Riedsútstel
Ynformaasjekarrûsel Status Agindapunt Portefúljehâlder Amtner Taheakke Op besjen
: : : : : : :
10 oktober 2013 Informerend / Vergaderstuk 3 K. Antuma J.W.J. de Vreeze Bijlage 1 - Verordening precariobelasting kabels en leidingen 2013 -
Underwerp Precariobelasting op kabels en leidingen Foech ried/kolleezje: Bevoegdheid van de raad. Wy stelle jo foar te besluten om: 1. Invoering van het heffen van precariobelasting op kabels en leidingen; 2. De opbrengst van de precariobelasting te reserveren in een nieuw te vormen bestemmingsreserve Precariobelasting. Ynlieding Binnen de territoriale grenzen van de gemeente Achtkarspelen liggen verschillende netwerken van kabels, leidingen, buizen, draden en dergelijke. Het gaat met name om gas-, elektriciteits- en waterleidingnetwerken van de netbeheerders. De Gemeentewet biedt gemeenten in artikel 228 de mogelijkheid om precariobelasting te heffen ‘ter zake van het hebben van voorwerpen onder, op of boven voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond’. De gemeente Achtkarspelen heeft globaal de mogelijkheden onderzocht om precariobelasting te heffen van de kabel- en leidingnetwerken binnen haar grenzen. In a. b. c. d. e.
onze gemeente zijn in elk geval de volgende kabel- en leidingnetwerken aanwezig: (hoofd)aardgasleidingnetwerk van N.V. Nederlandse Gasunie; aardgasleidingnetwerk van Stedin Netbeheer B.V.; hoogspanningsnet van TenneT TSO; elektriciteitsnetwerk van Liander N.V.; waterleidingnetwerk van Vitens N.V.
Alle binnen de gemeentegrenzen aanwezige netwerken zijn in beginsel te belasten door middel van precariobelasting. Wet, (fiscale) jurisprudentie en bestaande overeenkomsten kunnen echter beperkingen stellen aan de mogelijkheid om te heffen. Meer daarover in de paragraaf ‘Argumenten’. Te berikken effekt Extra en (structurele) inkomsten genereren door de invoering van een precariobelasting per december 2013 op kabels en leidingen en dergelijke.
Ried Punt Side
: : :
10 oktober 2013 3 2
Arguminten De bevoegdheid van de gemeente om precariobelasting te heffen, is gebaseerd op artikel 228 van de Gemeentewet. Op grond hiervan is het een gerechtvaardigd middel om inkomsten te genereren. De belastingverordening is in concept bijgevoegd. De verordening Om te kunnen heffen dient u een precariobelastingverordening vast te stellen. De heffingsmaatstaf is in de conceptverordening bepaald op het aantal strekkende meters. Pas nadat de verordening is vastgesteld, kunnen de potentiële belastingplichtigen worden verzocht om opgave te doen van het aantal meters dat ze hebben. Dit kan tot vijf jaar terug. Dit geeft ons de mogelijkheid te anticiperen op lopende rechtszaken zonder dat dit ten koste gaat van onze eigen heffingsmogelijkheden. In de bepaling van het tarief zoeken we aansluiting bij de gemeenten die de precariobelasting reeds heffen. De meeste gemeenten hanteren daarbij een vast en standaardjaartarief dat ongeveer € 2,per meter betreft. De gemeente Rotterdam hanteert daarentegen wel een differentiatie waarbij er onderscheid gemaakt wordt voor nutsleidingen en ‘commerciële’-leidingen. Voor onze gemeente achten wij een differentiatie naar type leiding of iets dergelijks (type object) niet zinvol. Zo’n differentiatie zou de eenvoud in heffing immers niet ten goede komen. In de conceptverordening is vanaf kalenderjaar 2014 een jaartarief opgenomen van € 2,50 per strekkende meter. Voor de laatste maand van 2013 is een tarief opgenomen van € 0,25 per maand. De opbrengst De opbrengst van de mogelijke heffing is zozeer afhankelijk van de juridische uitkomsten dat een inschatting varieert van een miljoen tot geheel niets. U daarover nu concreet bedragen te noemen heeft op basis van huidige inzichten geen toegevoegde waarde. Kanttekenings Bij de heffing van precariobelasting over kabels en leidingen zijn de volgende kanttekeningen te plaatsen en risico’s te benoemen:
1. Treft de invoering van precariobelasting op kabels en leidingen de burger? Het transport van energie (gas, elektriciteit en water) door netbeheerders is aan strikte regels gebonden en staat onder toezicht van de Energiekamer van het Ministerie van Economische zaken. In dit verband worden ook jaarlijks de kosten (tarieven) van transport en de doorrekening aan de consumenten vastgesteld. Ook de precariobelasting die door netbeheerders in een beperkt aantal gemeenten (40-50 gemeenten) moet worden voldaan wordt reeds zeer beperkt in die tariefberekening opgenomen. Dit betekent dat inwoners van de gemeente nu al meebetalen aan de precarioheffing op kabels en leidingen in andere gemeenten. Deze systematiek geldt overigens niet voor bijvoorbeeld het waterleidingnetwerk. Waterbedrijven belasten doorgaans de precariobelasting rechtstreeks door aan de afnemers.
Ried Punt Side
: : :
10 oktober 2013 3 3
2. Beperkingen in de heffing door wet, jurisprudentie en overeenkomsten. Zo kan volgens jurisprudentie uitsluitend worden geheven indien ‘het hebben van voorwerpen’ door de gemeente wordt ‘veroorloofd of toegelaten’. Dit wil zeggen dat de gemeente als eigenaar niet verplicht moet zijn de aanwezigheid van de voorwerpen toe te staan. Als de gemeente het gebruik van zijn grond voor het hebben van voorwerpen moet gedogen, kan zij dus geen precariobelasting heffen. Een gedoogplicht kan onder meer gelden bij of krachtens een wet, zoals de Telecommunicatiewet voor kabels ten dienste van een openbaar elektronisch communicatienetwerk. Een gedoogplicht kan ook voortvloeien uit een privaatrechtelijke overeenkomst, zoals een huur- of exploitatieovereenkomst met de netbeheerder. Ook anderszins kan een overeenkomst aan heffing in de weg staan, bijvoorbeeld indien met de gemeente is overeengekomen dat niet zal worden geheven of dat geen vergoeding zal worden gevraagd. 3. In de toekomst mogelijke vrijstelling voor precariobelasting voor nutsvoorzieningen. Op 15 november 2010 is de motie-Van der Burg (Kamerstukken II 2010-2011, 32 500 VII, nr. 9) aangenomen die de regering nogmaals verzoekt om het wetvoorstel vrijstelling precariobelasting op netwerken (van nutsbedrijven) zo spoedig mogelijk in te dienen, zodat dit voor 1 januari 2012 in werking kan treden. Dit wetsvoorstel is op dit moment nog niet ingediend bij de Tweede Kamer. De VNG meldt op 5 april 2013 dat de minister meer tijd neemt om op alternatieven te studeren en het wetsvoorstel aan te houden. Of het daadwerkelijk tot een wetsvoorstel komt en wat de precieze uitwerking daarvan zal zijn op de (on)mogelijkheden voor heffing van precariobelasting voor nutsbedrijven, is op dit moment moeilijk in te schatten. Overigens is het wetsvoorstel niet openbaar. Vooralsnog wordt de heffing van precariobelasting voor nutsbedrijven nog niet wettelijk belemmerd. Volledigheidshalve kan hierbij worden opgemerkt dat het vorige kabinet (Balkenende IV), na een eensluidend advies van de Raad van State, heeft besloten de precariobelasting voor kabel- en netwerkleidingen niet af te schaffen. 4. Procesrisico’s. De kans is aanwezig dat een belastingplichtige in bezwaar en vervolgens in beroep zal gaan tegen een aanslag precariobelasting. Indien een aanslag worden opgelegd die in een (fiscale) procedure niet stand blijkt te houden (bijvoorbeeld als gevolg van in die procedure verstrekte informatie zoals overeenkomsten), zal niet alleen de aanslag moeten worden terugbetaald, maar zal ook invorderingsrente moeten worden vergoed. Daarnaast zal de gemeente mogelijk worden veroordeeld in de proceskosten (vergoeding vindt plaats volgens het Besluit proceskosten bestuursrecht; deze forfaitaire bedragen zijn relatief laag). Deze kosten en de rente kunnen worden verrekend met de opbrengst aan precariobelasting die in de te vormen bestemmingsreserve is opgenomen.
Ried Punt Side
: : :
10 oktober 2013 3 4
Inschatting risico's De mogelijkheden om op basis van die verordening daadwerkelijk te kunnen gaan heffen van de diverse potentiële belastingplichtigen zijn globaal onderzocht. Met name ervaringen van vergelijkbare gemeenten hebben we gewogen om de juridisch risico's nader te kunnen duiden. Dit onderzoek levert op dat: - geen nader onderzoek zal worden gedaan naar mogelijkheden om Vitens, Gasunie en Enexis in de heffing te betrekken; - de lopende rechtszaak van Liander in een andere gemeente zal worden afgewacht voordat verdere stappen worden overwogen; - de reactie van Stedin Netbeheer wordt afgewacht; - de reactie van Tennet BV aanleiding geeft om verdere stappen in de heffing te overwegen. Wanneer de ervaringen van vergelijkbare gemeenten niet worden gewogen zijn er wellicht meer mogelijkheden. Dit weegt naar onze mening niet op tegen de kosten van juridisch advies die aan deze koers zijn verbonden. Finânsjes Met het invoeren van een belastingverordening zijn kosten gemoeid. Los van de structurele kosten die vanuit het ambtelijk apparaat met de heffing zijn gemoeid, ook wel perceptiekosten genoemd, zijn nu de incidentele kosten van belang. Voor de reguliere perceptiekosten behoeft naar huidig inzicht geen bedrag te worden opgevoerd. De incidentele kosten betreffen ten eerste de inschakeling van een gespecialiseerd bureau voor juridisch belastingadvies. Ten tweede betreft dit de kosten van bezwaar- en beroepsprocedures tegen de op te leggen aanslagen. Naar verwachting zal alleen in het begin tegen de aanslagen worden geprocedeerd om duidelijkheid over de verschuldigdheid van de belasting te verkrijgen. De incidentele kosten variëren van € 5.000 tot € 25.000 afhankelijk van de mate waarin we een beroep moeten doen op de inschakeling van een juridisch bureau. Zoals uit het voorgaande blijkt willen we dit tot een minimum beperken door zoveel mogelijk gebruik te maken van de inzichten van andere gemeenten in vergelijkbare dossiers. De incidentele kosten van € 25.000 worden gedekt uit het begrotingssaldo van 2013. Het is niet zeker of alle kosten in 2013 plaatsvinden. Daarom komt er een overlopende post, zodat het budget wordt meegenomen naar 2014. De begroting 2013 zal naar aanleiding hiervan worden gewijzigd.
Ried Punt Side
: : :
10 oktober 2013 3 5
Ferfolchtrajekt Ter besluitvorming aan de raad voorleggen op 21 november 2013. Inwerkintreding van de verordening 1 december 2013. Buitenpost, 4 oktober 2013 het college van burgemeester en wethouders van Achtkarspelen, secretaris,
burgemeester,
E.H.C. van der Laan
G. Gerbrandy
