KOPERGIETERY & kabinet k presenteren
unfold
voor iedereen vanaf 9 jaar
KOPERGIETERY – BLEKERIJSTRAAT 50 – B-9000 GENT – 09/266.11.42
[email protected]
INFORMATIEMAP
Beste leerkracht, Binnenkort komt u met uw klas naar de dansvoorstelling Unfold, een coproductie van KOPERGIETERY en kabinet k. Om u en uw leerlingen voor te bereiden op dit theaterbezoek, geven we u graag deze bundel mee met wat inhoudelijke informatie over de voorstelling én enkele suggesties voor activiteiten die u in de klas kan doen. Veel plezier ermee! Over kijken naar dans Een dansvoorstelling bekijken is een abstracte belevenis, maar abstractie is daarbij geen scheldwoord, eerder een prikkel en een verademing: het opent een nieuwe en onbekende wereld. De danser spreekt met het lichaam, eerder dan met de mond. De voorstelling spreekt door de beelden die ze oproept, de energie die ze uitstraalt en de muziek die haar ondersteunt. Als de kinderen weten dat het niet draait om ‘begrijpen’ maar wel om ‘beleven’, dan kan er niks mislopen; dan zijn er geen slimme of domme kijkers, dan is er enkel de magie van de open blik… Kinderen voorbereiden op een dansvoorstelling als Unfold komt neer op het installeren van de juiste codes, het aangeven van de juiste ‘sleutels’. Het helpt kinderen om op voorhand te weten dat er geen gesproken taal in de voorstelling zit. Zoals het hen ook kan helpen om de voorstelling te vergelijken met een schilderij of een gedicht. Daarom kozen we voor een concrete aanpak: u vindt in deze map vooral opdrachten die helpen om te kijken naar dans en beweging. eerder dan een uitleg over de inhoud en de drijfveren van de makers. Over de voorstelling Unfold speelt zich niet af op een concrete plek, maar laat een soort vrijplaats zien waar niemand hoeft te presteren. Alles wat daar gebeurt, heeft te maken met groeien, iemand worden, je eigen identiteit aftasten, je verhouden tot de ander door te observeren en door jezelf te tonen. En dit in alle rust, schommelend tussen uitbundigheid en weemoed. Steunend op elkaar, om zich vervolgens te ontworstelen. Wankelend, vastlopend en dan weer verder. De voorstelling laat een evolutie zien vanuit het vormeloze naar het (zelf)bewuste. De vormgeving loopt parallel aan dit groeiproces. Er bevindt zich o.a. een naaimachine op scène: een heel concreet en tastbaar ding dat, al was het alleen maar omwille van het geluid, voortgang suggereert, en het idee dat je in staat bent iets te maken. Idem voor de muziek – van Niko Hafkenscheid (recent te zien in ‘Maybe Forever’ van Meg Stuart), die live wordt uitgevoerd: vanuit een gitaarrif ontvouwen zich andere ritmes en melodieën tot een complexe, rijke compositie die gelijk loopt met de dans.
OVER DE VOORSTELLING Unfold een beeldende dansvoorstelling met live muziek as long as I’m walking, I’m not choosing As long as I’m walking, I’m not smoking As long as I’m walking I’m not losing As long as I’m walking, I’m not making As long as I’m walking, I’m not knowing As long as I’m walking, I’m not falling As long as I’m walking, I’m not hiding As long as I’m walking, I’m not crying As long as I’m walking, I’m not asking As long as I’m walking, I will not remember vrij naar Francis Alÿs In Unfold staan drie kinderen op scène. Achter hen een gitaar daarachter een muzikant daarachter een naaimachine en daarachter een danser. Unfold is als een warm nest om zachtjes in groot te worden, Een voorstelling over kijken, verlangen, groeien, worden. Niet begrijpen en toch zo gelukkig zijn. Over langzaam leegstromen, zoals tijdens een lange wandeling. Tot er alleen maar een voet is die zich voor de andere voet plaatst. Kijk wat voor moois zich dan ontvouwt…
Joke Laureyns en Kwint Manshoven (Kabinet K.) zijn beiden choreograaf en zijn ook verbonden aan de Theaterateliers van KOPERGIETERY. Met Kabinet K. focussen ze zich op dansvoorstellingen met zowel professionele dansers als kinderen op scène. Hun dans gaat uit van concrete dagelijkse handelingen en kleine gebaren, vermengd met spelelementen. Dat de cast ook uit kinderen bestaat, maakt hun voorstellingen toegankelijk voor jong en oud. Hun eerdere voorstellingen Shelter (KOPERGIETERY) en Questo Ricordo (CC Hasselt en Dans in Limburg) wisten het jonge publiek subliem te begeesteren. Recent creëerden ze Einzelgänger (-). vanaf 9 jaar choreografie: Joke Laureyns & Kwint Manshoven dans: Floor Crul, Micha Demoustier, Silke Cnockaert & Kwint Manshoven live muziek: Niko Hafkenscheid dramaturgie: Mieke Versyp scenografie: Kris Van Oudenhove & Kwint Manshoven lichtontwerp: Kris Van Oudenhove met steun van de Vlaamse overheid
WAT KUNNEN WE DOEN IN DE KLAS? Naar theater gaan is een speciale ervaring. In het bijzonder wanneer het om een dansvoorstelling gaat. Een abstracte voorstelling zonder duidelijk verhaal komt bij de kinderen vaak ‘raar’ over. Daarom is het zinvol dit goed voor te bereiden in de klas. De choreografe van Unfold, Joke Laureyns, schreef speciaal hiervoor een workshop uit die de kinderen laat ervaren hoe het is om een dansvoorstelling te maken en hoe eenvoudig het kan zijn om tot mooie bewegingen te komen. We geven ook graag een opdracht mee ter naverwerking van deze bijzondere kijkervaring. Veel plezier!
Workshop ‘kennismaking met dans/een dansvoorstelling’ 1. Opwarming • Handpalmen warm wrijven, gezichtsmassage (kleine klopjes), schouders, armen en benen masseren (stevige klopjes) en in een cirkel elkaars rug warm wrijven met losse knuistjes. • De ruimte oversteken (eventueel diagonaal) in duo’s waarbij de één de ander leidt door middel van een denkbeeldig touwtje uit de neus/ heup/ knie/ schouder/ verschillende lichaamsdelen. 2. Puzzelen • In duo’s: één iemand neemt een houding aan, de andere vult de lege ruimte rondom deze persoon op met armen, benen, romp... zonder elkaar aan te raken. Je kan het beeld ophangen van een lichaam dat als een puzzelstukje rond een ander lichaam past. Degene die ‘in de puzzel’ is gestapt, houdt de gekozen positie aan en de ander stapt er uit. Dan kan de persoon die vrij is opnieuw en op een andere manier in de puzzel stappen. • In twee groepen verder doen: één groep observeert en tekent de individuele puzzelstukjes.Het is niet de bedoeling dat ze mensjes tekenen met hoofd, lijf , voetjes, armpjes in een bepaalde houding, maar dat ze de houding tekenen in abstracte lijnen (zie voorbeelden uit het boek van Kandinsky). Belangrijk is om de kinderen die puzzelen gewoon te laten verder doen, dus niet stilstaan en een pose aannemen. De twee groepen wisselen. 3. Bewegingspartituur • Bekijk samen de tekeningen van de kinderen, toon voorbeelden van hoe Kandinsky zijn ‘lijnen’ van de danseres samenvoegt tot een abstract schilderij (zie bijlage). • Leg de link naar een choreografie die de lijnen in het lichaam en in de ruimte samenvoegt tot een energieke dans. Toon hiervoor de foto’s van de dansvoorstellingen van Anne Teresa De Keersmaeker (zie bijlage). Zij tekent vooraf ‘de weg’ uit die de dansers in de ruimte moeten volgen. Dit is een bewegingspartituur. Ze tekent die lijnen vaak ook op de dansvloer als richtlijn voor de dansers.
•
• •
Verdeel de kinderen in kleine groepjes van drie. Iedere groep krijgt een ‘bewegingspartituur’ (zie bijlage) en die wordt gezamenlijk verkend: het patroon wordt in de ruimte gelopen, ieder onderdeel krijgt vorm vanuit een ander lichaamsdeel, de dynamiek in de partituur wordt gevolgd. Wijs hen erop dat ze tijdens de af te leggen weg verschillende puzzelstukjes kunnen maken, dat ze soms snel of soms traag kunnen bewegen, soms laag bij de grond of soms hoog. Laat hen experimenteren. De ‘dansen’ worden aan elkaar getoond en vergeleken met de bijhorende bewegingspartituur. Laat de kinderen in groepjes zelf een bewegingspartituur opstellen en een andere groep zet deze zelf ontwikkelde bewegingspartituur om in bewegingen.
4. Extra opdracht voor wie er niet genoeg van krijgt: De Ikea-opdracht • Iedereen krijgt een lijstje van verschillende zinnen (zie bijlage. Er zijn makkelijke en iets moeilijkere lijstjes.). Vergelijk dit met een gebruiksaanwijzing om een kast van Ikea in elkaar te steken. Het is dus de bedoeling dat de zinnen worden omgezet in een actie, beweging. • De kinderen proberen hun lijstje om te zetten in bewegingen. • Laat de helft van de groep kijken naar de anderen of laat enkele kinderen alleen tonen wat ze ‘gemaakt’ hebben. • Vertel hen dat er ook in de voorstelling een kind op een bepaald moment zo’n lijstje krijgt (van de moeilijke soort) en dat het telkens een ander briefje is, dus hij moet telkens opnieuw op zoek gaan naar nieuwe bewegingen.
Opdracht ter naverwerking van de voorstelling: een Kandinskyschilderij maken •
• •
Vertel de kinderen vooraf dat ze na de voorstelling zelf een Kandinsky-schilderij mogen maken. Het is de bedoeling dat ze de bewegingen – de puzzelstukjes – die ze hebben gezien of de wegen die de dansers tijdens de voorstelling hebben afgelegd – de danspartituur – weergeven in lijnen zoals Kandinsky/Anne Teresa De Keersmaeker. Niet alles natuurlijk, enkel die puzzelstukjes of danspartituren die ze zich nog kunnen herinneren. Met deze opdracht zullen ze meer geconcentreerd naar de voorstelling kijken. Na de voorstelling tekenen alle kinderen de puzzelstukjes en danspartituren die ze zich nog herinneren uit de voorstelling. Deze tekeningen worden in groepjes samengebracht op een groot blad tot een mooie compositie. Tenslotte mogen ze deze abstracte tekening inkleuren/schilderen.
Wij zijn uiteraard heel benieuwd naar deze resultaten dus het zou erg fijn zijn mochten jullie ons een foto/kopie/exemplaar kunnen bezorgen! Contactgegevens:
[email protected] Blekerijstraat 50 9000 Gent 09/266 11 42
Voorbeelden ‘puzzelstukjes’ tekenen en combineren tot schilderij: Kandinsky
Voorbeelden danspartituren op papier en uitgetekend op de dansvloer: Anne Teresa De Keersmaeker
Bronnen afbeeldingen: ROSAS, ANNE TERESA DE KEERSMAEKER, Doornik, La Renaissance Du Livre, 2002. WASSILY KANDINSKY, Ulrike Becks-Malorny, Keulen, Taschen, 1994.
Voorbeelden van mogelijke danspartituren:
Lijstjes voor de Ikea-opdracht: Eenvoudige versie kies een plek in de ruimte maak drie verschillende sprongen ga naar de grond rol zit rol maak met je hand een luchttekening breng je voet van de grond hang scheef ren naar een ander plekje herhaal je favoriete beweging Voor gevorderden Breek de stap Maak de cirkel rond Verlies de vorm Sleep draag rol val Wandel de droom Verbind de ruimte Droom de beweging