Koers houden. ...brengt ideeën tot leven. Jaarverslag 2011

...brengt ideeën tot leven Gezonde leef- en werkomgeving Bedrijfskritische faciliteiten Duurzaamheid en energie Nieuwe technieken Veiligheid

Jaarverslag 2011

Koers houden Deerns Groep www.deerns.nl

2

Deel 1 Deerns in het kort

Koers houden Deerns Jaarverslag 2011

‘Onze thuismarkten zijn momenteel ten prooi aan wereldwijde beroering, onvoorspelbare politieke invloeden en onzekerheid op de korte termijn, en laten zich zo vergelijken met een stormachtige zee die wij bezeilen’

02

Deerns brengt ideeën tot leven

03

Jan Karel Mak

Voorwoord Deerns heeft in 2011 koers gehouden. Het was een dynamisch jaar voor onze onderneming, zowel wat de marktsituatie als de interne organisatie betreft. Uiteraard werd de marktontwikkeling gedomineerd door wereldwijde onrust en economische neergang. Intern is er hard gewerkt aan het voorbereiden van de ondernemingsstructuur op stabiele verdere groei in kwaliteit, tevredenheid van opdrachtgevers en medewerkers, en – als gevolg daarvan – in omvang en resultaat. In weerwil van de moeilijke externe omstandigheden heeft het bureau zich stevig ontwikkeld – net als veel van onze getalenteerde medewerkers. De prestaties in Nederland waren in het eerste halfjaar bijzonder goed, maar hadden in het tweede halfjaar te lijden van het uitstellen en stilleggen van opdrachten; dit resulteerde in een licht tegenvallend, doch nog steeds goed rendabel bedrijfsresultaat. De goed gestemde Duitse markt contrasteerde sterk met de slechte situatie in de Nederlandse vastgoed- en bouwsector, en de beide Duitse vestigingen leverden bijzonder goede prestaties. Bovendien was het eerste volledige bedrijfsjaar in onze nieuwe vestiging Parijs zeer succesvol. In mei openden we een nieuwe vestiging in Londen, waarin uiteraard aanvangsinvesteringen nodig waren zodat deze nog niet aan het ondernemingsresultaat bijdroeg; een duidelijke entree in de Britse markt is gemaakt en rond de jaarwisseling was een team van zeven personen bezig met een snelle ontwikkeling en reputatieopbouw ter plaatse. In onze beide grootste marktgebieden, Nederland en Duitsland, handhaafde of verbeterde Deerns zijn marktaandeel. In Duitsland werd onze groei weliswaar beperkt door een tekort aan geschikt talent op de arbeidsmarkt, maar ons dienstaanbod onderging er een duidelijke verbreding. Hoewel het bedrijfsresultaat in Nederland enkele procentpunten bij de begroting achterbleef, overtrof onze jaaromzet de begroting met meer dan € 2 miljoen. In een gedurende het afgelopen jaar duidelijk krimpende markt kon dit worden bereikt door sterke groei in projecten van opdrachtgevers buiten Nederland, bijvoorbeeld in Rusland en enkele andere landen waar Deerns geen vestiging heeft.

Inhoud Belangrijke investeringen zijn gedaan in de voor bereidingen ter vervanging van ons managementinformatiesysteem, in BIM (bouwinformatie-modellering, waarmee driedimensionaal op intelligente, geïntegreerde wijze wordt ontworpen), en in maatregelen gericht op duurzaam werken (zoals de aanschaf in Nederland van onze eerste drie elektrische auto’s en hun laadstations). Tijd en aandacht zijn ook besteed aan de voorbereiding van enkele wijzigingen in de organisatiestructuur van ons bureau. Hieruit voortvloeiend zal aanvang 2012 de leiding van de Deerns Groep overgaan van de directie van Deerns’ oorspronkelijke kern, Deerns Raadgevende Ingenieurs BV, naar de nieuw gevormde internationaal samengestelde Raad van Bestuur van de Groep. Deerns Groep, dat al een aantal diensten aan het Nederlandse bedrijfsonderdeel leverde, zal vanaf dat moment ondersteunende diensten leveren aan alle landenvestigingen (‘National Offices’): in Nederland, Duitsland, Frankrijk, Italië, Spanje, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Net als in eerdere jaren hebben we flink geïnvesteerd in de kwaliteit van onze dienstverlening. Drie internationale praktijkgroepen (‘International Practices’) zijn opgezet om wereldwijd op topniveau advies- en ontwerpdiensten te kunnen aanbieden op terreinen die bij uitstek een internationaal karakter hebben: datacentra, zuivereluchttechniek en luchthavens. Vooral de internationale datacentrapraktijk maakte een flinke groei door, niet alleen in spreiding van opdrachtgevers en omzetvolume, maar ook op het vlak van innovaties en nieuwe energiebesparende technologieën waarmee onze opdrachtgevers CO2-emissie reduceren en geld besparen. We presenteren u dan ook met trots dit verslag over het jaar 2011, voor het laatst als gecombineerd verslag van Deerns Groep BV en Deerns Raadgevende Ingenieurs BV. Lezing ervan geeft u naar wij hopen een goed beeld van de activiteiten, prioriteiten en resultaten van ons bureau. Wij zien ernaar uit u in 2012 te ontmoeten.

Jan Karel Mak

Deel 1 Deerns in het kort Kerncijfers Profiel Strategie Markten en opdrachtgevers

Deel 2 De vijf Deerns-thema’s Gezonde leef- en werkomgeving Bedrijfskritische faciliteiten Duurzaamheid en energie Nieuwe technieken Veiligheid

14 16 18 20 22

Deel 3 Ondernemingsbestuur Verslag van de Directie Verslag van het Stichtingsbestuur Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Personeelsbeleid

26 30 31 35

Deel 4 Jaarcijfers Geconsolideerde balans Geconsolideerde winsten verliesrekening Geconsolideerd kasstroomoverzicht Toelichting op de geconsolideerde balans Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening

38 40 41 42

Vooruitblik 2012

Deel 6 Personalia Management Organigram Management in Nederland Adressen

04 12 24 36

45

Deel 5

54 55 56 57

48 52

Algemeen directeur Deerns Raadgevende Ingenieurs BV & Deerns Groep BV (2011), Voorzitter Raad van Bestuur Deerns Groep BV (2012).

Colofon Deerns Jaarverslag 2011

06 07 08 10

Tekst en redactie Deerns Vormgeving DesignDesk Omslagfoto OVG re/developers (client), PLP/ARCHITECTURE (architect) Fotografie Hollandse Hoogte, Jeroen Dietz Drukwerk Drukkerij Opmeer bv, Den Haag

04


‘Op elke dag van onze reis moeten we ons richtpunt herijken, zo nodig onze koers aanpassen en nieuwe kansen grijpen om onze toekomstige uitdagingen te lijf te kunnen gaan’

05

Deel Deerns 1 in het kort Kerncijfers Profiel Strategie Markten en opdrachtgevers

Deerns Jaarverslag 2011

Koers houden

06


07

Deerns Groep

Onze kernwaarden

Kerncijfers

Profiel

Omzet in miljoenen Euro's

De Deerns Groep is een internationaal werkzaam technisch ingenieursbureau dat particuliere en publieke opdrachtgevers terzijde staat bij het verwezenlijken van een duurzame, gerieflijke en veilige gebouwde omgeving. Hiertoe ontwerpen wij de technische en energie-infrastructuur van gebouwen en infrastructurele voorzieningen, van eerste concept tot gedetailleerd ontwerp en bouwbegeleiding. Wij willen de top zijn in technische kwaliteit en kwaliteit van dienstverlening door onze cliënten ons gehele spectrum aan vaardigheden, kennis en ervaring beschikbaar te stellen, en daarmee maximale waarde te geven aan de inzet en toewijding van onze klantgerichte projecten ondersteunende medewerkers.

60,0 52,2

50,0 40,0 30,0 20,0

14,9

10,0 0,0 ‘95 ‘96 ‘97 ‘98 ‘99 ‘00 ‘01 ‘02 ‘03 ‘04 ‘05 ‘06 ‘07 ‘08 ‘09 ‘10 ‘11

Bedrijfsresultaat (EBIT) in miljoenen Euro's 7,0

6,3

6,0 5,0 4,0 3,0 2,0

1,1

1,0 0,0 ‘95 ‘96 ‘97 ‘98 ‘99 ‘00 ‘01 ‘02 ‘03 ‘04 ‘05 ‘06 ‘07 ‘08 ‘09 ‘10 ‘11

Als eerste prioriteit binnen onze organisatie koesteren wij een innovatieve en professionele werksfeer waarin onze medewerkers tot bloei komen en zich medeverantwoordelijk voelen. Daarom investeren we diep in het aantrekken, ontwikkelen, inspireren en vasthouden van getalenteerde vakmensen, met wie we de projectteams bouwen die topkwaliteit leveren aan onze opdrachtgevers. Als toegewijd gespecialiseerd bureau zijn we gericht op samenwerking met partners die op hun eigen werkterrein onze ambities en normen delen. Met hen werken wij samen in zeer uiteenlopende soorten

opdrachten en werkrelaties in onze ambitie om op de meest doeltreffende en doelmatige wijze ideeën tot leven te brengen. Het ontwikkelen en onderhouden van bestendige relaties met onze opdrachtgevers maakt het ons mogelijk hun bedrijfsprocessen en technische behoeften te doorgronden, waardoor wij hun de best mogelijke adviezen en ingenieursdiensten kunnen leveren.

Ons streven naar een grondige servicegerichtheid is geworteld in onze kernwaarden: • • • • •

het koesteren van professionele kwaliteit; het aanmoedigen van ondernemerschap; het verder ontwikkelen van onze reputatie; het handhaven van strikte ethische normen; het waarborgen van adequate interne en externe samenwerking.

Via toepassing van praktische innovaties zoeken wij naar kansen onze dienstverlening te verbeteren en bij te dragen aan de ontwikkeling van een duurzame samenleving. Met veel plezier zijn wij opdrachtgevers van dienst door jaarlijks honderden kleinere technische vraagstukken op te lossen. We zijn echter op ons best wanneer we ideeën tot leven kunnen brengen door het ontwerpen van integrale oplossingen voor complexe technische uitdagingen in complexe cliëntorganisaties.

Medewerkers in voltijdsequivalent 600 480

500 400 300

D

O

R

I

S

Deskundigheid

Ondernemerschap

Reputatiegerichtheid

Integriteit

Samenwerking

225

200 100 00 ‘95 ‘96 ‘97 ‘98 ‘99 ‘00 ‘01 ‘02 ‘03 ‘04 ‘05 ‘06 ‘07 ‘08 ‘09 ‘10 ‘11


Koers houden

08


09

Strategie Deerns streeft naar verdere versterking van zijn positie als prominent internationaal bureau gespecialiseerd in het ontwerp van gebouwinstallaties en bedrijfskritische voorzieningen, ondersteund door uitgebreide adviesvaardigheden op terreinen als bouwfysica en energiesystemen. Centraal in ons werk staat onze ambitie de ecologische voetafdruk te beperken van de voorzieningen die wij ontwerpen. Als adviseur, ontwerper en projectmanager op het terrein van gebouwinstallaties, bouwfysica en energievoorziening bouwen wij aan een onderscheidende mondiale presentie in enkele internationaal getinte marktsegmenten, en aan de ontwikkeling van een leidende positie in Europa. Daartoe stellen wij ons de volgende drie strategische doelen: 1 Opbouwen van een wereldwijd consistente superieure kwaliteit in de via onze ‘International Practices’ aangeboden diensten. 2 Ontwikkelen van een volledig dienstaanbod in onze Europese kantoren. 3 Vestigen van een solide aanwezigheid in belangrijke markten buiten Europa.

1 Naar een consistente superieure kwaliteit in onze ‘International Practices’ Hoewel wij door velen worden gezien als hoogwaardig bureau, zijn we ons er scherp van bewust dat kwaliteitsverbetering een continu proces is. In 2011 richtten we ons op de volgende thema’s: • Het ontwikkelen van doelmatige en doeltreffende ‘International Practices’ in de marktsegmenten datacentra, luchthavens en zuivere-luchttechnologie; • Het voorbereiden van de invoering van nieuwe bureaubrede ondersteunende systemen, zoals nieuwe financiële en projectmanagement-software en internationale, interne en externe communicatiesystemen; • Voorbereiding van de structuuraanpassingen die nodig zijn om een ‘One Firm’-benadering van ons werk en onze opdrachtgevers te garanderen. • Een aantal ICT-innovaties, -migraties en -uitbreidingen (b.v. email, intranet, videoconferentie) werd in de loop van het jaar gerealiseerd; een nieuw managementinformatiesysteem, aangekondigd voor 2011, zal in de eerste helft van 2012 worden ingevoerd.


2 Ontwikkelen van een volledig pakket diensten in onze Europese kantoren Door onze historie als Nederlands bureau is onze dienstenportefeuille in Nederland (zes vestigingen) goed ontwikkeld; hier zijn wij goed bekend en hebben we sterke posities op terreinen als gezondheidszorg, luchthavens, kantoorvastgoed, culturele voorzieningen, laboratoria, industriële en ICT-faciliteiten, met een enorm scala aan technische competenties, variërend van energie-efficiënt gevelontwerp tot akoestisch advies, en van brandveiligheidsadvies tot het ontwerp van BSL4-laboratoria. Niettemin is ook in Nederland aan verdere competentieontwikkeling gewerkt: in tunnelontwerp, lichtadvies en -ontwerp, LEED- en BREEAM-ontwerp en -certificering, en de renovatie van historische monumenten. Onze twee Duitse vestigingen hebben zich traditioneel gericht op projecten in de markt van kantoorontwikkeling en huisvesting. Schmidt Reuter (Keulen, deel van de Groep sinds 2004) heeft een tot 1963 teruggaande traditie van prestigieuze kantoorontwerpen, vele in samenwerking met internationaal bekende architecten; P2B (Berlijn, opgericht in 2000) heeft zich door de jaren heen ontwikkeld tot het grootste installatieadviesbureau in de regio rond Berlijn, met het accent op woon-, kantoor-, industriële en detailhandelsgebouwen. Ook deze beide kantoren verbreedden hun blikveld in 2011 en versterkten hun kennis en vaardigheden in datacentrumontwerp, grootschalige commerciële ontwikkeling, en het herwaarderen/renoveren van bestaand vastgoed. Onze Franse vestiging, pas medio 2010 van start gegaan, richtte zich aanvankelijk op milieuprestaties van gebouwen voor grote opdrachtgevers (duurzame energieontwerpen, bouwfysica, duurzaamheidscertificering zoals HQE, LEED en BREEAM), maar verwierf in 2011 zijn eerste grote kantoorontwerpopdrachten. In mei 2011 opende Deerns een kantoor in Londen en vestigde zich zo eindelijk zelfstandig op de Britse markt na jaren van vruchteloos pogen een geschikte lokale partner te vinden. Deerns koos in het Verenigd Koninkrijk datacentrumontwerp als zijn eerste werkterrein en heeft inmiddels een aantal relevante relaties ontwikkeld met grote telecommunicatie- en ICT-ondernemingen.

In enkele Europese landen heeft Deerns weliswaar geen lokale vestigingen maar was het desondanks betrokken bij een betrekkelijk groot volume aan opdrachten, met name in België en in de Russische Federatie. In 2011 werden ook projecten verworven en contacten gelegd in een reeks andere landen, onder meer in China, Turkije, Bosnië en Finland. 3 Het vestigen van een solide presentie in belangrijke niet-Europese markten In de Verenigde Staten maakte onze vestiging in Denver een moeilijk jaar door. Een grondige zoektocht naar een nieuwe lokale directeur werd in het tweede halfjaar met succes afgerond, en deze en andere versterkingen leidden tot een steviger gefundeerde interne organisatie en nieuwe marktcontacten, en daarmee tot een zonniger perspectief voor 2012. Deze verbeteringen kwamen echter te laat om het jaar te redden, en het totaalresultaat 2011 moest in rood worden geschreven. Momenteel zijn de belangrijkste marktsegmenten luchthavens, datacentra en duurzame gebouwen. Eerste verkenningen in Brazilië en China leidden in 2011 nog niet tot zakelijke activiteiten in deze landen.

‘Deerns streeft naar verdere versterking van zijn positie als prominent internationaal bureau en naar de ontwikkeling van een leidende positie in Europa’

Onze vestiging in Spanje bleef in winterslaap als gevolg van de slechte economische omstandigheden waardoor onze potentiële opdrachtgevers niet tot investeringen komen.

Koers houden

10


11

Markten en opdrachtgevers De belangrijkste marktsegmenten waarbinnen Deerns zijn advies-, ontwerpen projectmanagementdiensten aanbiedt, kunnen als volgt worden omschreven:

• Advies op het gebied van duurzaamheid, voorbereiding en ontwerp van duurzame gebouwen en certificering voor gemeenten, gebouweigenaren en vastgoedontwikkelaars.

• Publieke en private gebouwontwikkeling voor kantoor-, gemengd en commercieel gebruik, recreatieve voorzieningen (b.v. zwembaden, stadions), culturele voorzieningen (musea, theaters) en onderwijsgebouwen (universiteiten, hogescholen en voortgezet onderwijs); • Huisvesting: wooncomplexen, hoogbouwappartementen en stedelijke woongebieden; • Luchthavens: zowel algemene gebouwinstallaties als gespecialiseerde voorzieningen zoals landingsbaanverlichting, navigatiehulpmiddelen, vliegtuigbrandstof- en ontijzingssystemen, 400-Hz-stroomvoorziening (voor toestellen aan de pier), verkeerstorens, bagageafhandeling, douanefaciliteiten, passagiersinformatiesystemen en veiligheidsvoorzieningen; • Gezondheidszorg (academische en algemene ziekenhuizen, klinieken en poliklinische voorzieningen,verpleeghuizen): ook hier combineren we algemeen technisch advies en ontwerp met sterk gespecialiseerd werk op terreinen als de klimaatbeheersing van operatiekamers, verlichting, hygiëne, röntgenkamers, apotheken en een reeks andere voor ziekenhuizen specifieke technologieën; • Bedrijfskritische voorzieningen zoals datacentra, cleanrooms, onderzoekslaboratoria en streng beveiligde faciliteiten;

In de meeste van deze segmenten ontwerpt Deerns niet alleen nieuwe gebouwen maar is het ook betrokken bij herontwikkeling, renovatie en opwaardering van bestaand vastgoed. Veel van onze projecten worden gekenmerkt door een sterk accent op duurzaam ontwerp en gebruik, het beperken van de ecologische voetafdruk en daardoor het bereiken van de hoogste standaarden (tot en met ‘LEED Platinum’, ‘BREEAM Outstanding’, en vergelijkbare nationale normen in Frankrijk en Duitsland). In Nederland en Duitsland heeft Deerns een lange geschiedenis, en het bureau heeft hier dan ook een lange traditie van dienstverlening aan publieke en private opdrachtgevers, in sommige gevallen decennia achtereen. In de nieuwere vestigingen ontwikkelt het bureau geleidelijk zijn presentie op de markt met gebruikmaking van de vaardigheden en ervaring die eerder zijn opgedaan, in combinatie met een grondig begrip van lokale regels, bouwpraktijken en prijscondities. Het volgende schema biedt een overzicht van Deerns’ aanwezigheid in de bovengenoemde marktsegmenten per land in 2011.

‘Wij zoeken naar kansen onze dienstverlening te verbeteren en bij te dragen aan de ontwikkeling van een duurzame samenleving’


Aanwezigheid in marktsegmenten per regio

Nationale Vestiging: Aanwezigheid sedert:

NL 1928

DU 1964

VAE 2003

VS 2007

SP 2008

FR 2010

VK 2011

Elders

Bereikte Marktsegmenten:

Kantoren/recreatie/cultuur/ hotels Wonen Luchthavens Gezondheidszorg Bedrijfskritische voorzieningen Duurzaamheidadvies en certificering

Gevestigde aanwezigheid Nieuw ontwikkeld in 2011

‘Net als in eerdere jaren hebben we flink geïnvesteerd in de kwaliteit van onze dienstverlening’

Koers houden

12

Deel 2 De vijf Deerns-thema’s

Lars Mostert Lid van de Raad van Bestuur Deerns Groep BV en directeur Schmidt Reuter GmbH

‘Als zeiler weet ik dat om een stormachtige zee de baas te blijven twee dingen van groot belang zijn: een stabiel schip en een goede bemanning. Onze thuismarkten zijn momenteel ten prooi aan wereldwijde beroering, onvoorspelbare politieke invloeden en onzekerheid op de korte termijn, en laten zich zo vergelijken met een stormachtige zee die wij bezeilen. In het afgelopen jaar hebben we opnieuw flinke vooruitgang geboekt op weg naar ons ondernemingsdoel: een vooraanstaand ingenieursbureau met een sterke internationale reputatie en presentie te vormen. We hebben onze organisatiestructuur aangepast en een slanke en logische groepsorganisatie geïntroduceerd om primaire bestuurstaken op zich te nemen; maatregelen die onze onderneming – ons schip – middenin de economische turbulentie zullen helpen stabiliseren en groei en ontwikkeling ondersteunen. Behalve deze organisatorische optimalisering hebben de uitstekende medewerkers in al onze vestigingen een cruciale rol gespeeld bij het bereiken van de resultaten van afgelopen jaar en van onze stevige marktpositie. Hun vanzelfsprekende bereidheid om voortdurend te werken aan nieuwe benaderingen en aan technische innovaties, hun onvermoeibare motivatie en hun vermogen om wereldwijd in klantbehoeften te voorzien kenmerken ons bureau. Het is goed te zien hoe in het bijzonder de jongere onderdelen van onze internationale onderneming met succes koers houden. Onze strategie van het ondersteunen van uitstekend getrainde, ondernemende professionals met onze diepgewortelde technische competenties en onze kernwaarden werpt vruchten af en leidt tot internationaal succes.


Desalniettemin geloof ik ook dat een veilige haven niet bestaat. Op elke dag van onze reis moeten we ons richtpunt herijken, zo nodig onze koers aanpassen en nieuwe kansen grijpen om onze toekomstige uitdagingen te lijf te kunnen gaan. Ik ben ervan overtuigd dat we daarin gezamenlijk zullen slagen.’

13

Deel De vijf 2 Deernsthema’s Gezonde leef- en werkomgeving Bedrijfskritische faciliteiten Duurzaamheid en energie Nieuwe technieken Veiligheid

Koers houden

14

D e De ell 2 De vijijff De Deer e nss-tthe er hema ma’s ’ss

15

‘Een gebouw met een gezond leef- en werkklimaat is een gebouw dat geen klachten oplevert. Eigenlijk kun je zeggen dat het goed is als je niets merkt. Of andersom: je merkt een slecht installatieontwerp direct doordat het tocht, te koud of te warm is, te licht of te donker, te lawaaiig, te droog of te vochtig, of als het ergens stinkt.’ ‘Een goed verblijfsklimaat wordt dus grotendeels bepaald door zintuiglijke ervaringen. En een mens functioneert het best als die zintuigen zo weinig mogelijk verstorende prikkels ervaren. Dat is belangrijk. Want een prettig verblijfsmilieu leidt tot meetbare verbeteringen in de beleving, de productiviteit, de samenwerking en de prestaties van hen die er werken.’


Koers houden

16

D e De ell 2 De De vijjf De Deer erns er nss-tth n he ema ma’ss

17

‘Continuïteit van bedrijfsprocessen wordt steeds belangrijker. We weten inmiddels allemaal wat er gebeurt als er bijvoorbeeld plotseling geen pinbetalingen verwerkt kunnen worden, of als je dagenlang geen toegang hebt tot e-mail of geen sms meer kunt versturen. Datacentra zijn enorm belangrijk geworden voor de communicatie in een normaal dagelijks bestaan. Tegelijkertijd willen we dat ze passen binnen moderne milieunormen en -verantwoordelijkheden. Zodat ze met zo klein mogelijke energievraag zo veel mogelijk prestaties leveren.’ ‘Met onze uitgebreide kennis van bedrijfszekere processen in cleanrooms, datacentra en operatiekamers weten we bij Deerns hoe we energie-efficiëntie en betrouwbaarheid kunnen combineren. En hoe we daarmee storingen, onderbrekingen en schade moeten voorkomen.’


Koers houden

18

De vijjf Deerns-thema m ’s

19

‘Duurzaamheid is een modieus thema geworden, het woord zelf is sleets. Maar het gaat natuurlijk niet om vormen en woorden. Je moet een zekere mate van idealisme hebben om écht inhoud te willen en kunnen geven aan duurzaamheidsbeleid. Dat geldt zowel voor de adviseur als voor de opdrachtgever.’ ‘Geld speelt altijd een rol bij de keuze voor een traditionele of duurzame oplossing of toepassing. Steeds vaker zien we gelukkig dat een duurzame keus tot een zinvolle en verantwoorde investering leidt, en gesteund door onze analyses van levensduurkosten niet meer alleen wordt gezien als een hogere uitgavenpost. En dat helpt ons de verplichting na te komen die we hebben aan mens, milieu en maatschappij om duurzaamheid te verankeren in ons denken en doen.’


Koers houden

20

Deel De e 2 De vijijff D el De eerrns ns-t -the -t hema he ma m a’ss

21

‘Innovatie gaat verder dan de ontwikkeling van nieuwe technische concepten. Ook onze rol als dienstverlener verandert voortdurend. Waar de opdrachtgever vroeger vaak zelf technische expertise in huis had, is die deskundigheid er vandaag de dag steeds minder. Dat betekent dat wij in onze rol als adviseur ook steeds meer door de ogen van onze relaties moeten kijken om de juiste vragen te kunnen stellen, de adequate oplossingen te kunnen bieden en beter te begrijpen waar de problemen en uitdagingen liggen. Nu, en in de toekomst.’

‘Intussen onderzoeken we voortdurend hoe innovaties onze bedrijfsprocessen kunnen verbeteren. Want innovatie betekent niet altijd iets nieuws uitvinden, maar ook verder verbeteren wat al bestaat. Innovatie betekent dus continu in beweging blijven, steeds verder verdiepen van bestaande kennis en continu alert zijn op mogelijkheden tot zinvolle vernieuwing.’


Koers houden

22

Deel De el 2 De De vijijff De Deer Deer erns ns-th the hema ma’’s ’s

23

‘De visie van Deerns op ‘veiligheid’ kenmerkt zich door de integrale benadering. Wij kijken in samenhang naar alle bouwkundige en installatietechnische aspecten, de kosten versus de baten, de fasen van het ontwerpproces, de begeleiding van de bouw, maar ook het gebruik na oplevering.’ ‘Betrouwbaarheid is een basisvoorwaarde voor veiligheidssystemen. Alleen daarmee immers is een continu, ononderbroken werkproces gegarandeerd. Met deze systemen zorgen we voor het voorkomen van brand, criminaliteit, systeemuitval en onderbrekingen in dataverkeer. Deerns ontwikkelt beveiligingssystemen en –procedures die op evenwichtige wijze rekening houden met veiligheidseisen, risicobeheersprocessen, regelgeving en budgettaire mogelijkheden en beperkingen.’


Koers houden

24

Deel 3 Ondernemingsbestuur

Sheilah Bain Senior Consultant Data Centres

‘Ik ben op 1 juni 2011 begonnen bij Deerns, op de eerste dag van ons nieuwe kantoor in Londen. Voor mij was het een enorme uitdaging om te starten bij zo'n nieuwe vestiging, maar ook om deel uit te gaan maken van een bureau met zo’n gevarieerd palet aan technische dienstverlening. Sindsdien ben ik vooral betrokken geweest bij het werken voor verschillende typen bedrijfskritische faciliteiten. Doordat we veel van dit soort projecten hebben, is het ook relatief gemakkelijk voor ons om goede talenten aan te trekken uit de markt. Buiten de interessante projecten, is Deerns een fijne plek om te werken, dankzij de innovatieve benadering, de kennisuitwisseling tussen de verschillende specialismen en de ondersteuning die je hier als medewerker ervaart.’

25

Deel Onderne3 mingsbestuur Verslag van de Directie Verslag van het Stichtingsbestuur Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Personeelsbeleid


Koers houden

26


27

Verslag van de Directie Moeilijke omstandigheden in grootste markt Deerns

Uitstekende resultaten in grootste Europese markt

Sinds 1928 is Nederland verreweg het belangrijkste marktgebied van Deerns. Ondanks de geleidelijke internationale ontplooiing van de Firma vertegenwoordigde de Nederlandse markt in 2011 nog altijd 75% van de omzet. De financiële resultaten hier oefenen dan ook grote invloed uit op het groepsresultaat. De omzetdoelen voor Nederland werden overschreden (€ 39 miljoen ten opzichte van een begroting van € 37 miljoen) mede dankzij grote projecten die Nederlandse projectteams uitvoerden voor buitenlandse opdrachtgevers. Ondanks de bijzonder moeilijke marktsituatie in Nederland bereikte het bedrijfsresultaat van Deerns Raadgevende Ingenieurs toch een redelijk deel van de begrote € 4 miljoen. Dit is een aanvaardbaar resultaat gezien de lastige economische omstandigheden in ons land, die niet alleen een gevolg zijn van de in vrijwel heel Europa gevoelde algemene neergang maar ook van een diepe vastgoedcrisis en een vrijwel complete stilstand in de Nederlandse woningmarkt. Veel van onze concurrenten trachten te overleven en proberen hun opdrachtenportefeuille gevuld te houden door prijskaartjes met fantasiebedragen aan hun offertes te hangen. Hier en daar ontvingen klanten behalve een offerte van onze kant aanbiedingen voor de helft van de prijs, en lieten die zich daardoor ook overhalen, veelal in de veronderstelling desondanks wél dezelfde kwaliteit te krijgen.

Beide Duitse vestigingen – werkzaam onder de namen ‘Schmidt Reuter Integrale Planung und Beratung GmbH’ in Keulen en ‘Planungsgruppe BerlinBrandenburg GmbH’ in Berlijn – leverden opmerkelijk goede prestaties. De eerstgenoemde leverde rendabele, hoogwaardige projecten af in het segment van commercieel vastgoed en begaf zich met succes verder in de markt van datacentra; de tweede maakte succesvolle groei door met sterk accent op commercieel vastgoed, gevolgd door industriële opdrachtgevers en huisvestingsprojecten, en is de grootste installatieadviseur geworden in de regio-Berlijn. Net als in 2010 betrachtten beide vestigingen de nodige voorzichtigheid in het inschrijven op grote, op het oog onweerstaanbare prestigeprojecten – die echter vaak uitdraaien op een slachtpartij onder de ingeschakelde adviesbureaus. Wij waren getuige van het faillissement van enkele concurrenten die er wel voor kozen halsbrekende contractvoorwaarden in zulke enorme opdrachten te accepteren.

Er waren ook enkele interne oorzaken van het missen van de resultaatbegroting: het kostbare leertraject samenhangend met de introductie op grote schaal van driedimensionale ontwerptechnologie, en de langdurige vacatures in de leiding van enkele van de twaalf bedrijfsonderdelen. Net als in 2010 leverde de adviesgroep die zich bezighoudt met commerciële en openbare kantoorgebouwen, culturele en onderwijsvoorzieningen en hotels bijzonder goede prestaties, net als enkele van onze regionale vestigingen (in het bijzonder die in Maastricht en Eindhoven). De hoge prestatieniveaus waren te danken aan sterke posities in de Nederlandse markt voor duurzaam kantoorontwerp, in de markt voor renovatie en transformatie van bestaand vastgoed, en in de gezondheidszorg. De Adviesgroep Luchthavens profiteerde eveneens van zijn sterke marktpositie, terwijl de verschillende groepen werkzaam voor bedrijfskritische faciliteiten (onderzoekslaboratoria, cleanroomtechnologie en datacentra) de vruchten plukten van een relatief gunstig marktklimaat, maar ook van hun inspanningen gericht op versterking van hun marktpresentie. Afgezien van deze succesgebieden had Deerns in Nederland zoals genoemd te kampen met prijsdruk.


Europa van dienst kan zijn. Net als in Frankrijk was de orderportefeuille aan het eind van het jaar goed gevuld, en de vooruitzichten op een gezonde verdere ontwikkeling zijn goed. Ten gevolge van de noodzakelijke startinvesteringen eindigde Deerns VK met een negatief bedrijfsresultaat; de facturering aan opdrachtgevers kwam tegen het einde van het jaar op stoom. Vanuit het Nederlandse kantoor in Maastricht werkte Deerns ook in 2011 weer voor een aantal opdrachtgevers in België. Succesvolle opdrachten werden ook in enkele andere Europese landen uitgevoerd, vooral in luchthaven- en datacentrumprojecten. Ten gevolge van de rampzalige economische situatie in Spanje, hebben we onze vestiging in Barcelona in winterslaap gehouden, dat wil zeggen zonder directe medewerkers maar gereed voor een snelle herstart zodra zich een economisch herstel aandient of wanneer een opdrachtgever ons benadert. De kosten zijn er sterk beperkt, leidend tot een miniem negatief resultaat.

Stagnatie buiten Europa In Keulen voerde de onderzoeken ontwikkelingsgroep een groot aantal studies uit rond duurzaam ontwerp. De grootste uitdaging in Duitsland bleek het werven van nieuwe medewerkers met de juiste combinatie van technische, leiderschaps- en sociale vaardigheden. In de loop van het jaar werden de nodige voorbereidingen getroffen voor een verdere integratie van beide kantoren in de Deerns Groep.

Stevige ontwikkeling in Frankrijk en Verenigd Koninkrijk Deerns Frankrijk, gevestigd in Parijs, sloot zijn eerste volledige ondernemingsjaar af na de start in het voorjaar van 2010. Het was een zeer succesvolle start, waarin een hooggekwalificeerd en gemotiveerd team voor enkele topcliënten werkte aan kantoorontwerpen en milieuprestatieadviezen. In een kort tijdsbestek wist ons Franse team het vertrouwen te winnen van enkele belangrijke vastgoedontwikkelaars, hetgeen heeft geleid tot de eerste projecten in de publieke sector. In mei 2011 opende Deerns een nieuwe vestiging in Londen teneinde een opdrachtgever in Engeland op diens verzoek lokaal van dienst te kunnen zijn. Met deze stap kwam een einde aan een lange periode van pogingen in de belangrijke Britse markt een positie te verwerven in samenwerking met een bestaande Britse partij. Het kleine, hoogwaardige team dat net om de hoek van Victoria Station van start ging, heeft zich snel ontwikkeld tot een groep die met name in het segment datacentra opdrachtgevers in het VK en elders in

In de Verenigde Staten verliep de ontwikkeling allerminst zoals voorzien. De afwezigheid van een Amerikaanse vestigingsdirecteur, en de moeizame zoektocht naar een goede kandidaat voor deze positie vormden een slechte combinatie met de zeer matige marktomstandigheden. Onze belangrijkste opdrachtgevers waren te vinden in de segmenten luchthavens en kantoorvastgoed, en sinds de start van onze nieuwe manager in oktober kon daarnaast aandacht aan de datacentramarkt besteed worden – met enkele belangrijke eerste successen als resultaat. De ontwikkeling van het bureau werd echter geremd door een gebrek aan goed opgeleide ingenieurs en projectmanagers, waardoor Deerns America vooralsnog erg klein gebleven is. Sommige opdrachtgevers durfden ons om die reden geen project toe te vertrouwen, in weerwil van hun grote belangstelling voor de innovatieve benaderingen die Deerns te bieden had. Andere remmende factoren waren de matig draaiende economie en het ongunstige investeringsklimaat, zowel in de private als in de publieke sector. Tegen het einde van het jaar verbeterde het perspectief zich geleidelijk. Het jaar werd niettemin afgesloten met dieprode cijfers: een operationeel verlies van € 412.000. Net als in vorige jaren verwierf Deerns’ vestiging Dubai op eigen kracht geen opdrachten maar fungeerde het als een praktisch lokaal projectkantoor ter ondersteuning van de luchthavenopdrachten die in deze regio worden uitgevoerd.

Overzicht resultaten De gerealiseerde omzet en het gerealiseerde bedrijfsresultaat per nationaal bedrijfsonderdeel zijn samengevat in de tabel op pagina 29.

Onderzoek en ontwikkeling Ons antwoord op de vraag hoeveel Deerns investeert in onderzoek en ontwikkeling luidt: ‘onbekend’, aangezien veel innovatiewerk niet afzonderlijk wordt geregistreerd maar verweven is met normale opdrachten. Een nieuw type verbindingsbrug schip-gebouw voor de Amsterdamse cruise terminal, een nieuwe lichte wasrobot voor de kunststof overkapping van het binnenplein in het Scheepvaartmuseum in dezelfde stad, of verder onderzoek aan duurzame verwarming/koeling van landingsbanen in Denver: het zijn enkele willekeurige voorbeelden. Wel afzonderlijk geregistreerd zijn de voorbereidingen voor het patenteren van een aantal innovaties in het ontwerp van datacentra; de hiermee gemoeide kosten beliepen ca. € 100.000, maar liggen eerder in administratief-juridische inspanningen dan in de technische innovaties zelf. In 2011 is in Nederland voor een bedrag aan € 114.000 ontvangen uit de subsidieregeling voor speur- en ontwikkelingswerk.

‘Ondanks de bijzonder moeilijke marktsituatie in Nederland bereikte het bedrijfsresultaat van Deerns Raadgevende Ingenieurs toch een redelijk deel van de begroting’

Koers houden

28


Risicobeheersing Onze grootste ondernemingsrisico’s zijn gelegen in gedwongen onderbreking van het werk in een of meer kantoren (ten gevolge van brand, uitval van elektriciteit, internet of telefonie, ernstige ICT-storingen), en een door projectincidenten veroorzaakt grootscheeps verlies aan reputatie in een belangrijk marktsegment. Het Bedrijfscontinuïteitsplan is in 2011 geactualiseerd. Daarnaast is in een uitvoerige brainstormsessie een financiële risicoanalyse gemaakt, die jaarlijks zal worden herhaald om ons optimaal te wapenen tegen de gevolgen van grote discontinuïteiten in markt of productie. De griepprik die in Nederland beschikbaar wordt gesteld ter voorkoming van grootschalig ziekteverzuim vond door intensieve communicatie in 2011 aanmerkelijk meer aftrek dan in eerdere jaren. Voor de vervanging van het bestaande ERP-systeem DeMIS werden in 2011 de nodige voorbereidingen getroffen, inclusief de selectie van de leverancier van de nieuwe software (Vision van de Amerikaanse leverancier Deltek). Ook in 2011 werd weer een aanmerkelijke investering gedaan in opleiding op terreinen als projectleiderschap, presentatie- en communicatievaardigheid, naast de vele technisch georiënteerde trainingen. De interne en externe audits op de naleving van het kwaliteitssysteem in Nederland leverden geen bijzondere aandachtspunten op. Het reeds lang bestaande ISO-certificaat in Keulen werd in 2011 vernieuwd. In Berlijn bestaat nog geen ISO-certificering maar wordt al wel conform een kwaliteitshandboek gewerkt; certificering volgt hier voor of in samenhang met de komende integratie van de Duitse kantoren. Ook de kwaliteitscertificering in Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk kreeg de nodige aandacht. Op termijn zal een bureaubreed basissysteem worden ingevoerd, aangevuld met nationale specificaties al naargelang de lokale bijzonderheden in productie- en beheersprocessen.

Aanpassing ondernemingsstructuur Sinds zijn oprichting is Deerns een Nederlandse onderneming geweest, en ondanks het openen sinds 2000 van kantoren in Duitsland, Spanje, de Verenigde Staten, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk was dit ook in 2011 nog het geval. ‘Deerns Raadgevende Ingenieurs BV’, de Nederlandse tak, was niet alleen nog steeds verreweg het grootste onderdeel, maar ook de uitdrukkelijke kern van de onderneming. De Duitse kantoren stonden op enige afstand aangezien beide een minderheidsbelang van het lokale management kenden, en de andere ‘buitenlandse’ kantoren waren nog erg klein. Als gevolg hiervan trachtten de stafdiensten vanuit Deerns in Nederland het groeiende aantal kantoren


29

buiten Nederland te begeleiden en ondersteunen, zonder echter over enig systeem te beschikken voor het stroomlijnen van management, rapportages, strategie en operaties van al deze vestigingen. Bovendien werd de directie van Deerns in Nederland steeds duidelijker geconfronteerd met de tweeledige verantwoordelijkheid voor het sturen van de Nederlandse activiteiten enerzijds en het overzien van de activiteiten van de ‘zusterkantoren’ in het buitenland anderzijds. Het was aldus duidelijk geworden dat de organisatiestructuur van de Deerns Groep aanpassing behoefde aan de ontwikkelingen die de Groep in het afgelopen decennium heeft ondergaan. In 2011 werden de nodige voorbereidingen voor die structuuraanpassingen getroffen: • De juridische entiteit ‘Deerns Groep BV’ kreeg de rol van houdstermaatschappij, en de vorming van een Raad van Bestuur voor de Groep en een klein aantal stafmedewerkers op Groepsniveau werden voorbereid; • De aandelen in de twee Duitse ondernemingen Schmidt Reuter en P2B die nog in handen waren van het lokale management werden op 1 januari 2012 overgenomen door Deerns; • Met het huidige toezichtsorgaan, de ‘Stichting Administratiekantoor Deerns Groep BV’ werden deze beide organisatiewijzigingen en de toekomst van de Stichting zelf besproken, hetgeen leidde tot de conclusie dat deze in de nabije toekomst zal worden vervangen door een formele Raad van Commissarissen; • Voorbereidingen zijn getroffen voor de benodigde juridische aanpassingen en een reeks hiermee samenhangende fiscale en notariële aspecten ten behoeve van de overgang naar het nieuwe organisatorische kader. Aan het eind van het jaar waren niet al deze voorbereidingen voor deze veranderingen voltooid, maar het toekomstbeeld van de nieuwe organisatiestructuur was duidelijk en gedeeld onder de meest betrokkenen: de certificaathouders, de ondernemingsleiding en het internationaal managementteam waren voorbereid, en financiële en strategische hinderpalen, in het bijzonder in Duitsland, waren weggenomen. De gewijzigde managementstructuur en verdeling van leidinggevende rollen zijn weergegeven op pagina 54 en 55.

Kerncijfers 2011 per werkmaatschappij (afgerond, € mln) Bedrijfsonderdeel Deerns Raadgevende Ingenieurs BV Schmidt Reuter I.P.u.B. GmbH P2B GmbH Deerns France SASU Deerns UK Ltd Deerns España SA Deerns America LLC Houdsteractiv, Deerns Groep BV

Totaal Deerns Groep BV

*

Rijswijk Keulen Berlijn Parijs Londen Barcelona Denver Rijswijk

Omzet

Operationeel resultaat

39,0 7,9 3,7 1,2 0,2 0,0 0,3 0,0

3,1* 2,1 1,2 0,3 - 0,4 - 0,0 - 0,4 - 0,2

52,18

5,75*

Exclusief eenmalige bate ad € 565.000.

Niet uit de jaarrekening blijkende gegevens Enkele gebeurtenissen die na balansdatum plaatsvonden zijn vermeldenswaardig: • Na sluiting van het verslagjaar verwierf Deerns een Italiaans ingenieursbureau, Hilson Moran Italia SpA (Milaan, 30 maart 2012, ca. 35 medewerkers), waarvan de koop uit de kasstroom werd betaald. Naar verwachting zal dit bureau in 2012 behoefte hebben aan enig werkkapitaal en een ongeveer neutraal bedrijfsresultaat genereren. • Tijdens het opstellen van dit verslag (begin april 2012) voert Deerns onderhandelingen betreffende de overname van activa uit een faillerend ingenieursbureau in Zuid-Duitsland (29 medewerkers) voor een gering bedrag. Bij een doorgaan van deze transactie valt, voor zover nu kan worden voorzien, in 2012 een beperkt positief of negatief resultaat te verwachten. Evenals bovengenoemde Italiaanse acquisitie zou ook hier een beperkte kapitaalinjectie noodzakelijk zijn, die echter ook hier zonder problemen uit de liquiditeit van de Deerns Groep kan worden voldaan.

‘Deerns opende een nieuwe vestiging in Londen. Het team heeft zich snel ontwikkeld tot een groep die opdrachtgevers in het VK en elders in Europa van dienst kan zijn’

Koers houden

30


31

Verslag van het Stichtingsbestuur De externe leden van het bestuur van de aandeelhouder van de Deerns Groep, de ‘Stichting Administratiekantoor Deerns Groep BV’, spelen een informeel toezichthoudende rol daar Deerns geen formele Raad van Commissarissen heeft. De instelling van een dergelijk formeel toezichtsorgaan is voorzien voor 2012. Het Stichtingsbestuur was in 2011 als volgt samengesteld:

besproken in aanwezigheid van Deerns’ juridisch adviseur, AKD advocaten en notarissen. De plannen voor de onderliggende wettelijke aanpassingen, inclusief de behandeling van het aandeelhouderschap, werden uitgebreid besproken. Tijdens verschillende vergaderingen in de loop van het jaar werden mogelijke acquisities besproken. Ontwikkelingen in de diverse internationale markten kwamen tijdens verschillende vergaderingen aan de orde.

Risicobeheersing • Paul Smits, voorzitter (lid sinds 2007), extern • Mirjam Nouwen (lid sinds 2011, opvolgster van Tom Rövekamp), extern • Vacature, extern • Jan Karel Mak, intern • Sjoerd Hora Siccama, intern • Alex Jansen, intern

In juli zijn de invoering van en overgang naar een nieuw ERP-systeem besproken, inclusief de wereldwijde effecten daarvan voor het bureau. Tijdens de decemberbijeenkomst vond een brainstormsessie met de directie plaats gewijd aan het onderwerp risicobeheersing in de breedste zin des woords.

Management In 2011 vergaderde het Stichtingsbestuur zeven maal met de directie van Deerns Raadgevende Ingenieurs BV. Twee van deze vergaderingen werden gevolgd door een gecombineerde vergadering met Deerns’ externe Raad van Advies. De volgende onderwerpen kwamen tijdens een of meer van deze vergaderingen aan de orde.

Financiën Deerns trok een nieuwe externe accountant aan voor de controle van zijn jaarrekeningen; na gedurende meer dan 15 jaar van de diensten van Ernst & Young te hebben gebruik gemaakt, selecteerde Deerns om diverse redenen een nieuwe accountant, zijnde BDO (Mw Erna Bakker RA, mw Nike van Nuland RA). Deze overstap is besproken, evenals het controlerapport van deze nieuwe accountant. De jaarcijfers over 2010 lagen ter tafel in de vergaderingen van april en mei. Deze en andere financiële zaken werden met het Bestuur besproken in aanwezigheid van een financieel manager ad interim (dhr Robin Sneeuw). De resultaten over het eerste halfjaar werden besproken tijdens de julivergadering. De selectie en introductie van een nieuwe permanente Financieel Manager stonden eveneens op de agenda; de externe bestuurders ontmoetten deze nieuwe manager, Roel Rooskens, voor het eerst in september. In elke vergadering werden de financiële prestaties van het bureau besproken, waarbij bijzondere aandacht werd gegeven aan de consistentie van de interimrapportages.

Strategie Het nieuwe ondernemingsplan 2011– 2014 is in april uitgebreid besproken. Op grond hiervan bracht het Stichtingsbestuur advies uit over structurele aanpassingen in de organisatie van de Deerns Groep; een nieuwe groepsstructuur werd in de novembervergadering


Tijdens verschillende vergaderingen en tussentijds is de samenstelling van een toekomstige Raad van Bestuur van de Deerns Groep besproken. De externe bestuurders hebben kennisgemaakt met een aantal stafmanagers: ICT, Financiën (zie hierboven) en Communicatie; en tevens met enkele toekomstige RvB-leden. De rolverdeling binnen de directie van Deerns in Nederland is eveneens aan de orde geweest.

Samenstelling van het Stichtingsbestuur Tom Rövekamp is afgetreden na een zeer lange tijd van nauwe betrokkenheid bij de ontwikkeling van de Deerns Groep, waarbij hij het accent legde op de financiële gezondheid; wij zijn hem erkentelijk voor de vele jaren van heldere en wijze bijdragen. Hij is opgevolgd door Mirjam Nouwen, die eveneens financieel specialist is. Besloten is, de derde zetel vooralsnog onbezet te laten vooruitlopend op de vorming, waarschijnlijk in 2012, van een formele Raad van Commissarissen ter vervanging van de ‘Stichting’; de leden hiervan zullen andere verantwoordelijkheden krijgen.

Oordeel over het functioneren van de onderneming Het Stichtingsbestuur is van oordeel dat het een adequaat beeld heeft van de prestaties en van de leiding van de onderneming. Op grond van dit beeld spreekt het Bestuur het vertrouwen uit dat de onderneming zich voorspoedig ontwikkelt, en dat zij haar financiële gezondheid ook in moeilijker economisch getij heeft weten te bewaren, en tegelijk behoedzaam doch consistent haar strategie van internationale ontwikkeling uitvoerde.

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Bijdragen aan een duurzame leefomgeving is onderdeel van onze missie. Dat doen we door het ontwikkelen van vooruitstrevende, innovatieve en efficiënte concepten voor installaties en energievoorziening van onze opdrachtgevers. Ook in onze bedrijfsvoering blijven we echter stappen zetten. Daarbij zijn grote maatregelen belangrijk, die een directe en substantiële bijdrage leveren aan CO2-reductie, maar daarnaast willen we de kleine dingen niet vergeten, zoals ervoor zorgen dat in lege kantoren geen licht brandt of afwegen of een dienstreis eigenlijk wel nodig is. Duurzame ontwikkeling draait om het voorzien in de behoeften van dit moment zonder daarmee de mogelijkheid van toekomstige generaties aan te tasten om in hun behoeften te voorzien. Duurzame ontwikkeling is de overkoepelende maatschappelijke doelstelling van ons bureau. Wij zijn ons bewust van de invloed van onze bedrijfsvoering op samenleving, economie en milieu. We trachten daarom de principes van maatschappelijke verantwoordelijkheid te integreren in onze bedrijfsprocessen en adviseren onze opdrachtgevers over methoden om hun effect op het milieu te beperken. Een ander, voor ons eveneens belangrijk aspect van ons maatschappelijk ondernemingsbeleid is ons streven getalenteerde professionals van over de gehele wereld als collega’s te verwelkomen, onafhankelijk van welke persoonlijke achtergrond dan ook. We dragen bij aan een comfortabele, duurzame en veilige verblijfsomgeving. Duurzaam bouwen vermindert de ongunstige invloed die de mens op het milieu uitoefent en verbetert de kwaliteit van leven en welzijn. Wij zijn ons bewust van de grote bijdrage die raadgevende ingenieurs aan duurzaam bouwen kunnen leveren, en communiceren daarom regelmatig over ons werk op het vlak van duurzaamheid om bewustwording te stimuleren en alle belanghebbenden in die dialoog te betrekken.

Onze kantoren We nemen energiebesparende maatregelen binnen onze gebouwen en gebruiken zo veel mogelijk duurzame energie. Bovendien beperken we waar mogelijk het gebruik van grondstoffen, in ons geval vooral papier. Het papier dat we gebruiken is duurzaam geproduceerd.

• In ons bedrijfsrestaurant bieden we steeds meer biologisch geproduceerde voedingsmiddelen aan en passen we waar mogelijk grootverpakkingen toe om de hoeveelheid afval van verpakkingsmaterialen te minimaliseren.

Onze dienstreizen Verreweg het grootste deel van onze CO2-voetafdruk wordt bepaald door onze reiskilometers. De maatregelen die we op dit vlak hebben genomen, zijn vooral gericht op de beperking van het aantal te maken kilometers en op de CO2-reductie per kilometer. • We stimuleren in Nederland het gebruik van het openbaar vervoer via de ‘NS business card’. • We hebben ons aangesloten bij het initiatief van een aantal Nederlandse organisaties om de ontwikkeling van elektrische voertuigen een marktprikkel te geven, en ingetekend voor de aankoop van tenminste 10 elektrische auto’s in de komende drie jaar. De eerste auto’s van die reeks - drie Nissan Leaf’s - zijn sinds het najaar van 2011 in bedrijf.

Ons werk Sinds 1928 hebben we voor veel opdrachtgevers duurzame oplossingen ontwikkeld. Onze energieconcepten blijven veruit de grootste hefboom voor het reduceren van CO2-emissiereductie. Daarom hebben wij onszelf tot doel gesteld dat minstens 20% van de relevante projecten die we in één jaar behandelen zodanig duurzaam moet zijn dat zij in aanmerking komen voor een erkende certificering.

‘Duurzame ontwikkeling is de overkoepelende maatschappelijke doelstelling van ons bureau’

• In ons hoofdkantoor in Rijswijk hebben we energiezuinige T5-verlichting toegepast door gebruik van speciale adapters, waardoor de bestaande armaturen behouden konden blijven (afvalbeperking).

Koers houden

32


33

Metingen en certificeringen

Ondersteuning van maatschappelijke doelen

CO2- uitstoot (ton)

De CO2-voetafdruk van Deerns is een standaard voor CO2-meting en –beheersing die rekening houdt met alle directe uitstoot van broeikasgassen (blikveld 1), indirecte uitstoot door verbruik van ingekochte energie (blikveld 2), en indirecte uitstoot ten gevolge van de winning en productie van ingekochte materialen, ten gevolge van vervoersprestaties voor Deerns door voertuigen niet in ons eigendom of beheer, enz. (blikveld 3). Die voetafdruk is nu bepaald conform de richtlijn van de CO2-Prestatieladder (zie hieronder), en lag in 2011 op ca. 4.275 kg per fte, hetgeen weer 1% lager is dan in het voorgaande jaar. Evenals vorig jaar ligt de oorzaak hiervan vooral in een afname van het aantal zakelijke kilometers.

CO2-reductie is één van de belangrijke MVO-doelen van Deerns en maakt deel uit van de ambities om zo verantwoord mogelijk te ondernemen. Deerns ondersteunt daarnaast ook andere initiatieven ter verwezenlijking van maatschappelijk relevante doelstellingen. Hieronder een greep uit de meer dan twintig doelen die op jaarbasis in Nederland worden ondersteund.

2009

2010

2011

2009

2010

2011

2011 t.o.v 2010

blikveld 1 Auto zakelijk Gasverbruik Airconditioning

886,0 62,1 10,2

764,4 65,2 10,3

708,0 57,7 10,0

2,49 0,17 0,03

2,25 0,19 0,03

2,10 0,17 0,03

-6,4% -10,7% -2,1%

blikveld 2 Elektriciteit Vliegtuig

171,1 136,0

157,7 113,8

131,4 159,3

0,48 0,38

0,46 0,33

0,39 0,47

-15,8% 41,5%

blikveld 3 Overig OV Papier Waterverbruik Woon- /werkverkeer

5,1 12,4 0,6 346,4

13,3 11,1 0,5 330,8

9,8 9,9 0,6 351,8

0,01 0,03 0,00 0,97

0,04 0,03 0,00 0,97

0,03 0,03 0,00 1,05

-25,5% -9,9% 9,3% 7,4%

1.629,8

1.467,2

1.438,4

4,58

4,32

4,27

-0,9%

Externe CO2- en milieucertificering Het certificeringsbureau SGS heeft Deerns in 2011 voor de CO2-prestatieladder getoetst en gecertificeerd. Deze door Prorail ontwikkelde prestatieladder kent vijf niveaus, waarbij Niveau 5 voor de hoogste score staat. Deerns heeft Niveau 4 behaald. Prorail gebruikt de certificering voor het beoordelen van de duurzaamheidsinspanning van zijn leveranciers. Het kent hiermee fictieve kortingen toe bij inschrijvingen op aanbestedingen: hoe hoger de score, hoe hoger de fictieve procentuele korting op de prijs van de inschrijvende partij. Bij niveau 4 hoort een fictieve korting van 7%. (Op dit moment gebruikt alleen Prorail deze methode om duurzaamheid te bevorderen, maar naar verwachting zullen binnenkort ook Rijkswaterstaat en de Rijksgebouwendienst hiertoe overgaan). Omdat de CO2-prestatieladder alleen op Nederland betrekking heeft, is Deerns begonnen met het certificeringstraject conform ISO 14001, de internationale norm voor de certificering van milieumanagementsystemen. Deerns verwacht in de loop van 2012 voor ISO 14001 gecertificeerd te worden. Interne toets: ‘Deerns Multiplier’ We bereiken het grootste effect in de reductie van CO2 met duurzame energieconcepten in onze projecten. Om dit tot uitdrukking te brengen, hebben we de ‘Deerns Multiplier’ ontwikkeld. Deze factor geeft aan in hoeverre wij met onze projecten CO2 weten te besparen voor onze opdrachtgevers over de gemiddelde levensduur van installaties (25 jaar), afgezet tegen de wettelijke prestatie-eisen, ten opzichte van onze eigen voetafdruk.

• Stichting Living Daylights: promotie van een goede toepassing van daglicht in de gebouwde omgeving (hoofddonateurschap). • Solar Team Twente: financiële ondersteuning van het Solar Team Twente ter ontwikkeling van een zonneauto (waarmee een rit van ruim 3000 kilometer door Australië wordt gereden).

Totaal

CO2- uitstoot (ton/fte)

Overzicht CO2 -voetafdruk 2009 – 2011

‘We nemen energiebesparende maatregelen binnen onze gebouwen en gebruiken zo veel mogelijk duurzame energies’

2009

2010

2011

Vliegtuigkilometers Zakelijke autokilometers Zakelijke OV-kilometers

893.898 4.023.554 79.122

818.684 3.480.486 204.972

976.522 3.158.776 151.002

-157.838 321.710 53.970

Totale zakelijke reiskilometers

4.996.574

4.504.142

4.286.300

217.842

Reiskilometers

Afname t.o.v. 2010

De Deerns Multiplier is vorig jaar uitgekomen op 575: De in 2011 ontworpen duurzame oplossingen hebben geresulteerd in een CO2-reductie van ruim 825.000 ton, ruim 575 keer zoveel als de jaarlijkse uitstoot van Deerns.


Koers houden

34


35

Personeelsbeleid • YES!Delft: het universitair ondernemerscentrum dat technisch ondernemerschap uitdraagt en in al zijn fasen ondersteunt; het inspireert studenten, professionals en wetenschappers tot ondernemerschap en biedt praktische ondersteuning bij het oprichten en ontwikkelen van nieuwe bedrijven (bijdrage 2011: financieel, alsmede mede-organisatie studiereis New York). • Benefietdiner van de Isala Klinieken. • Jaarlijks sponsorgaladiner Rode Kruis in Den Haag. • Alpe d’HuZes (minimaal zes maal op één dag Alpe d’Huez opfietsen ter ondersteuning van het onderzoeksfonds bij KWF Kankerbestrijding; onze twee fietsende medewerkers waren Marcel Gelton en Ted Peters).

• Het Prinses Christina Concours, nationale competitie voor jeugdig muzikaal talent. • De Blindenbibliotheek Visio (Den Haag). • Het team Harry de Ruiter in de vierspanmensport. • De Internationale Koninklijke Holland Beker Roeiwedstrijden in Amsterdam en lidmaatschap van de Business Club van de Koninklijke Nederlandsche Roeibond. • Lidmaatschap van en bestuurlijke bijdragen aan: Werkgeversorganisatie ‘De Groene Zaak’, ‘Dutch Green Building Council’ en vergelijkbare organisaties in Duitsland, Frankrijk, VS; Vereniging van Milieuprofessionals (Nederland); European Network of Environmental Professionals (Brussel).

CO2- besparing In Deerns-projecten ten opzichte van de Deerns CO2-voetafdruk 2011.

Het is een cliché te beweren dat onze medewerkers onze enige relevante activa zijn. Ondervinding is de beste leermeester: alle medewerkers die een maand of twee na hun indiensttreding naar hun indruk wordt gevraagd, bevestigen het beeld, dat wij een hechte gemeenschap zijn van toegewijde, onderling goed samenwerkende en elkaar steunende professionals, die in een nuchtere en verantwoordelijke omgeving alle kans krijgen zich naar vermogen en ambitie te ontwikkelen. Een reputatie van aantrekkelijke werkgever op de arbeidsmarkt hebben we verworven door zinvolle en leerzame stages en afstudeerprojecten aan te bieden, door werving via werkgeversdagen van technische universiteiten, loopbaanevenementen, het sponsoren van studentenorganisaties en universitaire kraamkamers van ondernemingen, enzovoorts. Onze websites spelen ook een belangrijke rol als wervingsinstrument. We zijn ons er van bewust dat we continu moeten blijven investeren in onze reputatie van innovatieve adviseur en aantrekkelijke werkgever. Dat doen we onder meer door een nog meer diverse instroom van talent te verwezenlijken. Ook het structureren van de professionele ontwikkeling van onze medewerkers via programma’s voor loopbaanontwikkeling door logische stapsgewijze training en opleiding heeft continu aandacht. We investeren in de ontwikkeling van leiderschapspotentieel, door onder andere geavanceerde adviesopleidingen aan geselecteerde toptalenten aan te bieden. Ook komen - dankzij de toenemende internationalisering van zowel ons bureau als de orderportefeuille - internationale loopbaanontwikkelingspaden steeds meer binnen handbereik. We streven hierbij naar een inspirerende en rendabele beweging van ervaring en talent binnen de verschillende internationale markten en onderdelen van onze onderneming.

D

Het personeelsverloop bestond in Nederland voor de helft uit pensioneringen en vertrek op initiatief van het bureau, en voor de andere helft (23 personen) uit vrijwillig vertrek. Buiten Nederland was vooral sprake van personeelstoeloop. De totale personeelsbezetting (voltijdsequivalent) steeg van 454 op 1 januari 2011 tot 500 op 1 januari 2011 (exclusief tijdelijk medewerkers: respectievelijk 420 en 463). Het ziekteverzuim in Nederland daalde van 4,6 % (totaal verzuim) over 2010 tot 4,3 % over 2011. In de vestigingen buiten Nederland lag het ziekteverzuim lager dan in Nederland (in Duitsland: 3,4%). Met de Ondernemingsraad in Nederland werd ook in 2011 weer vruchtbaar overleg gevoerd over alle relevante personeelszaken. Daarbij kreeg in het kader van de gesprekken over de trendmatige salarisverhoging per 1 januari 2012 de samenhang tussen de collectieve salarisontwikkeling en de ontwikkeling van het prijsindexcijfer over het afgelopen decennium bijzondere aandacht.

‘Wij zijn een hechte gemeenschap van toegewijde, onderling goed samenwerkende en elkaar steunende professionals’

Deerns CO2-uitstoot 2011 Deerns multiplier Bij elkaar hebben de duurzame oplossingen in 2011 geresulteerd in een CO2-reductie van 600.000 ton, 577 keer zoveel als de jaarlijkse uitstoot van Deerns.


Koers houden

36

Deel 4 Jaarcijfers

‘In het afgelopen jaar hebben we een flinke vooruitgang geboekt op weg naar ons ondernemingsdoel: een vooraanstaand ingenieursbureau met een sterke internationale reputatie en presentie te vormen’

37

Deel Jaar4 cijfers Geconsolideerde balans Geconsolideerde winst-en verliesrekening Geconsolideerd kasstroomoverzicht Toelichting op de geconsolideerde balans Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening


Koers houden

38

Deel 4 Jaarcijfers

39

Tabel 1

Geconsolideerde balans per 31 december 2011 Activa (x € 1.000)

31 ––12 –– 2011

Vaste activa Materiële vaste activa Andere vaste bedrijfsmiddelen

31 ––12 –– 2010

1.794

2.011

Passiva (x € 1.000) Groepsvermogen Eigen vermogen Aandeel derden

31 ––12 –– 2011

10.191 1.248

31 ––12 –– 2010

7.490 759 11.440

Financiële vaste activa Overige deelnemingen

65

Vlottende activa Onderhanden projecten Vorderingen Handelsdebiteuren Vorderingen op participanten en op maatschappijen waarin wordt deelgenomen Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige vorderingen en overlopende activa

Liquide middelen

Totaal activa


91

2.235

Voorzieningen Voor latente belastingen Overige voorzieningen

470 –––

9.072

132 116 843

307 132 1.050

Kortlopende schulden Schulden aan leveranciers en handelskredieten Schulden aan participanten en aan maatschappijen waarin wordt deelgenomen Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden en overlopende passiva

12.724

10.562

7.085

5.475

23.903

20.240

144 200 470

2.100

11.633

8.249

Totaal passiva

344

1.905

1.962

1.419 4.205 4.464

2.696 3.458 3.531 11.993

11.647

23.903

20.240

Koers houden

40

Deel 4 Jaarcijfers

41

Tabel 2

Tabel 3

Geconsolideerde winsten verliesrekening over 2011

Geconsolideerd kasstroomoverzicht

(x € 1.000)

2011

Netto-omzet Wijziging in onderhanden projecten Som der bedrijfsopbrengsten

52.044 135

Kosten uitbesteed werk Andere externe kosten Personeelskosten Afschrijvingen op materiële vaste activa Overige bedrijfskosten Som der bedrijfslasten Bedrijfsresultaat

3.364 775 28.864 178 12.684

2010 44.833 812

52.179

(x € 1.000)

2011

2010

Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat

6.314

4.372

744 126 -13

888 -396 –––

45.645 Aanpassingen voor: Afschrijvingen op materiële vaste activa Voorzieningen Valutaomrekeningsverschillen

2.832 595 26.488 823 10.534

Verandering in werkkapitaal: Onderhanden projecten Vorderingen Kortlopende schulden (exclusief banken)

45.865 6.314

41.272 4.372

- 66

- 80

6.248

4.293

Kasstroom uit bedrijfsoperaties

-1.925 4.323

-1.182 3.110

Betaalde rente Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Resultaat deelnemingen / Aandeel derden

-217

81

4.106

3.191

Resultaat aandeel derden

-839

-346

Netto groepsresultaat

3.267

2.846

Rentelasten en soortgelijke kosten Groepsresultaat uit bedrijfsuitoefening vóór belastingen Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

Aandeel in resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen Groepsresultaat uit bedrijfsuitoefening na belastingen


-135 -2.162 246

-812 -449 1.936 -2.051 5.120

- 66 -1.925 -567

675 5.539 -80 -1.182 -100

-2.558 2.563

Kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen materiële vaste activa Investeringen financiële vaste activa Desinvesteringen materiële vaste activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten

-954 26 425

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Betaald dividend Correcties Kasstroom uit financieringsactiviteiten

-450 –––

-1.362 4.177

-737 198 54 -503

-484

-550 -30 -450

-580

Mutatie geldmiddelen

1.609

3.112

Het verloop van de geldmiddelen is als volgt: Stand per begin boekjaar Mutaties in boekjaar

5.475 1.609

2.363 3.112

Stand per eind boekjaar

7.085

5.475

Koers houden

42

Deel 4 Jaarcijfers

43

Tabel 4

Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2011 Activa (x € 1.000)

Activa (x € 1.000)

Vaste activa

Vlottende activa

Materiële vaste activa Stand per 1 januari 2011 Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 1 januari 2011

7.694 -5.683

2.011

Mutaties: Investeringen Afschrijvingen Desinvesteringen aanschaffingswaarde Desinvesteringen cumulatieve afschrijvingen Valutaomrekeningsverschillen Saldo mutaties

954 -744 -2.478 2.053 -2

Stand per 31 december 2011 Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen Cumulatieve valutaomrekeningsverschillen Boekwaarde per 31 december 2011

6.159 -4.363 -2

Financiële vaste activa Overige deelnemingen Deelneming Bouw Commissioning Nederland B.V. (50%) Deelneming Yxion Deerns Pharma B.V. (50%) Deelneming Schmidt Reuter Telematic Consult GmbH (65%), indirect belang Deelneming Deerns Naco B.V. (50%)


31 ––12 –– 2011

31 ––12 –– 2010

Onderhanden projecten Geactiveerde uitgaven voor nog niet verrichte prestaties

2.235

2.100

Onderhanden projecten Onderhanden projecten met een positieve waarde Onderhanden projecten met een negatieve waarde

3.477 -1.242

2.473 -373

2.235

2.100

12.273 -640

9.910 -837

11.633

9.072

18 113

238 70

132

307

116

132

2.587 1.893 1.106 890 371 46 11 168 13

478 1.464 403.103 403403 271 87 ––– 2.693 67 12

7.085

5.475

Vorderingen Handelsdebiteuren Handelsdebiteuren Voorziening dubieuze debiteuren

-217 Vorderingen op participanten en op maatschappijen waarin wordt deelgenomen Rekening-courant Deerns Naco B.V. Rekening-courant Bouw Commissioning Nederland B.V.

1.794

31 ––12 –– 2011

31 ––12 –– 2010

––– 9

1 22

30 26

30 38

65

91

Belastingen en premies sociale verzekeringen Latente belastingvordering Liquide middelen ABN AMRO Bank N.V. Kreissparkasse Köln AG Deutsche Bank AG HypoVereinsbank AG Banque HBSC Rabobank ING Bank N.V. Diverse banken Kas

Koers houden

44

Deel 4 Jaarcijfers

45

Tabel 4 vervolg

Tabel 5

Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2011

Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening over 2011

Passiva (x € 1.000) Aandeel derden Aandeel derden P2B GmbH Aandeel derden Schmidt Reuter GmbH Aandeel derden Deerns France SASU

Voorzieningen Voor latente belastingen Overige voorzieningen

Kortlopende schulden Schulden aan leveranciers en handelskredieten Crediteuren Schulden aan participanten en aan maatschappijen waarin wordt deelgenomen Rekening-courant Douwe Aukes Beheer B.V. Rekening-courant Beheer- en Beleggingsmij Giulia Groenhoven B.V.

Belastingen en premies sociale verzekeringen Omzetbelasting Loonheffing Vennootschapsbelasting Pensioenen

Overige schulden en overlopende passiva Overige schulden Reservering vakantiegeld en -dagen Reservering winstuitkering

31 ––12 –– 2011

31 ––12 –– 2010

296 858 94

128 631 –––

1.248

759

470 –––

144 200

470

344

1.905

809

1.962

1.447

610

1.248

1.419

2.696

1.711 669 1.324 500

1.746 694 1.018 –––

4.205

3.458

896 1.854 1.714

589 1.697 1.246

4.464

3.531

(x € 1.000)

2011

2010

Netto-omzet Netto-omzet

52.044

44.833

Geografische omzetverdeling Nederland Duitsland Overige

38.839 11.610 1.596

34.973 9.435 424

52.044

44.833

135

812

3.364

2.832

474 175 127

300 240 56

775

595

23.794 3.602 1.467

21.825 3.306 1.356

28.864

26.488

23.794 –––

22.282 -456

23.794

21.825

354

369

Wijziging in onderhanden projecten Wijziging in voorraden onderhanden projecten Kosten uitbesteed werk Werk door derden Andere externe kosten Reis- en verblijfkosten Reproductiekosten Overige andere externe kosten

Personeelskosten Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten

Lonen en salarissen Lonen en salarissen Doorberekende loonkosten

Bezoldiging bestuurders

Gemiddeld aantal medewerkers Gedurende de jaren 2011 en 2010 waren 480 respectievelijk 446 medewerkers in dienst op basis van een volledig dienstverband.


Koers houden

46

Deel 4 Jaarcijfers

47

Tabel 5 vervolg

Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening over 2011 (x € 1.000) Afschrijvingen op materiële vaste activa Afschrijvingen materiële vaste activa Afschrijvingen materiële vaste activa Andere vaste bedrijfsmiddelen Boekwinst overige vaste bedrijfsmiddelen

Overige bedrijfskosten Overige personeelskosten Huisvestingskosten Reis- en verblijfkosten Kantoorkosten Algemene kosten

Overige personeelskosten Ingeleende capaciteit Overige personeelskosten

Kosten controle van de jaarrekening


2011

2010

178

823

744 -566

888 -64

178

823

4.776 2.297 2.019 2.704 888

2.461 2.226 1.819 2.730 1.297

12.684

10.534

3.440 1.336

1.450 1.011

4.776

2.461

53

34

(x € 1.000) Financiële baten en lasten Rentelasten en soortgelijke kosten Overige rentelasten Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Acute vennootschapsbelasting Latente vennootschapsbelasting Vennootschapsbelasting voorgaande jaren Winstbelasting buitenland

Resultaat deelnemingen P2B GmbH (correctie voorgaande jaar) Deerns Naco B.V. Schmidt Reuter GmbH (correctie voorgaand jaar) Bouw Commissioning Nederland B.V. Yxion Deerns Pharma B.V. Deerns España SL

Resultaat aandeel derden Aandeel derden P2B GmbH Aandeel derden Schmidt Reuter GmbH Aandeel derden Deerns France SASU

2011

2010

- 66

- 80

-728 -193 158 -1.163

-869 132 -10 -436

-1.925

-1.182

-30 -12 -151 -10 -13 -1

79 7 ––– -5 ––– –––

-217

81

-240 -505 -94

-87 -258 –––

- 839

-346

Koers houden

48

Deel 5 Vooruitblik 2012

49

Marten Valk Senior Specialist Bouwfysica

‘Met de expansie van bouwfysica binnen Deerns komt de nadruk geleidelijk meer te liggen op het creëren van een comfortabel klimaat dan op alleen het ontwerpen van alle installaties. Een gezonde leef- en werkomgeving als uitgangspunt. En dan maakt het niet uit of dit met installatietechnische, bouwkundige of organisatorische voorzieningen wordt gerealiseerd. Het optimum is meestal juist een afgewogen combinatie. Goed luisteren naar de wens van de gebruikers en verder denken dan standaardoplossingen. Door de pragmatische aanpak van Deerns zaten we in 2011 soms al eerder aan tafel dan de architect. Met het spanningsveld tussen meer comfort en minder energiegebruik gaat onze rol komende jaren steeds belangrijker worden bij duurzame herbestemming en nieuwbouw.’

Deel Voor5 uitblik 2012 Vooruitblik 2012


Koers houden

50

Deel 5 Vooruitblik 2012

51

Vooruitblik 2012 Perspectief bestaande kantoren In Duitsland, de grootste Europese markt, zijn de vooruitzichten goed. Hoewel overheidsinstanties nieuwbouw beperken als gevolg van bezuinigingen en particuliere investeringen soms worden belemmerd door financieringsproblemen, is onze opdrachtenportefeuille comfortabel gevuld, en onze reputatie beweegt zich nog steeds in opwaartse richting. Onze grootste uitdaging in Duitsland is het aantrekken van voldoende getalenteerde medewerkers, dat wil zeggen technische professionals met de juiste communicatie- en adviesvaardigheden; de concurrentie op de arbeidsmarkt - niet alleen met andere ingenieursbureaus maar vooral ook met industriële werkgevers - is hevig. Als een Duitse onderneming met de juiste eigenschappen van kwaliteit, stijl, omvang en vestigingsplaats voor acquisitie beschikbaar zou zijn, zou dit een oplossing kunnen bieden.


huurprijzen. De publieke sector is er in geslaagd investeringen in vastgoed redelijk op peil te houden, maar de concurrentie is daarentegen wel verhard. Ondanks de lastige marktsituatie verwachten we een voortgaande rendabele groei in onze vestiging Parijs. De algemene kosten zullen dalen bij onze verhuizing van ons tijdelijke onderkomen in een zakencentrum in Neuilly-sur-Seine naar een normaal gehuurd kantoorpand, dat naar onze behoeften en eisen is ingericht, in de Parijse binnenstad. We mikken op een geleidelijke verbreding van ons dienstenspectrum in Frankrijk, waarbij we onze diensten uitbreiden naar een of meer van de marktsegmenten die we in Nederland dekken. Voor Groot-Brittannië hebben we vergelijkbare plannen. Hoewel de Britse economie in slecht vaarwater verkeert, ondervinden we voldoende vraag van opdrachtgevers in de private sector, vooral naar onze technologisch meer complexe diensten, om voortgezette investeringen te rechtvaardigen in de ontwikkeling van dit jongste kantoor. Ook in Londen voorzien we een verhuizing van het huidige zakencentrum in Victoria naar een normaal gehuurd kantoor, op een plek die optimaal is gelegen om talent uit heel Londen en omgeving te kunnen recruteren. Net als in onze andere kantoren werkt het team in Londen aan lokale opdrachten maar ook voor opdrachtgevers met projecten in Europese landen waar Deerns geen vestigingen heeft.

Hoewel ook in Nederland het aanbod van technisch opgeleide professionals alarmerend klein is, hebben we hier ook te maken met een flauwe marktsituatie. Openbare uitgaven aan infrastructuur (zowel vastgoed als verkeersinfrastructuur) zijn gedaald, veel grote private projecten zijn stilgelegd of geannuleerd door financieringsproblemen, de woningmarkt bevindt zich in een diep dal, en in kantoorvastgoed bestaat een overschot van 14% aan vloeroppervlak. Deze omstandigheden zorgen voor een sterk gedaalde vraag naar ingenieursdiensten en een sterke stijging van het aanbod, ondanks de personeelsreducties bij veel van onze concurrenten. Hoewel een groot deel van dit dienstenaanbod zich in een andere kwaliteits- en ervaringsklasse bevindt, zijn de geboden fantasieprijzen in projectvoorstellen laag genoeg om sommige opdrachtgevers ertoe te verleiden een kans te wagen. Velen van hen moeten dan achteraf hun verlies nemen of gaan er soms zelfs halverwege het project toe over ons te vragen om toezicht, ‘second opinions’, herzieningen of een algeheel herontwerp te leveren. Net als in 2011 verwachten we een aanzienlijke bijdrage aan de omzet in de Nederlandse vestigingen uit projecten in België, Rusland en enkele andere landen. Door verhoging van de operationele kwaliteit, sterke concentratie op effectieve verkoopinspanningen en voortdurende aandacht voor mogelijkheden tot diversificatie naar logisch aansluitende product-marktcombinaties verwacht Deerns in Nederland zijn omzet op peil te kunnen houden en het resultaat te kunnen verbeteren.

Voor onze activiteiten in de Verenigde Staten wordt 2012 het jaar van de waarheid. Na een aantal jaren van investeringen in deze markt waarin we zijn geconfronteerd met een aantal interne en externe problemen, zien we er nu eindelijke een levensvatbare grondslag waarop we ons rendabel kunnen ontwikkelen. Ook in de VS hindert de ingestorte woningmarkt onze wervingsinspanningen, en daarnaast is de economie niet in een conditie die uitnodigt tot vastgoedinvesteringen, maar tegen het einde van het jaar zagen we enkele positieve signalen van potentiële opdrachtgevers. In enkele gevallen grepen we alleen maar naast een hoogwaardige opdracht door de geringe kantooromvang die we ter plaatse te bieden hadden. Onze innovatieve aanpak, ontwerpkwaliteit en referenties werden zeer gewaardeerd. Met het accent op datacentra en luchthavens zullen we ons richten op sterke expansie van ons kantoor in Denver en mogelijk elders, via organische groei en waar mogelijk door een acquisitie.

De Franse markt ondervindt veel effecten van de economische crisis, zoals de drastische vermindering van vastgoedinvesteringen en de verlaging van

Wat onze kleine vestigingen in Spanje en de Verenigde Arabische Emiraten betreft, zullen we een passieve houding blijven aannemen: in Spanje houden we onze

kantoorinfrastructuur in stand en gereed, en in Dubai handhaven we de huidige kantoorlocatie ter ondersteuning van de luchthavenprojecten die we in deze regio uitvoeren.

Strategie in hoofdlijnen Ook in 2012 zal Deerns koers houden.

Verwacht resultaat Brengen we deze opdrachten tot een goed einde, dan kunnen we onze begrotingsdoelen voor 2012 bereiken, ondanks de gemiddeld gesproken niet geweldige economische vooruitzichten in onze markten. Wij zijn dan ook voorzichtig optimistisch voor 2012 en verwachten een bureauresultaat dat minimaal op het niveau ligt van het in 2011 behaalde resultaat.

Net als in de afgelopen jaren zal de ondernemingsleiding zich richten op het volgende: • Aandacht voor kwaliteit en toewijding aan klantbehoeften, geschraagd door een goed begrip van bedrijfsprocessen; • Handhaven van de sterke positie in onze grootste markten en verdere ontwikkeling elders in WestEuropa; • Zorgvuldig ontwikkelen van posities in andere relevante regio’s; • Het in stand houden van een gemeenschap waar mensen met plezier en satisfactie werken en waar ze hun potentieel ten volle kunnen ontwikkelen; • Het richten van onze projecten en onze eigen bedrijfsprocessen op het minimaliseren van ecologische voetafdrukken en van het gebruik van niet-hernieuwbare energie. De specifieke doelen voor 2012 zijn: • Het bouwen van systemen die de nieuwe ondernemingsstructuur schragen en bijdragen aan de interne cohesie; • Het stimuleren van verdere internationale ontwikkeling gebaseerd op succesvolle interactie met geselecteerde architectenbureaus, vastgoedontwikkelaars, multinationale ondernemingen en partners in de ontwikkeling van datacentra; • Behoedzaam nastreven van acquisities: in de EU (in Duitsland om onze marktpresentie te versterken, in Italië om onze presentie in de grote West-Europese markten te completeren) en in de VS (om een meer effectief schaalniveau te bereiken). Mogelijk zal voor een of twee acquisities een beperkt beroep worden gedaan op bancaire financiering.

‘We hebben onze organisatiestructuur aangepast en een slanke en logische groepsorganisatie geïntroduceerd om primaire bestuurstaken op zich te nemen’

Koers houden

52

Deel 6 Personalia

‘Een specifiek doel voor 2012 is het stimuleren van internationale ontwikkelingen gebaseerd op succesvolle interactie met geselecteerde architectenbureaus, vastgoedontwikkelaars, multinationale ondernemingen en partners in de ontwikkeling van datacentra’

53

Deel Perso6 nalia Management Organigram Management in Nederland Adressen


Koers houden

54

Deel 6 Personalia

55

Deerns Groep

Management

Organigram

Stichting Administratiekantoor Deerns Groep Paul Smits

Mirjam Nouwen

Jan Karel Mak

Sjoerd Hora Siccama

Alex Jansen

Jan Karel Mak

Roel Rooskens

Lars Mostert

Olivier Severini

Erik Lousberg

CEO

CFO

Lid RvB

Lid RvB

Lid RvB

Raad van Commissarissen *

Raad van Bestuur

• Finance • Human Resources • Communications • Secretariat / Legal

Raad van Bestuur

Deerns Groep BV

Deerns

Deerns

Deerns

Deerns

Deerns

Deerns

Nederland

VK

Amerika

Frankrijk

Spanje

Management ondersteunende staf

Melanie Stubbs (a.i.)

Roel Rooskens

Mirjam Pietersen

Michiel Cleij

Human Resources

Finance

Secretariat / Legal

Communications

Lars Mostert

Christian Lohoff

Erik Lousberg

Daan Eijgendaal

Sjoerd Hora Siccama

Marcel Schellekens

Alex Jansen

Duitsland (Keulen)

Duitsland (Berlijn)

Nederland

Nederland

Nederland

Nederland

Nederland

Landen

Deerns in Duitsland:

Italië

• P2B, Berlijn • Schmidt Reuter, Keulen

Olivier Severini

Hans Hamer

George Pollock

Rob Nash Boulden

Bart Melis

Italië en Frankrijk

VAE

VK

VS

Spanje

International Practices

Luchthavens Zuivere - luchttechniek Daan Eijgendaal

Eric Stuiver

Wouter Kok

Carlos Garcia de la

Luchthavens

Zuivere-luchttechniek

Datacentra

Noceda

Datacentra

Datacentra

* Deerns Jaarverslag 2011

Nog op te richten; momenteel Stichting Administratiekantoor Deerns Groep.

Koers houden

56

Deel 6 Personalia

Deerns Groep

Management in Nederland

Adressen

Vestigingen

Aad Bijl

Johan van Gerven

Ted van Loosbroek

Ton van Rooijen

Gerard Kluivingh

Maastricht

Eindhoven

Nijmegen

Amsterdam

Groningen

Nederland

Duitsland

Verenigd Koninkrijk

Amsterdam Constellation Building Stationsplein N- O 428 1117 CL Schiphol Postbus 75153 1070 AD Amsterdam +31 (0)88 – 374 0240 [email protected]

Berlin Helmholtzstraße 2 – 9 10587 Berlin Stubenrauchstr. 16 D-14482 Potsdam +49 (0)30 – 3980 1920 offi[email protected] www.p2b-berlin.de

London 111 Buckingham Palace Road London, United Kingdom SW1W 0SR Londen +44 (0)20 – 7340 8560 [email protected]

Eindhoven Klokgebouw 125 Strijp-S Terrein 5617 AB Eindhoven Postbus 1009 5602 BA Eindhoven +31 (0)88 – 374 0220 [email protected]

Köln Graeffstraße 5 50823 Köln +49 (0)221 – 574 1201 [email protected] www.schmidtreuter.de

Verenigde Staten

Bedrijfsonderdelen vestiging Rijswijk

Jan-Willem van Rijen

Wim Buters

Anke Matijssen

Xavier Crolla

Peter Klaassen

David Wesdorp

Daan Eijgendaal (a.i.)

Gezondheidszorg

Laboratoria, Industrie

Luchthavens

Vastgoed, Onderwijs

Gebouwexploitatie

Onderzoek,

Gebruikersinstallaties

& Telecom

& Cultuur

Frankrijk

Bouwfysica & Energie

Groningen De Deimten 11 9747 AV Groningen Postbus 1540 9701 BM Groningen +31 (0)88 – 374 0200 [email protected]

‘Onze energieconcepten blijven veruit de grootste hefboom voor het reduceren van CO2-emissiereductie. Sinds 1928 hebben we voor veel opdrachtgevers duurzame oplossingen ontwikkeld’


Maastricht Adelbert van Scharnlaan 170b 6224 JX Maastricht +31 (0)88 – 374 0210 [email protected] Nijmegen Toernooiveld 300 6525 EC Nijmegen Postbus 31269 6503 CG Nijmegen +31 (0)88 – 374 0230 [email protected] Rijswijk Fleminglaan 10 2289 CP Rijswijk Postbus 1211 2280 CE Rijswijk +31 (0)88 – 374 0000 [email protected] www.deerns.nl

Paris 30, rue Notre-Dame des Victoires 75002 Paris +33 (0)1 – 70 91 75 50 [email protected]

Italië Milaan Corso Sempione, 66 / 68 20154 Milaan +39 (0) 2 – 36167 888 [email protected]

Spanje Barcelona Paseo de Gracia 74, 2º–1ª A 08008 Barcelona +34 – 934 960 459 [email protected] www.deerns.es

Verenigde Arabische Emiraten Dubai Postbus 282664 Gold & Diamond Park +971 (0) 4 – 341 80 80 [email protected] www.deernsme.ae

Denver 3110 16th Street Suite #1200 Denver, CO 80202 +1 (602)722 – 2677 [email protected] www.deernsamerica.com

Rijswijk Fleminglaan 10 2289 CP Rijswijk Postbus 1211 2280 CE Rijswijk +31 (0)88 – 374 0000 [email protected] www.deerns.nl

Koers houden. ...brengt ideeën tot leven. Jaarverslag 2011

Recommend Documents