GROENLINKS VERKIEZINGSPROGRAMMA GELDROP-MIERLO 2014/2018
1
GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN 2014
KNOKKEN VOOR WAT KWETSBAAR IS VERKIEZINGSPROGRAMMA GELDROP-MIERLO 2014/2018
GROENLINKS VERKIEZINGSPROGRAMMA GELDROP-MIERLO 2014/2018
COLOFON Aan dit verkiezingsprogramma hebben meegewerkt: Tineke Christophersen (programmacoördinator), Guy Braun, Beppie Breemerkamp, Jet Duenk, Huub van Eembergen, Niek Engbers, Frans van Grunsven, Martijn Hensgens, Ehsan Kermani, Geert Klasens, Jos Klomp, Harie Lochs, Elwin Monteiro, Han Monteiro, Rob van Otterdijk, Paul Paijens, Carin Pieper, Rob van Stratum, Simon Wessels GroenLinks Geldrop-Mierlo, januari 2014 Email:
[email protected] Website: http://geldrop-mierlo.groenlinks.nl
2
GROENLINKS VERKIEZINGSPROGRAMMA GELDROP-MIERLO 2014/2018
3
Beste lezer, Voor je ligt het programma waarmee GroenLinks de gemeenteraadsverkiezingen 2014/2018 in gaat. Je leest hierin dat GroenLinks een open, een sociale en een groene gemeente wil. In 4 hoofdstukken voeren we je langs de voornaamste punten die we in Geldrop-Mierlo willen realiseren. We zijn ons bewust van de vele extra taken die de komende periode op de gemeente af komen. Hoe lastig ook, juist dan is het belangrijk om keuzes te blijven maken en prioriteiten te stellen. Voor ons staat daarbij de menselijke maat voorop. Want wij willen leven in een samenleving waar mensen op een open en respectvolle wijze met elkaar en met hun omgeving omgaan. Groen én sociaal. Dat is de basis van onze politiek. GroenLinks wil kansen bieden en gelooft dat onderwijs en werk de sleutels zijn tot succesvolle participatie. We zullen er alles aan doen om te voorkomen dat nieuwe bezuinigingen de meest kwetsbaren raken. We willen inzetten op groene banen en een duurzame economie en ook duurzame energie en natuurbehoud staan hoog op onze agenda. We kunnen onze ambities alleen waarmaken als we het mandaat van de kiezer krijgen. Daarom vragen we je om GroenLinks te steunen. Dan zorgen wij voor wat ook jij belangrijk vindt. We zijn er van overtuigd dat deze gemeente het GroenLinkse geluid niet kan missen. Stem op ons!
Niek Engbers, lijsttrekker
GROENLINKS VERKIEZINGSPROGRAMMA GELDROP-MIERLO 2014/2018
4
1. De open gemeente Diversiteit en verdraagzaamheid GroenLinks staat voor vrijheid. In een open samenleving kun je zijn wie je bent en zeggen wat je vindt. Je voelt je er thuis. Deze vrijheid bestaat alleen als de democratie goed functioneert, grenzen worden bewaakt en rechten beschermd. Zoals de gelijke rechten van man en vrouw, voor mensen van verschillende afkomst en de vrijheid van meningsuiting. Dat krijgen we niet cadeau: het vergt permanent onderhoud en open debat. Discriminatie in onze gemeente pakken we aan en we zetten ons in voor meer verdraagzaamheid. Een open gemeente is er voor haar inwoners. De betrokkenheid bij de publieke zaak vergt meer dan een maal per vier jaar stemmen. Inwoners moeten tijdig kunnen meepraten over beslissingen over hun woonomgeving en daadwerkelijk invloed hebben: beginspraak. Samen met bewoners zoeken we naar de meest geschikte en gemakkelijke vorm. Daarbij moet altijd helder zijn wie waarvoor verantwoordelijk is. De gemeente wordt steeds meer een faciliterende gemeente in plaats van een alles zelf bedenkende gemeente. Inwoners voor wie duurzaamheid belangrijk is, vinden in GroenLinks een natuurlijke bondgenoot. De gemeente denkt mee en maakt gebruik van de kennis die bij de inwoners aanwezig is. Zo stimuleert ze duurzame initiatieven. Ze past daarbij zo nodig de regelgeving aan en voorkomt bureaucratie. Openbare orde en veiligheid Geldrop-Mierlo kan alleen een open gemeente zijn als het er veilig is. De veiligheid op straat en de leefbaarheid van de buurt zijn gebaat bij daadkrachtig optreden tegen criminaliteit. Wat GroenLinks betreft zijn we daar met ons allen verantwoordelijk voor. Bewoners kunnen helpen een veilige sfeer te scheppen en behouden, samen met politie en toezichthouders die weten wat er speelt en ingrijpen daar waar het misgaat. Kunst, cultuur en creativiteit Een open gemeente is gebaat bij een bruisende culturele sector. Juist deze tijd van crisis vraagt om een open geest. Creativiteit stimuleert groei en ontwikkeling op vele terreinen. Het welzijn van de gemeenschap is gebaat bij een divers aanbod voor verschillende doelgroepen. Kunst stelt vragen bij wat we dachten zeker te weten, ze verbeeldt werelden die er niet zijn. Kunst verrijkt ons leven en geeft glans aan het bestaan. Kunst en cultuur dragen bij aan een gemeente waar mensen graag wonen en bedrijven zich graag vestigen. We willen kunstenaars in Geldrop en Mierlo stimuleren en we willen meer aandacht voor cultuuronderwijs. Het welzijn van de gemeenschap is gebaat bij een divers aanbod voor verschillende doelgroepen. We zijn trots op ons cultureel erfgoed en zorgen daar goed voor. De gemeente voor haar inwoners De inwoners van Geldrop en Mierlo horen tevreden te zijn over de gemeentelijke dienstverlening. We zetten in op gemak door meer diensten digitaal aan te bieden, maar mensen kunnen altijd bij een loket terecht. Daar worden ze op een persoonlijke manier geholpen. De gemeente staat de komende jaren voor zware opgaven: meer taken uitvoeren met minder geld. Om te kunnen blijven zorgen voor een goede dienstverlening aan de bewoners, zal samenwerking met andere gemeenten nodig zijn. De inwoners van Geldrop en Mierlo moeten
GROENLINKS VERKIEZINGSPROGRAMMA GELDROP-MIERLO 2014/2018
daar zelf geen last van ondervinden. We willen alles zo dicht mogelijk bij de bewoners organiseren: voor GroenLinks staat de menselijke maat voorop. Geldrop-Mierlo heeft sluitende meerjarenbegrotingen en dat willen we zo houden. Bij bezuinigingen zien we gemeentelijke tarieven niet als melkkoe. Bij bezuinigingen kiest GroenLinks voor echte veranderingen, ombuigingen in de richting van een duurzame samenleving, sociaal en ecologisch. 1.1
Diversiteit en verdraagzaamheid We werken aan verdraagzaamheid, ruimte voor minderheden. De gemeente moet deze kernwaarden actief uitdragen. Iedereen is anders. Diversiteit en verschillen krijgen kansen. Discriminatie wordt voorkomen en blijven we bestrijden, we zetten in op tolerantie en antidiscriminatie. Activiteiten die hier aan bijdragen, een festival bijvoorbeeld, kunnen op steun rekenen.
1.2
Kunst, cultuur en creativiteit We werken aan een bruisende, creatieve gemeente. We streven naar een divers aanbod voor verschillende doelgroepen, ook voor jongeren. We willen de bindende factor van cultuur benutten. Nieuwe culturele experimenten verdienen ondersteuning. Cultuur- en jongerenbeleid krijgt een plaats. Zo wordt het enthousiasme van jongeren voor kunst en cultuur versterkt. Scholen zijn daarbij een bondgenoot. Ook kinderen uit minder draagkrachtige gezinnen worden in staat gesteld om deel te nemen aan sport en cultuur, bijvoorbeeld aan muziek-, dans- of toneelles. We stellen amateurverenigingen in staat om aan verhoging van kwaliteit te werken. De gemeente kan hen helpen de weg te zoeken bij subsidies en andere vormen van ondersteuning. De bibliotheken in Mierlo en in Geldrop ontwikkelen zich tot een ontmoetingsplaats op het terrein van cultuur en educatie. De bibliotheek in Geldrop wordt verplaatst naar Hofdael dat zich ontwikkelt tot een levendig cultureel hart. In Mierlo ontwikkelt zich in het centrum een sociaal-cultureel hart met ook mogelijkheden voor ontspanning en recreatie. We zijn voor behoud en promotie van cultureel erfgoed van gebouwen, interieur en landschapselementen. We willen meer bekendheid geven aan historische panden. We promoten een ‘A. F. Th. van der Heijden-route’. Bij station Geldrop komt een markante ‘groene ontvangst’ met actuele informatieborden over o.a. de Strabrechtse Heide, andere buitengebieden en het centrum van Geldrop.
5
GROENLINKS VERKIEZINGSPROGRAMMA GELDROP-MIERLO 2014/2018
1.3
De gemeente voor haar inwoners GroenLinks wil een gemeente die vertrouwen uitstraalt naar haar inwoners en er voor hen wil zijn. Daar horen wat ons betreft een klantvriendelijke dienstverlening en een transparant en integer bestuur bij. Wij willen dat vrijwilligerswerk goed wordt ondersteund. We pleiten voor beginspraak waarbij inwoners tijdig kunnen meepraten over belangrijke beslissingen in de gemeente. Zij worden goed geïnformeerd en hebben daadwerkelijk invloed. Ook terugkoppeling wordt vanzelfsprekend. Meepraten en invloed begint volgens ons in de wijken. Om zoveel mogelijk mensen te betrekken, zal de gemeente met verschillende manieren van inspraak experimenteren. Een voorbeeld is de renovatie van de wijk Grote Bos; ruim voordat plannen gemaakt worden, is er een eerste inventarisatie in de wijk gehouden. We vragen onze bewoners mee te denken over een betere dienstverlening. Tips zijn welkom. Het gemeentebestuur informeert de bewoners over wat wel en niet is bereikt en wat het heeft gekost. De gemeenteraad krijgt voldoende ondersteuning om zijn taken naar behoren te kunnen uitvoeren, zowel bij het uitzetten van de koers van beleid als bij controle op de uitvoering ervan. We pleiten voor regionale samenwerking waar het taken betreft die daar om vragen. Daarbij past een krachtig, initiatiefrijk lokaal bestuur dat zich ook in deze verhoudt en verantwoording aflegt bij de democratisch gekozen Raad. De gemeente beoordeelt bij de inkoop van producten en diensten op duurzaamheid, diervriendelijkheid en fairtrade. Wij streven er bijvoorbeeld naar dat in 2018 de catering in het gemeentehuis 100% biologisch en fairtrade is. Geldrop-Mierlo wordt een zogenoemde millenniumgemeente. Ze doet mee aan het VNGproject om op lokale wijze bij te dragen aan de ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties.
1.4
Openbare orde en veiligheid Vanuit een positieve kijk op veiligheid wordt met de wijk, bewoners, politie, instellingen, bedrijven en gemeente, nagedacht over veiligheid en preventie. Gezamenlijk worden onveilige punten gesignaleerd en er wordt naar oplossingen gezocht die in de praktijk worden gebracht. Speciale aandacht is er voor jongeren; waar jongeren bij conflicten betrokken zijn, zijn ze gesprekspartner en direct betrokken bij de oplossing. Samen met jongeren worden oplossingen gezocht om vernielingen na stapavonden te voorkomen. Alcoholmisbruik onder jongeren moet aangepakt worden. De gemeente moet met de juiste instellingen om tafel, om gerichte werkafspraken te maken waarbij de jongeren en hun ouders aangesproken worden. Huiselijk geweld tegen vrouwen, kinderen, mannen en ouderen moet worden aangepakt. De gemeente moet met de juiste instellingen om tafel, om gerichte werkafspraken te maken.
6
GROENLINKS VERKIEZINGSPROGRAMMA GELDROP-MIERLO 2014/2018
7
2. De sociale gemeente Wonen in een duurzame gemeente Iedereen wil zijn of haar leven naar eigen inzicht kunnen inrichten, dromen waarmaken. GroenLinks staat voor een lokale overheid die daarvoor de voorwaarden schept. Met meer kansen op werk, een fatsoenlijk inkomen, een betaalbare woning, uitstekend onderwijs en goede zorg. We willen de kansen eerlijk delen. Zorg en welzijn GroenLinks gaat er vanuit dat ieder mens iets kan en wil en dat mensen zich verantwoordelijk voelen voor elkaar. Het is goed als mensen elkaar ondersteunen en hun zorg en welzijn onderling regelen, zodat er een meer zelfredzame, solidaire samenleving ontstaat. Er is samen-redzaamheid in wijken en buurten, waarbij ook ‘zorgvragers’ een actieve bijdrage kunnen blijven leveren aan de samenleving. Deze samen-redzaamheid vraagt om een lokale overheid die investeert om het zelfstandig functioneren van alle inwoners mogelijk te maken. Bijvoorbeeld door gerichte hulp, het creëren van ontmoetingsplekken of het stimuleren van vrijwilligers en mantelzorgers. Een gemeente die samen met haar inwoners zoekt naar een passende oplossing van hun problemen. De mensen zijn daarbij het uitgangspunt, niet het aanbod van allerlei instellingen. Deze ont-tutteling stelt mensen in staat om hun eigen leven vorm te geven. Kansen voor de jeugd en onderwijs GroenLinks wil aantrekkelijk zijn voor gezinnen met kinderen. Samen-redzaamheid vergroot ook voor hen de mogelijkheden. We streven naar een goed leefklimaat waarin kinderen en jongeren zich optimaal kunnen ontwikkelen en gezond kunnen opgroeien. Elk kind verdient een goede start in een gezonde omgeving en onderwijs dat achterstanden wegwerkt en talenten ontwikkelt. GroenLinks wil investeren in jeugd en ze de ruimte geven, met voldoende speel- en sportvoorzieningen. We willen jongeren uitdagen om zich in te zetten voor anderen en willen ze verantwoordelijkheid geven. We willen dat er geen jongere voortijdig afhaakt. Iedereen die leerplichtig is, zit op school of volgt een leerwerktraject. Het beroepsonderwijs sluit goed aan op het bedrijfsleven. We nemen initiatieven om de te hoge jeugdwerkloosheid aan te pakken. Duurzame economie en werk De stijgende werkloosheid baart ons grote zorgen. Het midden- en kleinbedrijf is belangrijk voor de werkgelegenheid en draagt bij aan de leefbaarheid van Geldrop en Mierlo. Daarom hebben we oog voor de belangen van het MKB. Samen met de woningcorporaties willen we in Geldrop en Mierlo blijven zoeken naar mogelijkheden voor betaalbare nieuwbouw en renovatie van de bestaande bouw. Als wordt ingezet op energiebesparing en toepassing van duurzame energie, dan levert dat veel nieuw werk op en bovendien lagere woonlasten voor de bewoners. De omschakeling naar een duurzame economie is dé uitdaging voor alle ondernemers en bedrijven. GroenLinks wil deze overgang faciliteren en groene en innovatieve koplopers alle kansen bieden. Inkomen en uitkering Op de krappe middelen in het sociale domein kan, zeker na de overheveling van taken, niet
GROENLINKS VERKIEZINGSPROGRAMMA GELDROP-MIERLO 2014/2018
8
verder bezuinigd worden. Geldrop-Mierlo doet het goed op sociaal gebied en dat willen we zo houden. Mensen met wie het even niet goed gaat, die pech hebben of verkeerde keuzes hebben gemaakt, laten we niet vallen. En ook als je langer op hulp van de overheid bent aangewezen, moet je de regie over je eigen leven kunnen houden. We willen dat niemand in armoede leeft. We ondersteunen mensen bij het vinden van betaald werk of een andere maatschappelijke activiteit. Zo stimuleren we dat iedereen kan deelnemen aan de samenleving. De veranderingen van de WMO en de jeugdzorg vragen een actieve rol van cliënten, organisaties, mantelzorgers en vrijwilligers. Meer verantwoordelijkheid bij de gemeente en haar burgers biedt, ondanks de bezuiniging, een kans om beter aan te sluiten bij de vragen van mensen. Van de sociale en maatschappelijke dienstverlening verwachten we een ‘er-opaf mentaliteit’. Als inwoners van Mierlo of Geldrop zich melden omdat het water hen aan de lippen staat, worden ze vanuit een actieve houding meteen geholpen en krijgen ze direct steun. 2.1
Duurzame economie en werk We vragen voorrang voor duurzame en creatieve ondernemers. We pleiten voor het faciliteren van het MKB. We stimuleren duurzame energie en CO2-uitstootbeperking. Coöperaties van bewoners kunnen het ondernemersloket benutten. Terugdringen van energieverbruik, verduurzaming en recycling worden optimaal benut voor economie en werkgelegenheid. De gemeente moet maximaal gebruik maken van de mogelijkheden die de regio met brainport, high tech en design ons biedt. Duurzame land- en tuinbouw moeten worden versterkt, vooral voor de lokale afzetmarkt. De gemeente is een voorbeeld in haar personeelsbeleid met betrekking tot diversiteit en bij aanbestedingen hanteert de gemeente vormen van contract-compliance. Met de opdrachtnemer worden afspraken gemaakt over het percentage werknemers met een zwakke positie op de arbeidsmarkt dat ingezet wordt. We bepleiten een groene camping in onze gemeente. Wij zijn van mening dat regionale samenwerking de gemeente sterker maakt.
2.2
Wonen in een duurzame gemeente Geldrop–Mierlo is deelnemer aan het Bestuursconvenant Stedelijk Gebied Eindhoven 2013. Daarin staan belangrijke afspraken over wonen, woonruimteverdeling en beschikbaarheid van goedkope woningen voor mensen met lagere inkomens. Het goed naleven van de afspraken is voor Geldrop-Mierlo van belang. Ze kan haar buren er op aanspreken als de woningvoorraad niet groot genoeg is voor het huisvesten van de eigen doelgroep. Starters op de woningmarkt kunnen rekenen op steun van GroenLinks. Voor degenen die teveel verdienen voor een sociale huurwoning, maar te weinig voor een koopwoning zijn er meer huurwoningen in de prijsklasse €681- €800 nodig. Wij bepleiten dat de gemeente hierover met corporaties en particuliere beleggers afspraken maakt. De sociale woningvoorraad van Geldrop-Mierlo is nu groot genoeg. Samen met de woningcorporaties moet de gemeente ervoor zorgen dat er ook in de toekomst voldoende, betaalbare, duurzame en levensloopbestendige woningen zijn voor de doelgroepen. Bewoners van Geldrop-Mierlo, ook starters en uitstromers, krijgen een actieve rol bij inspraak over hun wijk en woningen.
GROENLINKS VERKIEZINGSPROGRAMMA GELDROP-MIERLO 2014/2018
2.3
Kansen voor de jeugd en onderwijs Kinderen en jongeren worden gesprekspartner van de gemeente en krijgen verantwoordelijkheid over zaken die hen direct aangaan. Ze worden uitgedaagd om initiatieven te nemen. Participeren in de samenleving betekent ook dagelijkse samenwerking rond opgroeien en opvoeden. Collectieve initiatieven door mensen om beter voor hun kinderen te kunnen zorgen worden gesteund. Als het aan GroenLinks ligt dan nemen in 2015 alle kinderen met een (risico op) taalachterstand deel aan voorschoolse educatie. GroenLinks wil dat de gemeente een actieve rol neemt bij het faciliteren van de totstandkoming van kindcentra en/of brede scholen. Jongeren moeten zelfredzaam worden zodat ze een gelukkig leven kunnen leiden. GroenLinks steunt daarom initiatieven gericht op het bevorderen van de zelfredzaamheid van jongeren en het helpen hun talenten te ontdekken en te ontwikkelen. GroenLinks wil dat scholen kindcentra worden met kinderopvang en buitenschoolse activiteiten met sport, cultuur, natuur en techniek. Samen met het onderwijs biedt de gemeente passende opvoed- en opgroeiondersteuning aan zorgleerlingen, gezin en docenten. GroenLinks wil dat de gemeente aandacht besteedt aan een samenhang van de jeugdwet en de wet op passend onderwijs en daarbij zijn verantwoordelijkheid neemt in het samenbrengen van de betrokken partijen. Wij bepleiten dat de gemeente gebruik van het centrum voor jeugd en gezin stimuleert. Achterstanden moeten in kaart worden gebracht en aangepakt. Laaggeletterdheid, ook bij volwassenen, vraagt een actieve aanpak. GroenLinks vindt van belang dat het “Gemeentelijk actieplan laaggeletterdheid” en het Lokaal “Aanvalsplan Laaggeletterdheid 2009” een stevig vervolg krijgt in de nieuwe raadsperiode. Daarbij dient het niet bij plannen te blijven. Een duidelijke monitoring van de voortgang is van belang. Bij de overgang van de jeugdzorg naar de gemeente wordt de zorg zo dichtbij mogelijk georganiseerd. Een persoonlijke benadering staat voorop. De betrokken professionals krijgen meer handelingsvrijheid en bureaucratie wordt tegengegaan. Wachtlijsten gedurende de overgangsperiode worden voorkomen. Regionale samenwerking is noodzakelijk. De overgang van jeugdzorg naar de gemeente en ’passend onderwijs’ worden in samenhang benaderd. Geen enkele leerplichtige jongere zit thuis. GroenLinks wil dat de gemeente haar verantwoordelijkheid ten aanzien van de leerplicht serieus neemt en dat daarbij gezocht moet worden naar een goede aansluiting bij de uitvoering van de wet passend onderwijs. Meerjarenhuisvestingsplannen worden met het onderwijs duurzaam ontwikkeld of geactualiseerd. Daarbij wordt rekening gehouden met krimp van het aantal leerlingen. Kinderen leren op school omgaan met verschillen. Pesten wordt actief bestreden. GroenLinks ziet hier een rol voor de gemeente vanuit de zorgplicht zoals deze voortkomt uit de jeugdwet. Sport brengt meer mensen in beweging. We stimuleren iedereen om te sporten en sporten moet voor iedereen mogelijk zijn. Samenwerking tussen sportverenigingen onderling en met buitenschoolse opvang, onderwijs, fitnesscentra en zorginstellingen moet worden gestimuleerd. GroenLinks wil dat de gemeente sport- en spelmogelijkheden stimuleert, ook in de openbare
9
GROENLINKS VERKIEZINGSPROGRAMMA GELDROP-MIERLO 2014/2018
10
ruimte. Burgerinitiatieven op het gebied van spelbegeleiding zoals speel-o-theek, speeltuinen, jeugdwerk en kindervakantiewerk zijn van groot belang en kunnen op onze medewerking rekenen. 2.4
Zorg en welzijn Wij staan voor zorg die past en zorg dichtbij. De vraag ’Wat is er nodig?’ is uitgangspunt. Mensen met een beperking of een chronisch of psychosomatisch probleem, ontvangen de zorg en ondersteuning die passend is om aan de samenleving mee te kunnen blijven doen of thuis te kunnen wonen. Zorg heeft een doel. GroenLinks wil dat een persoonsgebonden budget (PGB) in de WMO mogelijk is. We kiezen voor een rechtvaardige (financiële) eigen bijdrage. Ouderen kunnen zelfstandig blijven wonen. De buurten en wijken worden hier op ingericht (woonservicegebieden). Ook bij het bouwen van woningen en nieuwe wijken wordt er rekening mee gehouden dat er op termijn behoefte zal komen aan woonservicepunten voor ouderen. Wij willen dat informatie over zorg voor inwoners gemakkelijk te verkrijgen is. Over de wijzigingen die ontstaan door veranderingen in de AWBZ worden mensen dichtbij, direct en meerdere keren door de gemeente geïnformeerd. Lichte hulp en ook zwaardere vormen van ondersteuning moeten dichtbij (op wijkniveau) voorhanden zijn. We willen geen verschraling van de thuiszorg. GroenLinks stimuleert manieren voor mensen om elkaar te helpen en te ontmoeten in de gemeente, bijvoorbeeld door ontmoetingsplekken en andere buurtvoorzieningen. Bewoners en cliëntenorganisaties worden actief betrokken bij het ontwikkelen en uitvoeren van het beleid rond zorg, welzijn en wonen. We zetten ze aan het stuur en geven ze meer regie.
2.5
Inkomen en uitkering GroenLinks bepleit om te stimuleren dat minima-regelingen worden gebruikt. We stimuleren het gebruik van de regelingen actief, onder meer door publicaties in de plaatselijke media. Cliënten van het UWV verdienen de beste ondersteuning. De gemeente zoekt cliënten actief op. De gemeente bestrijdt armoede actief. We steunen het benutten van voedseloverschotten en stimuleren recycling. Dienstverlening stemmen we af op de cliënten en zijn/haar netwerk. De gemeente stimuleert een passend aanbod gericht op participatie, stage en werkgelegenheid. De jeugdwerkloosheid wordt bestreden. We kiezen voor een krachtige aanpak. De mogelijkheden van het regionaal arbeidsplatform worden volop benut.
GROENLINKS VERKIEZINGSPROGRAMMA GELDROP-MIERLO 2014/2018
11
3. De groene gemeente Een schone en gezonde gemeente Onze groene gemeente is gezond en prettig om in te wonen. In groen kun je bewegen en ontspannen, sociale contacten opdoen en tot rust komen. Groen levert een belangrijke bijdrage aan een goed woon- en vestigingsklimaat voor bewoners en bedrijven. Groen heeft een enorme waarde die niet in geld is uit te drukken. Door meer bomen zijn we beter bestand tegen de klimaatverandering. In deze tijden van bezuinigingen en financiële krapte, kiest GroenLinks juist voor echte kwaliteit: 'groene kwaliteit'. Biodiversiteit en dierenwelzijn De economische opgaven waar we voor staan zijn alleen in samenhang aan te pakken en te realiseren. Daarbij staat GroenLinks voor meer dan alleen het eigen belang. We hebben respect voor andere belangen. Belangen van mens en dier, cultuur en kwetsbare natuur kunnen rekenen op extra ondersteuning. Aandacht voor een groene, schone, zuinige en sociale leefomgeving versterkt de gemeente. Want levenskwaliteit, een gezonde economie en vertrouwen in een goede toekomst, kunnen niet zonder elkaar. Daarom kiest GroenLinks voor een aanpak waarbij groene ruimte, werkgelegenheid, sociale voorzieningen, huisvesting en water elkaar versterken. In Geldrop en Mierlo inspireert en steunt de gemeente inwoners om zelf groene en duurzame initiatieven te ontwikkelen. Voorrang voor voetgangers, fietsers en OV We willen een milieubewuste gemeente zijn. Binnen de gemeente kun je je gemakkelijk te voet en per fiets verplaatsen. In de centra van Geldrop en Mierlo is de auto te gast en niet vanzelfsprekend. Bebouwde kom en buitengebied willen we beter verbinden door het uitbreiden en verbeteren van mooie en veilige fietsroutes. Zo kunnen we op de fiets of te voet volop genieten van het landschap en het groen ook echt beleven. Met minder verkeer en dat is directe energiewinst. De groene gemeente van onze dromen is vanzelfsprekend ook een schone gemeente, met schone lucht, schoon water en schone grond. Wie iets vervuilt, ruimt het zelf op. De vervuiler betaalt. En we doen er alles aan om de gemeente, de straten en de pleinen, de parken en plantsoentjes schoon te houden. Steeds in nauwe samenwerking met de directe bewoners. Duurzaam bouwen en wonen We stimuleren duurzame initiatieven. Door durf te tonen en te improviseren kunnen we nieuwe en spannende plekken in de gemeente laten ontstaan, waar meer kan en mag en waar in de praktijk geëxperimenteerd kan worden met goede ideeën. We willen een overheid die uitnodigt en we stimuleren initiatieven van bewoners; mensen die hun eigen verantwoordelijkheid nemen en aan de slag gaan. Door nieuwe vormen van lokale samenwerking te zoeken (denk aan lokale energie- en voedselcoöperaties) kunnen nieuwe (financiering-)vormen worden gevonden voor dagelijkse behoeften. Door inwoners meer te betrekken bij hun eigen leefomgeving en duurzame ‘doe-het-zelvers' met elkaar te verbinden, kan letterlijk maar vooral figuurlijk winst worden behaald. Het gaat immers om de kwaliteit van leven en om de kwaliteit van ons leefklimaat. Het gaat kortom om Groene Kwaliteit.
GROENLINKS VERKIEZINGSPROGRAMMA GELDROP-MIERLO 2014/2018
3.1
12
Een schone en gezonde gemeente Geldrop-Mierlo blijft een schaliegasvrije en kernenergievrije gemeente. Wij dringen voortdurend aan op het regelmatig meten van de kwaliteit van lucht, water en geluid en stellen hoge eisen aan het beperken van geluidsoverlast, fijnstof en ammoniakuitstoot. Er moeten zo spoedig mogelijk deugdelijke geluidswallen komen om het wonen in de buurt van de A67 in Geldrop te verbeteren. Er komen geen nieuwe woningen binnen 300 meter van de snelweg. Er komt goed toezicht op naleving van milieuvoorwaarden en extra aandacht voor grondvervuiling. Vuurwerk afsteken door particulieren wordt ontmoedigd. Dat betekent minder stress, ongelukken en ademhalingsproblemen voor mens en dier. Op oudejaarsnacht houdt de gemeente zelf een grote vuurwerkshow in de beide kernen. We gaan voor vergroening en minder steen. Alleen verharden waar nodig. Onkruid op verhardingen en tussen groen wordt op de meest milieuvriendelijke manier bestreden. We stimuleren inwoners en bedrijven en met name de landbouw om onkruid milieuvriendelijk te bestrijden. De gemeente geeft regelmatig voorlichting over groen en wateropvang; bewoners worden betrokken bij ontwikkelingen in groen en wateropvang. Zoveel mogelijk afval in Mierlo en Geldrop wordt gerecycled. Deelname aan het apart inzamelen van tetrapakken wordt vergemakkelijkt door meer en beter toegankelijke inzamelpunten. GroenLinks wil dat er een repair-café in Geldrop en Mierlo komt. Er moeten voldoende afvalbakken in de openbare ruimte en ”blikvangers” op notoire afvalroutes zijn, die tijdig worden geleegd. De zwerfvuil monitor daalt. Op scholen zou meer aandacht moeten zijn voor afval (in alle opzichten). Wij pleiten voor het plaatsen van netten waar mensen hun afval in kwijt kunnen in de bebouwde kom-zones. Ook zou in de openbare ruimte meer toezicht moeten plaatsvinden. Er is geen hondenpoep-overlast meer door extra omrasterde hondentoiletten, meer poepbakken met zakjes en door strenger optreden op plaatsen waar veel klachten vandaan komen. Lichtvervuiling wordt minder. Nieuwe lantaarnpalen zijn “slim” en hebben geen bovenuitstraling; aanlichten van gebouwen wordt beperkt tot monumentale panden. Wij pleiten voor het inzetten van de modernste techniek om de verlichting zo energievriendelijk als mogelijk te maken. Diverse slimme technieken zijn voorhanden, zoals lichtgevend asfalt en lampen die aangaan als je in de buurt komt. Deelname aan pilotprojecten juichen we toe. Een ecoduct over de A67 ter plaatse van onze gemeente Geldrop-Mierlo blijft nog steeds een wens.
3.2
Voorrang voor voetgangers, fietsers en OV In de hele gemeente wordt het gebruik van de fiets voor de korte afstand gestimuleerd. Het is aantrekkelijk om de fiets te pakken. Speciale aandacht is er voor de jeugd. Fietspaden worden goed onderhouden; geen hobbels in fietspaden door wortelgroei. Er komt een meldpunt “ruim baan voor de fiets”, waar inwoners suggesties kunnen doen voor verbeterpunten voor fietsers. Wij pleiten voor het instellen van een meldpunt voor onveilige situaties. Op díe plaatsen waarvan herhaaldelijk meldingen komen, moeten maatregelen genomen worden om het
GROENLINKS VERKIEZINGSPROGRAMMA GELDROP-MIERLO 2014/2018
13
veiliger te maken. Veilige fietsroutes voor kinderen en ouderen liggen vrij van het snelverkeer en hebben veilige oversteekvoorzieningen. Rondom scholen wordt het verkeer veiliger gemaakt. Er zijn veilige loop- en fietsroutes tussen scholen, speelplekken, kinderopvanglocaties, wijkcentra en sportaccommodaties. Ouders en kinderen worden gestimuleerd om te voet en fietsend naar school te gaan. Tijdens haal- en brengtijden zijn de straten vóór of rond het schoolplein autovrij. Er komen aparte kus- en zwaaiplekken voor mensen die met de auto komen. Bij een (her-)inrichting en bij herstel van wegen wordt vooraf een buurtschouw gehouden en wordt de buurtschouw teruggekoppeld naar de buurt. Er zijn veilige en efficiënte routes tussen Mierlo en Geldrop met de aanliggende gemeenten. Er is veel aandacht voor de kwaliteit van het knooppuntennetwerk dat in samenwerking met de omliggende gemeenten wordt gerealiseerd. Fietsverkeer in de Korte Kerkstraat wordt veiliger. Een samenhangend plan vermindert het autoverkeer in de centra en laat parkeergelegenheid aansluiten bij de aanrijroute. Het autoverkeer in het centrum van Geldrop wordt teruggedrongen. Bestaande fietspaden die een belangrijke bijdrage leveren aan het forensen-netwerk moeten verbeterd worden; speerpunt is De Santheuvel in Mierlo. Deze buurtontsluitingsweg is heel belangrijk voor het langzaam verkeer naar werk en school. Het wegdek moet vloeiender en fietsvriendelijker worden (zoals het al uitgevoerde deel). De voorrangsregeling kan verbeterd worden. De stallingcapaciteit voor fietsen bij het station Geldrop moet worden uitgebreid. Fietsparkeervoorzieningen in het centrum van Geldrop moeten worden uitgebreid. Fietsen moeten gratis bewaakt en overdekt kunnen worden gestald, desnoods ten koste van parkeergelegenheid voor auto’s. Er komen OV fietsen bij station Geldrop en op meerder plaatsen in Mierlo en Geldrop zijn huur- of leenfietsen beschikbaar. Meer ‘groene’ oplaadpunten worden geïnstalleerd voor elektrische fietsen en scootmobiels. Bij de oplaadpunten is ook een “fiets-EHBO-kit” beschikbaar. Er komt een goede openbaar-vervoermogelijkheid tussen de kernen van Mierlo en Geldrop en tussen Mierlo en station Brandevoort. Buslijn 10 gaat weer langs station Geldrop. De buurtbus wordt ondersteund. Er komt geen HOV2 tussen Eindhoven en Geldrop. Met de treinverbinding tussen Eindhoven en Geldrop is er al hoogwaardig openbaar vervoer. We stimuleren het gebruik van milieuvriendelijke auto’s. In 4 jaar tijd is er een netwerk van (groen opgewekte) elektrische auto oplaadpunten, te beginnen op parkeerplaatsen in de centra, bij culturele en zorginstellingen en op bedrijventerreinen. Bij nieuwbouw wordt er parkeerruimte op eigen terrein gerealiseerd. We stimuleren schoon vrachtvervoer en slimme bevoorrading: minder verkeersbewegingen voor het bezorgen van pakketpost.
GROENLINKS VERKIEZINGSPROGRAMMA GELDROP-MIERLO 2014/2018
3.3
14
Biodiversiteit en dierenwelzijn We koesteren en versterken onze unieke natuurgebieden Dommelvallei, Strabrechtse heide, Molenheide, Sang en Goorkens en Gijzenrooise Zegge. Onze stelling is: De natuur heeft hier prioriteit en de mens is te gast. De Strabrechtse Heide is op papier beschermd als Natura 2000 gebied. Dit wordt in de praktijk onvoldoende nageleefd. Wij zijn voor serieuze toetsing en handhaving en spreken hier ook de gemeente Heeze-Leende, Brabants Landschap en Staatsbosbeheer op aan. We willen dat er wordt opgetreden tegen loslopende honden, motorcrossers en ATB-ers op routes waar dit niet is toegestaan. Intensieve recreatie vormt een bedreiging voor natuurgebieden. De druk op de randen van de natuurgebieden wordt door campings en recreatieve poorten opgevoerd. Activiteiten moeten getoetst aan de provinciale verordening Stikstof en Natura 2000, waarbinnen dit gebied een beschermde status heeft. Uitbreidingen van agrarische bedrijven rondom de Strabrechtse Heide moet worden getoetst aan de Flora- en Faunawet en de Natuurbeschermingswet. Om dieren in de natuur de ruimte te geven, wil GroenLinks dat de groene gebieden zoveel mogelijk op elkaar worden aangesloten. Barricades worden voorzien van doorgangen. Zo zou het terrein van recreatiepark het Wolfsven bijvoorbeeld toegankelijk moeten zijn voor dieren. De ecologische zone over en aan beide zijden van het Eindhovens Kanaal moet worden gerespecteerd. Daar willen we geen intensieve recreatie toelaten. Extensieve recreatie hoeft geen probleem te zijn. We willen de ecologische hoofdstructuur realiseren. Zo nodig realiseren we extra groen in de bebouwde kom. Waar dat effectief is, worden langs sloten, kanalen en vijvers natuurvriendelijke oevers aangelegd. Er komt een plan voor wijkvergroening. Buurtbewoners die hun straat of buurt willen vergroenen komen voor ondersteuning in aanmerking. Basisscholen stimuleren we om groene schoolpleinen te creëren en schooltuintjes aan te leggen. We stimuleren het natuuronderwijs voor kinderen en pleiten voor ondersteuning van particuliere instellingen op dit gebied. Voor kinderen komen er natuuravonturen en speelplaatsen waar zij kunnen spelen en de natuur kunnen ontdekken. We zetten vol in op vergroening en verbetering van de biodiversiteit in openbaar groen. Parken, groenstroken, bermen en oevers worden ecologisch beheerd met meer bloemen en schuilplaatsen voor dieren. Plaatsing van bijenkorven wordt sterk gestimuleerd. De gemeente bevordert maatregelen om massale bijensterfte te voorkomen, onder meer door het inzaaien van wilde planten in de bermkanten. De mogelijkheid voor nestplekken en broedgelegenheid voor vogels wordt gestimuleerd. We stimuleren dat bestaande boerderijen zich tot stadsboerderijen ontwikkelen. Consumentencorporaties worden gestimuleerd. Initiatieven als bevoorrading van winkels door plaatselijke agrarische bedrijven worden op prijs gesteld. We stimuleren dat agrariërs zich inzetten voor natuurbescherming. Geldrop-Mierlo ontwikkelt een natuurloket en gaat via dat gemeenteloket adviseren over dierenwelzijn en natuur. Grondbezitters kunnen hier terecht met hun vragen over natuurbescherming, landschapsbeheer, dierenwelzijn en werkgelegenheid. We ontwikkelen een dierenwelzijnsbeleid.
GROENLINKS VERKIEZINGSPROGRAMMA GELDROP-MIERLO 2014/2018
15
Er komt adequate opvang voor zwerfdieren en in beslag genomen verwaarloosde dieren. De gemeente beperkt en ontmoedigt het gebruik van gewas- en bestrijdingsmiddelen en houdt toezicht op verboden bestrijdingsmiddelen. Overlast van in de vrije natuur levende dieren wordt op een natuurvriendelijke manier bestreden. Aanleg en onderhoud van groen op rotondes wordt geprivatiseerd met vermelding van het Groenbedrijf. Geldrop-Mierlo stelt grenzen aan de maximale maat van stallen en werkt niet mee aan de bouw van megastallen. 3.4
Duurzaam bouwen en wonen We bepleiten dat de gemeente actief streeft naar energielabel B voor bestaande woningen. Bij nieuwbouw moet energieneutraal bouwen worden nagestreefd. Mensen met een laag inkomen wonen in slecht geïsoleerde woningen en hebben hierdoor onevenredig hoge energielasten. GroenLinks is van mening dat (ook) bij een lager inkomen lage energiekosten horen. De gemeente stimuleert woningcorporaties om te investeren in renovatie- en isolatieprojecten, omdat dit direct bijdraagt aan kostenbesparing voor de gebruikers en werkgelegenheid bevordert. Lokale energiecorporaties steunen we bij vergunningverlening. De gemeente gaat hun initiatieven ondersteunen. GroenLinks ziet meerwaarde in gezamenlijke initiatieven voor de plaatsing van zonnepanelen op bijvoorbeeld het dak van een school. Het heeft voordelen voor de betrokken bewoners en de school. GroenLinks wil dat de gemeente bewoners regelmatig tips en voorlichting geeft over wat ze zelf kunnen doe om energie te besparen, waarbij er regelmatig aantrekkelijke en seizoensgebonden acties zijn. We bevorderen eigen initiatieven op het gebied van energiebesparing en zorgen snel voor de benodigde vergunningen. Bij het plannen van nieuwe wijken en gebouwen wordt rekening gehouden met een optimale benutting van de zonnestand. Er komen zonnepanelen en groene daken op gemeentelijke gebouwen. De gemeente bevordert groene dakbedekking bij andere organisaties en particulieren. De gemeente zet zich in om bedrijven en organisaties aan elkaar te koppelen om samen energie te besparen. Als in het centrum van Mierlo het pand vrijkomt waar de voormalige St. Johannesschool is gevestigd, kiezen wij ervoor dat het duurzaam gerenoveerd wordt en een woonfunctie krijgt. We helpen winkeliers bij energiebesparing. Bedrijfsgebouwen worden energiezuinig, ondermeer door optimale inzet van zonnepanelen. Terrasverwarming is een vorm van energieverkwisting. We willen dat de gemeente een ontmoedigingsbeleid voert. We stimuleren kleinschalige windmolens waar mogelijk. Het toezicht op handhaving van wettelijke regels op terrein van natuur en milieu wordt versterkt. Voorlichting en educatie over natuur en duurzaamheid zijn belangrijke instrumenten om gedragsverandering te bewerkstelligen. Hier zet de gemeente actief op in.
GROENLINKS VERKIEZINGSPROGRAMMA GELDROP-MIERLO 2014/2018
16
4. GroenLinks kiest voor actieve regionale samenwerking GroenLinks wil een krachtig gemeentebestuur waarbij kwaliteit voorop staat. Er komen steeds meer taken op de gemeentelijke organisatie af. Het rijk draagt taken over aan de gemeente en bezuinigt tegelijkertijd. Het moet beter, sneller en goedkoper. GroenLinks is voor regionale samenwerking in de uitvoering. Daardoor kan de kwaliteit van de taken in de uitvoering gewaarborgd blijven ondanks de toegenomen taken. Dus lokaal waar het kan en regionaal waar het moet. Regionale opgaven GroenLinks vindt het belangrijk dat de gemeenteraad en het College van B&W, naast de lokale agenda, oog hebben voor de regionale agenda en dat ze het initiatief nemen om samen de inhoudelijke opgaven van de regio aan te pakken. Gezamenlijke opgaven moet je gezamenlijk aanpakken; door samen te werken kun je meer meters maken. Voorbeelden zijn onder meer Jeugdzorg, verbinden natuurgebieden, werkgelegenheid en arbeidsmarktbeleid, wonen, mobiliteitsvraagstukken en ontwikkeling van bedrijventerreinen. Ook op het gebied van ICT, groenvoorziening en personeelszaken is regionale samenwerking wenselijk. Samenwerking De directe samenwerking met Nuenen en met Son en Breugel steunen we, ook HeezeLeende komt daarvoor in aanmerking. Geldrop-Mierlo is onderdeel van de Metropoolregio Eindhoven en ook deelnemer aan het Bestuursconvenant stedelijk gebied Eindhoven 2013. GroenLinks verwacht van onze gemeente meer initiatief en creativiteit zodat ze meer invloed heeft op regionale doelen en plannen. Regionale samenwerking verandert de spelregels van de democratische legitimatie niet. Daar waar in de uitvoering samengewerkt wordt, blijft gelden dat de gemeenteraad de richting van het beleid bepaalt en de uitvoering ervan vervolgens controleert. Ook bij gezamenlijke uitvoering van beleid blijven de individuele colleges en bestuurders hiervoor verantwoordelijk.