Beleidsplan 2013-2017 van de Protestantse Gemeente Zuidwesthoek te Sluis e.o. Samenvatting In dit plan wordt beschreven hoe er de komende jaren gewerkt kan worden aan de opbouw van de gemeente en op welke manier kerkenraad en predikant het werk in de gemeente willen inrichten en op elkaar afstemmen. Gemeenteleden kunnen er in lezen wat zij mogen verwachten, maar ook wat van hen verwacht wordt. Profiel en visie Onze gemeente Zuidwesthoek bestaat uit gelovigen met uiteenlopende geloofsopvattingen. Ook de vorm waarin zij hun geloof beleven en uitdragen is zeer verschillend. We proberen een gastvrije en levendige, open geloofsgemeenschap te zijn die oog heeft voor elkaar, voor onze snel veranderende omgeving en voor de ontwikkelingen in onze directe en verre omgeving. De eredienst staat centraal als plek van viering, lering en bemoediging. Daar ontmoeten we elkaar in Christus en luisteren we naar Gods woord. Naast de erediensten kunnen we elkaar ontmoeten op gemeenteavonden, gesprekskringen en filmavonden. Onze gemeente telt relatief veel ouderen en erg weinig jongeren en kinderen. De Protestantse Gemeente Zuidwesthoek wil een open gastvrije gemeente zijn die samen wil vieren, leren en dienen. We bieden ruimte voor uiteenlopende meningen en geloofsbelevingen. We willen betrokken en verdraagzaam zijn. Als vierende gemeente willen we samen de kerkdiensten en sacramenten vieren, bidden, zingen en belijden met ruimte voor verscheidenheid. Als lerende gemeente willen we weten wat God voor ons betekent in ons persoonlijk leven en voor onze plaats in de wereld. Dit leren gebeurt vooral in kerkdiensten en kringen. Als dienende gemeente zien we naar elkaar om en verlenen we steun daar waar nood is, in de directe omgeving en in de wereld. In het najaar 2011 zijn er kernbijeenkomsten georganiseerd in Sluis, Cadzand en Retranchement en is er gesproken met de bloemendiensten en bezoekgroep. Het onderwerp van deze bijeenkomsten was:’omzien naar elkaar’. Er is een gemeenteavond gewijd aan de vraag hoe we ons gemeente zijn vorm willen geven. Op deze bijeenkomsten is aan de orde geweest wat de kern van het gemeente zijn is. Hieruit kwam het volgende beeld naar voren: Gemeenschappelijkheid: Men zoekt de gemeenschappelijkheid. We zijn niet zomaar een vereniging, maar een kerk. Dat bindt ons, het gevoel dat je samen een kerkelijke gemeente vormt. Omzien naar elkaar wordt gezien als belangrijke kernfunctie. De verbondenheid en herkenning binnen de eigen kern (Cadzand, Retranchement, Sluis) wordt als belangrijk ervaren. Men ervaart een behoorlijke diversiteit en er zijn verschillen in geloofsbeleving. Men hecht eraan dat die verschillen worden gerespecteerd. Pastoraat: Dit is een taak van de hele gemeente. Bloemendiensten en bezoekgroep zijn hier een belangrijk onderdeel van. Zij hebben ook een signalerende functie naar predikant en ouderlingen. Tijdens de kernbijeenkomsten was er openheid naar de ander, oog voor het gemeenschappelijke en het gevoel dat we het binnen de Zuidwesthoek samen moeten doen. Communicatie: Openheid en duidelijke communicatie zijn essentieel. Uitdagingen In de komende vijf jaren staat onze gemeente Zuidwesthoek voor een aantal uitdagingen: 1
Krimp en vergrijzing De kerk krimpt; het aantal leden (en daarmee ook actieve leden) neemt af. Dit is overigens ook en landelijk probleem. Hierom zullen we ons werk efficiënt moeten organiseren met nog meer inzet van vrijwilligers. Het wordt steeds moeilijker de bestaande organisatie overeind te houden. We zullen duidelijke prioriteiten in ons werk moeten stellen. Dit geldt zowel voor het werk in de eigen gemeente als in de vorm van samenwerking met anderen (VEG, RK, cluster West Zeeuws Vlaanderen). Het ouderenpastoraat en pastoraat en dienstverlening rond ziekte, ouderenzorg en rouw, vragen een relatief grote inzet. De financiële situatie van de Zuidwesthoek is genoegzaam bekend. Dalende inkomsten en toenemende uitgaven. Geen aansluiting bij de leefwereld van jongeren Tijdens hun middelbare schoolperiode vinden jongeren nog aansluiting bij de kerk door middel van jeugdclubs. Na hun middelbare schoolperiode verlaten ze vaak voor studie, de regio en hiermee helaas ook vaak de kerk. Onze bestaande vormen en patronen hebben kennelijk onvoldoende aantrekkingskracht op jongeren. Er is ook een beperkte aansluiting bij de leefwereld van 20-ers en 30-ers. Wij hebben onvoldoende aansluiting bij de levensvragen die in die generatie bestaan en te weinig aandacht om hen, als ze kinderen hebben, te steunen bij de geloofsoverdracht. Toerisme Door de grote uitbreiding van toeristische voorzieningen in Cadzand en de directe omgeving neemt het aantal vaste gasten in kerkdiensten toe. Hier liggen mogelijkheden om deze groep actiever te benaderen en hen te laten participeren in activiteiten van de Zuidwesthoek. Eredienst In de eredienst staat het verkondigen van Gods woord en het vieren van de liturgie centraal. De eredienst moet eenvoudig en herkenbaar zijn en de gemeente gelegenheid geven zelf aan de viering deel te nemen en elkaar te ontmoeten. Als nieuw beleid zijn er de volgende voornemens. Invoering van de nieuwe liedbundel. Rol van de diakenen in de eredienst uitbreiden (bij de dienst van gaven en gebeden). Aandacht voor kinderen tijdens bijzondere diensten en kerkdiensten in zomerseizoen. Houden van een bid- en dankdienst voor gewas en arbeid. De gemeenschappelijke dienst met de VEG in de Zuidwesthoek afwisselend in Retranchement en Cadzand houden. Bijzondere aandacht voor rouw- trouw- en doopdiensten aan de hand van duidelijke afspraken. Met Warmande (Rozenoord) zal overleg plaats vinden over vergoeding door deze zorgaanbieder van pastorale zorg en kerkdiensten aan de Zuidwesthoek. Versterken van de muziek in de eredienst door inschakeling van zanggroep. Inzet van een werkgroepje ‘Duitse diensten’ i.p.v. een ouderling met bijzondere opdracht. De functie van ouderling met een bijzondere opdracht voor Duitse diensten niet continueren. Het houden van enkele zangdiensten, vespers en diensten voorbereid door een of twee gemeenteleden i.p.v. preekvoorziening door gastpredikanten en sprekers. Kindernevendiensten het gehele jaar door aanbieden als er dienst is in Cadzand. Jaarlijkse evaluatie van de erediensten door de kerkenraad. Pastoraat Uitgangspunt is hier dat alle gemeenteleden zijn geroepen om naar elkaar om te zien en de geloofsgemeenschap op te bouwen en te onderhouden. Kerkenraad en predikant hebben hierbij een bijzondere taak en verantwoordelijkheid. Pastorale bezoeken door ouderlingen, bezoek aan nieuw ingekomenen en bijzonder pastoraat bij ernstige ziekte, crisissituaties en overlijden zijn hier belangrijke taken. Er is bijzondere aandacht voor pastoraat aan ouderen. 2
Als nieuw beleid zijn er de volgende voornemens. Versterken van het pastoraat door extra ouderlingen, waaronder een ouderling voor jeugd en jonge gezinnen. Verbetering van de signalerende functie door gemeente, kerkenraad, en leden van bezoekgroep en bloemendiensten ten aanzien van gemeenteleden die in aanmerking komen voor pastorale (crisis)zorg. Ontwikkelen van jeugdpastoraat in samenwerking met gemeenten van het cluster West Zeeuws Vlaanderen. Pastorale zorg voor personen die een deel van het jaar doorbrengen in onze gemeente en deel willen nemen aan onze activiteiten. Diaconaat In het diaconaat neemt de gemeente verantwoordelijkheid voor de samenleving en werken we aan bewustwording van de problemen van mensen in nood, in onze directe omgeving en ver weg. Als nieuw beleid zijn er de volgende voornemens. Omdat het aantal diaconale taken relatief groot is voor drie diakenen zal worden gezocht naar gemeenteleden die als vrijwilliger een deel van die taken willen uitvoeren. Zoals: voedselbank, ziekenpastoraat e.d. Samenvoegen van drie bloemendiensten tot één bloemendienst Zuidwesthoek. Communicatie via kerkbladen over bestemming van collecten. Jaarlijks evaluatieverslag in de kerkenraad. Voortzetting van het project ‘Voedselbank’. Meedoen met projecten van de ZWO. Jeugd De gemeente levert een wezenlijke bijdrage in de geloofsopvoeding van jongeren en stimuleert hen om actieve gemeenteleden te worden. Zij moeten zich onderdeel voelen van de gemeente. Als nieuw beleid zijn er de volgende voornemens. Verbeteren en intensiveren van de contacten tussen kerkgemeente, predikant en lerares godsdienst van de basisschool. Jaarlijks bezoek van predikant aan iedere basisschool waarbij ook aan de orde komt het uitwisselen van gegevens over welke kinderen en ouders mogelijkerwijze geïnteresseerd zouden kunnen zijn in geloof en kerk. In clusterverband en op projectbasis inschakelen van professionele krachten om jongerenwerk en clubs een gestructureerd programma aan te bieden. Aantrekken van een contactpersoon die de kerkenraad periodiek op de hoogte houdt van de ontwikkelingen in het jeugdwerk College van kerkrentmeesters De belangrijkste taak ligt in het scheppen van financiële en materiële voorwaarden die het mogelijk maken het werk in de gemeente goed uit te voeren. Het beleid is gericht op goede bestaansmogelijkheden voor de gemeente, nu en in de toekomst. Het accent ligt dan ook bij financieel beheer en geldwerving. Als nieuw beleid zijn er de volgende voornemens. Overdragen van de kerkgebouwen in Sint Anna ter Muiden en Retranchement. Modernisering en aanpassing van het Zwingebouw. Aanpassen van de verhuurtarieven van kerkgebouwen, de Kogge en ’t Zwingebouw. Verkopen woning Prinsestraat. Groot onderhoud/ restauratie Kruse- orgel Cadzand. Gepaste bestemming zoeken voor het Knipscheer- orgel (monument) in Sint Anna ter Muiden. 3
Op lange termijn de 75%-predikantsplaats afbouwen naar 50%. Vrijkomende verpachte grond zo mogelijk opnieuw uitgeven in geliberaliseerde pacht. Extra aandacht aan Actie Kerkbalans en verbetering van het LRP. Behoud van de maatschappelijke functie van het Zwingebouw als dorpshuis voor Cadzand. Vorming en toerusting Het vorming- en toerustingwerk is gericht op geestelijke groei en het vervullen van onze taak in de maatschappij. De gemeente wordt aangemoedigd deel te nemen aan leeractiviteiten en tot geloofsopvoeding van de kinderen. Als nieuw beleid zijn er de volgende voornemens. Er worden jaarlijks twee gemeenteavonden georganiseerd waar bezinning en ontmoeting centraal staan. Voor het jeugdwerk samenwerking met de gemeenten in de regio. Uitbreiding van gespreksgroepen en filmavonden naar andere doelgroepen zoals jongeren. Oecumene In de oecumene wil de gemeente de verdeeldheid tussen kerken overwinnen met respect voor bestaande verschillen. Verschillende, eerder genoemde activiteiten lenen zich voor samenwerking met de RK parochie. Als nieuw beleid zijn er de volgende voornemens. Handhaven van de jaarlijkse Zonnebloemdienst en de dienst in de Week van samenwerking. Voortzetting van de gemeenschappelijke diensten in Rozenoord. Publiciteit Een goede informatievoorziening is belangrijk om de onderlinge band binnen de gemeente te versterken en om de betrokkenheid bij activiteiten te stimuleren. Belangrijke hulpmiddelen hierbij zijn het kerkblad ‘de Zuidwesthoek”en de website. Als nieuw beleid zijn er de volgende voornemens. Uitbreiding van de redactie van de Zuidwesthoek. Aantrekken van een tweede webmaster. Publiciteit voor vorming- en toerustingactiviteiten in regionale bladen. Deelname in de gezamenlijk agenda van het cluster West Zeeuws Vlaanderen. Publicatie van door de kerkenraad genomen besluiten in ‘de Zuidwesthoek’. Coördineren van publiciteitsmateriaal op de leestafel. Samenwerking De Zuidwesthoek werkt in verschillende verbanden samen met anderen. Deze samenwerking vraagt veel inzet van ambtsdragers en vrijwilligers. De gemeente wil in deze samenwerkingsverbanden naar vermogen bijdragen. Als nieuw beleid zijn er de volgende voornemens. Jaarlijks drie gemeenschappelijke diensten houden met de VEG, waaronder de gezamenlijke dienst op kerstavond. Samenwerken met VEG in jeugdwerk via het cluster. Onderzoeken of meer samenwerking met VEG mogelijk is. Onder de aandacht brengen van de VEG dat de voorgenomen verkoop van het kerkgebouw in Retranchement consequenties heeft voor de keuze van de plaats van de gemeenschappelijke diensten Jaarlijks twee gemeenschappelijke diensten met de RK parochie. Deelnemen aan activiteiten van het cluster West Zeeuws Vlaanderen voor zover dit past binnen het beleidsplan van de Zuidwesthoek en we dit kunnen bemensen. 4
Steunen van het gemeenschappelijk jeugdwerk zoals dit beschreven is in het betreffende plan van het cluster. Het uitvoeren van alle onderdelen van dit plan vraagt de inzet van een groot aantal mensen. Uitbreiding van de kerkenraad is noodzakelijk. Ook zijn meer vrijwilligers die zich voor een beperkte taak willen inzetten, welkom. Heeft deze samenvatting van het beleidsplan u nieuwsgierig gemaakt naar het hele plan waarin de PG Zuidwesthoek meer uitgebreid wordt beschreven, de doelen nader worden uitgewerkt en er per onderdeel meer informatie wordt gegeven? Het volledige beleidsplan kunt u downloaden op de website: www.pknzuidwesthoek.nl .U kunt een gedrukt exemplaar vragen aan een van de kerkenraadsleden.
Cadzand, augustus 2013
5
