PROTESTANTSE GEMEENTE te ASTEN-SOMEREN Kerkenraad
BELEIDSPLAN 2012
Beleidsplan Protestantse Gemeente te Asten-Someren, versie 1.1
Pagina 1
1 INLEIDING Het is een voorrecht om te geloven en bij de kerk te horen. “Geloof opent de ogen voor wat we zelf niet bedenken en zelf niet maken. Het opent ons voor wat ons begrip te boven gaat en God ons in Zijn goedheid wil geven”. We leren erdoor te leven onder de open hemel van Gods liefde. In de kerk worden we ingewijd in het leven met God. De kerk is meer dan alleen maar een menselijke vereniging. De kerk bestaat bij de gratie van Jezus. Hij leeft en Hij geeft leven. Hij is geen idee van vroeger, maar een werkelijkheid hier en nu. Waar twee of drie in Zijn naam samenkomen, is Hij zelf in hun midden. Daar is kerk. Ook vandaag gaan wereldwijd velen de weg van het geloof. Mannen en vrouwen, ouderen en jongeren beleven de vreugde van het evangelie. Ook vandaag leeft de kerk. Dat geldt ook voor de Protestantse Gemeente te Asten-Someren. Op zondag komen in onze kerk, in de viering, mensen bijeen om de lofzang te zingen op Gods liefde. Er worden mensen gedoopt. Aanwezigen beleven en belijden hun geloof en ontmoeten elkaar in de naam van de Heer. Ook buiten de zondag kan men elkaar ontmoeten, waarbij leren en dienen geen loze woorden zijn, rondom het programma Vorming & Toerusting en ‘omzien naar elkaar’. Vanzelfsprekend is dit niet en vanzelf gaat het niet. Er was een tijd dat onze kerk wel vanzelf leek voort te leven. Die tijd is voorbij. Het kerkelijk leven kraakt in al zijn voegen. Het einde van de vanzelfsprekendheid brengt onzekerheid en verwarring. Vraag je mensen waar de kerk voor dient, dan blijft het te vaak stil. En het wordt nog stiller na de vraag ‘Wat geloof je?’ Dat kan voortkomen uit twijfel over de zin en inhoud van het geloof. Vragen als ‘hoe is het bestaan van God te rijmen met zo veel leed in de wereld, en is geloof wel nodig om goed te leven’, maken geloof een aanvechtbare zaak. Er is ook twijfel over de toekomst van onze gemeente. Wie zit er morgen nog aan de tafel om leiding te geven? Wie doet overmorgen de deur open? Over deze vragen maakt de kerkenraad zich nu reeds zorgen. Tegelijk zullen anderen zich helemaal niet herkennen in dit beeld. Sommigen vinden zelfs dat we moeten ophouden met kreunen en steunen. Zij weten dat we een minderheidskerk zijn, maar zij willen met goede moed en liefde de hand aan de ploeg slaan. Wat willen we met dit beleidsplan? Het doel hiervan is moed geven om te geloven en (nieuwe) zin geven om kerk te zijn. Niet door iets nieuws te verzinnen of een truc toe te passen. Dat helpt hooguit even. Wel door terug te gaan naar de bron, de oorsprong, de kern van de kerk, de Heer van de kerk. Dat geeft ruimte om uit te huilen, maar ook motivatie om opnieuw te beginnen. Een crisis is een kans nieuw zicht te krijgen op waar het om gaat in kerk en geloof. Om dan getroost en met volharding door te gaan. Er zijn tijden dat het op volharding aan komt. Tijden die tegelijkertijd lef en vindingrijkheid vragen om nieuwe wegen in te slaan. Daaraan wil dit beleidsplan een bijdrage leveren. Hoe is dit beleidsplan opgebouwd? Na deze inleiding beschrijven we een stukje historie als aanleiding tot het schrijven van dit beleidsplan. Vervolgens geven we de vernieuwde missie en identiteit van onze gemeente weer. Dan volgt de huidige situatie. Die is door de ‘voorbereidingscommissie beleidsplan’ geanalyseerd met behulp van de SWOT-methode. Mede uit deze analyse ontstaan conclusies en doelen. Daarna volgt een slotwoord. In een bijlage is een omschrijving van de SWOT-analyse toegevoegd. Frits Gerritsen, Voorzitter kerkenraad Asten/Someren, 1 juni 2012 Beleidsplan Protestantse Gemeente te Asten-Someren, versie 1.1
Pagina 2
2 HISTORIE De Protestantse Gemeente te Asten-Someren (PGAS) is, nadat beide HervormdGereformeerde Samen Op Weg (SOW)-gemeenten al jarenlang samenwerkten door o.a. één predikant te hebben, in 2005 ontstaan uit een fusie van de gemeenten Someren en Asten. Op hetzelfde moment is de gemeente als protestantse gemeente aangesloten bij de Protestantse Kerk Nederland (PKN). In 2008 heeft de kerkenraad (KR) een beleidsvisie opgesteld. Deze visie voldeed aan de toenmalige eisen maar is niet verder ontwikkeld tot een beleidsplan met prioriteiten en acties. In 2011 ontstond het besef bij de kerkenraad, dat het voortbestaan als zelfstandige lokale protestantse gemeente bijzonder kwetsbaar is. Dit besef is mede ingegeven door de waarschuwing van het RCBB1, dat de meerjarenprognose leidt tot grote tekorten op termijn. De KR stelde een commissie in om de problemen in beeld te brengen en aanbevelingen te geven hoe ermee om te gaan. De commissie constateerde een behoorlijk aantal kwetsbare punten (zie hiervoor het rapport van deze commissie). Belangrijke aanleiding was de teruglopende opbrengst van de vrijwillige bijdrage. Om de financiële kwetsbaarheid te bestrijden, heeft de KR besloten de kerk in Asten te gaan afstoten. Begin 2012 besloot de kerkenraad een beleidsplan voor de gemeente te gaan schrijven voor de komende 5 jaar.
3 IDENTITEIT EN MISSIE Om een goed beleidsplan te kunnen schrijven is een actuele missie en identiteit van onze gemeente nodig. We hebben daarom de beleidsvisie van onze gemeente uit 2008 geactualiseerd tot de volgende identiteit en missie: De identiteit van de Protestantse Gemeente te Asten-Someren omschrijven we als volgt: “We willen als gemeente een weerspiegeling zijn van Gods onvoorwaardelijke liefde, die ruimte schept voor de ander”. De missie van de Protestantse Gemeente te Asten-Someren omschrijven we als volgt: Wij willen gemeente van Christus zijn. Als lokale gemeente willen we open zijn naar en op samenwerking gericht met de oecumene en de naburige protestantse gemeentes. Wij willen een gemeenschap zijn die omziet naar elkaar, die ruimte biedt voor alle generaties, hen samenbindt en met hen geloof wil delen. Als gemeente en individueel willen wij van betekenis zijn voor de samenleving en onze naaste, onder meer door gezamenlijk gedragen diaconaat.
1 RCBB staat voor het Regionaal College voor de Behandeling van Beheerszaken Beleidsplan Protestantse Gemeente te Asten-Someren, versie 1.1
Pagina 3
4 HUIDIGE SITUATIE De Protestantse Gemeente te Asten-Someren bevindt zich in een fase, waarin de lokale zelfstandigheid op termijn bijzonder kwetsbaar is. Hoewel de samenvoeging van de gemeenten Asten en Someren een zekere basis moest vormen voor de toekomst, blijkt 7 jaar na de fusie door vergrijzing en terugloop van het ledental, weer een kwetsbare situatie te ontstaan, die als zeer verontrustend is te bestempelen. De kern van actieve leden is trouw en loyaal aan de huidige gemeente. Ziet naar elkaar om en is tevreden met haar professionele predikant. Deze kern vergrijst echter sterk. Een groep in de leeftijd, globaal, van 20 tot 50 jaar is minder actief betrokken bij de kerkelijke gemeente. Dit lijkt de kern van de kwetsbaarheid van onze gemeente te zijn. Het ziet er naar uit dat dit punt bij ongewijzigd beleid ook in de komende tijd niet aanmerkelijk zal gaan verbeteren. De groep 20-50 vult de vrijwilligerstaken voor diverse activiteiten en de benodigde kaderfuncties niet in. Ook blijkt de betreffende leeftijdsgroep niet de financiële kurk te zijn, waarop de kerkelijke gemeente kan drijven. Men heeft overwegend moeite het geloof over te dragen aan hun kinderen. We kunnen de situatie niet anders, dan ernstig noemen. Zonder verbetering houdt de lokale protestantse gemeente te Asten-Someren op te bestaan.
5 SWOT-ANALYSE Beleidsmakers gebruiken vaak een zogenaamde SWOT-analyse voor het schrijven van een beleidsplan. SWOT staat hier voor Strengths, Weaks, Opportunities en Threats, oftewel: Sterke en Zwakke punten, Kansen en Bedreigingen. Deze methode is gebruikt als basis voor een plan van aanpak voor de ontwikkeling van de Protestantse Gemeente te Asten-Someren in de komende jaren. Zie verder de bijlage onder nr. 8.
6 CONCLUSIES EN DOELEN Na confrontatie van de sterke en zwakke punten met de kansen en bedreigingen op basis van een belangrijkheidswaardering, komen wij tot de volgende conclusies en doelen. De belangrijkheidswaardering is vooral gericht op het veilig stellen van de (lokale) toekomst van de Protestantse Gemeente te Asten-Someren.
6.1 Conclusies Cruciaal voor het voortbestaan van de Protestantse Gemeente te Asten-Someren is het kunnen beschikken over actieve vrijwilligers en kader. Dat is onontbeerlijk voor de organisatiestructuur van de gemeente. Cruciaal voor het voortbestaan van de Protestantse Gemeente te Asten-Someren is de betrokkenheid van volwassenen en kinderen bij de gemeente, de cultuur, het gevoel erbij te horen en samen de schouders eronder te zetten. De tijdsdruk is hoog. Het is nu of . . . .
Beleidsplan Protestantse Gemeente te Asten-Someren, versie 1.1
Pagina 4
6.2 Doelen Naast deze conclusie stellen wij, dat de volgende doelen moeten worden bereikt: DOEL
WANNEER
1. Inhoud geven aan een kwalitatief goede Publiciteit en Communicatie (onder meer via gebruik van interne en externe mondelinge-, schriftelijke en digitale media).
vanaf september 2012
2. Inventarisatie van de mening van alle gemeenteleden, door groepsgewijs in gesprek te gaan over de vragen: “Wat verwacht u/jij van de kerk?” / “Wat mag de kerk van u/jou verwachten?”
september 2012 tot juni 2013
3. Maximaal investeren in samenwerking met buur- en regiogemeenten, zowel protestant als oecumenisch; en dat uitbouwen.
voortdurend
4. De eigen organisatie versterken door het netwerk (pastoraat en contactpersonen) te verbeteren.
start: november 2012
7 TENSLOTTE De kerkenraad zal overgaan tot het instellen van commissies die elk van de beschreven doelstellingen vorm en inhoud moeten gaan geven middels het formuleren en uitvoeren van een plan van aanpak.
De kerkenraad van de Protestantse Gemeente te Asten-Someren heeft dit plan vastgesteld in haar vergadering van juli 2012. Asten/Someren, 05-07– 2012
Frits Gerritsen, voorzitter
Beleidsplan Protestantse Gemeente te Asten-Someren, versie 1.1
Pagina 5
8 BIJLAGE Ter voorbereiding op het formuleren van het beleidsplan 2012 is een commissie door de kerkenraad aangesteld, samengesteld uit vertegenwoordigers van de ambten, die in de kerkenraad zijn vertegenwoordigd. Deze commissie bestond uit: Eline van Iperen, Henny ’t Lam, Marcel Meijer en Roel van den Dool. Deze commissie heeft onderstaande SWOT analyse bij de voorbereiding gebruikt.
8.1 SWOT-analyse In de SWOT-analyse brengen we de sterke en zwakke kanten van de gemeente in kaart. Tegelijkertijd kijken we naar de kansen en bedreigingen vanuit de omgeving. Uiteindelijk confronteren we de sterke en zwakke punten met de kansen en bedreigingen op basis van een belangrijkheidswaardering. Hieruit komen onze conclusies en aanbevelingen. Ter informatie, de commissie heeft onderstaand besluit van de KR d.d. 11 januari 2012 meegekregen om mee te nemen in de voorbereiding van het beleidsplan: -
De scenariokeuze van de KR: “Het licht wordt gebundeld” (we gaan samenwerken (met wie?) en ons daar actiever voor inzetten). maak een (overkoepelend) beleidsplan, gebaseerd op de gemaakte keus, dat richting- en koersbepalend, bestuurbaar en bewaakbaar is. maak een stappenplan voor ieder onderdeel van het kerkenwerk om het beleidsplan voor alle onderdelen van het kerkenwerk uit te werken. informeer de gemeente en ga over tot uitvoering.
Verder is door individuele kerkenraadsleden aandacht gevraagd voor de volgende punten: -
Het betrekken van jeugd en jong volwassenen bij de kerk en de kerkdiensten. Het versterken van de binding met de kerk. Het populairder maken van de kerkdiensten. Een hechte gemeenschap vormen. Samenwerking zoeken met buur- en regiogemeenten voor V&T en gezamenlijke kerkdiensten. De generaties van jeugd en middelbare leeftijd actiever bij het kerkenwerk betrekken. De financiële situatie verbeteren, door gemeenteleden, die minder bijdragen dan gemiddeld te stimuleren meer bij te dragen. Steun vragen bij gemeenteadviseur. Nieuwe activiteiten voor jeugd. Uitbreiding jeugdpastoraat. Organiseren van terugkerende events. Betrokkenheid peilen door in gesprek gaan met groepen 0 – 50 jaar. Betrokkenheid van en met contactpersonen verbeteren. Verbeteren samenwerking met (RK) buurgemeenten. Evenementen met diaconaal karakter voor jeugd en ouderen opzetten.
De ‘commissie voorbereiding beleidsplan’ heeft de onderstaande SWOT-analyse opgesteld en gebruikt. Beleidsplan Protestantse Gemeente te Asten-Someren, versie 1.1
Pagina 6
8.1.1 Sterkten 1. Zelfstandig. (De PGAS is op dit moment nog steeds een zelfstandige en financieel gezonde gemeente). 2. Activiteitenaanbod. 3. Oecumenische basis. (De gemeente is positief over oecumenische activiteiten). 4. Inhoud van de kerkdiensten. 5. Bereidheid van leden mee te werken aan activiteiten en kerkdiensten. 6. Financiële betrokkenheid van een deel van de leden. 7. Sociale aandacht voor elkaar. 8. Organisatorisch goed geregeld. (De organisatiestructuur van PGAS is duidelijk en functioneel). 9. Goede faciliteiten in de vorm van (gemeenschaps)gebouwen. 10. Loyale instelling naar de gemeente.
8.1.2 Zwaktes 1. Regionale samenwerking. (Dit gebeurt vanuit onze gemeente nauwelijks). 2. Vorm van de kerkdiensten. (Een deel van de leden vindt de diensten niet attractief genoeg). 3. Het netwerk. (Contactpersonen zouden een beter contact moeten hebben met de leden). 4. Financiële betrokkenheid van een deel van de leden. 5. Kader. (De opvolging en de kwaliteit ervan). 6. Betrokkenheid van leden in de leeftijdsgroep van 20 – 50 jaar. 7. Diaconaat. (beperkt in menskracht en breedte). 8. Publiciteit. 9. Vrijwilligers ('inhoudelijk'). 10. Deelname jeugd aan activiteiten.
8.1.3 Kansen 1. Groepen samenstellen en vragen: “Wat verwacht u/jij van de kerk?” / “Wat mag de kerk van u/jou verwachten?” 1. Publiciteit. 2. Regionale samenwerking. 3. Oecumene.
8.1.4 Bedreigingen 1. Het ontbreken van vrijwilligers. 2. Afnemende zin van het geloof. 3. Denken dat je geloof in je eentje kunt doen.
Beleidsplan Protestantse Gemeente te Asten-Someren, versie 1.1
Pagina 7
