8-12-2010
KOPZORGEN.... Gingivitis
Stomatitis
Parodontitis
Frans Knaake, tandheelkundig dierenarts Veterinair Specialistisch Centrum De Wagenrenk
Kopzorgen • Gingivitis • Definitie: reversibele plaque geïnduceerde ontsteking van de gingiva – Klinisch: zwelling, roodheid en verhoogde bloedingsneiging gingiva – Sulcusdiepte hond 1-3mm, kat 0.5-1 mm
• Gegeven: een onbehandelde gingivitis kan overgaan in een parodontitis
1
8-12-2010
Kopzorgen • Parodontitis: – Infectieus progressief dynamisch ontstekingsproces • Destructie weefsel door interactie pathogenen, toxinen en immuunapparaat gastheer
– Het is meer de respons van de gastheer op de plaque bacteriën die verantwoordelijk is voor de schade aan de weefsels dan de virulentie van de plaque bacteriën » Kinane&Lindhe, 1997
Kopzorgen
2
8-12-2010
Kopzorgen • Gingivitis & Parodontitis: – Vier stadia: • Stadium 1: gingivitis – Geen botverlies – Reversibel
• Stadium 2: parodontitis, botverlies 0%-25% – Horizontaal botverlies gevolgd door verticaal botverlies – Plaque en tandsteen gaan wortel bedekken – Begin terugtrekken tandvlees
• Stadium 3: parodontitis, botverlies 25-50% • Stadium 4: parodontitis, botverlies >50%
Kopzorgen
3
8-12-2010
Kopzorgen • Stomatitis – Ontsteking van de weke delen van de mondholte • Mucogingivale lijn • Arcus palatoglossus • (Faucitis)
THERAPIE
4
8-12-2010
Kopzorgen
Kopzorgen • Stomatitis • •
Beste behandelingsresultaten worden bereikt met: Goede gebitsverzorging (vaak onmogelijk) –
•
Hond: 2x daags poetsen!
Volledige extractie gebitselementen –
Er mogen geen wortelresten aanwezig zijn of achterblijven, anders geen genezing
– Ernstige of chronische gevallen> verdwijnen van ontstekingsverschijnselen na volledige extractie •
Onderzoek N.Girard/ P.Hennet (EVDS Congres Ljubljana 2005)
– 87% van de katten met FCGS zijn tenminste sterk verbeterd of genezen – 13% van de katten met FCGS lieten geen genezing of verbetering zien
5
8-12-2010
Kopzorgen • Uitboren wortels (Atomiseren) – – – –
Onvolledige verwijdering Botnecrose Pijnlijk Schade omliggende weefsels
• NIET DOEN!! – Obsoleet en verwijtbaar.....
Kopzorgen • Interferon: – Alleen werkzaam na volledige extractie kiezen – Onvoldoende klinische studies – Zou immuunmodulerend werken – Start: • •
1 mega unit/kg sc 5x om de dag 10.000 IU in 2 ml fysiologische oraal 1dd gedurende 2 maanden
– Of: • • •
1 mega unit/kg sc 5x om de dag Herhaling na 1 maand Evt intra-lesionaal: 5 mega units 1x
JSAP 2007 P.Southerden, C.Gorrel
6
8-12-2010
Kopzorgen • Vele medicaties gebruikt...... – Nog geen wondermiddelen! – Oppassen met corticosteroïdengebruik • • • •
Bijwerkingen Afnemende werkzaamheid op termijn Beïnvloeding genezing na extractie Verschuiving van Th1 naar Th2 cellen – Dat willen we JUIST niet!!
FILM PFIZER
- Onderzoek - Therapie Doel therapie: Gingivitis: herstellen klinisch gezonde gingiva Parodontitis: preventie progressie aandoening - Lengte film ongeveer 12 minuten
7
8-12-2010
WELKOM IN DE JUNGLE
Welkom in de jungle!!
Preventie
8
8-12-2010
Kopzorgen • Twee strategieën: 1. Tandsteen concept • Veelal dentale diëten – Mechanische werking – Chemische werking » Calciumgehalte beïnvloeding – Combinatie chemisch en mechanisch
Kopzorgen – 2. Tandplaque concept • Sommige diëten, sommige kauwstaven, mondwater • Host modulation patiënt – Bijvoorbeeld: » Subantimicrobial-dose doxycycline (SDD) » Afremmen matrix metalloproteinases (MMP) » Stimulatie collageen productie » Dosis: 20% van de antimicrobiële dosis » Studies: geen resistentie, geen bijwerkingen » NSAID » 1-Tetradecanol complex (1-TDC)
• Directe werking op de tandplaque – RF2 (Prozym®) en Plaque Off®
9
8-12-2010
GOUDEN STANDAARD!!!!!
TANDEN POETSEN!!!!
Kopzorgen • Dieren (en mensen) met een ernstige parodontale aandoening lopen grote kans op een bacteriële endocarditis....
10
8-12-2010
Kopzorgen • Studie Peddle et al (2009) • Honden: 76 patiënten en 80 controlegroep
• Geen bewijs voor een associatie tussen bacteriële endocarditis enerzijds en dentale, orale chirurgie of orale infecties anderzijds. JAVMA, Vol 234, no.1, January 1, 2009
Kopzorgen • Studie Glickman et al (2009) • 59296 honden, verschillende fasen parodontitis en verschillende leeftijden – Parodontitis is geassocieerd met bijvoorbeeld bacteriële endocarditis en cardiomyopathie – Chronische ontsteking, vooral vanaf fase 3 is mogelijk een belangrijke schakel tussen orale flora en systemische ziekten • Chronische bronchitis, interstitiele nefritis, glomerulonefritis, hepatitis JAVMA, Vol 234, No4, February 15, 2009
11
8-12-2010
Kopzorgen – Bacteriemie tijdens de behandeling in 85% van de gevallen • Nieves et al, Vet.Surgery 1977, Jan-Febr;26(1)
– 30% honden in een studie (n=30) had een of meerdere positieve culturen (vooral Pasteurella spp) • Harari et al, Vet.Surgery 1993, Jan, issue1 Vol 22
– Studie 20 greyhounds: in alle gevallen bacteriën in bloed aanwezig, de meeste gerelateerd aan tandplaque, tijdens en na behandeling. Geen relatie met ernst van de parodontitis. • Nieves et al, Vet Surgery 1997, Jan-Febr
Kopzorgen • Stel een diagnose: – Gingivitis • Geen antibiotica geïndiceerd • Hooguit antiseptica (vb chloorhexidine)
– Parodontitis • Mogelijk een rol voor antibiotica
– Stomatitis • Beslist een rol voor antibiotica
• Indicatie voor antibioticum profylaxe: – Dieren die schade (kunnen) ondervinden van de therapiegeïnduceerde bacteriemie
12
8-12-2010
Kopzorgen Huidige aanbevelingen American Veterinary Dental College (1): Systemisch gebruik antibiotica: - Klinisch evidente hartproblemen, leverproblemen en nierproblemen - Ernstige orale ontsteking (stomatitis) - Immuungecomprimeerde dieren (FIV/FeLV etc) - Diabetes mellitus
Kopzorgen Kopzorgen
Huidige aanbevelingen American Veterinary Dental College (2): -Antibiotica zijn nooit een monotherapie voor orale infecties - Kies een juist antibioticum voor betrokken orale flora Bovendien: Antibiotica verstrekken geruime tijd voorafgaand aan behandeling is (in de meeste gevallen) niet juist. - Studie Gauthier et al 2003
13
