkinderen.

Op 5 maart hield Regien de Ruiter een lezing over het ontstaan van ons schrift. Het schrift blijkt verrassend nog maar ca. 5000 jaar oud te zijn. Via spijkerschrift en kleitabletten werden de aanwezigen d.m.v. een powerpoint presentatie met afbeeldingen en foto's meegevoerd naar het Aramees, Arabisch en Grieks. Met de aangeleverde benodigde vertaling konden we trachten onze namen eens op te schrijven in deze talen. Dit gaf leuke verwikkelingen, want voor sommige huidige letters bestaan geen tekens in deze talen. De vraag hoe Markus schreef, bleef boven de groep hangen. Al met al gezellige en educatieve avonden met een afsluitend drankje.

ds. Ton van Prooijen

De jubileumcommissie 50 jaar Markuskerk

Terugblik op enkele activiteiten Op 19 februari vertelde Lianne van der Wel in de redelijk gevulde Voorhof de nodige wetenswaardigheden over de opzet en realisatie van de Markuskerk als gebouw. De oorspronkelijke architect kwam aan bod, waarbij enkele tekeningen en foto's uit de begintijd zijn visie verduidelijkten. De kunstenaar van het glas in betonraam bleek ook het raam in de kerkruimte van het huidige Amphia Langendijk gemaakt te hebben. De doopvont, vervaardigd door Henk Groothuis, werd geschonken door de Michaelparochie. De visie was indertijd dat de kerkzaal werd betreden via de voorhof, dus kwam men binnen via de linker zijkant. De luidklok in de toren aan de voorgevel is voorzien van een inscriptie: “Weest blijde in de hoop” (Romeinen 12:12).

van Jezus in Jeruzalem. De Johanneskerk is dan dicht. Op Witte Donderdag en Goede Vrijdag is er om 19.30 uur dienst. Op Witte Donderdag, 2 april, vieren we het avondmaal in de kring. Ik vind het heel bijzonder, dat we dan zo dicht bij onze Heer komen, bij zijn vreugde en verdriet om deze laatste maaltijd met zijn vrienden, om wat komen gaat na deze avond. “Jullie noem Ik mijn vrienden,” zegt Jezus, “en Ik zet mijn leven voor jullie in.” Voor de jongeren is er op Witte Donderdag een bijeenkomst in de crypte. Samen met andere jongeren ‘The Passion’ bekijken. Een fijne bijeenkomst gewenst! Op Goede Vrijdag, 3 april, willen we stilstaan bij een kruiswoord van Jezus. We worden stil, wanneer God ons vraagt: “Wat heb Ik jullie gedaan?” De Paaskaars wordt gedoofd. We buigen het hoofd. Op Stille Zaterdag, 4 april is er, opnieuw samen met de leden van de Markuskerk, een Paaswake. We beginnen buiten, met een Paasvuur, het licht wordt ontstoken als teken van Gods nieuwe begin. Deze avond gedenken we, samen bij de doopvont, onze doop. De dienst vangt aan om 21:00 uur. Kunt u zelf niet naar de Johanneskerk komen, laat het weten aan Dinah Roobol, 5221810 of Joke van Tongeren, 5212361? Zij kunnen vervoer voor u regelen. Op Paasmorgen vieren we het nieuwe leven dat Jezus aan het licht heeft gebracht. Paasmorgen. Ik hoor

de roep van de kievit. Vivit!

We hopen op een goede week en dat we met velen getuigen mogen zijn en worden van wat God in ons leven en in de wereld heeft verricht.

Afscheid ds. Bisschop

Rondom de Johanneskerk Stille Week en Pasen De Stille of Goede Week beginnen we als leden van Midden-Zuid samen met een dienst in de Markuskerk. Op Palmpasen, 29 maart, hopen we veel gezinnen te ontmoeten, de kinderen mogen een Palmpasenstok maken. We vieren samen het feest van de intocht

Op 12 april is de laatste dienst van ds. Wim Bisschop in de NoorderBeemden, we wensen hem een goed afscheid van zijn gemeente en voor zijn ambteloze periode, dat hij onder Gods zegen mag genieten van wat komen gaat.

Doopdienst

Zondag 19 april is een doopdienst. Er is grote dankbaarheid om de komst van Mats Levi, zoon van Nynke en Martijn Goverde-Stienstra, Haagweg 125, en Lucas Daniël, zoon van Judith en Jeroen Claessens-van der Hoeven, Argusvlinder 67. De ouders verlangen het teken van Gods trouw en willen hun zoon een christelijke

15

S’amen opvoeding geven. We hopen op een feestelijke dienst. Na de dienst is er gelegenheid de doopouders geluk te wensen in het Kerkenhuis.

Braderie/vrijmarkt Princenhage Op 10 mei staan de straten van Princenhage weer vol met kraampjes. Dan is het braderie. ‘De kerk open!’ is dan het devies. En dat laten we, om te beginnen, zien door om 10:00 uur een gezamenlijke dienst te houden met de Martinus geloofsgemeenschap. Een laagdrempelige oecumenische viering met zang en overdenking. Pastor Adri van Lint en ik zullen deze dienst leiden. Na de dienst gaan de deuren open voor wie een kijkje wil nemen: er is gelegenheid om naar orgelspel te luisteren, bij een Taizékruis een kaarsje aan te steken, een gesprekje te voeren. Op de markt staan we met een kraam waarin we ons presenteren. Wie langskomt ontvangt een attentie.

Veel meemaken Veel gemeenteleden moeten veel meemaken. Bij ziekte weet de buitenwacht er vaak van. Maar andere crises kunnen lang verborgen blijven.

Soms hoor je het tussen de regels door: ik heb het moeilijk! Er kan zoveel zijn, dat je bezighoudt. Een ieder wensen we Gods nabijheid. En die van mensen… We mogen ons bemoedigd weten door een woord van onze Heer: “Nooit zal Ik u afvallen, nooit zal Ik u verlaten” (Hebreeën 13:5). Gezegend Paasfeest,

ds. Saskia van Meggelen

Tot slot een gedicht van Inge Lievaart: Pasen In het doodspunt van de tijd, in de donkerste der nachten, dieptepunt van antimachten, grondverloren elk verwachten, werd het Pasen, nieuwe tijd, nieuwe toekomst, wonderwijd. In dit morgenlijk begin, in dit heden van Gods dromen – leven aan de dood ontkomen – ingeplant en opgenomen, gaan wij vol verwondering, nieuwe mens, de toekomst in. (uit: 'Toen werd het morgen midden in de nacht', uitgeverij Kok, Kampen 2005)

Geknipt voor U

R. v. Klaveren-Koelewijn

Wat wens je jihadisten toe? “Uitgereisde jihadisten kunnen beter daar sneuvelen dan terugkeren naar Nederland”. RTL had het campagneteam van de VVD een week de tijd gegeven om over die stelling na te denken. Dus Mark Rutte was door-en-door geïnstrueerd toen hij op donderdagavond op de groene knop drukte. Ze kunnen maar beter doodgaan; dat bespaart ons de moeite van opsporing en gevangenneming, berechting, strafoplegging en reclassering. Dat vindt dus de leider van het land dat door 123 verdragstaten is uitverkoren als vestigingsplaats voor het Internationale Strafhof, opgericht om oorlogsmisdadigers niet te laten sterven zonder op aarde te zijn berecht. Dat vindt de minister-president van een vanouds christelijke natie, die in haar grondwet uitspreekt dat de regering “de ontwikkeling van de internationale rechtsorde bevordert”. Dat Nederlandse F16's met recht en reden deelnemen aan de bestrijding van ISIS, en in Irak bombardementen uitvoeren die ook Nederlandse staatsburgers kunnen doden, dat is een ander onderwerp. En dat de overheid 'zwaardmacht' heeft. zoals Rutte misschien onbedoeld de Bijbel citeerde,dat stond niet ter discussie. Agenten en militairen moeten soms schieten, en als daarbij doden vallen is dat verschrikkelijk maar het kan een gerechtvaardigde noodzaak zijn. Waar het om ging, was dat de premier zich weloverwogen liet

Voor in uw agenda: 10 juni in de Johanneskerk

Zomerzangavond Opnieuw fijn samen zingen met de bekende organist Martin Mans. Noteert u de datum alvast in uw agenda!

Nieuws uit de Evangelisch Lutherse Gemeente 5 april, Pasen, 10:30 uur

Schalmdienst

Pasen vieren we dit jaar samen met Walen, Lutheranen en Doopsgezinden en de R em on str a nt en i n h et Doopsgezind Centrum, Cimburgalaan, 98, 4819BD Breda. Dit keer zijn de Remonstranten gastvrouw/gastheer.

meevoeren in een manier van spreken die je ook wel over liquidaties in de onderwereld hoort: “Zolang ze elkaar maar omleggen....” Een manier van denken ook. die iedereen wel eens te binnen schiet: “Als hij of zij nou gewoon dood zou zijn, wat waren er dan veel problemen opgelost”. Niets hatelijks is ons mensen vreemd. Het was niet toevallig dat Rutte consequent woorden koos die het probleem (jihadisten) ontmenselijken. Hij had het over 'barbaren', 'figuren'', 'elementen'. In ieder geval niet over jongeren, soms kinderen nog, die in ijltempo dramatisch ontspoord zijn. Maar die óók een ziel hebben; die gestraft, gecorrigeerd en gered kunnen worden, die je, hoe dan ook, niets beter kunt toewensen dan de ontmoeting met een rechtvaardige rechter. En Goddank hebben we die hier, in Nederland. Wanneer een partij de grootste wordt en een regering formeert, staat ze haar politieke leider af om staatsman (of vrouw) te worden. Want minister-president ben je voor alle Nederlanders. Mark Rutte heeft die ambitie vorige week welbewust losgelaten. “Ik weet dat het grootste deel van Nederland achter mij staat”, zei hij meteen na z'n keuze. Dat was hem genoeg, en opiniepeilingen zullen hem wel gelijk geven. Maar met zijn populistische keuze voor dood boven recht heeft hij ook een deel van de Nederlanders pijnlijk van zich vervreemd. In opdracht van het liberale campagneteam, en na al dat gedoe (Verheyen, Opstelten, Teeven en de rest) vlak voor de provinciale en waterschapsverkiezingen moest Mark hoognodig de club te hulp schieten. Een partij in nood heeft de natie haar staatsman ontnomen.

Sjirk Kuyper, in het Ned. Dagblad

16

S’amen

Mediatheek G. van Dooren

Uit Kerkbulletin zaterdag 6 juni

Inspiratiedag ‘Kerk, Kinderen en Armoede’ Kerk in Actie organiseert een landelijke inspiratiedag ‘Kerk, Kinderen en Armoede’. Eén op de negen kinderen in Nederland groeit op in armoede. Dit kan betekenen dat ze zonder ontbijt naar school gaan, in de winter met zomerkleding rondlopen, of vaker ziek zijn. Kinderen in armoede worden vaker gepest op school en ervaren vaak stress vanwege ruzies thuis over geld of vanwege angst uit huis gezet te worden. Daarom organiseert Kerk in Actie deze landelijke inspiratiedag ‘Kerk, Kinderen en Armoede’.Ineke Bakker, directeur van Stek – stichting voor stad en kerk in Den Haag – zal een inspirerend verhaal houden over de verbinding van kerk en geloof met armoedebestrijding onder kinderen. In de middag worden diverse workshops georganiseerd, over goede voorbeelden en nieuwe ideeën. Tijd: 09:30 - 15:15. Plaats: Opstandingskerk in Houten (naast NS-station Houten). Kosten: € 10,- (incl. lunch). Meer informatie en aanmelden via Meta Floor, [email protected] CD Rwanda

Verbonden door liefde In de zomer van 2014 vertrok een groep van acht meiden en twee begeleiders namens Kerk in Actie naar Rwanda om daar een partnerorganisatie te bezoeken. De groep ontdekte met eigen ogen wat het werk van partnerorganisatie Mwana Ukundwa voor de mensen betekent. Na terugkomst schreef één van de deelneemsters, Marieke van Lingen, tien prachtige liedteksten en combineerde dit met haar gitaarspel. Zoals Marieke zegt: “De reis naar Rwanda heeft mij zo geïnspireerd dat ik de ervaring heb omgezet naar tien nummers met eigen muziek om aandacht te vragen voor de situatie in Rwanda.” De opbrengsten van deze cd komen ten goede aan het werk van Mwana Ukundwa, de partnerorganisatie in Rwanda die Marieke van Lingen in het hart heeft geraakt. Bestel de cd Rwanda a € 10,- via webwinkel.pkn.nl/cdrwandaverbondendoorliefde/2200-0311

Kerk in Actie zoekt vrijwilligers voor evenementen In de komende maanden is er een aantal evenementen waar Kerk in Actie aanwezig is met een stand. Voor de bemensing van die stand, is Kerk in Actie op zoek naar enthousiaste vrijwilligers die samen met medewerkers van Kerk in Actie mensen welkom heten in de stand. Heeft u een warm hart voor de kerk, voor mensen in nood en voor Kerk in Actie? Dan zou kerk in Actie het leuk vinden als u mee gaat naar evenementen. Uiteraard betaalt Kerk in Actie dan uw toegangskaartje. Kerk in Actie wil aanwezig zijn op de Nederland Zingt-dag op 18 april en tijdens het festival Opwekking van 21 t/m 25 mei. Ook organiseert Kerk in Actie in de zomermaanden samenzangavonden. Meer informatie: Jakob Sijbersma, [email protected]

Protestantse Kerk verontrust over aanvallen IS op Syrische christenen De scriba van de generale synode van de Protestantse Kerk, ds. Arjan Plaisier, is gealarmeerd door verhalen over de overvallen en ontvoeringen van Syrisch Orthodoxe christenen in Noordoost Syrië. Vandaag ontmoet hij samen met ds. Karin van den Broeke, preses van de generale synode, de Syrisch Orthodoxe Patriarch Moran Mor Ignatius Ephrem II uit Damascus, die momenteel in Nederland verblijft. Plaisier: "Over het lot van de verdwenen Syrische Orthodoxe christenen is nog weinig bekend. Maar afgaande op de werkwijze van de Islamitische Staat in Irak, moeten we vrezen voor hun lot." "We staan hier verslagen in, naast onze Syrische broeders en zusters", aldus de scriba. "Zowel hier in Nederland, als daar in Syrië en Libanon. Extra wrang is het, dat juist in 2015 de genocide wordt herdacht, die 100 jaar geleden onder het Ottomaanse rijk plaatsvond tegen Armeense en Syrisch Orthodoxe christenen. Voor hen is het alsof deze gruwelijke geschiedenis zich nu herhaalt."

Aanvallen christenen De Patriarch, die zetelt in Damascus in Syrië, is op bezoek bij de Syrische gemeenschap in Nederland. Juist deze week vinden er aanvallen plaats door de Islamitische Staat op christenen in de dorpen bij Kamisleh en Hassakeh in Noord Oost Syrië. Velen van hen zijn Syrisch Orthodox. De Protestantse Kerk heeft jarenlang via Kerk in Actie een relatie opgebouwd met het Bisdom van de Syrisch Orthodoxe Kerk in dit gebied tussen de Eufraat en Tigris. De bisschopszetel staat in Hassake. Begin maart 2015 is er een vergadering van de Raad van Kerken in het Midden-Oosten met haar partners. Deze zal worden gehouden in Beirut. De Protestantse Kerk heeft via Kerk in Actie medewerker Feije Duim afgevaardigd. Plaisier: "De kerken hier én daar zetten zich in voor álle slachtoffers van geweld in Syrië, ongeacht hun religieuze achtergrond of politieke keuze. Daarbij staan ons de tranen in de ogen bij het zien van zoveel leed dat onze geloofsgenoten wordt aangedaan. We zijn ons bewust dat het geweld plaatsvindt op basis van een religieuze doctrine waar we als religieuze groeperingen in Nederland van gruwen. Als Joden, moslims en christenen willen we vanuit de waarden van onze geloofsovertuiging het hoofd bieden aan religieuze radicalisering en het tomeloze geweld dat dit met zich mee brengt. Wij waarderen het dat de overheid hierin onze bondgenoot wil zijn en roepen haar op om hiermee vooral verder te gaan. Ook pleiten wij bij onze overheid voor een ruimhartig asielbeleid." Bron: www.protestantsekerk.nl/actueel, bericht d.d. 27 februari 2015

Uit Kerkinformatie (Maart 2015) Brood en wijn bedekken? Onlangs hadden we binnen onze kerkenraad een discussie over het Avondmaal. De vraag was: horen brood en wijn afgedekt te worden, zowel voor als na de viering van het Heilig Avondmaal? Niemand had daar een antwoord op.

Antwoord: De dingen die we in de kerk doen, hebben een betekenis, en als ze geen betekenis hebben, dan krijgen ze

17

S’amen die wel door de manier waarop we ze doen. Het afdekken van brood en wijn heeft op zichzelf geen theologische betekenis. Toch is het goed om hier -over na te denken. In het Avondmaal vieren we de gemeenschap met de levende Heer. De handelingen kiezen we daarom met zorg en aandacht. De keuze voor het afdekken van brood en wijn wordt vaak gemaakt vanuit hygiënisch oogpunt of om uitdroging te voorkomen. Wanneer brood en wijn vanaf het begin van de dienst op tafel staan, valt hier iets voor te zeggen. U kunt erover nadenken of dat gewenst is. In de eerste christengemeenten was de maaltijd een vorm van diaconale zorg voor de armen. Levensmiddelen en andere gaven werden naar de plaats van samenkomst gebracht. Voor de viering zonderde men uit deze gaven brood en wijn af. Onze collecte herinnert hieraan. Wanneer de collecte voorafgaand aan de viering van de maaltijd gehouden wordt, kan het collectegeld, samen met brood en wijn, naar de tafel worden gebracht. De tafel wordt dan toebereid met gaven vanuit de gemeente en gaven van brood en wijn. Brood en wijn kunnen vanuit een beschutte plaats worden aangedragen. In mijn eigen gemeente heb ik gemerkt dat het afdekken ná de viering een raar soort spanning opleverde – alsof iets moest worden toegedekt. Wij hebben besloten dit niet meer te doen. Brood en wijn blijven na de viering als levende symbolen zichtbaar op tafel.

Ds. Maarten Diepenbroek, lid van de werkgroep eredienst

Startzondag 2015: ‘Goede buren’ De Protestantse Kerk hanteert dit jaar als thema voor de startzondagmaand, september, ‘Goede buren’. Dit vanuit de gedachte dat de kerk deel uitmaakt van de wijk waarin ze staat. En hoe die buurt er ook uitziet, in iedere buurt wonen jongeren en ouderen, mensen met lichamelijke en psychische beperkingen, alleenstaanden en gezinnen. De meeste mensen vinden een goed contact met hun buren heel belangrijk. Dat kan betekenen dat je samen een kop koffie drinkt, maar elkaar ook helpt als dat nodig is. Het geeft een sociale samenhang die bijdraagt aan onderlinge verbondenheid en die het gevoel van veiligheid in de buurt vergroot. Kerken kunnen daaraan bijdragen. En verder is het natuurlijk ook gewoon leuk om buren te zijn en te kijken waar je samen iets gezelligs kunt ondernemen. Ook daarvoor heeft de kerk van alles in huis, waaronder een kerkplein waarop een feestje voor de buurt georganiseerd kan worden. Het meinummer van Kerkinformatie zal een katern bevatten waarin het thema verder wordt uitgewerkt. Op www.protestantsekerk.nl/startzondag verschijnen half april suggesties en tal van werkvormen om als kerk een ‘goede buur’ te zijn. Hiermee kunnen gemeenten hun Startzondag inhoud geven en van het thema hun jaarthema maken.

Collecte JOP 5 april (Pasen) Met Pasen vieren we in de kerk het feest van de opstanding. Maar het verhaal van de opstanding van Jezus uit de dood is voor kinderen niet eenvoudig te begrijpen. Zoals bv. voor Lotte, die net haar moeder heeft verloren aan kanker. Wat betekent het verhaal van Pasen voor haar, hoe kon Jezus uit de dood opstaan en haar moeder niet. JOP, Jeugdorganisatie van de Protestantse Kerk, traint jeugdwerkers in de kerk op het gebied van jeugdpastoraat en geeft hen handvatten om kinderen en jongeren te ondersteunen bij het verwerken van verdriet. Om ouders te helpen bij de geloofsopvoeding geeft JOP het tijdschrift ‘Moments’ uit, waarin ook het thema ‘rouw, afscheid en

verder gaan’ aan bod komt. De collecte met Pasen is bestemd voor het werk van jop.

Gespreksmateriaal

In het OuderlingenBlad van maart staan interessante artikelen die goed bruikbaar zijn voor gespreksgroepen. Het blad is te leen bij Ger van Dooren. De gemeente durft ... beloften én verwachtingen te formuleren Als de Egyptenaar Pachomius (292-346 na Chr.) zich bekeert tot het christendom, besluit hij na verloop van tijd zich als kluizenaar terug te trekken in de woestijn. Op een bepaald moment komen jonge mannen naar hem toe. Ze vragen hem of hij hen in wil wijden in het monastieke leven. Hoe leg je aan je (klein)kinderen, buren of collega's uit wat christen-zijn voor je betekent? Het is niet eenvoudig om woorden te vinden. Traditionele begrippen zijn vaak al zo gekleurd. Toch heb je wel degelijk wat te melden over wie en wat je inspireert. Christen zijn is zo gek nog niet Steeds meer mensen gaan mediteren. In boekhandels staan vaak aardig wat boeken over meditatie. Mensen zoeken naar rust en meer balans in hun leven en denken dat meditatie daarbij kan helpen. Meditatie wordt ook steeds meer gebruikt in de gezondheidszorg. Vooral mindfullness-meditatie. Christelijke meditatie Wat is het en hoe werkte het ?

Werk maken van uw inspiratie? Bijbelse verhalen ritselen. Dat komt omdat er mensen in wonen, Mensen die geraakt zijn, Mensen met een verhaal. De kunst is om dat zichtbaar te maken. Peter Pronk, Verhalenverteller en docent Beeldend Vertellen Inspireert religie u? Kunnen bijbel- en andere geloofsverhalen u verwonderen? Bent u geboeid door zingevingsvraagstukken? Denkt u graag na over gedachten die anderen hieraan hebben gewijd? Bent u nieuwsgierig naar wat uzelf en anderen beweegt? Maak werk van uw inspiratie. Dat kan met de bachelor- en masteropleidingen Theologie en Levensbeschouwing van de Christelijke Hogeschool Windesheim. Vanaf 1 september 2015 is het mogelijk in voltijd- en deeltijd de bachelor theologie-opleidingen te volgen in Zwolle en Amsterdam. Daarnaast kunt u ook een masteropleiding volgen in Zwolle. Meer weten? Voor meer informatie ook ten aanzien van de Informatie- en Meeloopdagen: www.windesheim.nl/theologie, (088) 4 699 699, e-mail: [email protected].

18

S’amen Samuel lJsseling

De Boekenplank Ronald Tinnevett & Yvonne Denier (red.)

Martha Nussbaum. Filosofie als activisme

Heidegger. Denken en danken. Geven en zijn In eenvoudige taal probeert IJs-seling de kern van Heideggers gedachtegangen toe te lichten. Onmisbare teksten voor wie zich in Heideggers standpunten verdiept. Vantilt, 207 blz., € 19,95 Rudotf Kampers & Jan Ewout Ruiter

Kritische inleiding op de diverse aspecten van Nussbaums werk en een toelichting op de prakti-sche relevantie van het denken van een van de meest prominente hedendaagse denkers. Klement, 224 blz., € 21,50

Filosoferen aan de keukentafel

Ekklesia Breda Waalse kerk Catharinastraat 83b Aanvang 10:30 uur

Remonstrantse Gemeente Cimburgalaan 98 Aanvang 10:30 uur

Doopsgezinde Gemeente Cimburgalaan 98 Aanvang 10:30 uur

29 maart thema: ‘Onze Vader – Vergeving’

29 maart: dr. I.L. Tan

02 april Zr. Louise Pondman, Witte donderdag 19:30 uur

Toespraak: Franck Ploum Koor: Ekklesiakoor Breda Dirigent: Jerry Korsmit Pianist: Daan Boertien

Goede Week en Pasen donderdag 2 april 19:30 uur Meditatief concert vrijdag 3 april 19:30 uur, Lezen lijdensverhaal

03 april ds. Dr. C.M.G. BerkvensStevelinck, Goede Vrijdag, 19:30 uur 05 april dr. K.J. Holzapffel, Paaszondag, Schalmdienst 19 april ds. E.L. van Dunne-de Bijl Nachenius 03 mei ds. A.N. Verheul

zondag 5 april Viering van Pasen

Woonzorgcentrum De Breedonk, loc. Mastbos Altijd dienst op vrijdagmiddag aanvang 15:00 uur 27 mrt. : ds. Abr. Heringa 03 apr. : pastoor P. van Gorp 10 apr. : ds. M. Wagenvoorde 17 apr. : ds. S. Nieuwenhuizen 24 apr. : ds. A. Vlieger 01 mei : pastoor P. van Gorp Zorgkruispunt ‘de Werve’, Cartier v. Disselstraat 64 Altijd dienst op vrijdagmiddag aanvang 15:30 uur 02 apr. : ds. Postma, Witte Donderdag, Avondmaalsviering 10 apr. : Pastor Kortman, Eucharistieviering

Filosofie is voor iedereen en vooral leuk. Dit boek staat vol praktische tips om filosofische gesprekken te voeren. Met voorbeeldvragen over onder meer nieuws, kunst, religie en techniek. Scriptum, 125 blz., € 16,95

05 april Schalmdienst zie Remonstrantse Gemeente 26 april ds. G.A. Reinhold

Prot. Gem. Ginneken Aanvang 10:00 uur Behalve de eerste zondag alle zondagen dienst van Schrift en Tafel Behalve de eerste zondag alle zondagen dienst van Schrift en Tafel Kindercrèche elke zondag. Zat. 04 april: 21:00 uur Paasnachtdienst Ds. E.A. Postma M.m.v. de Cantorij o.l.v. Gijs van Spankeren. 05 april: Pasen Dienst van Woord en Gebed Ds. E.A. Postma 12 april: Dienst van Schrift en Tafel Ds. J. Loosman, Breda 19 april: Dienst van Schrift en Tafel Ds. F.V. Rookmaaker, Breda 26 april: 14:30 uur Dienst van Schrift en Tafel Ds. E.A. Postma M.m.v. de Cantorij o.l.v. Gijs van Spankeren 03 mei: Dienst van Woord en Gebed Ds. M.L. Meijer, Gouda

19

S’amen

Vieringen in de periode van 29 maart t/m 3 mei Protestantse wijkgemeente NoorderBeemden

Lucaskerk Tweeschaar 125, aanvang 10:45 uur

05 apr.

Tijdens alle morgendiensten is er kinderopvang en kinderne19 apr. vendienst. Maandelijks jongerennevendienst, info: Lucaskerk.nl 29 mrt. 02 apr. 03 apr. 04 apr. 05 apr. 12 apr. 19 26 03 10

apr. apr. mei mei

: ds. H.J.K. Gierkink, Giessen-Rijswijk, Palmzondag : ds. W. Bisschop, Witte Donderdag, 18:30 uur, Maaltijd van de Heer : ds. W. Bisschop, pastor F. Verkleij, Goede Vrijdag, 19:30 uur : ds. W. Bisschop, Paaswake, 22:30 uur, Maaltijd van de Heer : ds. W. Bisschop, paasmorgen : ds. W. Bisschop, Beloken Pasen, Afscheid ds. W Bisschop : ds. R. Silvis, Middelharnis : ds. J. van Pijkeren, Lochem : ds. A.P Visser, Breda : ds. M.A. van der Sar

Protestantse Wijkgemeente Breda Midden/Zuid

: ds. K. Holzapffel, Ds. L. Pondman en Ds. M. Schulz, Schalmdienst 10:30 uur, Cimburgalaan 98 te Breda : ds. M. Schulz, 10:30 uur, viering Heilig Avondmaal

Amphia Ziekenhuis, locatie Molengracht, Molengracht 21, Altijd dienst van Schrift en Tafel op zondagmorgen aanvang 10:30 uur. 29 mrt. : ds. K. van Huisstede, Anthonie Singers, Terheijden 02 apr. : ds. A. Visser, Witte donderdag, 16:00 uur 03 apr. : ds. A. Visser, Goede Vrijdag, 16:00 uur 05 apr. : ds. A. Visser, Paasmorgen, 10:30 uur 12 apr. : pastor J. Looijse, zanggroep Molengracht 19 apr. : pastor J. Schipper, R.K. koor ‘Vriendschap door zang’ 26 apr. : pastor J. Schipper, zanggroep Molengracht 03 mei : pastor P.Galama, dameskoor Acordando

Verpleeghuis Aeneas Altijd dienst op zaterdagavond aanvang 18:15 uur 28 mrt. : pater M. van Kooten Markuskerk Hooghout 98, aanvang 10:00 uur 03 apr. : ds. N. den Toom, Goede Vrijdag Tijdens alle morgendiensten is er kinderopvang en 04 apr. : ds. N. den Toom, Stille Zaterdag Kindernevendienst 11 apr. : pastor W. Franken 29 mrt. : ds. T. van Prooijen, Palmpasen : ds. N. den Toom 02 apr. : ds. T. van Prooijen, Witte Donderdag, 19:30 uur, 18 apr. 25 apr. : pater M. van Kooten Viering Heilig Avondmaal, m.m.v. de cantorij 02 mei : pastor W. Franken 03 apr. : ds. T. van Prooijen, Goede Vrijdag, 19:30 uur 04 apr. : ds. S. van Meggelen, Stille Zaterdag, Johannes kerk, 21:00 uur Oecumenisch Middaggebed Grote Kerk 05 apr. : ds. T. van Prooijen, Paasmorgen, m.m.v. de Op dinsdagmiddag 12:30 uur luidt de angelusklok bij de viering cantorij in de Grote Kerk. U bent van harte welkom voor dit meditatie12 apr. : ds. Abr. Heringa ve moment, dat duurt tot 12:50 uur. Er zijn wisselende voor19 apr. : dr. H. Berflo gangers uit de kerken die lid zijn van de Raad van Kerken. 26 apr. : ds. T. van Prooijen 31 mrt. : ds. M. Schulz 03 mei : ds. M. Wagenvoorde 07 apr. : dhr F. van de Meulen 10 mei : pastor L. van der Wel 21 apr. : pastor E. van Ommering 28 apr. : mevr K. Minzinga Johanneskerk Dreef 5, aanvang 10:00 uur. 29 mrt. : Palmpasen: dienst in de Markuskerk Informatie en wijzigingen voor de 02 apr. : ds. S. van Meggelen, Witte Donderdag, 19.30 rubriek ‘Vieringen’ vóór 21 april doorgeven aan de redactie: uur, viering Heilig Avondmaal [email protected] 03 apr. : ds. S. van Meggelen, Goede Vrijdag, 19:30 uur 04 apr. : ds. S. van Meggelen, Paaswake, 21:00 uur 05 apr. : ds. S. van Meggelen, Paaszondag, Crèche en kindernevendienst 12 apr. : ds. J. van der Zee - Vroegindeweij 19 apr. : ds. S. van Meggelen, Doopdienst crèche en kindernevendienst 26 apr. : ds. S. Oomen, Zeist 03 mei : ds. W. Speelman 10 mei : ds. S. van Meggelen, dienst in de Martinuskerk, Braderie Evangelisch Lutherse Gemeente Lutherse Kerk, Veemarktstraat 11, aanvang 10:30 uur 02 apr. : ds. M. Schulz, Witte Donderdag, 20:00 uur, viering Heilig Avondmaal 03 apr. : ds. M. Schulz, Goede Vrijdag, 15:00 uur

S’amen

Bij onbestelbaarheid: Retour Pottenbakkerstraat 51, 4813 LB Breda

Alles voor óp uw vloer en vóór uw raam vindt u bij

Woonboulevard Breda, Kruisvoort 62, langs de Ettense Baan. Voor meer informatie: www.roobol.com.

Roobol vindt u ook in Almere-Buiten, Almere-Stad, Amersfoort, Barendrecht, Bergen op Zoom, Delft, Den Haag (F.H. Laan), Den Haag (Leyweg), Den Haag (Megastores), Dordrecht (Woonboulevard), Dordrecht (Sterrenburg), Hellevoetsluis, Hilversum, Hoogvliet, Huizen, Maassluis, Naaldwijk, Oosterhout, Oud-Beijerland, Ridderkerk, Rijswijk, Roosendaal, Rotterdam, Sliedrecht, Soesterberg, Spijkenisse, Utrecht, Vlaardingen, Zeist en Zwijndrecht.

20