Krimpscenario’s gemeente Sluis
Vier CPB scenario’s Meerwaarde: 1.
2.
Een beter kwalitatief zicht krijgen op de samenhang tussen de diverse ontwikkelingen (trends) en de consequenties van die ontwikkelingen hebben voor consumenten (of burgers), hun behoeften en hun (koop of stem)gedrag. Een hulpmiddel om oplossingen vanuit diverse perspectieven te genereren: meer of minder markt, meer of minder bestedingsruimte voor gemeente en bewoners, veranderingen in voorkeuren ten aanzien van woongedrag en vrije tijdsbesteding en wensen ten aanzien van (sociale) voorzieningen. Het zijn geen harde voorspellingen. We doen er goed aan om ons voorbereiden op verrassende gebeurtenissen en ontwikkelingen.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Globalisering Mondiale Solidariteit
Mondiale Markt
Individualisering
Ondernemers leiden Overheid stimuleert marktwerking Economische groei ++ Ontwikkeling BRIC ++ Technologie en innovatie ++ Bevolkingsgroei ++ Impulsief Consumentisme Sociaal vangnet: charitas & markt Grote welvaartsverschillen
Mondiaal bestuur & slagvaardige overheid Sterke EU leidt innovatie Economische groei matig: + BRIC ++, Afrika komt op Duurzame technologie: voedsel, zorg: + Bevolkingsgroei ++ Betrokken wereldburgers Sterke maatschappelijke organisaties Slank maar sterk sociaal vangnet
Zorgzame Regio
Transatlantische Markt Kritische, calculerende consument Teruggetrokken overheid beschermer en toezichthouder Economische groei matig: +/ Internationale spanningen Technologie voor transparanties en uitbannen risico’s: ICT ++ Bevolkingsgroei: 0 Tweedeling (arm & rijk)
Sterke (lokale) gemeenschappen Bureaucratische overheid Economische groei 0 Groeipijnen BRIC Sociale voor technische innovatie Actieve en betrokken bewoners Focus op gedragsverandering Bevolkingsgroei: + Verzorgingsstaat gehandhaafd
Regionalisering
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Sociale Integratie
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Sluis in 2030
De toekomst per thema bezien vanuit de scenario’s: 1. Mondiale markt 2. Transatlantische markt 3. Mondiale solidariteit 4. Zorgzame regio
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
I Demografische ontwikkelingen Alle scenario’s: Vergrijzing, ontgroening en veel alleenstaanden.
Mondiale markt • Hoge welvaart • diversiteit • flexibiliteit
Mondiale solidariteit • Lichte verkleuring
Transatlantische regio • Risicomijdende burger • individualistisch • Calculerend • Individualistische kerngezinnen
Zorgzame regio • Remigranten • jongeren blijven in geboortegemeente wonen
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
II
VROM
Mondiale markt • Accent op ecologische natuurgebied • aanbod kwalitatief hoogwaardig en luxe recreatiewoningen. • Flexibel woningaanbod.
Mondiale solidariteit • Duurzame en energiezuinige woningen • Flexibel woningaanbod • Woonzorgcomplexen, kangeroewoningen • Woonzorgresort (s) • Duurzame energiebronnen
Transatlantische regio • Vnl. koopwoningen, • weinig sociale woningbouw
Zorgzame regio • Vnl. Koopwoningen • Levensbestendig • Combinatie wonen/zorg • Overheidssubsidies
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
III
Onderwijs
Mondiale markt • Brede, kwalitatief hoogstaand onderwijs • Marktgericht onderwijs, qua inhoud en financiering • Internationaal en engelstalig onderwijs
Mondiale solidariteit • Minder scholen • Vervoersplan • Geen hoger onderwijs • 24 uurs scholen • ‘leven lang leren’
Transatlantische regio • Digitaal onderwijs, onderwijzer op afstand • Leer-werk trajecten, gildesysteem • kostscholen
Zorgzame regio • Ieder dorp zijn eigen school • Inbreng vrijwilligers, burgerparticipatie • Gildesysteem • Onderwijs in zorg
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
IV
Leefbaarheid en sociale infrastructuur
Mondiale markt • Veeleisende consumenten • Alle gewenste voorzieningen binnen handbereik (5 kernen) • Digitalisering voorzieningen • Zorgservice • Hoogwaardige voorzieningen voor sport en cultuur • 24/7 opvang kinderen • Aanbod vanuit school Transatlantische regio • Registratie inkomend verkeer • Eén voorzieningenkern • Flexibele voorzieningen • Multireligieuze centra
Mondiale solidariteit • 5 voorzieningenkernen • Met elk een woonzorgzone • Multifunctionele accommodaties • Private woonzorgboerderijen • Alle dorpskernen hebben kleine multifunctionele gemeenschapshuizen • Exploitatie door lokale gemeenschap
Zorgzame regio • Mantelzorg en informele zorg • Ouderparticipatie kinderopvang • Onderhoud publieke ruimte door burgers Vereniging van Nederlandse Gemeenten • Cultuurhuisconcept
V
Economie en arbeidsmarkt
Mondiale markt • Landschap is economische product • Innovatieve technologie • Duurzame energie/windmolens • Hoge arbeidsmobiliteit • Toerisme
Mondiale solidariteit • wegvallen Europese grenzen • aantrekkelijke toeristische regio voor watersport en dagrecreatie • Duurzaam gebruik landbouwgrond • Innovatieve duurzame bedrijven
Transatlantische regio Zorgzame regio • Toerisme, vooral zorg en • Schaalvergroting landbouw singles • Toerisme en recreatie • Zon- en windenergie • Combinatie • ICT oplossingen voor een werk/zorg/vrijwilligerswerk veilige omgeving • Regiogerichte bedrijven • Flexibele arbeidsmarkt • Scheiding tussen werk – privé vervaagt Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VI
Infrastructuur
Mondiale markt • Efficiënt openbaar vervoerssysteem (lightrails) • Snelle verbindingen via weg en water • Financiering door bedrijfsleven • Sluis is goed ontsloten • Schoon vervoer
Mondiale solidariteit • Goed openbaar vervoer • Optimale ICT verbindingen voor dienstverlening en onderwijs
Transatlantische regio • Technologische ontwikkeling in openbaar vervoer (HSL, helikopters, waterverbindingen) • Digitale infrastructuur
Zorgzame regio • Geen uitbreiding infrastructuur • Vraaggestuurd openbaar vervoer • Duurzaam en gratis • Vervoer door vrijwilligers
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VII
Gemeentefinanciën
Mondiale markt • Teruggetreden overheid • Minder geld • Uitsluitend basistaken • Zorg, scholen, vervoer etc. privaat gefinancierd
Mondiale solidariteit • Minder Gemeentefondsmiddelen vanwege krimp • Inkomsten andere bronnen genereren (o.a. Europa)
Transatlantische regio • Teruggetreden overheid • Weinig Gemeentefonds • Hoge opbrengsten WOZ • Verwijderingsbijdrage voor nieuwbouwhuizen • Veiligheid kost veel geld • Publiek/private samenwerking
Zorgzame regio • Dure collectieve voorzieningen • Hoge opbrengst lokale belastingen • Toeristenbelasting • Kwaliteitsimpuls krimpregio
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Aanbevelingen per thema
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
I Demografische ontwikkelingen Mondiale markt
Mondiale solidariteit
• Richt het beleid op een sterke • vergrijzing • Richt het beleid op internationalisering van de • bevolking
Richt het beleid op ontgroening, vergrijzing en verkleuring Richt het beleid op een forse toename van het aantal eenpersoonshuishoudens
Transatlantische regio
Zorgzame regio
• Ga uit van een forse krimp
•
Geen inspanning voor aantrekken nieuwe • Werf zorgimmigranten inwoners • Maak gebruik van de kennis • Zorg voor voldoende en levenservaring van de vele woningen voor ouderen van Nederlandse Gemeenten Vereniging terugkerende autochtonen
II
VROM
Mondiale markt • Inzetten op ecologisch landschapsbeheer • Windmolenpark voor de kust • Luxe multifunctionele wooncentra voor ouderen • Ruimte voor wellnesscentra, luxe recreatiewoningen, kuuroorden
Transatlantische regio • Gebouwen en woningen met korte levensduur • Hiervoor verwijderingsbijdrage • Publiek/private samenwerking voor bijv. Accommodaties voor zorgtoeristen
Mondiale solidariteit • Duurzame, energiezuinige, flexibele woningen • Geen uitbreiding woningbestand, maar herinrichting • woon-zorgcomplexen en kangeroewoningen • Woonresort in één van de kernen • Nieuwe duurzame energiebronnen
Zorgzame regio • gemeentelijke regelgeving maakt particulier opdrachtgeverschap mogelijk • Voldoende kwalitatief goede en levensloopbestendige woningen Vereniging van Nederlandse Gemeenten • Renovatie en verduurzaming woningen stimuleren
III
Onderwijs
Mondiale markt • Inhoud afstemmen op vraag bedrijfsleven • Talentontwikkeling • 24 uurs opvang • Overleg met regionale bedrijven (culinair, technologie) over inzet stageplaatsen • Aantrekkelijk voor buitenlandse studenten
Mondiale solidariteit • Concentratie basisonderwijs in 5 kernen • Concentratie VO in Oostburg • Multifunctionele gebouwen voor onderwijs plus bijvoorbeeld woningen • Grensoverschrijdende samenwerking • Houdt rekening met ontwikkeling e-learning en ‘levenslang leren’
Transatlantische regio Zorgzame regio • Iedere kern heeft individueel, • Combinatie onderwijs in de interactief klaslokaal zorg en zorgvraag in één kern • Digitaal onderwijs • Ouderen/vrijwilligers inzetten voor het onderwijs • Samenwerking tussen mbo/hbo en bedrijven • Maatschappelijk stage (burgerschap stimuleren) • Praktijkleren en digitale Vereniging van Nederlandse Gemeenten colleges
IV
Leefbaarheid en sociale infrastructuur
Mondiale markt • In 5 kernen alle voorzieningen voor zorg en onderwijs • Multidisciplinaire dienstencentra voor ouderen (zorg, boodschappen, bank etc.) • Luxueus ingericht woonzorgcomplexen • Efficiënt winkelaanbod
Mondiale solidariteit • Blijf investeren in sterke sociale infrastructuur • Onderzoek wensen en behoeften inwoners • Verbeter elektronische dienstverlening • Ondersteun en stimuleer uitwisseling diensten inwoners • Draag dorpshuizen etc. over aan bewoners met geringe instandhoudingsubsidie
Transatlantische regio Zorgzame regio • Enkele kleine hoofdkeren met • Onderhoud openbare ruimte centrumfunctie voor door burgers omliggende kernen • Particulier zorghuis voor • Flexibele en mobiele ouders en familie serviceaanbod • Slimme combinaties • Gezondheidszorg vanuit commerciële en zorg/recreatiecomplexen maatschappelijke voorzieningen en diensten Vereniging vaninNederlandse Gemeenten • Investeren veiligheid (digitaal toezicht) • Nieuwe communities
V
Economie en arbeidsmarkt
Mondiale markt • Maak marktgerichte toekomstvisie en betrek burgers en bedrijven • Laat kansen zien • Economische pijlen op Vlaanderen richten • Investeer in behoud ecologisch landschap • Behoud rust en ruimte (belangrijk voor economie) • Vijf themadorpen • Stimuleer bedrijven voor innovatieve energieontwikkeling, algenkwekerij etc.
Mondiale solidariteit • Ontwikkel duurzame economie, landbouwgrond, groene energie etc. • PR campagne voor promotie gemeente, betrek Herman Wijffels, Sergio Hermans e.a. • Moderniseer toeristische accommodaties • Bevorder zorgvakanties ouderen • Technopark wordt kenniscentrum voor duurzame energie • Onderzoek bevaarbaar maken kanaal Sluis-Brugge
Transatlantische regio Zorgzame regio • Zorgresidence • Vrij economisch verkeer in Vlaamse regio • Wellnessvriendelijke omgeving • Stimuleer zorgtoerisme • Leerwerktrajecten voor behoud werkgelegenheid • Fiscale voordelen Vereniging van Nederlandse Gemeenten hoogopgeleide remigranten • Zonne- en windenergie
VI
Infrastructuur
Mondiale markt • Zorg voor ontsluiting regio • Sluit vooraf niets uit • Lightrail, ondergronds vervoer, watervervoer • Ga om tafel met vervoerspartijen voor toekomstvisie
Mondiale solidariteit • Verbeter openbaar vervoer tussen vijf kernen (lightrail/tram) • Onrendabele lijnen vervangen door vervoer op afroep • Lightrail in Knokke aansluiten op kusttram • Seizoensgebonden tramverbinding Breskens, via Catzand Bad naar Sluis • Investeer in ict voorzieningen voor bedrijven en gemeente
Transatlantische regio Zorgzame regio • Kans voor tolwegen vanwege • Openbaar vervoer op afroep aantrekkelijk toerisme door vrijwilligers/ouderen • Investeer in bereikbaarheid • Stimuleer duurzame regio vervoersmiddelen • Via digitale promoten • Carpoolcentrale Vereniging vanreclame Nederlandse Gemeenten Sluis
VII
Gemeentefinanciën
Mondiale markt • Stimuleer en faciliteer marktwerking voor zorg, onderwijs, vervoer • Vereenvoudiging regelgeving
Mondiale solidariteit • Gedifferentieerde parkeertarieven • Verruimen toeristenbelasting • Particperen in duurzame energieprojecten • Aansturen op andere verdeelsleutel gemeentefonds • Maak gebruik van Europese fondsen
Transatlantische regio • Invoering verwijderingsbijdrage nieuwbouwwoningen • Verpacht natuurterreinen voor extra inkomsten • Publieke voorzieningen verkopen aan bedrijven
Zorgzame regio • P10 lobby voor rijksgeld herstructurering • Subsidie voor zelfvoorzienende kernen
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Tips • Bedenk: Krimp gaat gepaard met kramp maar Sluis heeft uitzonderlijke nieuwe economische kansen • Maak een toekomstvisie en betrek de burgers, laat ze de kansen zien • PR rol, de gemeente promoot Sluis: schoon, goedkoop, mooi en op steenworp afstand van Belgische steden • Richt uw economische pijlen op België
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Steun minister WWI • Minister Eberhard van der Laan: • Bevolkingskrimp belangrijk thema in het Stedenbeleid na 2010 • In september actieplan • Extra financiële ondersteuning krimpregio’s
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Dank voor uw aandacht.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten