KONINKLIJKE NEDERLANDSE BOSBOUWVERENIGING
JAARVERSLAG 2013
DE KONINKLIJKE NEDERLANDSE BOSBOUWVERENIGING De KNBV, Koninklijke Nederlandse Bosbouw Vereniging, heeft als doel de bosbouw, het natuurbehoud en het landschapsbeheer in ruime zin te bevorderen. Het gaat ons dus om de bosbouw in al haar facetten, met het oog op de vele functies die bos en beplanting kunnen vervullen. Solitaire bomen, boomgroepen, houtwallen, laan- en rijbeplantingen en andere landschapselementen hebben ook onze warme belangstelling. Leden van de vereniging zijn mensen met een opleiding of functie in deze vakgebieden, maar ook eigenaren van bossen en natuurterreinen. De vereniging organiseert regelmatig studiedagen en excursies. Bovendien ontvangen leden 10x per jaar het Vakblad Natuur Bos Landschap. Daarnaast verzorgen we de website http://www.knbv.nl als bron van informatie over bos, natuur en landschap voor leden en andere belangstellenden.
ALGEMENE LEDENVERGADERINGEN Op 26 april 2013 vond de 175e Algemene Leden Vergadering van de KNBV plaats in Restaurant de Heideroos in Eerbeek. In zijn openingswoord benadrukte de voorzitter het veranderen van het bos en natuurbeleid in positieve zin. Het politieke klimaat is verbeterd met een goed resultaat voor de financiering van het bosbeheer. De plannen van het kabinet om te bezuinigen door terreindelen van Staatsbosbeheer te verkopen worden met aandacht gevolgd. Het bestuur besteedde extra tijd aan de achterstallige contributies wat louterend werkte. De kas commissie keurde het financiële verslag goed maar wees op de grootste post, de kosten van het administratie kantoor. Er werd een nieuwe kascommissie benoemd, bestaande uit Leon Ruesen, Renske Terhürne en Gerard van Looijengoed. Het bestuur deed verslag van de vertraagde realisering van het ledenboekje. Derk de Groot versloeg het werk voor Wikipedia-bos en riep de leden op hun kennis op papier te zetten. Een gesproken Column door Jasper de Groot droeg de titel Trendsetters. Op 8 november 2013 werd de 176e Algemene Leden Vergadering van de KNBV gehouden te Wernhout. Wegens verhindering van de KNBV voorzitter werd deze vergadering voorgezeten door het bestuurslid George Borgman. De studentenbestuursleden Jasper de Groot en Pim van der Horst beëindigden na anderhalf jaar hun bestuurstaak en de studenten Folkert Volbeda van Wageningen Universiteit en Judith van Moorsel van Larenstein namen hun plaats in. In deze vergadering werd melding gedaan van de toekenning van de jaarlijkse scriptieprijs van de stichting Toekomstboom aan Leen Depauw. Hans Gierveld versloeg de inspanningen van het Vakbladbestuur om de inhoud en de kosten te beheersen. De werkzaamheden voor het digitaliseren van het Bosbouwtijdschrift werden afgerond met een presentatie in de ALV door Patrick Jansen. Het gegeven dat het Bosschap in 2013 haar laatste jaar beleeft baart zorgen. Een nieuwe vereniging de VBNE (Vereniging van Bos en Natuurterrein Eigenaren) neemt in 2014 de taken over. Een gesproken column door Etiënne Thomassen had als titel: Trots: ik ben bosbouwer. De begroting voor 2013 wijkt niet spectaculair af van die in voorgaande jaren. Het digitaliseren van het Nederlandse Bosbouwtijdschrift is dit jaar gereed gekomen. Melding wordt gemaakt van het gegeven dat duurzaamheid in de bosbouw dit jaar 300 jaar bestaat. De aanmelding van studenten voor een bosbouwstudie aan de WU stabiliseert zich
1
BESTUUR ALGEMEEN Het bestuur van de KNBV bestond per 31-12-2013 uit de volgende personen: voorzitter secretaris penningmeester leden
studentleden
Dr. Ir. H.H. (Hank) Bartelink C.J.G. (Kees) Sissingh Ing. G.E. (Gerard) Koopmans E.G. (George) Borgman Ir. M.H.A. (Marleen) van den Ham Ir. W.R.J. (Wout) Neutel Ing. J. (Jacob) van Olst Dr. U.G.W. (Ute) Sass-Klaassen J. (Judith) van Moorsel (Larenstein) F. (Folkert) Volbeda (WUR)
BESTUURSVERGADERINGEN Het bestuur kwam in 2013 vier maal bijeen. Bovendien was er in augustus een bijeenkomst met de voorzitters of secretarissen van de KNBV-commissies. In het voorjaar vond een overleg plaats tussen vertegenwoordigers van het KNBV bestuur en het Vakbladbestuur over de invulling van het blad en de bijbehorende lasten. Naast algemene zaken zoals de voorbereiding van de halfjaarlijkse algemene ledenvergaderingen en overleg met de commissies stond een aantal actuele onderwerpen op de agenda. Aandacht was er ook voor de opzet van activiteiten van de verschillende commissies. In 2013 traden twee studentbestuursleden terug en er werden opvolgers gevonden.
2
COMMISSIES ACTIVITEITENCOMMISSIE voorzitter
Ir. A. (Annemieke) Winterink
secretaris
Ir. R. (Renske) Terhürne Ir. I. (Irma) Corten Ing. W. (Wouter) Delforterie Ing. R.N. (Ralph) de Jong Ing. J.P.G. (Jop) de Klein MSc Ing. G.E. (Gerard) Koopmans Dr. Ir. J. (Jan) den Ouden
leden
De activiteitencommissie kiest ervoor om tijdens haar activiteiten zoveel mogelijk in te spelen op actuele thema’s en beleidsontwikkelingen. De activiteitencommissie heeft in 2013 drie activiteiten georganiseerd: 6 maart 2013. Aardhuissymposium: De economische betekenis van het Nederlandse bos: meer dan hout alleen? Sprekers waren: Harrie Hekhuis (Staatsbosbeheer), HenkJan Kievit (Natuurmonumenten), Ben Huisman (Unie van Bosgroepen), Simon Klingen (12 Landschappen) en Jaap Kuper (Kroondomein Het Loo). 26 april 2013. Middagsymposium aansluitend aan de voorjaars ALV met als thema: Bospest of Bosboom? Nieuwe kijk op Amerikaanse vogelkers. Sprekers waren: Bart Nyssen (Bosgroep Zuid Nederland)en Margot Vanhellemont (Universiteit Gent). 8 november 2013. Middagsymposium aansluitend aan de najaars ALV met als thema: Ontwikkelingen in de technische bosbouw. Sprekers waren: George Borgman (Borgman Beheer Advies), Etiënne Thomassen (Bosgroep Zuid Nederland) en Theo Keizers (Bosgroep Noord-Oost Nederland). Daarnaast heeft de activiteitencommissie i.s.m. het bestuur van de KNBV een nieuwe flyer voor de vereniging ontworpen met als doel personen te informeren over het bestaan van de KNBV en nieuwe leden te werven. Deze flyer is vrij te gebruiken en op te vragen bij de voorzitter van de activiteitencommissie.
COMMISSIE BUITENLAND voorzitter secretaris leden
R.F. (Reijer) Knol J.A.H.C. (Hans) Schilders M. (Meine) Jacobi Ing. J.C. (Jeroen) Oorschot Ing. J.B. (Joris) Alblas Ing. J.C. (Casper) de Groot
Het doel van de Commissie Buitenland is het leggen en onderhouden van contacten met buitenlandse relaties om zo kennis en ervaring op het gebied van bosbouw in brede zin uit te wisselen. De commissie wil daarbij in het bijzonder inspelen op actuele thema’s. De kern van de strategie om het bovenstaande doel te bereiken ligt in het organiseren van buitenlandse excursie. Daarnaast verzorgt de commissie artikelen in het Vakblad Natuur Bos Landschap en informeert de leden over haar activiteiten via de website van de KNBV. Van 18 tot en met 20 april 2013 organiseerde de Commissie Buitenland van de KNBV een excursie naar de Vlaamse Ardennen. Tien deelnemers waaronder bosbouwers, beheerders en particuliere eigenaren waren te gast bij het Departement Leefmilieu,
3
Natuur en Energie van de Vlaamse Overheid. Samen met Belgische collega’s en enthousiaste gastheren is een aantal interessante boslocaties bezocht. De excursie was met name gericht op ecologische processen, omvormingsbeheer en beheerplanning.
STUDIEKRING voorzitter secretaris leden
Prof. Dr. Ir. G.M.J. (Frits) Mohren Ir. H.W. (Harrie) Schreppers Ing. L.A.S. (Simon) Klingen Ir. B.S. (Berdien) van Overeem Ir. J. (John) Raggers Ing. E.P.J.M. (Erik) van der Staak Ir. S.M.J. (Sander) Wijdeven Op 11 juni was er op het landgoed Oostbroek in De Bilt een bijeenkomst met als titel “Certificeren, waarom?”, een debat over de werkwijze, betekenis en nut van certificering van het bosbeheer in Nederland. Aanleiding was de toegenomen aandacht voor certificering en de vragen die daarbij zijn gerezen in de samenleving en bij bosbeheerders zelf. CERTIFICERINGSDISCUSSIE Anders dan de gebruikelijke vorm van de bijenkomsten van de Studiekring is gekozen voor een discussie met deskundigen aan een tafel, met daaromheen een groep van ongeveer 30 toehoorders. Onder leiding van gespreksleiders Frits Mohren en Simon Klingen werd de discussie gevoerd door Kees Boon (PEFC Nederland), Hans Gierveld (landgoed Twickel), Liesbeth Gort (FSC Nederland), Rino Jans (Unie van Bosgroepen), Saskia Ozinga (FERN), Peter van den Tweel (Geldersch Landschap) en Paul Zambon (SforS Consultancy). Na een korte eetpauze ging de discussie verder en kregen toehoorders de kans vragen te stellen of hun zegje te doen. Het doel van de avond was de aanwezigen op een stimulerende manier te verrijken. Bij de beheerders is een toenemende ergernis te bespeuren over de regelgeving en administratie die gevoerd moet worden, terwijl de meerwaarde van certificering voor het beheer niet ervaren wordt. Anderzijds voelen de meeste beheerders wel de noodzaak, althans de maatschappelijke wenselijkheid van een keurmerk. Dat over het thema het laatste woord nog niet gezegd is, bleek uit een aantal artikelen dat na de studiekringavond verscheen in de media. Tevens zijn naar verluidt de eerste stappen gezet in het proces naar een wijziging van de opzet van de FSC standaarden. De studiekringcommissie ziet dit als een waardevol resultaat van de bijeenkomst. ENQUETE Voorafgaand aan de studiekringavond heeft de studiekring met het bestuur de toekomst van de studiekring besproken. Aanleiding daartoe waren de twijfels die binnen de studiekring gerezen waren over de lage opkomst en het gebrek aan discussie bij de voorgaande studiekringdag (Bosverjonging, 2012). De commissie heeft een enquête gehouden onder de leden van de KNBV. Veel respondenten gaven aan de Studiekringbijeenkomsten te waarderen, gaven suggesties voor te behandelen onderwerpen (waaronder veel belangstelling voor beheervraagstukken) en hechten waarde aan de discussies, maar vooral aan de inhoud van de voordrachten. Mede gezien de positieve reactie op het debat over certificering heeft de commissie besloten om afhankelijk van het onderwerp een passende werkvorm te kiezen
4
PRO SILVA voorzitter secretaris lid leden
ing. R.K.C. (René) Olthof ir. M. (Martijn) Boosten Ir. B.F.M. (Boudewijn) Swart +/- 30 actieve discussieleiders Pro Silva Nederland is een commissie van de Koninklijke Nederlandse Bosbouw Vereniging. Alle leden van de KNBV zijn automatisch ‘lid’ van Pro Silva. De commissie Pro Silva streeft ernaar kennis over natuurvolgend bosbeheer te vergaren en ervaringen daarover uit te wisselen. De commissie Pro Silva organiseert jaarlijks een voorjaars- en een najaarsexcursie met een bepaald thema. De uitgangspunten van Pro Silva zijn de basis voor de discussies tijdens de excursies. De voorjaarsexcursie 2013 had als thema ‘Lariks, grove den en berk op zandgronden: een verstandshuwelijk of houden ze echt van elkaar?’. De excursie vond plaats in de omgeving van Overloon. Tijdens de excursies op 15, 16 en 17 mei werd er gediscussieerd over vragen als: In hoeverre kan een verjonging van grove den en/of lariks met berk worden gerealiseerd en beheerd zonder dat er grote investeringen worden gedaan? Hoe draagt deze verjonging bij aan de (toekomstige) productiewaarde van het bos en geeft dit een voldoende breed palet aan (vermarktbare) houtsoorten waaruit kan worden geoogst? Gedurende de drie excursiedagen namen er in totaal 47 personen deel aan de excursies. De najaarsexcursie 2013 vond plaats op 9, 10 en 11 oktober in Boswachterij Ruinen (Drenthe). Het thema van de excursie was ´Bosverjonging: doel of middel?´. Tijdens de excursie is stilgestaan bij vragen als: Wanneer is bos aan verjonging toe? Welke argumenten zijn er en welke geven de doorslag? Hoe voer je de verjonging uit (kaalkap, schermkap, zoomkap, gaten maken)? Wil je natuurlijke verjonging of ga je toch planten? Gedurende de drie excursiedagen namen er in totaal 116 personen deel aan de excursies. Van 8 tot en met 13 oktober 2013 hebben 3 leden van Pro Silva Nederland deelgenomen aan de jaarlijkse Europese Pro Silva bijeenkomst. Deze werd ditmaal gehouden in Griekenland. De verslagen van de activiteiten zijn te vinden op: http://www.knbv.nl.
WEBCOMMISSIE voorzitter secretaris leden
Ir. E.A.H. (Etiënne) Thomassen Ir. M.J.C. (Marieke) van der Maaten -Theunissen Ing. R. (Renee) van Wanrooij De Webcommissie is verantwoordelijk voor het beheer, de bouw en het ontwerp van de websites van de KNBV. Ook houdt de commissie zich bezig met de webpresentie van de KNBV in het algemeen. KNBV-WEBSITE De site http://www.knbv.nl fungeert met name als informatieplatform voor de leden over aanstaande en afgelopen activiteiten en biedt informatie over de KNBV in het algemeen. Nieuw in 2013 is de mogelijkheid om online een lidmaatschap aan te vragen. Bezoekerscijfers zijn voor 2013 moeilijk vergelijkbaar met 2012. Vanwege de Cookie-wet kunnen bezoekers van de website cookies weigeren, waardoor Google Analytics geen betrouwbare gegevens meer geeft. Daarom is overgestapt naar een ander systeem om bezoeken te monitoren: Piwik. Dit systeem registreerde sinds 18 februari 2013 8.921 bezoeken. In 2012 waren dit er 12.802 volgens Google Analytics. De afname wordt waarschijnlijk mede veroorzaakt door –naast de incomplete meting over 2013- het lagere aantal nieuwe artikelen op de site. Commissies hebben in 2013 minder content ingestuurd. OVERIGE WEBSITES Het sub-domein http://fotoarchief.knbv.nl is sinds 2011 te vinden bij de fotoservice van Smugmug (http://www.smugmug.com). Er zijn categorieën per commissie en er is inmiddels een aardig archief opgebouwd. In 2013 is de layout aangepast. Er werden 1.186 bezoeken aan de site gebracht. Er waren 428 unieke bezoekers (bron: Google Analytics). De site http://www.langlevehetbos.nl, ontworpen voor het honderdjarige jubileum van de KNBV, was ook in 2013 nog online. Er is geen nieuwe inhoud op geplaatst. Er waren 1.297 bezoekers, waarvan 1.219 uniek (bron: Google Analytics).
5
TWITTER De twitteraccount @langlevehetbos is in 2013 weer actief gebruikt. Vooral om aandacht te trekken voor nieuwe aankomende activiteiten of verslagen op de website. Daardoor is het aantal volgers gestegen naar 333. Dat zijn er 102 meer dan in 2012. LINKEDIN De KNBV heeft een eigen groep op LinkedIn, die enkel open is voor leden van de vereniging. Er zijn 117 leden lid van de LinkedIn groep, dat zijn er 18 meer dan in 2012. De Webcommissie zorgt voor het onderhoud en controleert het lidmaatschap van mensen die zich willen aansluiten. FACEBOOK De Facebook-pagina van de KNBV (http://www.facebook.com/Bosbouwvereniging), is opgestart in 2012 om ook de jongere generatie bij de vereniging te betrekken. De leden van de pagina worden geattendeerd op actuele updates van de vereniging, bijvoorbeeld verslagen van excursies die op de site worden gezet. Daarnaast worden ook andere vakgerelateerde onderwerpen onder de aandacht gebracht via deze pagina. De pagina heeft al vele "likes" gekregen (de teller staat op 216; dat zijn er 110 meer dan in 2012). LAYOUT JAARVERSLAG 2012 Naast de webwerkzaamheden heeft de Webcommissie in 2013 opnieuw de opmaak van het jaarverslag (2012) verzorgd.
COMMISSIE BOSGESCHIEDENIS voorzitter secretaris Penningmeester
leden
Ir. J.J. (Jochem) Zuiderveen Borgesius Ir. J.N. (Jim) van Laar Ir. M. (Martijn) Boosten , tot medio 2013 Ing. N. (Nienke) Welle , sinds medio 2013 Prof. Dr. K. (Klaas) Bouwer Ing. G.C.P. (Gijs) van de Sande Ir. P.R. (Peter) Schütz Ing. G. J. (Joanneke) Smalbraak De Commissie Bosgeschiedenis is voortgekomen uit de in 2008 opgeheven Stichting Boskaart Nederland 1832 en beoogt het bevorderen van de beoefening en beleving van bosgeschiedenis in Nederland door enerzijds kennis uit te wisselen en anderzijds boshistorische informatie veilig te stellen voor de toekomst. In 2013 heeft de commissie vijfmaal vergaderd (vergaderingen 28 t/m 32). De samenstelling van de commissie heeft in 2013 de volgende verandering ondergaan: penningmeester Martijn Boosten en Peter Schütz hebben de commissie verlaten. Zij zijn medio 2013 opgevolgd door Nienke Welle (penningmeester) en Pascal Sauren. Op 19 april heeft de commissie voor de leden die afscheid namen en voor zichzelf een bosgeschiedenisexcursie gehouden naar het oude malenbos Sammeroth en Forst Bentheim in Nordrhein-Westfalen. De proceedings van het symposium ‘Boshistorisch onderzoek anno 2012 - Lessen uit het verleden en vragen voor de toekomst’ gehouden op 22 november 2012 zijn in december gepubliceerd in het ‘Themanummer: bosgeschiedenis’ van het Historisch-Geografisch Tijdschrift. Het is een aantrekkelijke, fraai vormgegeven uitgave geworden. De enige excursie die in het verslagjaar is georganiseerd betrof het thema ‘Bosgeschiedenis van de Oude Duinbossen’. 17 deelnemers waren op 3 oktober present voor een lezing door Esther Vogelaar in de werkschuur van Staatsbosbeheer en een excursie onder leiding van Pascal Sauren en Jim van Laar in het Haagse Bos. Er was een excursiegidsje beschikbaar en een verslag van de middag is opgenomen in het Vakblad nummer 100.
6
COMMISSIE NATUURLIJKE VERJONGING Opgericht in november 2009. voorzitter leden
J. (Jasper) de Groot T. (Tjeerd) Broersma C. (Casper) de Groot E. (Esther) Machielsen J. (Judith) van Moorsel J.G. (Arjan) Mostert F. (Folkert) Volbeda N. (Nick) Warmeling , sinds november 2013 De commissie natuurlijke verjonging heeft ook in 2013 zijn best gedaan voor ‘bosbouwers onder de 35 jaar of jong van lijf leden’. Ten eerste hebben er een paar mutaties binnen de commissie plaatsgevonden. Zo heeft Wouter Delforterie afscheid genomen van de commissie om zich meer te focussen op opleiding en werk. Wij danken hem voor de inzet en zijn enthousiasme. Daarentegen hebben Folkert Volbeda en Nick Warmelink zich beschikbaar gesteld om de WUR meer te betrekken bij de KNBV. Als laatste heeft Judith van Moorsel de functie student-bestuurslid van Jasper de Groot overgenomen, omdat deze laatste afgestudeerd is. De commissie heeft één activiteit georganiseerd. Deze ging over beplanting op verdedigingswerken, waarbij de geschiedenis, huidige waarden en het beheer van militaire beplantingen toegelicht werden op Fort bij Vechten. De gastsprekers waren Martijn Boosten en Ido Borkent. Deze gaven twee inleidende presentaties waarna een interessante en verhelderende excursie over het fort werd georganiseerd. Dank voor deze twee heren.
KIJKEN BIJ COLLEGA’S Gecoördineerd door Ing. L.A.S. (Simon) Klingen Gedurende 2013 werd door beperkte groepen een bezoek gebracht aan het Landgoed Geijsteren in Limburg.
VERTEGENWOORDIGING KNBV IN ANDERE BESTUREN EN COMMISSIES VAKBLAD NATUUR BOS EN LANDSCHAP Bestuursvertegenwoordigers in het vakbladbestuur Ir. H. (Harrie) Hekhuis Ing. H. (Hans) Gierveld Het Vakblad Natuur, Bos, Landschap wordt gebruikt als het verenigingsorgaan van de KNBV. De KNBV gebruikt het Vakblad zo goed mogelijk om activiteiten aan te kondigen en verslagen van georganiseerde activiteiten terug te koppelen aan leden en andere geïnteresseerden.
7
OVERIGE ACTIVITEITEN EN ALGEMENE INFORMATIE OVER DE KNBV LEDEN Ereleden Gewone leden Student Afgestudeerden Gezinsleden Seniorleden Donateurs Sponsors
1 382 26 17 7 36 36 5
Totaal aantal leden per 31-12-2013 is 510
CONTRIBUTIES IN 2013 Gewone leden Afgestudeerden Studentleden Gezinsleden Seniorleden Donateurs Sponsors
€ € € € € € €
82,00 52,00 22,00 20,00 62,00 150,00 500,00
8
