Inhoudstafel 1.
INLEIDING............................................................................................................................................ 1 1.1. AANLEIDING TOT OPMAAK VAN HET BPA .............................................................................................. 1 1.2. SITUERING EN AFBAKENING VAN HET PLANGEBIED ................................................................................ 1 1.2.1. Historiek en beschrijving van het Kasteeldomein ........................................................................ 1 1.2.2. Beschrijving van de bestaande toestand ..................................................................................... 2 1.3. BOUW- EN MILIEUVERGUNNINGEN ........................................................................................................ 3 1.4. ADMINISTRATIEVE INLICHTINGEN.......................................................................................................... 4 1.4.1. Datum van het Besluit van de Gemeenteraad houdende de beslissing van het opmaken van het plan. ....................................................................................................................................... 4 1.4.2. Datum van het Besluit van de Gemeenteraad houdende de aanstelling van de ontwerper. ...... 4 1.4.3. Datum van het Besluit van de Gemeenteraad houdende de voorlopige aanvaarding van het ontwerpplan.................................................................................................................................. 4
2.
PLANNINGSCONTEXT ....................................................................................................................... 5 2.1. BESTAANDE JURIDISCHE–ADMINISTRATIEVE ASPECTEN ......................................................................... 5 2.2. BESTAANDE JURIDISCH-TECHNISCHE ASPECTEN ................................................................................... 5 2.3. RUIMTELIJKE BELEIDSPLANNEN ........................................................................................................... 6 2.3.1. Ruimtelijk structuurplan Vlaanderen (17 december 1997) .......................................................... 6 2.3.2. Provinciaal ruimtelijk structuurplan Vlaams-Brabant (MB 7 oktober 2004) ................................. 6 2.3.3. Ruimtelijk structuurplan Dilbeek (Voorontwerp versie - 2005)..................................................... 6 2.4. RELEVANTE WETGEVING, STUDIES EN PLANNEN.................................................................................. 11 2.4.1. Mobiliteitsplan Dilbeek ............................................................................................................... 11 2.4.2. Zorgstrategisch plan Dilbeek - mei 2005 ................................................................................... 11 2.4.3. Voorstudie rusthuizen – april 2006 ............................................................................................ 12 2.4.4. Case Study Residentie Koning Albert........................................................................................ 14 2.4.5. Het Gemeentelijk NatuurOntwikkelingsplan Dilbeek ................................................................. 16 2.4.6. Decreet integraal waterbeleid .................................................................................................... 16
3.
KNELPUNTEN EN POTENTIES........................................................................................................ 17 3.1. 3.2.
KNELPUNTEN .................................................................................................................................... 17 POTENTIES ....................................................................................................................................... 17
4.
KWANTITATIEVE PLANOPTIES (PROGRAMMA OP KORTE TERMIJN) ..................................... 18
5.
RUIMTELIJKE DOELSTELLING, CONCEPTEN EN VISIE.............................................................. 19 5.1. DOELSTELLINGEN ............................................................................................................................. 19 5.2. RUIMTELIJK CONCEPTEN ................................................................................................................... 19 5.3. VISIE ................................................................................................................................................ 20 5.3.1. Structuurschets .......................................................................................................................... 20 5.4. RUIMTELIJKE AFWEGING.................................................................................................................... 21
6.
GEVOLGEN VOOR DE JURIDISCH- BESTAANDE TOESTAND ................................................... 22 6.1. AFWIJKINGEN TEN OPZICHTE VAN HET GEWESTPLAN ........................................................................... 22 6.1.1. Bestemmingen voorzien op het gewestplan .............................................................................. 22 6.1.2. Rechtvaardiging van de wijzigingen .......................................................................................... 22 6.1.3. evolgen voor de feitelijke en/of juridisch bestaande toestand ................................................... 22 6.2. GEWIJZIGDE JURIDISCH-TECHNISCHE ASPECTEN ................................................................................ 22
7.
OVERLEG EN INSPRAAK ................................................................................................................ 23 7.1. 7.2. 7.3. 7.4.
ADVIEZEN VAN DE BEHEERDERS VAN DE WEGENIS .............................................................................. 23 BIJKOMENDE INLICHTINGEN VANUIT DE PLENAIRE VERGADERING / SCHRIFTELIJKE ADVIESRONDE .......... 23 RESULTAAT VAN HET OPENBAAR ONDERZOEK..................................................................................... 23 ADVIES VAN HET COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN SCHEPENEN......................................................... 23
D+A Consult Gemeente Dilbeek
BPA ‘Residentie Koning Albert’ toelichtingsnota GR1 – okt. 2006
1.
INLEIDING
1.1.
Aanleiding tot opmaak van het BPA
Het BPA heeft tot doel de problematiek van het bestaande zonevreemde rusthuis ‘Residentie Koning Albert’ in het parkgebied van het kasteel van Noirhomme aan te pakken door herbestemming van de gebouwen als rusthuisvoorziening binnen de bestemming parkgebied en dit, zonder de ruimtelijke kwaliteiten van het gebied te schaden. De zonevreemdheid heeft betrekking op: - het rusthuis met kasteel, een voormalige hovenierswoning (nu leegstaand) en bijgebouwtjes (stallingen en een serre); Naast hoger genoemde herbestemming heeft het BPA tevens tot doel om op korte termijn ontwikkelingskansen te bieden aan het rusthuis (nieuwbouw kamers en de hierdoor vereiste uitbreiding van de rusthuisvoorzieningen). Het plangebied is waardevol omwille van zijn landschappelijk park met oudere elementen moestuin…, bos met 19de-eeuwse bomen) aangelegd rond een eclectisch kasteel uit 1922, in 1950 ingericht als rusthuis. De ‘Residentie Koning Albert’ is één van de drie rusthuizen van het Nationaal instituut voor Oorloginvaliden, Oud-strijders (N.I.O.O.O.). De gemeente Dilbeek wenst het behoud van het domein te ondersteunen en de vereiste uitbreiding voor het rusthuis toe te laten in het kader van het zorgstrategisch plan dat opgemaakt werd door de gemeente.
1.2.
Situering en afbakening van het plangebied
Bijlage : Situering stratenplan, topografische kaart, bij bestemmingsplan Het studiegebied is gelegen op het grondgebied van Dilbeek en leunt zuidelijk aan bij de kern van Itterbeek langs de Keperenbergstraat, de verbindingsstraat met de kern. De site ligt op ongeveer 200 meter van de Dorpsstraat. Het parkgebied vormt de aanzet van een depressie die zuidwaarts loopt naar de vallei van de Koeivijverbeek. Het plangebied wordt ten westen begrensd door de Keperenbergstraat, noordelijk door de Doornstraat, oostelijk door de Vlazendaalstraat en zuidwaarts de randen van het deel parkgebied met rusthuisvoorzieningen (bijgebouwtjes). De grens leunt hier aan de beboste parkdelen (oost en zuid) en het landbouwgebied. De openbare voetwegen liggen buiten de afbakening van het BPA.
1.2.1. HISTORIEK EN BESCHRIJVING VAN HET KASTEELDOMEIN Bron: “Historische tuinen en parken in Vlaanderen” – ‘kasteeldomein Rusthuis Koning Albert Het kasteel waarin het rusthuis is ondergebracht, werd in 1922 gebouwd door de Brusselse industrieel Jean - Noirhomme. Het eclectische, neoclassicistische kasteel werd opgetrokken in similisteen en bleke baksteen. Het park omvatte eveneens het door André Wissinger aangelegde landgoed in Vlazendaal. Het landgoed van André Wissinger situeert zich in de laagte ten zuidoosten van het kasteel Noirhomme en omvatte het nog bestaande gebouwencomplex, een ravijnbosje met een vijvertje en een moestuinperceel. Op dit perceel had Wissinger rond 1905 een tuiniershuisje, serres en een pittoresk kippenhok met duiventorentje laten bouwen. Het smeedijzeren hek tussen pijlers aan de Vlazendaalstraat in de noordoosthoek van het domein geeft de oorspronkelijke oprit tot het park aan; doch deze toegang wordt momenteel niet meer gebruikt. De oude oprijlaan loopt doorheen het ravijnbosje, mondt uit in de vlakte aan de voormalige moestuin en buigt terug af naar het kasteel toe. Het betreft de huidige Vlasendaalstraat en de voetweg ten zuiden van het park. De door bomen omkaderde vista vanuit het kasteel tussen het kippenhok en
D+A Consult Gemeente Dilbeek
1
BPA Residentie ‘Koning Albert’ Toelichtingsnota - GR1 / okt. 2006
de serres door, met Vlazendaal en de Pedevallei op de achtergrond, vormt de belangrijkste architecturale component. In de noordoosthoek van het domein ligt een met zomerlinde beplant heuveltje, vermoedelijk ooit als uitkijkpunt over Vlazendaal. Het kasteel werd in 1948 ingericht als rusthuis en in 1970 werd er een moderne gevel tegenaan gebouwd.
Bovenstaande afbeelding visualiseert het kasteeldomein anno 1953 met het kasteel van Noirhomme (rood) en het landhuis van André Wissinger (blauw). Het BPA voor het rusthuis betreft het noordwestelijke deel binnen de wegenstructuur.
1.2.2. BESCHRIJVING VAN DE BESTAANDE TOESTAND Bijlage : Situering topografische kaart, bij bestemmingsplan Het studiegebied leunt zuidelijk aan bij de kern van Itterbeek, een deelgemeente van Dilbeek. De site ligt op ongeveer 200 meter van Itterbeek centrum in parkgebied, een overgangszone tussen het dorpscentrum van Itterbeek en het zuidelijk gelegen agrarisch gebied. Het rusthuis beschikt over de hiernavolgende faciliteiten: een groene buitenruimte, een cafetaria en parking voor bezoekers, een gemeenschappelijke ontspanningsruimte, een afzonderlijke hobby- en sportruimte en een TV-ruimte. Een halte voor het openbaar vervoer is op wandelafstand aanwezig. De erkende capaciteit voor residentie Koning Albert bedraagt 89 bedden, daarnaast beschikt men hier eveneens over 5 kamers kortverblijf (opgeschort). Het parkgebied vormt een schakel tussen het dorpscentrum en de zuidelijke, lager gelegen open ruimte rond de vallei van de Koeivijverbeek. Het noordwestelijke deel (BPA) is het intensievere en landschappelijk -architecturale deel van het park met kasteel en rusthuis, het zuidelijke en oostelijk parkdeel heeft een landschappelijk karakter met daarin het landhuis en enkele woningen. De Doornstraat en de Keperenbergstraat hebben een uitgesproken woonkarakter met ter hoogte van de parktoegang gemeenschapsvoorzieningen (school, recreatie, OCMW). In de Keperenbergstraat is de bebouwing aaneengesloten. De percelen in de Doornstraat en de Vlazendaalstraat daarentegen zijn groter met open bebouwing. Het plangebied kan worden beschouwd als één ruimtelijke entiteit door het architecturale parkkarakter van de omgeving; in belangrijke mate gevormd door het kasteel met rusthuisvoorzieningen en de open parkdelen rond het kasteel. De ingerichte parkzone rondom ‘Residentie Koning Albert’ heeft ook een veeleer privatief karakter met het hooggelegen kasteel en rondom het rusthuis. Het terrein wordt gekenmerkt door een glooiend reliëf met lokaal enkele sterke hellingen. Het parkgebied daalt in zuidelijke richting en heeft een afwisselend gesloten en open karakter dat geaccentueerd wordt door de open perspectieven tussen kasteel en het landbouwgebied ten zuiden.
D+A Consult Gemeente Dilbeek
2
BPA Residentie ‘Koning Albert’ Toelichtingsnota - GR1 / okt. 2006
De rusthuisgebouwen liggen noordelijk en westwaarts rond het kasteel met aan de Keperenbergstraat de enige toegang. De parkeerruimten situeren zich tussen de toegang en het kasteel, langs de parkwegen bij het kasteel wordt eveneens geparkeerd. Op de site komen diverse gebouwen en bijgebouwen voor met de hiernavolgende faciliteiten: - het kasteelgebouw van 2 bouwlagen met 1 dakverdieping; ingericht als rust- en verzorgingstehuis met bijhorende faciliteiten; - een zijvleugel van drie verdiepingen met plat dak, aan het kasteelgebouw verbonden met een rusthuisgebouw met gemeenschappelijke lokalen en een passerelle (1 bouwlaag met plat dak); - onderhoudsgebouwen (voormalige stallingen); - de leegstaande hovenierswoning met serre; Op de site bevinden zich eveneens de hiernavolgende infrastructuren en elementen van de omgevingsaanleg; het betreft: - twee parkeerplaatsen voor wagens, deels overkapt en een overdekte fietsenstalling; - toegangswegen in asfalt en dolomiet - half verharde parkwegen;
Het kasteelgebouw van ‘Residentie Koning Albert’ met zijvleugel (rechts)
De zijvleugel langs de noordelijke zijde
De zijvleugel langs de zuidelijke zijde
Voorgevel kasteel (Keperenbergstraat)
1.3.
Bouw- en milieuvergunningen
bouwvergunning
stedenbouw
aard
goedkeuring
BA/11/1941
Bouw afsluiting
24/03/1941
BA/148/1956
Verbouwing dak huis tuinier
28/08/1956
BA/93/1966
60/AB/2682/66
Kasteel (afbraak schouwen en bouw dakvensters)
16/06/1966
BA/186/1967
60/AB/2955/67
Kasteel (boordgangen en noodtrap)
25/01/1968
BA/26/1968
60/AB/2991/68
Bouwen rusthuis
2/04/1968
BA/98/1979
Vellen bomen
10/04/1979
BA/29/1981
Vellen bomen
20/03/1981
Plaatsen afdak (geringe omvang)
7/01/1982
BA/273/1981
D+A Consult Gemeente Dilbeek
/
3
BPA Residentie ‘Koning Albert’ Toelichtingsnota - GR1 / okt. 2006
milieuvergunning (rusthuis)
Inrichting klasse 3
B.D. Prov. Raad
B.D. Prov. Raad
Exploitatie X-stralen apparaat voor medisch gebruik Verlenging exploitatie 2 ondergrondse stookolietanks van 15000 L
B.D. Prov. Raad
1.4.
goedkeuring
Inrichting mechanische wasserij met machines, koeltoestellen en lift en plaatsing bovengr. stookolietank van 7500 L Omvorming en uitbreiding mechanische wasserij met machines, keukenmachines, koeltoestellen en lift, luchtcompressor, schrijnwerkerij en hoogspanningscabine en plaatsing 2 stookolietanks van 15000 L
11/10/1949
26/05/1972 12/01/1973 13/04/1992
Administratieve inlichtingen
1.4.1. DATUM
VAN HET VAN HET PLAN.
BESLUIT
VAN DE
GEMEENTERAAD
HOUDENDE DE BESLISSING VAN HET OPMAKEN
… 1.4.2. DATUM
VAN HET ONTWERPER.
BESLUIT
VAN DE
GEMEENTERAAD
HOUDENDE DE AANSTELLING VAN DE
… 1.4.3. DATUM
VAN HET BESLUIT VAN DE HET ONTWERPPLAN.
D+A Consult Gemeente Dilbeek
GEMEENTERAAD
4
HOUDENDE DE VOORLOPIGE AANVAARDING VAN
BPA Residentie ‘Koning Albert’ Toelichtingsnota - GR1 / okt. 2006
2.
PLANNINGSCONTEXT
2.1.
Bestaande juridische–administratieve aspecten
het gewestplan (Halle-Vilvoorde-Asse) parkgebied (100%) zie bestemmingsplan plannen van aanleg er is geen algemeen plan van aanleg van kracht er zijn geen bijzonder plannen van aanleg van kracht (hogere) Ruimtelijke Uitvoeringsplannen niet van toepassing vergunde verkavelingen nr. ref. niet van toepassing
datum goedkeuring
bestemming
beschermde monumenten en landschappen in het studiegebied komen geen beschermde monumenten en landschappen voor. passende beoordeling in het studiegebied komen geen Speciale Beschermingszones voor. erkende natuurreservaten in het studiegebied komen geen erkende natuurreservaten voor.
2.2.
Bestaande juridisch-technische aspecten
wegenis bestaande rooilijnplannen n.v.t.
bestaande buurtwegen
Keperenbergstraat (buurtweg nr. 8) Doornstraat (buurtweg nr. 8) buurtweg nr. 61 (buiten plangebied)
bestaande voetwegen voetweg nr. 130 de voetweg grenst aan het projectgebied, maar bevinden zich buiten de BPAperimeter.
waterlopen
D+A Consult Gemeente Dilbeek
n.v.t.
5
BPA Residentie ‘Koning Albert’ Toelichtingsnota - GR1 / okt. 2006
2.3.
Ruimtelijke beleidsplannen
2.3.1. RUIMTELIJK STRUCTUURPLAN VLAANDEREN (17 DECEMBER 1997) Het plangebied van het BPA ligt in de deelgemeente Dilbeek nabij de kern van Itterbeek. De kernen van Dilbeek en Groot-Bijgaarden en de onmiddellijke omgeving van de Ring behoren tot het stedelijke gebied. De andere delen van de gemeente behoren beleidsmatig tot het buitengebied. Het ontwikkelingsperspectief voor het buitengebied gaat uit van het verhogen van de kwaliteit van de kleine kernen en het bereikbaar houden van de voorzieningen. De aan het wonen gekoppelde gemeenschaps– en nutsvoorziening worden geconcentreerd in de kernen van het buitengebied. De schaal van de voorzieningen sluit aan bij de schaal van het landschap. De omvang van de voorzieningen tast de structuur en de functie van de structuurbepalende functies van het buitengebied niet aan.
2.3.2. PROVINCIAAL RUIMTELIJK STRUCTUURPLAN VLAAMS-BRABANT (MB 7 OKTOBER 2004) Het provinciaal ruimtelijk structuurplan Vlaams-Brabant werd goedgekeurd door de Vlaamse regering op 07/10/04. In het Ruimtelijk Structuurplan Vlaams-Brabant wordt Dilbeek voor het grootste deel ondergebracht in de deelruimte ‘Verdicht Netwerk’, meer bepaalt in het subgebied Aalst-Ninove-Brussel. De provincie wenst de rol van de regio als een goed ontsloten verblijfsgebied naar de omliggende stedelijke gebieden te erkennen. Als gebiedsgericht ontwikkelingsperspectieven wordt hiervoor onder andere gesteld dat het wonen ontwikkeld wordt in functie van de leefbaarheid, de ruimtelijke- en de belevingskwaliteiten van de regio. Het RSVB selecteert Itterbeek als woonkern in het buitengebied. De woonkernen staan in voor de opvang en het bundelen van de plaatselijke woonbehoeften. Het wonen wordt prioritair beschouwd ten opzichte van de andere functies. In functie van de leefbaarheid en de ruimtelijke en belevingskwaliteiten van de regio dient meer aandacht te gaan naar de verblijfsfunctie. Inrichting van het openbaar domein, kwalitatieve woningbouw, dooradering van de open ruimte in de kernen en beperken en optimaliseren van verkeersstromen vormen sleutelprincipes. Het beleid is erop gericht op het versterken van de natuurlijke structuur. In een gemeentelijke woonbehoeftestudie gaat de gemeente na welke de doelgroepen zijn van het gemeentelijke woonbeleid en hoeveel bijkomende specifieke woonmogelijkheden hiertoe per doelgroep voorzien moeten worden (sociale woningen, sociale kavels, seniorenhuisvesting). Het doelgroepenbeleid kan van gemeente tot gemeente verschillen, al naargelang de te verwachten evolutie qua bevolkingssamenstelling en de lokale accenten die de gemeente beleidsmatig wenst te leggen. Vooral de kwalitatieve woning- en woonomgevingsvereisten eigen aan elke doelgroep vormen een belangrijke link naar het ruimtelijke beleid en het te voeren beleid wat betreft het aanbod (bv. seniorenwoningen beter dicht bij voorzieningen, goed ontsloten door openbaar vervoer, enz.).
2.3.3. RUIMTELIJK STRUCTUURPLAN DILBEEK (VOORONTWERP VERSIE - 2005) Het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan Dilbeek is momenteel in opmaak en bevindt zich in de voorontwerpfase. Het dossier werd in een uitgebreide overlegronde voorgesteld aan de bevolking en wordt momenteel herwerkt in functie van overleg met de hogere overheid. Daar het plangebied binnen het GRS behoort tot de gewenste open ruimtestructuur, vormt deze open ruimtestructuur een belangrijk toetsingskader voor de toe te laten functies.
D+A Consult Gemeente Dilbeek
6
BPA Residentie ‘Koning Albert’ Toelichtingsnota - GR1 / okt. 2006
A. Vanuit de ruimtelijke concepten Relaties tussen open ruimtegebieden verstevigen -
bewaren van de grote open ruimten voor natuur en landbouw
-
versterking van de corridors tussen de bestaande open ruimten met de Wolfsputten als centrale open ruimte tussen verstedelijkt gebied en buitengebied
Kasteelparken en bossen als structuurbepalende elementen. -
versterking en waar mogelijk uitbreiding van bosgebieden en kasteelparken.
-
ruimte voor passieve recreatie in relatie tot de plaatselijke draagkracht.
B. Vanuit de gewenste ruimtelijke structuur –Scharnier tussen grootstad en Pajottenland Dilbeek behoort zowel tot het Vlaams stedelijk gebied rond Brussel als tot het buitengebied. Beide gebieden hebben nu reeds een eigen karakter en onderscheiden zich door eigen invulling en functies. Met al zijn voorzieningen en gedifferentieerde ruimten vervult Dilbeek een belangrijke scharnierfunctie tussen het grootstedelijke gebied Brussel en het Pajottenland. Naar de toekomst toe wil de gemeente deze scharnierfunctie behouden doch met respect voor de eigenheid van de gemeente Dilbeek. In het verstedelijkt gebied wordt ruimte voorzien voor wonen, recreatie en werken op bovenlokaal en lokaal niveau. Hier bevinden zich de belangrijkste tewerkstellingszones, dense bebouwing en de grootinfrastructuren en bovenlokale voorzieningen. Deze worden verder versterkt. In het buitengebied wordt het behoud en het versterken van de open ruimte prioritair gesteld. Met respect voor de draagkracht van deze open ruimte moet er wel ruimte worden geboden voor de behoeften van de eigen bevolking door de uitbouw van selectieve leefbare landelijke woonkernen. De kerngedachte doorheen gans het structuurplan Dilbeek is dan ook de evenwichtige uitbouw van beide sterk gedifferentieerde gehelen, het verstedelijkt gebied en het buitengebied, tot een sterk geprofileerd en kwalitatief hoogstaand geheel. Daarbij wil de gemeente de nodige kansen bieden om zowel de landelijke kernen als het stedelijk gebied leefbaar te houden samen met de nodige garanties om de open ruimte te vrijwaren. ‘Scharnier tussen grootstad en Pajottenland’ biedt het ruimtelijk kader waarbinnen Dilbeek zijn gewenste toekomstontwikkeling wil realiseren. C. Vanuit de open ruimtestructuur Bijlage : kaart gewenste ruimtelijke structuur uit het GRS Binnen het buitengebied De grotere open ruimtegebieden moeten gevrijwaard worden in hun huidige agrarische functie. De aaneengesloten landbouwgebieden komen in aanmerking voor intensieve landbouw. Verdere aantasting van de open ruimte door infrastructuren en bebouwing moet zoveel mogelijk tegengegaan worden. De meer versnipperde en geaccidenteerde landbouwgebieden komen meer in aanmerking
D+A Consult Gemeente Dilbeek
7
BPA Residentie ‘Koning Albert’ Toelichtingsnota - GR1 / okt. 2006
voor verweving van landbouw, landschap en natuur. Ook in valleigebieden dient verweving nagestreefd te worden. De bestaande landbouwactiviteit dient hier echter zo veel mogelijk behouden te blijven, naast eventueel andere functies als landschap en natuur. Binnen de open ruimte in het buitengebied moet de mogelijkheid worden geboden om selectief passieve recreatie verder te ontwikkelen en een selectief recreatief medegebruik te stimuleren. In dit kader kunnen ook de wegen in de open ruimtegebieden worden geïntegreerd in een gebiedsdekkend langzaam verkeersnetwerk. Daarbij wordt wel vooropgesteld dat de bestaande onverharde trage wegen in open ruimtegebieden niet meer worden verhard. Indeling in grote samenhangende open ruimtezones met specifieke klemtonen De afstemming van het open ruimtegebruik krijgt een eigen indeling in grote samenhangende open ruimtezones met specifieke klemtonen. Binnen de open ruimte worden gebieden onderscheiden met de volgende gewenste ontwikkelingen: I. Landbouwgebied voor professionele landbouw II. Gecompartimenteerde ruimte met landbouw, wonen en natuur III. Parkgebieden III. a- Parkgebieden in het stedelijke gebied III. b- Parkgebieden in het buitengebied IV. Natuurgebieden V. Beekvalleien als groene linten in het landschap VI. Open ruimtecorridors Het gebied Residentie ‘Koning Albert’ behoort tot de beleidscategorie III. b- Parkgebieden in het buitengebied. III. b- Parkgebieden in het buitengebied ▪ behoud van het groene parkkarakter van de gebieden; ▪ behoud cultureel-historisch karakter van bestaande bebouwing; ▪ behoud van bestaande open ruimten en de natuurwaarden en aansluiting zoeken bij elementen van de natuurlijke structuur; ▪ wonen en laagdynamische cultuurrecreatieve nevenbestemming zijn toegelaten binnen de bestaande bebouwing en mits behoud van bestaande natuurwaarden; ▪ behoud en uitbreiding van bestaande gebouwen in functie van: wonen en verblijfsaanverwante functies (garages, zwembad, recreatievoorzieningen…); cultuurrecreatieve en socio-maatschappelijke functies; ▪ nieuwe bebouwing is toegelaten doch uitsluitend in functie van socio-maatschappelijke functies; ▪ geen nieuwe harde functies toelaten.
Parkgebieden Binnen de gemeente wordt er beleidmatige differentiatie gemaakt van de parkgebieden gelegen binnen de afbakening van het stedelijke gebied en de parkgebieden gelegen in het buitengebied. Dit omwille van de intrinsieke dynamica, functie en aard van de parkgebieden gelegen binnen het stedelijke gebied en noodzaak voor een verschillende beleidsmatige aanpak. Specifiek voor de kasteelparken dienen de waardevolle kenmerken versterkt en/of beschermd te worden, rekening houdend met de haalbaarheid (openbaar, privaat bezit). Verdere bestemmingswijzigingen voor de gebouwen dienen voorzichtig afgewogen te worden in functie van de landschappelijke waarden. Daarbij wordt uitgegaan van een individuele benadering in relatie tot de draagkracht van de entiteit en de omgeving. Deze entiteiten dienen in de mate van het mogelijke betrokken te worden in de uitbouw van het socio-culturele, toeristisch-recreatief en/of sociaalmaatschappelijk beleid. De meeste kastelencomplexen bezitten reeds een dergelijke functie. Verkavelen van de parkgebieden is uitgesloten. Ook ten aanzien van het privatieve karakter dienen soepele maar beperkte mogelijkheden voorhanden te zijn om bestemmingswijzigingen, uitbreidingen en/of vernieuwingen aan deze entiteiten toe te kennen, rekening houdend met hoger genoemde kwaliteiten en opties (landschap, historisch karakter, …).
D+A Consult Gemeente Dilbeek
8
BPA Residentie ‘Koning Albert’ Toelichtingsnota - GR1 / okt. 2006
Parkgebieden in het buitengebied De hoofdfunctie van deze gebieden kan worden bestempeld als private parkgebieden in een relatie met natuur als nevenfunctie. Het aanwezige cultuurhistorische karakter dient bewaart te blijven. Wonen, aanverwante functies en laagdynamische recreatieve nevenbestemmingen zijn mogelijk is voor zover deze geen verdere aantasting inhoudt van de intrinsieke waarden van het parkgebied. Nieuwe bebouwing is toegelaten doch uitsluitend in functie van socio-maatschappelijke functies zoals infrastructuren ten behoeve van de ouderenzorg De inrichting van de bosomgeving (bosranden) van deze gebieden draagt eveneens bij tot het behouden en versterken van de bosstructuren. Rond de bestaande bossen kan men in overleg met de landbouwers bufferstroken aanleggen als randbeheer rond akkers. Daarnaast moeten de bestaande kasteelparken zeker behouden blijven. Deze kasteelparken sluiten dikwijls aan bij de bosgebieden. Volgende gebieden worden geselecteerd als parkgebieden in het buitengebied: ▪ kasteelpark Koning Albert ▪ kasteelpark La Motte ▪ kasteelpark Nieuwermolen ▪ kasteelpark St.- Sauveur ▪ kasteelpark Van Marlier ▪ parkgebied Rutting ▪ parkgebied Schorrenbos ▪ parkgebied Sint-Gertrudis-Pede ▪ parkgebied Begijnenborre ▪ Sint-Anna park ▪ Sint-Martinuspark ▪ Waarboom ▪ Zittertpark
Aanpak van zonevreemde functies – geen nieuwe ongewenste ontwikkelingen Kastelen, landgoederen en waardevolle hoeves Ongeacht de bestemming op het gewestplan dienen deze waardevolle gebouwen en gebouwencomplexen omwille van hun intrinsieke aard en ligging ruimere ontwikkelingsperspectieven te krijgen betreffende dienstverlening, horeca-toerisme en recreatie. Het betreft in de eerste plaats gebouwen met een bakenfunctie. Bakens maken deel uit van de karakteristieken van de fysieke omgeving en vormen of bepalen in belangrijke mate de identiteit van die omgeving. Het betreft gebouwen met een waardevolle historische architectuur, gebouwen die een bijzondere waarde hebben voor het gemeenschapsleven of gebouwen die omwille van hun inplanting in het landschap karakteristiek en beeldbepalend zijn. Enkele voorbeelden zijn St.- Anna Kasteel, Kasteel de Viron (gemeentehuis), Kasteel van Wolsem, kasteeldomein Briard, hof te Zierbeek, hoeve Kattebroek… Bestemmingswijzigingen voor de gebouwen dienen voorzichtig afgewogen te worden in functie van de landschappelijke waarden. Daarbij wordt uitgegaan van een individuele benadering in relatie tot de draagkracht van de entiteit en zijn omgeving. In eerste instantie zal de woonfunctie binnen deze entiteiten voorop staan. In die zin kunnen deze gebouwen en hun parken, huiskavel ed. aangepast worden voor hedendaagse aan het wonen verwante functies (garages, zwembad,...) Ook ten aanzien van het privatieve karakter dienen soepele maar beperkte mogelijkheden voorhanden te zijn om bestemmingswijzigingen, uitbreidingen en/of vernieuwingen aan deze entiteiten toe te kennen, rekening houdend met hoger genoemde kwaliteiten en opties (landschap, historisch karakter, …). De gemeente zal in dit kader de instrumenten van de ruimtelijke ordening (RUP, gemeentelijke verordeningen, …) aanwenden doch uitsluitend op verzoek van betrokken eigenaars en mits de voorgestelde projecten kaderen in de gewenste ruimtelijke structuur en niet conflicteren met de in het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan vooropgestelde gewenste ontwikkeling.
D+A Consult Gemeente Dilbeek
9
BPA Residentie ‘Koning Albert’ Toelichtingsnota - GR1 / okt. 2006
D. Vanuit de nederzettingsstructuur Stedelijk gebied versus buitengebied In het buitengebied primeert de open ruimte en de inherente functies. Het kleinschalige en landelijke karakter van de kernen in het buitengebied wordt behouden. Hier geldt een maximale woondichtheid van 15 woningen per ha als maatregel. Aandacht voor differentiatie in woningtypologie Bij de realisatie van nieuwe woonprojecten in de gemeente moet de nodige aandacht besteedt worden aan nieuwe woonvormen. Dit betekent dat er afhankelijk van de bevolkingsstructuur en de aard van de gezinnen in de gemeente andere woningbehoeften bestaan. Deze nieuwe trends (behoeften) vereisen andere woningtypologieën. Nieuwe woningen moeten op maat van specifieke bevolkingsgroepen (bejaarden, jongeren, alleenstaanden, …) ontworpen worden. Om sociale segregatie tegen te gaan, wordt gestreefd naar een ‘mix’ van woningtypologieën (sociale en private ééngezins- en meergezinswoningen, appartementen, studio’s, …) binnen eenzelfde gebied. Kwalitatief woonaanbod De gemeente zal woonprojecten ondersteunen die tegemoet komen aan de noden (betaalbare onroerende goederen) en de behoeften (vraag naar sociale woningen, serviceflats,..) van de eigen bevolking. Hierbij is het tevens de bedoeling om een gedifferentieerd woonaanbod (huur- en koopwoningen, appartementen, studio’s, sociale woningen, …) te creëren dat gelijkmatig verspreid ligt in de gemeente. Bij het uitzetten van haar kwalitatief woonbeleid vertrekt de gemeente vanuit de huidige en toekomstige bevolkingssamenstelling naar leeftijd en inkomen. Naar leeftijd: leeftijdscategorie 0-14 jaar 15-64jaar 65 en ouder
2001 18% 63% 19%
Prognose 2011 16% 65% 19%
De Dilbeekse bevolkingssamenstelling wordt gekenmerkt door een grote groep ouderen: één vijfde is ouder dan 65 jaar. Dit zal zich op middellange termijn verder doorzetten. Het aandeel van de middengroep (gezinnen met jonge kinderen) zal toenemen, samen met een terugval in het aandeel jongeren. Ook de gemiddelde gezinsgrootte zal verder dalen, wat zich vertaalt in kleinere gezinnen (éénoudergezinnen, meer alleenstaanden- zowel jonge als oudere) Het woningaanbod dient dan ook te worden afgestemd op kleinere wooneenheden: appartementen, kleine gezinswoningen. Naar inkomen: inkomensklasse Lagere inkomens Midden inkomens Hogere inkomens
1999 26% 41,5% 32,5%
Bron : GOM Vlaams-Brabant, Wegwijs in Eigen regio, 1999
Hoewel Dilbeek een hoog gemiddeld inkomen (zowel per hoofd als per aangifte) optekent, is er een significante groep lagere en middelinkomens, samen 67,5% van het aantal gezinnen. Het woonbeleid dient zich in eerste instantie op deze twee groepen te richten. Er dienen bijgevolg woonmogelijkheden voor deze inkomensklassen voorzien te worden. Dit impliceert een bijsturing naar beter betaalbare woningen voor de middenklasse en voor sociale woningen. Hieronder vallen meestal ook weer de jonge gezinnen met kleine kinderen en tieners en de 65-plussers. Deze groepen verdienen dan ook bijzondere aandacht.
D+A Consult Gemeente Dilbeek
10
BPA Residentie ‘Koning Albert’ Toelichtingsnota - GR1 / okt. 2006
Regulariseren van zonevreemd gelegen rusthuizen/serviceflats In het licht van een globaal toenemende vergrijzing wenst de gemeente de zonevreemd gelegen rusthuizen te regulariseren. Meer specifiek gaat het over de sites waarin de volgende rusthuizen gelegen zijn: Residentie Koning Albert (openbaar) in Itterbeek, Residentie Maria Assumpta (privaat) in Dilbeek, Sint-Alena in Dilbeek (privaat) en Rusthuis Koning Albert (privaat) in Sint-Ulriks-Kapelle. Samen zijn ze goed voor meer dan de helft van de capaciteit van de Dilbeekse rusthuizen. Al deze rusthuizen zijn optimaal gelegen in of nabij een woonkern, maar juridisch gezien hebben deze sites de bestemming parkgebied, wat de rusthuizen en de woningen in de directe omgeving ervan zonevreemd maakt. Besluit: Het voorliggende BPA behoort tot de open ruimtezone: - Parkgebieden in het open ruimtegebied In deze parkgebieden dient het aanwezige cultuurhistorische karakter bewaart te blijven. Waarbij is nieuwe bebouwing toegelaten doch uitsluitend in functie van sociomaatschappelijke functies zoals infrastructuren ten behoeve van de ouderenzorg. Het landschappelijke karakter dient bewaart te blijven en mag in geen geval gehypothekeerd worden. - het voorliggende BPA geeft uitvoering van het voorontwerp structuurplan.
2.4. 2.4.1.
Relevante wetgeving, studies en plannen MOBILITEITSPLAN DILBEEK
Het mobiliteitsplan van de gemeente Dilbeek werd conform verklaard door de provinciale auditcommissie op 19 november 2002. Het plangebied wordt afgebakend als verblijfsgebied en wordt ontsloten door de Keperenbergstraat die geselecteerd wordt als lokale ontsluitingsweg. Een goede busbediening is eveneens aanwezig op deze weg en tevens worden de centrumwegen en de omgeving van het OCMW Breugheldal opgenomen in lokale en bovenlokale functionele en recreatieve fietsroutes.
2.4.2. ZORGSTRATEGISCH PLAN DILBEEK - MEI 2005 Met het zorgstrategisch plan willen de Dilbeekse organisaties en instellingen de noden van de dienstencentra’s in kaart brengen en duidelijk aangeven hoe hieraan gewerkt zal worden en wie zal participeren. Het zorgstrategisch plan werd eind december 2005 besproken met de zorgcommissie. De behoefte op middenlange termijn voor sociale woningen, serviceflats, aangepast wonen, zorgverlening, dienstencentra, dagverzorging kortverblijf wordt verdeeld over de verschillende Dilbeekse partners. Naargelang hun draagkracht en capaciteit. In het jaar 2010 zal de gemeente 10.594 personen tellen allen ouder dan 60jaar waarvan 2.331 ouder dan 80 jaar. Een groep van 25% of 2.649 personen zal zorgbehoevend zijn, waarvan een potentieel van 5% noodzakelijk opgenomen dient te worden in een rusthuis (530 personen). Probleemstelling Het aanpassen van de beschikbare infrastructuur met de noodzakelijke uitbreiding omwille van de voorliggende normen is op (kort) termijn noodzakelijk voor Residentie ‘Koning Albert’. Vandaag is dit echter nier mogelijk omwille van de ruimtelijke ordening daar deze instelling zich bevind in parkgebied volgens het gewestplan. Opdracht Om de behoefte van de Dilbeekse rusthuizen op te vangen dient de Residentie ‘Koning Albert’ zijn bestaande rusthuisinfrastructuur te renoveren met 89 woongelegenheden en een bijkomend aandeel voorzien van 3 kamers kortverblijf (planhorizon 2008).
D+A Consult Gemeente Dilbeek
11
BPA Residentie ‘Koning Albert’ Toelichtingsnota - GR1 / okt. 2006
2.4.3. VOORSTUDIE RUSTHUIZEN – APRIL 2006 De richtnota rusthuizen dient als kader voor de toekomstige uitbouw van het rusthuizenbeleid in Dilbeek. Ontwikkelingsvisie van de Dilbeekse Rusthuizen De programmatie voor 2006 van de Vlaamse Gemeenschap voorziet 542 rusthuisbedden en 208 serviceflats voor Dilbeek. Het huidige aantal bedraagt 496 rusthuisbedden en slechts 95 serviceflats. Het aantal opvangmogelijkheden voor senioren kan en moet (op basis van de gewenste programmatie 2006) dus nog zeker toenemen met 113 serviceflats en 46 rusthuisbedden, meer bepaald kamers met 1 bed (kamers met meer bedden worden niet meer gevraagd). Daarnaast moet ook minstens het voorziene aantal eenheden (17) voor kortverblijf gerealiseerd worden. Spreiding van de voorzieningen Als basis wordt voorgesteld om de uitbouw van rusthuizen te spreiden over de kernen met als hoofdlocatie de bestaande en toekomstige voorzieningen in de stedelijke kernen Dilbeek en GrootBijgaarden en als kleinschalige nevenlocaties de kerngebieden in buitengebied. In het licht van een globaal toenemende vergrijzing wordt ervoor geopteerd de zonevreemd gelegen rusthuizen Koning Albert, Huize Moeremans (Maria Assumpta) en Residentie Koning Albert te regulariseren. Deze zijn optimaal gelegen in of nabij een woonkern, maar juridisch gezien hebben deze sites de bestemming parkgebied wat de rust- en verzorgingstehuizen zonevreemd maakt. Soepele maar beperkte ontwikkelingsmogelijkheden dienen voorhanden te zijn om bestemmingswijzigingen, uitbreidingen en/of vernieuwingen aan het rusthuis toe te kennen. Deze worden behandeld in 3 afzonderlijke BPA’s. De hierin vooropgestelde mogelijkheden dienen uiteraard rekening te houden met de waardevolle ruimtelijke, historische, sociale, natuurlijke en landschappelijke aspecten van de sites. Onderstaande tabel toont grafisch weer: - de huidige bezetting; - de gewenste bezetting volgens het zorgstrategisch plan; - en de ruimtelijke spreiding; nieuwbouw aantal bedden
bestaand aantal bedden
D+A Consult Gemeente Dilbeek
gelegen in de potentiële afbakening van het VSGB (Dilbeek-Groot Bijgaarden) gelegen in aansluiting kern Itterbeek (+OCMW) gelegen in woonbebouwing (periferie) gegelen langsheen woonlint (buitengebied)
12
BPA Residentie ‘Koning Albert’ Toelichtingsnota - GR1 / okt. 2006
140
120
100
80
60
40
20
0 Dilhome
Res. Sint-Alena
Res. M. Assumpta
Res.Koning Albert
Breugheldal
De Verlosser
Het Witte Huis
Res. Hoogveld Quietas
Dennenbos
Perspectief voor de Residentie ‘Koning Albert’ Het zorgstrategisch plan stelt de volgende acties voorop; het renoveren van de bestaande rusthuisinfrastructuur met 89 woongelegenheden en een bijkomend aandeel voorzien van 3 kamers kortverblijf. De site is volgens het gewestplan bestemd als parkgebied; de nodige uitbreiding kan slechts beperkt gebeuren aansluitend bij de bestaande voorziening en zodat het parkkarakter maximaal gevrijwaard wordt. Hiervoor is de opmaak van het BPA weerhouden. Opties bij de ontwikkeling van deze beperkte uitbreiding zijn: Een noordelijke uitbreiding nabij de huidige parkeerplaats en de aanpalende, recent aangelegde halfopen parkstrook heeft het voordeel dat de kenmerkende parkdelen onaangeroerd blijven en dat het kasteel het parkgebied blijft domineren. Zo gebeurt de uitbreiding tussen het bestaande rusthuis en de Doornstraat met woonbebouwing. De open ruimtedelen van het parkgebied blijven onaangeroerd, wel moet de noordelijke parkrand met holle wegstructuur en opgaande parkvegetatie over een diepte van minimaal 10 m gevrijwaard blijven en dient de uitbreiding zodanig te gebeuren dat de noordelijke parkverbinding van west naar oost behouden wordt. - renovatie kamers: - kamers kortverblijf:
1211 m² 165 m²
Totaal:
1376 m²
D+A Consult Gemeente Dilbeek
13
BPA Residentie ‘Koning Albert’ Toelichtingsnota - GR1 / okt. 2006
2.4.4. CASE STUDY RESIDENTIE KONING ALBERT De Case Study is opgemaakt in opdracht van de Residentie Koning Albert door het architectenkantoor Archi-ds. Deze studie omvat een mogelijke ontwikkeling van het rusthuis zonder echter rekening te houden met de huidige bevindingen van het zorgstrategisch plan van de gemeente Dilbeek. De Case Study resulteert in volgende bijkomende bebouwing en voorzieningen: serviceflats
RVT
parking
1322m² 1449m² 1449m²
diverse – cafetaria, utility ed. 970m² 589m² -
niveau -1 niveau 0 niveau +1 niveau +2
909m² 909m² 909m²
totaal
2727m²
4220m²
1559m²
792m²
792m² -
Omgerekend geeft dit op basis van de gehanteerde oppervlakte / voorziening in de studie Rusthuizen: - ca. 50 serviceflats; - ca. 169 kamers RVT. gerekend met 25m² / kamer en 55 m² / serviceflat - ca. 110 parkeerplaatsen De casestudie vermeldt echter een invulling met 25 serviceflats, 89 kamers RVT en 5 kamers kortverblijf. Dit betekent dat ruimere oppervlakten / voorziening gehanteerd worden. Dit is nadelig voor het parkgebied (meer inname van ruimte waardoor een belangrijker ruimtelijk impact). Voor wat betreft de nieuwe kamers leunt het voorstel aan bij de versie ontwerp - BPA zoals voorgelegd in de plenaire vergadering (voorstel met 89 kamers en 3 kortverblijven. De realisatie van de serviceflats moet dus onder beperkende voorwaarden geplaatst worden om eventueel kunnen in aanmerking genomen te worden: - het gemeentelijke beleid (zorgstrategisch plan) mag niet in het gedrang komen en de behoefte dient alleszins in de motivatie bij de bouwaanvragen aangetoond te worden (zoals bepaald in de voorschriften); - het impact op de parkinrichting moet tot een aanvaardbaar minimaal niveau kunnen beperkt worden, vergelijkbaar met het basisvoorstel zoals voorgedragen in de plenaire bespreking van het BPA. Het zorgstrategisch plan van de gemeente voorziet dat de Residentie ‘Koning Albert’ zijn bestaande rusthuisinfrastructuur kan renoveren met 89 woongelegenheden en 3 kamers kortverblijf kan bijbouwen. Het impact van de Case Study wordt weergegeven op onderstaande 3D modellen
D+A Consult Gemeente Dilbeek
14
BPA Residentie ‘Koning Albert’ Toelichtingsnota - GR1 / okt. 2006
Het impact van de Case Study wordt weergegeven op onderstaande schets
Bemerking: De Case Study gaat uit van een maximalistisch scenario zonder rekening te houden met: - de vrijwaring van de landschappelijke en natuurlijke waarden van het parkgebied; - het historische karakter van de kasteelsite; - de bevindingen van het zorgstrategische plan van de gemeente Dilbeek dat als richtkader dient voor alle Dilbeekse rusthuizen. De uitbreidingen van de Residentie Koning Albert dienen goedgekeurd te worden door de gemeente op basis van de bevindingen van het zorgstrategische plan van de gemeente.
D+A Consult Gemeente Dilbeek
15
BPA Residentie ‘Koning Albert’ Toelichtingsnota - GR1 / okt. 2006
2.4.5. HET GEMEENTELIJK NATUURONTWIKKELINGSPLAN DILBEEK In het Gnop wordt specifiek het natuurlijke beheer van parken als actie voorgesteld. Voor Koning Albert worden geen specifieke uitspraken of acties geformuleerd.
2.4.6. DECREET INTEGRAAL WATERBELEID Sinds 24 november 2003 is met het nieuwe decreet integraal waterbeleid de watertoets in Vlaanderen in voege getreden. Bij elke beslissing over een plan, programma of vergunning moet de bevoegde overheid nagaan of er schade kan ontstaan aan het watersysteem. De watertoets is verplicht en de vergunningverlener dient duidelijk te maken in de vergunning wanneer een probleem kan ontstaan voor het watersysteem. Er moet tevens gemotiveerd worden waarom al dan niet compenserende maatregelen nodig zijn. Indien het probleem echter te ernstig is, dient de vergunning geweigerd te worden. Van nature overstroombare gebieden (NOG) Het plangebied is niet gelegen binnen een van nature overstroombare zone. Recent overstroomde gebieden (ROG) Het plangebied is niet gelegen binnen een recent overstroomd gebied. Risicozones voor overstromingen (voorlopige afbakening) Het plangebied is niet gelegen binnen een risicozone voor overstromingen.
(bron. O.C. GIS Vlaanderen)
Het voorliggende project ligt niet in een recent overstroomd gebied of in een overstromingsgebied, zodat in alle redelijkheid dient geoordeeld te worden dat het schadelijke effect beperkt is. Enkel wordt door de toename van de verharde oppervlakte de infiltratie van het hemelwater in de bodem plaatselijk beperkt. Dit dient gecompenseerd te worden door het toepassen van waterdoorlatende verhardingen, het voorzien een retentiesysteem (wadi’s) en/of de plaatsing van een hemelwaterput, overeenkomstig de normen vastgelegd in de geldende stedenbouwkundige verordening. De stedenbouwkundige voorschriften zullen dit ondersteunen. De gemeente Dilbeek is volop bezig met de aanpak van de overstromingsproblematiek, ook de provincie heeft verschillende initiatieven in Dilbeek. De realisatie van een gescheiden rioleringssysteem moet op termijn een doeltreffend waterbeheer toelaten. In het BPA zijn bestemmingen en bepalingen opgenomen die het afwateringssysteem in de toekomst veiligstellen. Zowel een geëigend materiaalgebruik (voor een goede waterdoorlatendheid) als veelvuldige toepassing van groene en onverharde oppervlakken zijn voorzien alsook het realiseren van waterbuffers. Binnen de voorschriften zijn bepalingen opgenomen die waterbufferende en regulerende maatregelen opleggen / toelaten, zowel binnen de afbakening van de bestemming parkgebied als bij de uitbreiding van het rusthuis. Via de aanliggende straten kunnen de gebouwen aansluiten op het bestaande rioleringssysteem.
D+A Consult Gemeente Dilbeek
16
BPA Residentie ‘Koning Albert’ Toelichtingsnota - GR1 / okt. 2006
3.
KNELPUNTEN EN POTENTIES
3.1.
Knelpunten
De huidige zonevreemde situatie van hypothekeert de huidige rusthuisfaciliteiten en de toekomstige geplande beperkte uitbreidingen.
De toenemende vraag naar parkeerruimte dient zoveel mogelijk opgevangen te worden door een betere bereikbaarheid via het openbaar vervoer. Kwetsbare gebieden dienen gevrijwaard te blijven van nieuwe parkeervoorzieningen.
Een ‘belbusformule’ aangepast aan de behoefte van de bejaardengroepen en de spreiding van rusthuizen ontbreekt.
Een aantal rusthuizen kampt met een verouderde en niet aangepaste infrastructuur, met name Residentie Koning Albert en Huize Moeremans.
3.2.
Potenties
Het rusthuizen sluit aan bij de dorpskern van Itterbeek (en het voorzieningenaanbod). Deze situatie is gunstig voor de bejaarden.
Het groene karakter rond het rusthuis is een bijkomende troef voor de nodige woonrust en ontspanning van de bejaarden, met name de ligging in en nabij het parkgebied is een potentieel voordeel.
De rusthuizen zijn gemakkelijk bereikbaar voor de verschillende vervoersmodi, ook via de openbare vervoerslijnen (lijnen 116 -117).
Het voorontwerp van het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan verleent ontwikkelingsperspectieven voor het betreffende kasteeldomein omwille van de huidige functie, bakenfunctie en het intrinsieke dynamische karakter van deze groengebieden.
Het kasteeldomein en zijn bijhorende bebouwing heeft tal van ruimtelijke, historische, sociale, natuurlijke en landschappelijke waarden. Behoud en versterking van deze waarden is aangewezen. Een laagdynamische uitbreiding van het huidige complex betekent geen directe aantasting van deze waarden.
Het voorliggende BPA Rusthuis ‘Koning Albert’ maakt facultatief deel uit van de acties komende vanuit het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan. (In het licht van een globaal toenemende vergrijzing wenst de gemeente de zonevreemd gelegen rusthuizen te regulariseren.. … Al deze rusthuizen zijn optimaal gelegen in of nabij een woonkern, maar juridisch gezien hebben deze sites de bestemming parkgebied, wat de rusthuizen en de woningen in de directe omgeving ervan zonevreemd maakt.)
D+A Consult Gemeente Dilbeek
17
BPA Residentie ‘Koning Albert’ Toelichtingsnota - GR1 / okt. 2006
4.
KWANTITATIEVE PLANOPTIES (PROGRAMMA OP KORTE TERMIJN)
Het programma dient gekaderd te worden in het zorgstrategisch plan van de gemeente Dilbeek. Om de behoefte van de Dilbeekse rusthuizen op te vangen dient de Residentie ‘Koning Albert’ zijn bestaande rusthuisinfrastructuur te renoveren met 89 woongelegenheden en een bijkomend aandeel voorzien van 3 kamers kortverblijf (planhorizon 2008). De voorstudie rusthuizen vertaalt dit in een ruimtebehoefte van: bijkomend 1244m² vloeroppervlakte totaal kamers kortverblijf bijkomend 165m² vloeroppervlakte De 3 kamers voor kortverblijf kunnen in aansluiting van het huidige kasteelgebouw gerealiseerd worden. Deze voorzieningen zijn bestemd voor de mindervalide, en zwaar hulpbehoevende personen. Verhoging van het aantal bedden of van het aantal woonentiteiten impliceert ook een aanpassing van de parkeercapaciteit. Er wordt 0.5 parkeerplaatsen voorzien per bed en 1 parkeerplaats per personeelslid van de nieuwe infrastructuur.
D+A Consult Gemeente Dilbeek
18
BPA Residentie ‘Koning Albert’ Toelichtingsnota - GR1 / okt. 2006
5.
RUIMTELIJKE DOELSTELLING, CONCEPTEN EN VISIE
5.1.
Doelstellingen
Het vrijwaren van de natuurlijke en landschappelijke waarden van het parkgebied;
De bestaande gebouwen van de rusthuizen herbestemmen naar een geëigende zone.
Realiseren van een uitbreiding voor de renovatie van het rusthuis en de bouw van 3 kamers voor kortverblijf
Bundelen van nieuwe harde ontwikkelingen (schaalvoordeel – zuinig ruimtegebruik).
Nieuwe functies landschappelijk integreren.
5.2.
Ruimtelijke concepten
Maximaal vrijwaren van de parkstructuur Het open landschappelijke parkdomein dient in zijn intrinsieke natuurlijke en landschappelijke waarden geconserveerd te worden. De uitbreidingen kunnen toegelaten worden zonder de huidige ruimtelijke kwaliteiten te niet te doen (landschap, historische karakter…). Het kasteel dient in het parkgebied gevrijwaard te worden van bebouwing zodat de typerende zichtrelaties gevrijwaard blijven.
Bundelen van functies en bebouwing De herbouw/nieuwbouw/renovatie volumes dienen aan te sluiten bij het kasteeldomein Noirhomme. Bij een herbestemming dienen de verzorgende functies gekoppeld en geconcentreerd te worden zodat de ontsluiting, circulatieruimte en andere voorzieningen gemeenschappelijk kunnen voorkomen. Hierdoor wordt een ruimtelijke versnippering vermeden. De toegang tot de voorzieningen en parkeerfaciliteiten worden geconcentreerd voorzien zodat een éénduidige verkeerssituatie ontstaat.
D+A Consult Gemeente Dilbeek
19
BPA Residentie ‘Koning Albert’ Toelichtingsnota - GR1 / okt. 2006
5.3.
Visie
De visievorming wordt gevormd door de resultaten van het zorgstrategisch plan, de voorstudie rusthuizen’ en de ‘Case Study residentie Koning Albert’. Er wordt benadrukt dat: de uitbreidingen van de Residentie Koning Albert dienen goedgekeurd te worden door de gemeente op basis van de bevindingen van het zorgstrategische plan van de gemeente. Binnen het parkgebied wordt gestreefd naar kwaliteit, bescherming en herstel van de natuurlijke en landschappelijke waarden. Het parkgebied moet zodanig worden ingericht dat het zijn sociale rol kan vervullen voor de bewoners. Deze zone mag worden ingericht voor passieve recreatie van de bewoners (laag dynamisch). De Residentie Koning Albert kiest resoluut voor herbouw en nieuwbouw om zijn behoeften op te vangen. Deze nieuwe ontwikkelingen dienen aan te sluiten bij het Kasteel Noirhomme doch echter zonder het typische karakter van het kasteel te verstoren. De uitbreiding wordt voorzien parallel met de Doornstraat en aansluitend aan de kasteelsite. Binnen deze zone kunnen 3 bouwlagen gerealiseerd worden en de aansluiting met het kasteel dient gerealiseerd te worden met één enkele bouwlaag. In een maximaal scenario betekend dit: - ca.1440m² bebouwde opp. waar 3 bouwlagen mogelijk zijn; - ca. 475m² bebouwde opp. waar 1 bouwlaag mogelijk is. Het kasteel Noirhomme zal een functie vervullen als onthaal, administratieve- en kantoorruimtes, polyvalente ruimtes ed. als directe aanvulling op het rusthuiswezen van de Residentie Koning Albert. Binnen de gehele zone dient er een éénduidige verkeerssituatie nagestreefd te worden. De ontsluiting wordt gevormd langsheen de hoek Keperenberg-Doornstraat. Wat de bijhorende parkeerfaciliteiten betreffen, wordt een voorstel gedaan om het parkeren te concentreren tussen het kasteel en de nieuwbouw met een capaciteit van ca. 55 staplaatsen, deels ondergronds.
5.3.1. STRUCTUURSCHETS
D+A Consult Gemeente Dilbeek
20
BPA Residentie ‘Koning Albert’ Toelichtingsnota - GR1 / okt. 2006
5.4.
Ruimtelijke afweging
De ruimtelijke afweging dient te gebeuren op basis van de confrontatie van de schaal van de nieuwe ontwikkelingen met de schaal van het omgevende landschap, de verkeersinfrastructuur en de nederzettingsstructuur. Aan de hand van deze confrontatie kunnen we nagaan of het realiseren van de geplande voorzieningen op deze plek een probleem vormt voor het functioneren van de structuurbepalende functies natuur, landbouw, landschap en wonen binnen de dorpssfeer. Daarnaast geeft deze afweging voeding aan hoger genoemde randvoorwaarden om tot een optimale landschapsintegratie van de site te komen. Afweging t.o.v landschap De aantasting van de landschappelijke en natuurlijke waarden van het parkgebied worden beperkt door de nieuwe ontwikkelingsmogelijkheden te concentreren op de huidige site. Daarbij worden de nieuwe bouwvolumes parallel met de Doornstraat en aansluitend met het kasteel opgetrokken (het betreft hier tevens een maximaal scenario). Deze bestaande parkstructuur wordt vanaf het kasteel in zuidelijke richting behouden en beschermt in haar landschappelijke en natuurlijke karakteristieken. Afweging t.o.v. verkeersinfrastructuur De site wordt voor het verkeer omsloten via de hoofdingang langs de Keperenbergstraat en Doornstraat. De parkeermogelijkheden worden gepland tussen de kasteelsite en de nieuwbouw parallel aan de Doornstraat. Voor het personeel en de bezoekers worden ca. 55 staplaatsen voorzien. De inplanting van de nieuwe parking maakt een directe ontsluiting via de hoofdingang mogelijk. De Keperenbergstraat vormt de verbinding naar de Itterbeeksebaan die op haar beurt aansluit op de Ninoofsesteenweg N8. Afweging t.o.v nederzettingsstructuur De toekomstige impact van de vooropgestelde herbouw/nieuwbouw dient ingecalculeerd te worden in het totaalpakket van de Dilbeekse rusthuizen. Onderstaande tabel toont de behoefte voor de Dilbeekse rusthuizen (voorstudie rusthuizen). De bestaande en geplande voorzieningen sluiten aan bij de dorpskern van Itterbeek. instelling Breugheldal (Itterbeek)
De Verlosser (Sint-UlriksKapelle) Dilhome (Dilbeek) Quietas (Dilbeek)
huidig aantal bedden 90
nieuwbouw programma 50 serviceflats
56
20 serviceflats 3 kamers kortverblijf 27 rusthuiskamers 40 serviceflats 3 kamers kortverblijf 3 kamers kortverblijf
23 58
Res.Koning Albert (Dilbeek) Res. M. Assumpta (Moeremans) (Dilbeek) Het Witte Huis (Itterbeek)
89
(Res. Hoogveld) - (Dilbeek) (Res. Sint-Alena) - (Dilbeek) (Dennenbos ) - (Sint-UlriksKapelle)
36 24 14
120
40 serviceflats 3 kamers kortverblijf
60
nieuw rusthuis met 60 woongelegenheden 3 kamers kortverblijf
renovatie programma omschakelen van 22 serviceflats naar zorgflats omschakelen van kamers naar 3 kamers kortverblijf
rusthuisinfrastructuur met 89 woongelegenheden 1 bestaande rusthuisinfrastructuur met 120 woongelegenheden
1
de Residentie Koning Albert wenst zijn eigen programma naar voor te schuiven inzake nieuwbouw en herbouw. Deze uitbreidingen van de Residentie Koning Albert dienen goedgekeurd te worden door de gemeente op basis van de bevindingen van het zorgstrategische plan van de gemeente.
D+A Consult Gemeente Dilbeek
21
BPA Residentie ‘Koning Albert’ Toelichtingsnota - GR1 / okt. 2006
6.
GEVOLGEN VOOR DE JURIDISCH- BESTAANDE TOESTAND
6.1.
Afwijkingen ten opzichte van het gewestplan
6.1.1. BESTEMMINGEN VOORZIEN OP HET GEWESTPLAN -
Parkgebied (100%)
6.1.2. RECHTVAARDIGING VAN DE WIJZIGINGEN Het BPA ‘Residentie Koning Albert’ heeft een totale oppervlakte van 3,17 ha. Het BPA stelt volgende bestemmingswijzigingen voor: Bestemmingen gewestplan - parkgebied
Bestemmingen BPA - zone voor rusthuis - kasteel - zone voor rusthuisvoorziening - zone voor bijgebouwen in park
oppervlakte 0,06 ha 0,20 ha 0,03 ha
Totaal
0,29 ha
De bestaande vergunde bebouwing in het parkgebied wordt in een meer geëigende bestemming ondergebracht. Tevens komt er ruimte om ontwikkelingsmogelijkheden te bieden voor het rusthuis en de bouw van serviceflats. Parkeerruimten die nu verspreid voorkomen in het parkgebied worden gestructureerd.
6.1.3. GEVOLGEN VOOR DE FEITELIJKE EN/OF JURIDISCH BESTAANDE TOESTAND De voorgestelde wijzigingen kaderen in de richtnota rusthuizen die gebaseerd is op het zorgstrategisch plan van de gemeente. De nota werd reeds toegevoegd aan het bundel van de plenaire vergadering d.d. 03/07/2006. Een rechtzetting dient hierbij in acht genomen: de uitbater diende een Case Study in voor de bouw van een nieuw rusthuis met grotere kamers en nieuwe technische en sociale ruimten (de bestaande voorzieningen worden voor renovatie ongeschikt geacht). Deze uitbreidingen dienen goedgekeurd te worden door de gemeente op basis van de bevindingen van het zorgstrategische plan van de gemeente. Tevens kadert de aanpak in de gewenste open ruimtestructuur van het in opmaak zijnde ruimtelijk structuurplan Dilbeek.
6.2.
Gewijzigde juridisch-technische aspecten
wijzigingen aan de wegenis bestaande rooilijnplannen n.v.t.
bestaande buurtwegen -
Keperenbergstraat Doornstraat (nr. 8)
bestaande voetwegen en n.v.t
wijzingen aan de waterlopen n.v.t.
m.b.t. beschermde monumenten en landschappen Er zijn geen beschermde monumenten en landschappen aanwezig in het plangebied.
D+A Consult Gemeente Dilbeek
22
BPA Residentie ‘Koning Albert’ Toelichtingsnota - GR1 / okt. 2006
7.
OVERLEG EN INSPRAAK
7.1.
Adviezen van de beheerders van de wegenis
Door de grensaanpassing van het BPA komen geen openbare wegen meer voor in het plan.
7.2.
Bijkomende inlichtingen vanuit de plenaire vergadering / Schriftelijke adviesronde
Het verslag van de vergadering d.d. 03/07/2006 en de ontvangen adviezen zijn toegevoegd in de bijlagen. Naar aanleiding van de plenaire vergadering d.d. 03/07/2006 werd het dossier gedeeltelijk aangepast, in bijzonder de oppervlakte aan uitbreiding voor de rusthuisvoorzieningen werd op vraag van de uitbater aanzienlijk uitgebreid. Hiervoor werd een haalbaarheidsstudie opgemaakt (zie bijlagen). Ook de woningen in het parkgebied werden niet weerhouden in de afbakening van het BPA, deze problematiek zal een oplossing krijgen in het in opmaak zijnde BPA zonevreemde woningen. Zodoende kan de prioriteit gaan naar een snelle behandeling van de problematiek van de Residentie ‘Koning Albert’. De Nota rusthuizen Dilbeek werd reeds aan alle besturen overgemaakt voor de plenaire vergadering. Daarom werd deze niet meer aan het dossier toegevoegd. Inhoudelijk wordt deze gehandhaafd als aanvulling op het zorgstrategisch plan. Na deze aanpassing werd aan de bevoegde overheden een 2de schriftelijk advies gevraagd. De adviezen van de provincie Brabant – Dienst ruimtelijke ordening en het Agentschap R.O. Vlaanderen / Vlaams-Brabant zitten eveneens vervat als bijlagen. Het plan werd aangepast waar mogelijk aan de adviezen, de uitbreiding met serviceflats conform de casestudy wordt aan beperkende voorwaarden gekoppeld zodat het zorgstrategisch plan van de gemeente en het parkgebied niet in het gedrang komen. Het kasteel vervult in eerste orde de gemeenschappelijke en sociale taken van het rusthuis, de mogelijke herinrichting met kamers kan steeds in overweging genomen worden voor bvb. kortverblijf, speciale afdeling voor dementen,… Het zorgstrategisch plan blijft als basis verder gehanteerd als vertaling van het gemeentelijk beleid. Het afwegingskader en de ruimtelijke onderbouwing worden in de voorliggende toelichtingsnota aangevuld.
7.3.
Resultaat van het openbaar onderzoek
7.4.
Advies van het College van burgemeester en schepenen
Opgemaakt te Dilbeek, door ondergetekende ontwerpers,
D. ROGGEMAN Erkend stedenbouwkundige
D+A Consult Gemeente Dilbeek
23
BPA Residentie ‘Koning Albert’ Toelichtingsnota - GR1 / okt. 2006
Gezien en voorlopig aangenomen door de Gemeenteraad van Dilbeek in zitting van Vanwege de Raad, De Gemeentesecretaris H. VAN DEN NEST
De Burgemeester S. PLATTEAU Gemeentezegel
Het College van Burgemeester en Schepenen van de gemeente Dilbeek bevestigt dat onderhavige voorschriften ten gemeentehuize ter inzage van het publiek werden neergelegd van tot Vanwege de Raad, De Gemeentesecretaris H. VAN DEN NEST
De Burgemeester S. PLATTEAU Gemeentezegel
Gezien en definitief aangenomen door de Gemeenteraad van Dilbeek in zitting van Vanwege de Raad, De Gemeentesecretaris H. VAN DEN NEST
De Burgemeester S. PLATTEAU Gemeentezegel
Voor eensluidend afschrift van het aan het openbaar onderzoek onderworpen origineel. Vanwege de Raad, De Gemeentesecretaris H. VAN DEN NEST
De Burgemeester S. PLATTEAU Gemeentezegel
D+A Consult Gemeente Dilbeek
24
BPA Residentie ‘Koning Albert’ Toelichtingsnota - GR1 / okt. 2006
Bijlage 1. Kaartmateriaal
D+A Consult Gemeente Dilbeek
BPA Residentie ‘Koning Albert’ bijlage
Bijlage 2. verslag plenaire vergadering dd. 03/07/2006 + adviezen
D+A Consult Gemeente Dilbeek
BPA Residentie ‘Koning Albert’ bijlage
Bijlage 3. schriftelijke adviezen 2de plenair advies
D+A Consult Gemeente Dilbeek
BPA Residentie ‘Koning Albert’ bijlage