Klimaatplannen die het verschil maken Inspiratie voor gemeentebesturen
De vragen die we vandaag beantwoorden Wat is een goed klimaatplan?
Welke activiteiten maken het verschil? (niet exhaustieve oplijsting)
Hoe kan je die activiteiten als gemeentebestuur organiseren?
Waarom deze sessie Wedstrijd: de meest innovatieve Vlaams-Brabantse klimaatgemeente in 2016 5 gemeentebesturen maken kans op gratis begeleiding van BBL en Ecolife Gemeentebesturen worden gekozen door een jury op basis van een ingezonden project. (na de klimaattop) Let wel: ook het volledige klimaatplan moet evenwichtig zijn. Meer info de komende maanden.
Wat is een goed plan?
Een plan dat focust op de meest prioritaire sectoren (zie de nulmeting), maar ook met aandacht voor eigen voorbeeldfunctie, landbouw en natuur, emissies door consumptie Een plan dat regels heeft verankerd in het beleid (in een mobiliteitsplan, in een RUP, ...): vb. zuid-gericht bouwen bij nieuwbouw, verplichte fietsenstalling bij nieuwbouw
Wat is een goed plan? Een plan dat er gekomen is door een brede interne organisatie, met grote betrokkenheid van verschillende diensten, waarbij diensten in staat zijn een klimaattoets toe te passen.
En dat tot stand is gekomen door rekening te houden met de opinie van burgers, verenigingen, bedrijven.
Oefening
Jullie hebben carte blanche: welke activiteiten willen jullie zeker doen?
Wat is innovatief? Vernieuwend - “het oude vervangen” Waarom? Nood aan een ambitieuzer beleid Nieuwe methodes, nieuwe inzichten: wijkrenovaties, de deeleconomie, nieuwe vormen van inspraak (bottom-up activiteiten), coöperaties, …
Gebouwen: energieneutraal en hernieuwbaar 1. Intern: renovatieplanning 2. Werf een renovatiebegeleider en organiseer collectieve (wijk)renovaties 3. Organiseer een verbouwmarkt
Gebouwen: energieneutraal en hernieuwbaar 4. Maak het duurzaam bouwadvies beter bekend 5. Faciliteer groepsaankopen van energiezuinige toestellen 6. Hernieuwbare energie met participatie van bewoners: Asse stroomt!
Intern: renovatieplanning Stap 1: inventarisatie van alle gemeentelijke gebouwen Stap 2: behoefte analyse en inschatting van toekomstig gebruik: welke gebouwen zullen we als gemeentebestuur nog intensief gebruiken? Stap 3: in kaart brengen van het verbruik per gebouw Stap 4: prioritaire renovaties plannen, op basis van criteria: ● ● ●
energieverbruik publiek gebouw - zichtbaarheid kostprijs vs te behalen energiebesparing
Renovatieplanning Stap 5: renovatieplanning vastleggen door college (vereist ook engagement van verschillende diensthoofden) Stap 6: energieteams per gebouw samenstellen die verbruik opvolgen Stap 7: diensten kunnen beschikken over bespaard bedrag op energiefactuur, laat (externe) gebruikers mee betalen voor verbruik, organiseer een wedstrijd
De renovatiebegeleider Profiel renovatiebegeleider 1. 2. 3.
Aan huis – ervaren “Nonkel” Combinatie van technisch en sociaal talent Vertrouwenspersoon met tijd en ervaring
De renovatiebegeleider en collectieve renovatie Waarom collectieve of wijkrenovatie? 1. 2. 3. 4.
Wat buren doen, spreekt aan Collectief: groepskorting Wijk- of straatgericht Communicatief interessant
Collectieve renovatie: welke stappen zet een gemeente? Stap 1: Afbakenen van een straat, wijk of regio
Stap 2: Kennismakingstraject in het gebied, maak gebruik van wijkwerking Stap 3: Aanbieden van een scan per woning: welke investeringsopties zijn er per woning? (Roeselare, Kortrijk, dubo advies)
Collectieve renovatie: welke stappen zet een gemeente? Stap 4: In kaart brengen van het gescande energieverbruik: hoe scoort iedereen? Vb. gebruik een thermografische camera
Stap 5: Bundelen van de mogelijke investeringen: is er een groepsaankoop mogelijk?
Collectieve renovatie: welke stappen zet een gemeente? Stap 6: Individuele begeleiding, door een renovatiebegeleider (intern of extern) a. b. c. d. e. f.
opmaak gedetailleerd stappenplan van alle energiebesparende renovatie mogelijkheden (via steunpunt dubo) begeleiding in kiezen van offertes opvolgen van de werken aanvragen van premies, leningen aanbieden van premies, leningen opvolgen van het verbruik
Woningcorporatie Hestia, Kerkrade West ● ● ● ● ● ●
Renovatie van 153 woningen Van D naar passief Gelijkaardige woningen In 8 dagen (bewoners kunnen blijven) Na renovatie: gedragscampagne http://www.rvo. nl/sites/default/files/Dahliastraat% 20-%20Hestia%20groep%20-% 20Kerkrade_2.pdf
Renovatiemarkt “bewoners kunnen zich oriënteren en aanbieders vergelijken, zonder de verplichting een dienst te kopen”
“aanbieders krijgen inzicht in de behoeftes en kunnen geïnteresseerden warm maken”
Must have: promotie bouwadvies steunpunt DUBO 1. 2. 3.
Via notarissen, bankfilialen, immotheker kantoren, bouwloket Asse, … Architecten op de hoogte brengen Verplichting bij bouwvergunning?
Lokale groepsaankopen? 1. 2. 3. 4.
Groepsaankopen van energie efficiënte producten Kleinschalig (een groep van 10 mensen) Bottom-up Voordelen: niet alleen een (beperkte) prijskorting maar vooral meer dienstverlening
Rol gemeente? 1. 2.
Verenigingen stimuleren om dit te doen Uitleg verschaffen aan elektro-handelaren “dit is goed voor jullie”
Asse stroomt Beleidsprincipe: inzetten op zoveel mogelijk energie met participatie van de bevolking Begeleiding en invulling door Ecopower
Ruimtelijke ordening: in de kern Verzekeren van nabijheid via ruimtelijke planning om afgelegde km’s te beperken ● ● ●
Beleidsprincipe: gebruik de woonuitbreidingsgebieden buiten de kern niet Wel deze in de kern en bij openbaar vervoer knooppunten ○ grondenruil, vb. Zemst leegstand en onderbenutte woningen tegengaan ○ gemeenschappelijke woonvormen promoten ○ tax op lege percelen en leegstand in de kern
Nabijheid 1.
2. 3. 4.
Verdichting: a. streef naar meer dan 25 woningen/ha b. compact, groen, autoluw, kindvriendelijk c. grote percelen verkavelen indien goed gelegen d. grote woningen opdelen Verweving van functies: werken, winkelen, wonen dicht bij elkaar Baanwinkels naar het centrum halen Gemeentelijke eigendom strategisch inzetten (energieprestatie, deelmobiliteit als voorwaarde bij verkoop)
Meer voorbeelden? www.kernversterking.be
Mobiliteit: elektrisch, gedeeld en zachte mobiliteit 1.
Doorwaadbaarheid: a. b. c. d.
2. 3. 4.
5.
trage wegen netwerk doorsteken bij nieuwbouwprojecten woonerven, leefstraten fietstunnels
aanvraag Blue-bike uitbreiding met meerdere ontleenplaatsen (zie Brussel, Antwerpen,…), Cambio, Autopia Groepsaankoop elektrische fietsen Deinze, Brussel: subsidie voor de aankoop van een (elektrische) fiets / bakfiets bij inlevering nummerplaat van wagen La Rochelle: Yèlo - mobiliteitskaart voor op de bus, boot, elektrische deelwagen, deelfiets
Landbouw en voeding Donderdag Veggie Dag echt een cliché? Organisatie van lokale boerenmarkten Voedselteam of Buurderij, zelfplukboerderij (geef een hectare grond) Discosoep (Asse)
