Kinderyoga, Avontuurlijk ont-moeten… De hedendaagse manier van leven wordt sterk beheerst door wat er allemaal te doen is. Door alle verplichtingen blijft er nauwelijks tijd over voor rust om gewoon jezelf te zijn. Kinderen worden ongewild meegezogen in het jachtige dagelijks leven van de volwassenen. Daardoor is het niet zo verwonderlijk dat zij soms onrustig en overactief worden, of juist stilletjes en naar binnen gekeerd. In de tijd dat kinderen het ‘druk’ hebben, biedt yoga een tegenwicht aan de overvolle gedachtewereld en aan al die dingen die moeten. Het is belangrijk dat ze zich vroeg bewust worden van hun innerlijke kracht en intuïtie. Yoga is een weg om tot harmonie, inzicht en balans te komen. Om gedachten onder controle te houden en onnodige lichaamsspanningen los te laten. De diepere gedachten achter yoga zal de kinderen wellicht ontgaan, maar dat geeft niet, het belangrijkste is dat ze het leuk vinden en dat ze bezig zijn met zichzelf, hun lichaam, zelfontwikkeling en hun omgeving. Ze leren niet alleen zichzelf te ontspannen en concentreren, maar ook hun gevoelens te herkennen. Hierdoor groeit hun eigenwaarde, hun zelfvertrouwen, hun creativiteit en blijft de originaliteit van elk kind bewaard. Kinderyoga is anders dan yoga voor volwassenen; terwijl volwassenen zich naar binnen keren om zichzelf weer te leren kennen, hebben kinderen ruimte nodig om zich te manifesteren, uitdrukking te geven aan wie ze zijn. Kinderyoga is dan ook beweging, is dynamisch. Spelend bewegen, ontwikkelen, af-wikkelen, los en onbevangen, anders wordt het in-gewikkeld. Yoga biedt kinderen de hulpmiddelen, die ze de rest van hun leven bij zich dragen. Dus in tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt is kinderyoga niet zomaar “stilzitten”. Door de oefeningen in spelvorm te doen en met thema’s te werken sluit een les mooi aan bij de belevingswereld van de kinderen. Via de ervaring van het spel en de aandacht die daaraan wordt besteed, creëer je aandacht voor de fysieke en emotionele kant. Alle yoga-elementen komen op een leuke, vrolijke en speelse manier aan bod; Yoga brengt oefenen en spelen naar elkaar toe. Het kind voelt de balans tussen beweging en rust. Tussen spanning en ontspanning. Eenheid tussen lichaam en geest. Maar in de lessen worden naast de traditionele yogahoudingen tal van technieken gebruikt. Van kringgesprekken tot expressietechnieken en spelletjes. De oefeningen zijn leuk voor de kinderen en waardevol voor het verbeteren van het bewegen en reactievermogen, waarneming, zelfvertrouwen, concentratie, zelfbewustzijn, expressie, inlevingsvermogen en samenwerkingontspanning, concentratie, ademhaling, meditatie, zelfbewustzijn en visualisatie. Kinderyoga is bedoeld voor alle “kinderen “van 3 tot 12 jaar. Bij kinderyoga gaat het om het plezier. Er is geen sprake van competitie en de kinderen zijn vrij om hun eigen grenzen te bepalen. Yoga is geen wedstrijd, je doet het nooit fout. Kinderyoga is goed voor ELK kind. Ze hoeven geen problemen te hebben om met yoga bezig te zijn. Yoga kan echter wel een positief effect hebben op kinderen die last hebben van concentratie- problemen, slecht slapen, nervositeit en kinderen die overactief of juist erg naar binnen gekeerd zijn. Dat wat aandacht krijgt, groeit….
1
De yogales: Een yogales is geen leerdoel op zich. Het is belangrijk dat de kinderen plezier hebben waarin aandacht en respect voor elkaar centraal staat. Gebruik een aantal riten die voor de kinderen verwijzen naar de yogales. Zoals een klankschaal, een aparte kaars, een liedje, wierook… Yogamatjes bieden de kinderen hun eigen veilige ruimte Dwing de kinderen niet om mee te doen als ze dat niet willen. Kinderen mogen zijn zoals ze zijn op dat moment; mocht het toch storend zijn, dan kan je het kind een alternatief aanbieden. Even uit de groep om mandala’s te kleuren vb; maar formuleer het niet als straf,dit is niet de bedoeling. Instaleer het mandalahoekje op voorhand, het maakt dan deel uit van de yogales. Dit komt al helemaal anders over. Als kinderen het moeilijk hebben om de ogen dicht te houden, kan het helpen hen te laten focussen op een vlammetje. Als de groep niet te groot is, kan elk zijn eigen vlammetje hebben. Wel voorzichtig zijn natuurlijk. De yoga-oefeningen moeten altijd gemakkelijk uit te voeren zijn. Het lichaam moet probleemloos in de houding kunnen blijven zonder bewuste inspanning. Het is belangrijk dat ze hun eigen grenzen leren kennen en zelf voelen hoelang een bepaalde houding kan aangehouden worden. Om de yogabalans erin te houden is het aan te bevelen om in je les de volgende onderdelen te laten terugkomen: meditatie, yogahoudingen, ontspanningsoefeningen en ademhalingsoefeningen.
De verschillende lesonderdelen hebben hun eigen specifieke doel:
yogahoudingen: o o o o o o o
bewuster worden van het lichaam voelen wat er in het lichaam gebeurd (waar liggen de grenzen en wat neem ik waar) versterken en soepel maken van het lichaam op de juiste manier leren ademen en de adem en de beweging op elkaar afstemmen spanning in het lichaam verminderen bewuster worden van het lichaam loslaten van overtollige energie
visualisatie : o o o
op verschillende wijzen naar zichzelf, de ander en de omgeving leren kijken het dagelijkse leven even buiten sluiten gevoelens leren herkennen en verwoorden
2
meditatie: o
bewust worden van je gevoel en je emotie waardoor je meer controle krijgt over je denken, meer rust in jezelf en meer zelfkennis krijgt. En concentratievermogen en je geheugen verbeteren
klanken, mantra: o o o
experimenteren met de eigen stem ervaren van trillingen op verschillende plaatsen van je lichaam leren stem geven aan…
kringgesprek: o o o o
je veilig leren voelen door verlegenheid en onzekerheid te overwinnen je bewust worden van jezelf en je omgeving leren relativeren, luisteren en respecteren filosoferen
spelletjes: o ontwikkelen van je fantasie, originaliteit en improvisatievermogen o risico’s durven nemen die je in het dagelijkse leven minder snel zou nemen o nieuwe inzichten en zelfvertrouwen krijgen, waarmee je de dagelijkse realiteit beter aan kan Spelletjes zonder winnen en verliezen, het gaat om samen ontspannen, concentreren, vreugde en plezier. Uitdagend en eenvoudig
massage en aanraakspelletjes: o o o o
ontspanning contact leren maken leren anderen te vertrouwen door je over te geven leren aanraken en aangeraakt worden
verhalen: o o o
tegemoet komen aan de fantasierijke behoefte van kinderen de realiteit verbinden met de onzichtbare wereld van kinderen verhalen en sprookjes leren kinderen eerlijkheid en oneerlijkheid, waarheid en leugen te onderscheiden en te herkennen.
3
Een voorbeeldles: Warming-up: CD: LEKKER DANSEN, NR 6 TSJOE TSJOE WA
tsjoe tsjoe wa met navoelen
Gewrichtendans, loskloppen CD: RHYTM-TIME WORLD PERCUSSION, NR 1
Asana Van muis tot boom
De slang ligt rustig in haar holletje, Hij hoort een geluid boven de grond en komt langzaam omhoog. Met een sissend geluid komt de slang naar buiten. Hij kijkt naar links over zijn schouder en daarna naar rechts over zijn schouder; de slang komt terug in zijn holletje en rust uit. Vanuit deze houding wordt je een poes die ligt te slapen. Je wordt wakker en komt omhoog en miauwt. Holle rug, bolle rug. Je hoort een hond aankomen en je springt omhoog. Je doet de hondenstretch. De hond verandert in een kikker en springt naar voren. Blijf even zitten in de hurkzit en stel je voor dat je een zaadje bent dat wacht om te groeien. Als de zon opkomt begin je te groeien tot een grote sterke boom; eerst komen je armen ophoog en dan je lichaam, tot je rechtop staat met gespreide armen.
De wandelende boom CD: SPELENDERWIJS NR 1 Na het dansen kan je de kinderen laten stilstaan, een plaatsje zoeken in het bos waar ze willen groeien. Stevig in de grond. Geen windstoot kan je omver krijgen.
Dansen met de dieren CD: DE LIEDJESSPEELTUIN 4: IK LOOP, IK LOOP
4
Meditatie Warmte voelen
CD; DEUTER: SUN SPIRIT
De kinderen zitten in kleermakerszit met gesloten ogen; stel je voor dat de zon boven je hoofd schijnt. Je voelt je lichaam warm worden; je gezicht je borst je buik je billen je armen je handen je benen en je voeten.
je keel
Als je lichaam helemaal is opgewarmd blijf je nog even navoelen; als je weer wakker wordt merk je dat de warmte van de zon al weer wat minder is geworden. We gaan verder met onze wandeling…
De Zonnegroet
Aanraken
hansjepansje kevertje die klom eens op een hek neer viel de regen, die spoelde alles weg op kwam de zon, die maakte alles droog hansjepansje kevertje die kom toen weer omhoog
Visualisatie op de boerderij CD: ON THE FARM, NATURAL SOUNDS, NR 18 de zon schijnt… en je loopt in de weide. Je voelt het gras dat langs je voeten strijkt, overal om je heen staan gekleurde bloemen Er is een zachte wind, die langs je wangen blaast. Je hoort de vogels in de lucht. Er komen er een paar naar je toe en ze groeten je naast je in het gras hoor je de krekels en verder in de sloot hoor je de kikkers kwaken. Je luistert naar de dieren die vlakbij je in de weide zijn. Jij beslist zelf hoe dicht ze mogen komen. Je wordt langzaam wakker als je de hond van de boer hoort blaffen. Je beweegt je armen, je benen, je ademt diep en komt langzaam weer recht.
5
Tekenen + gesprek CD: MUSIC FOR YOGA NR 6 VARIATIONS ON PACHELBEL
regendruppelmassage CD DEUTER, EAST OF THE FULL MOON
een kind ligt in het midden en de andere kinderen zitten er om heen. Voor je begint vraag je aan het kind waar het niet wil aangeraakt worden. Daarna leggen de kinderen langzaam hun handen op de benen, armen en rug en beginnen zachtjes op het lichaam te tikken. Als variatie kun je het laten hagelen en stormen door iets harder te tikken en het kind zachtjes heen en weer te schudden.
massage-lied CD: SPELENDERWIJS; NR 2
de kinderen gaan op een rij achter elkaar zitten. Als er genoeg kinderen zijn kan dit in een gesloten cirkel. En dan masseren.
de knuffelkaartjes of de eigenwijsjes en nog veel andere soorten van kaartjes kunnen op verschillende manieren gebruikt worden. je kan ze gebruiken om met de hele klas gedurende de hele dag aandachtig voor te zijn, of de hele week. Je kan voor elk kind een eigen kaartje gebruiken. Je kan ze zelf laten trekken of er heel bewust één uitkiezen waar een kind op dat moment een boodschap aan heeft. Als troost of als oppepper of… Om samen over te praten, te filosoferen,… Je kan er alle kanten mee uit…
6
Wens je ook met Kinderyoga aan de slag te gaan dan kan ik volgende boeken aanbevelen: o o o o o o o o o o
yoga met je kind: Mark singleton yoga voor kinderen: Liz Lark het yoga avontuur voor kinderen: Helen Purperhart het kinderyoga dierentuinavontuur: Helen Purperhart de kinderyoga dierenkaartjes: Helen Purperhart de kindermeditatiekaartjes: Helen Purperhart de kindermassagekaartjes: Helen Purperhart yoga voor peuters en kleuters: Marjolein Tiemstra spelenderwijs: Ellen-Noor Langeslag de wensster en relax kids: twee boeken met meditaties voor kinderen
Er zijn ook een aantal goede cd’s op de markt waar het kind zelf yoga kan mee doen: o o o
het yoga-avontuur : Balance and Harmony het kinderyoga oerwoudavontuur: Helen Purperhart magische avonturen: visualisaties voor kinderen: Helen Purperhart
Een leuke mantra cd voor kinderen: - mantras for the young at heart. Sarva antha and children. Indien u meer informatie wenst rond de lessen, yoga-artikelen, Yogalessen voor kinderen of kinderyoga-vorming voor de grote mensen, yoga voor tieners, sun-wise begeleidingen, bezinning… Je kan mij steeds contacteren op tel 056/726849 of via
[email protected] of via facebook
vormingen voor kinderopvang zijn steeds in samenwerking met K+ Vilvoorde. Vormingen voor onderwijs zijn steeds in samenwerking met Eekhoutcentrum, Kortrijk
dank, Vanessa
in bijlage een versie van de zonnegroet.
7
